Lịch sử vấn đề
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học, đặc biệt là trong môn Toán, đã không còn là vấn đề mới mẻ Chúng tôi đã nghiên cứu một số công trình liên quan đến chủ đề này để hiểu rõ hơn về hiệu quả và phương pháp áp dụng công nghệ trong giảng dạy.
- Tìm hiểu ƯDCNTT ở Tiểu học, tác giả Vũ Văn Đức đã viết cuốn “Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở Tiểu học”
-“Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Toán” của tác giả Lê Minh Cương
- “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy Toán ở Tiểu học” của tác giả
Khóa luận “Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học những yếu tố hình học và đo đại lượng hình học trong môn Toán ở Tiểu học” của Trần Thị Kim Yến lớp 09STH2 đã nghiên cứu các phương pháp giúp học sinh nhận diện hình học và xây dựng quy tắc tính diện tích, thể tích Tác giả cũng thiết kế trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học Dựa trên những nghiên cứu trước đó, khóa luận này tiếp tục phát triển nội dung tương tự cho chương trình SGK lớp 4, 5.
Chúng tôi sẽ đi sâu hơn và bổ sung các yếu tố mà tác giả chưa đề cập đến trong các công trình nghiên cứu Những tài liệu này sẽ là nguồn tham khảo quý giá cho quá trình nghiên cứu đề tài của chúng tôi.
Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận của chuyên đề nhằm đề xuất các thao tác ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học các yếu tố hình học và đại lượng hình học cho học sinh lớp 4 và 5 Qua đó, củng cố năng lực chuyên môn và nâng cao kỹ năng ứng dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại vào giảng dạy, phục vụ cho sự nghiệp giáo dục sau này.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu về ƯDCNTT trong dạy học các yếu tố hình học và đại lượng hình học trong môn Toán lớp 4, 5
Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo và vở bài tập là cần thiết để hiểu rõ về nội dung và phương pháp dạy học các yếu tố hình học và đại lượng hình học trong môn Toán lớp 4 và 5 Việc này giúp giáo viên và học sinh nắm vững kiến thức cơ bản, từ đó nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm kiểm chứng tính khả thi của đề tài
5 Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu tập trung vào việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học các yếu tố hình học và đại lượng hình học cho học sinh lớp 4 và 5 Cụ thể, nghiên cứu sẽ xem xét các thao tác như dựng hình và nhận dạng hình học, nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Toán.
+ Đại lượng hình học: Xây dựng quy tắc tính diện tích và thể tích các hình
- Khách thể nghiên cứu: Thực trạng dạy và học các yếu tố hình học và đại lượng hình học trong môn Toán lớp 4, 5
Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các yếu tố hình học và đại lượng hình học cho học sinh lớp 4, 5 tại trường Tiểu học Hải Vân và trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, Quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin (ƯDCNTT) trong giảng dạy các yếu tố hình học và đại lượng hình học cho học sinh lớp 4 và 5 là một bước quan trọng nhằm xác định phương pháp giáo dục hiệu quả Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dạy học mà còn tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận kiến thức một cách trực quan và sinh động hơn.
Hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong dạy học môn Toán đang diễn ra mạnh mẽ, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục Giáo viên (GV) sử dụng các phương tiện công nghệ hiện đại để giúp học sinh (HS) nhận biết các đối tượng hình học một cách sinh động và hứng thú, từ đó giảm bớt tính trừu tượng trong môn học này.
- Phương pháp lí thuyết: nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu, văn bản liên quan đến đề tài
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm việc điều tra bằng phiếu thực nghiệm đối với học sinh, quan sát các hoạt động giáo dục tại trường, và thực hiện phỏng vấn Ngoài ra, việc thống kê và xử lý số liệu cũng là những bước quan trọng trong quá trình nghiên cứu này.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo; phần nội dung của khóa luận gồm 3 chương chính:
Chương 1: Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn
Chương 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học một số yếu tố hình học và đại lượng hình học trong môn Toán lớp 4, 5
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm
PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.1.1 Cơ sở tâm lí học và trình độ nhận thức của HS Tiểu họcs
1.1.1.1 Đặc điểm về nhận thức lứa tuổi Tiểu học a Trí nhớ
Trí nhớ là quá trình tâm lý phản ánh kinh nghiệm cá nhân thông qua việc ghi nhớ, lưu giữ và nhận biết những trải nghiệm Ở giai đoạn đầu đời, trí nhớ trực quan hình tượng phát triển mạnh mẽ hơn trí nhớ từ ngữ - logic, do hệ thống tín hiệu thứ nhất chiếm ưu thế Trẻ em thường ghi nhớ và bảo quản chính xác các sự vật, hiện tượng cụ thể nhanh hơn so với các định nghĩa hay giải thích bằng lời Việc sử dụng hình ảnh trực quan trong dạy học giúp trẻ ghi nhớ kiến thức sâu sắc hơn.
Cuối cấp học, trí nhớ của học sinh chuyển từ các biểu tượng cụ thể sang các khái niệm trừu tượng Ở các lớp dưới, học sinh đã được trang bị đầy đủ về nội dung và các biểu hiện của khái niệm, giúp các em dễ dàng tiếp cận kiến thức mới.
4, 5 cùng với sự phát triển chức năng sinh lý của bộ não, chúng được khái quát thành các khái niệm b Chú ý
Chú ý là khả năng tập trung của ý thức vào một hoặc nhóm sự vật, hiện tượng, giúp định hướng hoạt động và tạo điều kiện cho hiệu suất làm việc hiệu quả Ở giai đoạn đầu Tiểu học, trẻ thường có chú ý có chủ định còn yếu, với khả năng kiểm soát và điều khiển chú ý hạn chế Trong giai đoạn này, chú ý không chủ định thường chiếm ưu thế, khiến trẻ chỉ quan tâm đến các môn học có đồ dùng trực quan sinh động, hấp dẫn, như tranh ảnh, trò chơi, hoặc sự thu hút từ giáo viên.
Trẻ em ở độ tuổi 6 thường có khả năng tập trung còn yếu và dễ bị phân tâm trong quá trình học tập Tuy nhiên, đến cuối bậc Tiểu học, trẻ bắt đầu hình thành kỹ năng tổ chức và điều chỉnh sự chú ý của mình Sự phát triển của chú ý có chủ định ngày càng rõ rệt, cho thấy trẻ đã có những nỗ lực ý chí trong hoạt động học tập.
Tri giác là quá trình tâm lý phản ánh đầy đủ các đặc điểm bên ngoài của sự vật và hiện tượng khi chúng tác động trực tiếp lên các giác quan của con người.
Tri giác của học sinh Tiểu học thường mang tính đại thể, ít chú trọng đến chi tiết và có xu hướng không chủ định, dẫn đến việc phân biệt các đối tượng chưa chính xác và dễ mắc sai lầm Để cải thiện tri giác, học sinh cần được cầm, nắm và sờ mó sự vật Hiểu được điều này, giáo viên nên áp dụng các phương pháp như "trăm nghe không bằng một thấy" và "học phải đi đôi với hành" trong quá trình dạy học.
Tư duy là quá trình nhận thức giúp chúng ta hiểu rõ các thuộc tính và mối liên hệ quy luật của sự vật và hiện tượng mà chúng ta chưa biết đến trước đó.
Tư duy của học sinh tiểu học chủ yếu là tư duy cụ thể, trong đó các em nhận thức thông qua các đặc điểm trực quan của các đối tượng và hiện tượng cụ thể.
Lứa tuổi Tiểu học (6-7 tuổi đến 11-12 tuổi) đánh dấu giai đoạn phát triển tư duy cụ thể, nơi học sinh bắt đầu hình thành khả năng nhận thức về những khái niệm cơ bản Trong giai đoạn này, hành động tương tác với đồ vật và sự kiện bên ngoài là nền tảng cho tư duy, giúp các thao tác tư duy liên kết với nhau, mặc dù chưa hoàn toàn tổng quát Học sinh có khả năng nhận biết sự bất biến và hình thành khái niệm bảo toàn, đồng thời phân biệt được giữa các phương diện định tính và định lượng, điều này rất quan trọng cho sự phát triển tư duy tiếp theo.
