1. Trang chủ
  2. » Giáo Dục - Đào Tạo

Những tín ngưỡng trong tết cổ truyền việt nam ở hà nội và ảnh hưởng với du lịch

91 126 0
Tài liệu đã được kiểm tra trùng lặp

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề Những Tín Ngưỡng Trong Tết Cổ Truyền Việt Nam Ở Hà Nội Và Ảnh Hưởng Với Du Lịch
Tác giả Trương Thị Thùy Linh
Người hướng dẫn PGS.TS Triệu Thế Việt
Trường học Trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội
Chuyên ngành Văn Hóa Du Lịch
Thể loại khóa luận tốt nghiệp
Năm xuất bản 2022
Thành phố Hà Nội
Định dạng
Số trang 91
Dung lượng 1,6 MB

Cấu trúc

  • 1. Lý do chọn đề tài (8)
  • 2. Mục tiêu nghiên cứu (9)
  • 3. Ý nghĩa của đề tài (9)
  • 4. Phương pháp nghiên cứu (9)
  • 5. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu (9)
  • 6. Bố cục của khóa luận (10)
  • Chương 1 (11)
    • 1.1. Giới thiệu về Tết cổ truyền của người Việt (11)
      • 1.1.1. Lịch sử hình thành Tết cổ truyền của người Việt (11)
      • 1.1.2. Đặc điểm về thời gian của Tết cổ truyền của người Việt (12)
        • 1.1.2.1. Tiết khí trong năm (13)
        • 1.1.2.2. Các khí tiết và lễ tiết theo lịch pháp Mặt Trăng (13)
      • 1.1.3. Không gian lễ hội của Tết cổ truyền (22)
      • 1.1.4. Các phong tục ngày Tết (22)
        • 1.1.4.1. Tống Cựu Nghinh Tân (23)
        • 1.4.1.2. Hạ Nguyên (23)
        • 1.4.1.3. Tất niên (24)
        • 1.1.1.4. Giao thừa (24)
        • 1.4.2.5. Tri ân (24)
        • 1.4.1.6. Hóa vàng (25)
        • 1.4.1.7. Tết trồng cây (25)
      • 1.1.5. Các thú chơi ngày Tết (26)
        • 1.1.5.1. Khai bút đầu xuân (27)
        • 1.1.5.2. Câu đối (27)
        • 1.1.5.3. Tranh Tết (28)
        • 1.1.5.4. Hoa trong ngày tết (28)
      • 1.1.6. Ẩm thực ngày Tết (29)
  • Chương 2 (34)
    • 2.1. Tín ngưỡng trong Tết Nguyên Đán ở Hà Nội (34)
      • 2.1.1. Tống cựu nghinh tân (34)
      • 2.1.2 Hạ Nguyên (35)
      • 2.1.3. Tất niên (38)
      • 2.1.4. Giao thừa (40)
      • 2.1.5. Tri ân (43)
      • 2.1.6. Hóa vàng (46)
      • 2.1.7. Tết trồng cây (47)
    • 2.2. Những bàn luận về Tết cổ truyền Việt Nam ở Hà Nội (48)
      • 2.2.1. Những nét đẹp trong Tết cổ truyền Việt Nam ở Hà Nội (48)
      • 2.2.2. Nhưng bất cập trong Tết cổ truyền ở Hà Nội (54)
  • Chương 3 (57)
    • 3.1. Những biến đổi về tín ngưỡng trong Tết cổ truyền Việt Nam ở Hà Nội (57)
      • 3.1.1. Biến đổi về quan niệm “Tết”của người Hà Nội (57)
      • 3.1.2. Những biến đổi trong tín ngưỡng của Tết cổ truyền ở Hà Nội (59)
      • 3.1.3. Biến đổi về mâm cỗ ngày Tết của người Việt ở Hà Nội (63)
    • 3.2. Những thuận lợi và khó khăn của việc đưa Tết Nguyên Đán vào khai thác (65)
      • 3.2.1. Những thuận lợi (65)
      • 3.2.2. Những khó khăn (66)
    • 3.3. Một số giải pháp để khai thác tài nguyên Tết Nguyên Đán trong du lịch (68)
      • 3.3.1. Khai thác tài nguyên tĩnh (68)
      • 3.3.2. Khai thác tài nguyên động (71)
      • 3.3.3. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên Tết Nguyên Đán (71)
        • 3.3.3.1. Cần có những nghiên cứu khoa học tổng thể về lễ hội Tết Nguyên Đán 71 3.3.3.2. Duy trì bảo tồn và phát triển các phong tục cổ truyền ngày Tết khuyến khích các hoạt động vui xuân đón Tết của nhân dân (71)
        • 3.3.3.3. Đa dạng các loại hình du lịch, các chương trình tour trong dịp Tết (73)
        • 3.3.3.4. Nâng cao chất lượng phục vụ trong dịp Tết (78)
        • 3.3.3.5. Một số kiến nghị giải pháp trong việc khai thác Tết Cổ Truyền trong (80)
      • 3.3.4. Giải pháp gìn giữ giá trị truyền thống trong Tết cổ truyền (82)
  • KẾT LUẬN (85)
  • TÀI LIỆU THAM KHẢO (86)

Nội dung

Mục tiêu nghiên cứu

Tết truyền thống Việt Nam hiện nay có những nội dung cơ bản và đặc điểm riêng, phản ánh sự phát triển và biến đổi trong văn hóa Tết không chỉ là dịp lễ hội quan trọng mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước Để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch trong dịp Tết cổ truyền, cần đề ra một số giải pháp như phát triển các tour du lịch đặc sắc, quảng bá văn hóa Tết qua các hoạt động truyền thống và tạo ra trải nghiệm độc đáo cho du khách.

Ý nghĩa của đề tài

Bài nghiên cứu này tổng hợp đầy đủ thông tin về Tết truyền thống, nhằm cung cấp tài liệu tham khảo giá trị cho các công trình nghiên cứu có nội dung tương tự.

Phương pháp nghiên cứu

Điều tra và khảo sát là phương pháp nghiên cứu địa lý truyền thống giúp thu thập tài liệu quý giá cho quá trình nghiên cứu Qua đó, các nhà nghiên cứu có thể đưa ra nhận xét và đánh giá ban đầu, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm phát huy ảnh hưởng tích cực và khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực Mục tiêu cuối cùng là bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của Việt Nam.

- Phương pháp thống kê và phân tích: Đây là phương pháp nghiên cứu được sử dụng để hệ thống lại những luật tục trong Tết truyền thống Việt Nam.

Bố cục của khóa luận

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài được kết cấu làm 3 chương:

- Chương 1: Tổng quan về Tết cổ truyền Việt Nam

- Chương 2: Những tín ngưỡng và bàn luận về Tết cổ truyền ở Hà Nội

- Chương 3: Những biến đổi trong tín ngưỡng của Tết cổ truyền và việc khai thác các giá trị tín ngưỡng phục vụ du lịch.

Giới thiệu về Tết cổ truyền của người Việt

1.1.1 Lịch sử hình thành Tết cổ truyền của người Việt

Việt Nam là quê hương của 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có Tết riêng, nhưng tất cả cùng chung niềm vui đón Tết Nguyên Đán Tết Nguyên Đán không chỉ là lễ hội tiêu biểu mà còn diễn ra rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam, thể hiện sự đa dạng văn hóa và tinh thần đoàn kết của các dân tộc.

Hai chữ “Nguyên Đán” có nguồn gốc từ Hán, trong đó “Nguyên” có nghĩa là sự khởi đầu, còn “Đán” chỉ thời điểm buổi sáng sớm Do đó, cách gọi chính xác là “Tiết Nguyên Đán”, phản ánh đầy đủ tầm quan trọng và chiều sâu văn hóa của nếp sống truyền thống người Việt.

Nhiều quốc gia chịu ảnh hưởng từ văn hóa Trung Hoa sử dụng lịch âm, dẫn đến việc Tết Nguyên Đán thường diễn ra muộn hơn Tết Dương lịch Theo quy luật của âm lịch, cứ ba năm sẽ có một tháng nhuận, vì vậy ngày đầu năm của Tết Nguyên Đán không bao giờ xảy ra trước ngày 21 tháng 1.

Tết Nguyên Đán thường diễn ra từ ngày 21 tháng 1 đến sau ngày 19 tháng 2, rơi vào khoảng cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 dương lịch Thời gian nghỉ Tết thường kéo dài từ 7 đến 8 ngày, bắt đầu từ 23 tháng Chạp và kết thúc vào hết ngày 7 tháng Giêng.

Theo nghiên cứu về văn hóa và lễ hội, Tết Nguyên Đán được coi là một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa nông nghiệp Đây là dịp lễ hội theo mùa, thể hiện các nghi thức nông nghiệp quan trọng trong đời sống cộng đồng.

Vào thời cổ, Tết Nguyên Đán bắt đầu từ tháng Tý (tháng 11 âm lịch), nhưng sau này, do ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa, tháng Dần được chọn làm tháng đầu năm Theo lịch sử Trung Hoa, Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ thời Tam Vương, Ngũ Đế; trong đó, triều đại Nhà Hạ ưa chuộng màu đen, nên đã chọn tháng Dần làm tháng Giêng âm lịch.

Nhà Thương thích màu trắng, nên chọn tháng Sửu làm tháng đầu năm tức tháng Chạp

Qua nhà Chu (1050-256 TCN) ưa sắc đỏ, nên chọn tháng Tý làm tháng đầu năm

Theo truyền thuyết, từ thời khai thiên lập địa, các vị vua đã xác định thời gian và ý nghĩa của các ngày Tết khác nhau Vào thời Đông Chu, Khổng Tử đã quy định ngày Tết vào tháng Dần, nhưng đến thời Tần, Tần Thủy Hoàng lại chuyển sang tháng Hợi Thời kỳ Hán Vũ Đế (140 TCN) đã đưa ngày Tết trở lại tháng Dần, và từ đó không có sự thay đổi nào về tháng Tết qua các triều đại Đông Phương Sóc cũng đã bổ sung rằng các ngày trong tuần đầu tiên của năm mới tương ứng với sự ra đời của các loài vật và ngũ cốc, kéo dài từ mồng 1 đến hết mồng 7 tháng Giêng.

1.1.2 Đặc điểm về thời gian của Tết cổ truyền của người Việt

Tết Nguyên Đán và các lễ Tết khác diễn ra theo mùa hàng năm, với Tết Nguyên Đán là lễ hội kéo dài nhất trong hệ thống lễ hội Tết tại Việt Nam.

Tết Nguyên Đán là lễ hội quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam, bao gồm nhiều hoạt động phong phú cả về nội dung lẫn hình thức.

Phần Lễ trong các lễ hội truyền thống Việt Nam luôn diễn ra trước phần Hội, kéo dài từ ngày 23 tháng Chạp đến hết ngày mồng 7 tháng Giêng Âm lịch Thời gian này bắt đầu từ lễ cúng Ông Táo cho đến lễ Khai Hạ, đánh dấu thời điểm người nông dân bắt đầu cày ruộng, trong khi những người khác có thể đi chơi xuân Phần Hội diễn ra trong thời gian dài nhất, kéo dài tới ba tháng, điều này được thể hiện qua câu ca dao dân gian.

“Tháng Giêng là tháng ăn chơi

Sau Tết Nguyên Đán, người dân bắt đầu tham gia các lễ hội, du xuân và cầu phúc cho một năm mới an lành và hạnh phúc Thời điểm này cũng đánh dấu sự khởi đầu của mùa du lịch, tạo ra cơ hội lớn cho ngành du lịch và kinh doanh.

Trong văn hóa Đông Á, nền văn minh nông nghiệp lúa nước đã dẫn đến việc phân chia thời gian trong năm thành 4 mùa, mỗi mùa gồm 3 tháng và có 8 tiết khí quan trọng Những tiết khí này bao gồm Lập Xuân, Xuân Phân, Lập Hạ, Hạ Chí, Lập Thu, Thu Phân, Lập Đông, và Đông Chí, cùng với 24 tiết khí chi tiết hơn Mỗi tiết khí đánh dấu một thời khắc "giao thời", trong đó tiết khởi đầu của chu kỳ canh tác là quan trọng nhất, biểu thị sự chuyển giao giữa cái cũ và cái mới trong quá trình gieo trồng.

Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo Trái Đất khi quay quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15 độ và tương ứng với 15 ngày Lịch 24 tiết khí không chỉ là một hệ thống phân chia thời gian mà còn là sản phẩm văn hóa tinh thần, phản ánh kinh nghiệm quý báu được đúc kết từ cha ông qua nhiều thế hệ.

1.1.2.2 Các khí tiết và lễ tiết theo lịch pháp Mặt Trăng

Tết, có nghĩa là “tiết”, được hiểu là sự khởi đầu của năm mới Hai chữ “Nguyên Đán” có nguồn gốc từ Hán, với “Nguyên” mang ý nghĩa khởi đầu và “Đán” chỉ buổi sáng sớm Do đó, phiên âm chính xác phải là “Tiết Nguyên Đán”, thể hiện sự bắt đầu của năm mới, nằm giữa các tiết khí trong năm.

Lịch tiết khí kết hợp tháng với tuần trăng và năm với thời tiết, đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp Nông dân sử dụng lịch này để hướng dẫn sản xuất và canh tác, phù hợp với điều kiện thời tiết của từng mùa.

Tín ngưỡng trong Tết Nguyên Đán ở Hà Nội

Phong tục ngày Tết của người Việt là nét đẹp văn hóa đặc trưng, góp phần hình thành bản sắc Tết Tết cổ truyền không chỉ là dịp lễ hội mà còn là thời điểm thể hiện các phong tục tập quán phong phú, phản ánh truyền thống văn hóa dân tộc, được mọi người từ trẻ đến già đều biết và gìn giữ.

Tết cổ truyền Việt Nam là dịp lễ quan trọng, bắt đầu từ ngày mồng một nhưng thường được chuẩn bị từ cả tháng trước Trong thời thái bình, người dân đón Tết với tâm hồn nồng nàn và trịnh trọng, thực hiện nhiều phong tục tập quán ý nghĩa.

Nghi lễ Tống Cựu Nghinh Tân, diễn ra từ 20 tháng Chạp, không chỉ phổ biến ở Hà Nội mà còn bao gồm nhiều tục lệ cổ truyền như lễ ban sóc, phất thức, cúng ông Công ông Táo, thả cá chép và dựng cây nêu Những nghi thức này đã được các vị vua tại Hoàng thành Thăng Long thực hiện mỗi dịp Tết đến, Xuân về Theo truyền thống, chỉ sau khi nghi lễ trong hoàng cung kết thúc, dân chúng mới tiến hành các nghi lễ tại gia đình Mỗi khi Tết đến, Hà Nội trở nên nhộn nhịp và gấp rút hơn bao giờ hết.

Vào dịp Giao thừa, từ các quận, đường phố, nhà riêng đến các xóm, ngõ, đình, chùa, nơi nào cũng tổ chức lễ trừ tịch, hay còn gọi là lễ Giao thừa, để tiễn đưa những điều cũ kỹ và đón chào những điều mới mẻ Lễ này mang ý nghĩa quan trọng trong việc xóa bỏ những điều xấu của năm cũ và chào đón những điều tốt đẹp của năm mới.

Công việc dọn dẹp, mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng lại tiêu tốn rất nhiều thời gian Đặc biệt, vào dịp cuối năm, những người phụ nữ vừa phải đảm nhận công việc xã hội vừa chăm sóc gia đình sẽ cảm thấy thời gian trở nên quý giá hơn bao giờ hết.

Cuối năm, các chị, các mẹ bận rộn với công việc công ty, mua sắm Tết, chăm sóc gia đình và làm đẹp Mọi người đều tất bật dọn dẹp nhà cửa để chuẩn bị cho Giao thừa, một dịp quan trọng sau một năm làm việc mệt mỏi.

Trong ba ngày Tết, việc quét dọn nhà cửa được kiêng kỵ để tránh mất lộc, vì vậy mọi người đều chuẩn bị và sắp xếp nhà cửa gọn gàng trước đó Đây là dịp để giới trẻ và du khách trải nghiệm phong tục truyền thống đặc sắc của Việt Nam, đồng thời tham gia vào chuỗi hoạt động Tết tại Hoàng Thành Thăng Long với chủ đề mỗi năm khác nhau Điểm nhấn của các hoạt động này là không gian trưng bày văn hóa Nho giáo với văn phòng tứ bảo và những câu đối ý nghĩa, thể hiện mong ước cho một năm mới thịnh vượng Bên cạnh đó, không gian ngoài trời được trang trí tỉ mỉ với hình ảnh đặc trưng của Tết như đèn lồng, câu đối, cây nêu, tạo nên bức tranh sinh động và phong phú cho ngày Tết cổ truyền.

Từ sáng sớm ngày 23 tháng Chạp, người dân Hà Nội tất bật chuẩn bị lễ cúng tiễn ông Táo về trời theo truyền thống

Từ sáng sớm, các khu chợ ở Hà Nội, từ chợ sỉ đến chợ đầu ngõ, đều nhộn nhịp với cảnh mua bán tấp nập Nhiều người lo lắng không đi chợ sớm sẽ không tìm được đồ cúng ưng ý, vì vậy họ hối hả tay xách nách mang những món đồ lễ Các gian hàng bán đồ cổ trên phố Hàng Mã cũng đã bắt đầu dọn hàng chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, thu hút sự chú ý của nhiều người.

+ Thường được đặt gần bếp, trên có bài vị;

Lễ vật cúng Táo Quân bao gồm:

+ Mũ ông công ba cỗ hay 3 chiếc (2 mũ đàn ông và 1 mũ phụ nữ);

+ Mũ đành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn; mũ Táo bà thì không có cánh chuồn;

+ Một số vàng thoi bằng giấy

=> Các mũ được trang trí rất sặc sỡ, lấp lánh kim tuyến Màu sắc của áo, mũ thay đổi hằng năm theo ngũ hành:

+ Năm hành kim thì dùng màu vàng

+ Năm hành mộc thì dùng màu trắng

+ Năm hành thủy thì dùng màu xanh

+ Năm hành hỏa thì dùng màu đỏ

+ Năm hành thổ thì dùng màu đen

Lễ vật cúng Táo quân ở Hà Nội thường bao gồm các món ăn truyền thống như bánh chưng, gà, xôi, giò chả, cá chép, muối trắng, rượu và hoa quả, thể hiện hương vị đặc trưng ngày Tết Nhiều gia đình còn chọn những nhành mai nhỏ để trang trí mâm lễ Đặc biệt, không thể thiếu 3 bộ mũ áo, hài và 1 hoặc 3 con cá chép (có thể là cá sống hoặc bằng giấy mã) Theo sách "Việt Nam phong tục" của Phan Kế Bính, việc mua hai mũ ông, một mũ bà và cá chép để làm ngựa cho Táo quân lên chầu trời là rất quan trọng.

Trước những năm 1990, ở miền Bắc Việt Nam, các gia đình thường chuẩn bị một đĩa bánh kẹo như bánh mật, kẹo mạch nha, kẹo lạc, kẹo vừng hay kẹo kéo, hoặc một bát mật mía trong dịp Tết Theo truyền thống, người dân tin rằng Táo quân khi về chầu Ngọc hoàng cần phải "ngọt giọng" để báo cáo những điều tốt đẹp về gia đình và cầu xin Ngọc hoàng ban phúc lành cho năm mới.

Người dân Hà Nội coi ngày lễ ông Công ông Táo không chỉ là một nghi lễ truyền thống mà còn là dịp để gia đình sum vầy bên mâm cơm, chuẩn bị đón năm mới Sau khi thực hiện lễ cúng ông Táo, đồ lễ vật sẽ được đốt, và bài vị mới cho Táo Quân sẽ được lập, thay thế cho bài vị cũ Sau khi lễ xong, người dân sẽ tiến hành hóa vàng và hóa cả cỗ mũ năm trước Mỗi vùng miền sẽ có những phong tục và nét văn hóa đặc trưng riêng, tạo nên sự đa dạng trong ngày lễ này.

+ Đối với miền Bắc, người ta thả cá chép còn sống xuống ao, sông, cá chép sẽ hóa rồng để ông cưỡi lên chầu trời;

+ Miền Trung người ta cúng một con ngựa giấy với yên, cương đầy đủ; + Miền Nam thì giản dị, người ta chỉ cúng mũ và đôi hia bằng giấy

Tục cúng ông Táo là một nghi lễ phổ biến và quen thuộc vào dịp cuối năm, mặc dù mỗi miền đều có những nét văn hóa riêng biệt.

Người Việt Nam luôn trân trọng giá trị của đời sống gia đình, công việc bếp núc và chăm sóc dinh dưỡng cho mọi người, đặc biệt là trong dịp Tết đến xuân về Sự chú trọng này thể hiện ý thức về lối sống nề nếp và cách ứng xử đúng mực của người dân trong những ngày lễ truyền thống.

Cả gia đình cùng nhau thực hiện nghi thức cúng lễ trước bàn thờ để cầu mong sức khỏe và may mắn cho năm mới Trong trang phục chỉnh tề, mọi người đọc lời khấn và chắp tay làm lễ Sau khi thắp hương, họ sẽ lập bài vị mới cho Táo Quân, đốt bài vị cũ và thu dọn vàng mã trên bàn thờ để hóa vàng Cuối cùng, họ thả cá chép ở Hồ Tây để tiễn ông Táo về trời Tại nhiều nơi, người dân tin rằng cần phải thực hiện nghi lễ cúng ông Công, ông Táo trước 12 giờ trưa, trong khi một số nơi khác chỉ cần cúng vào ngày 23 tháng Chạp.

Người Hà Nội xưa tin rằng vào ngày Ông Công Ông Táo về trời, đất sẽ không có ai bảo vệ, vì vậy họ dựng cây nêu để ngăn chặn quỷ xâm chiếm Ngày nay, hoạt động dựng nêu vẫn diễn ra như một phần của chuỗi sự kiện đón Tết ở phố cổ Hà Nội, tạo không khí sôi động và tái hiện nét văn hóa truyền thống Trên cây nêu, người ta treo vòng tròn nhỏ và gắn các vật dụng biểu tượng theo phong tục mỗi địa phương nhằm bảo vệ gia đình khỏi ma quỷ Ngày dựng cây nêu được gọi là ngày lên nêu, trong khi ngày 7/1 âm lịch là ngày hạ nêu Người Mường thường trồng cây nêu vào ngày 28/12 âm lịch, trong khi người H’mông dựng cây nêu trong lễ hội Gầu tào từ ngày 3 đến 5 tháng Giêng âm lịch.

Những bàn luận về Tết cổ truyền Việt Nam ở Hà Nội

2.2.1 Những nét đẹp trong Tết cổ truyền Việt Nam ở Hà Nội

Tết cổ truyền không chỉ là lễ hội mà còn là dịp để người Việt trở về nguồn cội quê hương, lưu giữ những dấu ấn văn hóa độc đáo Tết mang trong mình sự thiêng liêng, gần gũi và thân thương, thể hiện qua một hệ thống lễ nghi phong phú, được chi phối bởi các phong tục tập quán và tín ngưỡng đặc trưng.

Tết không chỉ là dịp lễ đặc biệt mà còn thể hiện những giá trị văn hóa, tinh thần và đạo đức sâu sắc, đồng thời mang đến giá trị thẩm mỹ độc đáo.

Tết là một hoạt động văn hóa truyền thống quan trọng, tập trung vào việc chuẩn bị cho một năm mới êm đẹp Không chỉ là thời gian để sửa soạn và tận hưởng, Tết còn mang lại sự bình an gia đình khi trở về bên cha mẹ, thắp hương cầu nguyện và bái tổ tiên Cảm giác hồi hộp khi khoác lên mình bộ áo mới, nhắc nhớ về những kỷ niệm tươi đẹp của tuổi thơ, càng làm cho Tết trở nên đặc biệt hơn.

Nếu như trên thế giới ngày xưa, Tết là tìm về thì bây giờ, Tết là nơi để đi

Vào dịp cuối năm, nhiều gia đình sẽ đoàn tụ, tạo nên những khoảnh khắc ấm áp bên nhau Đầu năm mới, mọi người thường lựa chọn đi du lịch như một phần thưởng cho bản thân sau 365 ngày làm việc vất vả và đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

Tết là dịp hội tụ các lễ nghi và phong tục tập quán đặc sắc, phản ánh văn hóa truyền thống bền vững Dù trong hoàn cảnh nào, từ bận rộn đến thiếu thốn, hay từ giàu sang đến nghèo khó, mâm cơm ngày Tết vẫn luôn cần có những món đặc trưng như nhành mai, bánh chưng và mứt Tết.

Khi khách nước ngoài đến Việt Nam, họ thường dễ nhầm lẫn Tết âm lịch của Việt Nam với các lễ hội Tết của một số nước Đông Á khác, đặc biệt là Tết của người Hoa Tuy nhiên, khi tìm hiểu sâu về nguồn gốc và văn hóa, có thể thấy rõ nhiều sự khác biệt giữa các loại Tết này.

Chiếc bánh chưng, bánh tét và bánh dầy là những món đặc sản không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt, thể hiện lòng uống nước nhớ nguồn và gắn liền với truyền thuyết các vua Hùng Trong khi người Hoa thường thưởng thức những món này vào ngày tất niên, thì người Việt coi chúng như biểu tượng của văn hóa và truyền thống dân tộc.

Điểm khác biệt thứ hai giữa Tết Nguyên Đán ở Việt Nam và các dịp Tết khác là thời điểm bắt đầu Tết luôn diễn ra vào mùa xuân, mùa của sự tái sinh và khởi đầu mới Mùa xuân không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của mùa vụ mà còn là chu kỳ sinh trưởng của cây cối, thể hiện rõ nét qua quy luật Xuân sinh - Hạ trưởng - Thu thu - Đông tàng.

Ngày 23 tháng Chạp mang ý nghĩa đặc biệt trong quan niệm “Đông tàng”, khi mọi sự ngưng đọng cho đến Giao thừa trong vòng 7 ngày - con số thiêng liêng đại diện cho phần dương và nam cường Người Việt thường mua cá chép để thả, không chỉ là phương tiện giúp ông Táo về trời mà còn biểu trưng cho hình ảnh con thuyền, phương tiện di chuyển của cư dân Đông Nam Á cổ.

Cây Nêu, một biểu tượng văn hóa độc đáo của cư dân phương Nam, được hình thành từ cây bất tử và được thu nhỏ thành cây mía thờ, thường được đặt cạnh bàn thờ tổ tiên.

Điểm khác biệt thứ năm giữa văn hóa Trung Hoa và Việt Nam là sự hiện diện của ông Táo Trong khi ở Trung Hoa chỉ có một vị thần bếp nam gọi là Táo quân, thì Việt Nam lại có cả một gia đình nhà Táo với ba vị được gọi là “Tam vị nhất thể” Họ không chỉ canh giữ bếp mà còn mang ý nghĩa về sự vun vén, bảo trợ và bình an cho gia đình, thể hiện quan niệm “đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”, nhằm nhấn mạnh vai trò của cả hai giới trong việc tạo dựng sự ấm cúng và hạnh phúc cho tổ ấm.

3 vị thần này sẽ phù trợ cho phái nữ quán xuyến mọi việc cho gia chủ ấm êm

Một trong những điểm khác biệt nổi bật giữa Tết Trung Hoa và Tết Việt Nam là màu sắc Trong khi màu đỏ là gam màu chủ đạo của cả hai nền văn hóa, Việt Nam còn thêm vào màu vàng của hoa mai, biểu tượng cho miền Nam Điều này cho thấy sự giao thoa văn hóa giữa hai quốc gia Bên cạnh đó, một sự khác biệt đáng chú ý nữa là trong khi người Việt mừng năm con Mèo, người Trung Quốc lại kỷ niệm năm con Thỏ, phản ánh sự khác biệt trong quan niệm văn hóa của mỗi nước.

Sự giao thoa văn hóa mang đến cơ hội đa dạng hóa và làm phong phú thêm bản sắc địa phương, tạo ra những giá trị độc đáo mà chỉ có ở Việt Nam, giúp du khách có những trải nghiệm sâu sắc và đặc biệt.

• Giá trị văn hóa tâm linh

Tết Nguyên Đán mang trong mình giá trị tinh thần sâu sắc, phản ánh đời sống tâm linh của người Việt Trong những ngày Tết, các gia đình và cộng đồng thực hiện những phong tục tập quán truyền thống, thể hiện nét đẹp văn hóa gia đình Việt Nam Mọi hoạt động diễn ra trong không khí thiêng liêng, tôn vinh những giá trị phi vật chất, trừu tượng và mông lung, tạo nên một không gian tâm linh đặc biệt cho mỗi người.

Tết cổ truyền là dịp để mọi người trở về bên gia đình, nơi nuôi dưỡng tình cảm và cội nguồn văn hóa Những phong tục trong những ngày Tết không chỉ tạo nên không khí ấm áp mà còn khẳng định giá trị tâm linh của gia đình Đây là thời gian để con người nhìn nhận lại bản thân và thực hiện bổn phận với tổ tiên, ông bà, cha mẹ và những người thân yêu Các hoạt động như lễ cúng giao thừa, chúc Tết và thăm hỏi họ hàng mang lại niềm vui và sự tốt đẹp cho mọi người Trong không khí Tết, ai cũng trở nên tốt hơn và gửi gắm những lời chúc chân thành, thể hiện tấm lòng lương thiện và mong ước cho một năm mới an lành, hạnh phúc.

Ngày đăng: 18/07/2022, 09:39

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo Loại Chi tiết
2. Nhiều tác giả, Phong vị Tết Việt, NXB Phụ nữ, 2010 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phong vị Tết Việt
Nhà XB: NXB Phụ nữ
3. Toan Ánh, Tìm hiểu về phong tục Việt Nam qua Tết – Lễ - Hội – Hè, NXB Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 1988 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tìm hiểu về phong tục Việt Nam qua Tết – Lễ - Hội – Hè
Nhà XB: NXB Văn nghệ TP Hồ Chí Minh
4. Trần Quốc Vượng, Cơ sở Văn hóa Việt Nam, NXB Giáo dục, 1998 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Cơ sở Văn hóa Việt Nam
Nhà XB: NXB Giáo dục
5. Trần Ngọc Thêm, Cơ sở Văn hóa Việt Nam, NXB Giáo dục, 1997 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Cơ sở Văn hóa Việt Nam
Nhà XB: NXB Giáo dục
6. Đặng Nguyễn Duy, Văn hóa Việt Nam đỉnh cao Đại Việt, NXB Giáo dục, 1996 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Văn hóa Việt Nam đỉnh cao Đại Việt
Nhà XB: NXB Giáo dục
7. Nguyễn Công Bình: Đời sống xã hội ở vùng Bắc Bộ, Nxb. ĐHQG Tp.HCM, 2008 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đời sống xã hội ở vùng Bắc Bộ
Nhà XB: Nxb. ĐHQG Tp.HCM
8. P. Gourou: Người nông dân châu thổ Bắc Kỳ (bản dịch), Nxb. Trẻ, 2003 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Người nông dân châu thổ Bắc Kỳ
Nhà XB: Nxb. Trẻ
9. Nguyễn Duy Hinh: Vài tư liệu có liên quan đến hệ thống thân tộc của người Việt, Tạp chí Dân tộc học, số 2/1982 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Dân tộc học
10. Diệp Đình Hoa: Tìm hiểu làng Việt, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1990 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tìm hiểu làng Việt
Nhà XB: Nxb. Khoa học xã hội
11. Ngô Văn Lệ,(2003), Về quan hệ dòng họ của người Việt, Nxb. ĐHQG Tp.HCM, 2003, trg.97-109 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Về quan hệ dòng họ của người Việt
Tác giả: Ngô Văn Lệ
Nhà XB: Nxb. ĐHQG Tp.HCM
Năm: 2003
1. Trung Du và miền núi phía Bắc, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1990 Khác

TRÍCH ĐOẠN

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w