Tính cấp thiết của đề tài
Trong thời đại kinh tế tri thức, lao động trí óc ngày càng trở nên quan trọng, với nguồn lực con người được coi là tài sản quý giá nhất của xã hội Quản lý nguồn nhân lực cần được đặt lên tầm cao chiến lược, vì việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực quản lý là điều bắt buộc cho sự thành công của doanh nghiệp Trong số các nguồn lực như tài chính, trang thiết bị, thông tin, thời gian và văn hóa công ty, nguồn nhân lực được xem là quan trọng nhất Do đó, việc hoạch định và thực hiện các chiến lược thu hút nhân tài là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà các chuyên gia quản trị nhân sự không thể bỏ qua.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa biết cách khai thác hiệu quả nguồn lực nhân sự, dẫn đến việc nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng quản trị nhân sự trở nên khó khăn Để cải thiện tình hình, công tác tuyển dụng nhân sự "đầu vào" cần được chú trọng, đặc biệt là việc tìm kiếm ứng viên có chuyên môn cao và đạo đức tốt Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội đã xây dựng quy trình tuyển dụng chặt chẽ nhằm thu hút nhân tài, tuy nhiên, công tác tuyển dụng vẫn còn nhiều hạn chế cần được hoàn thiện trong thời gian tới.
Nhận thấy tầm quan trọng của việc tuyển dụng nhân sự, tôi đã quyết định nghiên cứu đề tài "Tuyển dụng nhân sự tại Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội" cho luận văn Thạc sỹ Quản trị kinh doanh của mình, dựa trên kiến thức từ chương trình đào tạo và kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực này.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là quản trị nhân sự nói chung và công tuyển dụng nhân sự nói riêng trong các doanh nghiệp hiện nay
Luận văn này tập trung vào việc nghiên cứu quy trình tuyển dụng nhân sự tại Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội Mục tiêu chính là đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện và hoàn thiện quy trình tuyển dụng của công ty.
Nghiên cứu quy trình tuyển dụng nhân sự tại Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội sẽ được tổng hợp từ năm 2010 đến năm 2014, cung cấp những thông tin và kết quả quan trọng về hoạt động này trong giai đoạn đó.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp bao gồm việc thu thập, tổng hợp, phân tích và đánh giá các tài liệu từ những nghiên cứu trước đó Qua đó, chúng ta có thể kế thừa và tiếp thu những kiến thức phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu hiện tại.
- Phương pháp điều tra: Sử dụng các bảng hỏi tiến hành điều tra chọn mẫu để thu thập các thông tin sơ cấp
- Phương pháp xử lý số liệu: Trên cơ sở các số liệu thu thập được tiến hành xử lý số liệu bằng các phần mềm: Excel
Phương pháp nghiên cứu được trình bày cụ thể trong chương 2 luận văn này.
Đóng góp của luận văn
Bài viết phân tích công tác tuyển dụng nguồn nhân sự tại Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội, dựa trên lý thuyết và thực tiễn Tác giả đã làm rõ các nội dung cơ bản trong tuyển dụng và đề xuất phương hướng cụ thể để cải thiện những điểm yếu trong quy trình tuyển dụng giai đoạn 2014-2020.
Các kết quả nghiên cứu cung cấp tài liệu tham khảo quý giá cho quy trình tuyển dụng nhân sự tại các doanh nghiệp đầu tư xây dựng.
Kết cấu của Luận văn gồm các phần sau
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn được chia thành 4 chương :
Chương 1 Cơ sở lý luận về tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Chương 2 Phương pháp và thiết kế nghiên cứu
Chương 3 Thực trạng công tác tuyển dụng nhân sự tại Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội
Chương 4 Một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác tuyển dụng nhân sự tại Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Hà Nội.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TRONG
Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chất lượng tuyển dụng nguồn nhân lực trong doanh nghiệp là một đề tài được nghiên cứu rộng rãi từ nhiều góc độ khác nhau Các công trình nghiên cứu đều nhấn mạnh rằng con người là tài nguyên vô giá trong tổ chức Tại Việt Nam, vấn đề tuyển dụng nguồn nhân lực đã được nhiều nghiên cứu đề cập, góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc lựa chọn nhân sự phù hợp cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Dự án phát triển Mê Kông (2001) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hút, tìm kiếm và lựa chọn nguồn nhân lực trong quản lý nguồn nhân lực Nhóm tác giả đã mô tả các mục tiêu và quy trình tuyển dụng, đồng thời vận dụng các kỹ năng phỏng vấn cần thiết để đánh giá ứng viên Việc thiết lập các tiêu chuẩn lựa chọn phù hợp là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả tuyển dụng cho doanh nghiệp.
Công trình khoa học cấp nhà nước KX-05, mang tên "Nghiên cứu văn hóa, con người, nguồn nhân lực đầu thế kỉ XXI" (11/2003), đã tập trung vào việc phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong bối cảnh thế kỷ XXI Một trong những nghiên cứu nổi bật thuộc đề tài này là "Phát triển nguồn nhân lực Việt Nam đầu thế kỉ XXI" do TS thực hiện, góp phần cung cấp cái nhìn sâu sắc về tiềm năng và thách thức của nguồn nhân lực trong thời đại mới.
Trong bài viết của TS Vũ Hoàng Ngân, tác giả Nguyễn Hữu Dũng đã phân tích những thay đổi đáng chú ý trong quản lý nguồn nhân lực tại Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường Bài viết nhấn mạnh sự cần thiết phải cải cách các phương thức quản lý nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và nâng cao hiệu quả làm việc trong các tổ chức Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cách thức tuyển dụng và đào tạo nhân viên mà còn tác động đến văn hóa doanh nghiệp và chiến lược phát triển bền vững.
Viện nghiên cứu và đào tạo về quản lý (2009) đã nghiên cứu và tổng hợp những phương pháp và kỹ năng quản lý nhân sự tiên tiến, phù hợp với thực tiễn doanh nghiệp Việt Nam Nhóm tác giả không chỉ chọn lọc mà còn phổ biến rộng rãi các kiến thức này, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự trong các tổ chức.
Ngoài ra, về mặt thực tiễn đã có một số công trình nghiên cứu về tuyển dụng nguồn nhân lực như:
Chobani HR chia sẻ "6 bí quyết tuyển dụng nhân sự" hiệu quả, giúp công ty sản xuất sữa này mở rộng lực lượng lao động từ 50 nhân viên vào năm 2008 lên tới 1630 nhân viên hiện nay.
Cuốn sách “Nghệ thuật quản lý nhân sự từ cái nhìn của Konosuke
Matsushita” của người sáng lập công ty Matsushita Electric Industrials Co.,Ltd
Qua cuốn sách này Konosuke Matsushita muốn truyền lại kinh nghiệm của mình cho những thế hệ đi sau
Michael B Junge, một nhà tuyển dụng hàng đầu của Google, đã chia sẻ bí quyết chiêu mộ nhân tài từ kinh nghiệm làm việc với nhiều công ty lớn Ông cung cấp những thủ thuật tuyển dụng hữu ích cho các doanh nghiệp nhỏ, giúp họ thu hút và tuyển chọn những nhân tài xuất sắc và sáng giá nhất.
Hội thảo “Giải pháp công nghệ thông tin phục vụ công tác tuyển dụng, đào tạo và quản trị nhân tài” của FPT IS đã giới thiệu các giải pháp thiết thực nhằm giải quyết những khó khăn trong tuyển dụng, đào tạo và quản lý nhân tài Sự kiện này tập trung vào việc cung cấp các phương pháp hợp lý, phù hợp với bối cảnh thị trường nhân lực hiện nay tại Việt Nam.
Công tác tuyển dụng nguồn nhân lực là một lĩnh vực quan trọng, được các tác giả nghiên cứu và hệ thống hóa trong các công trình và báo cáo khoa học Những vấn đề lý luận liên quan đến tuyển dụng này sẽ là tài liệu tham khảo quý giá cho các tác giả trong việc nâng cao hiệu quả tuyển dụng.
Các nghiên cứu đã khẳng định vai trò quan trọng của công tác tuyển dụng nguồn nhân lực trong sự tồn tại và phát triển của tổ chức, doanh nghiệp Đồng thời, bài viết cũng đưa ra những kiến nghị và giải pháp cho công tác đào tạo và phát triển nhân lực tại Việt Nam, với sự chú trọng đến các doanh nghiệp cụ thể.
Khái niệm và vai trò của tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
1.2.1 Khái niệm về tuyển dụng nhân sự
Nguồn nhân sự là tài nguyên sống duy nhất có khả năng sử dụng và kiểm soát các nguồn lực khác, từ đó tối ưu hóa năng suất và hiệu quả Việc nâng cao khả năng và năng lực của người lao động sẽ thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp trở nên tiềm năng và lớn mạnh hơn.
Chất lượng nguồn nhân sự quyết định năng lực cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, sự thành công hay thất bại của công ty phụ thuộc vào đội ngũ nhân viên Để xây dựng một đội ngũ nhân sự chất lượng, đáp ứng các mục tiêu chiến lược, việc tuyển dụng nhân sự hiệu quả là điều kiện tiên quyết.
Tuyển dụng nhân sự là quá trình quan trọng nhằm tìm kiếm và lựa chọn ứng viên phù hợp để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, đồng thời bổ sung lực lượng lao động cần thiết để đạt được các mục tiêu đề ra.
Doanh nhân David Ogilvy đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuyển dụng, cho rằng nếu chúng ta chỉ tuyển những người kém hơn, công ty sẽ trở thành nơi của những "gã lùn", trong khi tuyển những người giỏi hơn sẽ giúp công ty phát triển thành nơi của những "người khổng lồ" Điều này cho thấy rằng, trong bối cảnh phát triển của đất nước, các nhà tuyển dụng cần phải có trách nhiệm lớn lao, tập trung và thận trọng trong quy trình tuyển dụng tại công ty của mình.
Tuyển dụng nhân sự bao gồm ba nội dung đó là tuyển mộ, tuyển chọn và định hướng nhân viên
Tuyển mộ là quá trình thu hút ứng viên đến với tổ chức, giúp nhà tuyển dụng lựa chọn và sàng lọc những cá nhân phù hợp cho các vị trí công việc trong doanh nghiệp.
Tuyển chọn là quá trình đánh giá ứng viên dựa trên yêu cầu công việc, trong số những người đã được thu hút qua tuyển mộ Định hướng nhân viên là chương trình thiết kế nhằm giúp người lao động mới làm quen với công việc và bắt đầu hiệu quả.
Tuyển dụng nhân sự là bước đầu tiên quan trọng trong tổ chức lao động, đóng vai trò then chốt cho các nhà quản lý và người sử dụng nguồn nhân lực Việc phân tích, đánh giá và phân loại nhân sự là cần thiết để xây dựng một đội ngũ hiệu quả, nhằm đạt được các mục tiêu của đơn vị Do đó, công tác tuyển dụng nhân sự cần được thực hiện một cách tốt nhất để đảm bảo sự thành công trong việc hoàn thành nhiệm vụ.
Có nhiều phương pháp và hình thức tuyển dụng khác nhau nhưng công tác tuyển dụng phải đảm bảo các yêu cầu sau :
Việc xây dựng kế hoạch tuyển dụng nhân sự cần phải dựa trên mục tiêu phát triển, khả năng tài chính, thời gian, chiến lược và chính sách nhân sự của doanh nghiệp.
Thứ hai, việc tuyển dụng phải căn cứ vào yêu cầu của từng công việc, căn cứ vào điều kiện thực tế
Kết quả tuyển dụng cần đảm bảo lựa chọn những ứng viên phù hợp với yêu cầu cụ thể của từng vị trí công việc, bao gồm kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm Điều này giúp họ có khả năng làm việc với năng suất cao.
1.2.2 Tầm quan trọng của tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Nhà quản lý doanh nghiệp luôn tìm kiếm ứng viên phù hợp cho các vị trí cần thiết, nhằm đảm bảo sự thành công của doanh nghiệp Việc lựa chọn người đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, năng lực và văn hóa doanh nghiệp thông qua quy trình tuyển dụng và phỏng vấn là rất quan trọng Tuyển dụng nhân sự không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp và người lao động mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tuyển dụng hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ lao động lành nghề, năng động và sáng tạo, đáp ứng đúng yêu cầu hoạt động kinh doanh Đây là bước đầu tiên trong quản trị nhân sự, và chỉ khi thực hiện tốt công tác tuyển dụng, doanh nghiệp mới có thể phát triển các khâu quản lý nhân sự tiếp theo một cách hiệu quả.
Tuyển dụng hiệu quả là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh, bởi vì nó cho phép tìm kiếm và lựa chọn những ứng viên có năng lực và phẩm chất phù hợp Điều này không chỉ nâng cao hiệu suất làm việc mà còn phát triển đội ngũ, đáp ứng nhu cầu cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Chất lượng đội ngũ nhân sự là yếu tố then chốt tạo ra năng lực cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp Việc tuyển dụng nhân sự tốt không chỉ là nguồn "đầu vào" quan trọng mà còn quyết định đến chất lượng, năng lực và trình độ của cán bộ nhân viên, từ đó đáp ứng hiệu quả nhu cầu nhân sự của doanh nghiệp.
Thứ tư, tuyển dụng nhân sự tốt giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí kinh doanh và sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách của doanh nghiệp
Thứ năm, tuyển dụng nhân sự tốt cho phép doanh nghiệp hoàn thành tốt kế hoạch kinh doanh đã định
Tuyển dụng nhân sự là một quá trình quan trọng và có chọn lọc, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản trị và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Việc tuyển dụng nhân viên không đủ năng lực có thể dẫn đến sản phẩm không đạt yêu cầu, gây ra sự không ổn định trong tổ chức, mất đoàn kết nội bộ và lãng phí chi phí kinh doanh.
Việc tuyển dụng nhân viên không phù hợp và sau đó sa thải họ không chỉ tốn kém cho doanh nghiệp mà còn tạo ra tâm lý bất an cho các nhân viên còn lại.
1.2.2.2 Đối với người lao động
Các nguồn tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thể tìm kiếm nhân sự từ hai nguồn chính: nguồn tuyển dụng nội bộ và nguồn tuyển dụng bên ngoài.
1.3.1 Nguồn tuyển dụng nhân sự bên trong doanh nghiệp
Nguồn nhân lực nội bộ trong doanh nghiệp bao gồm những nhân viên có nhu cầu chuyển đổi công việc Để khai thác nguồn này, các nhà quản trị cần xây dựng hồ sơ nhân sự, hồ sơ phát triển và hồ sơ sắp xếp nhân lực Để xác định những nhân viên đủ tiêu chuẩn cho các vị trí còn trống, ban lãnh đạo thường áp dụng phương pháp niêm yết công việc Bản niêm yết này được công khai, ghi rõ các thủ tục đăng ký, điều kiện, tiêu chuẩn, sức khỏe, lương bổng và quyền lợi Nhà quản trị khuyến khích những người đủ điều kiện tham gia, kỹ thuật này được gọi là đăng ký chỗ làm còn trống Phương pháp tuyển dụng này có nhiều ưu điểm và nhược điểm riêng.
Hình thức tuyển dụng nhân viên từ nội bộ doanh nghiệp thường được ưu tiên hàng đầu vì mang lại nhiều lợi ích so với việc tuyển dụng ứng viên từ bên ngoài.
Việc tối ưu hóa sử dụng nhân sự hiện có giúp doanh nghiệp khai thác hiệu quả năng lực của nhân viên, đồng thời thích ứng với sự phát triển và thay đổi trong năng lực làm việc của họ Ngoài ra, việc sắp xếp lại bộ phận nhân sự dư thừa vào các công việc phù hợp sẽ nâng cao hiệu suất làm việc và đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của doanh nghiệp.
Tuyển dụng trực tiếp từ nhân viên hiện tại trong doanh nghiệp không chỉ mang lại cơ hội thăng tiến cho họ mà còn giúp nâng cao động lực làm việc Nhân viên luôn khao khát được công nhận và đánh giá đúng mức thành tích của mình, và việc thăng tiến cho phép họ thể hiện năng lực ở vị trí mới Khi doanh nghiệp tạo ra những cơ hội này, nhân viên sẽ cảm thấy hài lòng và gắn bó lâu dài với tổ chức, từ đó cải thiện môi trường làm việc và chất lượng cuộc sống của họ.
Việc tuyển dụng lần này không nhằm tìm kiếm nhân viên mới, mà là lựa chọn những nhân viên hiện tại đã quen thuộc với cơ cấu và mối quan hệ trong doanh nghiệp Những ứng viên này có khả năng thích ứng tốt với môi trường làm việc và hội nhập nhanh chóng vào các hoạt động của công ty.
Thứ tư, chi phí tuyển dụng thấp b) Nhƣợc điểm
Bên cạnh những ưu điểm trên nguồn tuyển nội bộ còn có những hạn chế sau :
Một là, hạn chế về số lượng cũng như chất lượng ứng viên
Sự xáo trộn trong tuyển dụng có thể dẫn đến tình trạng thiếu nhân sự ở những vị trí ổn định, khi nhân viên chuyển sang công việc khác Điều này không chỉ yêu cầu doanh nghiệp phải tiếp tục tuyển dụng mà còn có thể gây mất đoàn kết nội bộ, khi các nhân viên cạnh tranh với nhau để giành lấy vị trí mới, ảnh hưởng tiêu cực đến bầu không khí làm việc trong doanh nghiệp.
Việc tuyển dụng nhân viên mới có thể dẫn đến tình trạng xơ cứng trong doanh nghiệp, khi những nhân viên này quen với cách làm việc cũ và hạn chế khả năng sáng tạo Họ có xu hướng rập khuôn theo phương pháp trước đó, không khơi dậy được bầu không khí thi đua và đổi mới cần thiết.
Trong doanh nghiệp, việc hình thành các nhóm ứng viên không thành công có thể xảy ra, khi những người ứng cử vào vị trí trống nhưng không được tuyển chọn Điều này dẫn đến tâm lý bất hợp tác, mất đoàn kết và dễ dàng chia bè phái, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng công việc.
1.3.2 Nguồn tuyển dụng nhân sự bên ngoài doanh nghiệp
Để thu hút nhân viên từ thị trường lao động, doanh nghiệp cần chú ý đến nhiều yếu tố quan trọng Những yếu tố này bao gồm tình hình thị trường lao động, yêu cầu công việc cần tuyển, vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp, cũng như chính sách nhân sự của cả doanh nghiệp và chính quyền địa phương nơi doanh nghiệp hoạt động.
Việc tuyển dụng lao động từ bên ngoài không chỉ giúp doanh nghiệp tăng cường số lượng nhân sự mà còn nâng cao chất lượng lao động, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho quá trình đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Người lao động cần được đào tạo để đáp ứng nhu cầu công việc trong xã hội Mỗi cá nhân sẽ học tập để làm việc trong các lĩnh vực khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và lý do cá nhân Các công việc yêu cầu nhân sự có trình độ đào tạo nhất định, vì vậy nhà quản trị cần tuân thủ các nguyên tắc khi tuyển chọn ứng viên.
Chuyên môn của người lao động cần phải phù hợp với yêu cầu công việc, điều này không chỉ mang lại lợi ích cho người sử dụng lao động mà còn giúp người lao động phát huy tối đa kiến thức đã được đào tạo Tuy nhiên, việc thực hiện điều này trong thực tế gặp nhiều khó khăn, phụ thuộc vào nhận thức của người tuyển dụng và sự tương tác giữa hai bên Doanh nghiệp luôn tìm kiếm nhân viên giỏi với tinh thần trách nhiệm cao, nhưng thường cần thời gian và sự kiên trì để đáp ứng được nhu cầu này.
Người lao động đã qua đào tạo chuyên môn cần được tiếp tục rèn luyện tay nghề tại doanh nghiệp, vì vậy, người sử dụng lao động cần hỗ trợ để họ áp dụng kiến thức và phát triển thành lao động giỏi Việc tìm kiếm và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao là một chiến lược quan trọng cho sự phát triển của doanh nghiệp Mặc dù nguồn nhân lực chất lượng cao hiện nay rất phong phú, nhưng thường tập trung ở những khu vực có kinh tế - xã hội phát triển, nơi mà người lao động có thể nhận được mức lương hấp dẫn và cuộc sống tốt hơn Do đó, các doanh nghiệp cần nỗ lực trong việc thu hút, sử dụng và đãi ngộ xứng đáng những nhân tài hiện có Để có được nhân tài trẻ, doanh nghiệp nên hợp tác với các cơ sở đào tạo nhằm phát hiện, nuôi dưỡng và thu hút sinh viên từ khi họ còn học, giúp họ kết nối lý thuyết với thực tiễn kinh doanh.
Người lao động chưa được đào tạo
Tuyển dụng nhân viên chưa được đào tạo yêu cầu doanh nghiệp phải có kế hoạch đào tạo nghề hợp lý, vì việc này tiêu tốn một khoản chi phí đáng kể cho mỗi công ty.
Quy trình tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Để thực hiện công tác tuyển dụng nhân sự hiệu quả, doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình tuyển dụng khoa học và hợp lý Mỗi công ty có thể thiết kế quy trình riêng biệt phù hợp với đặc điểm công việc, nhưng thường quy trình này bao gồm các bước cơ bản Bước đầu tiên là xác định công việc cần tuyển dụng, điều này giúp tạo nền tảng vững chắc cho các bước tiếp theo trong quy trình.
Thu nhận và xử lý hồ sơ
Tổ chức thi tuyển Đánh giá ứng cử viên
Ra quyết định tuyển dụng
Hội nhập nhân viên mới
Sơ đồ 1.1 : Quy trình tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
1.4.1 Định danh công việc cần tuyển dụng Định danh công việc nhằm xác định đúng nhu cầu thực sự cần trước mắt và lâu dài cho doanh nghiệp Nhà quản trị cần biết rõ ràng họ cần có đúng số lượng và loại nhân sự ở các vị trí công việc không, yêu cầu về trình độ chuyên môn nghiệp vụ của nhân sự như thế nào
Phân tích công việc là bước quan trọng cung cấp thông tin cần thiết về yêu cầu và đặc điểm của công việc, từ đó tạo cơ sở cho việc xây dựng bản mô tả và tiêu chuẩn công việc Quá trình này giúp nhà quản trị hiểu rõ nhiệm vụ và trách nhiệm của từng công việc trong mối tương quan với các công việc khác, đồng thời hỗ trợ họ trong việc trả lời các câu hỏi liên quan đến tổ chức và quản lý nhân sự.
- Công việc cần tuyển lao động là công việc lâu dài hay tạm thời ?
- Công việc đó đòi hỏi các kiến thức chuyên sâu và đặc biệt nào ?
- Có cần thiết phải tuyển thêm người để thực hiện công việc đó không ? Nếu có thì người được tuyển dụng có kiêm thêm công việc nào nữa ?
- Chức trách, nhiệm vụ và quan hệ với tổ chức như thế nào ?
- Những tiêu chuển về kiến thức chuyên môn, sức khỏe, kinh nghiệm… của công việc mới đó là gì ?
Sau khi doanh nghiệp trả lời chính xác các câu hỏi liên quan, họ có thể xác định liệu nên tiến hành tuyển dụng hay áp dụng các phương pháp khác phù hợp với từng thời điểm và cơ hội kinh doanh Doanh nghiệp có thể xem xét các phương pháp thay thế cho tuyển dụng để tối ưu hóa quy trình nhân sự.
Giờ phụ trội là giải pháp cho phép người lao động làm thêm giờ ngoài thời gian làm việc chính, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí tuyển dụng và đào tạo, đồng thời mang lại cơ hội tăng thu nhập cho nhân viên Tuy nhiên, việc làm thêm giờ cũng gây ra nhiều khó khăn cho nhân viên, như giảm thời gian nghỉ ngơi và tăng mệt mỏi Hơn nữa, khi công việc trở lại bình thường và không còn giờ phụ trội, thu nhập thực tế của nhân viên sẽ giảm, dẫn đến sự chán nản và ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả công việc.
Hợp đồng gia công là hình thức thuê các doanh nghiệp, cá nhân hoặc cơ sở sản xuất có khả năng sản xuất hàng hóa cho doanh nghiệp Giải pháp này mang lại hiệu quả cao cho cả hai bên tham gia.
Thuê lao động thời vụ là giải pháp hiệu quả cho các doanh nghiệp khi nhu cầu sản xuất tăng hoặc giảm theo mùa vụ Doanh nghiệp có thể linh hoạt tăng cường nhân lực trong thời gian cao điểm và giảm bớt khi nhu cầu lao động giảm, giúp tiết kiệm chi phí tuyển dụng và quản lý Phương pháp này cho phép doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất mà không cần phải giữ những nhân viên không thường xuyên trong danh sách nhân sự.
Thuê lại nhân công từ doanh nghiệp khác là một giải pháp hiệu quả cho các doanh nghiệp nhỏ, giúp tiết kiệm chi phí tuyển dụng và giảm bớt gánh nặng quản lý nhân sự Tuy nhiên, phương pháp này có thể dẫn đến việc nhân viên cảm thấy không phải là nhân viên chính thức, từ đó ảnh hưởng đến động lực làm việc của họ.
Sau khi xác định công việc, cần chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho quá trình tuyển dụng, tùy thuộc vào mục đích và phương thức khác nhau Kết quả của bước này được thể hiện qua hai tài liệu quan trọng: bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn công việc.
Bản mô tả công việc là tài liệu quan trọng cung cấp thông tin chi tiết về các công tác, nhiệm vụ và trách nhiệm liên quan đến vị trí công việc Nội dung chính của bản mô tả công việc bao gồm các thông tin cần thiết để hiểu rõ yêu cầu và kỳ vọng của công việc.
Nhận diện công việc bao gồm các thông tin quan trọng như tên công việc, mã số công việc, cấp bậc, nhân viên thực hiện, cán bộ lãnh đạo và thù lao công việc.
- Mô tả thực chất công việc
- Các mối quan hệ trong thực hiện công việc : Mối quan hệ của người thực hiện công việc với những người khác ở trong và ngoài doanh nghiệp
Chức năng và trách nhiệm trong công việc bao gồm việc liệt kê các chức năng và nhiệm vụ chính, đồng thời giải thích rõ ràng các công việc cụ thể cần thực hiện trong từng nhiệm vụ đó Việc xác định chức năng giúp người lao động hiểu rõ vai trò của mình, trong khi việc mô tả nhiệm vụ cụ thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện công việc một cách hiệu quả.
- Quyền hạn của người thực hiện công việc : Xác định rõ quyền hạn hay phạm vi quyền hành trong các quyết định về mặt tài chính và nhân sự
Tiêu chuẩn mẫu trong đánh giá nhân viên thực hiện công việc cần xác định rõ ràng các tiêu chí mà nhân viên phải đạt được, bao gồm số lượng sản phẩm hoặc khối lượng công việc hàng ngày, doanh số bán hàng, mức tiêu hao nguyên vật liệu và chất lượng sản phẩm.
Điều kiện làm việc là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất của nhân viên Các điều kiện đặc biệt như làm việc theo ca ba, yêu cầu làm thêm giờ, mức độ ô nhiễm môi trường, tiếng ồn trong không gian làm việc, và sự may rủi trong công việc cần được xem xét kỹ lưỡng Những yếu tố này không chỉ tác động đến tâm lý và thể chất của người lao động mà còn ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng công việc.
Bản tiêu chuẩn công việc là tài liệu trình bày các điều kiện tối thiểu cần thiết để một cá nhân hoàn thành công việc cụ thể Nó liệt kê các yêu cầu chính đối với nhân viên, bao gồm nhiều yếu tố đa dạng Những yếu tố chính thường được đề cập trong bản tiêu chuẩn công việc bao gồm kỹ năng, kinh nghiệm, và các tiêu chí khác mà nhân viên cần đáp ứng.
Những nhân tố ảnh hưởng tới quá trình tuyển dụng nhân sự
Quá trình tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố Những tác động tích cực sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng lựa chọn được ứng viên phù hợp, sở hữu phẩm chất và kỹ năng cần thiết cho vị trí công việc Ngược lại, các yếu tố tiêu cực có thể cản trở quy trình tuyển dụng, dẫn đến việc doanh nghiệp không tìm được ứng viên đáp ứng yêu cầu, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả lao động và kết quả kinh doanh Do đó, doanh nghiệp cần chú ý đến các yếu tố môi trường tác động đến công tác tuyển dụng để đạt được kết quả tốt nhất.
1.5.1 Nhóm nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
Các nhóm nhân tố bên ngoài doanh nghiệp ảnh hưởng tới quá trình tuyển dụng:
Tình hình kinh tế - chính trị ổn định trong một quốc gia tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế, nâng cao thu nhập và đời sống của người lao động Sự cải thiện này không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và mở rộng quy mô Để đáp ứng nhu cầu phát triển, doanh nghiệp cần tuyển dụng thêm lao động mới.
Yếu tố văn hóa - xã hội đóng vai trò quan trọng trong quản trị nhân sự và tuyển dụng của doanh nghiệp Sự phát triển của yếu tố này nâng cao phẩm chất và ý thức con người, từ đó cải thiện chất lượng ứng viên tham gia tuyển dụng Chính sách và mục tiêu tuyển dụng cần phải phù hợp với sự phát triển của xã hội Những công việc được xã hội quan tâm sẽ thu hút nhiều ứng viên giỏi, trong khi những công việc có quan niệm tiêu cực sẽ gây khó khăn trong việc tuyển dụng lao động chất lượng cho tổ chức.
Hệ thống pháp luật và chính sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyển dụng Mặc dù các doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều phương pháp tuyển dụng khác nhau, nhưng tất cả đều phải tuân thủ các quy định của luật lao động hiện hành.
Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định của nhà nước về đối tượng chính sách và ưu tiên trong tuyển dụng Cụ thể, khi nhà nước yêu cầu ưu tiên tuyển dụng quân nhân xuất ngũ, doanh nghiệp phải xem xét và xếp hạng ưu tiên cho nhóm lao động này, ngay cả khi các ứng viên khác đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn và điều kiện tuyển dụng.
Môi trường cạnh tranh ảnh hưởng lớn đến quy trình và chất lượng tuyển dụng của doanh nghiệp Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, những doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh cao sẽ thu hút được nhiều nhân tài, trong khi các doanh nghiệp yếu kém sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lao động Điều này buộc các doanh nghiệp phải đa dạng hóa các hình thức và phương pháp tuyển dụng để nâng cao hiệu quả.
Quan hệ cung cầu trên thị trường lao động có ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và quy trình tuyển dụng Khi thị trường lao động dư thừa loại lao động mà doanh nghiệp cần, tức là cung vượt cầu, doanh nghiệp sẽ dễ dàng tuyển dụng nhân sự có trình độ cao Tỷ lệ thất nghiệp cao thường dẫn đến nguồn cung ứng ứng viên dồi dào, giúp công ty thu hút và lựa chọn lao động một cách hiệu quả hơn.
Khi cung nhỏ hơn cầu, doanh nghiệp không thể sử dụng phương pháp tuyển chọn thông thường mà cần nhanh chóng tuyển dụng để tránh mất nhân lực vào tay đối thủ Để thu hút ứng viên, doanh nghiệp cần áp dụng nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn.
Trong thời đại công nghệ bùng nổ hiện nay, các công ty cần cải tiến kỹ thuật và trang thiết bị để cạnh tranh hiệu quả trên thị trường Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến quy trình sản xuất mà còn tác động đến nhu cầu tuyển dụng nhân sự, yêu cầu các tổ chức phải tìm kiếm những nhân viên có khả năng phù hợp Tuy nhiên, việc tuyển dụng những nhân viên này không phải là điều dễ dàng Bên cạnh đó, sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật cũng dẫn đến việc giảm số lượng nhân sự cần thiết cho công việc.
1.5.2 Nhóm nhân tố bên trong doanh nghiệp
Nhiều yếu tố nội tại có thể tác động đến hiệu quả trong việc thu hút và lựa chọn ứng viên cho vị trí công việc tại công ty, bao gồm các yếu tố như môi trường làm việc, chính sách đãi ngộ, và thương hiệu nhà tuyển dụng.
Mục tiêu phát triển của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động, đặc biệt là trong công tác tuyển dụng Nhà quản trị cần căn cứ vào sứ mạng và chiến lược riêng của doanh nghiệp để hướng dẫn các hoạt động Mỗi bộ phận trong doanh nghiệp sẽ tổ chức công việc và nhân sự dựa trên mục tiêu chung, từ đó ảnh hưởng đến kế hoạch tuyển dụng Việc tuyển dụng nhân sự phải phù hợp với từng loại mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra, đảm bảo thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả.
Hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút ứng viên chất lượng Người lao động thường tìm kiếm cơ hội thăng tiến và môi trường làm việc ổn định, nơi họ có thể phát triển tài năng Một công ty có uy tín về chất lượng sản phẩm sẽ dễ dàng thu hút những ứng viên có trình độ cao Ngược lại, nếu hình ảnh và uy tín công ty bị đánh giá thấp, khả năng thu hút ứng viên giỏi sẽ giảm sút Do đó, cả giá trị hữu hình và vô hình của công ty đều ảnh hưởng đến sự hấp dẫn trong mắt các ứng viên.
Khả năng tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tuyển dụng nhân sự Việc đầu tư vào chất lượng tuyển dụng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn Tuy nhiên, nhiều công ty nhỏ với nguồn tài chính hạn chế thường thực hiện quy trình tuyển dụng không kỹ lưỡng, dẫn đến chất lượng nhân sự không đạt yêu cầu.
Các doanh nghiệp hiểu rõ mối quan hệ giữa tiền lương và sự đóng góp của nhân viên Doanh nghiệp có chính sách lương cao và đãi ngộ tốt sẽ thu hút được nhiều ứng viên chất lượng, đồng thời khuyến khích nhân viên làm việc hăng say, sáng tạo và tích cực, từ đó mang lại lợi ích lớn cho tổ chức.
Nhu cầu nhân sự của các bộ phận ảnh hưởng lớn đến quá trình tuyển dụng, với từng giai đoạn và tính chất công việc khác nhau Mỗi bộ phận sẽ có nhu cầu nhân sự riêng biệt, dẫn đến sự khác biệt trong yêu cầu tuyển dụng Đối với từng vị trí cụ thể, sẽ cần lựa chọn nhân viên với những phẩm chất phù hợp nhất.
