Ý nghĩa khoa học
Ý nghĩa thực tiễn
Dế Mèn phiêu lưu kí là một tác phẩm thể hiện giấc mộng hướng tới tương lai tươi sáng hơn Tôi yêu thích cách xây dựng nhân vật của tác giả, với mỗi nhân vật mang một tính cách riêng, tạo nên một xã hội thu nhỏ Tác phẩm không chỉ phản ánh ước mơ bay xa mà còn chứa đựng những khao khát cháy bỏng của con người Chính vì vậy, tôi đã quyết định nghiên cứu đề khóa luận “Nhân vật trong truyện”.
Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài”
Tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" đã được đưa vào chương trình Tập đọc lớp 4 với đoạn trích "Dế Mèn bênh vực kẻ yếu", mang thông điệp nhân văn sâu sắc về lòng nhân ái và sự giúp đỡ người khác trong khó khăn Bài học này không chỉ giáo dục học sinh về tấm lòng hào hiệp mà còn khẳng định giá trị hấp dẫn và ảnh hưởng của tác phẩm trong việc hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ.
Nghiên cứu về nghệ thuật xây dựng nhân vật trong "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài giúp chúng ta nhận diện rõ nét sức hấp dẫn của các nhân vật, đồng thời cung cấp cái nhìn sâu sắc về ý nghĩa và giá trị của tác phẩm.
Khóa luận là tài liệu tham khảo hữu ích cho giáo viên và sinh viên trong việc nghiên cứu và học tập về văn học thiếu nhi, đặc biệt là các nhân vật văn học của tác giả Tô Hoài.
Khóa luận là tài liệu hữu ích cho giáo viên và học sinh các trường Tiểu học trong việc tìm hiểu về tác giả Tô Hoài cùng với tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký".
Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu về thể loại truyện đồng thoại, đặc biệt là truyện viết cho thiếu nhi về loài vật, cho thấy đây là một thể loại đặc sắc trong văn học Tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" nổi bật như một đại diện tiêu biểu, mang đến những bài học quý giá và hấp dẫn cho trẻ em.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu về Tô Hoài và tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" tập trung vào những đặc sắc nổi bật của nhân vật cũng như nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm Tô Hoài đã khéo léo tạo nên hình ảnh Dế Mèn với tính cách dũng cảm, thông minh, và đầy khát vọng phiêu lưu Qua đó, tác giả không chỉ phản ánh tâm tư, tình cảm của nhân vật mà còn thể hiện sâu sắc những giá trị nhân văn, bài học cuộc sống qua những cuộc hành trình của Dế Mèn Việc phân tích nhân vật và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ hơn về thế giới quan và nhân sinh quan của Tô Hoài.
Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu
Khóa luận khảo sát tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài gồm mười chương, khám phá cuộc đời và những chuyến phiêu lưu của nhân vật Dế Mèn Tác phẩm không chỉ mang đến những câu chuyện thú vị mà còn chứa đựng những bài học nhân văn sâu sắc, phản ánh giá trị sống và những mối quan hệ trong xã hội.
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài “Nhân vật trong truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài” tập trung vào việc nghiên cứu sức hấp dẫn và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm này Qua đó, bài viết nhằm làm sáng tỏ tài năng của Tô Hoài, một cây bút tài hoa với khả năng miêu tả tinh tế và sống động.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thống kê, so sánh
Phương pháp khảo sát và thống kê các đặc điểm nhân vật cho phép chúng tôi xác định những nét đặc sắc trong nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện.
Dế Mèn phiêu lưu kí
Phương pháp so sánh cho thấy nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" mang đậm dấu ấn riêng của Tô Hoài Qua những hình ảnh sinh động và tính cách đa dạng, tác giả đã khéo léo thể hiện chiều sâu tâm lý và sự phát triển của nhân vật, tạo nên một bức tranh phong phú về cuộc sống và những bài học quý giá Sự độc đáo trong cách thể hiện nhân vật không chỉ thu hút người đọc mà còn góp phần làm nổi bật giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Phương pháp phân tích - tổng hợp
Phương pháp phân tích lý thuyết là cách tiếp cận nhằm phân chia lý thuyết thành các khía cạnh, bộ phận và mối quan hệ theo dòng thời gian Phương pháp này giúp nhận thức và khai thác các yếu tố khác nhau của lý thuyết, từ đó lựa chọn thông tin cần thiết cho nghiên cứu.
Phương pháp tổng hợp lý thuyết là cách thức kết nối các khía cạnh, bộ phận và mối quan hệ thông tin từ những lý thuyết đã được thu thập Mục tiêu của phương pháp này là tạo ra một hệ thống lý thuyết mới, toàn diện và sâu sắc về một chủ đề cụ thể.
Phân tích và tổng hợp là hai phương pháp liên kết chặt chẽ, tạo thành một quá trình nghiên cứu thống nhất Phân tích diễn ra theo hướng tổng hợp, trong khi tổng hợp dựa vào kết quả của phân tích Trong nghiên cứu lý thuyết, người nghiên cứu cần thực hiện đồng thời cả hai phương pháp này để đạt được hiệu quả cao nhất trong việc xử lý tài liệu.
Phân tích yếu tố ngôn ngữ của nhân vật là cách hiệu quả để làm nổi bật nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm của Tô Hoài Sử dụng phương pháp tổng hợp, người viết có thể có cái nhìn khái quát và toàn diện hơn về khả năng tạo dựng nhân vật của tác giả.
Dế Mèn phiêu lưu kí
Phương pháp phân tích văn bản theo đặc trưng thể loại
Bài viết này phân tích tác phẩm "Dế mèn phiêu lưu ký" dưới góc độ truyện đồng thoại, tập trung vào việc khám phá hệ thống nhân vật và nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả Chúng tôi sẽ xem xét các đặc điểm nổi bật trong cách tác giả khắc họa nhân vật, từ đó làm nổi bật những giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc của câu chuyện.
Giả thiết khoa học
Khám phá nghệ thuật xây dựng nhân vật trong "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về tài năng của nhà văn Ông đã khéo léo tạo ra một hệ thống nhân vật độc đáo, mỗi nhân vật mang những đặc sắc riêng biệt, thể hiện sự tinh tế và tài năng nghệ thuật của Tô Hoài trong việc phát triển câu chuyện.
TÔ HOÀI VÀ TÁC PHẨM DẾ MÈN PHIÊU LƯU KÍ
Nhà văn Tô Hoài
1.1.1 Vài nét về tác giả
Tô Hoài, tên khai sinh là Nguyễn Sen, sinh ngày 27/9/1920 trong một gia đình thủ công tại thị trấn Kim Bài, tỉnh Hà Đông, nhưng lớn lên ở làng Nghĩa Đô, Hà Nội Ông học hết Tiểu học và chủ yếu sống bằng nghề nghiệp đa dạng như dạy trẻ, bán hàng và kế toán, trải qua nhiều khó khăn và thất nghiệp Từ thời kỳ Mặt trận bình dân, Tô Hoài tích cực tham gia hoạt động cách mạng, làm thư ký cho Hội Ái Hữu Tho Dệt Hà Đông và tham gia các tổ chức như Thanh niên Phản Đế và Hội Truyền bá Quốc ngữ Ông cũng viết cho Báo trí Mật, tuyên truyền cách mạng cho đến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, và từng bị thực dân Pháp bắt giam trong thời gian này, đồng thời thực hiện chuyến đi từ Bắc vào Nam.
Sau cách mạng tháng Tám, Tô Hoài đã làm việc tại các cơ quan báo chí văn nghệ Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp từ 1945 đến 1954, ông không chỉ là phóng viên mà còn giữ chức chủ nhiệm báo Cứu quốc, đồng thời tham gia vào các chiến dịch quan trọng như Việt Bắc và Tây Nam.
1945, ông công tác ở Hội văn nghệ Việt Nam Từ 1975, là Tổng thư kí, rồi phó tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam …
1.1.2 Sự nghiệp sáng tác Ông tham gia hoạt động văn hóa khá sớm Ông đến với làng văn bằng những bài thơ lãng mạn nhưng không thành công, sau được chú ý khi chuyển sang mảng văn xuôi hiện thực khoảng những năm 40 Cho đến nay, Tô Hoài đã viết trên một trăm năm mươi tác phẩm văn xuôi với nhiều thể loại, đề cập đến nhiều đề tài khác nhau, trong đó có khoảng sáu mươi sáng tác của trẻ em
Từ trước năm 1945 đến nay, tác giả chủ yếu tập trung vào hai thể loại chính: truyện đồng thoại về loài vật, như "Dế Mèn phiêu lưu ký", "Đám Cưới Chuột", "Dê và Lợn", và truyện vùng ven đô phản ánh cuộc sống khó khăn, chẳng hạn như "Quê người nhà nghèo".
Trong những năm kháng chiến, Tô Hoài đã sáng tác nhiều tác phẩm nổi bật về đề tài miền núi, bao gồm các tác phẩm như "Núi cứu quốc" (1949), "Xuống làng" (1950) và "Truyện Tây Bắc" (1954).
Từ năm 1945, tác phẩm của ông đã trở nên phong phú và đa dạng về thể loại, bao gồm truyện ngắn như "Khác trước" và "Vỡ tỉnh", bút ký như "Thành phố Lênin" và "Lăng Bác Hồ", tiểu thuyết như "Mười năm", "Miền Tây", "Tuổi trẻ Hoàng Văn Thụ" và "Quê nhà", cũng như hồi ký như "Cát bụi chân ai".
Tô Hoài đã dành nhiều thời gian và tâm huyết để sáng tác cho trẻ em, với nhiều tuyển tập nổi bật như Tuyển tập Tô Hoài (ba tập, 1993), Tuyển tập truyện ngắn Tô Hoài (trước và sau năm 1945, ba tập 1994) và Tuyển tập truyện viết cho thiếu nhi (hai tập 1994) Khối lượng tác phẩm đồ sộ của ông không chỉ phản ánh một thời đại sinh động mà còn thể hiện tính hiện đại và tính thời sự sâu sắc trong từng tác phẩm, bất kể đề tài mà ông viết về.
Tô Hoài nổi bật với khả năng quan sát và miêu tả kinh tế, cùng với sự hiểu biết phong phú về đời sống và phong tục các dân tộc Lối viết của ông giàu hình ảnh, luôn biến đổi nhịp điệu, với ngôn ngữ sáng tạo và linh hoạt Ông đã nhận nhiều giải thưởng văn học danh giá, bao gồm Giải thưởng văn nghệ năm 1954-1955 cho tác phẩm "Truyện Tây Bắc", Giải thưởng của Hội nhà văn Á- Phi năm 1970 cho "Tiểu thuyết miền Tây", và giải thưởng Hồ Chí Minh về văn hóa – nghệ thuật năm 1966.
Trước cách mạng tháng Tám, nhà văn Tô Hoài đã khéo léo lồng ghép những ý nghĩa sâu sắc về tự do, đoàn kết và lý tưởng sống tiến bộ trong các tác phẩm dành cho thiếu nhi Qua đó, ông không chỉ vượt qua sự kiểm duyệt nghiêm ngặt của thực dân Pháp và phát xít Nhật, mà còn đóng góp một tiếng nói mạnh mẽ vào giai đoạn chuyển mình của dân tộc Tô Hoài khai thác hai mảng đề tài chủ yếu: đề tài cổ và đề tài sinh hoạt, tạo nên những câu chuyện giàu sức sống và ý nghĩa.
Ông trạng Chuối là một tác phẩm tiêu biểu trong thể loại cổ tích, mang đậm yếu tố thần thoại và những mô típ quen thuộc của truyện cổ tích kỳ diệu Câu chuyện giải thích nguồn gốc của Ông trạng Chuối kết nối với truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh, đồng thời miêu tả những biến cố trong cuộc đời của nhân vật chính Hình hài con cá chuối không chỉ giúp ông Trạng thử thách lòng tốt của con người mà còn dẫn dắt ông đến tình yêu chân thật Qua đó, tác phẩm tôn vinh tình yêu thương và lòng tốt, phê phán cái xấu, ác, khẳng định rằng chỉ có tình yêu thương mới giúp con người sống thật với chính mình và sống có ích, trong khi những kẻ ác không thể làm hại người ngay thẳng.
Trong mảng đề tài sinh hoạt, các câu chuyện đồng thoại không chỉ mang tính giải trí mà còn lồng ghép những bài học đạo đức sâu sắc, thể hiện tình yêu thương và tinh thần đoàn kết chống lại cường quyền Qua nhân vật Võ sĩ Bọ Ngựa, câu chuyện phê phán thói kiêu ngạo và tự phụ của các cậu bé mới lớn, khi anh chàng Bọ Cạp tưởng mình mạnh mẽ nhưng lại bị bác Cồ Cộ dễ dàng khống chế Nhờ đó, Bọ Ngựa học được bài học quý giá về sự khiêm tốn và trở thành một đứa con ngoan Bên cạnh đó, Đám cưới Chuột phản ánh thói đạo đức giả và sự trọng hình thức trong xã hội qua cách đánh giá của hàng xóm đối với Chuột Nhắt Hình ảnh ông bà Thử trong Bố mẹ Chuột Nhắt cũng chỉ ra sự bi hài của việc học đòi làm sang Tất cả những điều này được bao trùm bởi thông điệp cao quý về một lẽ sống mới qua những lời tâm tình của ông Chuột Cống, cùng với bài học về tình đoàn kết trong Dê và Lợn.
Câu chuyện "Dê và Lợn" nhấn mạnh rằng sự chia rẽ nội bộ luôn dẫn đến thất bại, bất kể mục đích có cao đẹp đến đâu.
Sức mạnh đoàn kết là yếu tố quan trọng, khẳng định rằng dù khác biệt về tính cách, ngoại hình hay nguồn gốc, tất cả chúng ta đều là anh em một nhà.
Sau cách mạng, Tô Hoài không chỉ kế thừa những thành tựu văn học trước đó mà còn mang đến những sắc thái mới, phản ánh sinh động cuộc sống chiến đấu gian khổ chống thực dân Pháp Ông khắc họa hình ảnh của những thiếu nhi anh hùng, dũng cảm, đồng thời ghi lại sự chuyển mình của miền Bắc trong những năm hòa bình.
Trong bối cảnh xây dựng và bảo vệ nền cộng hòa non trẻ, Tô Hòa đã khéo léo tái hiện một số truyền thuyết và cổ tích, hòa nhịp với không khí chiến đấu và lao động của toàn dân tộc, mang đến những giá trị mới dưới ánh sáng thời đại.
Chuyện ông Gióng, Chuyện nỏ thần…
Tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí
1.2.1 Hoàn cảnh sáng tác và những điều thú vị về tác phẩm
"Dế Mèn phiêu lưu kí," ra đời năm 1941 trong bối cảnh lịch sử đen tối của Việt Nam, phản ánh khát vọng tự do và bình đẳng của Tô Hoài, một thanh niên yêu hòa bình và ghét chiến tranh Trong thời kỳ bị thực dân Pháp áp bức, tác giả đã gửi gắm lý tưởng của mình qua những câu chuyện đồng thoại, với "Dế Mèn phiêu lưu kí" là tác phẩm tiêu biểu Tác phẩm không chỉ thể hiện ước mơ thay đổi hoàn cảnh mà còn bộc lộ thiên hướng văn chương của Tô Hoài qua khả năng quan sát tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và phong cách miêu tả độc đáo.
Là tác phẩm thiếu nhi được Tô Hoài viết từ năm 17 tuổi
Nhà văn Tô Hoài nhận được yêu cầu viết về đề tài thiếu nhi từ nhà xuất bản Tân Dân, nhưng ban đầu ông cảm thấy băn khoăn Trong một buổi ngồi bên sông Tô Lịch, nhìn những đứa trẻ chơi đúc dế, ông nhớ lại những kỷ niệm từ thuở nhỏ khi cùng bạn bè đúc dế và chơi chọi dế Từ những ký ức đó, ông nảy ra ý tưởng viết về con dế mèn mà ông đã gắn bó từ năm mười tuổi.
Truyện "Con dế mèn" ra đời và được gửi bản thảo đến nhà xuất bản Tân Dân Hơn một tháng sau, nhà văn nhận được lời mời từ ông chủ nhà xuất bản đến nhận sách và nhuận bút Tác phẩm này, tiền thân của "Dế Mèn phiêu lưu ký", được in lần đầu năm 1941 với ba chương đầu tiên và chỉ ba mươi trang "Con dế mèn" nhanh chóng trở thành bestseller, và nhà xuất bản Tân Dân đã trả cho nhà văn mười đồng nhuận bút, đồng thời khuyến khích ông viết tiếp câu chuyện.
Cũng như lần trước, phần tiếp theo của "Con dế mèn" đã bán rất chạy Tuy nhiên, để có được tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu kí" hoàn chỉnh như hiện nay, phải đến năm 1954, tác giả mới cho nhập hai cuốn "Con dế mèn" và "Dế Mèn phiêu lưu kí" thành một trong bản in tại Nhà Xuất Bản Thanh niên.
Hiện đã được dịch ra gần bốn mươi thứ tiếng
Tính đến nay, tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" đã được dịch ra nhiều thứ tiếng như Pháp, Nga, Đức, Trung Quốc, Nhật Bản, Ba Lan, Nam Tư, Rumani, Cuba, Hàn Quốc, Lào, Campuchia, và Thái Lan Điều này đã giúp tác phẩm trở thành một trong những tác phẩm văn học Việt Nam được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất, theo xác nhận của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam.
Có lượng xuất bản hàng đầu trong nước từ trước đến nay
Khoảng năm mưới lần tái bản là con số đầu tiên Tác phẩm được in lần đầu tiên năm 1941 NXB Kim Đồng in lại vào cuối năm 1957, đầu năm 1958
Từ thời kỳ đổi mới, tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký đã trải qua nhiều lần tái bản, tuy nhiên không diễn ra liên tục Kể từ năm 1993, tác phẩm này đã được tái bản liên tục trong suốt 21 năm.
Số bản sách được bán ra, đến tay độc giả thiếu nhi Việt Nam nhiều thế hệ, ước tính lên đến hàng triệu bản
Tô Hoài là một trong những tác giả có lượng bạn đọc yêu mến hàng đầu trong văn học Việt Nam, đặc biệt với những tác phẩm về tuổi thơ Trong số đó, "Dế mèn phiêu lưu ký" nổi bật như một cuốn tiểu thuyết vượt thời gian, mang đến tinh thần dũng cảm, phiêu lưu và sự độc lập của nhân vật Dế mèn, điều này luôn đáng để học tập và ngưỡng mộ qua các thế hệ.
Là một trong mười tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển
Dế Mèn phiêu lưu ký, cùng với Đất rừng phương Nam và Tuổi thơ dữ dội, đã trở thành một trong những cuốn sách gối đầu giường của nhiều thế hệ thiếu nhi.
Dế Mèn phiêu lưu kí là một tác phẩm văn học kinh điển dành cho thiếu nhi Việt Nam, được giảng dạy trong trường học Tác giả Tô Hoài đã khéo léo quan sát và mô tả một thế giới côn trùng sống động, phong phú, không kém phần thú vị so với thế giới loài người Những đặc điểm độc đáo và thói quen sinh hoạt của các loài như Dế, Xén Tóc, Cóc, Châu Chấu, và Kiến sẽ thu hút sự chú ý của các độc giả nhỏ tuổi, những người đam mê khám phá thế giới xung quanh.
Dế Mèn phiêu lưu kí được viết bằng một giọng văn hài hước và ý nhị
Câu chuyện đầy biến cố và tình huống bất ngờ kích thích trí tưởng tượng của trẻ nhỏ, với nhân vật chính là chàng Dế mèn, người vừa can đảm, tốt bụng, vừa có những lúc kiêu căng, ngạo mạn Những hành động của Dế mèn không chỉ mang đến cho các em những bài học quý giá về tình bạn và cách ứng xử trong cuộc sống, mà còn thể hiện lý tưởng về một thế giới đại đồng, nơi mọi người đều là anh em và bạn bè.
Tô Hoài được xem là bậc thầy ngôn ngữ, và tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" là minh chứng rõ ràng cho điều này Qua việc miêu tả các đặc điểm của nhóm côn trùng, tác giả thể hiện tâm hồn nhạy cảm với thiên nhiên Ông khéo léo gán cho các nhân vật tính cách con người, tạo nên những hình ảnh sống động như Dế Mèn cường tráng, Dế Choắt ốm yếu, và những cô Cào Cào duyên dáng Các nhân vật như Bọ Ngựa huyênh hoang và Chim Trả trai lố bịch cũng được thể hiện qua ngôn ngữ và cử chỉ, từ đó bộc lộ rõ tâm tính của họ, như đồ Cốc dốt đã ngất xỉu hay bác Xiến Tóc chán đời vứt bỏ hoài bão cũ.
Tác phẩm mang đến một tầm nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và quê hương, với câu chuyện của Mèn phản ánh những trải nghiệm chung của chúng ta hôm nay và trong tương lai Những đoạn miêu tả tâm trạng, như suy nghĩ của Mèo trước cái chết của Choắt và cảm xúc của Mèn bên mộ Mẹ, đã tạo nên sự xúc động mạnh mẽ cho người đọc Bên cạnh đó, những bình luận về cảm hứng từ những chuyến đi góp phần làm nổi bật nét lãng mạn và tình người trong tác phẩm.
Dế Mèn phiêu lưu kí kể về cuộc hành trình của chú Dế Mèn trong thế giới loài vật và con người, phản ánh lòng tin vào điều thiện và cuộc sống hòa bình Tác giả khẳng định lí tưởng "muôn loài cùng nhau kết anh em" thông qua những trải nghiệm sống của Mèn và các bạn, mặc dù lí tưởng này còn mơ hồ và mang tính không tưởng Tuy nhiên, đó là khát khao và ước mơ của nhân dân, đồng thời cũng là dự cảm về một xã hội mới trước cách mạng Tác phẩm thể hiện cảm hứng lãng mạn, nhưng cũng hiện thực hóa qua từng chi tiết, với hình ảnh Dế Mèn là một thiếu niên luôn suy tư và tìm kiếm sự hoàn thiện bản thân trên con đường theo đuổi lí tưởng.
Trong cuộc sống nhàn tản bên bờ đầm nước, chú Dế Mèn cảm thấy cuộc đời dần trở nên nhàm chán và khao khát khám phá thế giới bên ngoài Những chuyến phiêu lưu đầu tiên của Mèn lại là những trải nghiệm không mong muốn khi bị trẻ con bắt làm đồ chơi, và Mèn đã vô tình làm hại những người đồng loại của mình Đỉnh điểm của sự ngông cuồng là khi Mèn không chịu lắng nghe lời van xin của một chú Dế con yếu ớt Mặc dù có lúc Mèn băn khoăn về hành động của mình, nhưng chỉ khi nghe lời khuyên của Xiến Tóc, Mèn mới nhận ra giá trị của lòng nhân ái.
Từ đây Mèn mới quyết định thoát khỏi cảnh tù đày để thực hiện ước mơ đi chu du thiên hạ của mình
Chuyến phiêu lưu thứ hai của Mèo đưa đến vương quốc Đầm lầy, nơi Mèn và Trũi gặp gỡ những người bạn mới, từ đại vương Ếch Cốm đến thầy đồ Cóc cùng các cư dân sống trong bùn Sự tương phản giữa hai bạn phóng khoáng và những người sống tù túng tạo nên những bài học quý giá về tinh thần thượng võ và khát vọng hòa bình Châu Chấu Voi, với lòng tốt và thiện chí, luôn sẵn sàng giúp đỡ những bạn yếu thế hơn Họ nhà Kiến, cần cù và chăm chỉ, không chỉ bảo vệ thành lũy của mình mà còn mở rộng vòng tay với những người bạn tốt Qua lời hịch “Muôn loài cùng kết thành anh em”, Mèn, Trũi và các bạn đã lan tỏa tinh thần đoàn kết, khiến nhiều kẻ từng quay lưng nay tự nguyện gia nhập đoàn.