NỘI DUNG
Thực trạng quản lý hoạt động dạy học giáo dục địa phương tại trường THPT Nông Cống 3 đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018
2.2.1 Khái quát tình hình giáo dục đào tạo tại trường THPT Nông Cống 3
Trường THPT Nông Cống 3, được thành lập vào năm 1977, tọa lạc tại xã Công Liêm, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hoá Sau 45 năm phát triển, nhà trường đã không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo gần 30 nghìn học sinh.
Trường THPT Nông Cống 3 có tỷ lệ học sinh đậu đại học luôn đạt trên 60% trong những năm gần đây, và kết quả thi học sinh giỏi nằm trong tốp khá của tỉnh Tỷ lệ học sinh đậu kỳ thi THPT Quốc gia trong 5 năm qua đạt 100% Đội ngũ giáo viên của trường 100% đạt chuẩn và trên chuẩn, cùng với cơ sở vật chất được đầu tư khang trang, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục Năm học 2020-2021, trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 1.
Từ những ngày đầu thành lập, nhà trường đã nhận được sự quan tâm từ Đảng bộ, chính quyền huyện Nông Cống và ngành GD&ĐT, cùng với sự hỗ trợ của cộng đồng, ban giám hiệu, cán bộ, giáo viên và học sinh Tất cả đã nỗ lực vượt qua khó khăn, phấn đấu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng nền nếp và kỷ cương Hàng năm, nhà trường luôn chú trọng đến chất lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn và kết quả thi đại học để đạt chuẩn về chất lượng giáo dục.
Bảng 2.1 Thống kê HS và GV trường THPT Nông Cống 3 năm học 2020-2021 Trường THPT Nông Cống 3 Khối Số lớp Số lượng HS theo khối
Cán bộ, GV, nhân viên 69 người
Trong năm học vừa qua, Trường THPT Nông Cống 3 có tổng cộng 28 lớp với 1.121 học sinh và 69 cán bộ, giáo viên, nhân viên Cụ thể, trường có 9 lớp khối 10, 10 lớp khối 11 và 9 lớp khối 12.
Năm 2021, trường có 16 học sinh đạt từ 27 điểm trở lên và 16 em đạt điểm 10 trong kỳ thi tốt nghiệp, chứng tỏ chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao Để đạt được thành tích này, nhà trường đã thực hiện hiệu quả Công văn số 4612/BGDĐT của Bộ GD&ĐT, triển khai nội dung tích hợp của từng môn học và liên môn Đồng thời, nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục nhằm phát triển năng lực và phẩm chất học sinh, phù hợp với điều kiện thực tế và quan tâm đến giáo dục địa phương Các tổ chuyên môn cũng đã đổi mới phương pháp dạy học, xây dựng kế hoạch bài học nhằm tăng cường tính chủ động, tích cực và khả năng tự học của học sinh thông qua thiết kế các hoạt động học trong giờ lên lớp.
Trường THPT Nông Cống 3 chú trọng rèn luyện phương pháp tự học cho học sinh, khuyến khích việc nghiên cứu sách giáo khoa để tiếp thu và áp dụng kiến thức mới Nhà trường dành nhiều thời gian trên lớp cho học sinh luyện tập và thực hành Đồng thời, các tổ/nhóm chuyên môn được chỉ đạo xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp với kế hoạch giáo dục từng môn học, nhằm đa dạng hóa các hình thức kiểm tra và đánh giá.
Trong hoạt động giáo dục địa phương, nhà trường thực hiện chương trình của Bộ GĐ&ĐT, giúp học sinh tìm hiểu về quê hương và văn hóa địa phương Nội dung này được lồng ghép vào các tiết sinh hoạt ngoài giờ và các môn học, đặc biệt là môn giáo dục công dân Nhà trường kết nối với gia đình và xã hội để giáo dục đạo đức cho học sinh, tuyên truyền lối sống tích cực, yêu thương và gìn giữ truyền thống dân tộc, đồng thời tránh xa các tệ nạn xã hội.
Trường THPT Nông Cống 3 tự hào nhìn lại hơn 40 năm xây dựng và phát triển, vượt qua nhiều khó khăn và thử thách Nhờ sự đoàn kết, trách nhiệm và nỗ lực của các thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh, nhà trường đã đạt được nhiều thành tích đáng tự hào, góp phần quan trọng vào sự phát triển giáo dục của huyện Nông Cống và tỉnh Thanh Hoá.
2.2.2 Thực trạng nội dung, hình thức giảng dạy giáo dục địa phương trường THPT Nông Cống 3 đang thực hiện.
Chương trình giáo dục địa phương hiện nay cho thấy Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo phi tập trung hóa trong quản lý, đồng thời hướng dẫn lồng ghép chương trình GDĐP vào các môn học Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hoá đã tổ chức lựa chọn nội dung phù hợp với địa phương để biên soạn tài liệu dạy học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại trường THPT Nông Cống.
Trường THPT Nông Cống 3 đang tiến hành xây dựng giáo án Giáo dục địa phương (GDĐP) với nhiều hình thức dạy học phong phú, như giáo dục thông qua di sản, kết nối với sản xuất, kinh doanh và bảo vệ môi trường Ngoài ra, giáo dục địa phương còn được thực hiện thông qua các chuyến tham quan thực tế tại các di tích lịch sử trong huyện Nông Cống Hình thức dạy học GDĐP qua trải nghiệm thực tế đang trở thành một xu hướng tích cực và phổ biến tại trường.
Trong quá trình dạy học tại trường THPT Nông Cống 3, nội dung giáo dục phổ thông vẫn còn máy móc, chưa đáp ứng đầy đủ các mục tiêu đề ra Chương trình dạy học chủ yếu tập trung vào kiến thức văn hóa, lịch sử, địa lý, và môi trường, trong khi các vấn đề như tính đặc thù, thời sự, hướng nghiệp, và thế mạnh kinh tế của huyện Nông Cống chưa được quan tâm đầy đủ Phương pháp giảng dạy hiện tại vẫn thiên về truyền thụ kiến thức, chưa tạo cơ hội cho học sinh phát huy tính sáng tạo, dẫn đến việc các em không biết vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn Thêm vào đó, nhiều nội dung giáo dục định hướng nghề nghiệp trong các môn học còn bị trùng lặp và chồng chéo.
2.2.3 Thực trạng quản lý dạy học giáo dục địa phương đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018
2.2.3.1 Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lý chương trình GDĐP
Dựa trên các chỉ đạo của Bộ và Sở GD&ĐT Thanh Hóa, cùng với tình hình thực tế của trường THPT Nông Cống 3, Ban giám hiệu đã xây dựng kế hoạch hoạt động cho năm học, tập trung vào các lĩnh vực như xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tài chính - kế hoạch, chuyên môn, kiểm tra nội bộ và nhân sự Trong đó, công tác dạy học được xác định là trọng tâm, đặc biệt là việc xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình GDĐP cho các khối lớp 10, 11, 12.
Vào đầu năm học, Hiệu trưởng yêu cầu Tổ trưởng tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch quản lý dạy học và thực hiện nghiêm túc kế hoạch giáo dục địa phương Tổ trưởng sẽ trực tiếp chỉ đạo các giáo viên trong tổ xây dựng chương trình giáo dục địa phương theo quy trình đã định.
Để xác định mục tiêu chương trình giáo dục đào tạo, giáo viên nhà trường cần được trang bị đầy đủ sách và tài liệu liên quan đến môn học Việc này giúp họ dễ dàng hơn trong việc định hướng và xây dựng mục tiêu giáo dục phù hợp.
Xác định kiến thức trọng tâm trong giáo dục đặc biệt là rất quan trọng, vì GDĐP có những đặc trưng riêng biệt Quá trình xây dựng kế hoạch giáo dục phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của từng nhà trường và nguồn kinh phí thực hiện, điều này dẫn đến sự đa dạng trong cách tiếp cận và triển khai chương trình giáo dục.
Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học giáo dục địa phương tại trường THPT Nông Cống 3 đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018
Dựa trên những vấn đề tồn tại trong quản lý dạy học chương trình giáo dục địa phương tại nhà trường, sáng kiến kinh nghiệm đã đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình.
2.3.1 Nâng cao nhận thức của CBQL, GV nhà trường về dạy học chương trình GDĐP
Trường THPT Nông Cống 3 tập trung nâng cao nhận thức và hiểu biết của cán bộ quản lý và giáo viên về ý nghĩa của giáo dục đạo đức và phẩm chất, nhằm cải thiện hiệu quả giảng dạy chương trình giáo dục đạo đức và phẩm chất Để đạt được mục tiêu này, nhà trường cần truyền đạt đầy đủ và kịp thời các văn bản chỉ đạo từ các cấp quản lý giáo dục đến cán bộ quản lý và giáo viên, giúp họ hiểu và quan tâm đúng mức đến việc giảng dạy chương trình giáo dục đạo đức và phẩm chất.
Nâng cao ý thức trách nhiệm của giáo viên trong từng khâu từ xây dựng kế hoạch dạy học đến tổ chức và đổi mới phương pháp giảng dạy là rất quan trọng Để thực hiện hiệu quả các biện pháp này, Ban giám hiệu nhà trường cần chú trọng đến việc cải tiến công tác kiểm tra và đánh giá dạy học theo chương trình giáo dục định hướng phát triển.
Hiệu trưởng cần nắm vững mục tiêu, nội dung và phương pháp quản lý để điều hành hiệu quả hoạt động dạy học chương trình GDĐP, nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018.
CBQL đã tham gia đầy đủ các lớp tập huấn về Chương trình giáo dục phổ thông 2018 do Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa tổ chức, nhằm nắm vững chủ trương, mục tiêu và yêu cầu cơ bản cũng như điều kiện thực tế cần thiết cho việc đổi mới giáo dục.
Nhà trường đang tích cực mở rộng giao lưu với các cán bộ quản lý của các trường THPT trong và ngoài huyện nhằm giải quyết những vấn đề còn tồn đọng trong quá trình thực hiện Đồng thời, nhà trường cũng sưu tầm đầy đủ các văn bản hướng dẫn liên quan đến chương trình giáo dục định hướng nghề nghiệp (GDĐP) để truyền đạt lại cho giáo viên và học sinh.
Tổ chức sinh hoạt nhóm chuyên môn trong trường và kết nối với ba trường THPT khác tại huyện Nông Cống nhằm trao đổi, thống nhất nội dung chương trình và rút kinh nghiệm từ những khó khăn trong quá trình thực hiện.
2.3.2 Định hướng cho các tổ chuyên môn trong nhà trường đổi mới hình thức sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học GDĐP đáp ứng chương trình giáo dục 2018
Mục tiêu của biện pháp là nâng cao năng lực nghề nghiệp cho giáo viên thông qua việc nghiên cứu bài học trong chương trình giáo dục đặc biệt Để đạt được điều này, các hoạt động cần được thực hiện trong trường học và các tổ chuyên môn.
Vào đầu năm học, Hiệu trưởng lập kế hoạch hoạt động bao gồm nghiên cứu bài học, đặc biệt chú trọng vào các bài dạy học nội dung Giáo dục Đạo đức và Pháp luật (GDĐP) Nhà trường sẽ chỉ đạo các tổ chuyên môn phối hợp thực hiện kế hoạch này một cách thống nhất.
Các tổ chuyên môn, do tổ trưởng dẫn đầu, cần xây dựng kế hoạch sinh hoạt nghiên cứu bài học Giáo dục Đạo đức (GDĐP) một cách cụ thể và chi tiết Kế hoạch này phải xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và thời gian triển khai thực hiện dạy học nghiên cứu bài học GDĐP, nhằm đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018 Sau khi hoàn thiện, kế hoạch cần được trình Hiệu trưởng nhà trường ký duyệt để làm minh chứng cho công tác thanh tra, kiểm tra sau này.
Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên chỉ đạo và kiểm tra các tổ chuyên môn, nhằm tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện Đặc biệt, nhà trường chú trọng đến việc giám sát việc áp dụng phương pháp giảng dạy của giáo viên sau khi thực hiện dạy học nghiên cứu bài học trong nội dung giáo dục địa phương (GDĐP).
Các tổ chuyên môn trong trường nên chia thành các nhóm nhỏ từ 4-5 người với sự đa dạng về chuyên môn Việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn cần tập trung vào việc phân tích các vấn đề liên quan đến địa phương và nhu cầu của học sinh, như những vấn đề mà học sinh muốn tìm hiểu và những khó khăn mà họ gặp phải trong việc học tập về huyện Nông Cống Nội dung và phương pháp dạy học GDĐP cần được xem xét để đảm bảo phù hợp và hấp dẫn đối với học sinh Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học GDĐP không chỉ nhằm đánh giá giờ học hay xếp loại giáo viên, mà còn khuyến khích giáo viên tìm ra giải pháp giúp học sinh phát triển toàn diện, hiểu rõ cội nguồn của vấn đề và nâng cao chất lượng dạy học.
Để tổ chức hiệu quả các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn về nghiên cứu bài học GDĐP, các tổ chuyên môn tại trường THPT Nông Cống 3 cần nắm rõ các bước thực hiện, tuân thủ kế hoạch đã đề ra, với Tổ trưởng chịu trách nhiệm triển khai và giáo viên cần thực hiện các bước cụ thể.
Bước 1 trong việc chuẩn bị bài dạy nội dung Giáo dục Đạo đức (GDĐP) là thảo luận chi tiết giữa các giáo viên trong nhóm chuyên môn về mục tiêu bài học, dựa trên chuẩn kiến thức và kỹ năng trong chương trình Các giáo viên cần đề xuất các thể loại bài học, nội dung cần truyền tải, cũng như lựa chọn phương pháp và phương tiện dạy học phù hợp Họ cũng phải tổ chức dạy học phân hóa theo năng lực của học sinh, rèn luyện kỹ năng và hướng dẫn học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn Cuối cùng, giáo viên cần dự kiến những thuận lợi và khó khăn mà học sinh có thể gặp phải trong quá trình học tập, cùng với các tình huống có thể xảy ra và cách xử lý chúng.
Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học giáo dục địa phương tại trường THPT Nông Cống 3 đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018”
Dựa trên kinh nghiệm cá nhân, tôi đề xuất các sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục chương trình GDĐP tại trường THPT Nông Cống 3, với hy vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ tốt hơn cho việc thực hiện chương trình phổ thông 2018 trong giai đoạn tiếp theo.
