TRƯƠNG MINH TRÍ BÀI TẬP HÌNH HOẠ VẼ KỸ THUẬT BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ∞∞ TRƯƠNG MINH TRÍ BÀI TẬP (Bài tập dành cho sinh viên các ngành đào tạo kỹ th[.]
NHỮNG TIÊU CHUẪN VỀ CÁCH TRÌNH BÀY BẢN VẼ KỸ THUẬT
Các nội dung, sinh viên tự học
Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật được biên soạn cẩn thận, nhưng vẫn có thể còn thiếu sót Tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ bạn đọc để từng bước cải thiện bộ giáo trình và bài tập trong các lần tái bản sau.
* Địa chỉ: Trương Minh Trí – Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh – Email: tritm@hcmute.edu.vn
CHƯƠNG 1: NHỮNG TIÊU CHUẪN VỀ CÁCH TRÌNH BÀY BẢN VẼ KỸ THUẬT 9
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 9
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 19
G Các nội dung, sinh viên tự học 20
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 21
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 31
G Các nội dung, sinh viên tự học 32
CHƯƠNG 3: HÌNH HỌC HỌA HÌNH 33
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 33
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 43
G Các nội dung, sinh viên tự học 44
CHƯƠNG 4: BIỂU DIỄN VẬT THỂ 45
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 45
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 91
G Các nội dung, sinh viên tự học 91
CHƯƠNG 5: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO 93
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 93
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 104
G Các nội dung, sinh viên tự học 104
CHƯƠNG 6: VẼ QUY ƯỚC REN VÀ CÁC MỐI GHÉP 105
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 105
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 110
G Các nội dung, sinh viên tự học 111
CHƯƠNG 7: VẼ QUY ƯỚC REN VÀ LÒ XO 113
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 113
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 118
G Các nội dung, sinh viên tự học 118
CHƯƠNG 8: DUNG SAI LẮP GHÉP VÀ ĐỘ NHÁM BỀ MẶT 119
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 119
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 125
G Các nội dung, sinh viên tự học 126
CHƯƠNG 9: BẢN VẼ CHI TIẾT 127
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 127
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 137
G Các nội dung, sinh viên tự học 137
B Tóm tắt các đề mục lý thuyết 139
E Tài liệu học tập sinh viên cần tham khảo 143
G Các nội dung, sinh viên tự học 143
NHỮNG TIÊU CHUẨN VỀ CÁCH TRÌNH BÀY
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Nắm vững và áp dụng đúng đắn các quy định của tiêu chuẩn nhà nước về cách trình bày bản vẽ kỹ thuật
- Sử dụng thành thạo các dụng cụ dùng trong vẽ kỹ thuật
- Ghi kích thước trên bản vẽ kỹ thuật đúng quy định
- Hình thành tác phong làm việc khoa học, tính cẩn thận, kiên nhẫn của người làm công tác kỹ thuật
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I TIÊU CHUẨN VỀ BẢN VẼ KỸ THUẬT
III KHUNG BẢN VẼ VÀ KHUNG TÊN
IV.TỶ LỆ (Tiêu chuẩn 7286 – 2003)
V CHỮ VÀ SỐ VIẾT TRÊN BẢN VẼ
VII GHI KÍCH THƯỚC TRÊN BẢN VẼ
2 Các thành phần của một kích thước
(*Xin độc giả xem phần lý thuyết ở Giáo trình Hình họa – Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2014,
Mã số ISBN: 978-604-73-1744-8, cùng tác giả)
1 Các tiêu chuẩn của bản vẽ có tầm quan trọng thế nào đối với bản vẽ kỹ thuật?
2 Trình bày các tiêu chuẩn của khổ giấy
3 Trình bày cách thiết lập khung bản vẽ, khung tên
4 Nêu tên gọi, hình dạng, ứng dụng của các loại nét vẽ thường dùng
5 Nêu các yếu tố của kích thước, cách ghi kích thước
BÀI TẬP 1: CHỮ SỐ VÀ NÉT VẼ
Viết chữ và vẽ theo bài mẫu (Hình 1 1BT), khổ giấy A4N, tỷ lệ tùy chọn, thời gian thực hiện 90 phút
Vẽ lại các hình trên (Hình 1.2BT) theo các đường nét như sau: A1: nét liền đậm
K1-2-3: nét gạch hai chấm mảnh
Thực hiện trên khổ giấy A4N, tỷ lệ tùy chọn Thời gian vẽ: 75 phút
BÀI TẬP 3: CHỮ SỐ VÀ NÉT VẼ
- Viết các chữ in hoa từ A đến Z; kiểu chữ đứng, khổ chữ 12
- Viết các số từ 0 đến 9; kiểu số đứng, khổ số 12
- Viết dòng chữ: “TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN, BỀN VỮNG VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ” - kiểu chữ đứng, khổ chữ 10
- Tập vẽ và ghi kích thước theo hình mẫu (Hình 1.3BT):
Trong quá trình thực hiện bài vẽ, người học cần sử dụng bút chì để vẽ và viết, đồng thời lập khung bản vẽ và khung tên Các thành phần cần được bố trí một cách đồng đều trên khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1, đo trực tiếp trên hình vẽ của đề bài Thời gian hoàn thành bài vẽ là 75 phút.
BÀI TẬP 4: ĐƯỜNG NÉT VÀ CHỮ SỐ
- Viết các chữ in hoa từ A đến Z; kiểu chữ nghiêng, khổ chữ 12
- Viết các số từ 0 đến 9; kiểu số nghiêng, khổ số 12
- Viết dòng chữ: “TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KIỂM ĐỊNH CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO CHUẨN KHU VỰC (AUN) VÀ THẾ GIỚI (ABET)”
- Kiểu chữ nghiêng, khổ chữ 10
- Vẽ và ghi kích thước theo hình mẫu (Hình 1.4BT):
Vẽ và viết bằng bút chì, lập khung bản vẽ và khung tên, đảm bảo bố trí đều các thành phần trên khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1, đo trực tiếp trên hình vẽ của đề bài Thời gian thực hiện cho nhiệm vụ này là 75 phút.
Sửa lại các đường nét vẽ sai, đo và vẽ lại cho đúng đối với các hình vẽ sau (Hình 1.5BT):
Thực hiện trên khổ giấy A4N, tỷ lệ tùy chọn và đo trực tiếp trên hình vẽ của đề bài Lập khung bản vẽ, khung tên Ghi kích thước theo
TCVN Thời gian thực hiện 75 phút
Vẽ lại các hình có đường nét sai theo hình vẽ mẫu (Hình 1.6BT) trên khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1 Cần lập khung bản vẽ và khung tên, đồng thời ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN Thời gian hoàn thành bài vẽ là 75 phút.
Thực hiện bài vẽ đường nét (Hình 1.7BT) trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1:1 Thời gian làm bài 90 phút
Thực hiện bản vẽ đường nét (Hình 1.8BT) trên khổ giấy A4N, tỷ lệ
1:1 Thời gian vẽ bài 90 phút
BÀI TẬP 9: GHI KÍCH THƯỚC
Vẽ và ghi lại cho đúng kích thước theo TCVN của các hình (Hình 1.9BT) như sau:
Thực hiện trên khổ giấy A4N, lập khung bản vẽ, khung tên, tỷ lệ 1:1 Thời gian vẽ bài 75 phút
BÀI TẬP 10: GHI KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Vẽ và ghi lại cho đúng kích thước của các hình (Hình 1.10BT) như sau:
Thực hiện trên khổ giấy A4N Lập khung bản vẽ, khung tên Tỷ lệ 1:1 Thời gian vẽ bài 60 phút
BÀI TẬP 11: GHI KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Hãy đo và vẽ lại các hình vẽ dưới đây (Hình 1.11BT) theo mẫu đã cho, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN Lập khung bản vẽ và khung tên trên khổ giấy A4N với tỷ lệ tùy chọn Thời gian thực hiện bài vẽ là 75 phút.
BÀI TẬP 12: GHI KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Sửa các sai sót trong cách ghi kích thước của hình (Hình 1.12BT) trên khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1 Thời gian thực hiện bài vẽ là 75 phút.
BÀI TẬP 13: CHỈNH SỬA KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Vẽ và bổ sung kích thước cho các hình vẽ theo tiêu chuẩn TCVN, sử dụng khổ giấy A4N và tỷ lệ 1:1 Vật liệu được sử dụng là thép CT3, với thời gian thực hiện là 75 phút.
BÀI TẬP 14: CHỈNH SỬA KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Vẽ và bổ sung kích thước cho các hình vẽ theo tiêu chuẩn TCVN, sử dụng khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1 Vật liệu được sử dụng là thép CT3, và thời gian hoàn thành công việc là 75 phút.
BÀI TẬP 15: CHỈNH SỬA KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Vẽ và bổ sung kích thước cho các hình vẽ theo tiêu chuẩn TCVN, sử dụng khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1 Vật liệu cần sử dụng là thép CT3 và thời gian thực hiện là 75 phút.
BÀI TẬP 16: CHỈNH SỬA KÍCH THƯỚC THEO TCVN
Vẽ và bổ sung kích thước cho các hình vẽ theo tiêu chuẩn TCVN, sử dụng khổ giấy A4N với tỷ lệ 1:1 Vật liệu được sử dụng là thép CT3, và thời gian thực hiện là 75 phút.
E TÀI LIỆU HỌC TẬP, SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Vũ Tiến Đạt, 2006, Vẽ cơ khí, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP
[2] Nguyễn Đình Điện, Đỗ Mạnh Môn, 2004, Hình học họa hình tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Trần Hữu Quế, Nguyễn Văn Tuấn, 1998, Bản vẽ kỹ thuật/Tiêu chuẩn quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục
[4] Trần Hữu Quế, 2005, Vẽ kỹ thuật, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[5] Trần Hữu Quế - Nguyễn Văn Tuấn, 2003, Bài tập Vẽ kỹ thuật cơ khí, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[6] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[7] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73- 1744-8
[8] http//www.hinhhoavekythuat.com.vn
G CÁC NỘI DUNG, SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương 1: Những tiêu chuẩn về cách trình bày Bản vẽ kỹ thuật
+ Tham khảo các tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giảng viên giao.
VẼ HÌNH HỌC
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Dựng được các đường thẳng song song cách đều
- Dựng đường thẳng vuông góc, chia đều đoạn thẳng, dựng được góc vuông, chia đôi một góc bất kỳ
- Chia đường tròn thành một số phần bằng nhau
- Ứng dụng các kiểu vẽ nối tiếp, vẽ đường cong hình học để vẽ các vật thể có đường bao là mặt cong
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I CHIA ĐỀU MỘT ĐOẠN THẲNG
II CHIA ĐỀU MỘT ĐƯỜNG TRÒN
1 Chia đường tròn ra làm ba và sáu phần bằng nhau
2 Chia đường tròn ra làm bốn và tám phần bằng nhau
3 Chia đường tròn ra làm năm và mười phần bằng nhau
4 Chia đường tròn ra làm bất kỳ (ví dụ làm bảy, chín, mười ba, phần bằng nhau)
III VẼ ĐỘ DỐC VÀ ĐỘ CÔN
1 Vẽ cung tròn nối tiếp với hai đường thẳng
2 Vẽ cung tròn nối tiếp – tiếp xúc ngoài với một đường thẳng và một cung tròn khác a Tiếp xúc ngoài b Tiếp xúc trong
Vẽ cung tròn nối tiếp là một kỹ thuật quan trọng trong hình học, bao gồm việc tạo ra một cung tròn tiếp xúc với một đường thẳng và một cung tròn khác Có ba trường hợp chính trong kỹ thuật này: tiếp xúc ngoài, nơi cung tròn tiếp xúc với đường thẳng từ bên ngoài; tiếp xúc trong, khi cung tròn chạm vào đường thẳng từ bên trong; và trường hợp vừa tiếp xúc ngoài vừa tiếp xúc trong, kết hợp cả hai hình thức tiếp xúc Việc hiểu rõ các loại tiếp xúc này giúp nâng cao kỹ năng vẽ và ứng dụng trong nhiều bài toán hình học.
V VẼ MỘT SỐ ĐƯỜNG CONG HÌNH HỌC
1 Vẽ đường elip theo hai trục vuông góc
3.1 Đường xoắn ốc hai tâm
3.2 Đường xoắn ốc ba tâm
3.3 Đường xoắn ốc bốn tâm
1 Trình bày và thực hiện cách chia đường tròn làm 3, 7 phần bằng nhau
2 Cách vẽ cung tròn nối tiếp với hai đoạn thẳng, cung tròn nối tiếp với hai cung tròn?
5 Cách vẽ lục giác ngoại tiếp vòng tròn?
BÀI TẬP 1: ĐA GIÁC NỘI, NGOẠI TIẾP ĐƯỜNG TRÒN a Vẽ các hình nội tiếp đường tròn:
- Thập giác b Vẽ các hình ngoại tiếp đường tròn:
Vẽ bằng bút chì với tỷ lệ 1:1, lập khung bản vẽ và khung tên, đồng thời bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Đường kính của đường tròn nội tiếp là 36, trong khi đường kính của đường tròn ngoại tiếp là 32 Thời gian thực hiện bài vẽ là 90 phút.
* Chú ý: Các cạnh của đa giác vẽ bằng nét liền đậm, các đường xây dựng vẽ bằng nét liền mảnh
Bài tập 2 yêu cầu vẽ hình học bằng cách áp dụng phương pháp chia đều đường tròn Thí sinh cần thực hiện vẽ các hình theo đề A với tỷ lệ 1:1 trên khổ giấy A4N trong thời gian 90 phút.
Bài tập 3 yêu cầu vẽ hình học bằng cách áp dụng phương pháp chia đều đường tròn Học sinh cần thực hiện vẽ các hình theo tỷ lệ 1:1, dựa trên đề B, sử dụng khổ giấy A4N và có thời gian hoàn thành là 90 phút.
Bài tập 4 yêu cầu vẽ hình học bằng cách áp dụng phương pháp chia đều đường tròn để tạo ra các hình ảnh theo tỷ lệ 1:1 Thí sinh cần thực hiện theo đề A trên khổ giấy A4N trong thời gian 90 phút.
Bài tập 5 yêu cầu vẽ hình học bằng cách áp dụng phương pháp chia đều đường tròn để tạo ra các hình ảnh theo mẫu (Hình 2.2BT) Tỷ lệ vẽ là 1:1, sử dụng khổ giấy A4N và thời gian thực hiện là 90 phút.
BÀI TẬP 6: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.3BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 7: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.4BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 8: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.5BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 9: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.6BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 10: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.7BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 11: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.8BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 12: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.9BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 13: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.10BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 14: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.11BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 15: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.12BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 16: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.13BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
BÀI TẬP 17: VẼ NỐI TIẾP Áp dụng các cách vẽ nối tiếp để vẽ các hình sau (Hình 2.14BT), trên khổ giấy A4N, tỷ lệ 1: 1 Thời gian thực hiện 75 phút:
E TÀI LIỆU HỌC TẬP SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Vũ Tiến Đạt, 2006, Vẽ cơ khí, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM
[2] Nguyễn Đình Điện, Đỗ Mạnh Môn, 2004, Hình học họa hình tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Trần Hữu Quế, Nguyễn Văn Tuấn, 1998, Bản vẽ kỹ thuật / Tiêu chuẩn quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục
[4] Trần Hữu Quế, 2005, Vẽ kỹ thuật, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[5] Trần Hữu Quế - Nguyễn Văn Tuấn, 2003, Bài tập Vẽ kỹ thuật cơ khí, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[6] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[7] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73- 1744-8
[8] http//www.hinhhoavekythuat.com.vn
[9] http//www.vehinhhoc.com.vn
G CÁC NỘI DUNG SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương 2: Vẽ hình học + Tham khảo tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giao
HÌNH HỌC HỌA HÌNH
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
Nắm vững kiến thức cơ bản về phép chiếu vuông góc và phương pháp các hình chiếu vuông góc là rất quan trọng, vì chúng tạo nền tảng lý luận cho việc biểu diễn bản vẽ kỹ thuật.
- Vận dụng thuần thục phương pháp các hình chiếu vuông góc vào việc biểu diễn các đối tượng hình học thường gặp
- Giải quyết các bài toán trên các hình biểu diễn nhận được
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I PHÉP CHIẾU VUÔNG GÓC VÀ PHƯƠNG PHÁP CÁC HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC
2 Phương pháp các hình chiếu vuông góc
II BIỂU DIỄN ĐIỂM, ĐOẠN THẲNG, MẶT PHẲNG
1 Hình chiếu của điểm trên ba mặt phẳng chiếu
2 Hình chiếu của đoạn thẳng trên ba mặt phẳng chiếu
3 Hình chiếu của mặt phẳng trên ba mặt phẳng chiếu
III BIỂU DIỄN ĐA DIỆN VÀ CÁC MẶT CONG
1 Hình chiếu của khối đa diện
1.1.1 Hình chiếu của hình khối chữ nhật
1.1.2 Hình chiếu của khối lăng trụ đều
2.1 Hình chiếu của khối chóp, khối chóp cụt đều
2.1.1 Hình chiếu của hình chóp
2 Hình chiếu của khối có mặt cong
IV MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO
1 Giao tuyến của mặt phẳng với khối đa diện
2 Giao tuyến của mặt phẳng với hình trụ
3 Giao tuyến của mặt phẳng với hình nón tròn xoay
4 Giao tuyến của mặt phẳng với hình cầu
5 Giao tuyến của hai khối đa diện
6 Giao tuyến của hai khối tròn
6.1 Giao tuyến của hai hình trụ
7 Giao tuyến của khối đa diện với khối tròn
1 Trình bày cách vẽ hình chiếu của khối đa diện Cho ví dụ để minh họa
2 Giao tuyến của mặt phẳng với khối đa diện là hình gì? Trình bày nguyên tắc vẽ giao tuyến đó
3 Giao tuyến của hai hình trụ; trường hợp hình trụ bằng nhau, hình trụ không bằng nhau?
4 Trình bày cách vẽ giao tuyến của lỗ hộp với hình trụ Cho ví dụ minh họa
5 Trình bày giao tuyến của mặt phẳng với hình cầu Cho ví dụ minh họa
BÀI TẬP 1: HÌNH CHIẾU CỦA ĐIỂM – ĐOẠN THẲNG – MẶT PHẲNG
Vẽ trên khổ giấy A4N các hình chiếu (Hình 3.1BT) Bố trí đều các hình vẽ – Tỷ lệ tùy chọn – Thời gian thực hiện 45 phút
BÀI TẬP 2: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba của khối hình học như trong Hình 3.2BT, bố trí đều các hình trên khổ giấy A4N với tỷ lệ tùy chọn Thời gian thực hiện bài vẽ là 45 phút.
BÀI TẬP 3: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hai hình chiếu của các khối hình học theo hình 3.3BT và tạo ra hình chiếu thứ ba Bố trí các hình một cách đều đặn trên khổ giấy A4N với tỷ lệ tùy chọn Thời gian thực hiện cho bài vẽ này là 45 phút.
BÀI TẬP 4: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Hãy vẽ hình chiếu thứ ba của khối hình học đã cho (Hình 3.4BT) trên khổ giấy A4N, đảm bảo các hình được bố trí đều Tỷ lệ vẽ có thể tùy chọn và thời gian thực hiện là 45 phút.
BÀI TẬP 5: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba của khối hình học được cho trong Hình 3.5BT, với bố trí đều các hình trên khổ giấy A4N Tỷ lệ vẽ có thể tùy chọn và thời gian thực hiện là 45 phút.
BÀI TẬP 6: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Hãy vẽ hình chiếu thứ ba của khối hình học được thể hiện trong Hình 3.6BT Các hình chiếu cần được bố trí đều trên khổ giấy A4N với tỷ lệ tùy chọn Thời gian thực hiện bài vẽ là 45 phút.
BÀI TẬP 7: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Hãy vẽ hình chiếu thứ ba cho khối hình học đã cho (Hình 3.7BT) và bố trí đều các hình trên khổ giấy A4N Tỷ lệ vẽ có thể tùy chọn, và thời gian thực hiện là 45 phút.
BÀI TẬP 8: CHỌN CÁC HÌNH CHIẾU
Cho hình chiếu trục đo và các hình chiếu của vật thể (Hình 3.8BT)
Chọn và ghi các số tương ứng với các mặt A, B, C, v.v của vật thể vào bảng dưới đây Phân biệt rõ ràng các mặt khác nhau của vật thể qua các hình chiếu và hình chiếu trục đo.
BÀI TẬP 9: VẼ HÌNH CHIẾU
Hình chiếu đứng và hình chiếu bằng của lăng trụ thẳng đứng alpha và lăng trụ nằm ngang bêta được mô tả trong Hình 3.9BT Cần thực hiện việc vẽ hình chiếu cạnh của cả hai lăng trụ alpha và bêta, cùng với giao tuyến giữa chúng.
BÀI TẬP 10: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba giao tuyến của mặt phẳng cắt các khối hình học (Hình 3.10BT) Tỷ lệ 1:1, khổ giấy A4N Thời gian 45 phút
BÀI TẬP 11: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba giao tuyến của mặt phẳng cắt các khối hình học (Hình 3.11BT) Tỷ lệ 1:1 Khổ giấy A4N Thời gian 45 phút
BÀI TẬP 12: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba giao tuyến của mặt phẳng cắt các khối hình học (Hình 3.12BT) Tỷ lệ 1:1 Khổ giấy A4N Thời gian 45 phút
BÀI TẬP 13: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ hình chiếu thứ ba giao tuyến của mặt phẳng cắt các khối hình học (Hình 3.13BT) Tỷ lệ 1:1 Khổ giấy A4N Thời gian 45 phút
BÀI TẬP 14: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ ba hình chiếu vuông góc của khối hình học bị cắt một phần như sau (Hình 3.14BT) Tỷ lệ 1:1 Khổ giấy A4N Thời gian 45 phút
BÀI TẬP 15: VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
Vẽ ba hình chiếu vuông góc của khối hình học bị cắt một phần như sau (Hình 3.15BT) Tỷ lệ 1:1 Khổ giấy A4N Thời gian 45 phút c) d)
E TÀI LIỆU HỌC TẬP SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Vũ Tiến Đạt, 2006, Vẽ cơ khí, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP
[2] Nguyễn Đình Điện, Đỗ Mạnh Môn, 2004, Hình học họa hình tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Hình học họa hình, 1977, Đại học Bách khoa Hà nội
[4] Trần Hữu Quế, Nguyễn Văn Tuấn, 1998, Bản vẽ kỹ thuật / Tiêu chuẩn quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục
[5] Trần Hữu Quế, 2005, Vẽ kỹ thuật, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[6] Trần Hữu Quế - Nguyễn Văn Tuấn, 2003, Bài tập Vẽ kỹ thuật cơ khí, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[7] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[8] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73- 1744-8
[9] http//www.hinhhochoahinh.com.vn
G CÁC NỘI DUNG SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương 3: Hình học họa hình
+ Tham khảo tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giao
BIỂU DIỄN VẬT THỂ
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Có kiến thức và biết cách sử dụng các loại hình biểu diễn (hình chiếu, hình cắt, mặt cắt, hình trích, ) trong bản vẽ kỹ thuật
- Nắm vững các quy định về cách thức biểu diễn và các quy tắc ghi kích thước cho bản vẽ kỹ thuật
- Có kỹ năng phân tích, tổng hợp trong việc đọc và lập bản vẽ kỹ thuật
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I HÌNH CHIẾU CỦA VẬT THỂ
2 Vị trí đặt vật thể
4 Tên gọi các hình chiếu
7 Các hình chiếu cơ bản được sử dụng ở bản vẽ kỹ thuật
II KHÁI NIỆM VỀ HÌNH CẮT VÀ MẶT CẮT
- Chia theo số lượng mặt phẳng cắt
- Chia theo phần vật thể bị cắt b Ký hiệu và quy uớc về hình cắt
- Quy ước c Góc độ của mặt cắt d Ký hiệu vật liệu trên mặt cắt
- Mặt cắt chập b) Ký hiệu và những quy ước về mặt cắt
IV VẼ HÌNH CHIẾU CỦA VẬT THỂ
V GHI KÍCH THƯỚC CỦA VẬT THỂ
VI ĐỌC BẢN VẼ VÀ VẼ HÌNH CHIẾU THỨ BA
2 Mối quan hệ giữa các hình chiếu
1 Nêu tên gọi của sáu hình chiếu của một vật thể, cho ví dụ và xác định vị trí của sáu hình chiếu đó
2 Phân biệt giữa hình cắt và mặt cắt và cho ví dụ minh họa
3 Trình bày các loại hình cắt và cho ví dụ minh họa
4 Cách ghi kích thước của một vật thể?
6 Cách đọc bản vẽ với hình chiếu thứ ba?
BÀI TẬP 1: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.1BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và sắp xếp đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện là 60 phút.
BÀI TẬP 2: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.2BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì theo tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, sắp xếp đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 3: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.3BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, sắp xếp đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 4: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.4BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu sắt Thời gian hoàn thành bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 5: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.5BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, bố trí đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian hoàn thành bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 6: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.6BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN và bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu gang xám Thời gian thực hiện bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 7: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.7BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian hoàn thành bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 8: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.8BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, bố trí đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu gang xám Thời gian thực hiện bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 9: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.9BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ bằng chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu đồng Thời gian thực hiện bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 10: HÌNH CHIẾU CƠ BẢN
Cho hình chiếu trục đo (Hình 4.10BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và bố trí các hình vẽ đều trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian hoàn thành bài vẽ là 60 phút.
BÀI TẬP 11: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.11BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 12: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.12BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu nhôm Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 13: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.13BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 14: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.14BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu gang Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 15: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.15BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 16: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.16BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 17: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.17BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 18: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.18BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 19: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.19BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
BÀI TẬP 20: HÌNH CHIẾU THỨ BA
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.20BT) Vẽ:
- Hình chiếu cạnh từ trái
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, bố trí các hình chiếu đều trên khổ giấy A4N, ghi kích thước theo TCVN, vật liệu thép CT3 Thời gian 60 phút
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.21BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, bố trí đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Lập khung bản vẽ và khung tên sử dụng vật liệu thép CT3, thời gian thực hiện là 60 phút.
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.22BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, sắp xếp đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện là 75 phút.
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.23BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì, tỷ lệ 1: 1, ghi kích thước theo TCVN, bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N, lập khung bản vẽ, khung tên, vật liệu gang Thời gian
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.24BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì, tỷ lệ 1: 1, ghi kích thước theo TCVN, bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N, lập khung bản vẽ, khung tên, vật liệu gang Thời gian
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.25BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN và bố trí đồng đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu nhôm Thời gian thực hiện là 60 phút.
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.26BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N, lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện là 60 phút.
BÀI TẬP 27: HÌNH CẮT CHIẾU KẾT HỢP
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.27BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo cắt 1/4, vẽ 3/4 hình chiếu trục đo còn lại
Vẽ chì với tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo tiêu chuẩn TCVN, và bố trí đều các hình vẽ trên khổ giấy A4N Cần lập khung bản vẽ và khung tên, sử dụng vật liệu thép CT3 Thời gian thực hiện bài vẽ là 75 phút.
BÀI TẬP 28: HÌNH CẮT CHIẾU KẾT HỢP
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 4.28BT) Vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo cắt 1/4, vẽ 3/4 hình chiếu trục đo còn lại
HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Có các kiến thức cơ bản về phương pháp dựng hình chiếu trục đo
- Phân biệt và sử dụng hiệu quả các loại hình chiếu trục đo
- Có kỹ năng lập bản vẽ hình chiếu trục đo
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I KHÁI NIỆM VỀ HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO
II PHÂN LOẠI HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO
1 Hình chiếu trục đo vuông góc đều
2 Hình chiếu trục đo xiên cân
III CÁCH DỰNG HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO
1 Chọn loại hình chiếu trục đo
2 Dựng hình chiếu trục đo
2.1 Dựng hình chiếu trục đo của một điểm
2.2 Dựng hình chiếu trục đo của một đoạn thẳng
2.3 Dựng hình chiếu trục đo của một hình phẳng
2.4 Dựng hình chiếu trục đo của vật thể có dạng hình hộp
IV VẼ HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO
1 Cách vẽ hình chiếu trục đo xiên cân và cho ví dụ cụ thể ?
2 Cách vẽ hình chiếu trục đo vuông góc đều và cho ví dụ cụ thể ?
3 Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.1) Hãy vẽ hình chiếu trục đo xiên cân
4 Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.2) Hãy vẽ hình chiếu trục đo vuông góc đều
5 Nêu trình tự các bước dựng hình chiếu trục đo của vật thể đơn giản
6 Nêu cách dựng hình chiếu trục đo vuông góc đều của hình tròn
Cho hai hình chiếu Hãy vẽ hình chiếu trục đo và hình chiếu thứ ba
(tỷ lệ 1:1, khổ giấy A4N, thời gian 45 phút) của những vật thể có hình chiếu vuông góc sau:
BÀI TẬP 6: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN CÂN
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.6BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo xiên cân
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu thép CT3
BÀI TẬP 7: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC ĐỀU
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.7BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu gang
BÀI TẬP 8: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN CÂN
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.8BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu thép CT3
BÀI TẬP 9: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC ĐỀU
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.9BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ tùy chọn, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu gang xám
BÀI TẬP 10: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN CÂN
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.10BT) Hảy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ tùy chọn, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu gang xám
BÀI TẬP 11: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC ĐỀU
Cho hai hình chiếu đứng và bằng của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.11BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ tùy chọn, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu thép CT3
BÀI TẬP 12: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN CÂN
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.12BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu thép CT3
BÀI TẬP 13: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC ĐỀU
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.13BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu nhôm
BÀI TẬP 14: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN CÂN
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.14BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ tùy chọn, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu đồng
BÀI TẬP 15: HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC ĐỀU
Cho hai hình chiếu đứng và cạnh của một vật thể với đầy đủ kích thước (Hình 5.15BT) Hãy vẽ:
- Hình chiếu đứng cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu cạnh cắt, chiếu kết hợp
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều
Vẽ chì, tỷ lệ 1:1, ghi kích thước theo TCVN, khổ giấy A4N, vật liệu thép CT3
E TÀI LIỆU HỌC TẬP SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Vũ Tiến Đạt, 2006, Vẽ cơ khí, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP
[2] Nguyễn Đình Điện, Đỗ Mạnh Môn, 2004, Hình học họa hình tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Trần Hữu Quế, Nguyễn Văn Tuấn, 1998, Bản vẽ kỹ thuật / Tiêu chuẫn quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục
[4] Trần Hữu Quế, 2005, Vẽ kỹ thuật tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[5] Trần Hữu Quế - Nguyễn Văn Tuấn, 2003, Bài tập Vẽ kỹ thuật cơ khí, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[6] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[7] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73- 1744-8
[8] http//www.hinhhoavekythuat.com.vn
G CÁC NỘI DUNG, SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương 5: Hình chiếu trục đo + Tham khảo tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giao
VẼ QUY ƯỚC REN VÀ CÁC MỐI GHÉP
VẼ QUY ƯỚC REN VÀ CÁC MỐI GHÉP
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Hiểu biết cơ bản về các mối ghép được sử dụng trong kỹ thuật như: ren, then, đinh tán, hàn,…
- Nắm vững các quy tắc và quy định về vẽ quy ước các mối ghép
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
1 Sự hình thành của ren
2 Các yếu tố của ren
3 Các loại ren tiêu chuẩn thường dùng
4 Cách vẽ quy ước ren
4.2 Đối với ren bị che khuất
5 Cách ghi ký hiệu các loại ren
II GHÉP BẰNG THEN – THEN HOA – CHỐT
III GHÉP BẰNG ĐINH TÁN
2 Vẽ đinh tán theo quy ước
2 Ký hiệu quy ước của mối hàn
3 Cách ghi ký hiệu mối hàn
1 Ren được hình thành như thế nào?
2 Cách vẽ quy ước ren?
3 Cách vẽ mối ghép then bằng, then bán nguyệt?
4 Giới thiệu mối ghép then hoa
5 Các mối ghép ren và then dùng trong những trường hợp nào?
6 Chốt dùng để làm gì? Có mấy loại mối ghép bằng chốt?
7 Mối ghép đinh tán dùng làm gì? Nêu đặc điểm và phân loại mối ghép Cách vẽ quy ước đinh tán như thế nào?
8 Thế nào là mối ghép bằng hàn? Kể các loại mối ghép bằng hàn? Cách vẽ quy ước mối ghép bằng hàn?
9 Cách ký hiệu quy ước mối ghép bằng hàn? Cho ví dụ
BÀI TẬP 1: Đọc các hình chiếu vẽ quy ước của ren (Hình 6.1BT) và đánh dấu x vào ô có hình chiếu cạnh là đúng
BÀI TẬP 2: Đọc các hình cắt và mặt cắt của mối ghép ren (Hình
6.2BT) và đánh dấu x vào ô có mặt vẽ đúng
Bài tập 3 yêu cầu người đọc phân tích hình chiếu của mối ghép ren (Hình 6.3BT) và trả lời các câu hỏi liên quan Cụ thể, cần xác định tên gọi của mối ghép, xác định tên gọi của các chi tiết 1, 2, 3, 4, 5, và vẽ đường gạch gạch (tuyến ảnh) mặt cắt của các chi tiết bị ghép.
BÀI TẬP 4 - 9: MỐI GHÉP REN
Vẽ các mối ghép ren: bulông, vít, vít cấy theo các hình vẽ được trình bày dưới đây (Hình 6.4BT)
Sinh viên cần tham khảo các số liệu trong bảng phụ lục để ghi lại các kích thước chi tiết của ghép, bao gồm đường kính danh nghĩa của ren, chiều dài phần ren và chiều dài chi tiết lắp ghép.
Mỗi sinh viên nhận một đề do giảng viên giao Vẽ tỷ lệ 1:1, khổ giấy A4N
BÀI TẬP 10: MỐI GHÉP REN
Vẽ bản vẽ các mối ghép ren theo bản vẽ mẫu (Hình 6.5BT), tỷ lệ
1:1, khổ giấy A4N – Thời gian 90 phút
E TÀI LIỆU HỌC TẬP SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Trần Hữu Quế, 2008, Vẽ kỹ thuật tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[2] Trần hữu Quế - Nguyễn văn Tuấn, 2009, Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[4] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73- 1744-8
[5] http//www.hinhhoavekythuat.com.vn
[6] http//www.moighepren.com.vn
[7] http//www.vequyuocrenvacacmoighep.com.vn
G CÁC NỘI DUNG SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương 6: Vẽ quy ước ren và các mối ghép
+ Tham khảo tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giao
VẼ QUY ƯỚC REN VÀ LÒ XO
VẼ QUY ƯỚC BÁNH RĂNG VÀ LÒ XO
Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:
- Hiểu biết cơ bản về các bộ truyền chuyển động bánh răng sử dụng trong kỹ thuật
- Nắm vững các quy tắc và quy định về biểu diễn quy ước các chi tiết bánh răng, lò xo ở bản vẽ kỹ thuật
B TÓM TẮT CÁC ĐỀ MỤC LÝ THUYẾT
I CÁC YẾU TỐ CỦA BÁNH RĂNG
2.3 Bánh vít và trục vít:
II VẼ QUY ƯỚC BÁNH RĂNG TRỤ
1 Thông số của bánh răng
III VẼ QUY ƯỚC BÁNH RĂNG CÔN
1 Thông số của bánh răng
2 Cách vẽ bánh răng côn
IV VẼ QUY ƯỚC BÁNH VÍT VÀ TRỤC VÍT
3 Cách vẽ bánh vít theo quy ước
4 Quy ước vẽ bánh vít và trục vít ăn khớp
5 Công thức tính của trục vít và bánh vít
6 Bản vẽ chế tạo bánh răng
V VẼ QUY ƯỚC LÒ XO
1 Thế nào là môđun bánh răng? Những thông số nào của bánh răng có liên quan đến môđun?
2 Cách vẽ quy ước bánh răng trụ?
3 Cách vẽ quy ước bánh răng côn?
4 Cách vẽ quy ước bánh vít và trục vít?
5 Trình bày cách vẽ quy ước lò xo xoắn
BÀI TẬP 1: BÁNH RĂNG TRỤ ĂN KHỚP
Vẽ thiết kế hai bánh răng trụ ăn khớp nhau với các số liệu như sau:
- Số răng bánh thứ nhất Z1 = 13
- Số răng bánh thứ hai Z2 = 26
Vẽ toàn bộ hệ thống bằng hình cắt đứng và hình chiếu cạnh, đồng thời tìm các giải pháp để giữ chặt đầu trục Tính toán các thành phần như trục, then, vòng đệm, đai ốc (tham khảo bảng phụ lục) Cuối cùng, lập bảng kê với tỷ lệ 1:1 trên khổ giấy A3N.
BÀI TẬP 2 - 11: VẼ QUY ƯỚC BÁNH RĂNG TRỤ ĂN KHỚP (Đề 1 – đề 10)
Vẽ các cặp bánh răng ăn khớp bằng hình chiếu và hình cắt theo các thông số đã cho
Ghi các kích thước chủ yếu
Trình bày trên khổ giấy A3N, tỷ tệ tự chọn theo TCVN 3 – 75
Dựa vào đường kính của trục, lỗ để tra các kích thước của then ở bảng phụ lục
Các thông số Đề 1 Đề 2 Đề 3 Đề 4 Đề 5 Đề 6 Đề 7 Đề 8 Đề 9 Đề
BÀI TẬP 12 - 16: VẼ QUY ƯỚC BÁNH RĂNG CÔN ĂN KHỚP (Đề 12 – đề 16)
Vẽ các cặp bánh răng côn ăn khớp bằng hình chiếu và hình cắt theo các thông số đã cho
Ghi các kích thước chủ yếu
Trình bày trên khổ giấy A3N, tỷ tệ tự chọn theo TCVN 3 – 75
Dựa vào đường kính của trục, lỗ để tra các kích thước của then ở bảng phụ lục
(B: then bằng đầu tròn, N: then bán nguyệt) dm1 = 1,5d1; 1,7d1; dm2 = 1,7d2
2 Đề 1 4 18 26 36 45 20 22 19 25 38 10 20 4 N B Đề 2 4 20 28 41 50 22 26 22 28 42 13 21 6 B B Đề 3 5 18 30 45 56 24 28 24 31 48 14 23 6 B N Đề 4 5 18 27 54 66 30 34 29 36 57 17 29 7 N B Đề 5 6 20 26 56 68 32 32 32 34 58 18 30 8 B N
BÀI TẬP 17 – 20: BÁNH VÍT VÀ TRỤC VÍT
Vẽ các cặp bánh vít và trục vít ăn khớp bằng hình chiếu và hình cắt theo các thông số đã cho
Ghi các kích thước chủ yếu
Trình bày trên khổ giấy A3N, tỷ tệ tự chọn theo TCVN 3 – 75 Dựa vào đường kính của trục, lỗ để tra các kích thước của then ở bảng phụ lục
(B: then bằng đầu tròn, N:then bán nguyệt) d’2 = 1,2d2; d1 = dc1 – 3.5m; dc1 = 2A – dc2 dm2 = 1,7d2; e = 1/3b2
Thông số m z2 A b1 b2 lm2 do D R d2 Then Đề 1 4 44 114 120 48 56 20 108 44 40 B Đề 2 4 46 126 130 52 60 24 118 48 42 N Đề 3 6 48 150 156 62 72 28 140 58 52 B Đề 4 6 48 180 186 66 86 30 168 70 62 N
E TÀI LIỆU HỌC TẬP SINH VIÊN CẦN THAM KHẢO
[1] Vũ Tiến Đạt, 2006, Vẽ cơ khí, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP
[2] Nguyễn Đình Điện, Đỗ Mạnh Môn, 2004, Hình học họa hình tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục
[3] Trần Hữu Quế, Nguyễn Văn Tuấn, 1998, Bản vẽ kỹ thuật / Tiêu chuẫn quốc tế, Nhà xuất bản Giáo dục
[4] Trần Hữu Quế, 2005, Vẽ kỹ thuật, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[5] Trần Hữu Quế - Nguyễn Văn Tuấn, 2003, Bài tập Vẽ kỹ thuật cơ khí, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục
[6] Trương Minh Trí, 1999, Bài tập Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM
[7] Trương Minh Trí, 2014, Giáo trình Hình họa - Vẽ kỹ thuật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM – Mã số ISBN: 978-604-73-1744-8
[8] http//www.hinhhoavekythuat.com.vn
G CÁC NỘI DUNG, SINH VIÊN TỰ HỌC
+ Hoàn chỉnh kiến thức, đọc lý thuyết chương bảy: Vẽ quy ước bánh răng và lò xo
+ Tham khảo tài liệu học tập
+ Thực hiện bài tập được giao