Tính cấp thiết của đề tài
Sinh viên năm 3, năm 4 ngành Luật thường gặp khó khăn trong việc chọn địa điểm thực tập, thường dựa vào người thân hoặc bạn bè, dẫn đến lựa chọn cảm tính Thực tập là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và cơ hội nghề nghiệp sau này Do đó, sinh viên cần cân nhắc kỹ lưỡng khi chọn nơi thực tập, đảm bảo phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình Nhiều sinh viên có mong muốn khác nhau nhưng lại chọn địa điểm không liên quan, ví dụ như muốn làm luật sư nhưng thực tập tại Viện kiểm sát Việc tìm hiểu kỹ về nơi thực tập là cần thiết, như trường hợp của sinh viên muốn làm công chức nhà nước đã chọn ủy ban nhân dân làm địa điểm thực tập.
Trong những năm gần đây, nhu cầu về bản sao, bao gồm cả bản sao có chứng thực, ngày càng trở nên thiết yếu trong cuộc sống, phản ánh nhu cầu giao dịch của công dân, tổ chức và quản lý nhà nước Sự gia tăng này xuất phát từ việc các quốc gia mở rộng và phát triển các mối quan hệ pháp luật nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng nhiều loại giấy tờ cùng lúc hoặc chuyển đổi giữa các văn bản khác nhau Do đó, chứng thực trở thành biện pháp quan trọng mà nhà nước thực hiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong giao dịch, sử dụng “bản chính” để đảm bảo an toàn cho công dân.
Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ về công chứng và chứng thực đã đáp ứng nhu cầu chứng thực của người dân, nhưng cũng bộc lộ nhiều hạn chế như tình trạng quá tải trong hoạt động công chứng và chứng thực bản sao văn bản, chữ ký tại các phòng công chứng và UBND cấp huyện Nghị định này được ban hành song song với “Luật Công chứng” năm 2016, nhằm kịp thời đáp ứng yêu cầu của người dân về việc in và cấp phát bản sao.
Nghị định 23 đã phân cấp thẩm quyền chứng thực bản sao giấy tờ và văn bản bằng tiếng Việt cho ủy ban nhân dân các cấp, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho người dân Điều này không chỉ phản ánh tinh thần của nhân dân mà còn mở ra một hệ thống toàn diện cho ủy ban nhân dân trong việc quản lý và phục vụ cộng đồng.
23 tuy đã đạt được nhiều kết quả nhưng đồng thời vẫn còn những hạn chế, bất cập.
Trong tổ chức và hoạt động, có sự nhầm lẫn giữa công chứng và chứng thực, dẫn đến xác thực không đúng thẩm quyền Hoạt động chứng thực bản sao theo Nghị định số 23/2015/NĐ-CP đã được triển khai nhiều năm nhưng thiếu hướng dẫn cụ thể, trong khi Ủy ban tư pháp cấp xã, huyện gặp thách thức trong việc thực hiện Các thành phố chưa có công cụ nhận diện văn bằng giả, trong khi hồ sơ giả ngày càng tinh vi Qua thời gian thực tập tại UBND phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, Đà Nẵng, tôi nhận thấy hoạt động chứng thực được người dân quan tâm, nên đã chọn đề tài nghiên cứu thực tiễn áp dụng pháp luật trong hoạt động chứng thực tại đây Đề tài sẽ làm rõ ưu điểm và hạn chế của UBND phường Hòa Cường Bắc trong việc thực hiện Nghị định 23/2015/NĐ-CP, từ đó đưa ra kiến nghị khắc phục, phù hợp với tiến trình cải cách hành chính và hội nhập quốc tế tại Việt Nam.
Tình hình nghiên cứu
Hệ thống lý luận về chứng thực của Ủy ban nhân dân xã được phân tích và đánh giá qua thực trạng pháp luật và tổ chức thực hiện chứng thực tại UBND Phường Hòa Cường Bắc Bài viết nêu rõ những vấn đề hiện tại trong quy định pháp luật và việc thực thi chứng thực, từ đó đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về chứng thực tại UBND Phường Hòa Cường Bắc.
Mục đích nghiên cứu
Đề tài này tập trung vào việc nghiên cứu và tìm hiểu thực tiễn áp dụng pháp luật trong hoạt động chứng thực tại Ủy ban nhân dân phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng Mục tiêu là đề xuất các giải pháp cơ bản để nâng cao hiệu quả công tác chứng thực tại địa phương.
7 hoàn thiện, nâng cao hiệu quả trong việc áp dụng pháp luật trong hoạt động chứng thực tại Uỷ ban nhan dân Phường Hòa Cường Bắc.
Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận
Nghiên cứu này dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, áp dụng phép duy vật biện chứng cùng với một số phương pháp nghiên cứu cụ thể khác, nhằm thể hiện quan điểm và đường lối của Đảng.
Phương pháp nghiên cứu
Thứ nhất, phương pháp tổng hợp thống kê
Dựa trên các số liệu từ báo cáo và tờ trình, phương pháp tổng hợp này cung cấp cái nhìn tổng quan về hoạt động chứng thực tại Phường Hòa Cường Bắc Đây là một phương pháp quan trọng, không thể thiếu trong quá trình nghiên cứu chuyên đề thực tập.
Thứ hai, phương pháp so sánh
Dựa trên số liệu thống kê và so sánh theo từng thời kỳ và tháng, chúng ta có thể nhận diện nhu cầu thực tế cũng như nhu cầu chứng thực Hơn nữa, việc so sánh các quy định pháp luật qua các giai đoạn khác nhau giúp chúng ta phát hiện những điểm mới và tiến bộ trong hệ thống pháp luật, đồng thời chỉ ra những vấn đề còn tồn tại cần được khắc phục.
Thứ ba , phương pháp phân tích
Phân tích hoạt động chứng thực để thấy những tác động tích cực và sự ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.
Thứ tư, phương pháp điều tra khảo sát
Để đánh giá khách quan về hoạt động chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc, cần thu thập ý kiến của người dân và cán bộ làm công tác chứng thực.
Kết cấu của chuyên đề
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, chuyên đề này có kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1 : Cơ sở lý luận của hoạt động chứng thực
Chương 2: Thực trạng hoạt động chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, Thành phố Đà Nẵng.
Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng công tác chứng thực
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG HOẠT ĐỘNG CHỨNG THỰC TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG HÒA CƯỜNG BẮC
Khái niệm
Chứng thực là quá trình mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận tính chính xác của sự việc hoặc tài liệu, phục vụ nhu cầu xã hội Hoạt động này thuộc lĩnh vực thực hiện pháp luật, trong đó các cơ quan được giao thẩm quyền căn cứ vào yêu cầu của công dân hoặc tổ chức và quy định của pháp luật để xác nhận tính có thật của sự kiện và tính chính xác của tài liệu.
Đặc đặc điểm, ý nghĩa của hoạt động áp dụng pháp luật về chứng thực
- Áp dụng pháp luật về chứng thực là hoạt động thể hiện thẩm quyền, quyền lực của nhà nước
- Áp dụng pháp luật về chứng thực là hoạt động có hình thức, thủ tục được pháp luật quy định chặt chẽ
Áp dụng pháp luật về chứng thực là một hoạt động cần có tư duy sáng tạo và đặc thù riêng Hoạt động này không chỉ yêu cầu hiểu biết sâu sắc về pháp luật mà còn cần khả năng phân tích và giải quyết vấn đề một cách linh hoạt.
Hoạt động chứng thực trong lĩnh vực pháp lý chỉ diễn ra khi có yêu cầu tự nguyện từ chủ thể bị áp dụng Đối tượng của hoạt động này rất đa dạng, bao gồm nhiều loại chủ thể, trong đó có những đối tượng đặc biệt.
Hoạt động chứng thực theo quy định của pháp luật đòi hỏi người có thẩm quyền phải có năng lực và ý thức trách nhiệm cao Ngoài ra, văn bản pháp luật về chứng thực cần được soạn thảo ngắn gọn, xúc tích, mang tính khẳng định và cho phép ban hành nhiều văn bản tương tự trong một lần áp dụng.
1.2.2 Ý nghĩa của áp dụng pháp luật về chứng thực
- Áp dụng pháp luật về chứng thực đúng đắn và chính xác sẽ góp phần đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
- Nâng cao hiệu quả ADPL về chứng thực góp phần khẳng định các giá trị xã hội, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Cơ sở pháp lý của hoạt động áp dụng pháp luật về chứng thực
Nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật về chứng thực trong quá khứ và hiện tại, đặc biệt là Nghị định 23/2015/NĐ-CP ban hành ngày 16/2/2015 của Chính phủ, giúp hiểu rõ quy định và quy trình chứng thực đang còn hiệu lực pháp luật.
Nguyên tắc, chủ thể, đối tượng, các trường hợp áp dụng pháp luật về chứng thực
1.4.1 Nguyên tắc áp dụng pháp luật về chứng thực
- Nguyên tắc bình đẳng trong thực hiện chứng thực
- Nguyên tắc khách quan trong thực hiện chứng thực
- Nguyên tắc đảm bảo tính pháp chế trong thực hiện chứng thực
- Nguyên tắc đảm bảo bí mật trong thực hiện chứng thực
1.4.2 Chủ thể áp dụng pháp luật về chứng thực
Chủ thể thi hành hoạt động pháp luật về chứng thực được phân thành hai nhóm: nhóm có quyền áp dụng và nhóm bị áp dụng Đồng thời, cần nhấn mạnh vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực chứng thực để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của quy trình này.
Chủ thể có quyền áp dụng chứng thực bao gồm các cơ quan và cá nhân có thẩm quyền được nhà nước giao nhiệm vụ, dựa trên yêu cầu chứng thực và các quy định của pháp luật, để ban hành văn bản áp dụng pháp luật liên quan đến chứng thực.
- Chủ thể bị áp dụng pháp luật về chứng thực: Là các tổ chức hoặc cá nhân có yêu cầu chứng thực
1.4.3 Đối tượng của hoạt động áp dụng pháp luật về chứng thực Đối tượng của hoạt động ADPL về chứng thực là những văn bản, tài liệu trong phạm vi luật định có giá trị chứng minh những yêu cầu của chủ thể bị áp dụng pháp luật về chứng thực là có thật, là đúng đắn
1.4.4 Các trường hợp áp dụng pháp luật về chứng thực
Chứng thực bản sao từ bản chính,
Chứng thực hợp đồng, giao dịch
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Các giai đoạn áp dụng pháp luật về chứng thực
Bài viết này phân chia sự phát triển của hoạt động chứng thực thành bốn giai đoạn rõ ràng Giai đoạn 1 diễn ra từ thời kỳ đầu đổi mới cho đến trước khi Nghị định số 75/2000/NĐ-CP được ban hành, đánh dấu những bước đầu trong việc thiết lập hoạt động chứng thực Giai đoạn 2 bắt đầu khi Chính phủ ban hành Nghị định số 75/2000/NĐ-CP và kéo dài cho đến trước khi Luật Công chứng năm 2006 và Nghị định số 79/2007/NĐ-CP có hiệu lực Giai đoạn 3 chứng kiến sự ra đời của Nghị định 79/2007/NĐ-CP vào ngày 18/5/2007, quy định về cấp bản sao từ sổ gốc và chứng thực chữ ký, cho đến trước khi Nghị định 23/2015/NĐ-CP có hiệu lực Cuối cùng, giai đoạn 4 bắt đầu từ ngày 16/2/2015 với Nghị định 23/2015/NĐ-CP, tiếp tục điều chỉnh các quy định về chứng thực cho đến nay.
1.5.1 Phân tích, đối chiếu để khẳng định yêu cầu của đối tượng có thuộc quy định pháp luật chứng thực điều chỉnh hay không Đòi hỏi người có thẩm quyền phải nghiên cứu để phân loại cho đúng, từ đó tuân thủ các quy định về thủ tục đối với vụ việc chứng thực
1.5.2 Tìm kiếm quy phạm pháp luật tương ứng cần áp dụng để thực hiện chứng thực
Để giải quyết vụ việc liên quan đến yêu cầu chứng thực, cần xác định quy phạm pháp luật phù hợp, đảm bảo rằng quy phạm được áp dụng là quy định về chứng thực còn hiệu lực và không mâu thuẫn với các quy định pháp luật hiện hành khác.
1.5.3 Làm sáng tỏ nội dung, ý nghĩa của quy phạm pháp luật về chứng thực đem ra áp dụng Đòi hỏi người có thẩm quyền chứng thực trên cơ sở kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn để giải thích, làm cho đối tượng nêu yêu cầu chứng thực đồng tình với quy phạm pháp luật chứng thực sẽ áp dụng
1.5.4 Ban hành văn bản chứng thực
Cơ quan có thẩm quyền sẽ phát hành văn bản lời chứng trong hoạt động chứng thực, đảm bảo rằng đây là một tài liệu được xác nhận bởi người có thẩm quyền trước yêu cầu.
Để đảm bảo tính hợp pháp của văn bản chứng thực, cần phải tuân thủ đúng thẩm quyền, rõ ràng và đúng thể thức, đồng thời phù hợp với quy định pháp luật áp dụng Văn bản này không thể chỉ dựa vào ý muốn chủ quan hay tình cảm cá nhân của người có thẩm quyền chứng thực.
1.5.5 Cấp văn bản có lời chứng xác nhận cho đối tượng có yêu cầu chứng thực và tổ chức thực hiện thủ tục quản lý theo quy định Đây là giai đoạn cuối cùng trong hoạt động áp dụng pháp luật về chứng thực,yêu cầu chứng thực chính đáng của đối tượng đã được giải quyết
Hiệu quả của áp dụng pháp luật về chứng thực
1.6.1 Các yếu tố tác động đến hiệu quả
Hoạt động xây dựng pháp luật về chứng thực đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trình độ dân trí và tổ chức bộ máy thực hiện thẩm quyền chứng thực Cần có các văn bản quy phạm pháp luật rõ ràng về chứng thực, cùng với năng lực của các chủ thể có thẩm quyền và đối tượng bị ảnh hưởng bởi hoạt động chứng thực Hơn nữa, việc đầu tư vào cơ sở vật chất cho hoạt động chứng thực cũng là yếu tố cần thiết để đảm bảo hiệu quả trong quản lý nhà nước về chứng thực.
1.6.2 Tiêu chí đánh giá hiệu quả
- Xác định kết quả nhiệm vụ ADPL về chứng thực của các cơ quan, tổ chức được Nhà nước giao thẩm quyền.
- Xác định hiệu quả tác động thực tế của hoạt động ADPL trong nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, thực hiện quyền pháp lý của người dân
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Trong Chương 1 của chủ đề “Thực tiễn việc áp dụng pháp luật trong hoạt động chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc”, bài viết đã phân tích các khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của hoạt động chứng thực Đồng thời, nó cũng làm rõ cơ sở pháp lý, các nguyên tắc, chủ đề, đối tượng, và các trường hợp chứng thực Bên cạnh đó, các giai đoạn của hoạt động chứng thực và tiêu chí về hiệu lực, hiệu quả của nó cũng được trình bày chi tiết.
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
THỰC TRẠNG CỦA VIỆC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG HOẠT ĐỘNG CHỨNG THỰC TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG HÒA CƯỜNG BẮC
Khái quát phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng
Hoà Cường Bắc là một phường thuộc quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam.
Phường Hoà Cường Bắc, được tách ra từ phường Hoà Cường cũ theo Nghị định 24/NĐ-CP ngày 02/3/2005, chính thức hoạt động từ 11/4/2005 Nằm ở phía Nam quận Hải Châu, Đà Nẵng, phường có diện tích 3.2 km2, giáp với các phường Hoà Thuận Đông, Hoà Cường Nam, Hoà Thuận Tây và sân bay Đà Nẵng, cũng như sông Hàn Dân số phường hơn 27 ngàn người, với khoảng 7500 hộ thường trú và 998 hộ tạm trú, trong đó có hơn 5.000 học sinh-sinh viên Kể từ tháng 01/10/2017, phường được chia thành 94 Tổ dân phố Đời sống người dân ổn định, với kinh tế chủ yếu dựa vào buôn bán, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ, trong khi sản xuất nông nghiệp không đáng kể Tình hình an ninh chính trị tại phường luôn được đảm bảo ổn định trong những năm qua.
2.1.2 Cơ cấu các thành viên Uỷ ban nhân dân
Bảng 1.Danh sách các thành viên Uỷ ban nhân dân Phường Hòa Cường Bắc
Số thứ tự Họ và tên Chức vụ
01 Nguyễn Văn Lộc Bí thư Đảng ủy phường
02 Trịnh Quang Tùng Phó Bí thư thường trực Đảng ủy
03 Trà Thanh Hải Chủ tịch Uỷ Ban Nhân Dân
04 Trương Thị Ái Hiền Phó Chủ tịch UBND phường – Phụ trách Văn Hóa Xã Hội
05 Lê Hữu Công Phó Chủ tịch UBND phường – Phụ trách Kinh tế
06 Nguyễn Thị Ngân Hà Văn phòng Đảng ủy
07 Nguyễn T.Ngọc Phương Chủ tịch Mặt Trận
08 Đỗ Xuân Mạnh Chủ tịch Hội Cựu Chiến Binh
09 Trần Thị Năm Chủ tịch Hội Nông Dân
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Số thứ tự Họ và tên Chức vụ
10 Trần Thị Tuyết Ngọc Chủ tịch hội Liên Hiệp Phụ Nữ
11 Võ Thị Kim Ngân Bí thư Đoàn Thanh niên
12 Lê Đoàn Anh Đào Văn hóa xã hội
13 Nguyễn T.Cẩm Nhung Văn phòng thống kê
14 Đặng Ngọc Vinh Văn phòng thống kê
15 Phạm Thị Thu Nga Tư pháp hộ tịch
16 Hứa Chấn Hạnh Quỳnh Tư pháp hộ tịch
17 Võ Thị Lan Phương Tài chính kế toán
18 Lê Thị Nga Tài chính kế toán
21 Lê Đình Toàn Uỷ nhiệm thu
22 Phan Thanh Lâm PCN UBKT
23 Huỳnh Ngọc Dũng NPT phòng chống TNXH
24 Nguyễn Lê Hồng Ánh NPT giảm nghèo
25 Trần Trương Nguyệt Ánh NPT gia đình trẻ em
26 Đỗ Thị Hải Phục vụ
27 Võ Thành Long CHT quân sự phường
28 Nguyễn Đình Duy Phường đội phó
29 Phan Anh Văn Công chức văn hóa xã hội
30 Nguyễn Văn Thành Chủ tịch NCT
31 Nguyễn Tam Chiến Chủ tịch CTĐ
32 Nguyễn Thanh Trúc Trưởng CA
34 Nguyễn Đức Tú Anh Tây Sơn
36 Huỳnh Thị Thu Nguyệt Núi Thành
37 Trần Thị Ánh Hồng Trưởng trạm y tế
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
2.1.3 Cơ cấu các phòng ban ủy ban nhân dân phường
Bảng 2 Cơ cấu các phòng ban ủy ban nhân dân phường
Thực trạng về việc áp dụng pháp luật trong hoạt động chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc
Bảng 3 báo cáo số lượng việc áp dụng chứng thực từ tháng 01 năm 2020 đến tháng 11 năm 2021.
Tháng Hồ sơ nhận giải quyết
Hồ sơ đã giải quyết
Từ tháng 01 năm 2020 đến tháng 11 năm
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Tháng Hồ sơ nhận giải quyết
Hồ sơ đã giải quyết
Nguồn báo cáo tổng hợp giải quyết hồ sơ phường Hòa Cường Bắc
Hiện nay, quy định về chứng thực bản sao còn hạn chế, gây khó khăn trong việc áp dụng, đặc biệt là đối với bản chính đã hết hiệu lực pháp luật và chứng thực từ “phó bản” Do đó, cần thiết phải có quy định rõ ràng hơn về việc tiếp nhận hồ sơ, yêu cầu tổ chức tự đối chiếu bản sao với bản chính mà không cần nộp bản sao có chứng thực để khắc phục tình trạng hiện tại.
Tình trạng lợi dụng chứng thực chữ ký để hợp pháp hóa hợp đồng và giao dịch đang diễn ra phổ biến, khi các bên yêu cầu chứng thực nhằm trốn tránh lệ phí và đơn giản hóa thủ tục Mặc dù người ký chịu trách nhiệm về nội dung đã khai, nhưng vẫn chưa có chế tài xử lý đối với trường hợp công dân gian dối trong kê khai, dẫn đến việc trách nhiệm pháp lý của người dân chưa được xử lý một cách hiệu quả.
Khi phân loại việc chứng thực hợp đồng và giao dịch, cần lưu ý rằng việc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã thực hiện chứng thực có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro Điều này đặc biệt đúng với các hợp đồng và giao dịch liên quan đến bất động sản, vì chúng thường phức tạp, có giá trị lớn và dễ dẫn đến tranh chấp Do đó, sự chuyên nghiệp của người thực hiện chứng thực là rất quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho các giao dịch này.
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Đánh giá việc áp dụng pháp luật về chứng thực tại ủy ban nhân dân phường Hòa Cường Bắc
UBND phường Hòa Cường Bắc đã tổ chức thực hiện nghiêm túc các hoạt động áp dụng pháp luật về chứng thực, thông qua việc triển khai các chương trình, kế hoạch và văn bản chỉ đạo hướng dẫn phù hợp.
Năng lực thực hiện áp dụng pháp luật về chứng thực của các cơ quan chuyên môn đã được cải thiện đáng kể, với đội ngũ cán bộ, công chức có thẩm quyền ngày càng được củng cố về số lượng và nâng cao chất lượng.
Đối tượng áp dụng pháp luật về chứng thực ngày càng được phục vụ tốt hơn, dẫn đến việc nâng cao ý thức pháp luật của họ Sự gia tăng số lượng đối tượng thể hiện thái độ hài lòng cho thấy hiệu quả trong công tác chứng thực.
- Việc phân cấp thẩm quyền chứng thực còn chưa hợp lý, gây khó khăn cho người thực hiện chứng thực và người yêu cầu chứng thực
Quy định về chứng thực hợp đồng ủy quyền và giấy ủy quyền hiện nay còn thiếu rõ ràng và hợp lý, dẫn đến khó khăn và lúng túng cho người thực hiện chứng thực.
- Tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực vẫn còn phổ biến
2.3.3 Nguyên nhân gây hạn chế, thiếu sót
Thứ nhất, Văn bản pháp luật xung đột về quy định, ảnh hưởng đến việc áp dụng và tuân thủ pháp luật về chứng thực
Xác định tính hợp pháp của một số bản chính gặp khó khăn do điều kiện lịch sử và thiếu hướng dẫn kịp thời, dẫn đến việc lạm dụng văn bản chứng thực gây phiền hà cho đối tượng chứng thực Bên cạnh đó, cán bộ lãnh đạo UBND và cán bộ công chức tư pháp-hộ tịch các cấp, cùng với công chứng viên, phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.
Công tác chứng thực hiện chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến việc Phòng Tư pháp chưa chỉ đạo quyết liệt trong lĩnh vực này Khi xã hội và kinh tế phát triển, nhu cầu chứng thực ngày càng tăng cao để đáp ứng các yêu cầu trong giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại và các giao dịch khác của cá nhân và tổ chức.
Vật chất và trang thiết bị cần thiết cho công tác chứng thực chưa được đầu tư đúng mức và kịp thời.
Do trình độ chuyên môn và hiểu biết pháp luật chứng thực còn hạn chế, một số công chức khi tiếp nhận hồ sơ hành chính không phân loại đúng, dẫn đến việc không xác định được hồ sơ yêu cầu chứng thực có thuộc thẩm quyền của UBND phường hay không Hậu quả là công chức hướng dẫn công dân không đúng quy định, khiến công dân phải đi lại nhiều lần, gây bức xúc và bất tiện cho họ.
Thứ ba, chế độ chính sách chưa được quan tâm để đảm bảo đời sống sinh hoạt đối với cán bộ làm công tác chứng thực.
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Chương 2 của luận văn tập trung vào thực tiễn áp dụng pháp luật chứng thực tại UBND huyện Hòa Cường Bắc, với việc phân tích các vấn đề trọng tâm như cơ sở pháp lý và thực tiễn thi hành pháp luật chứng thực Thống kê hoạt động chứng thực của UBND phường Hòa Cường Bắc trong năm 2021 cho thấy những tồn tại và hạn chế trong việc áp dụng pháp luật Bên cạnh các nguyên nhân khách quan, còn nhiều nguyên nhân chủ quan cần được nghiên cứu và khắc phục Những nội dung này là cơ sở để đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc trong tương lai.
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHỨNG THỰC TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG HÒA CƯỜNG BẮC
Thống nhất chỉ đạo quản lý nhà nước về chứng thực từ Trung ương đến địa phương
Thống nhất ở Việt Nam thể hiện qua sự lãnh đạo của Đảng về chủ trương và đường lối, với Nhà nước thực hiện quản lý thông qua các Nghị Quyết và Chỉ thị Đảng đề ra quan điểm chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chứng thực, thể chế hóa các quan điểm này thành quy định pháp luật, tạo cơ sở cho việc đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động Bộ Chính trị và Ban cán sự Đảng các cơ quan tư pháp cần chú trọng kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tư pháp, đảm bảo họ có quan điểm chính trị đúng đắn, tinh thông nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức cao Nhà nước quản lý hoạt động chứng thực chủ yếu bằng pháp luật, tạo ra môi trường pháp lý ổn định, bảo đảm sự công bằng xã hội và khắc phục tình trạng tùy tiện Chính phủ thực hiện chức năng quản lý chung, trong khi Bộ Tư pháp và UBND các cấp chịu trách nhiệm quản lý theo ngành và tại địa phương.
Hợp tác giữa các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội và các ban ngành ở địa phương là cần thiết để phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị tại cơ sở Điều này nhằm tổ chức triển khai hiệu quả công tác tư pháp, bao gồm hoạt động chứng thực, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và giữ ổn định chính trị cũng như trật tự an toàn xã hội trong khu vực.
Nhu cầu chứng thực của người dân và pháp chế xã hội chủ nghĩa
Trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Hiến pháp năm 2013 khẳng định Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân Pháp luật phải phản ánh ý chí của Nhân dân, với Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức đại diện, thể hiện nguyên tắc hiến định của Nhà nước.
Trong hơn 20 năm qua, hệ thống pháp luật Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, gắn liền với việc hoàn thiện các chủ trương, đường lối và chính sách của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 48/NQ-TW ngày 02/6/2015 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện pháp luật đến năm 2010, tầm nhìn 2020 Trong lĩnh vực chứng thực, các quy định pháp luật đã được phát triển và hoàn thiện, tạo nền tảng cho hoạt động chứng thực Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập trong các quy định pháp luật về chứng thực, hiện chỉ dừng lại ở Nghị định về chứng thực và chưa đạt được sự đồng bộ với các luật chuyên ngành liên quan.
Nâng cao chất lượng hoạt động chứng thực của Ủy ban nhân dân phường Hòa Cường Bắc theo cải cách hành chính và cải cách tư pháp
Chứng thực là một hoạt động và thủ tục hành chính quan trọng, được thực hiện bởi các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo quy định tại Nghị định số 23/2015/NĐ-CP.
Nâng cao chất lượng hoạt động chứng thực của các cơ quan nhà nước và tổ chức hành nghề công chúng là yếu tố quan trọng trong cải cách hành chính và tư pháp Mối quan hệ biện chứng giữa bộ phận và toàn bộ cần được đảm bảo để đạt được sự đồng bộ, thống nhất và toàn diện, khắc phục tình trạng thiếu đồng bộ và giải pháp tình thế Việc cải thiện chất lượng chứng thực phải được tích hợp trong tổng thể cải cách hành chính, tư pháp, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Downloaded by Hei Ut (hut371809@gmail.com)
Nhân dân là trung tâm của mọi cải cách, đáp ứng kịp thời nhu cầu đổi mới trong nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, đồng thời phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa Chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020 coi cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm, tạo ra bước đột phá trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, hiệu quả phục vụ nhân dân Cải cách hành chính và cải cách tư pháp có mối quan hệ chặt chẽ, đòi hỏi cải cách tư pháp để đạt được mục tiêu cải cách hành chính Cần cải cách tổ chức và hoạt động tư pháp, bảo đảm xử lý mọi vi phạm và đảm bảo công dân bình đẳng trước pháp luật Củng cố bộ máy tư pháp và đổi mới hoạt động chứng thực, đồng thời đơn giản hóa và công khai hóa các thủ tục để mở rộng quyền công dân và xây dựng hệ thống tư pháp phục vụ nhân dân.
Các giải pháp tăng cường chất lượng chứng thực của Ủy ban nhân dân phường Hòa Cường Bắc
3.2.1 Đổi mới nhận thức về chứng thực của Uỷ ban nhân dân phường
Không nên nhầm lẫn giữa hoạt động công chứng và chứng thực, vì đây là hai lĩnh vực hoàn toàn khác nhau về thẩm quyền, đối tượng, tính chất công việc và giá trị pháp lý Công chứng là hoạt động của tổ chức, đảm bảo giá trị pháp lý cao hơn cho văn bản, trong khi chứng thực chỉ là hành vi hành chính của cá nhân hoặc tổ chức có thẩm quyền, chủ yếu xác nhận sự thật mà không đề cập đến nội dung Hoạt động công chứng mang tính chất công và hỗ trợ tư pháp, trong khi chứng thực chỉ tập trung vào mặt hình thức.
Hoạt động chứng thực là một phần quan trọng trong quy trình hành chính của các cơ quan nhà nước, không nên nhầm lẫn với hoạt động hỗ trợ tư pháp Cần phân biệt rõ ràng giữa giá trị pháp lý của văn bản được công chứng và văn bản được chứng thực để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong các giao dịch hành chính.
3.2.2 Hoàn thiện các văn bản pháp luật về chứng thực
Việc xây dựng Luật chứng thực và các văn bản hướng dẫn thi hành là cần thiết, do hiện nay hoạt động chứng thực chỉ được điều chỉnh bằng nghị định của Chính phủ, trong khi nhiều lĩnh vực liên quan đã có luật riêng Sự không đồng nhất trong việc tuân thủ pháp luật dẫn đến nhiều khó khăn Các biện pháp cải cách hành chính chưa phát huy hiệu quả, đặc biệt trong việc chống lạm dụng yêu cầu nộp bản sao chứng thực Do đó, cần ban hành một đạo luật riêng về chứng thực, tổng kết và khắc phục những bất cập trong công tác chứng thực hiện tại Việc áp dụng pháp luật chưa thống nhất và chưa điều chỉnh toàn diện các hoạt động chứng thực, dẫn đến tình trạng khác nhau trong quy trình chứng thực giữa các cơ quan Do đó, việc “luật hóa” các quy định về chứng thực là rất cần thiết để tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc, đồng thời kế thừa và phát huy những ưu điểm của pháp luật hiện hành.
Bài viết nhằm chỉ ra những hạn chế của pháp luật hiện hành để xây dựng Luật chứng thực phù hợp với xu hướng phát triển xã hội, đảm bảo lợi ích cho cá nhân và tổ chức Đồng thời, luật mới cũng cần bảo đảm giá trị pháp lý của các văn bản, giấy tờ được chứng thực, tương đương với giá trị của các tài liệu được công chứng tại các tổ chức hành nghề công chứng.
Luật chứng thực cần định nghĩa rõ ràng về chứng thực, xác định phạm vi và đối tượng áp dụng Bên cạnh các hành vi chứng thực theo quy định hiện hành, cần bổ sung những nhiệm vụ mà cơ quan nhà nước thực hiện theo yêu cầu của người dân như xác nhận hồ sơ vay vốn, sơ yếu lý lịch, lời khai sự kiện, kê khai thu nhập, nơi cư trú, quan hệ nhân thân và huyết thống Cần quy định thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết cho từng loại chứng thực, cùng với trình tự và thủ tục thực hiện Ngoài ra, cần nghiên cứu mối quan hệ giữa pháp luật về chứng thực và chứng thực chữ ký số, chứng thực lưu trữ Luật cũng cần quy định hình thức xử lý vi phạm đối với các trường hợp chứng thực không đúng quy định, như sai trình tự, thủ tục hay trái thẩm quyền Đặc biệt, cần xem xét đặc thù công tác của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và giao quyền chứng thực bản sao thành bản chính cũng như chứng thực chữ ký cho công chức Tư pháp cấp huyện, xã.
Để đảm bảo hoạt động chứng thực được duy trì ổn định và thống nhất, cần ban hành kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật như Nghị định, Thông tư và Công văn hướng dẫn thực hiện Luật Chứng thực Việc xây dựng và ban hành các văn bản này sẽ giúp hướng dẫn cụ thể các quy định pháp luật về chứng thực, tạo sự đồng bộ trong quá trình thực hiện.
3.2.3 Nâng cao chất lượng tổ chức thực hiện pháp luật về chứng thực
3.2.3.1 Ban hành kịp thời những văn bản hướng dẫn nghiệp vụ chứng thực
Phòng Tư pháp quận có trách nhiệm kiểm tra thường xuyên các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động chứng thực của UBND phường và chỉ đạo tổ chức thực hiện theo quy định Đồng thời, phòng cần theo dõi và nắm bắt kịp thời những khó khăn trong quá trình triển khai các văn bản điều chỉnh hoạt động chứng thực, từ đó ban hành hướng dẫn chuyên môn và giải đáp vướng mắc cho UBND các phường Cuối cùng, phòng cũng phải tổng hợp ý kiến và báo cáo với Sở Tư pháp.
Để nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về chứng thực tại UBND phường Hòa Cường Bắc, Phòng Tư pháp quận cần theo dõi thường xuyên việc thi hành pháp luật tại địa phương Việc này sẽ giúp kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn chuyên môn, tạo ra một hành lang vững chắc, đồng bộ và thống nhất cho hoạt động chứng thực trên toàn quận.
3.2.3.2 Chỉ đạo, bố trí, sắp xếp hoạt động chứng thực
Nâng cao vai trò và trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong công tác chứng thực là cần thiết, bởi hiện nay một số UBND phường vẫn chưa thực sự chú trọng đến nhiệm vụ này Việc bố trí công chức phù hợp với năng lực và trình độ là yếu tố quan trọng nhằm giảm thiểu sai sót trong quá trình thực hiện chứng thực của các cán bộ phụ trách.
3.2.3.3 Tổ chức tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chứng thực
Quản lý nhà nước bằng pháp luật yêu cầu triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật, huy động sự tham gia của các đoàn thể chính trị, xã hội và phương tiện thông tin đại chúng Việc thiết lập trật tự, kỷ cương và xây dựng nếp sống "Sống và làm việc theo pháp luật" là cần thiết trong cơ quan nhà nước và toàn xã hội Đặc biệt, tuyên truyền và giáo dục pháp luật về chứng thực cho người dân đóng vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước, góp phần hình thành và nâng cao văn hóa pháp lý tiến bộ cho cộng đồng.
Khuyến khích người dân tham gia và đóng góp ý kiến vào quá trình xây dựng và hoàn thiện quy định pháp luật về chứng thực Tăng cường giao lưu và đối thoại trực tiếp giữa cơ quan Nhà nước và cộng đồng, nhằm từng bước sửa đổi và hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến chứng thực.
Các tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động chứng thực, cùng với các cơ quan nhà nước liên quan, cần tích cực tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như báo hình, báo viết, báo điện tử, trang thông tin pháp luật và phát tờ rơi về các thủ tục hành chính trong hoạt động chứng thực Việc đưa nội dung phổ biến các quy định pháp luật về chứng thực vào các hội nghị chuyên đề và hội nghị liên ngành là rất cần thiết và cấp bách Tại các phường, Ban văn hóa thông tin cần có kế hoạch cụ thể để thực hiện nhiệm vụ này.
Bản tin pháp luật của phường sẽ được xây dựng và phát sóng vào thời điểm hợp lý trong ngày, nhằm đảm bảo toàn dân có thể dễ dàng tiếp nhận thông tin.
3.2.4 Xây dựng đội ngũ công chức Tư pháp thực hiện chứng thực trên địa bàn phường theo hướng chuyên nghiệp
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong lĩnh vực chứng thực, cần tăng cường công tác tập huấn và bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn Đồng thời, thường xuyên tiến hành kiểm tra và thanh tra để phát huy những mặt tích cực và khắc phục sai sót Việc xây dựng và quy hoạch đội ngũ công chức Tư pháp tại UBND phường Hòa Cường Bắc cần được thực hiện khẩn trương, tuân thủ Quyết định số 172/QĐ-BTP ngày 20 tháng 01 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, nhằm định hướng phát triển toàn ngành tư pháp.
3.2.5 Tập trung cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động chứng thực
Nghị định số 23/2015/NĐ-CP đã nhấn mạnh tính cần thiết của việc cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động chứng thực Để nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính tại UBND phường Hòa Cường Bắc, cần triển khai đồng bộ các giải pháp phù hợp.
