Mục tiêu nghiên cứu
- Xem xét sự tác động của một số yếu tố ảnh hưởng đến nền kinh tế GDP.
- Xác định mức độ tăng trưởng của GDP
- Đưa ra giải pháp giúp cho GDP tăng trưởng ổn định.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu này áp dụng phương pháp phân tích định lượng thông qua mô hình hồi quy đa biến để đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế đến GDP, sử dụng phần mềm EVIEWS 10 để hỗ trợ quá trình phân tích.
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
Xây dựng mô hình kinh tế lượng
- Biến phụ thuộc: Tổng sản phẩm quốc nội GDP (Đơn vị: Triệu
+ Đầu Tư (Đơn vị: Triệu USD) + Xuất Khẩu (Đơn vị: Triệu USD) + Nhập Khẩu (Đơn vị: Triệu USD)
Dự đoán kỳ vọng giữa các biến
- 2 dương: Khi đầu tư tăng thì sẽ dẫn đến tổng sản phẩm quốc nội
- 3 dương: Khi giá trị xuất khẩu tăng thì sẽ dẫn đến tổng sản phẩm quốc nội GDP tăng.
- 4 âm: Khi giá trị nhập khẩu tăng thì sẽ dẫn đến tổng sản phẩm quốc nội GDP giảm.
Mô hình hồi quy
- Mô hình hồi quy tổng thể:
Số liệu nguyên cứu
- Số liệu bao gồm: Tổng gia trị vốn đầu tư (I), tổng giá trị Xuất khẩu,
Tổng giá trị nhập khẩu và Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam trong giai đoạn 1991-2020.
- Lấy số liệu từ trang web: solieukinhte.com, www.gso.gov.vn
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
CƠ SỞ LÝ THUYẾT NGUYÊN CỨU
Khái Niệm
GDP (Tổng sản phẩm trong nước) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất trong một lãnh thổ nhất định, thường là quốc gia, trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm Đầu tư được hiểu là các hoạt động sử dụng nguồn lực hiện tại để tạo ra kết quả lớn hơn cho nền kinh tế xã hội trong tương lai so với nguồn lực đã sử dụng.
Đầu tư có thể được hiểu rộng rãi là việc hy sinh các nguồn lực hiện tại để thực hiện các hoạt động, nhằm đạt được những kết quả lớn hơn trong tương lai so với nguồn lực đã bỏ ra.
Đầu tư là quá trình sử dụng các nguồn lực như tài chính, vật chất, lao động, trí tuệ và thời gian nhằm mục đích tạo ra lợi nhuận và mang lại lợi ích kinh tế xã hội.
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh quốc tế, diễn ra dưới hình thức trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia Quá trình này dựa trên nguyên tắc trao đổi ngang giá, với tiền tệ đóng vai trò trung gian Lượng tiền thu được từ việc bán hàng hóa và dịch vụ có thể làm giảm GDP.
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
Nhập khẩu là quá trình đưa hàng hóa và nguyên vật liệu từ các quốc gia khác về Việt Nam để phục vụ cho tiêu thụ hoặc sản xuất Hoạt động này ảnh hưởng đến GDP, vì lượng tiền thu được từ việc bán hàng hóa và dịch vụ sẽ làm giảm chỉ số này.
Nguồn gốc của mô hình từ lý thuyết
Có phướng pháp tính tổng sản phẩm quốc hội (GDP): có 3 phương pháp
2.2.1 Phương pháp tính theo luồng sản phẩm:
Hàng năm, cư dân mỗi quốc gia tiêu thụ nhiều loại hàng hóa và dịch vụ cuối cùng như gạo, thịt, cam, xoài, táo, cùng với các dịch vụ chăm sóc y tế, thương mại và du lịch Tất cả các khoản chi tiêu bằng tiền để mua những sản phẩm này sẽ tạo thành tổng GDP của nền kinh tế hàng hóa đơn giản.
Trong nền kinh tế đơn giản, thu nhập hay sản phẩm quốc dân được tính bằng tổng giá trị của hàng hóa cuối cùng và dịch vụ.
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng mà một quốc gia sản xuất GDP bao gồm giá trị thị trường của hàng hóa và dịch vụ cuối cùng do hộ gia đình, doanh nghiệp và chính phủ mua, cùng với xuất khẩu ròng trong một năm.
GDP: Tổng sản phẩm quốc nội C: Tiêu dùng của hộ gia đình X: Xuất Khẩu
Z: Nhập Khẩu Te: Thuế gián thu NX: Xuất khẩu ròng G: Chi tiêu của Chính phủ
2.2.2 Phương pháp tính theo tiền thu nhập hoặc chi phí: Đây là phương pháp thứ hai trương tự để tính GDP trong một nền kinh tế giản đơn Các ngành kinh doanh thanh toán tiền công, tiền lãi, thiền thuê nhà và lợi nhuận Đó là các khoản thu nhập từ các yếu tố sản xuất như đất đai, lao động, vốn và kỹ thuật dùng để sản xuất ra luồng sản phẩm.
GDP được xác định dựa trên tổng thu nhập từ các yếu tố sản xuất trong nền kinh tế, được huy động cho hoạt động sản xuất Ngoài ra, GDP còn bao gồm các loại thuế gián thu và khấu hao, mặc dù chúng không phải là thu nhập trực tiếp từ các yếu tố sản xuất Tổng thu nhập từ các yếu tố này là thành phần quan trọng trong việc tính toán GDP.
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
- Tiền lương và các khoản tiền thưởng mà người lao động được thưởng (W)
- Thu nhập của người cho vay: Tiền lãi (i)
- Thu nhập của chủ đất, chủ nhà và các tài sản cho thuê khác: Tiền Thuê (R)
- Thu nhập của các doanh nghiệp: Lợi Nhuận (r)
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đại diện cho tổng thu nhập và các yếu tố sản xuất như lương, lãi suất cho vay, tiền thuê nhà và lợi nhuận, được sử dụng để tính toán chi phí sản xuất các sản phẩm cuối cùng trong xã hội GDP theo tiền thu nhập được thể hiện qua các chỉ số tài chính cụ thể.
Tóm lại, các phương pháp tính toán khác nhau thường mang lại kết quả tương đồng Tuy nhiên, trong thực tế, có thể xuất hiện những sai lệch do lỗi trong số liệu, thống kê hoặc quá trình tính toán.
SƠ ĐỒ 1 MÔ HÌNH NGUYÊN CỨU
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
Lý thuyết đưa các biến phụ thuộc vào mô hình
Theo PGS – TS Nguyễn Văn Công, GDP là tổng giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của GDP bao gồm những nhân tố chủ chốt sau:
Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt cho sự tăng trưởng kinh tế Con người với sức khỏe tốt, trí tuệ sắc bén, tay nghề cao, cùng với nhiệt huyết và động lực làm việc sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế Khi được tổ chức một cách chặt chẽ, nguồn nhân lực sẽ trở thành nhân tố cơ bản quyết định sự thành công của nền kinh tế.
Để sản xuất hàng hóa và mở rộng quy mô sản xuất, việc đầu tư vốn là rất cần thiết Đầu tư không chỉ giúp mua sắm máy móc thiết bị mà còn nâng cao tay nghề cho công nhân viên Harod Domar đã chỉ ra mối quan hệ giữa đầu tư và tăng trưởng kinh tế thông qua công thức ICOR, thể hiện tỷ lệ tăng đầu tư chia cho tỷ lệ tăng GDP.
Tài nguyên thiên nhiên phong phú là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế của các quốc gia Chúng không chỉ cung cấp nguyên liệu cho sản xuất mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu, từ đó giúp các nước mua sắm hàng hóa cần thiết cho sự phát triển.
Thư tư, tri thức công nghệ Khoa học kỹ thuật luôn là chìa khóa thần kỳ mở cánh cổng bước vào tăng trưởng kinh tế vượt bậc.
Khoa học kỹ thuật giúp tăng năng suất và hiệu quả sản xuất, có thể khiến sản lượng tăng đột biến.
Xuất khẩu ròng là một yếu tố quan trọng trong nền kinh tế mở, nơi chúng ta tham gia vào thương mại và tài chính toàn cầu Nó được định nghĩa là chênh lệch giữa giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu và nhập khẩu Việc xuất khẩu những sản phẩm và dịch vụ có chi phí sản xuất thấp trong nước, đồng thời nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia có lợi thế chi phí, giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Sự gia tăng xuất khẩu ròng sẽ dẫn đến việc sản xuất nhiều hơn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.
Trong các yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, vốn đầu tư và xuất khẩu ròng (xuất khẩu và nhập khẩu) được quan tâm nhiều nhất Hai yếu tố này không chỉ chịu tác động mạnh mẽ từ các chính sách kinh tế mà còn dễ dàng thống kê và chính xác hơn, dẫn đến nhiều cuộc bàn luận xung quanh chính sách liên quan Do tính thời sự và tầm quan trọng của chúng, chúng tôi quyết định đưa vốn đầu tư, xuất khẩu và nhập khẩu vào mô hình nghiên cứu để làm rõ mối quan hệ và ảnh hưởng cụ thể của các yếu tố này đến tăng trưởng kinh tế.
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Xác định mô hình hồi quy và đọc ý nghĩa các hệ số
- Kết quả chạy mô hình từ phần mềm Eviews
- Từ kết quả trên ta có mô hình hồi quy như sau:
- Ý nghĩa của các hệ số hồi quy:
Đối với = 30435.02 có ý nghĩa là tổng giá trị Đầu tư, Xuất khẩu, Nhập khẩu đồng thời bằng 0 thì GDP đạt giá trị trung bình là 30435.02 tỷ đồng/năm.
Đối với = 0.194577 có ý nghĩa là Xuất khẩu, Nhập khẩu không đổi, tổng giá trị Đầu tư tăng (giảm) 1 tỷ đồng/năm thì GDP tăng (giảm) 0.194577 tỷ đồng/năm.
Đối với = 0.699231 có ý nghĩa là khi tổng giá trị Đầu tư,
Nhập khẩu không đổi và nếu Xuất khẩu tăng (giảm) 1 tỷ đồng/năm thì GDP tăng (giảm) 0.194577 tỷ đồng/năm.
Đối với = 0.699231 có ý nghĩa là khi tổng giá trị Đầu tư,
Xuất khẩu không đổi, Nhập khẩu tăng (giảm) 1 tỷ đồng/năm thì GDP tăng (giảm) 0.194577 tỷ đồng/năm.
Kiểm định giả thiết và đánh giá mức độ phù hợp của mô hình
3.2.1 Hệ số thu được từ hàm hồi quy có phù hợp với lý thuyết kinh tế không?
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
Ta thấy có giá trị kiểm định t = 3.938995 có mức xác suất tương ứng là Pvalue =0.0005< =0.05
Bác bỏ H0 Khi I=NK=XK=0 thi GDP 0.
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
Ta thấy có giá trị kiểm định t = 0.037720 có mức xác suất tương ứng là Pvalue =0.9720 > =0.05
Chấp nhận H0 2 = 0 Đầu tư không ảnh hưởng đến tổng thu nhập GDP Không phù hợp với lý thuyết kinh tế.
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
Ta thấy có giá trị kiểm định t =0.459014 có mức xác suất tương ứng là Pvalue =0.6500 > =0.05
Chấp nhận H0 3 = 0 Xuất khẩu không ảnh hưởng đến tổng thu nhập GDP Không phù hợp với lý thuyết kinh tế.
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
Ta thấy có giá trị kiểm định t = 0.086393 có mức xác suất tương ứng là Pvalue =0.9318 > =0.05
Chấp nhận H0 4 = 0 Nhập khẩu không ảnh hưởng đến tổng thu nhập GDP Không phù hợp với lý thuyết kinh tế.
3.2.2 Kiểm định sự phù hợp của mô hình
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
( : Mô hình không phù hợp ; : Mô hình phù hợp)
Từ kết quả trên ta thấy có xác suất Pvalue =0.00000 0,8
- Hệ số tương quan giữa I và XK là 0.978477 > 0,8
- Hệ số tương quan giữa XK và NK là 0,998783 > 0,8
- Vậy mô hình GDP theo I, XK, NK có xảy ra hiện tượng đa cộng tuyến. b Hồi quy phụ I theo XK và NK:
Mô hình hồi quy phụ:
- Kiểm định giả thiết: Với mức ý nghĩa = 0,05
Ta được kết quả như sau:
Hình 3 Mô hình hồi quy phụ
Kết quả cho thấy giá trị F là 0.0706 với P-value = 0.00000, dẫn đến việc bác bỏ giả thiết Điều này chứng tỏ rằng mô hình hồi quy phụ là phù hợp Do đó, mô hình GDP dựa trên I, NK, XK có hiện tượng đa cộng tuyến.
3.3.1.2 Biện pháp khắc phục: a Sử dụng sai phân cấp 1:
- Hồi quy D(GDP) theo D(I), D(NK) và D(XK), ta được kết quả như sau:
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
Hình 4 Sử dụng sai phân cấp 1
Kết quả phân tích cho thấy các P-value liên quan đến hệ số hồi quy của ba biến D(I), D(NK) và D(XK) đều lớn hơn 0.05, điều này chỉ ra rằng phương pháp khắc phục hiện tại là không hợp lý Do đó, cần xem xét loại bỏ một trong ba biến I, XK hoặc NK khỏi mô hình ban đầu để cải thiện tính chính xác của phân tích.
Hồi quy lại mô hình trong đó loại bỏ biến 1:
Hình 5: Hồi quy lại mô hình trong đó loại bỏ biến 1
Mô hình hồi quy đã loại bỏ biến XK:
Mô hình đã loại bỏ biến NK:
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
- So sánh ở 3 mô hình hồi quy lại ta thấy
Vậy ta có thể loại bỏ biến I ra khỏi mô hình.
3.3.2 Kiểm định phương sai thay đổi: (Dùng kiểm định White)
Kiểm định giả thiết: H : phương sai không thay đổi, với mức ý0 nghĩa = 0.05. 3.3.2.1 Kiểm định phương sai thay đổi theo mô hình ban đầu:
Ta được kết quả như sau:
26 Hình 6: Kiểm định phương sai thay đổi theo mô hình ban đầu
TIEU LUAN MOI download : skknchat123@gmail.com moi nhat
Từ kết quả trên ta thấy có xác suất
Pvalue=0.0410
