Hợp đồng mua bán Quốc tế là sự thoả thuận giữa các bên đương sự có trụ sở kinh doanh ở các nước khác nhau. Trong đó một bên là người xuất khẩu, bên kia là người nhập khẩu. Người xuất khẩu có trách nhiệm chuyển quyền sở hữu sang người nhập khẩu 1 lượng tài sản (gọi là hàng hóa), còn người nhập khẩu có trách nhiệm nhận hàng và trả tiền hàng. Sự thoả thuận có những hình thức: Thoả thuận miệng: Dựa trên lòng tin là chính. Hợp đồng bàng văn bản (Writing agreement) Trụ sở kinh doanh là ở 2 nước khác nhau. VD: Nếu Công ty Cocacola ký hợp đồng mua vỏ chai với Công ty VOCHA của Việt Nam thì đây có phải là là hợp đồng mua bán Quốc tế không?. Chúng ta chưa biết được vì còn phải xem công ty này đăng ký trụ sở kinh doanh tại đâu?. Nếu đăng ký trụ sở kinh doanh tại VN thì đây không phải là hợp đồng mua bán QT còn ngược lại thì là hợp đồng mua bán QT. Bên mua trong Hợp đồng mua bán ngoại thương gọi là người nhập khẩu Bên bán trong Hợp đồng mua bán ngoại thương gọi là người xuất khẩu Người xuất khẩu và người nhập khẩu đều có những nghĩa vụ và quyền lợi tương ứng
_ CHƯƠNG I HỢP ĐỒNG MUA BÁN QUỐC TẾ I.GIỚI THIỆU HỢP ĐỒNG MUA BÁN QUỐC TẾ 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ Khái niệm Hợp đồng mua bán Quốc tế thoả thuận bên đương có trụ sở kinh doanh nước khác Trong bên người xuất khẩu, bên người nhập Người xuất có trách nhiệm chuyển quyền sở hữu sang người nhập lượng tài sản (gọi hàng hóa), cịn người nhập có trách nhiệm nhận hàng trả tiền hàng Sự thoả thuận có hình thức: - Thoả thuận miệng: Dựa lịng tin - Hợp đồng bàng văn (Writing agreement) Trụ sở kinh doanh nước khác VD: Nếu Công ty Cocacola ký hợp đồng mua vỏ chai với Công ty VOCHA Việt Nam có phải là hợp đồng mua bán Quốc tế không? Chúng ta chưa biết cịn phải xem cơng ty đăng ký trụ sở kinh doanh đâu? Nếu đăng ký trụ sở kinh doanh VN khơng phải hợp đồng mua bán QT cịn ngược lại hợp đồng mua bán QT Bên mua Hợp đồng mua bán ngoại thương gọi người nhập Bên bán Hợp đồng mua bán ngoại thương gọi người xuất Người xuất người nhập có nghĩa vụ quyền lợi tương ứng delivery Exporter Importer payment Khi hàng hóa chuyển giao quyền sở hữu (property right) - Đối với hàng hóa đồng loạt (generic goods): sản xuất hàng loạt để bán loại chuyển giao quyền sở hữu theo cách: + Dựa theo thoả thuận bên + Nếu khơng có thỏa thuận cá biệt hóa (individualize), tách khỏi hợp đồng: Nguyễn Hồng Ngọc _ Đặc định hóa:.thường đánh dấu số hợp đồng lên hàng hóa, đánh dấu quyền sở hữu chuyển từ người xuất sang người nhập .Đặt riêng Lưu kho: phải tách riêng Giao cho người vận tải 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ - Đối với hàng hóa đặc định (specific goods) hàng hóa đơn lẻ khơng có thứ giống nó: tranh, mỹ nghệ, đồ bán đấu giá Đối với hàng hoá quyền sở hữu chuyển từ người bán sang người mua có thỏa thuận bên Bài tập: Phân biệt hợp đồng mua bán Quốc tế hợp đồng kinh tế nước? - Tính chất Quốc tế: (International element): chủ thể có trụ sở kinh doanh nước khác nhau, nguồn luật để điều chỉnh hợp đồng mua bán Quốc tế (vì ngồi pháp luật nước bị chi phối điều ước Quốc tế, tập quán Quốc tế ) - Hàng hóa di chuyển qua biên giới nước (the goods move through the friontier) - Việc toán tiến hành ngoại tệ 2.Điều kiện hiệu lực hợp đồng mua bán Quốc tế : Theo điều 81 luật Thương mại Việt Nam, hợp đồng mua bán Quốc tế có hiệu lực phải thỏa mãn điều kiện sau: a.Chủ thể hợp đồng phải có đủ tư cách pháp lý: Theo nghị định 57/1998/NĐ-CP ngày 31/7/1998: - Doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh đăng ký mã số kinh doanh XNK cục hải quan, tỉnh, thành phố - Doanh nghiệp không phép XNK mặt hàng cấm XNK - Đối với hàng hóa có hạn ngạch, doanh nghiệp phải xin hạn ngạch - Đối với hàng hóa thuộc diện nhà nước quản lý doanh nghiệp phải xin giấy phép XNK Theo điều 96 luật dân VN qui định: -Chủ thể phải có tư cách pháp nhân +Được thành lập hợp pháp +Có vốn & tài sản đủ để độc lập hoạt động kinh doanh +Có quyền nghĩa vụ hợp đồng dân +Có thể trở thành bên nguyên bên bị trước TADS +Được độc lập định hoạt động Nguyễn Hồng Ngọc _ -Có đăng kí kinh doanh tham gia XNK -Có mã số kinh doanh XNK cục hải quan thành phố, tỉnh nơi họ hoạt động b.Đối tượng hợp đồng: - Phải hợp pháp: không kinh doanh mặt hàng cấm XNK 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ - Với hàng XNK có điều kiện phải có giấy phép XNK hàng giống, thuỷ sản giống, xăng dầu - Những hàng XNK có hạn ngạch (gạo) phải xin hạn ngạch c Nội dung hợp đồng: Nội dung hợp đồng phải có đầy đủ nội dung chủ yếu sau: - Tên hàng - Số lượng - Chất lượng - Giá - Phương thức toán - Địa điểm thời gian giao nhận hàng d.Hình thức hợp đồng hợp pháp : Hình thức hợp đồng phải hình thức văn bản, hợp đồng thoả thuận có bên kí tên 3.Nội dung hợp đồng mua bán ngoại thương: - Số hiệu hợp đồng nội dung khơng bắt buộc phải có mà để tiện theo dõi trình thực hợp đồng - Địa điểm ngày tháng kí kết hợp đồng: bắt buộc phải có thể thời điểm phát sinh hiệu lực hợp đồng địa điểm nơi hợp đồng bắt đầu có hiệu lực Có thể để đầu cuối hợp đồng - Chủ thể hợp đồng: bên tham gia kí hợp đồng khơng thể thiếu thể người có quyền nghĩa vụ + Ghi tên đăng kí thành lập, khơng nhầm lẫn tên thức, địa chỉ, điện tín Nếu nhầm lẫn hợp đồng bị vơ hiệu hóa + Khơng dịch tên VD: công ty Minh Nguyệt & Minh Hằng công ty khác lại dịch tên Moonlight + Đúng người đại diện kí: giám đốc qua người khác giám đốc uỷ nhiệm, uỷ quyền Nguyễn Hồng Ngọc _ - Cơ sở pháp lý: + Sự thoả thuận bên: bên bán đồng ý bán, bên mua đồng ý mua + Hiệp định kí phủ + Dựa nghị định thư kí Bộ - Những định nghĩa dùng hợp đồng: không bắt buộc phải có 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ - Các điều khoản hợp đồng gồm loại: *Chia theo luật hợp đồng: + Điều khoản thiếu: có điều khoản: tên hàng,số lượng, chất lượng, giá cả, phương thức toán, địa điểm thời gian giao nhận hàng + Điều khoản không quan trọng: khiếu nại, trọng tài, chế tài, bất khả kháng Có thể sử dụng theo thỏa thuận theo hợp đồng kí *Chia theo nội dung: + Điều khoản thương phẩm: tên hàng, số lượng, chất lượng, bao bì + Điều khoản tài chính: giá cả, tổng trị giá, chứng từ toán + Điều khoản vận tải: thuê phương tiện vận tải, (giao hàng, thuê tầu bốc dỡ) + Điều khoản pháp lý: luật áp dụng hợp đồng, thời hạn hiệu lực hợp đồng, khiếu nại, trọng tài, bất khả kháng II, CÁC ĐIỀU KHOẢN TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN QUỐC TẾ: 1.Tên hàng: Yêu cầu: phải đảm bảo xác & khơng thể hiểu khác Các cách ghi tên hàng a Tên thông thường + tên thương mại + tên KH: dùng cho cây, con, giống, dược phẩm, hoá chất b Tên hàng + địa danh sản xuất: hàng hóa đặc sản vùng Thuỷ tinh Tiệp, Rượu vang Bordeaux c Tên hàng + tên người sản xuất: dùng trường hợp nhà sản xuất người có uy tín VD: xe máy Honda, ti vi Sony d Tên hàng + quy cách sản phẩm hàng hóa: Ti vi mầu 21 inches e Tên hàng + công dụng: kem que, kem dưỡng da f Tên hàng + mã số hàng hóa danh mục Bài tập: số cuối chương Nguyễn Hồng Ngọc _ Tên hàng: ghi chung chung VN có nhiều loại than đá, than XK VN chủ yếu than gầy vùng Quảng Ninh Than có nhiều loại: than cục, than cám nên phải ghi cụ thể Viết lại: Tên hàng: than gầy than cám cục loại loại 2.Số lượng: 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ a.Đơn vị: - Cái, (piece) dùng cho số hàng hóa định -Bộ, kiện, bao -Theo hệ đo lường kg, tấn, tạ, yến lưu ý đơn vị mang nhiều ý nghĩa khác +VD: chục (10,12) +Trên giới có hệ đo lường hệ đo lường Anh Mỹ hệ đo lường mét hệ Đối với hệ đo lường mét hệ ton =1000 kg Nhưng theo hệ đo lường Anh Mỹ ton chia làm trường hợp - MT: Metric ton 1000kg - LT: Long ton 1016kg - ST: Short ton 907,8kg Vì khơng qui định cụ thể MT, LT hay ST gây hiểu nhầm người bán người mua b.Phương pháp quy định số lượng: - Phương pháp qui định xác: nêu số định không thay đổi suốt thời gian thực hợp đồng, thường dùng với hàng hố có đơn vị cái, chiếc, bộ, kiện, bao VD: 10 xe hơi, máy phát điện - Phương pháp qui định chừng: dùng đơn vị đo lường có quy định số lượng cụ thể qui định kèm theo giao sai lệch mức độ định mà coi hoàn thành hợp đồng, độ sai lệch gọi dung sai (Tolerance) VD: Nếu theo phương pháp qui định xác điều khoản số lượng hợp đồng ghi 500 MT theo phương pháp qui định chừng điều khoản ghi 500 MT+ 1% nghĩa bên bán giao từ 495-505 MT Trong trường hợp người bán giao 495 MT bị khiếu nại khơng hồn thành nghĩa vụ hợp đồng trường hợp giao 495 MT khơng bị khiếu nại coi hồn thành nghĩa vụ hợp đồng Nguyễn Hồng Ngọc _ Như vậy: phương pháp quy định chừng linh hoạt phương pháp quy định xác (nếu đơn vị cái, chiếc, bộ, kiện, bao ) tạo điều kiện thuận lợi cho người mua người bán việc thực hợp đồng b1.Tại dung sai lại qui định Hợp đồng? Do nguyên nhân sau: 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ - Do hao hụt tự nhiên dọc đường vận chuyển - Do việc qui định dung sai thực cho việc huy động hàng hóa: khơng gom đủ hàng hóa hợp đồng Trong thực tế người XK phải gom hàng từ nhiều nơi khác Có trường hợp người bán gom 495 MT mà khơng đủ 500 MT việc qui định dung sai cần thiết - Thuận tiện việc thuê phương tiện vận tải: khoang tầu không đủ khối lượng với khối lượng hàng hóa VD khoang tầu không chứa 500 MT mà chứa 495 MT - Do sai số đo lường b2 Dung sai qui định sau: Theo UCP 500 (The uniform custom & practice for Documentary credits) (Điều lệ & thực hành thống tín dụng chứng từ): - Vào khoảng about, circe, approximately - Hơn - From-to Nếu khơng qui định dung sai tính theo tập quán ngành hàng hóa b3 Ai có quyền chọn dung sai - Dung sai người bán chọn Toleranced as seller’s option VD: 1000 MT 5% seller’s option - Dung sai người mua chọn Toleranced as buyer’s option Việc giành quyền chọn dung sai thuộc tạo điều kiện cho người giành quyền chủ động định số lượng giá hàng thay đổi gom chưa đủ hàng nhà XK giao số lượng khoảng 5-10% số lượng quy định hợp đồng mà không bị phạt Bài tập: Nếu: Điều khoản số lượng hợp đồng mua bán QT có ghi: 500 MT 5% Toleranced as seller’s option Nguyễn Hồng Ngọc _ Điều khoản giá ghi 150 USD/1MT Đến thời điểm giao hàng giá hàng là: 170 USD/1MT Nếu bạn người bán bạn giao bao nhiêu? Nếu bạn người mua bạn giao bao nhiêu? 150 a Xúc vật b Súc vật 151 a Đặc cọc b Đặt cọc 152 a Đặc san b Đặt san 153 a Sâu xa b Sâu sa 154 a Xáo trộn b Xáo chộn 155 a Lăn nhục b Lăng nhục 156 a Lăn chiêng b Lăng chiêng 157 a Man mác b Mang mác 158 a Màn bạc b Màng bạc 159 a Chủ trương b Chủ chương 160 a Màn nhĩ b Màng nhĩ Tuy nhiên việc giành quyền lựa chon số lượng hợp đồng phụ thuộc vào yếu tố: +Ai người thuê tầu: người thuê tầu thường dành quyền qui định số lượng hợp đồng có họ th xác trọng tải tầu giữ chỗ tầu để chuyên chở hàng hóa +Phụ thuộc vào hợp đồng, thị trường thuộc phía người giành ưu tiên lựa chọn số lượng giao hàng +Tuy nhiên người bán chọn số lượng hàng giao người mua lại thuê tầu trường hợp hợp đồng phải quy định rõ người bán phải thông báo cho người mua xác số lượng hàng mà người bán giao để sở người mua th tầu thích hợp *Lưu ý : Mức dung sai không cố định không vượt mức cho phép (thường từ