“Quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại chi cục hải quan cửa khẩu lào cai

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Mỗi quốc gia cần một bộ máy lãnh đạo để quản lý các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội và an ninh quốc phòng, và để bộ máy này hoạt động hiệu quả, Nhà nước cần một quỹ tài chính bền vững, trong đó thuế đóng vai trò quan trọng Tại Việt Nam, thuế là nguồn thu lớn, giúp điều tiết hoạt động kinh tế nội thương và ngoại thương Thuế xuất nhập khẩu, hay thuế quan, từng được sử dụng để bảo vệ thị trường nội địa, nhưng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, các hàng rào thuế quan đang dần được nới lỏng theo cam kết quốc tế Việt Nam đã gia nhập nhiều tổ chức kinh tế khu vực và toàn cầu, như ASEAN và WTO, và đang cắt giảm thuế xuất nhập khẩu, mặc dù vẫn sử dụng thuế này như một công cụ trong chính sách thương mại vì một số lý do quan trọng.

Một là, thuế xuất nhập khẩu là công cụ duy nhất được WTO cho phép sử dụng do tính minh bạch và dễ sử dụng của nó

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Thuế xuất nhập khẩu vẫn giữ vai trò quan trọng, đặc biệt đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, khi đóng góp khoảng 25-30% tổng thu ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2009-2013 Với tỷ trọng lớn này, việc quản lý hiệu quả nguồn thu từ thuế xuất nhập khẩu trở thành thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng, đặc biệt là ngành Hải quan.

Là sinh viên Khoa Thuế - Hải quan Học viện Tài chính, tôi thực tập tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai và nhận thức rõ tầm quan trọng của quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu trong nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt tại khu vực này Vì vậy, tôi đã chọn đề tài “Quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai” cho chuyên đề cuối khóa Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong việc thu thập số liệu và tài liệu tham khảo, tôi đã nhận được sự hỗ trợ tận tình từ các cô chú, anh chị trong Chi cục và đặc biệt là cô giáo hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Hoài, giúp tôi hiểu thêm về thực tế công việc Tôi hy vọng nhận được sự góp ý từ các thầy cô và bạn bè để hoàn thiện bài viết Do đó, đề tài “Quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai” được chọn làm đối tượng nghiên cứu trong luận văn của tôi.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Mục lục và tài liệu tham khảo, Luận văn tốt nghiệp gồm các nội dung được chia thành 3 chương:

Chương 1 cung cấp cái nhìn tổng quan về quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng các quy định và chính sách thuế trong thương mại quốc tế Chương 2 phân tích thực trạng công tác quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải Quan cửa khẩu Lào Cai, chỉ ra những thách thức và cơ hội trong việc cải thiện hiệu quả thu thuế tại khu vực này.

Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai.

Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu trong luận văn

Mục đích của nghiên cứu trong luận văn này là tìm kiếm các giải pháp nhằm cải thiện quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai Để đạt được mục tiêu này, luận văn sẽ thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.

Trong những năm gần đây, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã có những cải tiến đáng kể trong hoạt động quản lý thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu Đánh giá tình hình hoạt động Hải quan cho thấy sự tăng cường hiệu quả trong việc kiểm soát hàng hóa qua biên giới, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của doanh nghiệp Công tác quản lý thuế tại Chi cục cũng được cải thiện, giúp tối ưu hóa quy trình thu thuế và giảm thiểu gian lận thương mại.

- Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục.

Phương pháp nghiên cứu trong luận văn

Tác giả đã áp dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác Lê-nin, kết hợp với thực tiễn cùng các phương pháp thống kê, so sánh và tổng hợp từ nguồn dữ liệu thứ cấp để thực hiện nghiên cứu.

Trong các nghiên cứu cụ thể, luận văn áp dụng các phương pháp nghiên cứu quản lý kinh tế, bao gồm việc tổng hợp các thành tựu đã đạt được.

Luận văn tốt nghiệp tại Học viện Tài chính được thực hiện dựa trên việc phân tích số liệu thống kê và báo cáo từ Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng sử dụng số liệu điều tra có sẵn từ Tổng cục Hải quan để làm rõ hơn các vấn đề nghiên cứu trong phạm vi hạn chế.

Những đóng góp khoa học của luận văn

- Làm rõ nội hàm quản lý thu lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai Nghiên cứu dựa trên các nội dung đã đề ra trong luận văn, nhằm làm rõ những điểm mạnh và yếu trong công tác quản lý thuế, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu quả thu ngân sách nhà nước tại khu vực cửa khẩu.

- Đề xuất định hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý thu thuế lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai

Luận văn này được thực hiện nhằm đánh giá kết quả học tập dựa trên kiến thức đã tiếp thu tại trường và thời gian thực tập tại đơn vị Kết quả của luận văn sẽ trở thành tài liệu nghiên cứu và tham khảo hữu ích cho bản thân trong quá trình công tác.

TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ THUẾ XUẤT KHẨU, THUẾ NHẬP KHẨU

Khái quát về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

1.1.1 Khái niệm chung về thuế

Theo từ điển tiếng Việt, thuế là khoản tiền hoặc hiện vật mà cá nhân và tổ chức kinh doanh phải nộp cho Nhà nước dựa trên tài sản, thu nhập và nghề nghiệp Theo Đại từ điển kinh tế thị trường, thuế là hình thức phân phối thu nhập tài chính của Nhà nước nhằm thực hiện chức năng của mình, dựa vào quyền lực chính trị để phân phối sản phẩm thặng dư xã hội một cách cưỡng chế và không hoàn lại Dưới góc nhìn mới, việc nộp thuế không chỉ là nghĩa vụ theo Hiến pháp mà còn là quyền lợi của mọi công dân Do đó, thuế được định nghĩa là khoản tiền hoặc hiện vật mà cá nhân và tổ chức đóng góp theo luật định cho Nhà nước, nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu, điều tiết vĩ mô nền kinh tế, và phân phối lại thu nhập xã hội, mà không có tính hoàn trả trực tiếp Một phần thuế này được trả lại cho người dân một cách gián tiếp thông qua các hình thức như trợ cấp xã hội và phúc lợi.

(2000), NXB Thống kê Hà Nội)

1.1.2 Khái niệm về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu:

Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thường có tên gọi chung là thuế quan

(Custom duty) Đây là loại thuế mà các nước dùng để đánh vào hàng hóa xuất

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính tập trung vào việc nhập khẩu qua cửa khẩu nhằm tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước, bảo vệ sản xuất trong nước và can thiệp hiệu quả vào quá trình giao thương giữa các quốc gia.

Theo giáo trình thuế của Học viện Tài chính, thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu là các loại thuế áp dụng cho hàng hóa khi xuất khẩu và nhập khẩu, tuân theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Theo từ điển Kinh tế học, thuế nhập khẩu là loại thuế mà Chính phủ áp dụng đối với sản phẩm nhập khẩu Mục đích của thuế nhập khẩu là tăng nguồn thu cho Chính phủ và bảo vệ các ngành sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh từ các sản phẩm nước ngoài.

Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu, thường được gọi là thuế quan, là công cụ quan trọng trong hoạt động ngoại thương của các quốc gia Thuế quan được sử dụng để điều chỉnh và can thiệp vào quá trình buôn bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa các nước, nhằm bảo vệ nền kinh tế nội địa và quản lý thương mại quốc tế.

Cuối thời kỳ Nhà nước phong kiến, đất nước ta được chia thành các vùng lãnh thổ do các lãnh chúa quản lý, mỗi lãnh chúa áp dụng nhiều loại thuế khác nhau để duy trì hoạt động của lãnh địa Trong số các loại thuế này, thuế “cửa ô” được coi là tiền thân của thuế quan hiện nay, đánh vào việc luân chuyển hàng hóa qua các cửa ô.

Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu là khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa, mà các tổ chức, cá nhân phải nộp cho Nhà nước theo quy định của pháp luật Các loại thuế này nhằm phục vụ cho nhu cầu chi tiêu và quản lý của Nhà nước.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) xác nhận rằng thuế quan là một trong những rào cản thương mại phổ biến nhất trong thương mại quốc tế Thuế quan được định nghĩa là loại thuế áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu nhằm bảo vệ hàng hóa sản xuất trong nước Cụ thể, thuế quan là khoản tiền mà chủ hàng phải nộp cho hải quan, cơ quan đại diện cho nước tiếp nhận hàng hóa Hệ quả của thuế quan là làm tăng chi phí vận chuyển hàng hóa đến nước nhập khẩu, dẫn đến việc giá hàng hóa tăng lên và giảm sức cạnh tranh so với hàng hóa sản xuất trong nước.

1.1.2 Vai trò của thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Thuế xuất nhập khẩu là công cụ quan trọng và lâu đời nhất giúp Nhà nước đạt được các mục tiêu kinh tế Giống như các loại thuế khác, thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu đảm nhiệm ba vai trò cơ bản trong nền kinh tế.

Thuế xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đặc biệt ở các nước đang phát triển Khi nhu cầu tiêu dùng tăng trong khi sản xuất nội địa chưa đáp ứng, khả năng tài chính của Nhà nước thường bị hạn chế Do đó, mục tiêu gia tăng số thu từ thuế xuất nhập khẩu trở nên cần thiết Các quốc gia này thường mở rộng hoạt động ngoại thương, áp dụng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa tiêu dùng chưa sản xuất trong nước và thuế xuất khẩu cho những sản phẩm có nhu cầu cao trên thị trường quốc tế, với mức thuế suất hợp lý nhằm tạo động lực cho ngân sách.

Với sự phát triển của xã hội, Nhà nước cần thực hiện nhiều chức năng và vai trò quan trọng Để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ này, nguồn lực tài chính vững mạnh là điều cần thiết, trong đó thuế được xem là nguồn thu chủ yếu cho ngân sách.

Luận văn tốt nghiệp tại Học viện Tài chính cho thấy rằng thuế xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong tổng thu ngân sách của các quốc gia.

Hoạt động ngoại thương đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế quốc gia, mang lại nhiều lợi ích như vốn, kỹ thuật và công nghệ Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến sự phụ thuộc về kinh tế, chính trị và văn hóa Do đó, các quốc gia sử dụng thuế quan như công cụ quan trọng để quản lý xuất nhập khẩu, khuyến khích hàng hóa có lợi và hạn chế hàng hóa có hại Ngoài ra, Nhà nước còn can thiệp gián tiếp thông qua việc điều chỉnh thuế suất để điều tiết hợp lý lượng hàng hóa xuất nhập khẩu, phục vụ tốt cho nền kinh tế.

Thuế quan đóng vai trò quan trọng trong việc bảo hộ sản xuất trong nước bằng cách điều chỉnh điều kiện cạnh tranh Việc đánh thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu giúp các nhà sản xuất nội địa có thể cạnh tranh hiệu quả hơn nhờ giá thành rẻ hơn Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ngành sản xuất non trẻ, cho phép họ có thời gian trưởng thành và tích lũy sức cạnh tranh Nếu không có sự hỗ trợ từ thuế quan, các nhà sản xuất và cung ứng hàng hóa xuất khẩu sẽ gặp khó khăn khi phải cạnh tranh với giá cả toàn cầu.

Mức hiệu quả của bảo hộ được xác định dựa trên phần giá trị gia tăng của đầu ra, bao gồm ba yếu tố chính: thuế suất đối với thành phẩm nhập khẩu, giá trị gia tăng từ nguyên liệu nhập khẩu trong quá trình sản xuất, và thuế suất áp dụng cho sản phẩm cuối cùng.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

1.1.3 Nội dung cơ bản của thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

* Các hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế

- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam

- Hàng hóa xuất khẩu từ thị trường trong nước vào khu phi thuế quan, hàng hóa nhập khẩu từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước

- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp thực hiện quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu, quyền phân phối

* Đối tượng chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu không áp dụng đối với các trường hợp sau:

- Hàng hóa quá cảnh, chuyển khẩu, trung chuyển;

- Hàng hóa viện trợ nhân đạo, hàng hóa viện trợ không hoàn lại;

Hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài, hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan để sử dụng nội bộ, và hàng hóa chuyển giao giữa các khu phi thuế quan khác nhau đều là những hoạt động quan trọng trong quản lý thương mại quốc tế.

- Phần dầu khí được dùng để trả thuế tài nguyên cho Nhà nước khi xuất khẩu

(Căn cứ Luật thuế xuất nhập khẩu số 107/2016/QH13)

1.2 Quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

1.2.1 Khái niệm quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Ngày nay, thuật ngữ "quản lý" được sử dụng phổ biến nhưng vẫn chưa có định nghĩa thống nhất Một số người cho rằng quản lý là hoạt động nhằm đảm bảo hoàn thành công việc thông qua nỗ lực của người khác.

Luận văn tốt nghiệp tại Học viện Tài chính là hoạt động quan trọng, giúp phối hợp nỗ lực cá nhân để đạt được mục tiêu chung của nhóm.

Quản lý được định nghĩa trong Giáo trình Khoa học quản lý của Học viện Chính trị Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh là quá trình tác động có tổ chức và có định hướng của người quản lý đến đối tượng quản lý, nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Quản lý là quá trình điều khiển và chỉ đạo một hệ thống hoặc tổ chức dựa trên các quy luật và nguyên tắc nhất định, nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể Qua quản lý, người quản lý tác động có định hướng vào các đối tượng để hướng đến các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra.

Quản lý thu thuế là phương thức mà Nhà nước sử dụng để cân bằng lợi ích giữa người nộp thuế và cơ quan nhà nước Nó không chỉ xác định trách nhiệm và quyền hạn của người nộp thuế mà còn đảm bảo quá trình thu thuế diễn ra công khai, minh bạch và bình đẳng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người nộp thuế Đặc biệt, quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu được hiểu là các biện pháp mà Nhà nước áp dụng để thu hút nguồn lực tài chính và điều tiết kinh tế trong thương mại quốc tế.

Quản lý thu thuế, đặc biệt là thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu, đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nguồn thu quốc gia Để đảm bảo ngân sách nhà nước được duy trì hiệu quả, việc thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về thuế là điều cần thiết.

1.2.1.2 Mục tiêu quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước Dự toán cho các loại thuế này là một phần thiết yếu trong kế hoạch tài chính quốc gia.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc dự toán ngân sách nhà nước Mục tiêu hàng đầu của quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu là hoàn thành và vượt mức dự toán, nhằm đảm bảo tính chủ động trong điều hành và quản lý ngân sách nhà nước.

Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và bảo vệ sản xuất trong nước Những loại thuế này ảnh hưởng sâu rộng đến chính sách thương mại quốc tế, tạo ra cả tác động tích cực lẫn tiêu cực Do đó, việc quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu cần tối ưu hóa các tác động tích cực và giảm thiểu các tác động tiêu cực đối với chính sách thương mại quốc tế của Nhà nước.

Mục tiêu chính của quản lý thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu là đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và thực thi chính sách điều tiết thương mại quốc tế Bên cạnh đó, hoạt động này còn nhằm đảm bảo các văn bản pháp luật về thuế được thực hiện nghiêm túc trong đời sống kinh tế xã hội Đối tượng quản lý bao gồm hàng hóa và các chủ thể vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, với cơ quan Hải quan, công chức Hải quan và các tổ chức, cá nhân liên quan là những chủ thể thực hiện quản lý thu thuế.

1.2.1.3 Yêu cầu quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Quản lý thu thuế và thuế nhập khẩu yêu cầu phát hiện kịp thời các đối tượng chây ỳ, nợ thuế và chiếm đoạt tiền thuế cùng các khoản tiền phạt liên quan, nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời vào ngân sách nhà nước, tuân thủ pháp luật về thuế.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

- Chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu

- Tổ chức nhận ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu

- Người xuất cảnh, nhập cảnh có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, gửi hoặc nhận hàng hóa qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam

- Người được ủy quyền, bảo lãnh và nộp thuế thay cho người nộp thuế, bao gồm:

+ Đại lý làm thủ tục hải quan trong trường hợp được người nộp thuế ủy quyền nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

+ Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế trong trường hợp nộp thuế thay cho người nộp thuế;

Tổ chức tín dụng hoặc các tổ chức khác hoạt động theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng có thể thực hiện bảo lãnh và nộp thuế thay cho người nộp thuế.

Người được ủy quyền bởi chủ hàng hóa sẽ đại diện trong các trường hợp hàng hóa là quà biếu, quà tặng của cá nhân, cũng như hành lý được gửi trước hoặc sau chuyến đi của người xuất cảnh và nhập cảnh.

+ Chi nhánh của doanh nghiệp được ủy quyền nộp thuế thay cho doanh nghiệp;

+ Người khác được ủy quyền nộp thuế thay cho người nộp thuế theo quy định của pháp luật

Người thu mua và vận chuyển hàng hóa trong định mức miễn thuế cho cư dân biên giới không được phép sử dụng cho sản xuất hay tiêu dùng cá nhân, mà phải bán tại thị trường nội địa Đồng thời, thương nhân nước ngoài cũng được phép kinh doanh hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu tại chợ biên giới theo quy định pháp luật.

Các quy định pháp lý về thủ tục hàng hoá xuất nhập khẩu

1.3.1 Thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại

Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu (Căn cứ

Quyết định số 1966/QĐ-TCHQ) gồm:

- Quy trình kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong quá trình xếp, dỡ tại cửa khẩu

- Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu

- Quy trình quản lý đối với hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu, doanh nghiệp chế xuất

- Các quy trình thủ tục hải quan điện tử đối với hàng hóa tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập

Giám sát hải quan là quy trình kiểm tra và quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong khu vực hoạt động hải quan Điều này bao gồm việc theo dõi các mặt hàng được đưa vào, đưa ra và lưu giữ trong khu vực này, cũng như giám sát các phương tiện vận tải neo đậu và dừng đỗ tại địa bàn hoạt động hải quan.

- Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

- Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đưa vào, ra kho ngoại quan, kho CFS

- Quy trình thủ tục hải quan đối với trường hợp khai hải quan trên tờ khai hải quan giấy

Quy trình kiểm tra hàng hóa bao gồm xác định tên hàng, mã số hàng hóa và mức thuế áp dụng Đồng thời, cần kiểm tra và xác định trị giá hải quan, cũng như thực hiện kiểm tra thuế và ấn định thuế đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu.

- Quy trình miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

- Phụ lục 1: Quy định một số mẫu dấu, bảng biểu thực hiện thủ tục hải quan điện tử

- Phụ lục 2: Quy định một số mẫu dấu, bảng biểu khi thực hiện khai hải quan trên tờ khai hải quan giấy

* Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu thương mại bao gồm:

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp đồng mua bán hàng hoá;

- Hàng hoá kinh doanh theo phương thức tạm nhập tái xuất;

- Hàng hoá kinh doanh chuyển khẩu;

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo loại hình nhập nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu;

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu để thực hiện hợp đồng gia công với thương nhân nước ngoài;

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu để thực hiện các dự án đầu tư;

Hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới được quản lý theo quy định của Thủ tướng Chính phủ, nhằm đảm bảo hoạt động thương mại biên giới với các nước láng giềng diễn ra hiệu quả và hợp pháp.

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu nhằm mục đích thương mại của tổ chức, cá nhân không phải là thương nhân;

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất;

- Hàng hoá đưa vào, đưa ra kho bảo thuế;

- Hàng hóa tạm nhập-tái xuất, tạm xuất-tái nhập dự hội chợ, triển lãm;

Hàng hóa tạm nhập-tái xuất và tạm xuất-tái nhập bao gồm máy móc thiết bị, phương tiện vận tải phục vụ thi công công trình và các dự án đầu tư, cũng như tài sản đi thuê hoặc cho thuê.

1.3.1.1 Quy định về khai hải quan

Chủ hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu, nếu là thương nhân nước ngoài không có mặt tại Việt Nam, cần thực hiện thủ tục hải quan thông qua đại lý làm thủ tục hải quan.

Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện vận tải có trách nhiệm trong việc xuất cảnh, nhập cảnh hoặc quá cảnh Ngoài ra, những người được ủy quyền bởi chủ phương tiện cũng có thể thực hiện các thủ tục liên quan đến xuất nhập cảnh và quá cảnh.

Người được ủy quyền bởi chủ hàng hóa sẽ đại diện cho các trường hợp như hàng hóa là quà biếu, quà tặng cá nhân; hành lý gửi trước hoặc sau chuyến đi của người xuất cảnh và nhập cảnh; cũng như hàng hóa nhập khẩu phục vụ cho các dự án đầu tư được miễn thuế.

- Người thực hiện dịch vụ quá cảnh hàng hóa, trung chuyển hàng hóa

- Đại lý làm thủ tục hải quan

- Doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính quốc tế, dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế trừ trường hợp chủ hàng có yêu cầu khác

Hồ sơ hải quan bao gồm các chứng từ như hồ sơ khai bổ sung, hồ sơ xác định trước mã số, xuất xứ và trị giá hải quan Ngoài ra, cần có thông báo danh mục hàng hóa miễn thuế, báo cáo sử dụng hàng hóa miễn thuế, và hồ sơ liên quan đến miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, cũng như không thu thuế Cuối cùng, hồ sơ đề nghị xử lý tiền thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt nộp thừa cũng là phần quan trọng trong quy trình hải quan.

Để thực hiện các thủ tục liên quan đến thuế tại Học viện Tài chính, hồ sơ đề nghị gia hạn nộp thuế, hồ sơ nộp dần tiền thuế nợ, hồ sơ xác nhận hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế và hồ sơ đề nghị xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cần được nộp cho cơ quan hải quan thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan Trong trường hợp cần nộp bản chính các chứng từ dưới dạng giấy, các bản chính này phải được gửi trực tiếp hoặc qua bưu chính đến cơ quan hải quan.

Khi kiểm tra hồ sơ hải quan, cơ quan hải quan dựa vào thông tin trên tờ khai và các chứng từ liên quan do người khai hải quan nộp để thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu và lưu trữ.

* Các trường hợp sau đây người khai hải quan được lựa chọn khai theo phương thức điện tử hoặc khai trên tờ khai hải quan giấy:

- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của cư dân biên giới;

- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu vượt định mức miễn thuế của người xuất cảnh, nhập cảnh;

- Hàng cứu trợ khẩn cấp, hàng viện trợ nhân đạo; hàng xuất khẩu, nhập khẩu phục vụ an ninh quốc phòng;

- Hàng quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển của cá nhân;

- Hàng hóa là phương tiện chứa hàng hóa quay vòng theo phương thức tạm nhập - tái xuất, tạm xuất - tái nhập quy định tại điểm a, điểm b Khoản 1 Điều

Hàng hóa tạm nhập tái xuất và tạm xuất tái nhập được sử dụng để phục vụ công việc trong một khoảng thời gian nhất định, đặc biệt trong trường hợp khách xuất cảnh hoặc nhập cảnh.

Trong trường hợp hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan không thể thực hiện giao dịch điện tử, nguyên nhân có thể xuất phát từ một hoặc cả hai hệ thống gặp sự cố, hoặc từ các nguyên nhân khác.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Nếu hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan gặp sự cố và không thể thực hiện thủ tục hải quan điện tử, cơ quan hải quan phải thông báo trên trang thông tin điện tử của mình trong vòng 01 giờ kể từ thời điểm không thực hiện được các giao dịch điện tử.

Khi hệ thống khai hải quan điện tử không hoạt động, người khai hải quan cần thông báo bằng văn bản cho Chi cục hải quan nơi dự kiến thực hiện thủ tục Văn bản này phải nêu rõ tên sự cố, nguyên nhân, thời gian dự kiến khắc phục và phương thức thực hiện thủ tục khai hải quan tạm thời theo hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

- Hàng hóa khác theo quy định của Bộ Tài chính

(Căn cứ vào Nghị định 59/2018/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Nghị định 08/2015/NĐ-CP)

Các chứng từ trong hồ sơ hải quan bao gồm hồ sơ khai bổ sung, hồ sơ xác định trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan, thông báo danh mục hàng hóa miễn thuế, báo cáo sử dụng hàng hóa miễn thuế, và hồ sơ miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế Ngoài ra, hồ sơ đề nghị xử lý tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa; hồ sơ đề nghị gia hạn nộp thuế; hồ sơ nộp dần tiền thuế nợ; hồ sơ xác nhận hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế; và hồ sơ đề nghị xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cũng cần được nộp cho cơ quan hải quan thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan Nếu theo quy định phải nộp bản chính các chứng từ dưới dạng giấy, thì bản chính đó phải được nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu chính cho cơ quan hải quan.

Các quy định pháp lý về quản lý thu thuế hàng hoá xuất nhập khẩu

Khi hoàn tất việc xuất khẩu hoặc nhập khẩu toàn bộ hàng hóa theo giấy phép, Chi cục Hải quan nơi thực hiện thủ tục sẽ xác nhận và lưu Phiếu theo dõi trừ lùi cùng với bộ hồ sơ hải quan.

(Thông tư 39/2018/TT-BTC sửa đổi bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC)

1.4 Các quy định pháp lý về quản lý thu thuế hàng hoá xuất nhập khẩu

1.4.1.1.Căn cứ tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hoá áp dụng thuế suất theo tỷ lệ phần trăm

Số tiền thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu được xác định dựa trên trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm của từng mặt hàng tại thời điểm tính thuế Đối với hàng hóa áp dụng thuế suất theo tỷ lệ phần trăm, căn cứ tính thuế sẽ được xác định cụ thể.

- Số lượng đơn vị từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu ghi trong tờ khai hải quan

Thuế suất thuế xuất khẩu cho hàng hóa được quy định cụ thể trong Biểu thuế xuất khẩu do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành, áp dụng cho một số mặt hàng nhất định.

Thuế suất thuế nhập khẩu cho hàng hóa được quy định cụ thể theo từng loại mặt hàng, bao gồm các mức thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt và thuế suất thông thường.

Thuế suất ưu đãi cho hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia, nhóm quốc gia hoặc vùng lãnh thổ thực hiện chế độ đối xử tối huệ quốc với Việt Nam được quy định rõ ràng Danh sách các quốc gia và vùng lãnh thổ này được Bộ Công thương công bố, nhằm đảm bảo quyền lợi thương mại công bằng cho Việt Nam.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Thuế suất ưu đãi được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành

Người nộp thuế có trách nhiệm tự khai báo và đảm bảo tính chính xác về nguồn gốc hàng hóa, điều này là cần thiết để xác định mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi.

++ Thuế suất ưu đãi đặc biệt được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại các Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tài chính

Thuế suất thông thường đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ không áp dụng đối xử tối huệ quốc hoặc không có ưu đãi thuế nhập khẩu cho Việt Nam là 150% mức thuế suất ưu đãi quy định tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi.

Thuế suất thông thường = Thuế suất ưu đãi x 150%

1.4.1.2 Căn cứ tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hoá áp dụng phương pháp tính thuế tuyệt đối, phương pháp tính thuế hỗn hợp

Căn cứ tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hoá áp dụng thuế tuyệt đối xác định như sau:

Số tiền thuế áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu theo phương pháp tính thuế tuyệt đối được xác định dựa trên lượng hàng hóa thực tế và mức thuế quy định cho mỗi đơn vị hàng hóa tại thời điểm tính thuế.

Số tiền thuế áp dụng cho phương pháp tính thuế hỗn hợp đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu được xác định bằng tổng số tiền thuế theo tỷ lệ phần trăm và số tiền thuế tuyệt đối theo quy định trong Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13.

1.4.2.1 Phương pháp tính thuế đối với hàng hoá áp dụng thuế suất theo tỷ lệ phần trăm

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Việc xác định thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu dựa trên số lượng hàng hóa thực tế được ghi trong tờ khai hải quan, bao gồm trị giá tính thuế và thuế suất tương ứng của từng mặt hàng Công thức tính thuế sẽ được áp dụng theo tỷ lệ phần trăm đã quy định.

Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu phải nộp

Số lượng đơn vị từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu ghi trong tờ khai hải quan x

Trị giá tính thuế tính trên một đơn vị hàng hóa x

Thuế suất của từng mặt hàng

Khi số lượng hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu thực tế khác với hóa đơn thương mại do tính chất hàng hóa và các điều kiện giao hàng, thanh toán trong hợp đồng, số tiền thuế xuất khẩu và nhập khẩu phải nộp sẽ được xác định dựa trên trị giá thực tế thanh toán cho hàng hóa và thuế suất tương ứng của từng mặt hàng.

Doanh nghiệp nhập khẩu 1000 tấn sợi thuốc lá với đơn giá 100 USD/tấn theo hợp đồng, tổng trị giá thanh toán là 100.000 USD Dù hải quan kiểm tra và cân nặng thực tế có thể là 1020 tấn hoặc 980 tấn, trị giá thanh toán để tính thuế vẫn giữ nguyên là 100.000 USD.

1.4.2.2 Phương pháp tính thuế đối với hàng hoá áp dụng thuế tuyệt đối

Việc xác định số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu phải nộp đối với hàng hóa áp dụng thuế tuyệt đối thực hiện theo công thức sau:

Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu phải nộp

Số lượng đơn vị từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu ghi trong tờ khai hải quan x

Mức thuế tuyệt đối quy định trên một đơn vị hàng hoá

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

1.4.3.1 Nguyên tắc áp dụng trị giá hải quan

* Trị giá hải quan hàng xuất khẩu

Trị giá hải quan hàng xuất khẩu được xác định là giá bán của hàng hóa tại cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm và phí vận tải quốc tế Giá trị này được tính toán theo một quy trình cụ thể dựa trên các phương pháp đã được quy định.

Giá bán hàng hóa tại cửa khẩu xuất bao gồm giá ghi trong hợp đồng mua bán hoặc hóa đơn thương mại, cùng với các chi phí liên quan đến hàng hóa xuất khẩu Các chi phí này phải phù hợp với chứng từ liên quan nếu chưa được tính trong giá bán hàng hóa.

Giá bán của hàng hóa xuất khẩu được xác định dựa trên cơ sở dữ liệu trị giá hải quan, sau khi quy đổi về giá bán tại cửa khẩu xuất, tại thời điểm gần nhất với ngày đăng ký tờ khai xuất khẩu của lô hàng.

Khái quát về Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ XUẤT KHẨU THUẾ NHẬP KHẨU TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU

LÀO CAI 2.1 Khái quát về Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai

2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển

2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển

Sau năm 1954, miền Bắc bắt đầu giai đoạn quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội Để quản lý mậu dịch tiểu ngạch và bảo vệ phát triển kinh tế nội địa, Bộ Công thương đã ban hành Nghị định số 23/BCT/ND/KB vào ngày 21/2/1955, thành lập Chi sở Hải quan Lào Cai, đánh dấu bước khởi đầu cho Hải quan Lào Cai hiện nay.

Chi sở Hải quan Lào Cai, được thành lập từ các phòng thuế quan trong thời kỳ kháng chiến, hoạt động dọc biên giới Việt - Trung thuộc tỉnh Lào Cai Tổ chức này chịu sự lãnh đạo của Sở Hải quan Trung ương và chính quyền địa phương, thực hiện nhiệm vụ giám quản cửa khẩu, kiểm soát chống buôn lậu, đặc biệt là xử lý các hành vi buôn lậu thuốc phiện và quản lý sản phẩm miền núi.

Năm 1975, tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập và Chi cục Hải quan Lào Cai được đổi tên thành Chi cục Hải quan Hoàng Liên Sơn, tiếp tục thực hiện chức năng nhiệm vụ của Chi sở Hải quan Lào Cai Tuy nhiên, đến năm 1979, khi chiến sự xảy ra, các hoạt động nghiệp vụ của lực lượng Hải quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc tạm thời bị ngừng lại.

Vào ngày 21 tháng 1 năm 1982, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương đã ký Quyết định số 58/BNgT-TCCB, quyết định giải thể Chi cục Hải quan tỉnh Hoàng Liên Sơn và đồng thời bổ sung cán bộ cho các cơ quan nhà nước tại địa phương cũng như một số tỉnh miền Nam.

Vào ngày 29 tháng 10 năm 1987, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định số 566/TCHQ-TCCB, cho phép thành lập Đội kiểm soát Hoàng Liên Sơn, đánh dấu bước khởi đầu cho Hải quan Hoàng Liên Sơn sau này Sau hơn một năm hoạt động, Đội kiểm soát đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng, chống buôn lậu và ngăn chặn việc vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tại tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Vào ngày 19 tháng 5 năm 1989, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định số 128/TCHQ-TCCB thành lập Hải quan Hoàng Liên Sơn, trực thuộc Tổng cục Hải quan Hải quan Hoàng Liên Sơn chính thức hoạt động từ ngày 29 tháng 11 năm 1989, với trụ sở tại thị xã Yên Bái, tỉnh Hoàng Liên Sơn Cơ quan này có nhiệm vụ quản lý nhà nước về Hải quan đối với các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, và mượn đường tại Việt Nam, đồng thời đấu tranh chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa, ngoại hối, và tiền Việt Nam qua biên giới trong khu vực tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Năm 1991, tỉnh Lào Cai được tái lập và Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định số 115/TCHQ-TCCB, đổi tên Hải quan Hoàng Liên Sơn thành Hải quan Lào Cai, trực thuộc Tổng cục Hải quan, với trụ sở tại thị trấn Phố Lu, huyện Bảo Thắng Nhiệm vụ chính của Hải quan Lào Cai lúc bấy giờ là chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới Thời kỳ này, hoạt động xuất nhập khẩu chủ yếu là tiểu ngạch của cư dân biên giới, với sự tham gia của các đội kiểm soát như Kim Tân, Vạn Hoà, Bản Phiệt và một đội kiểm soát Hải quan Sau đó, ba đội kiểm soát này được đổi tên thành Hải quan cửa khẩu Bát Xát, Hải quan cửa khẩu Mường Khương và Hải quan cửa khẩu Lào Cai, tiền thân của Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai.

Sau hơn 30 năm tái lập, tỉnh Lào Cai đang đối mặt với nhiều cơ hội mới trong bối cảnh phát triển kinh tế và xã hội Cục Hải quan tỉnh Lào Cai đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển này.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của Cục Hải quan Lào Cai, từ một Chi sở với hơn 20 cán bộ, công chức, đến nay đã mở rộng thành 12 đơn vị thuộc và trực thuộc.

Tỉnh Lào Cai có 209 cán bộ, công chức, trong đó 87% đã tốt nghiệp Đại học trở lên Lực lượng Đoàn viên, thanh niên chiếm gần 60%, cùng với 111 Đảng viên trong Đảng bộ, tạo thành nguồn lực quan trọng giúp Hải quan tỉnh Lào Cai thực hiện thành công kế hoạch cải cách và hiện đại hóa.

Hình 2.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức của Cục Hải quan tỉnh Lào Cai

Các Phòng Các Chi cục

Phòng Tài vụ Quản trị Đội kiểm soát HQ

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Cục Hải quan tỉnh Lào Cai hiện có 209 cán bộ công chức và người lao động, trong đó có 187 cán bộ công chức Đội ngũ này bao gồm 40 người có trình độ trên đại học và hơn 22 người có trình độ sau đại học, với hơn 140 đảng viên.

Số cán bộ nêu trên được bố trí theo sau:

- Các đơn vị tham mưu (gồm 05 Phòng chức năng)

* Các đơn vị trực thuộc (gồm 06 đơn vị):

+ Đội Kiểm soát Hải quan

+ Chi cục Kiểm tra sau thông quan

+ 01 Chi cục Hải quan ga đường sắt quốc tế

+ 03 Chi cục Hải quan cửa khẩu

2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn

Cục Hải quan thành phố Lào Cai là đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan, có nhiệm vụ hỗ trợ Tổng cục trưởng trong việc quản lý nhà nước về hải quan và thực thi pháp luật liên quan tại tỉnh Lào Cai Cục Hải quan được công nhận là pháp nhân, có con dấu riêng và có quyền mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước theo quy định pháp luật.

Cục Hải quan Lào Cai thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo Luật Hải quan và các quy định pháp luật liên quan, với nhiệm vụ cụ thể bao gồm tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn và triển khai thực hiện các quy định của nhà nước hải quan trong khu vực hoạt động của Cục.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra và giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, chuyển cửa khẩu, quá cảnh, cùng với phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh và quá cảnh, theo quy định của pháp luật.

Để chủ động phòng, chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, cần thực hiện các biện pháp nghiệp vụ cần thiết trong khu vực hoạt động.

Thực trạng quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai từ năm 2018 – 2021

Vụ và xây dựng lực lượng cần kịp thời báo cáo với Tổng cục trưởng về những vướng mắc phát sinh và các vấn đề vượt quá thẩm quyền giải quyết của Cục Hải quan.

Cục Hải quan tổ chức nghiên cứu và áp dụng các tiến bộ trong khoa học, công nghệ cũng như phương pháp quản lý hải quan hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của mình.

- Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước, tổ chức hữu quan, đơn vị trên địa bàn để thực hiện nhiệm vụ được giao

- Tổ chức tuyên truyền và hướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật về hải quan trên địa bàn

- Thực hiện nhiệm vụ hợp tác quốc tế hải quan theo phân cấp hoặc ủy quyền của Tổng cục trưởng và Bộ trưởng Bộ Tài chính

Cục Hải quan đã tiến hành tổng kết, thống kê và đánh giá tổng hợp tình hình cũng như kết quả các mặt hàng công tác Đồng thời, Cục cũng thực hiện báo cáo theo quy định của Tổng cục để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý.

Cục Hải quan đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và giải thích liên quan đến phạm vi quản lý của mình theo quy định của Tổng cục trưởng.

Cục Hải quan thực hiện đào tạo, bồi dưỡng và quản lý đội ngũ cán bộ, công chức theo quy định của Nhà nước và phân cấp quản lý cán bộ Việc này nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và hiệu quả công tác của đội ngũ nhân viên, đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong lĩnh vực hải quan.

Quản lý và sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, phương tiện, trang bị kỹ thuật cùng kinh phí hoạt động của Cục Hải quan là nhiệm vụ quan trọng, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Nhà nước.

- Thực hiện các nhiệm vụ khác được giao

2.2 Thực trạng quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai từ năm 2018 – 2021

2.2.1 Kim ngạch xuất nhập khẩu

Giai đoạn 2018 - 2021 chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong thu ngân sách nhà nước của ngành Hải quan Lào Cai Cụ thể, năm 2018, tổng số thu đạt 1.686 tỷ đồng, năm 2019 là 1.329 tỷ đồng, và năm 2020 đạt 948 tỷ đồng.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính tỷ đồng; năm 2021, số thu đạt 1.126 tỷ đồng, đạt 89,8 % so với chỉ tiêu của

Bộ Tài chính giao (1.255 tỷ đồng), đạt 82,9% so với chỉ tiêu của UBND tỉnh giao (1.360 tỷ đồng); tăng 18.8% so với cùng kỳ năm 2020 Do đại dịch Covid

Tình hình xuất - nhập khẩu toàn cầu và trong nước đang diễn biến phức tạp, gây ra nhiều khó khăn cho hoạt động này Một số ngành hàng đã ngừng hoàn toàn việc xuất - nhập khẩu do phía Trung Quốc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, dẫn đến việc kiểm soát hàng hóa chặt chẽ Sự bất thuận trong hoạt động xuất nhập khẩu đã ảnh hưởng đáng kể đến công tác quản lý thuế và số thu ngân sách của Chi cục Hải quan cửa khẩu tỉnh Lào Cai.

Năm 2019, Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đạt 117.433.222 USD, giảm 12% so với năm trước do sự suy giảm trong xuất nhập khẩu các mặt hàng nông sản, thạch cao, than cốc, phân bón và gỗ Lũy kế kim ngạch xuất nhập khẩu trong năm 2019 đạt 1.583.534.193 USD Sang năm 2020, Chi cục Hải quan tỉnh Lào Cai đối mặt với nhiều khó khăn trong thu ngân sách khi Trung Quốc thắt chặt chính sách kiểm soát dịch bệnh và tăng thuế suất đối với hàng hóa thiết yếu, đồng thời dịch bệnh trong nước cũng ảnh hưởng đến giao thương Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn với sản lượng và trị giá xuất khẩu thấp, trong khi một số doanh nghiệp khác lại thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu tại nơi khác Các mặt hàng như quặng sắt, phân bón, than cốc và thiết bị máy móc, vốn mang lại nguồn thu ngân sách cao, cũng giảm đáng kể trong năm 2020.

Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã triển khai các giải pháp nhằm kích cầu xuất nhập khẩu và tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước, bao gồm thủ tục hải quan nhanh chóng, thuận lợi và minh bạch Để hỗ trợ doanh nghiệp, Chi cục đã thành lập tổ hỗ trợ thông tin giúp giải quyết các khó khăn liên quan đến thủ tục hải quan, từ đó thúc đẩy quá trình thông quan hàng hóa Đồng thời, Chi cục cũng tăng cường công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại, kiểm soát chặt chẽ các hành vi vi phạm về trị giá, số lượng, xuất xứ hàng hóa và mã số HS, nhằm đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Ngoài ra, Chi cục còn chú trọng đến việc nâng cao kỷ cương, kỷ luật hành chính đối với cán bộ công chức và người lao động.

Để nâng cao hiệu quả công tác và thúc đẩy hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, cần thực hiện các biện pháp chống tham nhũng, sách nhiễu và tiêu cực trong quy trình giải quyết thủ tục hải quan Nhờ đó, kim ngạch xuất nhập khẩu và nguồn thu ngân sách nhà nước của Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai trong năm 2020 đã đạt chỉ tiêu mà Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan tỉnh Lào Cai giao.

Năm 2020, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 1.158.685.189 USD, trong đó xuất khẩu đạt 605.959.540 USD với các mặt hàng chủ yếu như thanh long, nông sản, gỗ ván bóc và quặng sắt Kim ngạch nhập khẩu là 552.725.649 USD, tập trung vào nông sản, phân bón, hóa chất, điện năng, máy móc thiết bị và hàng tiêu dùng Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai trong năm 2020 đã đối mặt với nhiều thuận lợi và khó khăn trong việc triển khai nhiệm vụ chính trị.

Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai triển khai thực hiện nghiêm túc Luật Hải quan số 54/2014/QH13, Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14, Luật quản lý

Luận văn tốt nghiệp tại Học viện Tài chính ngoại thương tập trung vào các luật liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, cùng với các nghị định và thông tư hướng dẫn nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế Nội dung này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan theo các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết với các tổ chức quốc tế và các quốc gia, nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh thương mại và quản lý trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hệ thống hải quan thông minh, hải quan số Việc sớm triển khai chương trình này sẽ giúp tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hải quan và tăng cường kết nối, chuyển đổi số dữ liệu từ Hệ thống Một cửa quốc gia Đồng thời, cần thúc đẩy Cơ chế một cửa ASEAN, tự động hóa việc kết nối và trao đổi dữ liệu với hệ thống công nghệ thông tin của ngành Hải quan Ngoài ra, nâng cao hiệu suất sử dụng hệ thống máy soi, camera và các thiết bị kiểm tra hải quan là rất quan trọng Việc công khai đầy đủ các thủ tục hành chính tại nơi giải quyết cũng góp phần nâng cao minh bạch và hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Cửa khẩu Lào Cai, tọa lạc trong thành phố Lào Cai, mang lại lợi thế giao thông thuận lợi với hệ thống đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai – Hải Phòng Đây là cửa ngõ kết nối Việt Nam với các tỉnh Tây Nam của Trung Quốc, đồng thời là trung tâm giao thương xuất nhập khẩu và thương mại đầu tư giữa các nước ASEAN và Trung Quốc Tỉnh Lào Cai đã chú trọng đầu tư vào cơ sở hạ tầng để phát triển khu vực này.

Đánh giá chung về quản lý thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai

Triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định về kiểm tra và xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu theo quy định của Tổng Cục Hải quan và Bộ Tài chính là rất quan trọng Điều này đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quá trình quản lý hải quan, góp phần nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra giám sát, cần trang bị các phương tiện và công cụ kỹ thuật hiện đại như hệ thống camera, máy soi container, máy soi hành lý và cân điện tử Những thiết bị này không chỉ giúp tăng cường tính chính xác trong việc phát hiện các vi phạm mà còn nâng cao hiệu suất làm việc của lực lượng chức năng.

Theo chỉ đạo của Cục Hải quan Lào Cai và Tổng Cục Hải quan, chúng tôi thực hiện kế hoạch đo thời gian giải phóng hàng nhằm cải thiện quy trình thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu.

Triển khai thực hiện có hiệu quả hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung Edoc-Customs do Tổng cục Hải quan xây dựng

2.3.1.1 Hoàn thành vượt chỉ tiêu thu nộp ngân sách về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Trong những năm gần đây, Chính phủ đã thực hiện cắt giảm một số dòng thuế theo các cam kết với các tổ chức quốc tế và các quốc gia Dù vậy, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai vẫn ghi nhận số thu ngân sách nhà nước đáng kể, với tổng số thu đạt 1.686 tỷ đồng trong năm 2018.

2019 đạt 1.329 tỷ đồng; năm 2020 đạt 942 tỷ đồng; năm 2021 đạt 1.126 tỷ đồng

2.3.1.2 Công tác cải cách hành chính, hiện đại hoá luôn được chú trọng

Cải cách và hiện đại hóa Hải quan là nhiệm vụ trọng tâm của Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của ngành Hải quan.

Chi cục đã triển khai kế hoạch phổ biến và giáo dục pháp luật cho toàn thể cán bộ công chức, đồng thời tuyên truyền và hỗ trợ cung cấp thông tin cho người khai hải quan và người nộp thuế trong năm 2020, theo Kế hoạch số 269/KH-HQLC của Cục Hải quan tỉnh Lào.

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

Kế hoạch phổ biến và giáo dục pháp luật cho công chức, viên chức hải quan trong năm 2020 đã được triển khai, nhằm tuyên truyền, hỗ trợ và cung cấp thông tin cần thiết cho người khai hải quan và người nộp thuế, kèm theo các văn bản hướng dẫn liên quan.

Chi cục sẽ tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền và phổ biến thông tin cho các doanh nghiệp về quy trình đăng ký và thủ tục tham gia vào Hệ thống thông quan điện tử tự động VNACCS/VCIS.

Công tác phát tờ rơi và treo ấn phẩm phục vụ doanh nghiệp xuất nhập khẩu và khách xuất nhập cảnh được chú trọng nhằm cung cấp thông tin thiết thực, dễ hiểu và hiệu quả Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã cải cách thủ tục hành chính, minh bạch hóa quy trình hải quan tại Cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, đồng thời niêm yết công khai các thủ tục hải quan Bên cạnh đó, cơ quan này phối hợp chặt chẽ với các đơn vị kiểm tra chuyên ngành để rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, đảm bảo quy trình hải quan diễn ra nhanh chóng và thuận tiện, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu.

2.3.1.3 Chất lượng cán bộ, công chức từng bước được nâng cao

Để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của Chi cục, công tác xây dựng lực lượng cán bộ là yếu tố then chốt Hàng năm, Chi cục thực hiện rà soát và đánh giá chất lượng đội ngũ công chức, từ đó lập kế hoạch chuẩn hóa trình độ và triển khai đào tạo mới cũng như đào tạo lại cho cán bộ.

Lãnh đạo Chi cục chú trọng đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là cán bộ nòng cốt, nhằm xây dựng một đội ngũ vững vàng về chính trị và đảm bảo hiệu quả công tác.

Luận văn tốt nghiệp tại Học viện Tài chính yêu cầu sinh viên nắm vững chuyên môn và đáp ứng các tiêu chí cần thiết cho nhiệm vụ trong bối cảnh hiện đại hóa ngành Hải quan hiện nay.

Để nâng cao hiệu quả công tác, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc việc luân chuyển, luân phiên, điều động và chuyển đổi vị trí công tác cho công chức tại các Đội/Tổ Hàng tháng, việc đánh giá và phân xếp loại công chức cũng như hợp đồng lao động được thực hiện một cách thực chất và hiệu quả Đơn vị đã kịp thời ban hành quyết định tiếp nhận và phân công nhiệm vụ cho công chức được điều động, đồng thời thường xuyên thực hiện việc chuyển đổi và sắp xếp lại vị trí công tác cho cả công chức lãnh đạo và không lãnh đạo.

2.3.1.4 Các biện pháp xử lý nợ đọng thuế được tăng cường

Trong thời gian qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã thực hiện các biện pháp quyết liệt để xử lý nợ đọng thuế theo quy định Cục Hải quan đã công khai thông tin về nợ thuế của các doanh nghiệp chây ì trên trang Web của ngành, nhằm giúp các ngành, người dân và doanh nghiệp nắm bắt thông tin và thực hiện nghĩa vụ thuế đối với nhà nước.

Để đôn đốc doanh nghiệp nộp thuế đúng hạn, có nhiều biện pháp hiệu quả như gửi thông báo bằng văn bản, gọi điện nhắc nhở, và hợp tác với các dịch vụ thủ tục Hải quan để thu hồi nợ Ngoài ra, việc thành lập đoàn đôn đốc thuế đến trụ sở doanh nghiệp cũng rất quan trọng, cùng với sự phối hợp chặt chẽ với UBND, Công an, cơ quan Thuế và Ngân hàng để thu hồi nợ đọng Đặc biệt, đối với những doanh nghiệp nợ thuế hoặc chây ỳ, cần phối hợp với Sở Kế hoạch đầu tư các tỉnh, thành phố để truy tìm địa chỉ mới của họ.

2.3.1.5 Công tác chống buôn lậu và chống gian lận thương mại được chú trọng

- Tình hình hoạt động xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ XUẤT KHẨU, THUẾ NHẬP KHẨU TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU LÀO CAI 88