Bài viết trình bày đánh giá kết quả áp dụng phẫu thuật nội soi (PTNS) cắt một phần thận có hỗ trợ của robot trong điều trị bướu thận. Đối tượng và phương pháp: Tất cả các trường hợp PTNS cắt một phần thận có hỗ trợ của robot tại khoa Ngoại Tiết niệu, bệnh viện Chợ Rẫy. Thiết kế nghiên cứu là nghiên cứu tiến cứu mô tả hàng loạt trường hợp.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 509 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2021 KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI CÓ HỖ TRỢ ROBOT TRONG CẮT MỘT PHẦN THẬN TRONG ĐIỀU TRỊ BƯỚU THẬN TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY Thái Minh Sâm1,2 , Châu Quý Thuận2, Ngô Xn Thái1,2, Trần Trọng Trí1,2, Thái Kinh Ln1, Qch Đơ La2, Đinh Lê Quý Văn2, Phạm Đức Minh1, Nguyễn Ngọc Hà1, Nguyễn Hoài Phan2, Lê Hữu Thuận1, Dương Nguyên Xương1, Lê Nho Tình1, Nguyễn Thành Tn1 TĨM TẮT 22 Mục tiêu: Đánh giá kết áp dụng phẫu thuật nội soi (PTNS) cắt phần thận có hỗ trợ robot điều trị bướu thận Đối tượng phương pháp: Tất trường hợp PTNS cắt phần thận có hỗ trợ robot khoa Ngoại Tiết niệu, bệnh viện Chợ Rẫy Thiết kế nghiên cứu nghiên cứu tiến cứu mô tả hàng loạt trường hợp Biến số nghiên cứu gồm: tuổi, số khối thể (BMI), bên thận tổn thương, giai đoạn bướu, kích thước bướu, thời gian phẫu thuật, lượng máu mất, biến chứng phẫu thuật Kết nghiên cứu: Mẫu nghiên cứu có 41 trường hợp (TH) bướu thận PTNS cắt phần thận có hỗ trợ robot từ tháng 10/2017 đến tháng 01/2021 bệnh viện Chợ Rẫy Tỉ lệ nam:nữ 2.15:1, tuổi trung bình 53 Tất TH bướu giai đoạn sớm, chưa di hạch di xa Thời gian phẫu thuật trung bình 265 phút Lượng máu trung bình 78 mL Thời gian hậu phẫu trung bình ngày Ghi nhận trường hợp phải truyền máu mổ Bộ môn Tiết niệu học, Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh Bệnh viện Chợ Rẫy Liên hệ tác giả: BS Nguyễn Thành Tuân Email: thanhtuan0131@gmail.com Ngày nhận bài: 13/8/2021 Ngày phản biện: 11/9/2021 Ngày duyệt bài: 24/9/2021 trường hợp có biến chứng chảy máu sau phẫu thuật đòi hỏi phải can thiệp nội mạch Kết luận: Qua trường hợp phẫu thuật nội soi cắt phần thận có hỗ trợ robot cho thấy tính khả thi ưu điểm phương pháp điều trị xâm hại điều trị bướu thận Từ khoá: Bướu thận, ung thư tế bào thận, phẫu thuật cắt bướu bảo tồn thận, phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot SUMMARY RESULTS OF ROBOT-ASSISTED LAPAROSCOPIC PARTIAL NEPHRECTOMY FOR RENAL CELL CARCINOMA AT CHO RAY HOSPITAL Objective: To evaluate the initial results of robot-assisted partial nephrectomy in treatment of kidney tumor Materials and methods: Data were collected prospectively on 41 cases of robot-assisted laparoscopic partial nephrectomy from October 2017 to January 2021 at Urology Department, Cho Ray hospital Patient demographics, radiology findings, surgery results, peri-operative complications, hospital stay, pathological results and follow-up results were recorded Results: There was 41 cases, the ratio of male: female was 2.15:1, the mean age was 53 All of cases were local stage without metastasis 159 CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LẦN THỨ XV HỘI TIẾT NỆU-THẬN HỌC VN; LẦN THỨ VII VUNA-NORTH,2021 Early complications were low grade according to the Clavien classification, no mortality and no conversion to open, one case was needed intraoperative transfusion and one case had postoperative hemorrhage and was treated by seletive angioembolization Mean operative time was 265 minutes The mean estimated blood loss was 78 ml Patients discharge from hospital after days Conclusion: Robot-assisted laparoscopic partial nephrectomy is feasible with the advantages of minimally invasive intervention Key word: renal tumor, partial nephrectomy, robot-assisted laparoscopic surgery I ĐẶT VẤN ĐỀ Năm 1991, Clayman thực trường hợp (TH) phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt thận giới, từ kỹ thuật ngày phát triển lan rộng toàn giới Phẫu thuật nội soi dần thay mổ mở xâm hại, thẩm mỹ, thời gian hồi phục nhanh so với phẫu thuật mổ mở (1) Năm 2000, FDA cho phép sử dụng hệ thống phẫu thuật Robot da Vinci điều trị bệnh nhân Phẫu thuật nội soi có hỗ trợ Robot đời giữ lợi điểm phẫu thuật nội soi kinh điển bao gồm: tính xác, đường mổ nhỏ, giảm lượng máu mất, giảm đau hậu phẫu, thời gian hồi phục hậu phẫu nhanh Hơn nữa, sử dụng robot hỗ trợ giúp phẫu thuật viên thao tác tinh tế xác hình ảnh chiều cánh tay với khớp nối linh động (1,8,9) Tháng 10/2017, bệnh viện Chợ Rẫy trang bị hệ thống phẫu thật Robot da Vinci Si Trên sở đó, chúng tơi bắt đầu áp dụng phẫu thuật Robot cắt phần thận nhằm điều trị bướu thận Trong báo cáo này, 160 báo cáo kết bước đầu ứng dụng hệ thống phẫu thuật Robot da Vinci phẫu thuật nội soi cắt phần thận điều trị bướu thận giai đoạn khu trú II ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Đối tượng nghiên cứu Tất trường hợp bướu thận PTNS có hỗ trợ robot cắt phần thận bệnh viện Chợ Rẫy Từ tháng 11/2017 đến tháng 01/2021, ghi nhận 41 trường hợp chẩn đoán bướu thận định phẫu thuật nội soi qua phúc mạccó hỗ trợ robot để điều trị cắt phần thận 2.2 Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu tiến cứu mô tả hàng loạt trường hợp (case series) Các trường hợp bệnh nhân chẩn đoán bướu thận định phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot cắt phần thận bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 10/2017 đến tháng 01/2021 hồi cứu qua hồ sơ bệnh án Đánh giá kết gồm thời gian phẫu thuật, thời gian nằm viện biến chứng phẫu thuật Các đặc điểm bệnh nhân trước phẫu thuật gồm tuổi, giới tính, tiền phẫu thuật vùng bụng chậu, BMI, chức thận sau phẫu thuật Các biến số liên quan đến bướu ghi nhận gồm bên thận tổn thương, kích thước bướu, phần bướu ngồi thận, bướu có vào đến đài bệ thận, vị trí bướu thận Các biến số sau phẫu thuật gồm thời gian phẫu thuật, lượng máu mất, biến chứng sau phẫu thuật, chức thận sau phẫu thuật, số ngày nằm viện, biên phẫu thuật dương tính TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 509 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2021 Quy trình kỹ thuật bệnh viện Chợ Rẫy Kiểm tra hồ sơ bệnh án, bệnh nhân, định chống định Gây mê nội khí quản Tư bệnh nhân: nằm nghiêng 45 độ, gập bàn nhẹ Vị trí Troca: sử dụng cánh tay Robot Điều chỉnh gắn cánh tay Robot, người phụ ngồi kế bên bệnh nhân Phẫu thuật viên điều khiển Robot tiến hành thực kỹ thuật cắt bướu bảo tồn thận Bóc tách bộc lộ thận, bộc lộ cuống thận Sử dụng chất thị màu để biết giới hạn khối bướu (nếu có trang bị) Dùng siêu âm xác định giới hạn bướu lúc mổ Kẹp chọn lọc ĐM thận tạm thời Bulldog Thời gian thiếu máu nóng cho phép 30 phút, kéo dài đến 90 phút Đánh dấu vị trí cắt bướu; Tiến hành cắt bướu; Có thể lấy mẫu từ mặt cắt phẫu thuật (margin) gửi Giải phẫu bệnh lý; Tiến hành khâu cầm máu, khâu hệ thống đài bể thận cần; Khâu Bảng 1: Bảng mô tả đặc điểm bệnh nhân Đặc điểm n (%) Giới tính nam Tuổi Bên thận tổn thương Trái Phải Thận độc Bảng 2: Bảng mô tả đặc điểm bướu Đặc điểm n (%) Renal score Độ phức tạp thấp Độ phức tạp vừa Độ phức tạp cao Kích thước bướu (cm) phục hồi nhu mô thận Đặt dẫn lưu cạnh thận lấy bệnh phẩm ngồi Sau mổ, chuyển phịng hậu phẫu theo dõi chăm sóc sau mổ Sau bệnh nhân tỉnh, sinh hiệu ổn, chuyển lên khoa Ngoại Tiết Niệu tiếp tục theo dõi chăm sóc III KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Đặc điểm mẫu nghiên cứu Tỷ lệ nam:nữ 2.15:1 Tuổi trung bình bệnh nhân 53 tuổi (tuổi thấp 36; tuổi cao 74) Chẩn đoán trước phẫu thuật Cả 41 trường hợp bướu giai đoạn sớm, chưa di hạch di xa Trong 41 trường hợp, có 23 trường hợp bướu T1a, 15 trường hợp bướu T1b trường hợp bướu T2a Trong 41 TH, có 23 TH bướu thận bên trái 18 TH bướu thận phải Các đặc điểm khác mô tả qua bảng Cắt bướu bảo tồn thận (n=41) 28 (68%) 53 (36-74) 23 (56) 18 (44) (0) Cắt bướu bảo tồn thận (n=41) 7,9 (4-10) 10 (24%) 24 (59%) (17%) 4,3 (1,5-8) 161 CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LẦN THỨ XV HỘI TIẾT NỆU-THẬN HỌC VN; LẦN THỨ VII VUNA-NORTH,2021 Exophytic >50% 16 (39%)