http://et32.mooo.com TIỂU LUẬN ĐỀ TÀI : XỬ LÝ THỦY SẢN http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Mục lục CHƯƠNG I 3 II.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI 7 II.1.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ LÝ HỌC 7 II.1.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HÓA HỌC 8 II.2 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ QUI TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO NHÀ MÁY 12 II.2.1 QUI TRÌNH XỬ LÝ 1 12 II.2.2 QUI TRÌNH XỬ LÝ 2 14 II.2.3 QUI TRÌNH XỬ LÝ 3 15 II.3 MÔ TẢ SƠ ĐỒ CỘNG NGHỆ CÁC HẠNG MỤC CỦA HỆ THỐNG 16 II.3.1 Song chắn rác: 16 II.2. Bể lắng cát: 17 II.4 Bể tuyển nổi : 18 BỂ LẮNG THỨ CẤP: 39 Bể khử trùng 42 http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com CHƯƠNG I GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY Nhà Máy Chế Biến Thủy Hải Sản Thiên Mã. Chủ đầu tư Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Xuất Nhập Khẩu Thủy Sản Thiên Mã. Trụ sở chính: 75/35 trần phú, phường Cái Khế, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ Địa điểm thực hiện - Thuộc lô 16A-18, Khu CN Trà Nóc I, phường Trà Nóc, quận Bình Thủy, TP. Cần Thơ. Quy mô của nhà máy Diện tích 10.023,20 m2 thời hạn 40 năm để xây dựng nhà xưởng sản xuất và dự phòng phát triển thời gian tới. Xây dựng hoàn chỉnh và đưa vào hoạt động vào tháng 02/2007, công suất thiết kế 4.284 tấn sản phẩm/năm sản xuất ổn định Sản phẩm chủ yếu của nhà máy là Fillet cá Tra đông lạnh, kế hoạch sản xuất hàng năm theo công suất thiết kế như sau: Bảng: Công suất hoạt động nhà máy Fillet cá tra Năm 1 Năm 2 Năm 3 Năm 4 Năm 5 Sản lượng (tấn) 3.427 3.856 4.070 4.284 4.284 Nhà máy có 430 lao động, trong số đó lao động gián tiếp khoảng 30 người được trả lương ổn định theo công việc được giao, còn lại là lao động trực tiếp sẽ nhận lương theo mức khoán sản phẩm hoặc khối lượng công việc hoàn thành. Điều kiện tự nhiên của khu vực Nhiệt độ: Nhiệt độ không khí là yếu tố ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến quá trình lan truyền và chuyển hoá chất ô nhiểm. Nhiệt độ càng tăng cao thì tốc độ lan truyền và chuyển hoá chất ô nhiểm trong môi trường càng lớn. Nhiệt độ không khí dao động trong khoảng ( 26,8-27.5 0 C ). Nhiệt độ trung bình/năm là 26,4 0 C. Nhiệt độ này thích họp cho sự phát Độ ẩm và chế độ mưa: http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Mưa có tác dụng làm pha loãng các chất thải, lượng mưa càng lớn thì mức độ ô nhiễm không khí và nước càng giảm. • Lượng mưa trung bình hằng năm: 1.666 mm. • Độ ẩm không khí: 75-90 %. • Bão: Tần xuất bảo xuất hiện rất thấp. • Bốc hơi: Lượng bốc hơi trung bình/năm từ 950-1200. • Mùa mưa lượng bốc hơi ít hơn mùa khô(55-99 mm). Chế độ gió: Gió là yếu tố quan trọng trong việc lan truyền chất ô nhiễm không khí. Tốc độ gió càng cao thì chất ô nhiễm được vận chuyển càng xa nồng độ chất ô nhiễm càng được pha loãng bởi không khí sạch.Khi tốc độ gió nhỏ hoặc lặng gió thì chất ô nhiễm chụp ngay xuống mặt đất gây nên tình trạng ô nhiễm cao tại khu vực chế biến. Tốc độ gió trung bình trong năm 1,6 m/s. Trong năm có 63 ngày có dông, tốc độ gió dông cao nhất trong năm ghi nhận được là 31 m/s. Số ngày có dông xảy ra trong các tháng 5 đến tháng 10.Tốc độ gió và hướng gió thay đổi phụ thuộc vào từng thời kỳ trong mùa. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, gió Tây Nam từ biển thổi vào. Mùa khô, gió Đông Bắc và gió Đông Nam từ lục địa thổi qua gây khô. Chất lượng không khí Tại Thành Phố Cần Thơ Nhìn chung, môi trường không khí của khu vực thực hiện dự án bị ô nhiễm chủ yếu do bụi và tiếng ồn mà chủ yếu từ hoạt động giao thông. Môi trường không khí ở khu vực thực hiện dự án được thể hiện ở bảng sau. Bảng: Chất lượng không khí STT Chất ô nhiễm Đơn vị đo Kết quả TCVN 5937-2005 1 Bụi mg/m 3 0,31 0,3 2 SO 2 mg/m 3 0,09 0,35 3 NO 2 mg/m 3 0,06 0,2 4 CO mg/m 3 1,53 30 Qui trình sản xuất của nhà máy: http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Nhà Máy Chế Biến Thủy Hải Sản Thiên Mã bao gồm hai phân xưởng: • Phân xưởng chế biến Fillet cá Tra, cá Basa; • Phân xưởng chế biến mực, bạch tuộc. Mỗi phân xưởng bao gồm nhiều qui trình sản xuất và được căn cứ vào thành phẩm của mổi phân xưởng. Sau đây tơi xin giới thiệu qui trình sản xuất của nhà máy: Quy trình chế biến Fillet cá Tra, cá Basa: Quy trình chế biến mực, bạch tuộc http://et32.mooo.com Nguyên liệu Cấp đông fillet Rửa, lạng Xếp khuôn Đònh hình Thành phẩm Cân đònh lượng Đóng gói Xuất kho thành phẩm Nhập kho trữ đông -20 0 C http://et32.mooo.com Nước thải nhà máy: 2302 m 3 /ngày Nước thải sản xuất: Do đặc trưng của q trình chế biến thuỷ hải sản nên lượng nước của cơng ty tập trung chủ yếu vào là nước sử dụng cho khâu rửa ngun liệu ban đầu.Lượng nước thải theo tính tốn của cơng ty sau khi qua hệ thơng xử lý là rất lớn khoảng 2250 m 3 /ngày Bảng : Kết quả phân tích mẫu nước thải sản xuất của nhà máy TT Các chỉ tiêu Kết qủa Đơn vị TCVN (5945 – 2005) Loại A 1 SS 1.500- 2.000 mg/l 50 2 COD 2.000- 2.200 mg/l 50 3 BOD 5 1.400- 1.800 mg/l 30 4 Tổng Nitơ 150-250 mg/l 15 5 Tổng Photpho 25-30 mg/l 4 6 Dầu mỡ động vật 150-250 mg/l 10 Nguồn: Dự án đầu tư xây dựng nhà máy chế biến thủy sản Nước thải sinh hoạt: 52 m 3 /ngày http://et32.mooo.com Nguyên liệu Xử lý nội tạng Phân màu Cấp đông Lên khuôn Phân loại kích cỡ Cân, đóng gói Nhập kho ttrữ đông -20 0 C Xuất kho thành phẩm http://et32.mooo.com Nước thải sinh hoạt trong Công ty được sinh ra từ các khâu: vệ sinh cá nhân, tắm, giặt,…Do đặc trưng của của quá trình chế biến thuỷ hải sản các chất ô nhiễm được thể hiện dưới bảng sau. Bảng : Tải lượng và nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt STT Thông số Tải lượng, g/người.ngày Nồng độ, mg/l 1 SS 30-50 206-294 2 BOD 35-50 206-294 3 COD 115-125 676-735 4 Tổng Nitơ 6-17 35-10 5 Tổng Photpho 3-5 18-29 Nguồn: Trần Đức Hạ, Xử lý nước thải sinh hoạt quy mô vừa và nhỏ Chương II: GIỚI THIỆU MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI VÀ ĐỀ XUẤT QUI TRÌNH XỬ LÝ II.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI II.1.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ LÝ HỌC Bảng II.1 Ứng dụng của các công trình và thiết bị để xử lý lý học Công trình hoặc thiết bị Ứng dụng Lưu lượng kế Theo dõi, quản lý lưu lựơng nước thải Song chắn rác Loại bỏ rác có kích thước lớn Thiết bị nghiền rác Nghiền các loại rác có kích thước lớn, tạo nên một hỗn hợp nước thải tương đối đồng nhất Bể điều lưu Điều hòa lưu lượng nước thải cũng như khối lượng các chất ô nhiễm Thiết bị khuấy trộn Khuấy trộn các hóa chất và các khí với nước thải, giữ các chất rắn ở trạng thái lơ lững. Bể tạo bông cặn Tạo điều kiện cho các hạt nhỏ liên kết lại với nhau thành các bông cặn để chúng có thể lắng. Bể lắng Loại các cặn lắng và cô đặc bùn. http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Bể tuyển nổi Loại các chất rắn có kích thước nhỏ còn sót lại sau khi xử lý nước thải, có tỉ trọng bằng tỉ trọng nước. Siêu lọc Như bể lọc cũng được ứng dụng để lọc tảo trong các hồ cố định chất thải. Trao đổi khí Đưa thêm vào hoặc khử đi các chất khí trong nước thải. Bể lọc Loại bỏ các chất rắn có kích thước nhỏ còn sót lại. Làm bay hơi và khử các chất khí Khử các chất hữu cơ bay hơi trong nước thải. Khử trùng Loại bỏ các vi sinh vật bằng tia UV. Nguồn: Wastewater Engiineering: treatment, reuse, disposal 1991. Xử lý lý học là một giai đoạn trong hệ thống xử lý nước thải, bản chất của phương pháp này là làm sạch sơ bộ nước thải trước khi xử lý sinh học. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khi mức độ cần thiết làm sạch nước thải không cao lắm và điều kiện vệ sinh cho phép thì phương pháp xử lý lý học giữ vai trò chính trong hệ thống xử lý. II.1.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HÓA HỌC Phương pháp xử lý hóa học là đưa vào nước thải một hóa chất nào đó. Hóa chất này tác dụng với các chất ô nhiễm có trong nước thải để tạo thành cặn lắng hay chất hòa tan không độc hại. Bảng II.2. Ứng dụng quá trình xử lý hóa học. Quá trình Ứng dụng Trung hòa Để trung hòa các loại nước thải có độ kiềm hoặc độ axit cao Keo tụ Loại bỏ phospho và tăng hiệu quả lắng của các chất rắn lơ lửng trong các công trình lắng sơ cấp. Hấp phụ Loại bỏ các chất hữu cơ không thể xử lý được bằng các phương pháp xử lý hóa học hay sinh học thông dụng. Cũng được dùng khử clo của nước thải sau xử lý. Khử trùng Để loại bỏ các vi sinh vật gây bệnh. Các phương pháp thường sử dụng là: Chlorine, Chlorinedioxit… http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Khử Clo Để loại bỏ các hợp chất của chlorine còn sót lại sau quá trình khử trùng bằng clo Các quá trình khác Nhiều loại hóa chất sử dụng để đạt một mục tiêu nào đó Nguồn: Wastewater Engineering: treament, reuse, disposd 1991 II.1.3 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SINH HỌC Qúa trình xử lý sinh học thường đi theo sau quá trình xử lý cơ học để loại bỏ các chất hữu cơ trong nước thải nhờ hoạt động của các vi khuẩn. Tùy theo nhóm vi khuẩn sử dụng là hiếu khí hay hiếm khí mà người ta thiết kế các công trình khác nhau và tùy vào nhóm vi khuẩn, vi sinh vật mà các quá trình xử lý hiếu khí hay quá trình xử lý yếm khí. II.1.3.1 SƠ LƯỢC VỀ QUÁ TRÌNH HIẾU KHÍ  Quá trình oxi hóa ( hay dị hóa) (COHNS) + O 2 + vi khuẩn hiếu khí CO 2 + NH 4 + Sản phẩm khác + năng lượng chất hữu cơ  Quá trình tổng hợp (hay đồng hóa) (COHNS) + O 2 + vi khuẩn hiếu khí + năng lượng C 5 H 7 O 2 N Khi hàm lượng chất hữu cơ thấp hơn nhu cầu của vi khuẩn, vi khuẩn sẽ trải qua quá trình hô hấp nội bào hay là tự oxi hóa để sử dụng nguyên sinh chất của bản thân chúng làm nguyên liệu. C 5 H 7 O 2 N + 5O 2 5CO 2 +NH 4 + + 2 H 2 O + năng lượng http://et32.mooo.com Nước thải đầu vào BOD Các chất nền không phân hủy Sinh khối Nước thải đầu ra CO 2 ,H 2 O (SO 4 2- , NO 3 - )… http://et32.mooo.com Hình II.1 Sơ đồ quá trình phân hủy hiếu khí II.1.3.2 SƠ LUỢC VỀ QUÁ TRÌNH YẾM KHÍ Trong điều kiện yếm khí, vi khuẩn yếm khí sẽ phân hũy chất hữu cơ sau: (COHNS) + vi khuẩn yếm khí CO 2 + H 2 S + NH 4 + + CH 4 + các chất khác + năng lượng (COHNS) + vi khuẩn yếm khí + năng lượng C 5 H 7 O 2 N Thành phần hỗn hợp khí sản sinh ra từ quá trình phân hũy yếm khí bao gồm: Methane (CH 4 ) 55 - 65% Carbon Deoxide (CO 2 ) 35 - 45% Nitrogen (N 2 ) 0 - 3% Hydrogen (H 2 ) 0 – 1% Hydrogen Sulfide (H 2 S) 0 – 1% Quá trình yếm khí là một quá trình phức tạp, liên hệ đến hàng trăm phản ứng và chất trung gian, mỗi phản ứng sẽ được tiếp xúc bởi một loại enzyme hay chất xúc tác. Nói chung quá trình yếm khí diến ra qua các giai đoạn sau: - Thủy phân hay quá trình cắt ngắn mạch các chất hữu cơ cao phân tử. - Tạo axit. - Sinh khí methane. Có 4 nhóm vi khuẩn chính tham gia vào quá trình lên men yếm khí: - Các vi khuẩn thủy phân và lên men chất hữu cơ. - Các vi khuẩn thuộc nhóm acetogenic (tạo ra acetate và H 2 ). - Nhóm vi khuẩn sử dụng acetate để tạo ra methane. - Nhóm vi khuẩn sử dụng hydrogen để tạo ra methane. http://et32.mooo.com [...]... Melnerney, M.J Bryant, N.P 1980) II.2 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ QUI TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO NHÀ MÁY II.2.1 QUI TRÌNH XỬ LÝ 1 Nước thải đầu vào Song chắn rác Bể điều lưu Bể lắng sơ cấp Bể UASB Bùn cặn Sân phơi bùn Bùn cặn Nước thải đã xử lý Bể khử trùng Hồn lưu nước Hồn lưu bùn Bể lắng thứ cấp Bể bùn hoạt tính Hình II.4 Sơ đồ xử lý nước thải theo qui trình 1 +Ưu điểm: - Xử lý nước thải có hàm lượng chất hữu cơ... chất cần xử lý 24/24 giờ Do đó sự hiện diện của bể điều lưu là hết sức cần thiết Bể điều lưu có chức năng điều hòa lưu lượng nước thải và các chất cần xử lý để đảm bảo hiệu quả cho các q trình xử lý sinh học phía sau, nó chứa nước thải và các chất cần xử lý ở những giờ cao điểm rồi phân phối lại cho các giờ khơng hoặc ít sử dụng để cung cấp ở một lưu lượng nhất định 24/24 giờ cho các hệ thống xử lý sinh... xây dựng cao http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com II.2.2 QUI TRÌNH XỬ LÝ 2 Nước thải đầu vào Song chắn rác Bể lắng cát Bể lắng sơ cấp Bể điều lưu Bùn cặn Sân phơi bùn Bùn cặn Nước thải đã xử lý Bể khử trùng Hồn lưu nước Hồn lưu bùn Bể lắng thứ cấp Bể bùn hoạt tính Hình II.5 Sơ đồ qui trình xử lý nước thải 2 +Ưu điểm: - Xử lý nước thải có hàm lượng chất hữu cơ cao - Nước thải đầu ra khơng gây mùi... 30 ÷ 55m3/kgBOD5 được xử lý( hệ thống tạo bọt khí), 24 ÷ 36 m3/kgBOD5 được xử lý (hệ thống sục khí tạo bọt mịn) Nếu F/M nhỏ hơn 0,3mg/l lượng khơng khí cần thiết sẽ tăng lên Thơng thường khi sử dụng hệ thống bơm nén khí với hệ thống khuếch tán khí người ta cần 3,75÷15m3 khơng khí trên một m3 nước thải Đối với các thiết bị cơ khí khấy đảo để sục khí cần 1÷1,5kgO2/kgBOD5 được xử lý, theo thực nghiệm ở... http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Bể bùn hoạt tính: Xử lý nước thải bằng bể bùn hoạt tính bao gồm bể chứa khí và bể lắng, vi sinh vật kết bơng được tách ra ở bể lắng và hồn lưu lại bể hiếu khí để duy trì nồng độ cao của vi sinh vật có hoạt tính, lượng bùn thừa được tách ra đưa vào bể nén bùn hay các cơng trình xử lý bùn khác để đảm bảo có oxy thường xun và trộn đều nước thải với bùn hoạt tính, cần phải cung... trong các kênh dẫn, làm giảm thể tích hữu dụng của các bể xử lý và tăng tần số làm sạch các bể này Vì vậy trong các trạm xử lý nhất thiết phải có bể lắng cát Bể lắng cát thường đặt phía sau song chắn rác và trước bể lắng sơ cấp Đơi khi người ta đăt bể lắng cát trước song chắn rác, tuy nhiên việc đặt sau song chắn rác có lợi hơn cho việc quản lý bể Ở đây phải tính tốn như thế nào cho các hạt cát và các... Trong q trình xử lý nước thải cần phải điều hồ lượng dòng chảy Trong q trình này thực chất là thiết lập hệ thống điều hồ lưu lượng và nồng độ chất ơ nhiễm trong nước thải nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho các cơng trình phía sau hoạt động ổn định Nước thải cơng ty được thải ra với lưu lượng biến đổi theo thời vụ sản xuất, giờ mùa Trong khi đó các hệ thống sinh học phải được cung cấp nước thải đều đặn về... xây dựng các bể sinh học Hơn nữa các chất ức chế q trình xử lý sinh học sẽ được pha lỗng hoặc trung hòa ở mức độ thích hợp cho hoạt động của vi sinh vật Trong thực tế bể điều lưu được xây dựng lớn hơn thể tích thiết kế 10 ÷20% để phòng ngừa các trường hợp khơng tiên đốn được sự cố biến động hàng ngày của lưu lượng, trong một số hệ thống xử lý người ta có thể bơm, hồn lưu một số nước thải về bể điều... nước: HK=h1 + h2 = 0,62 +0,3=0,92(m) 2 Tính tốn song chắn rác: Nước thải dẫn vào hệ thống xử lý nước trước hết phải qua song chắn rác Tại đây các thành phần rác có kích thước lớn như: vải vụn, vỏ đồ hộp, lá cây … được giữa lại Đây là bước quan trọng nhằm đảm bảo an tồn và điều kiện làm việc thuận lợi cho cả hệ thống xử lý nước thải Bảng 4: Các giá thơng dụng để thiết kế song chắn rác: Chỉ tiêu Vận tốc nước... hạt ở vận tốc thiết kế, diện tích mặt cắt đứng của bể được điều chỉnh vận tốc dòng chảy và số bể Cần phải hạn chế dòng chảy rối xảy ra ở đầu vào và đầu ra của bể, người ta đề nghị tăng chiều dài lý thuyết lên 50% để thoả mãn vấn đề này Bảng 3.2: Các giá trị thiết kế bể lắng cát Thơng số Thời gian lưu tồn nước ( giây) Vận tốc chuyển động ngang ft/ s Tốc độ lắng của hạt ft/ min  Giữ lại trên lưới có . LUẬN ĐỀ TÀI : XỬ LÝ THỦY SẢN http://et32.mooo.com http://et32.mooo.com Mục lục CHƯƠNG I 3 II.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI 7 II.1.1 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ. cho phép thì phương pháp xử lý lý học giữ vai trò chính trong hệ thống xử lý. II.1.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HÓA HỌC Phương pháp xử lý hóa học là đưa vào nước