CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
Các khái niệm cơ bản
Văn hóa là một khái niệm rộng lớn và đa dạng, bao gồm nhiều phương diện và hình thức biểu hiện khác nhau Tùy thuộc vào cách hiểu của từng nhà nghiên cứu, khái niệm văn hóa có thể được nhìn nhận từ nhiều góc độ khác nhau, dẫn đến sự tồn tại của nhiều định nghĩa không thống nhất Dù có sự phong phú trong các quan niệm về văn hóa, tất cả đều phản ánh những đặc trưng của con người và đời sống của họ Như vậy, văn hóa có thể được xem là một khía cạnh hiện thực trong mối quan hệ giữa con người với bản thân và môi trường xung quanh.
Con người luôn là yếu tố chủ chốt trong việc hình thành và phát triển văn hóa, với dấu vết của nền văn hóa hiện diện ở mọi nơi có con người Họ không ngừng nỗ lực và sáng tạo ra các giá trị văn hóa Nhà nhân chủng học Edward Bernett Tylor (1870) đã định nghĩa văn hóa là tổng thể phức hợp bao gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục và các khả năng, tập quán mà con người tiếp nhận như thành viên của xã hội.
Theo Frederico Mayor, Tổng giám đốc UNESCO, văn hóa được định nghĩa là tập hợp các đặc trưng tâm hồn, vật chất, tri thức và xúc cảm của một xã hội hoặc nhóm người Định nghĩa này không chỉ bao gồm văn học và nghệ thuật mà còn phản ánh cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và đức tin của cộng đồng.
Theo Trần Ngọc Thêm (1991), văn hóa là hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo và tích lũy qua thực tiễn, trong sự tương tác với môi trường tự nhiên và xã hội Văn hóa không chỉ là yếu tố liên quan đến con người mà còn là quá trình phát huy năng lực và giá trị của con người, bao gồm cả văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần Văn hóa vật chất thể hiện qua sản phẩm vật chất do con người sáng tạo, trong khi văn hóa tinh thần bao gồm tư tưởng, lý luận và giá trị trong đời sống tinh thần Do đó, văn hóa hiện diện trong mọi hoạt động của con người và trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội.
1.1.2 Khái niệm văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp (VHDN) là một hệ thống giá trị, phong cách và hành vi chuẩn mực đặc trưng của mỗi doanh nghiệp, được tôn trọng và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác Nó không chỉ phản ánh những thói quen và hoạt động của tổ chức mà còn trở thành thước đo và phong tục tập quán sâu sắc trong doanh nghiệp Khái niệm VHDN có nhiều góc độ khác nhau, nhưng đều nhấn mạnh tầm quan trọng của các khía cạnh văn hóa trong hoạt động của tổ chức.
Theo TS Trần Văn Miều, văn hóa doanh nghiệp là tổng thể các giá trị vật chất và tinh thần mà doanh nghiệp tạo ra trong quá trình phát triển, hình thành các quan niệm, tập quán và truyền thống sâu sắc trong hoạt động của mình, ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của từng thành viên Edward Schein cũng nhấn mạnh rằng văn hóa doanh nghiệp liên quan chặt chẽ đến văn hóa xã hội, là một bước tiến của nó Nếu nền sản xuất được xây dựng trên một văn hóa doanh nghiệp vững mạnh, sẽ vừa bảo tồn bản sắc dân tộc vừa thích ứng với xu thế hiện đại.
Văn hóa doanh nghiệp được định nghĩa ngắn gọn và rõ ràng bởi Ngô Minh Khôi, phản ánh cả bản chất và quá trình hình thành của nó.
Văn hoá doanh nghiệp, hay còn gọi là bản sắc doanh nghiệp, được định nghĩa là hệ thống chuẩn mực về tinh thần và hành vi của tất cả các thành viên trong doanh nghiệp Điều này hướng tới những giá trị tốt đẹp nhất, tạo ra sự độc đáo và là sức mạnh bền vững của doanh nghiệp trên thị trường.
Văn hóa doanh nghiệp là tổng thể các giá trị quyết định sự phát triển của xã hội và hình thành nên một doanh nghiệp thành công Một văn hóa doanh nghiệp mạnh không chỉ tạo ra một nền tảng vững chắc cho tổ chức mà còn ảnh hưởng đến hành vi và nguyên tắc của tất cả các thành viên Điều này có nghĩa là mọi nhân viên đều gắn bó với những tiêu chí chung trong hoạt động kinh doanh, từ đó thể hiện rõ nhu cầu, mục đích và phương hướng hoạt động của doanh nghiệp Văn hóa doanh nghiệp không chỉ tạo ra sự khác biệt mà còn chi phối kết quả kinh doanh, xác định sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp dựa trên khả năng xây dựng một nền văn hóa đặc trưng.
Thành phần của văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống giá trị, niềm tin và tư duy mà tất cả thành viên trong tổ chức đồng thuận, ảnh hưởng đến hành động của họ Nó thể hiện qua nhiều hình thức, tập trung vào các khuôn mẫu hành vi trong mối quan hệ xã hội Văn hóa bề nổi bao gồm các biểu trưng trực quan như phong cách, màu sắc, kiến trúc, hành vi, trang phục và ngôn ngữ, trong khi các biểu trưng phi trực quan phản ánh lý tưởng, niềm tin, thái độ và phương pháp tư duy.
Theo Edgar H.Schein, văn hóa doanh nghiệp được phân thành nhiều cấp độ, giúp làm rõ ảnh hưởng của nó đối với hai yếu tố chính là khách hàng và doanh nghiệp Việc phân loại này cho phép chúng ta hiểu sâu hơn về bản chất của văn hóa doanh nghiệp, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển văn hóa trong tổ chức.
Mô hình văn hóa của Edgar Schein được phân chia thành ba cấp độ khác nhau: cấp độ đầu tiên là những quá trình và cấu trúc hữu hình của văn hóa doanh nghiệp; cấp độ thứ hai là những giá trị được tuyên bố hoặc chấp nhận; và cấp độ cuối cùng là những quan niệm chung.
1.2.1Cấp độ thứ nhất: Những quá trình và cấu trúc hữu hình của văn hóa doanh nghiệp Đây là cấp độ rõ ràng nhất và dễ thấy nhất của văn hóa doanh nghiệp Cấp độ này bao gồm tất cả những sự vật hiện tượng mà chúng ta có thể nhìn thấy, nghe thấy và cảm thấy khi tiếp xúc với một nền văn hóa xa lạ Những quá trình và cấu trúc hữu hình của văn hóa doanh nghiệp bao gồm 5 nhóm yếu tố:
* Kiến trúc của doanh nghiệp
Kiến trúc đặc trưng, bao gồm cả kiến trúc ngoại thất và nội thất, đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện hình ảnh và biểu tượng của doanh nghiệp tại công sở Sự kết hợp này không chỉ tạo ấn tượng sâu sắc mà còn giúp xây dựng thiện cảm với khách hàng.
Kiến trúc ngoại thất, bao gồm cổng, mặt tiền và bố cục trụ sở công ty, đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện hình ảnh và biểu tượng của doanh nghiệp Các doanh nghiệp thành công thường chú trọng đến sự đồ sộ và thiết kế đặc trưng để khẳng định sự lớn mạnh và độc đáo của mình Ngoài ra, thiết kế nội thất cũng được các tổ chức quan tâm, từ tiêu chuẩn hóa màu sắc và kiểu dáng bao bì đến bố trí không gian như quầy, bàn ghế và lối đi Những chi tiết nhỏ như vị trí công tắc điện và thiết bị cũng được xem xét kỹ lưỡng, nhằm tạo ấn tượng thân thiện và chu đáo cho khách hàng.
Thiết kế kiến trúc đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến hành vi con người, bao gồm cách giao tiếp, phản ứng và thực hiện công việc Các công trình kiến trúc không chỉ đơn thuần là cấu trúc vật lý mà còn là biểu tượng thể hiện ý nghĩa và giá trị của tổ chức hoặc xã hội.
Nghi lễ là một phần quan trọng của văn hóa công ty, phản ánh đời sống và sinh hoạt của tổ chức Những hoạt động này được chuẩn bị kỹ lưỡng và diễn ra dưới dạng sự kiện văn hóa - xã hội chính thức, nhằm thắt chặt mối quan hệ trong tổ chức và mang lại lợi ích cho người tham dự Các nghi thức được thiết kế tỉ mỉ, không chỉ thể hiện giá trị và triết lý văn hóa mà công ty muốn nhấn mạnh, mà còn phản ánh quan điểm và cách tiếp cận của ban lãnh đạo Qua các lễ nghi, nhà quản lý có thể giới thiệu những giá trị văn hóa độc đáo và quan trọng của tổ chức.
Biểu tượng là một công cụ quan trọng trong việc thể hiện văn hóa doanh nghiệp, giúp mọi người nhận ra và hiểu những giá trị mà nó đại diện Các công trình kiến trúc, lễ nghi, giai thoại và khẩu hiệu đều chứa đựng đặc trưng của biểu tượng, truyền tải những giá trị tiềm ẩn thông qua các hình thức vật chất cụ thể Những biểu trưng này không chỉ mang ý nghĩa rõ ràng mà còn khuyến khích mọi người tiếp nhận và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau.
Logo là một tác phẩm sáng tạo thể hiện hình ảnh của tổ chức hoặc doanh nghiệp thông qua ngôn ngữ nghệ thuật Những biểu tượng này có sức mạnh lớn, thu hút sự chú ý vào các chi tiết quan trọng, truyền đạt giá trị cốt lõi mà tổ chức muốn thể hiện Với ý nghĩa sâu sắc, logo trở thành một biểu trưng đơn giản nhưng có tầm ảnh hưởng lớn, vì vậy các tổ chức và doanh nghiệp rất chú trọng đến việc thiết kế logo.
Nhiều tổ chức và doanh nghiệp sử dụng ngôn từ đặc biệt, khẩu hiệu và ẩn dụ để truyền tải ý nghĩa cụ thể đến nhân viên và các bên liên quan Những câu chữ được đầu tư kỹ lưỡng sẽ tạo dấu ấn riêng cho doanh nghiệp Trong quảng bá thương hiệu, khẩu hiệu đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến hình ảnh, vị trí và niềm tin của người tiêu dùng, đồng thời phản ánh tầm nhìn của doanh nghiệp.
Khẩu hiệu (Slogan) là một công cụ truyền thông hiệu quả, dễ nhớ và dễ trích dẫn không chỉ cho nhân viên mà còn cho khách hàng và cộng đồng Thông thường, khẩu hiệu ngắn gọn, sử dụng ngôn từ đơn giản, nhưng có thể mang lại cảm giác sáo rỗng Đây là hình thức cô đọng nhất thể hiện triết lý hoạt động và kinh doanh của một tổ chức hay công ty Do đó, khẩu hiệu cần được liên kết với bản tuyên bố sứ mệnh của tổ chức để hiểu rõ ý nghĩa sâu xa của chúng.
Giai thoại là những câu chuyện được xây dựng từ các sự kiện thực tế, phản ánh giá trị và triết lý văn hóa công ty, thường được các thành viên trong tổ chức chia sẻ với nhau và với những người mới Những câu chuyện này không chỉ mang tính lịch sử mà còn có thể được khái quát hoặc hư cấu thêm Trong đó, các tấm gương điển hình thể hiện hành vi lý tưởng phù hợp với chuẩn mực văn hóa của công ty, có thể trở thành huyền thoại với những phẩm chất và tính cách nổi bật Những giai thoại này giúp duy trì sức sống cho các giá trị cốt lõi của tổ chức và tạo sự thống nhất trong nhận thức của tất cả các thành viên.
Tài liệu chính thức là nguồn thông tin quan trọng giúp các bên liên quan hiểu rõ hơn về cấu trúc văn hóa của tổ chức Chúng bao gồm bản tuyên bố sứ mệnh, báo cáo thường niên, tài liệu giới thiệu, sổ vàng truyền thống, ấn phẩm định kỳ, và tài liệu quảng cáo sản phẩm Những tài liệu này làm rõ mục tiêu, phương châm hành động, niềm tin, giá trị cốt lõi, triết lý quản lý, cũng như thái độ của tổ chức đối với lao động, người tiêu dùng và xã hội.
1.2.2 Cấp độ thứ hai: Những giá trị được tuyên bố
Mỗi doanh nghiệp đều có những quy định, nguyên tắc, triết lý, chiến lược và mục tiêu riêng, được công bố công khai để mọi thành viên trong tổ chức cùng nỗ lực thực hiện Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam cho hoạt động của nhân viên mà còn thể hiện rõ ràng qua văn bản, cách diễn đạt và hành vi của họ, tạo nên sự nhận diện mạnh mẽ với công chúng.
Tầm nhìn là điểm đến mà doanh nghiệp mong muốn đạt được trong tương lai.
Vai trò của văn hóa doanh nghiệp
Sự thành công của doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào nguồn vốn và công nghệ mà còn vào cách tổ chức nguồn nhân lực Con người là yếu tố quyết định, và sự phát triển của họ bắt nguồn từ nền tảng văn hóa doanh nghiệp Để đạt được thành công, doanh nghiệp cần xây dựng một nền tảng văn hóa vững chắc, trong đó niềm tin và nhận thức về bản sắc văn hóa tổ chức đóng vai trò quan trọng trong hoạt động quản lý.
Văn hóa doanh nghiệp là công cụ quan trọng giúp nhà quản trị thực hiện hiệu quả công việc quản lý Nó đóng vai trò trong việc cải biến cơ chế quản lý, tạo dựng uy tín và sức ảnh hưởng cho doanh nghiệp, đồng thời giúp doanh nghiệp khẳng định bản sắc của mình Khác với các quy chế hay kỷ luật, văn hóa doanh nghiệp thể hiện bản sắc độc đáo của tổ chức.
Trong quản trị kinh doanh hiện đại, việc quản lý doanh nghiệp bằng quyền lực và mệnh lệnh được xem là "cai trị", trong khi việc áp dụng quy chế và văn hóa là "quản trị" Khi lãnh đạo sử dụng quy tắc và kỷ luật khắt khe, chỉ mang lại hiệu quả tạm thời và tạo ra sự xa cách giữa lãnh đạo và nhân viên Ngược lại, nếu biết kết hợp quy chế và văn hóa trong quản lý, lãnh đạo sẽ xây dựng được niềm tin và sự khâm phục từ nhân viên, khiến họ coi doanh nghiệp như ngôi nhà thứ hai Điều này giúp nhân viên hiểu và chia sẻ hoài bão, sứ mệnh và giá trị của doanh nghiệp, cùng nhau nỗ lực cho sự phát triển bền vững.
Khi văn hóa doanh nghiệp được hình thành, áp lực quản lý từ ban lãnh đạo giảm đi nhờ sự tự chủ của nhân viên Nhân viên có khả năng tự điều hành, phát huy sáng tạo và nhạy bén trong các tình huống khó khăn Trong môi trường tổ chức gắn kết, lãnh đạo không còn cần quản lý chặt chẽ, điều này thể hiện rõ vai trò quan trọng của quản lý theo văn hóa và quản lý bằng văn hóa đối với hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp được xem là tài sản vô hình quý giá của mỗi công ty Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển, việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp trở nên cần thiết, mặc dù điều này cũng gặp không ít thách thức.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo động lực làm việc cho nhân viên, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và hiệu quả hoạt động Các doanh nghiệp thường sử dụng cơ chế thưởng phạt để khuyến khích sự sáng tạo và phát triển, nhưng động lực làm việc còn phụ thuộc vào ý nghĩa công việc, mục tiêu cá nhân và sự cam kết với tổ chức Một môi trường làm việc tích cực không chỉ gia tăng sự tương tác mà còn giúp nhân viên cảm thấy tự hào khi là một phần của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh "chảy máu chất xám" Lương không phải là yếu tố duy nhất quyết định động lực, khi nhiều người sẵn sàng chọn môi trường làm việc thoải mái hơn với thu nhập thấp hơn Ngoài ra, văn hóa doanh nghiệp còn giúp thu hút nhân tài, củng cố lòng trung thành và tạo dựng niềm tin từ cả nhân viên và khách hàng, điều này không thể thay thế bằng giá trị vật chất Để xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp vững mạnh, cần có sự nỗ lực và cam kết từ tất cả các thành viên.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối và kiểm soát hành vi của nhân viên thông qua các câu chuyện, truyền thuyết và chuẩn mực Khi đối mặt với quyết định phức tạp, văn hóa doanh nghiệp giúp thu hẹp các lựa chọn Tiền lương không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến sự gắn bó của nhân viên; họ sẽ trung thành khi cảm thấy hứng thú với môi trường làm việc và nhận ra cơ hội thăng tiến Một văn hóa doanh nghiệp được xây dựng tốt sẽ giúp nhân viên hiểu rõ vai trò của mình và làm việc vì mục tiêu chung của tổ chức.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc giảm rủi ro và tạo ra lợi thế cạnh tranh, khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo trong công việc Sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên giúp tăng cường giao tiếp, tạo cảm giác gắn bó và giảm thiểu sai sót trong quá trình làm việc Khi lãnh đạo thấu hiểu và chia sẻ khó khăn với nhân viên, năng suất và hiệu quả hoạt động kinh doanh sẽ được cải thiện Một môi trường làm việc an toàn cũng giúp nâng cao kỹ năng quản trị rủi ro, hạn chế phát sinh ngoài ý muốn Hơn nữa, văn hóa doanh nghiệp là yếu tố kết nối các thành viên, xây dựng khối đoàn kết và giảm xung đột trong tổ chức Việc tạo ra một văn hóa chung sẽ mang lại sự thống nhất trong quan điểm và lợi ích, rất cần thiết cho những doanh nghiệp đang gặp mâu thuẫn nội bộ.
Văn hóa doanh nghiệp định hình hành vi của nhân viên thông qua quy tắc và chuẩn mực, giúp họ hiểu rõ mục tiêu và bản chất công việc Nó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên, giảm thiểu xung đột và tạo điều kiện cho sự thấu hiểu, đánh giá và định hướng hành động Trong những tình huống xung đột, văn hóa doanh nghiệp là yếu tố then chốt giúp mọi người hòa nhập và thống nhất.
Văn hóa doanh nghiệp mạnh tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp bằng cách tăng cường sự thống nhất, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu suất làm việc của nhân viên Những yếu tố như chất lượng sản phẩm, dịch vụ, chi phí đầu tư và khả năng ứng phó với biến động thị trường đều phụ thuộc vào sự đầu tư vào công nghệ, máy móc và nguồn nhân lực Trong khi đối thủ có thể sao chép các tài sản vật chất, lòng tận tụy và sự cống hiến của nhân viên là điều không thể bắt chước Chính vì vậy, văn hóa doanh nghiệp trở thành yếu tố khác biệt và là lợi thế cạnh tranh bền vững mà không đối thủ nào có thể tái tạo.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và đạt được các mục tiêu chiến lược Nó không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần làm việc, thói quen và hành vi của nhân viên, mà còn đặc biệt quan trọng trong các doanh nghiệp liên doanh, nơi sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau diễn ra.
Mục tiêu hàng đầu của kinh doanh là đáp ứng nhu cầu hàng hóa và dịch vụ xã hội Kết hợp văn hóa với kinh doanh giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, gắn liền lợi ích với các giá trị chân, thiện, mỹ Doanh nghiệp cần chú trọng đến lợi ích vật chất và tinh thần, khuyến khích sáng tạo của nhân viên để tạo ra sản phẩm chất lượng, giữ chân khách hàng Văn hóa doanh nghiệp không tách rời khỏi văn hóa xã hội, phản ánh sự tuân thủ pháp luật và đảm bảo lợi nhuận Doanh nghiệp không chỉ là đơn vị kinh doanh mà còn là cơ sở văn hóa với nền văn hóa riêng biệt.
Văn hóa là công cụ thiết yếu trong quản lý, ảnh hưởng đến mọi cấp độ từ quốc gia đến doanh nghiệp Một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ có thể thúc đẩy sự phát triển của tổ chức, trong khi văn hóa yếu sẽ gây cản trở Hơn nữa, văn hóa doanh nghiệp không thể tách rời khỏi văn hóa cộng đồng, vì các thành viên trong doanh nghiệp cũng là thành viên của gia đình và xã hội.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển văn hóa doanh nghiệp
Quá trình hình thành và phát triển văn hóa doanh nghiệp kéo dài và chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố Trong đó, ba yếu tố quan trọng nhất bao gồm vai trò của nhà lãnh đạo, nhận thức của nhân viên và sự tương tác giữa các thành viên trong tổ chức.
Cơ chế, chính sách của tổ chức.
Văn hóa doanh nghiệp bắt nguồn từ nhà lãnh đạo, người có ảnh hưởng lớn đến các giá trị và môi trường làm việc trong tổ chức Ngay từ khi thành lập, lãnh đạo đã định hình tầm nhìn, mục tiêu và nguyên tắc cho doanh nghiệp, tạo ra những đặc trưng riêng cho văn hóa công ty Qua việc truyền đạt sứ mệnh, tầm nhìn và các giá trị cốt lõi, lãnh đạo khuyến khích nhân viên hướng tới những mục tiêu chung Những tham vọng và niềm tin của lãnh đạo dần trở thành giá trị chung, thấm nhuần trong tổ chức, phản ánh rõ nét trong văn hóa doanh nghiệp.
Lãnh đạo cần xây dựng và duy trì một môi trường làm việc với các chuẩn mực văn hóa rõ ràng để bảo vệ lợi ích mà văn hóa doanh nghiệp mang lại Khi triển khai ý tưởng kinh doanh, nhà lãnh đạo xác định đường lối hoạt động và các nguyên tắc cho doanh nghiệp Chuẩn mực trong tổ chức được hình thành từ sự lựa chọn và đóng góp của nhân viên, cùng với sự tương tác qua các chính sách quản trị, đặc biệt là quản trị nhân lực Những chuẩn mực này không chỉ tạo ra phong cách riêng cho doanh nghiệp mà còn trở thành tiêu chuẩn để đánh giá và lựa chọn hành vi phù hợp trong nội bộ.
Nhà lãnh đạo không chỉ định hình cơ cấu tổ chức và công nghệ của doanh nghiệp, mà còn quyết định các biểu tượng, ngôn ngữ ứng xử và nghi lễ trong doanh nghiệp Hệ tư tưởng và tính cách của nhà lãnh đạo sẽ được phản ánh qua văn hóa doanh nghiệp trong suốt quá trình xây dựng và quản lý.
1.4.2 Nhận thức của nhân viên Đây cũng là một ảnh hưởng không nhỏ đến văn hoá doanh nghiệp Nhận thức của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp là cả một quá trình lâu dài của sự gắn bó và vun đắp cho doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ phản ánh văn hóa dân tộc hay vùng miền, mà còn được hình thành từ sự đóng góp của tập thể nhân viên, tạo nên một văn hóa tích lũy Đây là tập hợp những giá trị cốt lõi mà mọi thành viên trong doanh nghiệp đồng thuận và thực hiện Qua thời gian, các giá trị này trở thành thói quen, khó thay đổi và yêu cầu một quá trình dài để hình thành nhận thức đúng đắn ở nhân viên Khi nhân viên thấu hiểu và tuân thủ các giá trị văn hóa, họ sẽ dễ dàng bảo tồn và duy trì nó, từ đó góp phần vào sự phát triển văn hóa doanh nghiệp Điều này không chỉ tạo động lực cho hoạt động của tổ chức mà còn mang lại niềm tự hào cho nhân viên, khi họ được cống hiến và phát huy năng lực cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
1.4.3 Cơ chế, chính sách của tổ chức
Cơ chế và chính sách của tổ chức ảnh hưởng lớn đến văn hóa doanh nghiệp, quyết định môi trường làm việc có thoải mái hay nghiêm ngặt, và cách thức làm việc có quy củ hay lộn xộn Những yếu tố này có thể tạo động lực hoặc áp lực cho nhân viên Phong cách lãnh đạo cũng thường bị ảnh hưởng bởi các cơ chế và chính sách của ngân hàng Khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp, lãnh đạo cần chú trọng đến các quy định trong chính sách điều hành để tạo ra môi trường làm việc tích cực, thoải mái, khuyến khích hiệu quả làm việc cho nhân viên, đồng thời vẫn tuân thủ các quy định của tổ chức.
Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp
1.5.1 Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp
Doanh nghiệp được hình thành từ nhiều cá thể mang giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng, vì vậy văn hóa doanh nghiệp thường phản ánh những đặc điểm chung của quốc gia và dân tộc Điều này giải thích sự khác biệt giữa văn hóa doanh nghiệp phương Tây và châu Á Các công ty phát triển mạnh mẽ thường có nền văn hóa doanh nghiệp vững chắc, và tuổi đời của một doanh nghiệp với văn hóa mạnh mẽ thường lớn hơn nhiều so với tuổi đời của người lãnh đạo Văn hóa doanh nghiệp được hình thành từ khi doanh nghiệp ra đời, với người sáng lập có khả năng định hình văn hóa này thông qua các giá trị tư tưởng và quy định tổ chức, ảnh hưởng đến hành vi của nhân viên.
Hoàn thiện và triển khai sâu rộng các giá trị văn hóa doanh nghiệp đã xây dựng là rất quan trọng, giúp mọi hoạt động của doanh nghiệp phản ánh đầy đủ những giá trị này Điều này không chỉ định hướng cho tổ chức mà còn đảm bảo mục tiêu phát triển lâu dài và ổn định.
1.5.2 Tác dụng của việc hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp (VHDN) ảnh hưởng sâu sắc đến mọi khía cạnh của tổ chức, đóng vai trò như một tài sản vô hình quan trọng Nó không chỉ là nền tảng cho sự phát triển mà còn là mục tiêu hướng đến thành công bền vững VHDN tạo ra sự cam kết chung giữa các thành viên, thúc đẩy họ hướng tới các giá trị và mục tiêu chung, vượt lên trên lợi ích cá nhân.
Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng kết nối các thành viên, tạo sự đoàn kết và giảm xung đột trong tổ chức Nó giúp thống nhất hành vi, lời nói và định hướng hành động của mọi người Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay, việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh là giải pháp hiệu quả để giải quyết xung đột Khi văn hóa doanh nghiệp định hướng tất cả thành viên vào mục tiêu chung, cấp quản lý không cần lo lắng về việc khuyến khích vật chất, vì mọi người sẽ tự nguyện cống hiến cho mục tiêu chung.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối và kiểm soát hành vi cá nhân thông qua các câu chuyện truyền thuyết, chuẩn mực, quy trình và quy tắc Một nền văn hóa mạnh mẽ giúp định hướng cho doanh nghiệp, đặc biệt trong việc ra quyết định phức tạp, bằng cách thu hẹp phạm vi lựa chọn và tạo ra sự ổn định cho tổ chức Phong cách lãnh đạo và văn hóa tổ chức cũng góp phần quan trọng vào sự thành công của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ là quy định cứng nhắc mà còn là nền tảng tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên, từ đó hình thành môi trường làm việc thoải mái và lành mạnh, khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo Nhân viên sẽ cảm thấy tự hào về công việc và định hướng của mình khi có một văn hóa doanh nghiệp tích cực Lương và thu nhập chỉ là một phần của động lực làm việc; khi đạt đến mức thu nhập nhất định, nhiều người sẵn sàng chấp nhận mức thu nhập thấp hơn để được làm việc trong môi trường thân thiện và gắn kết Yếu tố con người là nhân tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp là bản sắc riêng biệt, tạo sức hấp dẫn cho khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý, góp phần xây dựng thương hiệu và phân biệt doanh nghiệp với các đối thủ khác Nó củng cố mối quan hệ bên ngoài và thu hút khách hàng, khiến họ cảm thấy an tâm, tự hào và trung thành với sản phẩm, dịch vụ Việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp cũng đồng nghĩa với việc phát triển thương hiệu, từ đó xác định định hướng và mục tiêu cho sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp, từ đó tạo ra lợi nhuận và quyết định sự sống còn của tổ chức.
Mục đích chính của kinh doanh là nâng cao phúc lợi xã hội thông qua các hoạt động dịch vụ, sáng tạo và tuân thủ triết lý đạo đức Vì vậy, mục tiêu tối thượng của kinh doanh là tối đa hóa sự thỏa mãn nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ trong cộng đồng.
Văn hóa doanh nghiệp không thể tách rời khỏi văn hóa xã hội, vì nó bao gồm việc tuân thủ pháp luật, đảm bảo lợi nhuận và đáp ứng nhu cầu sống của người lao động Đồng thời, văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quyết định, đóng vai trò trung tâm trong việc xây dựng nền văn hóa kinh doanh của quốc gia Một văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ sẽ góp phần hình thành một văn hóa xã hội vững mạnh.
Nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường khả năng cạnh tranh là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam Điều này không chỉ giúp huy động tối đa các yếu tố chủ quan và khách quan mà còn tập trung vào việc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ, góp phần phát triển văn hóa kinh doanh bền vững.
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ bao gồm các yếu tố nội bộ mà còn phản ánh giá trị mà doanh nghiệp đóng góp cho cộng đồng và xã hội, như phúc lợi, sự phát triển bền vững và gìn giữ các giá trị đạo đức Những giá trị này được xác định dựa trên chuẩn mực đạo đức xã hội và kinh doanh, giúp mỗi tổ chức lựa chọn triết lý phù hợp với những giá trị mà xã hội coi trọng Điều này tạo ra sự cam kết từ tất cả thành viên trong doanh nghiệp, khuyến khích họ phấn đấu và kiên trì theo đuổi những giá trị và triết lý đã được xác định.
Văn hóa doanh nghiệp là những giá trị văn hóa được hình thành và phát triển qua thời gian, chịu ảnh hưởng từ cả yếu tố bên trong và bên ngoài Tuy nhiên, văn hóa này cần thể hiện tính hệ thống, nhân văn và giá trị để trở thành những quan niệm, tập quán và truyền thống vững chắc trong hoạt động của doanh nghiệp Những giá trị này không chỉ chi phối cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển ổn định và bền vững.
Chương 1 đã trình bày những khái niệm cơ bản về văn hóa và văn hóa doanh nghiệp, giúp hiểu rõ mối quan hệ giữa văn hóa doanh nghiệp, con người trong doanh nghiệp và sự phát triển văn hóa Văn hóa doanh nghiệp không chỉ tạo ra lợi thế cạnh tranh mà còn là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển và định hình của mỗi doanh nghiệp Một số điểm trọng tâm đã được tóm tắt qua cơ sở lý luận này.
Tiếp cận các khái niệm về văn hóa doanh nghiệp
Phân tích các thành phần của văn hóa doanh nghiệp dựa trên mô hình của Edgar H.Schein.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bản sắc và định hướng phát triển của tổ chức Các yếu tố như lãnh đạo, giá trị cốt lõi, và môi trường làm việc ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của văn hóa doanh nghiệp Để hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp, cần chú trọng vào việc xây dựng và duy trì các giá trị tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác giữa các nhân viên Việc hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp không chỉ nâng cao tinh thần làm việc mà còn tạo ra sự gắn kết và tăng cường hiệu quả hoạt động của tổ chức.
THỰC TRẠNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG CHI NHÁNH ĐỒNG NAI
Lịch sử ra đời và quá trình phát triển
Tên giao dịch: Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong - Chi Nhánh Đồng Nai
Tên viết tắt: TPBank Đồng Nai Địa chỉ số: 264 Phạm Văn Thuận, Khu phố 2, TP.Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai Điện thoại: 0251 6266 268
Vào tháng 01/2011, Ngân hàng TMCP Tiên Phong đã chính thức khai trương chi nhánh Đồng Nai tại 264 Phạm Văn Thuận, Khu phố 2, Thành phố Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai, nâng tổng số điểm giao dịch của TPBank lên 65 tại 16/64 tỉnh thành trên toàn quốc Chi nhánh Đồng Nai sẽ cung cấp đầy đủ các sản phẩm dịch vụ tài chính, bao gồm huy động vốn bằng Việt Nam đồng, ngoại tệ và vàng từ các tổ chức và cá nhân qua các hình thức tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, và chứng chỉ tiền gửi Ngoài ra, chi nhánh cũng sẽ cấp tín dụng với nhiều hình thức đa dạng, đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của khách hàng, cũng như thực hiện dịch vụ chuyển tiền nhanh trong và ngoài nước cùng nhiều dịch vụ ngân hàng khác.
TPBank được thành lập theo giấy phép số 123/NH-GP vào ngày 05/05/2008, do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép này đã được sửa đổi, bổ sung gần nhất theo Quyết định số 2236/QĐ - NHNN vào ngày 25/10/2017.
Ngân hàng TMCP Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai hoạt động như một ngân hàng chi nhánh cấp 1, thuộc hệ thống Ngân hàng TMCP Tiên Phong Chi nhánh này có tư cách pháp nhân riêng, sở hữu con dấu và bảng cân đối kế toán độc lập.
Sau khi tái cơ cấu thành công vào đầu năm 2012, TPBank đã thu hút được vốn đầu tư từ các cổ đông lớn, tạo ra dòng tiền thực giúp ngân hàng ổn định và phát triển nguồn tài chính vững mạnh.
Ngân hàng TMCP Tiên Phong Đồng Nai đã vượt qua những thách thức ban đầu và khẳng định vị thế của mình trong nền kinh tế thị trường thông qua việc đầu tư vào công nghệ hiện đại Ngân hàng cũng tích cực huy động và sử dụng vốn để thay đổi cấu trúc, phục vụ cho sự phát triển kinh tế hàng hóa đa dạng theo định hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa Những nỗ lực này đã giúp TPBank Đồng Nai đạt được nhiều thành công trong hoạt động kinh doanh, từng bước khẳng định mình trong môi trường cạnh tranh.
Cơ cấu tổ chức bộ máy của Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên
Bộ máy quản lý của TPBank Chi nhánh Đồng Nai được tổ chức theo mô hình trực tuyến - chức năng, bao gồm 4 phòng nghiệp vụ lớn Các phòng này phụ trách các mảng hoạt động chính của ngân hàng, bao gồm Phòng vận hành, Phòng khách hàng cá nhân, Phòng khách hàng doanh nghiệp và Phòng dịch vụ khách hàng.
Hình 2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy Ngân hàng( Nguồn: Phòng vận hành - TPBank Đồng Nai)
Trưởng phòng và tương đương 3
Phó trưởng phòng và tương đương 3
Giám đốc: Là người đứng đầu và chịu trách nhiệm trước Tổng Giám đốc
Ngân hàng TMCP Tiên Phong đang điều hành chi nhánh TPBank Đồng Nai, nơi Giám đốc Trần Đinh Duy Cường có quyền ra quyết định trong phạm vi quy định và chịu trách nhiệm trực tiếp với Ngân hàng TMCP Tiên Phong cũng như cơ quan pháp luật Nhà nước.
Phòng dịch vụ khách hàng (DVKH) chịu trách nhiệm triển khai các công cụ huy động vốn và thực hiện công tác cân đối, điều hòa vốn Đơn vị này cung cấp sản phẩm và dịch vụ ngân hàng cho khách hàng, đồng thời thực hiện các hoạt động kinh doanh tiền tệ và quản lý kho quỹ hiệu quả.
Phòng khách hàng cá nhân (KHCN) chịu trách nhiệm nghiên cứu, thẩm định và thực hiện các thủ tục cấp tín dụng, bao gồm cho vay, bảo lãnh và chiết khấu, theo quy định và quy trình của hệ thống Đồng thời, phòng cũng quản lý các khoản tín dụng đã cấp cho khách hàng và phân tích, đánh giá đối thủ cạnh tranh trên địa bàn để triển khai các biện pháp cạnh tranh trong lĩnh vực cấp tín dụng.
Phòng khách hàng doanh nghiệp (KHDN) đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp toàn bộ sản phẩm ngân hàng cho khách hàng doanh nghiệp và triển khai các giao dịch Đơn vị này cũng thực hiện các hoạt động tiếp thị nhằm mở rộng thị phần, đồng thời xây dựng và theo dõi kế hoạch kinh doanh hàng tháng và hàng năm để đánh giá hiệu quả thực hiện.
Phòng vận hành đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý dịch vụ khách hàng, hỗ trợ tín dụng và hậu cần tại chi nhánh Phòng này chịu trách nhiệm thực hiện các tác nghiệp như giải ngân và thu hồi nợ gốc, nợ lãi, đồng thời lưu giữ hồ sơ vay vốn một cách an toàn và đầy đủ Ngoài ra, phòng còn đảm bảo nhập dữ liệu chính xác vào hệ thống và phối hợp với cán bộ phòng khách hàng để theo dõi các khoản vay, từ đó nâng cao chất lượng quản lý rủi ro.
*Cơ cấu nhân sự tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai (tính đến 31/12/2020)
Tổng cán bộ nhân viên (CBNV) đang làm việc tại TPBank Đồng Nai (không bao gồm nhân viên thuê khoán) là 42 người, trong đó:
- Ban Giám đốc: 2 người (gồm 1 Giám đốc Chi nhánh và 1 Giám đốc DVKH)
Bảng 2.1 Phân bố lao động tại TPBank Đồng Nai
Quản lý và dịch vụ kho quỹ 2
Tổng cộng 42 Độ tuổi Số lượng nhân viên
(Nguồn: Báo cáo thống kê số lượng - chất lượng cán bộ tại TPBank Đồng Nai)
Nhân viên khoán gọn: có 9 nhân viên khoán gọn; trong đó 1 tạp vụ, 5 nhân viên bảo vệ, 2 tài xế và 1 nhân viên lao động giản đơn.
Bảng 2.2 Số lượng CBNV cuối năm 2020 của TPBank Đồng Nai phân bổ theo độ tuổi
Trình độ học vấn Số lượng nhân viên Đại học, trên Đại học 37
(Nguồn: Báo cáo thống kê số lượng - chất lượng cán bộ tại TPBank Đồng Nai)
Bảng 2.2 cho thấy đội ngũ nhân viên với tuổi đời còn khá trẻ Độ tuổi 20 - 40 chiếm tới 95,2% tổng số nhân viên của toàn chi nhánh.
Bảng 2.3 Số lượng CBNV cuối năm 2020 của TPBank Đồng Nai phân bổ theo giới tính
(Nguồn: Báo cáo thống kê số lượng - chất lượng cán bộ tại TPBank Đồng Nai)
Lao động nữ chiếm khoảng 62% tổng số lao động, chủ yếu đảm nhận các vị trí như Giao Dịch viên, Kế Toán và Dịch vụ thẻ Trong khi đó, lao động nam chiếm 38% và thường giữ các vị trí cao hơn như trong Ban Giám Đốc, Chuyên viên KHDN và Chuyên viên Kl ICN.
Bảng 2.4 Số lượng CBNV cuối năm 2020 của TPBank Đồng Nai phân bổ theo trình độ học vấn
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh
Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng 12 370 24 319 34 133 42 616
Tổng lợi nhuận trước thuế 56 024 61 213 72 478 85 439
Chi phí thuế thu nhập 15 638 17 064 22 416 23 748
(Nguồn: Báo cáo thống kê số lượng - chất lượng cán bộ tại TPBank Đồng Nai)
Ket quả hoạt động sản xuất kinh doanh
Trong những năm gần đây, việc mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng đã mang lại kết quả khả quan, cả về số lượng lẫn chất lượng.
Tình hình kinh doanh của TPBank Đồng Nai trong giai đoạn 2017 - 2020 cho thấy ngân hàng đã duy trì hoạt động ổn định và vượt mục tiêu đề ra ở hầu hết các chỉ số quan trọng Kết quả này không chỉ củng cố vị thế vững chắc của TPBank trên thị trường mà còn góp phần vào sự phát triển ổn định và bền vững của ngân hàng.
Trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động tiêu cực đến môi trường kinh doanh, TPBank không ngừng nỗ lực nâng cao khả năng tái cơ cấu và hoàn thiện quy trình tín dụng để phù hợp với điều kiện địa phương và ngành nghề Ngân hàng đã giới thiệu các sản phẩm dịch vụ công nghệ linh hoạt, phục vụ đa dạng khách hàng, đồng thời kiểm soát chất lượng tín dụng và đầu tư vốn một cách thận trọng Theo số liệu, doanh thu chi nhánh TPBank Đồng Nai tăng trưởng mạnh mẽ từ 175,056 triệu đồng năm 2017 lên 320,253 triệu đồng năm 2020, mặc dù chi phí cũng tăng từ 106,854 triệu đồng lên 212,476 triệu đồng do các chương trình hỗ trợ vay với lãi suất hấp dẫn và chi phí dự phòng tín dụng gia tăng do nợ rủi ro Hiện tại, TPBank Đồng Nai đang dẫn đầu về lợi nhuận trong hệ thống ngân hàng.
Thực trạng văn hóa doanh nghiệp của Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
2.2.1 Cơ sở hình thành văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại
Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai nhấn mạnh rằng con người là tài sản quý giá nhất tại TPBank, với các chính sách thu hút, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực được chú trọng Ngân hàng tạo điều kiện cho nhân viên ở mọi cấp độ phát triển năng lực tối đa Hội đồng quản trị TPBank đã trình bày định hướng chiến lược nhằm trở thành một trong top 5 ngân hàng bán lẻ hàng đầu tại Việt Nam Để đạt được mục tiêu này, TPBank cam kết hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tỷ lệ an toàn hoạt động theo tiêu chuẩn quốc tế, phấn đấu trở thành một định chế tài chính uy tín hàng đầu tại Việt Nam.
Sự thành công của TPBank phụ thuộc vào việc xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực nhằm thu hút khách hàng Trong ngành tài chính ngân hàng, uy tín và danh tiếng là yếu tố quan trọng, vì vậy việc phát triển một nền văn hóa mang bản sắc riêng sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho TPBank.
TPBank Đồng Nai xác định rằng việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là yếu tố then chốt cho sự phát triển thương hiệu và sự bền vững của ngân hàng Văn hóa doanh nghiệp gắn liền với con người, do đó TPBank rất chú trọng đến yếu tố nhân sự, coi đây là phần quan trọng tạo nên giá trị văn hóa tổ chức Các thế hệ nhân viên TPBank kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp của văn hóa tổ chức, từ đó thu hút và hội tụ nguồn lực bên trong và bên ngoài, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu TPBank Đồng Nai.
2.2.2 Văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
2.2.2.1 Các biểu trưng trực quan a) Kiến trúc đặc trưng
Trụ sở chính của TPBank Đồng Nai nằm trên đường Phạm Văn Thuận, tại ngã tư Vincom, khu vực sầm uất nhất TP Biên Hòa Đây là nơi tập trung nhiều công ty, ngân hàng và cửa hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch và tiếp xúc với khách hàng hàng ngày.
Trụ sở là một công trình kiến trúc 4 tầng rộng lớn, với tầng 1 được thiết kế thoáng đãng cho giao dịch và tiếp xúc khách hàng, bao gồm khu vực giao dịch tại sảnh và các phòng tiếp khách Tầng 2 và 3 chứa các phòng ban chức năng như phòng Giám đốc, phòng vận hành, và phòng khách hàng cá nhân cũng như doanh nghiệp Tầng 4 được sử dụng cho các phòng ban khác như Phòng Quản lý nợ và Phòng Họp Tòa nhà được trang bị đầy đủ các thiết bị điện, đèn, quạt máy, điều hòa và nước uống, với nội thất chủ đạo là màu tím trẻ trung, năng động, cùng bàn ghế hiện đại và các đồ vật trang trí như tranh ảnh và cây cảnh, tạo nên không gian thoáng mát và dễ chịu.
Hằng năm, TPBank tạo điều kiện cho nhân viên nghỉ lễ vào các dịp quan trọng như Tết Nguyên Đán, Tết Dương lịch, Giỗ Tổ Hùng Vương, Ngày Quốc Khánh, Ngày Thống nhất đất nước 30/4 và Ngày Quốc tế Lao động 1/5, giúp họ có thời gian vui vẻ bên gia đình và bạn bè.
TPBank thường xuyên tổ chức các buổi lễ kỷ niệm để ghi nhận những thành tựu mà ngân hàng đã đạt được, đồng thời khích lệ tinh thần làm việc của đội ngũ nhân viên Những sự kiện này không chỉ tôn vinh những nỗ lực của nhân viên mà còn góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững của TPBank.
Tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong Đồng Nai, có 70% nhân viên tham gia tích cực vào các phong trào văn hóa, thể thao do ngân hàng tổ chức, cho thấy sự lôi cuốn của các hoạt động này Trong khi 25% tham gia ở mức độ bình thường, chỉ có 5% nhân viên không quan tâm đến các hoạt động ngoại khóa Đánh giá chung cho thấy 87,5% người được hỏi cảm nhận các hoạt động rất sôi nổi và hữu ích, giúp tạo sự gắn kết giữa nhân viên, trong khi 12,5% cho rằng phong trào chỉ hấp dẫn ở mức độ vừa phải Mặc dù phần lớn nhân viên hào hứng với các sự kiện, một số ít vẫn chưa hứng thú do thiếu sự tuyên truyền và động viên tham gia từ phía ngân hàng.
Logo của TPBank Đồng Nai cũng chính là logo của TPBank, thể hiện sự thống nhất của toàn hệ thống TPBank trên cả nước.
Vì chúng tôi hiểu bạn
Hình 2.2 Logo biểu tượng của TPBank Ý nghĩa của logo:
Logo cũ của Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) khi mới thành lập có thiết kế đơn giản với tên viết tắt và hình tam giác nổi Sau nhiều lần cải tiến, vào tháng 12/2013, TPBank đã ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới, vẫn giữ màu nền trắng và biểu tượng cũ nhưng bổ sung thêm slogan bên dưới, tạo sự thu hút và sinh động hơn, thể hiện nhiều ý nghĩa cho thương hiệu.
Logo hiện tại của TPBank kế thừa các yếu tố từ các thế hệ trước, giữ màu tím truyền thống biểu trưng cho sự chung thủy và phát triển bền vững Hình tam giác 3D trong thiết kế của logo tượng trưng cho sự chắc chắn, ổn định và bền vững của ngân hàng, đồng thời thể hiện sự phát triển liên tục và gắn kết chặt chẽ trong tương lai.
Năm 2012, sau khủng hoảng tài chính, TPBank bắt đầu tái cơ cấu và triển khai chiến lược phát triển khả thi, đem lại nhiều thành công và thay đổi trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng đã chọn slogan “Vì chúng tôi hiểu bạn” để khẳng định cam kết chăm sóc khách hàng Hệ thống ngân hàng chú trọng đến nhu cầu của khách hàng, từ đó phát triển sản phẩm, dịch vụ và quy trình phục vụ phù hợp Sự thấu hiểu nhu cầu tài chính của khách hàng là yếu tố then chốt, giúp TPBank cung cấp những sản phẩm hữu ích nhất.
TPBank, với phương châm “Ngân hàng 5 phút, dịch vụ 5 sao”, đang phấn đấu trở thành Tập đoàn tài chính - ngân hàng số hiện đại và đa năng hàng đầu tại Việt Nam Chi nhánh Ngân hàng TMCP Tiên Phong Đồng Nai đã tạo dựng được hình ảnh tích cực trong hợp tác kinh tế nhờ vào những cam kết này Điều này không chỉ nâng cao ý thức của nhân viên về nhiệm vụ phục vụ khách hàng mà còn giúp khách hàng cảm nhận được sự tận tâm và chu đáo trong dịch vụ.
Đồng phục TPBank nổi bật với thiết kế sang trọng, lịch sự và năng động, tạo ấn tượng tốt và cảm giác thân thiện với khách hàng Đây là lý do đồng phục TPBank được công nhận là một trong những bộ đồng phục ngân hàng đẹp nhất hiện nay Áo dài được sử dụng trong các dịp đặc biệt và vào ngày thứ 2 đầu tuần cho các giao dịch viên nữ, trong khi áo sơ mi tím kẻ sọc nhẹ thể hiện sự lịch sự, nhã nhặn và dễ tạo thiện cảm Nhân viên phải tuân thủ quy định về đồng phục, đảm bảo trang phục gọn gàng, sáng sủa, phẳng nếp và luôn đeo thẻ tên cùng huy hiệu Logo TPBank trong suốt thời gian làm việc và giao dịch.
Hình ảnh trang phục gọn gàng và kỹ năng giao tiếp ứng xử là nền tảng quan trọng trong xã hội loài người Tại TPBank Đồng Nai, nhân viên sử dụng ngôn ngữ chung để giao tiếp hiệu quả, từ đó nâng cao sự hiểu biết và hoàn thành công việc tốt hơn Khi tương tác với khách hàng, nhân viên cần thể hiện sự khéo léo và lịch sự trong lời nói, nhằm tạo ấn tượng tốt Tất cả các yếu tố văn hóa giao tiếp này đều được quy định rõ ràng trong nội quy của TPBank, yêu cầu mọi cán bộ nhân viên thực hiện nghiêm túc.
Các ấn phẩm của TPBank, bao gồm những bài viết sâu sắc trên website Ngân hàng TMCP Tiên Phong (www.tpb.vn), không chỉ giúp nâng cao tên tuổi của TPBank trong lĩnh vực ngân hàng mà còn khẳng định vị thế của ngân hàng trong nền kinh tế Việt Nam và quốc tế Tuy nhiên, do Chi nhánh Ngân hàng Tiên Phong Đồng Nai chưa có tạp chí và website riêng, hình ảnh của chi nhánh vẫn chưa được biết đến rộng rãi.
2.2.2.2 Các biểu trưng phi trực quan a) Sứ mệnh
Đánh giá của cán bộ nhân viên về thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
2.3.1 Nhận thức về văn hóa doanh nghiệp của cán bộ nhân viên Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
Theo phiếu điều tra, toàn bộ cán bộ nhân viên TPBank Đồng Nai đều nhận thức rằng văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng, cần được cải thiện và phát triển hơn nữa.
Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố then chốt cho sự phát triển và thành công bền vững của mỗi doanh nghiệp Thiếu vắng văn hóa, ngôn ngữ và tri thức, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc tồn tại và phát triển Mỗi doanh nghiệp đều sở hữu một nền văn hóa riêng, và việc nhận diện, phát huy các giá trị tích cực cũng như cải thiện những giá trị chưa tốt là rất quan trọng Văn hóa doanh nghiệp không chỉ là tài sản vô hình mà còn thể hiện sự quan tâm đến sự phát triển bền vững, khẳng định vị thế của ngân hàng thương mại Hơn nữa, văn hóa doanh nghiệp tạo ra môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự hợp tác và gắn bó lâu dài của nhân viên, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Bảng 2.6 Số liệu về mức độ nhận thức của nhân viên TPBank Đồng Nai về các biểu hiện của VHDN Ản phẩm điển hình 23 575
Giá trị, niềm tin và thái độ 26 65.0
Lịch sử phát triển và truyền thống văn hóa 30 75.0
Là những người có kinh nghiệm và năng lực làm việc 33 825 Độc đoán hay chỉ trích nhân viên về những việc làm sai 0 0
Không tạo được niềm tin và sự khâm phục của nhân viên 6 150 Ý kiến khác 2 5^0
(Nguồn: kết quả khảo sát thực tế của tác giả)
Theo kết quả điều tra về văn hóa doanh nghiệp tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP Tiên Phong Đồng Nai, chỉ có 10% nhân viên thể hiện sự hài lòng với môi trường làm việc Điều này cho thấy cần có những cải tiến trong quản lý và phát triển văn hóa doanh nghiệp để nâng cao sự gắn bó của nhân viên.
Theo kết quả điều tra, 40 cán bộ nhân viên (chiếm 25% tổng số phiếu) nhận định rằng văn hóa doanh nghiệp bao gồm nhiều yếu tố như kiến trúc công sở, nghi lễ, logo, slogan, ngôn ngữ, đồng phục, ấn phẩm, lý tưởng, giá trị và lịch sử phát triển Tuy nhiên, hầu hết cán bộ nhân viên chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp, cho thấy đây là vấn đề ít được chú trọng tại nhiều doanh nghiệp Việt Nam Đặc biệt, trong khi logo và khẩu hiệu được 90% người tham gia khảo sát lựa chọn là đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp, thì kiến trúc ngoại thất và lý tưởng lại chỉ nhận được sự quan tâm thấp, với tỷ lệ lần lượt là 35% và 37,5%.
2.3.2 Nhận xét về môi trường làm việc tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
2.3.2.1 Ban lãnh đạo Để hiểu rõ về văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai cần xem xét đến yếu tố rất quan trọng đó là phong cách làm việc của ban lãnh đạo, vì đó là đại diện cho cách thức vận hành của toàn Chi nhánh Sau đây là kết quả khảo sát phong cách làm việc của ban lãnh đạo TPBank Đồng Nai theo đánh giá của các cán bộ nhân viên trong Chi nhánh.
Bảng 2.7 Đánh giá của nhân viên về phong cách làm việc của ban lãnh đạo
Theo kết quả khảo sát tại TPBank Đồng Nai, 82,5% nhân viên đánh giá cao phong cách làm việc của ban lãnh đạo, cho rằng họ có kinh nghiệm và năng lực 70% nhân viên cảm thấy ban lãnh đạo thoải mái và nhiệt tình trong việc chỉ bảo, hướng dẫn Tuy nhiên, 15% nhân viên vẫn cảm thấy thiếu niềm tin và sự khâm phục đối với lãnh đạo Nhiều nhân viên ngại đóng góp ý kiến vì cho rằng ý kiến của họ không được lắng nghe, dẫn đến khoảng cách giữa nhân viên và lãnh đạo Ngoài ra, 5% nhân viên cho rằng phong cách làm việc của lãnh đạo còn cứng nhắc, thiếu sự gần gũi và quan tâm đến nhân viên.
Trong kinh doanh, sự lựa chọn đúng đắn của người lãnh đạo không chỉ mang lại kết quả khả quan cho doanh nghiệp mà còn nâng cao thu nhập cho người lao động Kết quả kinh doanh phản ánh nỗ lực và cố gắng của tập thể, đồng thời thể hiện kinh nghiệm và phẩm chất của người lãnh đạo Điều này góp phần tạo nên giá trị văn hóa đặc trưng cho doanh nghiệp và là thước đo cho đạo đức, tài năng, cũng như triết lý kinh doanh của người lãnh đạo ngân hàng.
2.3.2.2 Môi trường làm việc Bất kỳ người lao động nào cũng mong muốn được làm việc trong môi trường thoải mái, có sự đoàn kết yêu thương nhau giữa các đồng nghiệp, do đó yếu tố cảm nhận của nhân viên về môi trường làm việc là một mắt xích quan trọng của văn hóa doanh nghiệp Từ chỗ nắm bắt được những suy nghĩ và nhận xét của cán bộ nhân viên, lãnh đạo sẽ có thể đưa ra được phương án phát huy những mặt tích cực, đồng thời điều chỉnh những vấn đề còn tồn tại.
Bảng 2.8 Cảm nhận của nhân viên TPBank Đồng Nai trong quá trình làm việc
Căng thẳng và áp lực bởi các quy định chặt chẽ của hệ thống tổ chức 10 25.0 Ý kiến khác 0 0
Tổng 40 100 giữa các thành viên Xã hội ngày càng phát triển thì cái người ta mong muốn không phải là vật chất, khi đã đáp ứng đủ nhu cầu về tiền bạc thì con người sẽ chấp nhận đánh đổi giá trị vật chất ấy để được làm việc trong một môi trường lành mạnh, tích cực và thống nhất Giờ đây tiền lương cao cũng chỉ là một phần chứ không phải là lý do quan trọng nhất để níu giữ nhân tài cho doanh nghiệp Có 75% cán bộ nhân viên có cảm giác thoải mái trong quá trình làm việc song cũng có 12,5% cán bộ nhân viên cảm thấy không thực sự thoải mái trong công việc vì đôi khi nhận được sự soi xét của cấp trên Bên cạnh đó, còn có 25% cán bộ nhân viên cảm thấy căng thẳng và áp lực trong quá trình làm việc bởi các quy định chặt chẽ của hệ thống tổ chức Đây cũng là một yếu tố mà người lãnh đạo cần xem xét để điều chỉnh lại cách thức vận hành của chi nhánh, làm sao để người lao động cảm thấy thoải mái, từ đó giúp phát huy khả năng sáng tạo và tinh thần cố gắng nỗ lực vì lợi ích của doanh nghiệp. Đánh giá của khách hàng Số lượng Tỷ lệ (%)
Trụ sở làm việc, nơi giao dịch với khách hàng khang trang, lịch sự và thuận tiện cho khách hàng 21 35.0
Quý khách ấn tượng với logo của TPBank và câu slogan “Vì chúng tôi hiểu bạn” 36 60.0
Môi trường làm việc lành mạnh và ổn định tại TPBank Đồng Nai giúp nhân viên có tâm lý vững vàng, từ đó tạo dựng niềm tin và nền tảng cho sự phát triển Sự tích cực và niềm tin của các thành viên chi nhánh được hình thành nhờ vào những giá trị văn hóa tốt đẹp mà ban lãnh đạo và nhân viên không ngừng học hỏi và cải thiện Kết quả là TPBank đã xây dựng được hình ảnh tích cực, được đông đảo khách hàng yêu quý và tin tưởng.
Đánh giá của khách hàng về thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
Mục tiêu năm 2022 của TPBank là trở thành một trong năm ngân hàng bán lẻ hàng đầu tại Việt Nam, với ứng dụng công nghệ hiện đại nhất nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng Đồng thời, TPBank Đồng Nai phấn đấu trở thành ngân hàng bán lẻ tốt nhất tại tỉnh Ngân hàng không ngừng phát triển và hoàn thiện nền khách hàng, đồng thời gia tăng sự đa dạng của các sản phẩm và dịch vụ, mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng.
TPBank cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu khách hàng, tăng cường nhận diện thương hiệu, cải thiện nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, và phát triển các gói sản phẩm phù hợp với từng phân khúc khách hàng.
TPBank không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm mà còn xem việc giữ chân khách hàng là ưu tiên hàng đầu Để đạt được điều này, ngân hàng cần đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng về nhiều yếu tố như nơi giao dịch, thương hiệu, sản phẩm dịch vụ, logo và thái độ phục vụ.
Nghiên cứu được thực hiện với 60 khách hàng thường xuyên giao dịch tại TPBank Đồng Nai, bao gồm khoảng 25 khách hàng doanh nghiệp và 35 khách hàng cá nhân.
Bảng 2.9 Kết quả khảo sát sự hài lòng khách hàng về VHDN tại TPBank Đồng
Chất lượng dịch vụ và sản phẩm đa dạng của
TPBank luôn đáp ứng với yêu cầu của khách hàng 39 65.0
Thương hiệu TPBank ấn tượng so với các thương hiệu khác 33 55.0
Thái độ phục vụ của đội ngũ nhân viên TPBank đối với khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm 47 78.3
Các nội dung khiếu nại và thắc mắc của khách hàng được giải quyết ổn thỏa và nhanh chóng 24 40.0
Chính sách quan tâm chăm sóc khách hàng hiện tại của TPBank làm khách hàng hài lòng 30 50.0
Việc chia sẻ và cập nhật thông tin của TPBank đến với khách hàng luôn được xử lý kịp thời 45 75.0
TPBank luôn là sự lựa chọn tốt nhất của khách hàng bởi sự uy tín của chất lượng dịch vụ, sản phẩm 50 83.3
Tổng 60 100 hàng đánh giá TPBank là sự lựa chọn tốt nhất bởi sự uy tín của chất lượng dịch vụ, sản phẩm Điều này chứng tỏ việc xây dựng hình ảnh, thương hiệu và uy tín trong lòng khách hàng suốt quá trình dài hoạt động là vô cùng quan trọng đối với TPBank nói chung cũng như TPBank Đồng Nai nói riêng đã, đang làm rất tốt nhiệm vụ này. Đáp ứng được các nhu cầu khác nhau của khách hàng và tạo sự tin tưởng, lòng trung thành của khách hàng là một trong những yếu tố giúp doanh nghiệp thành công Bằng chứng là TPBank Đồng Nai đang rất nỗ lực cố gắng vì lợi ích của khách hàng khi mà có đến 78,3% khách hàng đồng ý rằng thái độ phục vụ của đội ngũ nhân viên TPBank đối với khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm Ngoài ra, những lý do khác cũng được khách hàng lựa chọn nhiều đó là “Việc chia sẻ và cập nhật thông tin của TPBank đến với khách hàng luôn được xử lý kịp thời (75%), đồng phục và cách giao tiếp ứng xử của nhân viên TPBank chuyên nghiệp, năng động, văn minh lịch sự làm khách hàng hài lòng (70%) ” Như vậy, TPBank Đồng Nai cũng đã thực hiện tốt những nội dung này, được khách hàng ghi nhận và đánh giá cao, giúp TPBank luôn là sự lựa chọn số 1 trong lòng khách hàng, tăng lợi thế cạnh tranh so với các Ngân hàng khác và cả các Chi nhánh khác.
Khảo sát cho thấy chỉ 35% khách hàng hài lòng với trụ sở làm việc, do khu vực quầy giao dịch nhỏ và chỉ có 4 quầy, khiến khách hàng khó xác định quầy giao dịch mà không có sự hướng dẫn từ bảo vệ Chỉ 40% khách hàng cho rằng khiếu nại và thắc mắc của họ được giải quyết nhanh chóng và thỏa đáng, cho thấy còn nhiều nhược điểm trong việc giải đáp thắc mắc và xử lý vấn đề Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện dịch vụ để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, đặc biệt trong ngành ngân hàng, nơi có nhiều rủi ro.
Những con số từ khảo sát đã phản ánh rõ cảm nhận và đánh giá của khách hàng về văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai, với hầu hết các tiêu chí được khách hàng đồng tình, cho thấy sự tích cực trong việc xây dựng hình ảnh và văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ Tuy nhiên, khảo sát cũng chỉ ra một số hạn chế, khiến khách hàng chưa hoàn toàn hài lòng Điều này là cơ sở để nghiên cứu và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai.
Đánh giá chung
TPBank Đồng Nai đã khẳng định giá trị hữu hình và giá trị nền tảng, tạo nên hình ảnh tích cực trong mắt khách hàng Ngân hàng chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp từ thái độ nhân viên đến việc đảm bảo lợi ích cho khách hàng Nhờ đó, TPBank Đồng Nai nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao từ khách hàng, trở thành sự lựa chọn hàng đầu và gia tăng lợi thế cạnh tranh so với các ngân hàng và chi nhánh khác.
TPBank Đồng Nai nổi bật với những giá trị trực quan rõ ràng như diện mạo, logo, khẩu hiệu, và đồng phục Đặc biệt, 60% khách hàng ấn tượng với logo và câu slogan “Vì chúng tôi hiểu bạn” Hơn nữa, 70% khách hàng đánh giá cao đồng phục và phong cách giao tiếp chuyên nghiệp, năng động, lịch sự của nhân viên TPBank, góp phần làm hài lòng khách hàng.
Kết quả nghiên cứu từ ý kiến khách hàng cho thấy TPBank chi nhánh Đồng Nai thu hút khách hàng nhờ vào chất lượng dịch vụ và sản phẩm đa dạng, đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng Chính sách chăm sóc khách hàng hiện tại của TPBank cũng tạo sự hài lòng, khiến ngân hàng trở thành lựa chọn hàng đầu nhờ vào uy tín và chất lượng dịch vụ Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, tận tâm và gắn bó với nghề là một lợi thế cạnh tranh quan trọng, góp phần mang lại nhiều thành công cho TPBank tại Đồng Nai.
Tại TPBank Đồng Nai, các giá trị cốt lõi như tầm nhìn, sứ mệnh và triết lý được cả nhân viên và lãnh đạo kiên trì thực hiện, nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho nhân viên mà còn cho khách hàng và đối tác Theo khảo sát, hơn 60% cán bộ nhân viên cho rằng ngân hàng cung cấp môi trường tốt để họ phát triển toàn diện.
2.5.2 Hạn chế còn tồn tại
Khảo sát đánh giá của khách hàng về văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai cho thấy một số hạn chế, khiến khách hàng chưa cảm nhận rõ ràng và chưa hoàn toàn hài lòng với dịch vụ.
Gần 60% khách hàng không hài lòng với việc giải quyết khiếu nại và thắc mắc, cho thấy hiệu quả và tính kịp thời trong xử lý vấn đề chưa được đảm bảo Đồng thời, 65% khách hàng cho rằng cơ sở vật chất của TPBank Đồng Nai không đáp ứng tiêu chí về sự khang trang, lịch sự và tiện lợi, điều này phản ánh rõ ràng những hạn chế trong chất lượng dịch vụ tại chi nhánh.
Ngoài ra, kết quả nghiên cứu đánh giá của cán bộ nhân viên về văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai còn cho thấy rằng:
Nhận thức của nhân viên đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp Một số nhân viên tại chi nhánh vẫn chưa hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện và thể hiện văn hóa tổ chức, dẫn đến quan điểm cá nhân và sự thiếu gắn kết với đồng nghiệp Điều này yêu cầu sự nỗ lực từ cả lãnh đạo và nhân viên để cải thiện văn hóa doanh nghiệp một cách hiệu quả hơn.
Nhà lãnh đạo là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển văn hóa doanh nghiệp và môi trường làm việc tại chi nhánh Theo khảo sát, có 15% nhân viên đánh giá ban lãnh đạo không tạo được niềm tin và sự khâm phục, cho thấy vẫn còn một bộ phận nhân viên chưa hài lòng với cách thức điều hành của lãnh đạo.
Môi trường làm việc hiện nay được nhân viên đánh giá là bị hạn chế bởi nhiều yếu tố, bao gồm các quy định và quy tắc kiểm soát nghiêm ngặt của tổ chức Sự làm việc máy móc, thiếu gắn bó và thấu hiểu giữa các thành viên cũng góp phần tạo ra cảm giác căng thẳng Theo khảo sát, có đến 25% ý kiến cho rằng môi trường làm việc chịu áp lực lớn từ các quy định chặt chẽ của hệ thống tổ chức.
Chương 2 đã trình bày sự hình thành và phát triển của TPBank Đồng Nai, nhấn mạnh các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp tại chi nhánh TPBank Đồng Nai sở hữu đội ngũ cán bộ nhân viên dày dạn kinh nghiệm, năng động và sáng tạo, cùng với cơ cấu bộ máy và quy trình hoạt động tuân thủ quy định của Ngân hàng nhà nước Các chiến lược kinh doanh hiệu quả đã giúp ngân hàng thu hút khách hàng trung thành và duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường.
Bài viết thực hiện phân tích văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai, nghiên cứu 40 nhân viên và 60 khách hàng thường xuyên giao dịch Nghiên cứu tập trung vào ba yếu tố chính: nhận thức của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp, vai trò của nhà lãnh đạo và sự hài lòng của khách hàng Kết quả khảo sát cho thấy văn hóa doanh nghiệp tại chi nhánh vẫn tồn tại một số vấn đề, bao gồm cơ sở vật chất chưa đạt tiêu chuẩn, quy trình giải đáp thắc mắc và xử lý vấn đề của khách hàng chưa hiệu quả và kịp thời, cùng với nhận thức của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp và vai trò của lãnh đạo trong cảm nhận của họ.
Tác giả đã trình bày đánh giá dựa trên kết quả nghiên cứu, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế hiện có tại Chi nhánh Những nhận định này sẽ làm nền tảng cho việc đề xuất các giải pháp và kiến nghị trong chương 3.
CHƯƠNG III GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VĂN HÓA DOANH NGHIỆPCỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG CHI NHÁNH
Định hướng phát triển của Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong
3.1.1 Định hướng phát triển của Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Định hướng đến năm 2022 của TPBank là thích nghi với trạng thái bình thường mới, hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid - 19 của năm vừa qua và đặt mục tiêu trở thành 1 trong 5 Ngân hàng bán lẻ hàng đầu tại Việt Nam. Năm 2021, trước những khó khăn do dịch bệnh Covid - 19 mang lại, TPBank đã nhanh chóng xác định nhiệm vụ trọng tâm là vừa phòng chống dịch vừa đảm bảo an toàn nhưng cũng khẩn trương tập trung triển khai các phương án kinh doanh và đưa ra các phương án hỗ trợ khách hàng phù hợp.
Theo lộ trình chiến lược đến năm 2022, TPBank tập trung vào các lĩnh vực mũi nhọn như tài trợ thương mại, ứng dụng công nghệ cao, và phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ Ngân hàng cam kết nâng cao dịch vụ thu phí cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như khách hàng cá nhân Với định hướng trở thành ngân hàng hàng đầu trong ứng dụng công nghệ, TPBank chú trọng hoàn thiện mô hình văn hóa tổ chức, cải tiến quy trình nghiệp vụ và tăng cường phân cấp ủy quyền giữa các đơn vị Đồng thời, ngân hàng cũng nâng cao năng lực khai thác công nghệ trong hoạt động kinh doanh và phát triển nguồn nhân lực thông qua tuyển dụng chọn lọc, nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững.
3.1.2 Định hướng phát triển của Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
Là thành viên của TPBank, cán bộ và nhân viên TPBank Đồng Nai cam kết tuân thủ các định hướng và kế hoạch hoạt động theo mục tiêu chung của Hội sở chính Sứ mệnh của họ là thực hiện các mục tiêu chiến lược nhằm hiện thực hóa định hướng phát triển Để đạt được những mục tiêu này, Ban Lãnh đạo TPBank Đồng Nai đã cụ thể hóa các định hướng và mục tiêu chiến lược, đặc biệt chú trọng đến việc duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp vững mạnh.
TPBank Đồng Nai đặt mục tiêu phát triển văn hóa doanh nghiệp phù hợp với định hướng ngành, cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa văn hóa doanh nghiệp và chiến lược phát triển Là một ngân hàng thương mại trẻ, TPBank đã sớm xác định chiến lược khác biệt, tập trung vào đầu tư và phát triển công nghệ, từ đó khẳng định vị thế ngân hàng số hàng đầu trên thị trường Tầm nhìn tương lai của TPBank là nền tảng để xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh.
TPBank Đồng Nai, nằm tại thành phố Biên Hòa - trung tâm công nghiệp đang phát triển, đã triển khai nhiều chiến lược cạnh tranh phù hợp với kinh tế địa phương Chi nhánh không ngừng mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng dịch vụ, đồng thời ứng dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động kinh doanh Một trong những điểm nổi bật là việc mở rộng mạng lưới LiveBank, giúp TPBank gia tăng sức cạnh tranh với các chi nhánh và phòng giao dịch lớn hơn Ngân hàng cũng chú trọng tăng trưởng tín dụng, đồng thời kiểm soát rủi ro tín dụng trong các lĩnh vực như sản xuất dược phẩm, vật liệu xây dựng và đầu tư hạ tầng khu công nghiệp.
Chúng tôi tập trung vào việc đầu tư và phát triển công nghệ một cách mạnh mẽ, liên tục cập nhật và sáng tạo nhiều tính năng mới để gia tăng lợi ích tối đa cho khách hàng.
Nâng cao hình ảnh và vị thế TPBank trên địa bàn tỉnh Đến năm 2022 trở thành Ngân hàng số nằm trong Top đầu khu vực tỉnh Đồng Nai.
TPBank Đồng Nai cần tăng cường quảng cáo và đầu tư mạnh mẽ vào hình ảnh thương hiệu để tạo ấn tượng mạnh mẽ và thu hút nhiều khách hàng Qua đó, ngân hàng sẽ nâng cao vị thế của mình trên thị trường địa phương.
Tập trung vào các sản phẩm bán lẻ và dịch vụ chăm sóc khách hàng là rất quan trọng để mở rộng thị phần Đặc biệt, việc huy động vốn và tín dụng, cùng với các dịch vụ và sản phẩm công nghệ hiện đại, sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và nhận thức của đội ngũ CBNV, có các chính sách đào tạo thu hút và giữ chân nhiều nhân tài.
Giải pháp phát triển và hoàn thiện văn hoá doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong Chi nhánh Đồng Nai
3.2.1 Người lãnh đạo cần trở thành tấm gương cho toàn Chi nhánh
Ban lãnh đạo cần làm gương cho nhân viên, phù hợp với văn hóa doanh nghiệp và luôn chủ động học hỏi, nâng cao kiến thức chuyên môn Họ nên đầu tư vào nghiên cứu thị trường, phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của chi nhánh để đề xuất chiến lược phát triển hợp lý Đồng thời, việc tạo sự gắn kết giữa lãnh đạo và nhân viên, lắng nghe ý kiến phản hồi, và đảm bảo sự công bằng là rất quan trọng Điều này khuyến khích nhân viên tham gia đóng góp ý kiến và phát huy tinh thần dân chủ trong mọi hoạt động của chi nhánh.
Khoảng 15% nhân viên không tin tưởng vào phong cách làm việc của ban lãnh đạo, điều này cho thấy lãnh đạo cần xem xét và điều chỉnh phong cách của mình để giành được sự khâm phục từ nhân viên Để xây dựng niềm tin, lãnh đạo nên tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp cả trong nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp, tham gia các hoạt động thể thao, văn nghệ để thể hiện sự quan tâm đến đời sống của nhân viên Khi nhân viên cảm thấy được lắng nghe và chia sẻ, họ sẽ tự hào về mối quan hệ mà lãnh đạo thiết lập với các tổ chức khác, từ đó nâng cao uy tín của lãnh đạo Khoảng 5% nhân viên cho rằng phong cách làm việc của lãnh đạo còn quá cứng nhắc và thiếu sự gắn kết Vì vậy, lãnh đạo cần thay đổi để tạo ra môi trường làm việc thoải mái, giúp nhân viên xem nơi làm việc như ngôi nhà thứ hai và khuyến khích sự sáng tạo để đạt được kết quả tốt nhất.
TPBank cần chú trọng vào việc nâng cao trình độ cho đội ngũ lãnh đạo và quản lý, đảm bảo mỗi cán bộ lãnh đạo đều có phong cách làm việc văn hóa Sự hình thành phong cách kinh doanh có văn hóa của ngân hàng phụ thuộc lớn vào phong cách làm việc của Ban lãnh đạo, từ đó xây dựng lòng tin và sự tôn trọng từ nhân viên.
3.2.2 Bồi dưỡng và nâng cao nhận thức về văn hoá doanh nghiệp cho cán bộ viên chức tại Chi nhánh
Con người luôn được coi là yếu tố then chốt trong hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong việc phát triển nguồn nhân lực, một tiêu chí quan trọng của các tập đoàn kinh tế toàn cầu và Việt Nam Các tập đoàn tài chính - ngân hàng thành công thường đặt con người làm trung tâm của văn hóa doanh nghiệp, tạo ra giá trị đặc trưng cho tổ chức Tuy nhiên, chỉ khoảng 25% nhân viên nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp Do đó, TPBank Đồng Nai cần triển khai các chính sách cụ thể để nâng cao nhận thức về văn hóa doanh nghiệp cho toàn bộ nhân viên, qua đó giúp họ chủ động hơn trong công việc, nâng cao hiệu quả làm việc, tăng cường tính sáng tạo và mức độ trung thành với tổ chức.
Để xây dựng một đội ngũ cán bộ chất lượng, cần chú trọng vào công tác đào tạo và đánh giá lại nhân sự Việc tuyển dụng phải được thực hiện một cách bài bản ngay từ đầu, nhằm hình thành một hệ thống nhân viên có tầm nhìn, tri thức vững vàng và tinh thần cống hiến cho cộng đồng Đội ngũ này cần phải nhiệt tình, hăng hái, chuyên nghiệp và đặc biệt là đoàn kết với nhau.
TPBank tổ chức các chương trình thi đua nhằm ghi nhận thành tích xuất sắc tại chi nhánh, tạo ra sân chơi cạnh tranh lành mạnh Những hoạt động này không chỉ khuyến khích nhân viên cống hiến hết mình vì lợi ích của ngân hàng, mà còn góp phần tăng cường sự đoàn kết, thấu hiểu và giao tiếp giữa các thành viên trong tổ chức.
Để củng cố văn hóa doanh nghiệp, chi nhánh cần duy trì lòng tin và tinh thần của nhân viên Niềm tin vào chiến lược, mục tiêu và ban lãnh đạo là yếu tố then chốt cho sự thành công Khi nhân viên cảm thấy tin tưởng vào lợi ích mà chi nhánh mang lại, họ sẽ cống hiến hết mình cho công việc Hơn nữa, sự đồng lòng từ mỗi nhân viên sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
Cần thiết có các chính sách khen thưởng và tuyên dương hợp lý nhằm khích lệ tinh thần nhân viên, tạo động lực làm việc hiệu quả và tăng cường sự gắn bó với ngân hàng Điều này sẽ góp phần xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp bền vững và lành mạnh.
3.2.3 Chú trọng việc giải quyết thắc mắc, khiếu nại của khách hàng Định hướng phát triển của TPBank Đồng Nai từ trước tới nay đều coi khách hàng là trọng tâm phục vụ Để có được thành công như ngày hôm nay là nhờ vào sự tin tưởng, ủng hộ của khách hàng Song đôi khi những thắc mắc, khiếu nại của khách hàng lại chưa được phía chi nhánh giải đáp kịp thời, ảnh hưởng đến lợi ích của khách hàng khiến họ chưa hài lòng đối với sản phẩm dịch vụ của ngân hàng Để giải quyết vấn đề này, nhân viên TPBank Đồng Nai cần:
Nhân viên TPBank cần ý thức rõ trách nhiệm trong công việc, luôn niềm nở và sẵn sàng phục vụ khách hàng, đồng thời kiềm chế cảm xúc tiêu cực khi nhận phản hồi Họ cần tôn trọng, lắng nghe, học hỏi và hỗ trợ đồng nghiệp, thực hiện đúng quy trình và quy định của ngân hàng Không phân biệt đối xử với mọi khách hàng và biết dung hòa cá tính của mình với khách hàng để tạo sự hài lòng, từ đó xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng.
Các bộ phận chức năng của chi nhánh cần phân công công việc hiệu quả để tiếp nhận và phản hồi nhanh chóng các câu hỏi, thắc mắc của khách hàng, đồng thời đưa ra hướng giải quyết kịp thời.
3.2.4 Coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục và vận động cán bộ nhân viên
Bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho cán bộ nhân viên là cần thiết để nâng cao nhận thức về phương pháp kinh doanh hiện đại và vai trò của văn hóa doanh nghiệp Việc tuyên truyền văn hóa doanh nghiệp có thể thực hiện qua các buổi tổng kết, họp mặt và sự kiện lớn, giúp nhân viên hiểu rõ hơn về giá trị này Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế do dịch Covid-19, ngân hàng Tiên Phong Đồng Nai cần nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đồng thời tạo điều kiện làm việc tốt nhất cho nhân viên Ngoài ra, tổ chức các cuộc thi thi đua giữa các tổ, phòng ban sẽ tạo động lực làm việc cho nhân viên Các buổi tọa đàm về văn hóa doanh nghiệp, mời chuyên gia thuyết trình và tổ chức lớp học bồi dưỡng sẽ giúp nhân viên hiểu rõ vai trò và tác dụng của văn hóa đối với tổ chức thông qua các bài học thực tế.
3.2.5 Tăng cường đầu tư vật chất cho công tác xây dựng và phát triển văn hoá doanh nghiệp Được xây dựng và đi vào hoạt động từ năm 2011, TPBank Đồng Nai có vị trí địa lý đắc lợi khi tọa lạc tại trung tâm thành phố Biên Hòa nơi có nền kinh tế phát triển nhất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai Dù là một ngân hàng với tuổi đời còn khá trẻ song TPBank cũng đã tạo dựng được niềm tin với nhiều đối tác cũng như các tổ chức kinh tế, do đó việc tăng cường bộ phận giao dịch khách hàng doanh nghiệp là điều nên làm Chi nhánh cần đề xuất với Hội sở chính về việc mở rộng quy mô khu vực giao dịch khách hàng và nâng cấp cơ sở hạ tầng khang trang, hiện đại để khách hàng thể hiện niềm tự hào và đẳng cấp khi chọn giao dịch tại chi nhánh Tăng cường thêm đội ngũ giao dịch viên, giúp cho các hoạt động giao dịch với khách hàng được đáp ứng đầy đủ, nhanh chóng và thuận tiện hơn.
Chi nhánh hiện chỉ có một máy ATM, vì vậy cần tăng cường hệ thống Livebank tại đây để khách hàng có thể thực hiện giao dịch nhanh chóng trong những trường hợp khẩn cấp Việc này không chỉ giúp khách hàng thuận tiện hơn mà còn hỗ trợ chính sách hạn chế lưu thông tiền mặt, góp phần giúp Nhà nước kiểm soát lượng tiền trong lưu thông và thực thi hiệu quả các chính sách tiền tệ.
Ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động xã hội và từ thiện định kỳ, bao gồm việc tài trợ học bổng cho học sinh nghèo hiếu học, tổ chức hiến máu nhân đạo và quyên góp hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn do đại dịch Những hoạt động này không chỉ mang lại lợi ích cho cộng đồng mà còn góp phần quảng bá hình ảnh của ngân hàng như một tổ chức thân thiện và tích cực trong mắt người dân.
Kiến nghị
3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước, Cơ quan có thẩm quyền
Trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại (NHTM) ngày càng gay gắt, với các hoạt động như tăng dư nợ tín dụng, hạ lãi suất vay và giữ lãi suất tiền gửi Để phát triển lành mạnh và tránh tình trạng cạnh tranh không công bằng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cần áp dụng cơ chế xử phạt nghiêm khắc đối với các tổ chức tín dụng vi phạm quy định, đồng thời khen thưởng những ngân hàng tuân thủ đúng luật Ngoài ra, việc xây dựng uy tín thương hiệu thông qua sự hài lòng của khách hàng và tăng cường công tác tuyên truyền, tổ chức hội thảo, khóa đào tạo về văn hóa doanh nghiệp là rất cần thiết, đặc biệt cho các tổ chức mới thành lập.
Tạo ra một sân chơi chung cho các ngân hàng và doanh nghiệp tham gia vào cuộc thi đua lành mạnh, nhằm khuyến khích doanh nhân phát huy truyền thống văn hóa trong kinh doanh và làm phong phú thêm các yếu tố văn hóa doanh nghiệp.
3.3.2 Đối với Hội sở chính - Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong
Hiện nay, các giá trị văn hóa tại TPBank chưa rõ ràng và chưa tạo được sự gắn kết cũng như lòng tin giữa các thành viên Để củng cố văn hóa doanh nghiệp tại TPBank Đồng Nai, cần thiết phải thực hiện các giải pháp tổng thể và đồng bộ từ Hội sở chính.
Nhà lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc dẫn dắt thay đổi văn hóa tổ chức, khởi xướng và hướng dẫn các nỗ lực điều chỉnh giá trị văn hóa ở cả cấp hội sở và chi nhánh Họ cần tạo ra một môi trường làm việc thoải mái, khuyến khích sự sáng tạo và phát huy năng lực chuyên môn của từng cá nhân, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
TPBank cam kết tăng cường tuyên truyền các giá trị truyền thống và văn hóa tốt đẹp trong hệ thống, đồng thời truyền tải những yếu tố then chốt như sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và triết lý kinh doanh, nhằm tạo sự ăn sâu vào tiềm thức của cán bộ nhân viên.
TPBank tạo điều kiện cho cán bộ nhân viên khám phá các giai thoại, huyền thoại và tấm gương điển hình, từ đó học hỏi và noi theo để phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, các chính sách đào tạo cần xác lập tiêu chí xây dựng khung kiến thức cơ bản cho tất cả thành viên Điều này nhấn mạnh trách nhiệm và nghĩa vụ của từng cá nhân trong tập thể Đồng thời, việc đánh giá văn hóa doanh nghiệp qua hình thức online với câu hỏi trắc nghiệm giúp xác định mức độ hiểu biết của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp, từ đó có thể điều chỉnh và khắc phục kịp thời những thiếu sót.
Chương III đã làm rõ định hướng phát triển và mục tiêu chiến lược của TPBank, đặc biệt là TPBank Chi nhánh Đồng Nai trong thời gian tới Tác giả đề xuất các giải pháp cụ thể cho từng yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp, đồng thời kiến nghị với NHNN và Hội sở TPBank để phát huy ưu điểm và khắc phục hạn chế Những giải pháp này sẽ giúp chi nhánh tiết kiệm thời gian và chi phí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải thiện môi trường kinh doanh Qua nghiên cứu, tác giả mong muốn cung cấp cái nhìn khách quan và chính xác về văn hóa doanh nghiệp cho bạn đọc.