TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP
Tổng quan tình hình nghiên cứu
Phân tích tài chính là quá trình đánh giá kết quả quản lý tài chính của doanh nghiệp thông qua báo cáo tài chính, nhằm xác định điểm mạnh và điểm yếu, từ đó đề xuất biện pháp cải thiện Tình hình tài chính của mỗi doanh nghiệp khác nhau do ảnh hưởng của thời điểm, địa bàn hoạt động và điều kiện kinh doanh, vì vậy cần có chiến lược riêng cho từng doanh nghiệp Mặc dù có nhiều nghiên cứu trước đây, học viên vẫn chọn đề tài này để tìm kiếm những cải tiến mới, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính tại Công ty Cổ phần Dầu Thực Vật Tường An.
Từ trước tới nay có rất nhiều đề tài nghiên cứu về phân tích tài chính doanh nghiệp
- Luận văn thạc sỹ đề tài “Phân tích tình hình tài chính Công ty Phân bón và
Luận văn "Hóa chất Dầu khí" của Trần Thị Thu Hương (2012) nghiên cứu tình hình tài chính toàn công ty trong 3 năm mà không phân tích chi tiết từng lĩnh vực Mặc dù sử dụng các chỉ tiêu định tính và định lượng, luận văn vẫn chỉ ra một số hạn chế như nợ phải trả cao, tỷ lệ tài sản cố định lớn và hiệu suất sử dụng tài sản cố định chưa cao Tác giả nêu ra nguyên nhân chủ quan như thiếu định hướng và chiến lược cụ thể trong phân tích tài chính, cùng với việc chưa chú trọng phát triển các thước đo tài chính và hoạt động kiểm tra giám sát Ngoài ra, các nguyên nhân khách quan như lãi suất ngân hàng cao và chính sách tài khóa chặt của chính phủ cũng được đề cập Cuối cùng, luận văn đưa ra giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính tại doanh nghiệp, đồng thời trình bày các luận điểm lý thuyết cơ bản và đánh giá toàn diện tình hình tài chính, cùng những biện pháp thực tiễn cho doanh nghiệp.
- Luận văn thạc sỹ đề tài “Phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần
Luận văn "Rượu Bia Đà Lạt" của tác giả Trương Thanh Sơn (2012) đã phân tích tình hình tài chính của công ty, giúp doanh nghiệp nhận diện những biến động tài chính để có biện pháp khắc phục phù hợp Tác giả áp dụng các phương pháp so sánh, số chênh lệch, thay thế liên hoàn và liên hệ cân đối, đồng thời chỉ ra những hạn chế trong quản lý tài sản và nguồn vốn, như quy trình quản lý chưa hợp lý và thiếu phân tích tài chính Hệ thống giám sát rủi ro tài chính còn thiếu toàn diện, và công tác xử lý khoản phải thu diễn ra chậm trễ Mặc dù các chỉ tiêu đánh giá hoạt động tài chính được trình bày, nhưng chưa cụ thể và không phản ánh đầy đủ thực trạng công ty Các giải pháp đề xuất vẫn còn chung chung và chưa thực sự phù hợp với tình hình thực tế.
Luận văn thạc sỹ của Lê Văn Nhân về “Phân tích tài chính công ty TNHH một thành viên cấp thoát nước Lâm Đồng” đã hệ thống hóa tình hình tài chính của công ty thông qua các chỉ tiêu như cơ cấu tài sản, nguồn vốn, hệ số tài chính, khả năng thanh toán và hiệu suất hoạt động Tác giả áp dụng phương pháp phân tích Dupont để đánh giá các tỷ suất lợi nhuận và vòng quay vốn, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, huy động vốn và đào tạo nhân lực Tuy nhiên, nghiên cứu chưa thực hiện phân tích so sánh tương quan ngành và đối thủ cạnh tranh, điều này hạn chế khả năng đánh giá tình trạng tài chính của doanh nghiệp.
Luận văn thạc sỹ của Vũ Thị Bích Hà về "Phân tích tài chính công ty cổ phần Kinh Đô" đã chỉ ra những điểm mạnh và yếu của doanh nghiệp Tác giả nhấn mạnh rằng việc đầu tư cơ sở vật chất chưa đáp ứng nhu cầu phát triển, tỷ suất nợ cao ảnh hưởng đến độ an toàn tài chính, và quản lý kém dẫn đến lãng phí vốn lưu động, làm giảm khả năng thanh toán Từ đó, tác giả đã phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính, bao gồm chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng đa năng, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao khả năng thanh toán và cải thiện hiệu quả sử dụng tài sản cố định.
Luận văn thạc sỹ của tác giả Trần Ngọc Vân về “Phân tích tài chính công ty cổ phần xây dựng Tasco” đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng tài chính của công ty Bài viết nêu rõ các ưu điểm và hạn chế trong hoạt động tài chính thông qua các chỉ tiêu tài chính cụ thể Đồng thời, tác giả cũng đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế này và nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm quý giá cho các doanh nghiệp khác.
Những điểm mới trong luận văn của tác giả
Dựa trên nội dung của 5 đề tài đã tham khảo, tác giả đã có những định hướng cơ bản cho đề cương luận văn của mình Tuy nhiên, các đề tài này chỉ tập trung vào quản lý tài sản và nguồn vốn tại doanh nghiệp, đưa ra các giải pháp chung chung mà chưa thực tế cho hoạt động tài chính Điều này dẫn đến việc đánh giá tài chính của doanh nghiệp chưa được toàn diện Các giải pháp không phản ánh đúng những tồn tại sau khi phân tích thực trạng tài chính của công ty Hơn nữa, các đề tài này cũng chưa thực hiện phân tích so sánh tương quan ngành, so sánh với đối thủ cạnh tranh hay mức trung bình của ngành, từ đó không làm rõ tình trạng tài chính của doanh nghiệp.
Tác giả đã đưa ra những góc nhìn mới nhằm hoàn thiện luận văn, phân tích tài chính công ty một cách hệ thống hơn bằng các phương pháp truyền thống và nhóm hệ số tài chính, kết hợp với các chỉ tiêu phi tài chính Bài viết so sánh tương quan ngành và các đối thủ cạnh tranh để đánh giá ưu điểm và hạn chế trong hoạt động tài chính của công ty cổ phần Dầu Thực Vật Tường An, đồng thời dự báo tài chính cho công ty Cuối cùng, tác giả đề xuất giải pháp thực tế để khắc phục hạn chế trong hoạt động tài chính, nâng cao hiệu quả tài chính phù hợp với sự thay đổi của đất nước hiện nay, đồng thời nêu ra những vấn đề cơ bản trong phân tích tài chính doanh nghiệp.
Cơ sở lý luận về phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp
1.2.1 Khái niệm, vai trò và mục tiêu của quản lý tài chính
1.2.1.1 Khái niệm về quản lý tài chính
Quản lý tài chính là quá trình sử dụng thông tin chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp để phân tích điểm mạnh và điểm yếu, từ đó lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả Điều này bao gồm việc xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn tài chính, tài sản cố định và nhu cầu nhân công trong tương lai, nhằm mục tiêu tăng lãi cổ tức cho cổ đông.
Quản lý tài chính là quá trình lập kế hoạch tài chính dài hạn và ngắn hạn, đồng thời hiệu quả trong việc quản lý vốn hoạt động của công ty Đây là một nhiệm vụ quan trọng cho mọi doanh nghiệp, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến cách thức mà nhà quản lý thu hút vốn đầu tư để thành lập, duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh.
1.2.1.2 Vai trò của quản lý tài chính
Quản lý tài chính là yếu tố then chốt trong hoạt động quản lý doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tính độc lập và sự thành công của doanh nghiệp Trong bối cảnh kinh doanh hiện nay, quản lý tài chính doanh nghiệp đảm nhận những vai trò quan trọng như kiểm soát nguồn lực tài chính, tối ưu hóa chi phí và đảm bảo sự phát triển bền vững.
Quản lý tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn, đảm bảo cung cấp đầy đủ và kịp thời cho hoạt động kinh doanh Doanh nghiệp thường xuyên phát sinh nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho các hoạt động hàng ngày cũng như cho đầu tư phát triển Tài chính doanh nghiệp giúp xác định chính xác nhu cầu vốn cần thiết và đáp ứng kịp thời để hỗ trợ hoạt động kinh doanh hiệu quả.
Quản lý tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư, dựa trên phân tích khả năng sinh lời và mức độ rủi ro Hiệu quả hoạt động kinh doanh phụ thuộc lớn vào cách tổ chức và sử dụng vốn Việc huy động kịp thời các nguồn vốn là yếu tố quyết định để doanh nghiệp nắm bắt cơ hội kinh doanh.
Quản lý tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và kiểm tra các hoạt động sản xuất kinh doanh Thông qua việc phân tích tình hình tài chính và các chỉ tiêu tài chính, nhà quản lý có thể đánh giá tổng quan về hoạt động của doanh nghiệp, phát hiện kịp thời những vấn đề tồn tại và đưa ra quyết định điều chỉnh phù hợp với thực tế kinh doanh.
1.2.1.3 Mục tiêu của quản lý tài chính
Mục tiêu chính của quản lý tài chính là tối đa hóa giá trị cho các cổ đông và chủ sở hữu doanh nghiệp Giá trị này được thể hiện qua tổng giá trị cổ phần mà họ nắm giữ, cụ thể là giá trị mỗi cổ phần được tính bằng giá trị thị trường của doanh nghiệp sau khi trừ đi các khoản nợ, chia cho tổng số cổ phiếu đang lưu hành.
Mục tiêu cốt lõi của hầu hết các công ty là tối đa hóa giá trị cho cổ đông, điều này không chỉ mang lại lợi ích cho cổ đông mà còn đảm bảo phân bổ hiệu quả các nguồn lực khan hiếm, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế Giá trị cổ đông được tối đa hóa thông qua việc gia tăng chênh lệch giữa giá trị thị trường toàn bộ cổ phiếu và vốn chủ sở hữu mà cổ đông cung cấp, tạo ra giá trị thị trường tăng thêm (MVA).
MVA = Giá trị thị trường của cổ phiếu - Vốn chủ do cổ đông cung cấp
= Số cổ phiếu lưu hành x Giá thị trường - Tổng vốn cổ phần thường
Để tối đa hóa lợi nhuận, nhà quản trị có thể tăng cường lợi nhuận bằng cách phát hành ít cổ phiếu và sử dụng lợi nhuận để đầu tư vào chứng khoán ngắn hạn.
1.2.2 Những vấn đề cơ bản của phân tích tài chính doanh nghiệp
1.2.2.1 Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính là quá trình thu thập và xử lý dữ liệu tài chính bằng các kỹ thuật phù hợp để tạo ra thông tin có giá trị, giúp đưa ra kết luận và quyết định tài chính Quy trình này bao gồm bốn bước cơ bản.
(2) Tổng hợp và xử lý dữ liệu thu thập
(3) Tạo ra thông tin tài chính
(4) Kết luận hoặc ra quyết định tài chính
1.2.2.2 Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính là công cụ quan trọng giúp đánh giá toàn diện tình hình sản xuất kinh doanh và mức độ đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp Tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng, vai trò của phân tích tài chính có thể thay đổi, mang lại thông tin hữu ích cho việc ra quyết định.
Đối với những người quản lý doanh nghiệp
Phân tích tài chính nội bộ là hoạt động quan trọng của các nhà quản lý doanh nghiệp, giúp họ tận dụng thông tin chính xác và hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp để thực hiện phân tích tài chính hiệu quả Hoạt động này không chỉ hỗ trợ dự báo tài chính mà còn là cơ sở cho các quyết định quản lý liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau Đặc biệt, phân tích tài chính nội bộ giúp xác định giá trị kinh tế, đánh giá các điểm mạnh và điểm yếu, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Đối với các cơ quan chức năng, cơ quan Nhà nước có liên quan
Phân tích và đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp dựa trên báo cáo tài chính là rất quan trọng để kiểm tra tính tuân thủ nghĩa vụ với Nhà nước và pháp luật Sự giám sát này không chỉ giúp cơ quan thẩm quyền hoạch định chính sách phù hợp mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả Qua đó, Nhà nước có thể xây dựng các kế hoạch phát triển vĩ mô mang lại lợi ích thiết thực cho nền kinh tế.
Đối với các nhà đầu tư
Các nhà đầu tư, bao gồm doanh nghiệp và cá nhân, rất quan tâm đến giá trị của doanh nghiệp vì họ đã đầu tư vốn và có thể phải đối mặt với rủi ro Thu nhập của họ chủ yếu đến từ cổ tức và giá trị gia tăng của vốn đầu tư, cả hai đều bị ảnh hưởng bởi lợi nhuận kỳ vọng của doanh nghiệp Nhà đầu tư thường không hài lòng với lợi nhuận được ghi nhận trên sổ sách, mà họ thực sự quan tâm đến lợi nhuận dự kiến Thông qua việc phân tích báo cáo tài chính, khả năng sinh lời, mức độ rủi ro và biến động giá cả, họ sẽ đưa ra quyết định đầu tư của mình.
Đối với ngân hàng, các nhà cho vay tín dụng, các đối tác kinh doanh và các tổ chức khác
Các đối tượng quan tâm đến khả năng thanh toán công nợ và khả năng hợp tác liên doanh của doanh nghiệp cần phân tích thực trạng sản xuất kinh doanh Chủ nợ đặc biệt chú ý đến khả năng thanh toán nhanh cho các khoản vay ngắn hạn và khả năng hoàn trả cho vay dài hạn, dựa trên khả năng sinh lời của doanh nghiệp Cấu trúc tài chính của doanh nghiệp phản ánh mức độ rủi ro khi vay mượn Ngoài ra, các đối tác kinh doanh cũng xem xét khả năng hợp tác thông qua việc tuân thủ các chế độ và tiềm năng kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
Đối với những người hưởng lương trong doanh nghiệp
