MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN CHÍNH SÁCH, CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
Khái niệm, đặc điểm của hoạt động du lịch
Du lịch đã phát triển mạnh mẽ từ giữa thế kỷ 19 và hiện nay trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến Nhiều quốc gia hiện nay đánh giá chất lượng cuộc sống dựa trên chỉ tiêu đi du lịch của cư dân Do đó, khái niệm du lịch ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, nhiều quốc gia vẫn hiểu khái niệm "du lịch" theo những cách khác nhau và từ nhiều góc độ khác nhau.
Theo Guer Freuler, du lịch hiện đại là một hiện tượng của thời đại, phản ánh nhu cầu khôi phục sức khỏe và sự thay đổi môi trường xung quanh, đồng thời phát sinh tình cảm với vẻ đẹp thiên nhiên.
Kaspar nhấn mạnh rằng du lịch không chỉ đơn thuần là việc di chuyển của con người, mà còn bao gồm tất cả các yếu tố liên quan đến quá trình di chuyển đó Quan điểm này cũng được Hienziker và Kraff phản ánh khi họ định nghĩa du lịch là tổng hợp các mối quan hệ và hiện tượng phát sinh từ các chuyến đi và lưu trú tạm thời của cá nhân tại những địa điểm khác ngoài nơi ở và nơi làm việc chính thức của họ (Trần Như Đào, 2017).
Du lịch được hiểu theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào đối tượng liên quan Đối với người đi du lịch, du lịch là chuyến đi đến những địa điểm không phải nơi cư trú để khám phá và trải nghiệm Đối với người kinh doanh du lịch, nó là việc tổ chức các hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách và thu lợi nhuận từ đó Cộng đồng dân cư nhìn nhận du lịch như một nguồn thu nhập và cơ hội quảng bá văn hóa, nhưng cũng phải đối mặt với những tác động tiêu cực về đời sống và môi trường Cuối cùng, chính quyền địa phương coi du lịch là tổng hòa các điều kiện hạ tầng và hoạt động kinh doanh, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và giới thiệu sản phẩm địa phương ra rộng rãi hơn.
Theo Luật Du lịch Việt Nam, du lịch được định nghĩa là các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con người ra ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá một năm Mục đích của du lịch bao gồm tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu và khám phá tài nguyên du lịch, hoặc kết hợp với các mục đích hợp pháp khác.
Từ các ý kiến trên, tác giả đưa qua quan niệm khái niệm chung về du lịch:
Du lịch là một sản phẩm phi vật chất đáp ứng nhu cầu văn hóa và tinh thần của con người, đồng thời mở rộng hiểu biết Nó bao gồm sự tương tác giữa khách du lịch, doanh nghiệp, chính phủ và cộng đồng địa phương trong quá trình thu hút và chào đón du khách.
1.1.2 Đặc điểm của các loại hình du lịch
Các loại hình du lịch được phân theo các đặc điểm theo loại hình dịch vụ trực tiếp thì có các loại sau:
- Các loại hoạt động du lịch liên quan đến dịch vụ du lịch:
Dịch vụ thông tin trong lĩnh vực du lịch bao gồm việc cung cấp đầy đủ thông tin về các chuyến hành trình, điểm đến, nơi lưu trú và các đặc điểm cũng như dịch vụ của địa phương mà du khách ghé thăm.
Dịch vụ tư vấn du lịch cung cấp thông tin và hướng dẫn cho khách du lịch trong việc lựa chọn điểm đến phù hợp, đồng thời đáp ứng các nhu cầu cá nhân của họ trong suốt chuyến hành trình.
Dịch vụ tổ chức chương trình trong hoạt động du lịch đóng vai trò quan trọng, giúp các nhà kinh doanh du lịch thiết kế và triển khai các loại hình chương trình đa dạng, phục vụ nhu cầu của khách du lịch.
Dịch vụ bán buôn và bán lẻ cho các chương trình du lịch cung cấp cho khách du lịch cơ hội khám phá các sản phẩm địa phương Đồng thời, các nhà kinh doanh du lịch cũng cung cấp các gói tour trọn gói, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Dịch vụ đưa đón khách du lịch là việc tổ chức và chuẩn bị các phương tiện giao thông nhằm vận chuyển du khách đến các điểm tham quan Dịch vụ này đảm bảo sự thuận tiện và an toàn cho hành trình khám phá của du khách.
Dịch vụ hướng dẫn viên du lịch là sự kết hợp toàn diện các hoạt động của người hướng dẫn, nhằm phục vụ và nâng cao trải nghiệm cho khách du lịch.
Dịch vụ tổ chức hội nghị, hội thảo, hội chợ và triển lãm là hoạt động mà các doanh nghiệp du lịch thực hiện để xây dựng và tổ chức các chương trình phục vụ nhu cầu của các đơn vị và cá nhân.
Trong hành trình du lịch, sự xuất hiện của các loại hình dịch vụ du lịch là cần thiết để đáp ứng nhu cầu của con người và hỗ trợ họ trong trải nghiệm khám phá.
Quản lý và phát triển các điểm du lịch là một hoạt động quan trọng, bao gồm việc xây dựng, quản lý và vận hành những địa điểm này để thu hút du khách.
Chính sách, công tác quản lý nhà nước về du lịch và phân cấp quản lý nhà nước về du lịch ở cấp Quận
1.2.1 Khái niệm chính sách về du lịch 1.2.1.1 Khái niệm chính sách
Chính sách được định nghĩa là sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt được mục đích nhất định, dựa trên đường lối chính trị chung và tình hình thực tế.
Theo Vũ Cao Đàm, chính sách là tập hợp các biện pháp được thể chế hóa bởi chủ thể quyền lực hoặc quản lý, nhằm tạo ưu đãi cho một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích động cơ hoạt động của họ để đạt được mục tiêu ưu tiên trong chiến lược phát triển của hệ thống xã hội Khái niệm "hệ thống xã hội" được hiểu một cách khái quát, có thể là quốc gia, khu vực hành chính hoặc doanh nghiệp.
Chính sách được định nghĩa là chuỗi hoạt động mà chính quyền lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện, với tính toán và mục đích rõ ràng, nhằm tác động đến cộng đồng.
Chính sách được thiết lập bởi các chủ thể quyền lực hoặc quản lý, dựa trên đường lối chính trị và tình hình thực tế, nhằm đạt được một mục tiêu ưu tiên cụ thể Mỗi chính sách đều được ban hành với sự tính toán và chủ đích rõ ràng.
1.2.1.2 Chính sách nhà nước về du lịch
Chính sách nhà nước về du lịch được quy định cụ thể tại Điều 5, Luật Du lịch năm 2017, cụ thể như sau:
1 Nhà nước có chính sách huy động mọi nguồn lực cho phát triển du lịch để bảo đảm du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước
2 Tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch được hưởng mức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư cao nhất khi Nhà nước ban hành, áp dụng các chính sách về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư
3 Nhà nước ưu tiên bố trí kinh phí cho các hoạt động sau đây: điều tra, đánh giá, bảo vệ, tôn tạo, phát triển giá trị tài nguyên du lịch; lập quy hoạch về du lịch; xúc tiến du lịch, xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia, địa phương; xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển du lịch
4 Nhà nước có chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho các hoạt động sau đây: đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ du lịch chất lượng cao; nghiên cứu, định hướng phát triển sản phẩm du lịch; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch; đầu tư phát triển sản phẩm du lịch mới có tác động tích cực tới môi trường, thu hút sự tham gia của cộng đồng dân cư; đầu tư phát triển sản phẩm du lịch biển, đảo, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa và sản phẩm du lịch đặc thù khác; ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại phục vụ quản lý và phát triển du lịch; Phát triển du lịch tại nơi có tiềm năng du lịch; sử dụng nhân lực du lịch tại địa phương; đầu tư hình thành khu dịch vụ du lịch phức hợp, có quy mô lớn; hệ thống cửa hàng miễn thuế, trung tâm mua sắm phục vụ khách du lịch
5 Nhà nước có chính sách tạo điều kiện thuận lợi về đi lại, cư trú, thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh, hải quan, hoàn thuế giá trị gia tăng và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp khác cho khách du lịch
1.2.2 Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch 1.2.2.1 Khái niệm quản lý nhà nước
Quản lý nhà nước là hoạt động tổ chức và điều hành của bộ máy nhà nước, thể hiện sự tác động và tổ chức quyền lực nhà nước trên ba phương diện chính: lập pháp, hành pháp và tư pháp Điều này cho thấy quản lý nhà nước bao gồm sự phối hợp của cả ba hệ thống cơ quan nhà nước: cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp.
Quản lý nhà nước là quá trình mà các chủ thể tác động đến đối tượng thực hiện các quy định pháp luật nhằm thực hiện các chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước Quản lý nhà nước chủ quan thể hiện việc sử dụng quyền lực của nhà nước để tác động đến các đối tượng quản lý.
Quản lý nhà nước là chức năng, quyền hạn và nhiệm vụ của nhà nước, thể hiện qua việc sử dụng quyền lực đã được thể chế hóa để tác động liên tục đến các quá trình, lĩnh vực và quan hệ xã hội nhằm đạt được mục tiêu quản lý hiệu quả.
Chủ thể quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước chức năng, cùng với các tổ chức xã hội và cá nhân được nhà nước ủy quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước.
Khách thể quản lý nhà nước được xác định là trật tự quản lý nhà nước Hoạt động quản lý hành chính nhà nước là hình thức hoạt động chủ yếu của nhà nước, trong đó cơ quan hành chính được ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ quản lý trong lĩnh vực được giao.
Sự tuân thủ pháp luật thể hiện qua việc đảm bảo thực hiện hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước ban hành, dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc.
Kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về du lịch ở một số địa phương
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm được áp dụng nhằm xây dựng nền tảng cho việc đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch.
+ Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: dùng để xử lý các bảng số liệu thu thập, khảo sát được
Phương pháp rút kinh nghiệm từ các địa phương và quốc gia trên thế giới là một chiến lược quan trọng trong việc nâng cao quản lý nhà nước Việc học hỏi từ các nước trong khu vực Đông Nam Á và Châu Á, cũng như từ các địa phương trong nước, giúp cải thiện hiệu quả quản lý và phát triển bền vững.
6 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý về hoạt động du lịch và công tác quản lý nhà nước về du lịch
Luận văn này là một trong những nghiên cứu đầu tiên tập trung vào chính sách và công tác quản lý nhà nước về du lịch tại Quận 5, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch tại khu vực này.
Các kiến nghị và đề xuất trong luận văn của tác giả sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tham khảo và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch tại Quận 5 trong giai đoạn hiện nay.
- Luận văn có thể dùng làm tài liệu cho sinh viên, học viên chuyên ngành và cho các cá nhân quan tâm đến chủ đề nghiên cứu
7 Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận văn gồm 03 chương:
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN CHÍNH SÁCH, CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 5, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
Điều kiện, tiềm năng và thế mạnh của Quận 5 tác động đến du lịch
Quận 5 là một trong 24 quận, huyện trực thuộc thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam Hai quận Quận 5 và Quận 6 còn được gọi chung là Chợ Lớn, một khu trung tâm thương mại lớn nhất của người Hoa ở Việt Nam Quận 5 có diện tích 4,27 km², dân số tổng cộng 178.615 người, mật độ dân số là 40.875 người/km² Quận 5 là một trong các quận thuộc khu trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh Tây Bắc giáp Quận 10 và Quận 11, ranh giới là đường Hùng Vương và đường Nguyễn Chí Thanh Phía Đông giáp Quận 1, ranh giới là đường Nguyễn Văn Cừ Phía Nam giáp kênh Tàu Hủ, ngăn cách với Quận 8 Phía Tây giáp với Quận 6 bởi đường Nguyễn Thị Nhỏ, Ngô Nhân Tịnh và bến xe Chợ Lớn Quận có 15 phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15; trong đó phường 8 là trung tâm của quận
Quận 5 là một quận ở trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh Lịch sử hình thành và phát triển của Quận 5 gắn liền với sự hình thành và phát triển của khu vực Chợ Lớn và lịch sử hơn 300 năm Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh Các tuyến đường chính bắc - nam, đông - tây của thành phố đều đi qua quận Về kinh tế, Quận
Quận 5 được xem là một trung tâm thương mại và dịch vụ quan trọng của thành phố, với thị trường bán buôn đa dạng bao gồm nhiều loại hình doanh nghiệp bán buôn và bán lẻ, phục vụ không chỉ cho nhu cầu trong nước mà còn cho các nước láng giềng.
Với Nghị quyết đại hội Đảng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng
Quận 5 đang dần trở thành trung tâm thương mại dịch vụ lớn của thành phố Hồ Chí Minh nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp Kinh tế quận duy trì tăng trưởng ổn định, với doanh thu thương mại - dịch vụ tăng trung bình 19% mỗi năm, chiếm 92% tổng doanh thu Các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế đã nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh, trong khi giá trị sản xuất ngành công nghiệp - xây dựng tăng 10% hàng năm, đặc biệt trong các lĩnh vực như sản phẩm nhựa và điện gia dụng Hiện tại, quận 5 có 12 chợ, 04 trung tâm thương mại, 32 phố chuyên doanh và một mạng lưới siêu thị, cửa hàng tiện ích phong phú, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người dân.
Các thành phần kinh tế đang phát triển mạnh mẽ, với môi trường đầu tư được cải thiện đáng kể Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, lắng nghe ý kiến từ doanh nghiệp và hộ kinh doanh địa phương Các chính sách miễn giảm thuế và hỗ trợ vay vốn với điều kiện thuận lợi đã được thực hiện, giúp các công ty đầu tư vào đổi mới máy móc, nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh Đồng thời, chương trình bình ổn thị trường gắn liền với chiến dịch "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" cũng được tăng cường, góp phần kiểm soát lạm phát và đảm bảo an sinh xã hội.
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, thu ngân sách nhà nước đã đạt kết quả khả quan với tổng thu trong 5 năm khoảng 6.790 tỷ đồng, tăng trung bình 4% mỗi năm và hơn 22% so với năm 2010 Công tác thu thuế được thực hiện đúng luật và công bằng, với sự tăng cường các biện pháp quản lý nhằm khai thác hiệu quả nguồn thu, đồng thời ngăn chặn thất thu và gian lận thuế Tổng chi ngân sách địa phương cũng tăng trung bình 8%, đáp ứng tốt các yêu cầu chi thường xuyên, đảm bảo nguyên tắc và nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, thực hành tiết kiệm và chống lãng phí.
Quận 5 đang trải qua những biến đổi tích cực trong đời sống kinh tế, góp phần làm thay đổi bộ mặt đô thị trở nên khang trang và hiện đại với nhiều công trình xây dựng quy mô Quản lý và phát triển đô thị có sự chuyển biến tích cực, kết hợp với bảo vệ môi trường, hướng tới xây dựng Quận 5 văn minh, hiện đại Quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000 và 1/500 đã được triển khai, với sự tham gia của người dân và chuyên gia trong việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch Đầu tư đồng bộ vào hạ tầng, cải tạo các tuyến đường và vỉa hè, chống ngập nước đã góp phần giảm ùn tắc giao thông Phong trào xây dựng “Khu phố không rác” đã tạo ra 50 khu phố được công nhận, cùng với việc tăng cường mảng xanh tại trường học và công viên Nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp được đáp ứng với 1.800 căn hộ mới, trong khi các dự án kinh tế và văn hóa hàng tỷ đô la như An Đông Plaza và The Garden mall đang được triển khai.
Câu lạc bộ thể thao Tinh Võ đóng góp vào sự cải thiện đời sống kinh tế và văn hóa, khuyến khích người dân tham gia vào công cuộc đổi mới đô thị theo khẩu hiệu “Nhà nước và nhân dân cùng làm” Đến nay, 80% diện tích mặt đường trong khu vực đã được cải tạo bằng gạch tarazzo đẹp, nhiều phường đã hoàn thành 100% công tác mở rộng lộ giới Hơn 4.500 hộ gia đình đã đồng ý di chuyển để phục vụ cho các dự án trọng điểm như Đại lộ Đông Tây, Hàng Bàng, Nguyễn Tri Phương, đảm bảo tiến độ phát triển của thành phố Những kết quả này thể hiện sự thành công trong việc thực hiện quy chế dân chủ tại cơ sở, củng cố đại đoàn kết giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước.
2.1.3 Điều kiện văn hóa - xã hội
Trong thời gian qua, Quận 5 đã chú trọng phát triển kinh tế gắn liền với đời sống văn hóa của cư dân, từ các khu phố đến từng con hẻm Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã tạo ra những thay đổi tích cực trong tư duy và hành động của cộng đồng, khuyến khích sự đồng thuận và tinh thần giúp đỡ lẫn nhau trong khó khăn Sự đoàn kết trong xây dựng khu phố đã góp phần ngăn chặn tệ nạn xã hội, nâng cao đời sống văn hóa và tinh thần của nhân dân Các chương trình an sinh xã hội, giáo dục, đào tạo và y tế đã đạt nhiều tiến bộ Hoạt động văn hóa, thể dục thể thao được đầu tư mạnh mẽ, khuyến khích phát triển các loại hình văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc Việc thực hiện nếp sống văn minh trong các lễ cưới, tang và hội cũng có nhiều chuyển biến tích cực, trong khi công tác quản lý nhà nước về dịch vụ văn hóa được tăng cường, tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh cho cộng đồng.
Năm 2017, Quận 5 đã hoàn thành mục tiêu giảm nghèo theo tiêu chí cũ và tiếp tục thực hiện theo tiêu chí mới, với nguồn quỹ xóa đói giảm nghèo đạt hơn 4 tỷ 900 triệu đồng, hỗ trợ khoảng 800 hộ nghèo mỗi năm Chương trình mục tiêu 3 giảm đã có nhiều bước đột phá, bao gồm các đề án về phòng chống nghiện và dạy nghề cho người sau cai Công tác chăm lo cho gia đình chính sách, người cao tuổi và người có hoàn cảnh khó khăn được toàn xã hội quan tâm Từ năm 2010, quận đã xây dựng 99 căn nhà tình nghĩa và 88 căn nhà tình thương, đồng thời huy động 345.614.000 đồng cho quỹ đền ơn đáp nghĩa Đến nay, 15 phường đã đăng ký xây dựng phường văn hóa, với hơn 35.000 gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, tỉ lệ đạt trên 85%.
Quận luôn tiên phong trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống giáo dục Trong những năm gần đây, hàng chục tỷ đồng đã được chi cho việc xây dựng và hiện đại hóa các trường học như Lý Phong, Mầm non 9, Vàng Anh, và Hồng Bàng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thế hệ tương lai Hội Khuyến học cũng đã phát triển mạnh mẽ, cung cấp học bổng Nguyễn Đức Cảnh, Nguyễn Thị Minh Khai và Nguyễn Hữu Thọ, giúp hàng ngàn học sinh khó khăn có cơ hội học tập và thành công Đến nay, Quận 5 đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học và trung học, với 10 phường đạt tiêu chuẩn phổ cập giáo dục trung học Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp tiểu học và trung học hàng năm đạt từ 98,1% đến 99,8%.
Trong lĩnh vực văn hóa xã hội, Quận 5 đang có những bước tiến đáng kể trong chăm sóc sức khỏe cho người dân, với việc mở rộng chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu Trung tâm y tế quận và mạng lưới y tế phường đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế, giúp cải thiện chất lượng khám chữa bệnh Điều này không chỉ phục vụ cho cư dân trong quận mà còn hỗ trợ điều trị cho các khu vực lân cận Hơn nữa, gần 900 phòng khám tư nhân cũng đóng góp tích cực vào việc chăm sóc sức khỏe Đặc biệt, Quận 5 nổi bật với sự phát triển của y học cổ truyền, đã quy hoạch thành công khu vực chuyên môn về lĩnh vực này, thu hút đông đảo du khách đến Chợ Lớn - Thành phố Hồ Chí Minh.
Trong những năm gần đây, hoạt động thể dục thể thao, đặc biệt là thể thao quần chúng, đã phát triển mạnh mẽ tại Quận 5, với 23,1% dân số thường xuyên tập luyện Hệ thống cơ sở vật chất cho thể dục thể thao được đầu tư nâng cấp và xây dựng mới Mỗi năm, các vận động viên địa phương được đào tạo và khuyến khích, mang về cho Quận 5 hơn 1.200 huy chương các loại Quận 5 cũng là nơi sản sinh nhiều vận động viên xuất sắc cho thành phố và cấp quốc gia.
Trong những năm gần đây, Quận 5 đã nỗ lực phát triển kinh tế xã hội song song với việc duy trì ổn định chính trị và bảo vệ an ninh quốc gia Tỷ lệ người dân tham gia tích cực vào công tác phòng chống tội phạm và bảo vệ trật tự công cộng ngày càng tăng, góp phần giáo dục những người có nguy cơ phạm pháp Nhờ đó, số vụ án hình sự hàng năm đã giảm khoảng 22% so với năm trước.
2.1.4 Đánh giá chung về điều kiện, tiềm năng và thế mạnh của Quận 5 2.1.4.1 Thuận lợi
Quận 5 hiện có nhiều di tích cấp quốc gia quan trọng, bao gồm Khu trại giam bệnh viện Chợ Quán, nơi đồng chí Trần Phú hy sinh, và Nhà số 5 đường Châu Văn Liêm, nơi đồng chí Nguyễn Tất Thành ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước Ngoài ra, khu vực này còn có các hội quán như Nghĩa Nhuận, Tuệ Thành (Chùa Bà), Nghĩa An (Miếu Quan Đế hay Chùa Ông), Lệ Châu (Nhà thờ tổ thợ bạc), Quỳnh Phủ, Hà Chương, Ôn Lăng, cùng với Đình Minh Hương Gia Thạnh và Miếu Nhị Phủ.
Tình hình hoạt động du lịch trên địa bàn Quận 5 hiện nay
2.2.1 Tình hình về khách du lịch
(Nguồn: Phòng Kinh tế Quận 5) Bảng 2.1 Số lượt du khách đến Quận 5 và TP HCM giai đoạn 2015 - 2017
Biểu đồ 2.1 Số lượt khách quốc tế đến Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017
Biểu đồ 2.2 Số lượt khách nội địa đến Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017
Từ năm 2015 đến 2017, Quận 5 chứng kiến sự gia tăng liên tục về lượng du khách quốc tế và nội địa Cụ thể, số lượng khách quốc tế đã tăng từ 1,1 triệu lượt năm 2016 lên 1,8 triệu lượt năm 2017 Đối với khách du lịch nội địa, số lượt khách cũng có sự tăng trưởng mạnh mẽ, từ 8,7 triệu lượt năm 2015 lên 10,6 triệu lượt năm 2016, và đạt 11,9 triệu lượt vào năm 2017 Mặc dù hoạt động du lịch có sự đột phá, Quận 5 vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, do đó cần xây dựng chiến lược tổng thể trung và dài hạn để nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành du lịch tại địa phương.
2.2.2 Tình hình về doanh thu du lịch
(Nguồn: Phòng Kinh tế Quận 5)
Bảng 2.2 Doanh thu từ du lịch của Quận 5 và TP HCM giai đoạn 2015 - 2017
Biểu đồ 2.3 Doanh thu từ du lịch của Quận 5 giai đoạn 2015 - 2017
Từ năm 2015 đến 2017, Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh, đã ghi nhận doanh thu du lịch cao, với mức doanh thu năm 2017 đạt 8.373 tỷ đồng Sự tăng trưởng doanh thu ổn định hàng năm là kết quả của nỗ lực lớn từ ngành du lịch, sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và các ban ngành Quận 5 đã không chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng cao mà còn vượt chỉ tiêu kế hoạch hàng năm, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế chung của khu vực, khẳng định vị thế của mình trong ngành du lịch.
2.2.3 Các loại hình và sản phẩm du lịch
Quận 5 định hướng phát triển 04 loại hình sản phẩm du lịch đặc trưng của Quận gồm: du lịch tham quan di tích văn hóa lịch sử và kiến trúc, du lịch mua sắm gắn với các phố chuyên doanh - chợ truyền thống, du lịch khám chữa bệnh và du lịch ẩm thực
Phòng Kinh tế Quận 5 đã triển khai Kế hoạch phát triển sản phẩm du lịch 01 ngày mang tên "Amazing day in District 5" Chương trình tour đưa du khách đến những địa điểm nổi bật như các hội quán, di tích văn hóa lịch sử, tuyến phố chuyên doanh và trung tâm mua sắm Du khách sẽ được trải nghiệm di chuyển bằng xe điện để tham quan các điểm đến này.
Phố Đông y đã nhận được sự hỗ trợ từ Trung tâm xúc tiến thuộc Sở Du lịch Thành phố nhằm kết nối và quảng bá du lịch, thu hút khách tham quan và mua sắm tại các tuyến đường Triệu Quang Phục và Hải Thượng Lãn Ông Ủy ban nhân dân Quận cũng đã hoàn tất hồ sơ đăng ký bản quyền nhãn hiệu chứng nhận “Phố Đông y Quận 5” và được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận Đồng thời, Phòng Kinh tế đang phối hợp với Ủy ban nhân dân Phường để tăng cường các hoạt động phát triển du lịch tại khu vực này.
Công ty TNHH Bào chế Đông dược Dược Phát đã thống nhất xây dựng 10 điểm dừng chân phục vụ khách du lịch tại khu vực Phố Đông y Điều này nhằm góp phần phát triển sản phẩm du lịch của quận, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách khám phá và trải nghiệm văn hóa Đông y.
Phòng Kinh tế đã đề xuất đổi tên “Phố vàng bạc đá mới” thành “Phố vàng bạc đá trang sức” để phù hợp hơn với đặc điểm kinh doanh tại khu vực Đề xuất này bao gồm việc điều chỉnh logo và lắp đặt 10 camera giám sát an ninh kết nối với công an phường, cùng với việc thống nhất bộ nhận diện cho các đơn vị kinh doanh như đồng phục, logo và máy tính tiền Lễ ra mắt Phố chuyên doanh tại đường Nhiêu Tâm đã được tổ chức thành công, với bộ nhận diện thương hiệu được gắn tại mỗi đơn vị Đã có 660 doanh nghiệp trong lĩnh vực vàng, bạc, dụng cụ thợ bạc tham gia vào các hoạt động liên quan đến lễ ra mắt, khuyến mại và cấp biển hiệu điểm mua sắm đạt chuẩn phục vụ khách du lịch Đường dây nóng cũng đã được thiết lập để giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh Tại lễ ra mắt, 2000 tờ gấp giới thiệu Phố vàng, bạc, đá trang sức đã được phát, và trong tuần lễ ra mắt, 36 đơn vị đã thực hiện khuyến mại và chiết khấu hàng hóa dịch vụ tại điểm mua sắm.
Phố thời trang đang tích cực xây dựng và phát triển tuyến đường chuyên doanh thời trang với 143 đơn vị đã đăng ký tham gia Ban đại diện phố chuyên doanh đã được thành lập để kết nối các doanh nghiệp với cơ quan quản lý, đóng góp ý kiến cho mẫu logo, chỉnh trang đô thị, kẻ vạch sơn vỉa hè, và lắp đặt thùng rác cùng hệ thống camera an ninh Ngoài ra, băng rôn tuyên truyền giới thiệu Phố thời trang cũng đang được treo dọc tuyến đường Nguyễn Trãi để thu hút sự chú ý của cộng đồng.
Ủy ban nhân dân Quận đang phát triển một ấn phẩm tư liệu nhằm giới thiệu các hoạt động du lịch và văn hóa đặc sắc của địa phương.
Phòng Kinh tế đã rà soát và chọn lọc 89 đơn vị ẩm thực để quảng bá, phác thảo thiết kế sơ bộ cho danh mục này Sau khi hoàn tất thiết kế, quy trình sẽ bao gồm chụp ảnh và soạn thảo bài viết cung cấp thông tin chi tiết về các đơn vị ẩm thực trong danh sách.
Quận 5 nổi bật với nhiều di sản văn hóa độc đáo, mỗi di sản là một điểm du lịch hấp dẫn, góp phần tạo ra tiềm năng lớn trong việc thu hút du khách.
