LỜI MỞ ĐẦU MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG 1 MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 4 1 Một số khái niệm cơ bản 4 1 1 Khái niệm Văn hóa 4 1 2 Khái niệm văn hóa doanh nghiệp 5 2 Cấu trúc của văn hóa.
MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 4 1 Một số khái niệm cơ bản
Khái niệm Văn hóa
Văn hóa gia đình, văn hóa ứng xử, văn hóa tâm linh và văn hóa làng là những khái niệm phổ biến trong xã hội hiện nay, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về văn hóa Những khái niệm này thường gây tranh luận và có tính trừu tượng Để hiểu rõ văn hóa doanh nghiệp, trước tiên cần tìm hiểu về văn hóa nói chung Lịch sử đã chứng minh rằng văn hóa là yếu tố quan trọng nhất phân biệt các dân tộc, cá thể và nhóm người khác nhau, đồng thời khẳng định sự phát triển và sức mạnh của xã hội và dân tộc Vai trò của văn hóa được công nhận rộng rãi trên toàn cầu.
Theo nghĩa gốc của từ, thuật ngữ “Văn hoá” xuất phát từ tiếng La Tinh:
"Cultus" có nghĩa là trồng trọt và chăm sóc cây cối, nhưng sau này từ này đã được mở rộng để chỉ sự phát triển xã hội, nhấn mạnh việc vun xới tinh thần và giáo dục con người theo hướng tích cực hơn.
Văn hóa là tổng thể các giá trị vật chất và tinh thần mà con người tạo ra trong quá trình tồn tại và phát triển Các giá trị vật chất bao gồm đền chùa, cảnh quan, di tích lịch sử và sản phẩm văn hóa truyền thống như tranh Đông Hồ, gốm Bát Tràng, áo dài tứ thân Giá trị tinh thần được thể hiện qua phong tục tập quán, làn điệu dân ca và chuẩn mực đạo đức của dân tộc Văn hóa hiện diện trong mọi hoạt động của con người, từ những suy tư cá nhân đến giao tiếp, ứng xử, cũng như các hoạt động kinh tế, chính trị và xã hội.
Văn hóa được định nghĩa là các hoạt động và giá trị tinh thần của con người, trong đó Văn hóa khoa học (bao gồm toán học, vật lý, hóa học) và Văn hóa nghệ thuật (như điện ảnh, văn học, âm nhạc) là hai phân hệ chính của hệ thống Văn hóa.
Theo phạm vi hẹp hơn nữa, Văn hóa được xem như một ngành - ngành
Văn hóa nghệ thuật thường bị hiểu nhầm là lĩnh vực tách biệt với các ngành kinh tế - kỹ thuật, dẫn đến sự đối xử sai lệch Nhiều người cho rằng văn hóa chỉ tồn tại nhờ vào sự trợ cấp của Nhà nước và phụ thuộc vào nền kinh tế, điều này không phản ánh đúng vai trò quan trọng của văn hóa trong xã hội.
Văn hóa là khái niệm vừa trừu tượng vừa cụ thể, mang tính ổn định nhưng cũng luôn biến đổi Sự thống nhất trong cách hiểu về văn hóa sẽ giúp tiếp cận văn hóa doanh nghiệp dễ dàng hơn Từ những nghiên cứu trên, có thể định nghĩa văn hóa là tổng hợp các giá trị vật chất và tinh thần mà con người tạo ra trong quá trình tồn tại và phát triển.
Khái niệm văn hóa doanh nghiệp
Một quốc gia sẽ không thể phát triển bền vững nếu không gìn giữ nền văn hóa truyền thống của dân tộc Tương tự, hạnh phúc và thịnh vượng trong gia đình cũng phụ thuộc vào gia phong, một phần quan trọng trong văn hóa gia đình Đối với doanh nghiệp, việc bảo vệ sự nghiệp và phát triển bền vững cũng cần có một nền văn hóa đặc trưng của ngành nghề, được gọi là văn hóa doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp là một khái niệm quan trọng nhưng có nhiều cách hiểu khác nhau, không chỉ đơn thuần là văn hóa giao tiếp hay văn hóa kinh doanh Nó không chỉ là những khẩu hiệu của ban lãnh đạo, mà còn là giá trị, niềm tin và chuẩn mực thực tế của từng thành viên trong doanh nghiệp Ông Georges de Saite Marie định nghĩa văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, biểu tượng, huyền thoại, nghi thức và các quan điểm triết học, tạo thành nền tảng sâu xa của doanh nghiệp Tuy nhiên, định nghĩa này vẫn chưa đề cập đến mối quan hệ nội tại giữa các yếu tố trong văn hóa doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp có thể được hiểu là một trường năng lượng ảnh hưởng đến tư duy, hành động và cách nhìn nhận thế giới của các thành viên trong tổ chức Ban đầu, các giá trị văn hóa doanh nghiệp thường được thể hiện qua những nguyên tắc và quy định bắt buộc Tuy nhiên, khi những giá trị này được chấp nhận rộng rãi, chúng trở thành chuẩn mực và nguyên tắc bất thành văn, chi phối hành vi của mọi thành viên Do đó, văn hóa doanh nghiệp hoạt động như một "hệ điều hành", điều chỉnh từ các hoạt động hàng ngày, sự phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận, cho đến việc hoạch định cơ cấu tổ chức và lựa chọn chiến lược hoạt động của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp, mặc dù chưa có định nghĩa chính thức, thường được hiểu qua quan điểm của chuyên gia Edgar H Schein, cho rằng nó là tổng thể các thủ pháp và quy tắc mà các thành viên trong doanh nghiệp học hỏi trong quá trình giải quyết vấn đề thích ứng với môi trường bên ngoài và tạo sự thống nhất bên trong Những quy tắc này đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách thức hành động, phân tích và ra quyết định của nhân viên.
Các thành viên trong doanh nghiệp thường không nghi ngờ về ý nghĩa của các quy tắc và thủ thuật, mà họ coi đó là những điều đúng đắn ngay từ ban đầu.
Văn hóa doanh nghiệp có thể được định nghĩa là hệ thống giá trị, quan niệm và nguyên tắc hành vi chung trong một tổ chức, ảnh hưởng đến cảm xúc, tư duy và hành động của các thành viên Nó đóng vai trò quan trọng trong việc hướng tới các mục tiêu chung và tạo nên bản sắc riêng cho mỗi doanh nghiệp.
2 Cấu trúc Văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp có thể được phân chia thành nhiều yếu tố khác nhau, nhưng cách phân chia nổi bật và được công nhận nhất là của Edgar H Schein Mô hình các lớp Văn hóa doanh nghiệp của ông thường xuất hiện trong nhiều nghiên cứu, với phương pháp tiếp cận từ hiện tượng đến bản chất, giúp hiểu rõ các thành phần cấu thành văn hóa Schein đã chia Văn hóa doanh nghiệp thành ba lớp, từ đó có thể hình dung một sơ đồ lớp cắt rõ ràng.
Cấu trúc của văn hóa doanh nghiệp
Đi từ ngoài vào trong, yếu tố đầu tiên của Văn hóa doanh nghiệp là những giá trị và cấu trúc hữu hình dễ dàng quan sát được.
2.1 Cấu trúc hữu hình của Văn hóa doanh nghiệp:
Giá trị hữu hình của văn hóa doanh nghiệp bao gồm những đặc điểm dễ nhận biết và cảm nhận, phản ánh bề ngoài của doanh nghiệp Những đặc trưng này thể hiện qua các yếu tố như hình ảnh, không gian làm việc, trang phục nhân viên và các hoạt động giao tiếp trong công ty.
Kiến trúc và cách bài trí của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện thương hiệu Những yếu tố này không chỉ phản ánh tư tưởng và trình độ thẩm mỹ của nhà lãnh đạo mà còn thể hiện khả năng tài chính của doanh nghiệp Ví dụ, kiến trúc đặc trưng và phong cách nội thất của McDonald's với sự kết hợp màu vàng, đỏ và xanh rêu giúp khách hàng dễ dàng nhận diện thương hiệu Đây cũng là một chiến lược hiệu quả để doanh nghiệp khẳng định vị thế cạnh tranh và ghi dấu ấn trong tâm trí đối tác và khách hàng.
Thương hiệu, lô gô, khẩu hiệu và các tài liệu quảng cáo khác của doanh nghiệp:
Thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hình ảnh doanh nghiệp và sản phẩm trong tâm trí khách hàng Khi một thương hiệu được chấp nhận, nó mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm khả năng tiếp cận thị trường dễ dàng và sâu rộng hơn, ngay cả với sản phẩm mới Logo giúp thương hiệu nổi bật và ấn tượng, tạo ra sự nhận biết mạnh mẽ bằng thị giác, từ đó ghi nhớ lâu hơn trong tâm trí khách hàng Ví dụ, hình ảnh quả táo khuyết dễ dàng được nhận diện hơn là chỉ một dòng chữ "Apple".
Cơ cấu tổ chức phòng ban của doanh nghiệp:
Cơ cấu tổ chức phòng ban của mỗi công ty khác nhau, phụ thuộc vào ngành nghề, đặc tính sản phẩm và nhu cầu khách hàng Tổ chức phòng ban hợp lý không chỉ nâng cao tinh thần làm việc mà còn tăng cường trách nhiệm của nhân viên đối với doanh nghiệp.
Các văn bản ấn định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp:
Các văn bản này bao gồm giấy tờ xác nhận quyền hoạt động kinh doanh và lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, cũng như các quy định nội bộ về chế độ lao động, khen thưởng và kỷ luật cho tất cả thành viên trong công ty.
Ngôn ngữ, trang phục, xe cộ, chức danh và cách biểu lộ cảm xúc của đội ngũ nhân viên đều là những yếu tố quan trọng thể hiện văn hóa nội bộ của doanh nghiệp Phong thái ứng xử và cách thể hiện cảm xúc của nhân viên không chỉ tạo ấn tượng ban đầu mà còn góp phần xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng Những yếu tố như ngôn ngữ và trang phục cũng giúp định hình hình ảnh văn hóa chung của doanh nghiệp, từ đó thu hút và giữ chân khách hàng hiệu quả.
Những huyền thoại về doanh nghiệp:
Những câu chuyện huyền thoại về doanh nghiệp được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng niềm tin của các thành viên vào sức mạnh và giá trị của doanh nghiệp Những huyền thoại này không chỉ tạo ra sự gắn kết mà còn khẳng định văn hóa và sứ mệnh của tổ chức.
Lễ nghi, lễ kỷ niệm và lễ hội hàng năm đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố niềm tin của mọi người vào sức mạnh của doanh nghiệp Những sự kiện này không chỉ tôn vinh giá trị văn hóa doanh nghiệp mà còn được tổ chức công khai và thường xuyên, giúp nhắc nhở các thành viên về truyền thống và bản sắc của tổ chức.
2.2 Cấu trúc vô hình của Văn hóa Doanh nghiệp
Cấu trúc vô hình của doanh nghiệp bao gồm các yếu tố như mục đích, chiến lược kinh doanh và triết lý kinh doanh, đóng vai trò định hướng cho tất cả kế hoạch và hoạt động của nhân viên Những yếu tố này không chỉ được công bố rộng rãi mà còn là phần quan trọng trong giá trị văn hóa doanh nghiệp.
Mục đích kinh doanh là yếu tố cốt lõi giải thích lý do tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm việc xác định hoạt động vì cái gì, vì ai và mục tiêu cuối cùng là gì Việc xác định rõ ràng mục đích kinh doanh không chỉ quyết định sự tồn tại của doanh nghiệp mà còn giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho việc thiết lập các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn.
Chiến lược kinh doanh là những kế hoạch hành động cụ thể, được xây dựng một cách bài bản và hợp lý Việc này giúp tập hợp các nguồn lực, tạo nên sức mạnh thống nhất nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh đã đề ra.
Triết lý kinh doanh, theo Tiến sĩ Đỗ Minh Cương, là những tư tưởng phản ánh thực tiễn kinh doanh qua trải nghiệm và suy ngẫm Các nhà sáng lập và lãnh đạo doanh nghiệp đóng vai trò quyết định trong việc hình thành triết lý này, nhưng nó chỉ trở thành triết lý chung khi được toàn thể cán bộ công nhân viên chấp nhận Để đạt được điều này, triết lý kinh doanh cần được xây dựng một cách công khai, dân chủ và mở rộng, cho phép mọi người tham gia thảo luận Hơn nữa, triết lý này phải đảm bảo lợi ích cho người lao động, không chỉ cho chủ doanh nghiệp, nhằm tạo niềm tin rằng lợi ích cá nhân tỷ lệ thuận với sự đóng góp cho công ty, từ đó hướng tới một tương lai bền vững cho doanh nghiệp.
"Những giá trị được tuyên bố" đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng hoạt động của các thành viên trong doanh nghiệp theo mục tiêu cụ thể Chẳng hạn, nếu doanh nghiệp đặt mục tiêu doanh số gấp đôi so với năm trước, các thành viên sẽ phát triển chiến lược kinh doanh phù hợp để đạt được mục tiêu này Trong quá trình thực hiện, mỗi cá nhân sẽ có những cách ứng xử và đối phó khác nhau để đảm bảo tuân thủ chiến lược đã đề ra.
Vai trò của văn hóa doanh nghiệp
3.1.1 Văn hóa doanh nghiệp tạo nên nét đặc trưng riêng cho doanh nghiệp, giúp phân biệt với các doanh nghiệp khác.
Khi mới thành lập, doanh nghiệp chưa có nền văn hóa ổn định và bản sắc riêng Qua thời gian hoạt động, các yếu tố văn hóa sẽ dần hình thành và chắt lọc từ những thành công, thất bại và quá trình xây dựng Điều này tạo ra một hệ thống văn hóa độc đáo, giúp doanh nghiệp phát triển đường lối kinh doanh riêng, phân biệt với các tổ chức khác Phong cách văn hóa này quan trọng đối với doanh nghiệp như “không khí và nước” đối với con người.
Phong cách của một doanh nghiệp thành công thường để lại ấn tượng mạnh mẽ cho người tiêu dùng và là niềm tự hào của các thành viên trong doanh nghiệp McDonald's, với biểu tượng chữ M màu vàng trên nền túi giấy đỏ, là một ví dụ điển hình Cách bố trí quán ăn, đồng phục nhân viên và phong cách phục vụ đều tạo nên nét văn hóa đặc trưng, giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện thương hiệu Nhờ những yếu tố này, khách hàng có thể yên tâm về chất lượng đồ ăn khi lựa chọn McDonald's.
3.1.2 Điều phối, kiểm soát và định hướng hành vi của các thành viên
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các chuẩn mực ứng xử mà các thành viên chấp nhận và tuân thủ, từ đó tạo ra sự hòa đồng và quyết định hiệu quả trong tổ chức Nó không chỉ là công cụ điều tiết mềm thông qua các giá trị và truyền thống đã được thừa nhận, mà còn là phương tiện kiểm soát hiệu quả, xây dựng niềm tin và sự tự giác ở từng cá nhân Hệ thống kiểm soát nội bộ chỉ thực sự hiệu quả khi khuyến khích hành động tự nguyện, và những giá trị văn hóa được tôn trọng sẽ góp phần hạn chế hành vi không mong muốn trong doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ kiểm soát hành vi cá nhân mà còn định hướng hành vi của các thành viên trong tổ chức Khi các giá trị, quan niệm và mục tiêu của doanh nghiệp được chấp nhận, nhân viên sẽ hành động và đưa ra quyết định dựa trên những giá trị đó Tất cả các quyết định cần phải phù hợp với nguyên tắc và giá trị của doanh nghiệp, tạo ra sự nhất quán trong hành vi mà không cần quy định hay hướng dẫn cụ thể Nhờ vào văn hóa doanh nghiệp, ban lãnh đạo có thể giảm bớt nhu cầu xây dựng quy tắc, vì những giá trị đã thấm nhuần vào nhận thức của nhân viên.
3.1.3 Tạo động lực làm việc và củng cố lòng trung thành của nhân viên
Các điều khoản đãi ngộ, lương bổng và chế độ làm việc có thể thu hút nhân viên ban đầu, nhưng chúng chỉ tạo ra sự thỏa mãn tạm thời.
Nhân viên ở lại lâu dài với doanh nghiệp không chỉ vì lương cao, mà còn vì môi trường làm việc tạo hứng thú và cảm giác thân thuộc Con người là tài nguyên quý giá nhất, quyết định sự thành công của doanh nghiệp Sự nhất trí về mục đích, niềm tin và giá trị trong doanh nghiệp sẽ gia tăng lòng trung thành và cam kết của nhân viên Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu xu hướng thay đổi tổ chức, đồng thời tạo động lực khuyến khích nhân viên gắn bó lâu dài.
3.1.4 Giải quyết vấn đề xung đột cá nhân - tập thể
Doanh nghiệp là tập hợp của nhiều cá nhân khác nhau, và để đạt được tính thống nhất, văn hóa doanh nghiệp cần chia sẻ những giá trị và chuẩn mực chung Những giá trị này phải mang tính nhân văn cao đẹp để thu hút sự đồng thuận từ mọi người Văn hóa doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải nhận thức chung thông qua đào tạo và tuyển chọn nhân viên mới Khi doanh nghiệp xây dựng được hệ thống giá trị phù hợp, nhân viên sẽ tự động hành động và phối hợp hiệu quả mà không cần quá nhiều quy định hay áp lực từ cấp trên.
3.1.5 Khích lệ khả năng sáng tạo và đổi mới trong doanh nghiệp
Sáng tạo và đổi mới là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì vị thế cạnh tranh Để khuyến khích sự sáng tạo của nhân viên, các doanh nghiệp cần xây dựng một môi trường văn hóa mạnh mẽ, nơi mọi người, bao gồm cả nhân viên cấp cơ sở, đều được khuyến khích đưa ra những sáng kiến mới mẻ.
Khóa học ngắn hạn và các lớp đào tạo do doanh nghiệp tổ chức là nền tảng quan trọng để phát triển đội ngũ nhân viên lành nghề Doanh nghiệp có thể khuyến khích tinh thần sáng tạo bằng cách tạo điều kiện cho nhân viên tiếp cận máy móc, phòng thí nghiệm và nguyên vật liệu Chẳng hạn, công ty Hewlette-Packard thể hiện niềm tin vào nhân viên qua chính sách “để ngỏ nguyên vật liệu phòng thí nghiệm”, cho phép kỹ sư tự do sử dụng thiết bị và mang về nhà Chính sách này không chỉ giúp kỹ sư học hỏi thêm mà còn củng cố cam kết của công ty đối với đổi mới và sáng chế.
3.1.6 Nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp đúng hướng mang lại lợi thế cạnh tranh bằng cách tạo sự thống nhất, giảm rủi ro, nâng cao phối hợp và giám sát, đồng thời thúc đẩy động lực làm việc của nhân viên Điều này không chỉ gia tăng hiệu suất và hiệu quả, mà còn củng cố sức cạnh tranh và khả năng thành công trên thị trường Trong bối cảnh hiện nay, nhiều doanh nghiệp cạnh tranh qua nguồn lực nhân sự, cho thấy nhân lực là yếu tố quyết định trong cuộc đua thương trường, tạo ra “năng lực khác biệt” Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố kết nối và thúc đẩy động lực của mọi nhân viên, vì vậy, những doanh nghiệp xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ sẽ có khả năng đối đầu và chiến thắng trong những cuộc cạnh tranh khốc liệt nhất.
Trong những năm gần đây, vai trò của Văn hóa doanh nghiệp đã trở nên đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển bền vững của nền kinh tế Văn hóa doanh nghiệp không chỉ mang giá trị nhân văn mà còn yêu cầu các doanh nghiệp phải kết hợp hiệu quả kinh doanh với sự tôn trọng con người và môi trường Điều này định hướng cho hoạt động sản xuất, khuyến khích tinh thần cộng đồng và tham gia vào các hoạt động xã hội như xóa đói giảm nghèo và cứu trợ thiên tai Nếu thiếu yếu tố văn hóa, doanh nghiệp có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, đặc biệt là ô nhiễm môi trường.
Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp
4.1 Những yếu tố bên trong ảnh hưởng đến Văn hóa doanh nghiệp
4.1.1 Người lãnh đạo – Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến Văn hóa doanh nghiệp.
Lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, vì họ là những người hiểu rõ nhất về nó Văn hóa doanh nghiệp không chỉ phản ánh triết lý và cá tính của nhà lãnh đạo mà còn thể hiện hệ tư tưởng và tính cách của họ qua quá trình quản lý.
Các nhà lãnh đạo cần chú ý đến quy tắc họ thiết lập, cách hành xử trong công việc với cấp dưới và quy trình phát triển của họ Một nhà lãnh đạo khôn ngoan sẽ luôn suy nghĩ thấu đáo trước mỗi hành động của mình.
Giao tiếp kém giữa các nhà lãnh đạo và nhân viên có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa doanh nghiệp Do đó, các công ty cần đảm bảo rằng mọi cấp lãnh đạo, từ thấp đến cao, đều duy trì liên lạc với nhân viên để truyền đạt tầm nhìn, định hướng và mục tiêu của tổ chức.
4.1.2 Những thành viên trong tổ chức
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ được hình thành bởi lãnh đạo mà còn bị ảnh hưởng bởi tất cả các thành viên trong tổ chức Hành vi và cách tương tác của nhân viên với nhau có thể làm thay đổi bầu không khí làm việc trong toàn bộ văn phòng.
Khuyến khích nhân viên tham gia các hoạt động ngoại khóa và sự kiện xã hội bên ngoài là một phương pháp hiệu quả để xây dựng tinh thần đoàn kết trong tập thể Những hoạt động này không chỉ giúp tăng cường mối quan hệ giữa các thành viên mà còn tạo ra môi trường làm việc tích cực và gắn bó hơn.
Khi các nhóm làm quen, họ hiểu rõ điểm mạnh và quan điểm của nhau, từ đó cải thiện hiệu quả làm việc Sự khác biệt lớn giữa môi trường làm việc nhóm hiệu quả và những nơi mà các phòng ban hoạt động độc lập chính là khả năng này.
Một công ty mạnh mẽ được xây dựng trên nền tảng nhân sự vững chắc Văn hóa tích cực trong doanh nghiệp không chỉ tạo ra môi trường làm việc tốt mà còn thu hút ứng viên chất lượng tham gia vào quy trình tuyển dụng.
Trong một cuộc phỏng vấn, việc đánh giá ứng viên tương lai là rất quan trọng Quy trình tuyển dụng nghiêm ngặt giúp doanh nghiệp xác định và chọn lựa những ứng viên phù hợp nhất.
Nhân viên trung thành đóng vai trò quan trọng trong văn hóa doanh nghiệp Khi nhân viên nhận thấy nơi làm việc đáp ứng nhu cầu và khả năng của họ, đồng thời đảm bảo cuộc sống ổn định, họ sẽ cảm thấy thoải mái và vui vẻ Điều này tạo điều kiện cho sự phát triển và sáng tạo, từ đó khuyến khích họ gắn bó lâu dài với công ty.
Môi trường làm việc xung quanh bạn đóng vai trò quan trọng trong hiệu suất công việc Nếu bạn phải làm việc trong một không gian ồn ào và khó tập trung, năng suất của bạn chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Trong khi các thiết kế văn phòng mở dần trở nên phổ biến, nhưng trên thực tế, chúng luôn bộc lộ những khuyết điểm.
Nhân viên cần không gian riêng tư để tập trung vào công việc, điều này khó khăn khi họ bị phân tâm Hãy thiết kế các phòng làm việc tách biệt và khuyến khích nhân viên mới sử dụng chúng khi cần thiết để nâng cao hiệu quả làm việc.
4.2 Những yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến Văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp là một phần quan trọng của nền tiểu văn hóa trong văn hóa dân tộc Mỗi cá nhân trong doanh nghiệp đều chịu ảnh hưởng từ các giá trị văn hóa dân tộc, do đó, sự phản ánh của văn hóa dân tộc lên văn hóa doanh nghiệp là điều tự nhiên và không thể tránh khỏi.
Mỗi cá nhân có giới tính, văn hóa và dân tộc khác nhau sẽ hình thành các bản sắc văn hóa riêng, từ đó tạo ra những nền tảng suy nghĩ, học hỏi và phản ứng khác nhau Khi những cá nhân này tập hợp trong một tổ chức, các nét nhân cách riêng biệt sẽ được tổng hợp và hình thành nên văn hóa doanh nghiệp.
Văn hóa của mỗi quốc gia và vùng miền có những đặc trưng riêng, phụ thuộc vào sự phát triển, trình độ và lịch sử địa phương Những giá trị văn hóa này ảnh hưởng đến doanh nghiệp, thường được xem xét qua bốn yếu tố chính tác động đến văn hóa doanh nghiệp.
* Sự đối lập giữa chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tập thể
* Sự phân cấp quyền lực
* Sự đối lập giữa nam quyền và nữ quyền
Chủ doanh nghiệp cần xem xét mức độ đa dạng văn hóa và các giá trị hiện có trong công ty để phát triển một văn hóa doanh nghiệp phù hợp.
THỰC TRẠNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM 21 1 Khái quát chung về tình hình hoạt động văn hóa doanh nghiệp của các doanh nghiệp tại Việt Nam
Thực trạng văn hóa doanh nghiệp ở các doanh nghiệp tại Việt Nam
Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ nhờ chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp bản sắc Phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam cho thấy rõ những ưu điểm và hạn chế nổi bật.
2.1.1 Các doanh nghiệp Việt Nam đa số đã biết coi trọng ý nghĩa cao đẹp của mục tiêu kinh doanh Điều này được thể hiện rõ trong tầm nhìn, sứ mệnh và những giá trị cốt lõi của Văn hóa doanh nghiệp Họ kinh doanh không phải chỉ vì mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận mà còn vì sự lao động sáng tạo làm việc quên mình để cống hiến cho xã hội Do đó, các giá trị mà doanh nghiệp theo đuổi trong phương châm hành động của họ thường là những giá trị cao đẹp như đề cao nguồn lực con người, coi trọng các đức tính trung thực, kinh doanh chính đáng, quan tâm đến chất lượng và việc thực hiện trách nhiệm của doanh nghiệp mình với cộng đồng và xã hội.
2.1.2 Văn hóa doanh nghiệp của các doanh nghiệp Việt Nam thường mang đậm dấu ấn của người chủ doanh nghiệp và được hình thành sau một thời gian dài kinh doanh
Trong suốt quá trình phát triển của doanh nghiệp, các thế hệ lãnh đạo kế tiếp đã xác lập lại nhiều giá trị văn hóa, trong khi một số giá trị cũ có thể bị lãng quên Tuy nhiên, những giá trị cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp vẫn luôn bền vững, tồn tại qua mọi giai đoạn thăng trầm.
2.1.3 Các doanh nghiệp Việt Nam thường đưa những giá trị Văn hóa mong muốn vào thực tế bằng cách thiết kế hệ thống quản trị doanh nghiệp phù hợp
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác quản lý, bao gồm phong cách lãnh đạo, mục tiêu, chiến lược kinh doanh và hệ thống quản trị nhân sự, các doanh nghiệp Việt Nam đang ngày càng chú trọng xây dựng một hệ thống quản trị hiệu quả Đồng thời, họ cũng đầu tư vào đào tạo cán bộ công nhân viên nhằm nâng cao trình độ lao động và phát triển văn hóa doanh nghiệp bền vững.
Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong việc phát triển Văn hóa doanh nghiệp, nhưng nhiều lãnh đạo vẫn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò và động lực của nó Điều này dẫn đến những bất cập trong quá trình kinh doanh, gây ảnh hưởng tiêu cực và giảm hiệu quả hoạt động Dưới đây là những hạn chế chính mà các doanh nghiệp Việt Nam gặp phải trong việc xây dựng Văn hóa doanh nghiệp trong thời kỳ hội nhập.
2.2.1 Lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam chưa cải thiện được tầm nhìn hạn hẹp, tư duy ngắn hạn
Một trong những hạn chế lớn trong văn hóa doanh nghiệp Việt Nam khi hội nhập là sự thiếu hụt tầm nhìn và khát vọng của doanh nhân Xuất phát từ nền kinh tế tiểu nông, nhiều doanh nhân Việt Nam thường có tư duy ngắn hạn, dễ thay đổi và tìm kiếm lối đi tắt thay vì kiên nhẫn hướng tới kết quả bền vững Để đạt được mục tiêu dài hạn, doanh nhân cần có tầm nhìn chiến lược, nhưng thực tế cho thấy họ thường không xây dựng kế hoạch dài hạn hay mục tiêu rõ ràng Thay vì hướng tới việc phát triển thương hiệu toàn cầu, nhiều doanh nhân chỉ tập trung vào việc xây dựng công ty hàng đầu trong nước, bỏ qua cơ hội tham gia vào thị trường tiêu dùng toàn cầu.
2.2.2 Trong hoạt động và quản lý, doanh nghiệp Việt Nam vẫn thiên về quan hệ, chạy chọt, dựa dẫm Ở nước ta, đặc tính coi trọng quan hệ cá nhân, xu hướng cá nhân hóa các mối quan hệ kinh doanh, ỷ lại vào sự bảo hộ của Nhà nước vẫn tồn tại khá phổ biến Nhiều doanh nghiệp tập trung thời gian và tiền bạc cho một hoặc một số nhân vật quan trọng của đối tác, cho các mối quan hệ cá nhân có lợi cho công việc Xu hướng kinh doanh dựa vào quan hệ rộng như là một chủ bài, mạnh hơn cả năng lực Lợi ích quá nhiều từ quan hệ cá nhân, dùng quan hệ để thắng thầu bất chính, thậm chí dùng cả quyền lực để bóp méo lực lượng thị trường là những hiện tượng đang gây bức xúc trong toàn xã hội Cuộc đấu tranh quyết liệt chống tham nhũng và làm trong sạch bộ máy công quyền sẽ là một trong những yếu tố có tính quyết định trong việc xóa bỏ tình trạng “chạy cửa sau” và phục hồi luật chơi minh bạch trên thương trường.
2.2.3 Cung cách làm ăn của phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam còn nhỏ lẻ, tùy tiện, thiếu chuyên nghiệp, thiếu sáng tạo
Doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trên thị trường quốc tế do phương thức hoạt động manh mún và thiếu tầm nhìn dài hạn Nhiều doanh nghiệp không thể tổ chức sản xuất quy mô lớn để đáp ứng nhu cầu thị trường, dẫn đến việc Việt Nam chưa có doanh nghiệp lớn tầm cỡ thế giới Các doanh nghiệp hàng đầu chỉ tương đương với doanh nghiệp vừa và nhỏ ở các nước phát triển Thói quen kinh doanh cẩu thả, thiếu chuyên nghiệp trong ký kết và thực hiện hợp đồng không còn phù hợp với môi trường kinh doanh hiện đại So với người Nhật Bản, những người nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi hành động, doanh nhân Việt Nam thường bàn bạc trong khi thưởng thức cà phê, bia, dẫn đến việc phải điều chỉnh nhiều trong quá trình thực hiện, làm thay đổi mục tiêu ban đầu Văn hóa kinh doanh Việt Nam vẫn còn nhiều thói quen cũ và chưa hình thành phong cách làm việc chuyên nghiệp, sáng tạo và hợp tác.
Sự gian dối trong kinh doanh vẫn còn phổ biến, với nhiều doanh nhân thừa nhận rằng "buôn bán thật thà thì chỉ có ăn cám." Do đó, họ thường tìm cách trốn lậu, phi pháp và lách luật để tối đa hóa lợi nhuận.
2.2.4 Nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn xem nhẹ chữ tín:
Chữ tín trong buôn bán là yếu tố quan trọng, phản ánh văn hóa kinh doanh hình thành từ thị trường Trong nền kinh tế tiểu nông trước đây, chữ tín không được coi trọng, dẫn đến việc nhiều doanh nhân nước ngoài nhận xét rằng doanh nhân Việt Nam thường không thực hiện cam kết và viện dẫn lý do khách quan để từ chối Điều này gây khó khăn trong quan hệ với đối tác quốc tế, vì người Việt Nam cũng chưa hoàn toàn tin tưởng lẫn nhau Hệ quả là, họ thường chọn làm việc với các công ty nước ngoài, đặc biệt là từ châu Âu và Mỹ, điều này đặt ra thách thức cho các cơ sở kinh tế Việt Nam trong bối cảnh các hiệp ước kinh tế mở cửa thị trường cho doanh nghiệp nước ngoài.
2.2.5 Doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu tính liên kết, cộng đồng
Trong bối cảnh các doanh nghiệp nước ngoài có sức mạnh và kinh nghiệm vượt trội, doanh nghiệp Việt Nam cần thiết phải liên kết và hợp tác để nâng cao năng lực cạnh tranh Cà phê Trung Nguyên, với hoài bão xây dựng thương hiệu nông sản Việt Nam, không thể thành công nếu thiếu sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp cùng ngành Thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp vẫn chưa cởi mở trong việc hợp tác, thậm chí có những hành vi cạnh tranh không lành mạnh, dẫn đến việc không chỉ không nâng cao được sức cạnh tranh mà còn làm suy yếu lẫn nhau Vấn đề liên kết giữa các doanh nghiệp đã được bàn luận nhiều lần tại các hiệp hội và ngành nghề, cho thấy sự cần thiết phải hợp tác để phát triển.
Để nâng cao hiệu quả xây dựng Văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam, các doanh nghiệp cần phát huy những điểm mạnh hiện có và khắc phục những hạn chế còn tồn tại Chương 3 của Tiểu luận sẽ đề xuất một số giải pháp thiết thực nhằm hoàn thiện công tác xây dựng Văn hóa doanh nghiệp cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Đánh giá chung về kết quả và tồn tại trong hoạt động văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam
3.1 Kết quả đạt được. Ở Việt Nam cũng như trên thế giới, nguồn nhân lực của doanh nghiệp là con người mà văn hóa doanh nghiệp là sự liên kết và nhân lên nhiều lần các giá trị của từng nguồn nhân lực riêng lẻ tổng hợp lại Không những thế, văn hóa doanh nghiệp còn được thể hiện qua phong cách của người lãnh đạo đứng đầu các vị trí của doanh nghiệp và tác phong làm việc của mọi nhân viên Bởi vậy, đối tác khi quan hệ thì ngoài việc quan tâm tới lợi nhuận của công ty họ còn đánh giá doanh nghiệp qua văn hóa của doanh nghiệp đó. Đất nước Việt Nam ta có rất nhiều lợi thế để có thể xây dựng được một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh Văn hóa dân tộc Việt Nam từ xưa tới nay luôn giữ vững các đặc điểm nổi bật sau: cần cù, chăm chỉ, sáng tạo, yêu hòa bình, luôn hướng tới sự hòa hợp, có tinh thần cầu tiến cầu thực, có ý chí phấn đấu, tự cường tự lực để vươn lên Nó là những ưu điểm mà văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam cần phải phát huy triệt để trong doanh nghiệp, thúc đẩy năng lực và năng suất làm việc của nhân viên
Tuy nhiên, nhìn chung, văn hóa công sở và văn hóa doanh nghiệp ở nước ta vẫn còn có những tồn tại nhất định
Nhiều doanh nghiệp đã xây dựng văn hóa, nhưng chủ yếu chỉ dừng lại ở bề nổi và các phong trào Phần cốt lõi quan trọng của văn hóa doanh nghiệp, bao gồm thái độ, trách nhiệm, niềm tin và tiêu chuẩn, vẫn chưa được thực hiện một cách bài bản và rõ ràng.
Người Việt thường ngại thay đổi và không dám bước ra khỏi "vùng an toàn", dẫn đến việc khó khăn trong việc phát triển và đổi mới Tư tưởng tôn sùng kinh nghiệm và thói quen cũ kỹ ảnh hưởng tiêu cực đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam, cản trở khả năng hội nhập và thích ứng với môi trường kinh doanh toàn cầu Điều này khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc đột phá và nâng cao vị thế trên thị trường.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, Việt Nam cần tập trung vào việc phát triển nền văn hóa doanh nghiệp, với chữ tín là tôn chỉ hàng đầu Việc giữ gìn uy tín và thương hiệu, cũng như tôn trọng và có trách nhiệm với khách hàng, sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng một cộng đồng phát triển bền vững.
Trên thế giới, nhiều doanh nghiệp đã chú trọng đến các tiêu chí phát triển bền vững và ứng xử văn minh với người tiêu dùng, như trường hợp của Samsung khi thu hồi sản phẩm Galaxy Note 7 vì lỗi an toàn Họ xem đây không chỉ là triết lý kinh doanh mà còn là yếu tố quyết định thành công trên thị trường, xuất phát từ một nền văn hóa doanh nghiệp lành mạnh vì lợi ích xã hội Ở các quốc gia lớn, văn hóa doanh nghiệp được đánh giá cao, thể hiện cách thức doanh nghiệp tương tác với thế giới bên ngoài Việc xây dựng nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam có bản sắc riêng và hỗ trợ các doanh nghiệp hòa nhập vào xu thế phát triển toàn cầu.
PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM
Giải pháp từ phía Doanh nghiệp
2.1 Chú trọng xây dựng giá trị cốt lõi cho doanh nghiệp
Giá trị cốt lõi là yếu tố quan trọng nhất trong Văn hóa doanh nghiệp, đóng vai trò nền tảng cho triết lý kinh doanh của mỗi công ty Nhiều doanh nghiệp thành công trên thế giới và tại Việt Nam đã xây dựng triết lý kinh doanh nổi bật, như Sony với “Luôn tìm kiếm những điều mới lạ thông qua tiến bộ kỹ thuật” hay Prudential với “Luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu” Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn xem triết lý kinh doanh chỉ là những câu khẩu hiệu suông, thiếu sự hiểu biết thực chất Một số doanh nghiệp thậm chí không thể định nghĩa triết lý kinh doanh, trong khi những quan điểm tiêu cực như “Đầu tiên là tiền đâu” hay “Không thầy (quan chức đỡ đầu) đố mày làm nên” lại phổ biến trong xã hội.
Triết lý kinh doanh là phần hồn của Văn hóa doanh nghiệp, thường được hình thành qua nhiều năm kinh nghiệm của người lãnh đạo Nó cần có tính kế thừa, nối tiếp giữa người sáng lập và những người kế nhiệm về lý tưởng và kinh nghiệm Triết lý này không chỉ thống nhất hoạt động của mọi thành viên mà còn cung cấp tiêu chuẩn giải quyết vấn đề, giúp xác định rõ ràng những gì quan trọng và hiệu quả trong kế hoạch hóa và phối hợp Hơn nữa, triết lý kinh doanh phản ánh hình ảnh của doanh nghiệp và ảnh hưởng đến cách mà từng thành viên xây dựng hình ảnh cá nhân của mình.
2.2 Xây dựng một mô hình Văn hóa doanh nghiệp tích cực, làm nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp
Khi doanh nghiệp được thành lập, Văn hóa doanh nghiệp đã bắt đầu hình thành, dù các thành viên có nhận thức hay không Một nền Văn hóa doanh nghiệp tự phát có thể ẩn chứa những rủi ro cho sự phát triển bền vững Do đó, doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu và xây dựng một mô hình Văn hóa doanh nghiệp tiên tiến, phù hợp để kết nối tất cả các thành viên và làm nền tảng cho sự phát triển Mặc dù không có mô hình tối ưu cho mọi doanh nghiệp, một nền Văn hóa doanh nghiệp tiên tiến cần đáp ứng các yêu cầu nhất định.
Văn hóa doanh nghiệp cần tập trung vào con người, điều này được chứng minh qua kinh nghiệm của các doanh nghiệp thành công trên thế giới và tại Việt Nam Tuy nhiên, trong bối cảnh văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc đề cao vai trò cá nhân vẫn còn hạn chế do ảnh hưởng của văn hóa truyền thống Ở các doanh nghiệp Nhà nước, mặc dù có hoạt động Công đoàn mạnh, nhưng do cơ chế kinh tế chỉ huy, các hoạt động hướng tới người lao động thường mang tính phong trào và không cụ thể, dẫn đến việc người lao động không được thu hút Tình trạng này thậm chí còn rõ nét hơn ở các doanh nghiệp tư nhân, nơi nhiều doanh nghiệp không có tổ chức Công đoàn, khiến quyền lợi của người lao động bị đe dọa Trong cơ chế thị trường, áp lực về năng suất buộc người lao động phải làm thêm giờ, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và đời sống cá nhân Thực trạng này không chỉ gây khủng hoảng gia đình mà còn tạo ra những vấn đề xã hội nghiêm trọng, như ma túy và mại dâm, từ đó ảnh hưởng lâu dài đến nguồn nhân lực của doanh nghiệp và xã hội.
Để đảm bảo sự phát triển bền vững, doanh nghiệp cần xây dựng mô hình văn hóa doanh nghiệp chú trọng đến sự phát triển toàn diện của người lao động Không chỉ tập trung vào thành tích công việc, mà còn cần quan tâm đến các tiêu chí như tham gia các phong trào văn thể mỹ và tuyên dương những gia đình gương mẫu Các công ty như FPT và Mai Linh đã tổ chức các cuộc thi tài, mang lại kết quả khả quan trong việc khuyến khích sự phát triển toàn diện và tạo bầu không khí thân ái tại nơi làm việc.
Văn hóa doanh nghiệp, theo Edgar H Schein, là tổng hòa các giá trị và phong cách của các thành viên trong tổ chức, hình thành trong quá trình tương tác với môi trường bên trong và bên ngoài Để đạt được thành công, mô hình văn hóa doanh nghiệp cần phải phù hợp với điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp Việc khai thác các giá trị văn hóa dân tộc và đặc trưng của lĩnh vực kinh doanh là yếu tố then chốt giúp văn hóa doanh nghiệp phát triển bền vững và trở thành nền tảng cho sự phát triển của doanh nghiệp.
2.3 Bản thân người lãnh đạo cần là một tấm gương về Văn hóa trong doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong hệ thống quản trị công ty, với trách nhiệm chính thuộc về các nhà lãnh đạo Họ cần xác định chiến lược hoạt động phù hợp trên thị trường và thiết lập quy định nội bộ để khuyến khích sự sáng tạo của nhân viên Việc xây dựng hệ thống giá trị văn hóa cũng rất cần thiết, nhằm phát huy lợi thế văn hóa dân tộc và tiếp thu giá trị văn hóa từ bên ngoài Nhà lãnh đạo cần đi đầu trong việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra, tạo động lực gắn kết các thành viên trong công ty, từ đó hình thành một nền văn hóa doanh nghiệp bền vững.
2.4 Nâng cao ý thức về Văn hóa doanh nghiệp cho các thành viên doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ do lãnh đạo định hình mà còn là sản phẩm của sự đóng góp từ toàn thể nhân viên Để xây dựng và phát triển Văn hóa doanh nghiệp hiệu quả, sự tham gia tích cực của mọi thành viên là điều thiết yếu Các phương pháp thu hút nhân viên quan tâm đến Văn hóa doanh nghiệp bao gồm tổ chức các lớp huấn luyện cho nhân viên mới, phát hành tài liệu nội bộ về Văn hóa doanh nghiệp, thường xuyên truyền thông về truyền thống công ty, và lắng nghe ý kiến của nhân viên trong quá trình đổi mới Văn hóa doanh nghiệp.
Để nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động với Văn hóa doanh nghiệp, các công ty cần liên kết trong việc tuyển dụng nhân lực Hiện tượng lao động di chuyển giữa các công ty đang phổ biến, nhưng nhiều doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, không yêu cầu bản nhận xét từ công ty cũ của người lao động Điều này dẫn đến việc không nắm rõ lý do thực sự khiến họ rời bỏ công việc trước đó, có thể tạo ra tâm lý coi thường lãnh đạo và công ty hiện tại Ngược lại, ở nhiều quốc gia, người lao động phải cung cấp Chứng chỉ nghề nghiệp và Lý lịch công tác có nhận xét từ các nơi làm việc trước Nếu quy trình này được áp dụng ở Việt Nam, nó sẽ nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động và góp phần xây dựng Văn hóa doanh nghiệp lành mạnh.
2.5 Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong xây dựng Văn hóa doanh nghiệp
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là một quá trình lâu dài và đặc thù cho từng doanh nghiệp Mỗi doanh nghiệp cần phát triển một nền văn hóa mang bản sắc dân tộc mạnh mẽ, đồng thời có khả năng thích nghi và hội nhập với môi trường kinh doanh khu vực và toàn cầu Điều này đòi hỏi nền văn hóa doanh nghiệp phải vừa bền vững vừa linh hoạt.
Việc áp dụng các giá trị văn hóa dân tộc vào doanh nghiệp không có công thức chung do sự phong phú và đa dạng của nền văn hóa Việt Nam, cùng với cách tiếp cận khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu của từng doanh nghiệp Tuy nhiên, để xây dựng một nền văn hóa bền vững và nhân văn, cần chú trọng đến bản sắc văn hóa dân tộc, bao gồm những giá trị bền vững và tinh hoa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, được hình thành qua hàng ngàn năm lịch sử Một số đặc điểm nổi bật trong bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam bao gồm lòng yêu nước, ý thức tự chủ, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái, và đức tính cần cù trong lao động Định hướng này phù hợp với chiến lược “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của Đảng và Nhà nước, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì và phát triển đời sống văn hóa của mình theo tinh thần nghị quyết.
Trong bối cảnh môi trường kinh doanh liên tục thay đổi và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, doanh nghiệp cần xây dựng một nền văn hóa kết hợp giữa bản sắc dân tộc và yếu tố hiện đại Nền văn hóa này phải linh hoạt, có khả năng học hỏi và tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật, cũng như các giá trị văn hóa tích cực từ bên ngoài, nhằm phát huy tính sáng tạo của tất cả các thành viên trong doanh nghiệp.
2.6 Tăng cường đầu tư vật chất cho xây dựng Văn hóa doanh nghiệp Để từng thành viên thấm nhuần được tinh thần của những văn bản, triết lý hay khẩu hiệu chung của doanh nghiệp thì việc nhắc nhở, nêu gương của người lãnh đạo cũng chỉ là một cách thức Cách thức khác hiệu quả không kém là gắn những văn bản, triết lý hay khẩu hiệu ấy với hoạt động hội hè, vui chơi giải trí của nhân viên, chế độ lương thưởng, đồng phục, trang thiết bị làm việc, những nghi thức trong doanh nghiệp Đó là những yếu tố thuộc bề nổi của Văn hóa doanh nghiệp và rất dễ cảm nhận vì tính hữu hình của chúng.
Để tạo nét riêng cho doanh nghiệp, các hoạt động hội hè cần được tổ chức định kỳ hàng năm hoặc hàng quý nhằm nâng cao tinh thần và niềm tự hào cho tất cả thành viên Đồng thời, các sự kiện này cũng phải mang tính độc đáo, sáng tạo và khác biệt so với những doanh nghiệp khác.
Các phong trào do các bộ phận ngành tổ chức như xây dựng nhà tình nghĩa và nuôi dưỡng mẹ Việt Nam anh hùng, cùng các cuộc thi giữa doanh nghiệp như “Giờ thứ 9”, tạo cơ hội cho nhân viên khẳng định bản thân và niềm tự hào về doanh nghiệp mình Tham gia các hoạt động tập thể không chỉ giúp nhân viên cảm nhận "bầu không khí gia đình" trong doanh nghiệp mà còn tăng cường sự gắn bó và tinh thần trách nhiệm đối với công việc chung.
