Tình hình nghiên cứu đề tài
Kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế và quốc phòng - an ninh là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển đồng bộ của các lĩnh vực này Chủ nghĩa Mác - Lênin nhấn mạnh mối quan hệ biện chứng giữa kinh tế, chính trị, quân sự và an ninh, trong đó kinh tế giữ vai trò quyết định Phát triển kinh tế không chỉ tạo ra của cải cho xã hội mà còn là nền tảng vật chất để nâng cao sức mạnh quốc phòng - an ninh Nhiệm vụ chính của quốc phòng - an ninh là bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và hoạt động đối ngoại Tuy nhiên, để có một quốc phòng - an ninh mạnh mẽ, cần phải kết hợp hợp lý và hài hòa giữa kinh tế và an ninh, chứ không chỉ dựa vào sức mạnh kinh tế.
Qua từng thời kỳ, nhận thức và tổ chức thực hiện nội dung gắn kết luôn được bổ sung và phát triển Do đó, việc tổng hợp lịch sử nghiên cứu và tiếp cận đa dạng kênh thông tin, đặc biệt là các công trình khoa học đã công bố liên quan đến đề tài, có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho luận văn, từ đó hỗ trợ quá trình kế thừa và phát triển.
Phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với việc củng cố quốc phòng - an ninh là một chủ đề nghiên cứu quan trọng hiện nay Nhiều đề tài đã được thực hiện, trong đó có nghiên cứu của Đặng Đình Hoàng, giảng viên Khoa Chính trị tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng - An ninh, Đại học Quốc gia Hà Nội Nghiên cứu này đề xuất một số giải pháp nhằm kết hợp hiệu quả giữa phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường quốc phòng - an ninh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
PGS - TS Bùi Đình Bôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh và đối ngoại Điều này cần được thực hiện dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung và thống nhất của Đảng và Nhà nước.
PGS - TS Hoàng Xuân Lâm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp kinh tế với quốc phòng - an ninh trong bối cảnh hội nhập quốc tế PGS - TS Trần Trung Tín, Cục trưởng Cục Kinh tế, Bộ Quốc phòng, khẳng định rằng việc kết hợp này là thiết yếu để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Tại tỉnh Nghệ An, Trần Thị Khánh Hòa, sinh viên K50-GDQP Trường Đại học Vinh, đang nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội nhằm củng cố quốc phòng - an ninh cho khu vực miền Tây Nghệ An.
Nhóm công trình nhấn mạnh rằng việc kết hợp kinh tế với quốc phòng là quy luật phổ biến ở mọi quốc gia, với vai trò ngày càng tăng của yếu tố kinh tế trong chiến tranh và quốc phòng Để bảo vệ tổ quốc trong bối cảnh mới, cần nâng cao nhận thức và hiệu quả của cơ chế lãnh đạo, hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách liên quan đến mối quan hệ giữa kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh Việc phát triển kinh tế - xã hội phải gắn chặt với quốc phòng - an ninh, phản ánh tư duy mới của Đảng về sự kết hợp này Nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh cần được thống nhất trong mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, đồng thời cần nghiên cứu thực tiễn tại các khu vực, tỉnh, thành phố để chỉ ra sự kết hợp này là điều tất yếu, mặc dù cách thực hiện có thể khác nhau tùy vào từng địa bàn.
Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra yêu cầu cấp thiết về việc gắn kết kinh tế - xã hội với quốc phòng - an ninh, đồng thời xác định một số phương hướng và giải pháp như: tăng cường giáo dục nhận thức, xây dựng chiến lược kết hợp, và nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước Tuy nhiên, một số công trình chỉ đề cập đến một khía cạnh hoặc nội dung cụ thể của vấn đề nghiên cứu.
Nghiên cứu về mối quan hệ giữa phát triển kinh tế - xã hội và củng cố quốc phòng - an ninh cho thấy cần thiết phải tiếp tục nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống và sâu sắc hơn.
Luận văn nghiên cứu lý luận và thực tiễn, phân tích và đánh giá thực trạng phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh tại quận Hà Đông Bài viết chỉ ra nguyên nhân và những vấn đề cần giải quyết trong quá trình này, đồng thời đề xuất các quan điểm và giải pháp hệ thống, đồng bộ nhằm phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường quốc phòng - an ninh, góp phần vào sự thành công trong việc bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Phương pháp và nguồn tư liệu nghiên cứu
Luận văn này được xây dựng dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, áp dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như tổng hợp, phân tích, lịch sử, logic, cùng với các phương pháp nghiên cứu liên ngành để đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc trong quá trình nghiên cứu.
* Nguồn tư liệu nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu dựa trên quan điểm và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với các văn kiện của Đảng và Nhà nước, nhằm kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh Nghiên cứu sử dụng các chỉ thị, nghị quyết của Bộ Quốc phòng, báo cáo tổng kết, và số liệu thống kê từ các cơ quan, sở ban ngành của thành phố Hà Nội và quận Hà Đông Đồng thời, luận văn cũng tham khảo các công trình liên quan đã được công bố và kết quả điều tra nghiên cứu có liên quan đến đề tài.
Đóng góp của luận văn
* Đóng góp về mặt lý luận
Hệ thống hóa và làm rõ cơ sở khoa học trong việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với việc tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh là rất cần thiết Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả trong quản lý và phát triển mà còn đảm bảo sự ổn định và bền vững cho đất nước Sự liên kết giữa hai lĩnh vực này sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện, đồng thời bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh hiện nay.
Phân tích và đánh giá thực trạng kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh tại Quận Hà Đông là cần thiết để nhận diện những vấn đề hiện tại Việc này sẽ làm cơ sở cho việc lập quy hoạch và kế hoạch, đồng thời xây dựng hệ thống thông tin và tư liệu phục vụ cho công tác phát triển kinh tế gắn liền với đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Đề xuất các giải pháp kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với việc tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh tại Quận Hà Đông trong thời gian tới là rất cần thiết Việc này không chỉ giúp nâng cao đời sống người dân mà còn đảm bảo an ninh trật tự và sự ổn định của khu vực Các chính sách phát triển cần được thiết kế sao cho hài hòa giữa lợi ích kinh tế và yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, từ đó tạo ra một môi trường sống an toàn, thuận lợi cho sự phát triển bền vững.
Kết cấu của luận văn
Phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục
Chương 1 Cơ sở lý luận và thực tiễn kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng- an ninh
Chương 2 Thực trạng kết hợp phát triển kinh tế- xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng-an ninh trên địa bàn Quận Hà Đông
Chương 3 trình bày những quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằm kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với việc tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh tại địa bàn Quận Việc phát triển kinh tế bền vững cần được gắn liền với bảo đảm an ninh quốc phòng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện Các giải pháp cụ thể bao gồm nâng cao nhận thức của cộng đồng, đầu tư vào cơ sở hạ tầng quốc phòng, và tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng Sự phối hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế và an ninh sẽ góp phần tạo ra môi trường ổn định, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng đời sống người dân.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN KẾT HỢP PHÁT TRIỂN KINH TẾ VỚI TĂNG CƯỜNG CỦNG CỐ QUỐC PHÒNG – AN
Một số khái niệm cơ bản có liên quan
1.1.1 Khái niệm quốc phòng - an ninh
Quốc phòng là trách nhiệm bảo vệ đất nước, bao gồm các hoạt động đối nội và đối ngoại trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa và xã hội Mục tiêu chính là bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, đồng thời tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước.
An ninh được định nghĩa là trạng thái ổn định và an toàn, không có nguy cơ đe dọa đến sự tồn tại và phát triển bình thường của cá nhân, tổ chức, các lĩnh vực hoạt động xã hội hoặc toàn xã hội.
1.1.2 Khái niệm nền quốc phòng toàn dân
Quốc phòng Việt Nam được xây dựng trên nền tảng “vì dân, của dân”, phát triển theo hướng toàn dân, toàn diện, độc lập và tự chủ Mục tiêu là hiện đại hóa quốc phòng, kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế và an ninh, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước, với nhân dân làm chủ Điều này nhằm bảo vệ hòa bình, ổn định đất nước, sẵn sàng đối phó với mọi hành động xâm lược và bạo loạn, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nền quốc phòng toàn dân là sức mạnh bảo vệ đất nước, được hình thành từ nguồn lực con người và tinh thần toàn dân Đặc trưng của nó là tính toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực và tự cường.
1.1.3 Khái niệm dân quân tự vệ
Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quân chúng, không tách rời khỏi sản xuất và công tác, có trách nhiệm vừa xây dựng đất nước vừa bảo vệ Tổ quốc Là một phần của lực lượng vũ trang nhân dân, lực lượng này được tổ chức rộng rãi trên toàn quốc, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và sự quản lý của chính quyền, cùng với chỉ huy thống nhất từ quân đội qua các cơ quan quân sự địa phương Dân quân được tổ chức tại xã, phường, thị trấn, trong khi lực lượng tự vệ được thành lập tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế và tổ chức chính trị, chính trị – xã hội.
1.1.4 Khái niệm quân nhân dự (bao gồm sỹ quan dự bị và hạ sỹ quan binh sỹ dự bị)
* Sỹ quan dự bị (SQDB)
- Khái niệm: Là sỹ quan Quân đội nhân dân Việt Nam phục vụ ở ngạch dự bị
- Đối tượng nguồn vào SQDB (có 5 đối tượng):
+ Sĩ quan dự bị từ sĩ quan thường trực chuyển sang;
+ Được đào tạo từ hạ sĩ quan chuẩn bị xuất ngũ và hạ sĩ quan dự bị hạng 1; + Đào tạo từ công chức nhà nước;
+ Đào tạo từ sinh viên tốt nghiệp đại học;
+ Từ học viên đào tạo Chỉ huy trưởng quân sự cấp xã, phường, thị trấn,
Về tuổi đời của SQDB phục vụ ở ngạch dự bị có độ tuổi như sau: Cấp úy
51 tuổi, Thiếu tá 53 tuổi, Trung tá 56 tuổi, Thượng tá 57 tuổi, Đại tá 60 tuổi
Loại cán bộ phân loại 5 nhóm:
Nhóm sĩ quan Chỉ huy-Tham mưu được chia thành 7 nhóm nhỏ, bao gồm: Bộ binh và hỏa khí, Pháo binh, Pháo phòng không, Công binh, Thông tin, Đặc công và Hóa học.
+ Nhóm sĩ quan Chính trị
+ Nhóm sĩ quan Hậu cần gồm 3 nhóm nhỏ: Hậu cần chung, Bác sỹ, Dược sỹ
+ Nhóm sĩ quan Kỹ thuật
+ Nhóm sĩ quan chuyên môn khác
* Hạ sĩ quan-binh sĩ dự bị:
QNDB hạng 1 áp dụng cho đối tượng từ 18 đến 45 tuổi, bao gồm hạ sĩ quan và binh sĩ xuất ngũ đã phục vụ đủ thời hạn hoặc quá hạn, hạ sĩ quan và binh sĩ xuất ngũ trước thời hạn nhưng đã phục vụ trên sáu tháng, và những người đã trải qua chiến đấu Ngoài ra, nam QNDB hạng 2 đã hoàn thành huấn luyện tập trung đủ 6 tháng, quân nhân chuyên nghiệp xuất ngũ, cùng với công chức và công nhân quốc phòng (là hạ sĩ quan, binh sĩ đã phục vụ tại ngũ chuyển sang chế độ công chức quốc phòng) cũng được giải quyết chế độ thôi việc.
QNDB hạng 2 bao gồm các đối tượng như hạ sĩ quan và binh sĩ xuất ngũ trước thời hạn với thời gian phục vụ dưới 6 tháng, công dân nam đã phục vụ trong các cơ quan công an, công chức và công nhân quốc phòng trong Quân đội Ngoài ra, công dân nam từ 25 tuổi trở lên mà chưa phục vụ tại ngũ, cùng với công dân nữ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự, đặc biệt là những người có chuyên môn kỹ thuật cần thiết cho Quân đội, có độ tuổi từ 18 đến 40, theo Quyết định số 203/2006/QĐ-TTg Đối tượng nam có độ tuổi tối đa là 45, trong khi nữ là 40 tuổi.
( nguồn ban tham mưu quận đội Hà Đông)
1.1.5 Khái niệm hoạt động kinh tế
Hoạt động kinh tế là yếu tố thiết yếu và liên tục trong sự tồn tại của xã hội loài người Nó bao gồm toàn bộ quá trình sản xuất và tái sản xuất của cải vật chất, nhằm đáp ứng nhu cầu sống của con người.
1.1.6 Khái niệm phát triển kinh tế
Phát triển kinh tế không chỉ đơn thuần là tăng trưởng mà còn liên quan đến việc hoàn thiện cơ cấu và thể chế kinh tế Mục tiêu chính là nâng cao chất lượng cuộc sống và đảm bảo công bằng xã hội cho tất cả mọi người.
Để phát triển kinh tế, điều kiện tiên quyết là phải có sự tăng trưởng kinh tế Tuy nhiên, không phải tất cả các hình thức tăng trưởng kinh tế đều dẫn đến phát triển bền vững Phát triển kinh tế cần phải đáp ứng ba nội dung cơ bản: nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường và tạo ra cơ hội việc làm cho người dân.
Sự gia tăng của tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tổng sản phẩm quốc dân (GNP) và tổng sản phẩm quốc dân tính theo đầu người là chỉ số quan trọng phản ánh mức độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.
Sự chuyển biến trong cơ cấu kinh tế theo hướng tiến bộ được thể hiện qua sự gia tăng tỷ trọng của các ngành dịch vụ và công nghiệp trong tổng sản phẩm quốc dân, trong khi tỷ trọng nông nghiệp đang có xu hướng giảm Điều này phản ánh chất lượng tăng trưởng và trình độ kỹ thuật của nền sản xuất, góp phần đảm bảo cho sự phát triển kinh tế bền vững.
Mức độ thoả mãn nhu cầu cơ bản của xã hội được thể hiện qua sự gia tăng thu nhập thực tế, chất lượng giáo dục và y tế mà mỗi công dân nhận được Điều này phản ánh tính công bằng xã hội trong quá trình tăng trưởng kinh tế.
Với những nội dung trên, phát triển kinh tế bao hàm các yêu cầu cụ thể là: + Mức tăng trưởng kinh tế phải lớn hơn mức tăng dân số
+ Sự tăng trưởng kinh tế phải dựa trên cơ cấu kinh tế hợp lý, tiến bộ để bảo đảm tăng trưởng bền vững
Tăng trưởng kinh tế cần gắn liền với công bằng xã hội, đảm bảo mọi người đều có cơ hội bình đẳng trong việc đóng góp và hưởng lợi từ thành quả của sự phát triển kinh tế.
+ Chất lượng sản phẩm ngày càng cao, phù hợp với sự biến đổi nhu cầu của con người và xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái
Cơ sở lí luận kết hợp giữa phát triển kinh tế - xã hội với cũng cố quốc phòng - an ninh
1.2.1 Quan điểm chủ nghĩa Mác – Lênin về công tác kết hợp phát triển kinh tế- xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh
C.Mác, Ph.Ăng ghen, V.I.Lê nin, các nhà kinh điển của giai cấp vô sản khi nghiên cứu chủ nghĩa duy vật lịch sử đều thống nhất và chỉ ra rằng: Trong xã hội, còn tồn tại giai cấp và Nhà nước, còn có những mâu thuẫn giai cấp đối kháng và còn có những thế lực xâm lược thì việc kết hợp kinh tế với quốc phòng là tất yếu khách quan Luận điểm đó bao hàm:
Kết hợp kinh tế với quốc phòng là một yêu cầu khách quan, phát sinh trong xã hội có giai cấp và Nhà nước Đây không phải là quy luật riêng của một xã hội nào, mà là quy luật lịch sử áp dụng cho mọi quốc gia Từ khi loài người xuất hiện, việc sản xuất công cụ lao động đã gắn liền với chế tạo vũ khí để bảo vệ cuộc sống, lãnh thổ và thành quả lao động Điều này thể hiện rõ ràng rằng nhu cầu bảo vệ thành quả kinh tế là một yêu cầu khách quan.
Quốc phòng và kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ và tác động lẫn nhau, mặc dù chúng hoạt động theo những quy luật riêng biệt Hai lĩnh vực này độc lập nhưng lại gắn kết tự nhiên, thống nhất với nhau bởi tính mục đích chung.
Trong mối quan hệ biện chứng đó, kinh tế là cơ sở của quốc phòng, quyết định đối với quốc phòng
Kinh tế đóng vai trò quyết định trong việc cung cấp cơ sở vật chất, nhân lực cho hoạt động quốc phòng - an ninh Như Ăngghen đã khẳng định, "Thất bại hay thắng lợi của chiến tranh đều phụ thuộc vào điều kiện kinh tế." Do đó, để xây dựng quốc phòng - an ninh vững mạnh, cần phát triển kinh tế Kinh tế không chỉ quyết định số lượng và chất lượng nguồn nhân lực mà còn ảnh hưởng đến chiến lược quốc phòng - an ninh, trang bị kỹ thuật và tổ chức lực lượng vũ trang Lê Nin cũng nhấn mạnh rằng "Cơ sở của bạo lực suy cho cùng là kinh tế." Hoạt động kinh tế tạo ra của cải vật chất cho xã hội và chịu sự chi phối của các quy luật kinh tế, bao gồm sản xuất, kinh doanh và nâng cao năng suất lao động Ngược lại, hoạt động quốc phòng lại chịu sự chi phối của quy luật chiến tranh, chủ yếu liên quan đến tiêu dùng và chi phí Việc tiêu dùng quá lớn cho quốc phòng có thể làm thu hẹp sản xuất Vì vậy, cần kết hợp kinh tế với quốc phòng để tăng cường sự thống nhất, hạn chế mâu thuẫn, giúp cả hai lĩnh vực phát triển cân đối và hợp lý.
Quốc phòng và an ninh không chỉ bị ảnh hưởng bởi kinh tế, mà còn có tác động ngược lại đến sự phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện cả những mặt tích cực lẫn tiêu cực.
Quốc phòng có ảnh hưởng tích cực đến kinh tế bằng cách tạo ra môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế và bảo vệ các thành quả kinh tế.
Hoạt động quốc phòng và an ninh tiêu tốn một lượng lớn nguồn lực, bao gồm nhân lực, vật lực và tài chính của xã hội Theo Lênin, những chi phí này được xem là tiêu dùng “mất đi”, không quay trở lại vào quá trình tái sản xuất xã hội Hệ quả là, điều này ảnh hưởng đến mức tiêu dùng chung của xã hội và tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế.
Hoạt động quốc phòng – an ninh có thể gây hại cho môi trường sinh thái và để lại hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế, đặc biệt trong trường hợp xảy ra chiến tranh với vũ khí hạt nhân hoặc sinh học Để giảm thiểu những tác động tiêu cực này, cần kết hợp chặt chẽ giữa việc củng cố quốc phòng – an ninh và phát triển kinh tế - xã hội thành một hệ thống thống nhất.
Quốc phòng và kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ, mỗi lĩnh vực đều cần thiết cho sự phát triển của lĩnh vực còn lại Quốc phòng không chỉ bảo vệ tổ quốc mà còn có thể góp phần vào sự phát triển kinh tế thông qua việc khai thác năng lực nội tại Lê nin trong học thuyết “Bảo vệ Tổ quốc XHCN” đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho quốc phòng từ kinh tế, khẳng định rằng việc bảo vệ tổ quốc đòi hỏi một thái độ nghiêm túc và sự chuẩn bị lâu dài.
Xây dựng kinh tế, hoạt động quốc phòng, thống nhất ở mục đích nhưng không đồng nhất, có sự chế ước lẫn nhau
Mục tiêu phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng nhằm tạo ra sức mạnh bảo vệ tổ quốc Việc phát triển kinh tế không chỉ làm giàu cho đất nước mà còn cần thiết để đầu tư cho quốc phòng, đảm bảo an ninh kinh tế, ổn định chính trị và an toàn xã hội Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi chi phí lớn, vì vậy cần có sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và quốc phòng để đạt hiệu quả cao trong cả hai lĩnh vực, góp phần xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Kết hợp kinh tế với quốc phòng là một yêu cầu tất yếu và khách quan đối với mỗi quốc gia, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và an ninh quốc gia.
1.2.2 Quan điểm của Đảng về sự kết hợp xây dựng kinh tế với củng cố quốc phòng-an ninh trong tình hình hiện nay
1.2.2.1.Kết hợp xây dựng kinh tế với củng cố quốc phòng – an ninh là một nội dung của đường lối quan điểm của Đảng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt nam XHCN Đây là quan điểm rất cơ bản của Đảng ta, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc kết hợp kinh tế với quốc phòng- an ninh trong tình hình mới Nội dung quan điểm chỉ rõ, trong giai đoạn cách mạng hiện nay, kết hợp kinh tế với quốc phòng - an ninh thể hiện đây đủ, toàn diện cả trong xây dựng kinh tế và tăng cường nền quốc phòng toàn dân ,an ninh nhân dân Cương lĩnh xây dựng đất nước chỉ ra: “Trong khi đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng đất nước, nhân dân ta phải luôn cảnh giác, củng cố quốc phòng, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Tổ quốc và thành quả cách mạng Sự kết hợp đó đan xen thâm nhập vào nhau là điều kiện nhu câu mỗi bên, thực hiện quá trình xây dựng kinh tế, cũng là quá trình thực hiện các nhu cầu phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng- an ninh, làm cho mọi hoạt động kinh tế đều đáp ứng yêu cầu củng cố quốc phòng- an ninh để tạo ra sức mạnh cho cả quốc phòng an ninh và kinh tế đủ sức răn đe và đánh thắng các thế lực xâm lược
Cần tránh tư tưởng quá coi trọng phát triển kinh tế và làm giàu bằng mọi giá mà quên đi vấn đề quốc phòng an ninh Đồng thời, không nên chỉ tập trung vào việc củng cố quốc phòng mà bỏ qua phát triển kinh tế Cả hai quan niệm này đều không phù hợp với đường lối và chính sách của Đảng trong bối cảnh hiện nay.
Kết hợp kinh tế với quốc phòng – an ninh ngay trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội
Quan điểm này nhấn mạnh sự đồng nhất giữa đường lối và kế hoạch của Đảng cùng Nhà nước trong việc kết hợp kinh tế với quốc phòng và an ninh Để thực hiện chiến lược của Đảng, cần áp dụng một hệ thống kế hoạch khoa học và có trình tự rõ ràng.
Mọi hoạt động phát triển kinh tế cần phải kết hợp chặt chẽ với yêu cầu quốc phòng và an ninh Khi hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, cần tính đến các yêu cầu quốc phòng - an ninh cho từng ngành, địa phương và cơ sở Các giải pháp thực thi phải đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và củng cố sức mạnh quốc phòng - an ninh Quá trình này cần dựa vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân hiệu quả Văn kiện đại hội Đảng IX đã chỉ rõ tầm quan trọng của sự kết hợp này.
“kết hợp kinh tế với quốc phòng- an ninh, quốc phòng – an ninh với kinh tế trong các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch kinh tế - xã hội”
Cơ sở thực tiễn kết hợp giữa phát triển kinh tế - xã hội với cũng cố quốc phòng - an ninh
Dù là quốc gia lớn hay nhỏ, phát triển hay chưa phát triển, mọi nước trên thế giới đều chú trọng kết hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng và an ninh Điều này diễn ra ngay cả ở những quốc gia chưa từng trải qua chiến tranh hàng trăm năm qua.
Sự kết hợp giữa các yếu tố chính trị và xã hội ở mỗi quốc gia có sự khác biệt rõ rệt về mục đích, nội dung, phương thức và kết quả, tùy thuộc vào chế độ chính trị, xã hội và điều kiện hoàn cảnh Ngay cả trong một quốc gia, sự kết hợp này cũng thay đổi theo từng giai đoạn phát triển.
1.3.1 Cơ sở thực tiễn của sự kết hợp giữa phát triển kinh tế - xã hội với cũng cố quốc phòng - an ninh ở việt nam Ở Việt Nam, sự kết hợp phát triển kinh tế – xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh đã được thực hiện từ lâu trong lịch sử Dựng nước đi đôi với giữ nước đã trở thành quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc ta Đứng trước nguy cơ thường xuyên bị đe dọa, xâm lược và thôn tính của các thế lực thù địch, để xây dựng và phát triển đất nước, ông cha ta đã có những chủ trương, kế sách thực hiện sự kết hợp phát triển kinh tế – xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh trong quá trình dựng nước và giữ nước Các triều đại phong kiến Việt Nam luôn lấy lợi ích quốc gia dân tộc làm trọng, đề ra kế sách giữ nước với tư tưởng : "nước lấy dân làm gốc", "dân giàu, nước mạnh", "quốc phú binh cường" ; thực hiện "khoan thư sức dân làm kế sâu rễ bền gốc", chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc để "yên dân" mà "vẹn đất" Thực hiện kế sách "ngụ binh ư nông", "động vi binh, tĩnh vi dân", “bách tính gia binh” để vừa phát triển kinh tế, vừa tăng cường sức mạnh quốc phòng bảo vệ Tổ quốc
Trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế, nhiều chính sách đã được áp dụng như khai hoang lập ấp ở những khu vực chiến lược nhằm chuẩn bị ứng phó với kẻ thù từ xa Đồng thời, phát triển nghề thủ công không chỉ nhằm sản xuất công cụ mà còn tạo ra vũ khí phục vụ cho cuộc chiến Bên cạnh đó, việc mở mang đường sá, đào sông ngòi và xây dựng đê điều không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển lực lượng trong công tác bảo vệ Tổ quốc.
Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập và dẫn dắt cách mạng, Đảng đã áp dụng quy luật lịch sử và kế thừa kinh nghiệm để kết hợp phát triển kinh tế xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh Điều này được thực hiện một cách nhất quán thông qua những chủ trương sáng tạo, phù hợp với từng giai đoạn của cách mạng.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954), Đảng ta đã khẳng định chủ trương "Vừa kháng chiến, vừa kiến quốc", kết hợp giữa chiến đấu và phát triển kinh tế Đồng thời, thực hiện "Vừa chiến đấu, vừa tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm", tạo điều kiện cho việc xây dựng "làng kháng chiến" Khi địch tấn công, ta sẽ chiến đấu, và khi địch rút lui, ta lại tiếp tục tăng gia sản xuất để củng cố sức mạnh và duy trì cuộc kháng chiến.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975), Đảng ta đã chỉ đạo kết hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng, an ninh ở mỗi miền Tại miền Bắc, Đại hội lần thứ III của Đảng nhấn mạnh rằng xây dựng kinh tế phải phục vụ cho quốc phòng và ngược lại Miền Bắc đã phát triển chế độ xã hội mới, nâng cao đời sống nhân dân, đồng thời bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa và chi viện cho miền Nam Ở miền Nam, Đảng chỉ đạo kết hợp chặt chẽ giữa đánh địch và củng cố hậu phương, xây dựng căn cứ địa vững mạnh Thời kỳ này, nhiệm vụ phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng, an ninh được thực hiện dưới nhiều hình thức phong phú, tạo sức mạnh tổng hợp đánh thắng giặc Mỹ và để lại nhiều bài học quý giá cho tương lai.
Kể từ năm 1975, trong thời kỳ độc lập và thống nhất đất nước, việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh đã được Đảng khẳng định là nội dung quan trọng Từ năm 1986 đến nay, với tư duy mới về kinh tế và an ninh, sự kết hợp này đã có những chuyển biến tích cực cả trong nhận thức và tổ chức thực hiện, mang lại nhiều kết quả quan trọng trên phạm vi toàn quốc cũng như từng địa phương, bộ, ban ngành.
Nhờ vào chính sách nhất quán kết hợp giữa phát triển kinh tế xã hội và củng cố quốc phòng, chúng ta đã phát huy tối đa tiềm năng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Trong thời bình, việc phát triển kinh tế đi đôi với việc nâng cao tiềm lực quốc phòng đã tạo ra một thế trận vững chắc Khi đất nước bị xâm lược, chúng ta đã mobilize được sự đồng lòng của toàn dân, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, từ đó tạo ra sức mạnh tổng hợp để đánh bại kẻ thù Điều này đã góp phần quan trọng vào việc giữ gìn và phát triển đất nước cho đến ngày nay.
1.3.2 Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh của Đảng bộ Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội
*Bối cảnh quốc tế và trong nước
Trong năm năm tới, Việt Nam sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu lớn từ công cuộc đổi mới, đồng thời quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển mới, thúc đẩy nhanh chóng tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô và đất nước Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, vẫn tồn tại nhiều khó khăn và thách thức, như sự biến đổi nhanh chóng của kinh tế thế giới, nguy cơ khủng hoảng và suy thoái khó lường Các thế lực thù địch cũng gia tăng thực hiện âm mưu "Diễn biến hòa bình", lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo và dân tộc để chống phá cách mạng Bên cạnh đó, thiên tai, dịch bệnh và biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến đất nước và Thủ đô Hà Nội.
Thành tựu và kinh nghiệm của nhiệm kỳ trước, cùng với tiềm năng và nguồn lực phát triển sau khi mở rộng, đã mang lại cho Hà Nội một thế và lực mới Thành phố sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm từ Trung ương và sự hợp tác hiệu quả từ các địa phương trên cả nước Việc triển khai đồng bộ Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, đã được Chính phủ phê duyệt, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Hà Nội phát triển nhanh, toàn diện và bền vững trong những năm tới.
Trước yêu cầu và nhiệm vụ của thời kỳ mới, Hà Nội đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm khó khăn trong công tác lãnh đạo, quy hoạch đô thị, và tình trạng tham nhũng chưa được ngăn chặn hiệu quả Khoảng cách giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư ngày càng gia tăng, đòi hỏi Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội cần nỗ lực vượt qua thách thức và tranh thủ thời cơ, với quyết tâm cao hơn nữa để thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội trong nhiệm kỳ tới.
*.Phương hướng phát triển thủ đô
Vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, Hà Nội giữ vững định hướng XHCN và phát huy vai trò là trung tâm chính trị-hành chính quốc gia Thành phố tập trung vào phát triển kinh tế tri thức, nâng cao chất lượng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, từ đó nâng cao đời sống nhân dân và thúc đẩy phát triển vùng Thủ đô, vùng Đồng bằng sông Hồng, và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ Hà Nội phấn đấu hoàn thành các mục tiêu về công nghiệp hóa, hiện đại hóa trước 1-2 năm so với kế hoạch, góp phần cùng cả nước đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp hóa theo hướng hiện đại vào năm 2020.
* Nhiệm vụ chủ yếu và các khâu đột phá a Nhiệm vụ chủ yếu
Tập trung nâng cao chất lượng và hiệu quả phát triển kinh tế Thủ đô, nhằm đạt được sự tăng trưởng nhanh và bền vững Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý đô thị, cũng như phát triển nông thôn mới theo quy hoạch, kết hợp với việc bảo vệ tài nguyên và nâng cao chất lượng môi trường.
Chăm lo phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là ưu tiên hàng đầu, đồng thời bảo đảm an sinh xã hội và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội Để đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong thời kỳ mới, cần ưu tiên phát triển khoa học - công nghệ và giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.