MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC NGHIÊN CỨU LÝ LUẬN VỀ ĐẢNG CẦM QUYỀN Ở VIỆT NAM 29
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1 1 NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LÝ LUẬN VỀ ĐẢNG CẦM QUYỀN
1 1 1 Những công trình nghiên cứu về đảng cầm quyền
* Các tác phẩm của C Mác, Ph Ăngghen, V I Lênin
Trong các tác phẩm: Hệ tư tưởng Đức, Tuyên ngôn ĐCS, Đấu tranh giai cấp ở Pháp, Ngày mười tám tháng Sương mù của Lui Bônapactơ, Nội chiến ở Pháp,
C Mác và Ph Ăngghen đã phê phán Cương lĩnh Côta và chống lại Dduyrinh, nhấn mạnh rằng sự lãnh đạo của đảng vô sản là yếu tố quyết định cho thắng lợi trong cách mạng vô sản Họ đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng một đảng vô sản chân chính, thống nhất, tổ chức chặt chẽ, được rèn luyện qua phong trào quần chúng và nhận được sự tín nhiệm từ quần chúng, nhằm thiết lập quyền thống trị của mình.
Theo C Mác và Ph Ăngghen, để lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, đảng vô sản cần đảm bảo lợi ích gắn liền với lợi ích giai cấp và dân tộc, có lý luận tiên phong dẫn dắt, tổ chức và hành động thống nhất, thực hiện dân chủ trong nội bộ Đảng, hoạt động trong phong trào quần chúng và được quần chúng tin tưởng Đồng thời, đảng phải gồm những đảng viên được tuyển chọn từ quần chúng, đã được thử thách về lập trường, quan điểm và ý chí cách mạng, cùng với việc xây dựng cương lĩnh ở quy mô toàn quốc.
* Các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Vấn đề đảng cầm quyền là một nội dung quan trọng trong tư tưởng Hồ Chí Minh, thể hiện xuyên suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Người Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng để lãnh đạo nhân dân giành chính quyền, cần phải xây dựng một Đảng cách mạng Ngay sau khi giành được chính quyền vào tháng 8 năm 1945, Người đã khẳng định Đảng ta đã trở thành Đảng cầm quyền, lãnh đạo chính quyền nhân dân một cách trực tiếp, thống nhất và toàn diện.
Trong các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh như “Sửa đổi lối làm việc” và “Di chúc”, Người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rèn luyện đạo đức cách mạng và xây dựng lề lối làm việc của Đảng trong bối cảnh cầm quyền Người kêu gọi phát huy dân chủ, chống quan liêu, tham nhũng và chủ nghĩa cá nhân, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo bộ máy chính quyền và đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, vững mạnh Hồ Chí Minh cũng khuyến khích Đảng đổi mới phương thức lãnh đạo, lắng nghe ý kiến Nhân dân, khiêm tốn học hỏi và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.
* Các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam
Từ Đại hội VI đến nay, Đảng ta đã chú trọng công tác xây dựng Đảng và nghiên cứu lý luận, khẳng định vai trò lãnh đạo và cầm quyền của Đảng trong các nhiệm kỳ đại hội VI-XIII Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên CNXH nhấn mạnh rằng Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội thông qua cương lĩnh, chiến lược, chính sách và chủ trương lớn Đảng thực hiện lãnh đạo qua công tác tuyên truyền, tổ chức, kiểm tra và giám sát, đồng thời gương mẫu hành động của đảng viên Đảng cũng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ, giới thiệu đảng viên ưu tú vào các cơ quan lãnh đạo và tăng cường chế độ trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu.
* Những công trình nghiên cứu của các học giả Việt Nam
Vũ Hoàng Công (2005) đã nghiên cứu “Phân tích kinh nghiệm và tổ chức hoạt động của các đảng cầm quyền trên thế giới”, trong khi Lương Văn Kế (2009) tập trung vào “Đảng chính trị phương Tây và Cộng hòa Liên bang Đức” Ngoài ra, Lưu Văn An (2007) cũng có những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực này.
Bài viết "Đảng chính trị chuyển giao quyền lực của Đảng cầm quyền ở các nước tư bản chủ nghĩa" phân tích mô hình và hoạt động của các đảng cầm quyền tại nhiều quốc gia như Anh, Mỹ, Pháp, Đức, Nhật Bản, Ôxtrâylia, Malaixia, Singapore, Campuchia, Lào và Trung Quốc Nghiên cứu đề cập đến khái niệm, nội dung, phương thức lãnh đạo, cùng các biện pháp thuyết phục cử tri, đồng thời chỉ ra những điều kiện thuận lợi và nguy cơ mà các đảng này phải đối mặt trong các hệ thống chính trị khác nhau, bao gồm một đảng duy nhất, hai đảng thay nhau cầm quyền, và một đảng nổi trội trong hệ thống đa đảng Từ đó, bài viết rút ra những nhận xét và đánh giá liên quan đến thực tiễn cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam.
* Những công trình nghiên cứu về các đảng trên thế giới của các học giả nước ngoài, nổi bật là:
Maurice Duverger (1972), Factors in a two-party and multiparty system
Các nhân tố trong hệ thống hai đảng và đa đảng là những yếu tố quan trọng trong đời sống chính trị hiện đại, đặc biệt ở các nước phương Tây Theo nghiên cứu của các tác giả, đảng chính trị đóng vai trò là đại diện cho các giai cấp và lực lượng xã hội khác nhau, cạnh tranh thông qua các cuộc bầu cử để trở thành đảng cầm quyền Một đóng góp quan trọng của Duverger là ông đã xác định các quy luật xã hội học cơ bản trong mối quan hệ giữa các hệ thống bầu cử mà các nước áp dụng, từ đó ảnh hưởng đến số lượng đảng cầm quyền trong nền chính trị.
Patrick Gunning (2003), Understanding democracy An introduction to
Lựa chọn công cộng là một cách tiếp cận lý thuyết giúp hiểu rõ hoạt động của các đảng chính trị, đặc biệt là các đảng cầm quyền Theo tác giả, các đảng chính trị có ba nhiệm vụ quan trọng: hỗ trợ ứng cử viên lập pháp trong việc bầu cử, giúp nhà lập pháp thông qua các dự luật, và tạo điều kiện cho các thành viên trong tổ chức tác động đến cơ quan lập pháp Cách đặt vấn đề của Gunning nhấn mạnh tính chức năng, dựa trên các dịch vụ mà các đảng thực hiện để phục vụ lợi ích của các tầng lớp nhân dân trong nền dân chủ, đặc biệt là trong nền dân chủ tư sản.
Richard (2007), Đảng - Thế giới bí mật của những người cầm quyền ĐCS
Trung Quốc đã thực hiện những phân tích chi tiết về Đảng Cộng sản Trung Quốc, tập trung vào vai trò cầm quyền và lãnh đạo của tổ chức này đối với nhân dân Trung Quốc, đồng thời đưa ra những dự đoán về tương lai của ĐCS Trung Quốc.
David Shambaugh (2008) trong tác phẩm "ĐCS Trung Quốc: Thoái trào và thích nghi" đã phân tích sự tồn tại và khả năng thích nghi của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCS) trong bối cảnh nhiều tổ chức cộng sản khác đã thất bại trong việc duy trì quyền lực Ông chỉ ra rằng ĐCS Trung Quốc đã tìm ra những chiến lược phù hợp để phát triển và tồn tại, điều này cho thấy sự linh hoạt và khả năng điều chỉnh của đảng trong môi trường chính trị đầy biến động.
Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ 4 vào năm 1991, được ghi lại trong cuốn sách "Hòn đảo trong cơn bão" của Gail Reed, cung cấp cái nhìn tổng quan về quyết tâm của Cuba trong việc duy trì con đường xã hội chủ nghĩa và khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba.
Ken Cole (1998) trong tác phẩm "Cuba: Từ cách mạng đến sự phát triển" đã phân tích khả năng mở cửa nền kinh tế của Đảng Cộng sản Cuba kể từ cuộc cách mạng năm 1959, đồng thời nêu rõ những áp lực và thách thức mà đất nước này phải đối mặt sau sự sụp đổ của Liên Xô.
Cuốn sách của Jonathan G Anderson (1996) về Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào đã trình bày một cái nhìn tổng quan về quá trình chuyển đổi hệ thống và điều chỉnh kinh tế vĩ mô dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào Tác phẩm cũng nêu bật những thách thức đáng chú ý mà đất nước này đang phải đối mặt trong bối cảnh phát triển hiện nay.
Cornell Erik (cựu Đại sứ Thụy Điển tại Bình Nhưỡng) (2004), Bắc Triều
Tiên dưới chế độ XHCN: Báo cáo của đặc phái viên đến thiên đường cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình kinh tế, xã hội, chính trị và tư tưởng tại Triều Tiên Qua ba năm trải nghiệm sống và làm việc tại đây, tác giả đã khắc họa những điều kiện thực tế và những thách thức mà người dân Triều Tiên phải đối mặt Bài viết không chỉ phản ánh cuộc sống hàng ngày mà còn nêu bật những khía cạnh văn hóa và tư tưởng của đất nước này.