Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Lời mở đầu 1. Lý do chọn đề tài: Sau hơn 20 năm cùng với sự nghiệp đổi mới đất nớc, hệ thống các ngân hàng thơ ng mại ở Việt Nam đã có những bớc phát triển vợt bậc, lớn mạnh về mọi mặt, kể có số lợng, quy mô, nội dung và chất lợng; đã có những đóng góp xứng đáng vào công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá nền kinh tế nói chung và quá trình đổi mới, phát triển các thành phần kinh tế, các doanh nghiệp và dân doanh nói riêng; thực sự là ngành tiên phong trong quá trình đổi mới cơ chế kinh tế. Đặc biệt trong những năm qua, hoạt động ngân hàng góp phần tích cực trong việc huy động vốn, mở rộng đầu t cho lĩnh vực sản xuất phát triển, tạo điều kiện thu hút vốn nớc ngoài góp phần đẩy mạnh tốc độ tăng trởng kinh tế trong nớc. Ngành ngân hàng xứng đáng là công cụ đắc lực hỗ trợ cho nhà nớc trong việc kiềm chế, đẩy lùi lạm phát, ổn định kinh tế. Tuy nhiên, hiện nay hoạt động ngân hàng ở nớc ta đang gặp nhiều khó khăn và còn không ít tồn tại đặc biệt là ở khâu tín dụng. Tín dụng đợc coi là mảng hoạt động chiếm vị trí then chốt trong hoạt động kinh doanh của NHTM. Mặt khác các NHTM, đặc biệt là NHTM quốc doanh đang là những chủ lực cung ứng vốn trên thị trờng tín dụng khi mà trong điều kiện thị tr- ờng tiền tệ còn nhiều hạn chế. Trong bối cảnh đó, vấn đề chất lợng tín dụng cha cao đã trở thành mối quan tâm không chỉ của các cấp lãnh đạo, giới quản lý hệ thống ngân hàng mà đã trở thành tâm điểm chú ý của toàn xã hội. Bởi vậy làm thế nào để tín dụng của các NHTM Việt Nam hoạt động an toàn hiệu quả cao, phục vụ tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế Xã hội đang là vấn đề bức xúc, có ý nghĩa quan trọng và quyết đinh về mặt lý thuyết lẫn thực tế. Trớc đòi hỏi cấp thiết đó cộng với những kiến thực có đợc trong quá trình nghiên cứu thực tập tại ngân hàng công thơng chi nhánh Cầu Giấy em đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại chi nhánh ngân hàng công thơng Cầu giấy nhằm đa ra những giải pháp có căn cứ khoa học để giải quyết những vấn đề còn tồn tại và nâng cao hơn nữa chất lợng tín dụng tại chi nhánh. Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 1 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài. Hoạt động tín dụng tạo ra giá trị thông qua việc quản lý tín dụng và quản lý danh mục cho vay thận trọng và xác đáng. Chất lợng tín dụng có quan hệ mật thiết đến rủi ro trong hoạt động tín dụng, nó ảnh hởng quyết định đến tài sản có của ngân hàng. Chất lợng tín dụng kém là nguyên nhân chính dẫn tới sự phá sản của các ngân hàng. Nâng cao chất lợng tín dụng cũng là góp phần quan trọng làm giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và khả năng cạnh tranh cho ngân hàng. Câu hỏi đặt ra là chất lợng tín dụng bị ảnh hởng bởi những nhân tố nào và nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng là gì? Do đó mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là tìm hiểu một số yếu tố ảnh hởng đến chất lợng tín dụng ngân hàng, phân tích, đánh giá thực trạng tín dụng và chất lợng tín dụng tại chi nhánh NHCT Cầu Giấy để phát hiện những vấn đề còn tồn tại tại đây, tìm ra nguyên nhân và đa ra biện pháp, kiến nghị nhằm khắc phục những tồn tại đó. 3. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu về chất lợng tín dụng và giải pháp để nâng cao chất lợng tín dụng tại chi nhánh NHCT Cầu Giấy. Phạm vi nghiên cứu giới hạn ở một số vấn đề lý luận, thực tiễn có liên quan tực tiếp đến hoạt động tín dụng của NHTM và Chi nhánh NHCT Cầu Giấy trong những năm 2005 Đến 2007. 4. Phơng pháp nghiên cứu Chuyên đề sử dụng kết hợp giữa phơng pháp phân tích, so sánh, diễn giải và tổng kết thực tiễn. 5. Kết cấu đề tài: Đề tài gồm 3 chơng: Chơng 1: Những vấn đề lý luận về tín dụng và chất lợng tín dụng của Ngân hàng thơng mại. Chơng 2: Thực trạng chất lợng tín dụng tại chi nhánh NHCT Cầu Giấy Chơng 3: Giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lợng tín dụng tại chi nhánh NHCT Cầu Giấy. Chơng 1 Những vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng và chất lợng tín dụng của ngân hàng thơng mại Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 2 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy 1.1. Lý luận chung về tín dụng ngân hàng thơng mại. 1.1.1. Khái niêm và đặc trng của tín dụng ngân hàng thơng mại. 1.1.1.1. Khái niệm: Hiện nay, xu thế hội nhập và cạnh tranh ngày càng gay gắt đã đặt ra cho mỗi chủ thể kinh tế những cơ hội và thách thức mới. Bản thân mỗi chủ thể phải có sự cải tiến về mọi mặt nhằm tạo ra sức mạnh để dành đợc u thế trong cạnh tranh. Tr- ớc đòi hỏi đó, họ có nhu cầu vay vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh. Muốn vậy họ phải có một lợng vốn lớn, thậm chí vợt quá khẳ năng vốn tự có của bản thân doanh nghiệp. Trong khi đó, nền kinh tế phát triển, năng suất lao động cao, thu nhập của ngời dân tăng lên, kéo theo đó là nhu cầu tiết kiệm và đầu t. Hai chủ thế có những nhu cầu khác nhau nhng khi kết hợp thì lại trở thành thống nhất và hợp lý, họ có thể trực tiếp gặp nhau để thơng lợng việc vay vốn hoặc thông qua thị trờng tài chính, song chủ yếu là gián tiếp qua trung gian tài chính đặc biệt là NHTM. NHTM là một trong những tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế. Ngân hàng là ngời đi vay chủ yếu từ hàng triệu hộ tiêu dùng đồng thời cung cấp cho họ vô số những dịch vụ tiện ích đáp ứng những nhu cầu của họ nh thẻ tín dụng, thẻ ATM khi họ muốn thanh toán cho các khoản mua hàng hoá và dịch vụ hay dịch vụ t vấn khi họ muốn đầu t. Ngân hàng cũng là một trong những tổ chức cung cấp vốn quan trọng nhất cho doanh nghiệp đặc biệt là vốn dài hạn để hỗ trợ việc xây dựng nhà máy, mua sắm thiết bị máy móc mới. Mặc dù lĩnh vực kinh doanh đa dạng nh vậy nhng cung cấp tín dụng vẫn là hoạt động chủ yếu đem lại lợi nhuận cho ngân hàng; tác động trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. Tín dụng xuất phát từ gốc La Tinh Creditum có nghĩa là một sự tin tởng lẫn nhau. Nói cách khác, đó là lòng tin. Theo cách hiểu phổ thông thì tín dụng là quan hệ vay mợn lẫn nhau trên cơ sở có hoàn trả cả gốc và lãi. Tín dụng là một hệ thống các quan hệ phân phối theo nguyên tắc có hoàn trả giữa ngời đang tạm thời thừa vốn sang ngời tạm thời thiếu vốn và ngợc lại Tín dụng thờng kèm theo một khoản lãi Căn cứ quan trọng nhất của tín dụng là sự tin tởng Việc hoàn trả trong tín dụng là vô điều kiện Quá trình vận động đó đợc biểu diễn theo sơ đồ sau: Cho vay Hoàn trả gốc lãi Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 3 Ngời sử dụngNgời sở hữu Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Ngời cho vay Ngời đi vay Theo Mác, tín dụng là sự chuyển nhợng tạm thời một lợng giá trị từ ngời sở hữu sang ngời sử dụng, sau một thời gian nhất định lại quay trở về với lợng giá trị lớn hơn lợng giá trị ban đầu. Theo quan điểm này phạm trù tín dụng có 3 nội dung chủ yếu đó là: tính chuyển nhợng tạm thời một lợng giá trị, tính thời hạn và tính hoàn trả. Nh vậy tín dụng là mối quan hệ kinh tế giữa ngời cho vay và ngời đi vay thông qua sự vận động của giá trị, vốn tín dụng đợc biểu hiện dới hình thức tiền tệ hoặc hàng hoá. Quá trình đó đợc thể hiện qua 3 giai đoạn sau: - Thứ nhất: Phân phối vốn tín dụng dới hình thức cho vay. Trong giai đoạn này, giá trị vốn tín dụng đợc chuyển sang ngời đi vay, ở đây chỉ có một bên nhận giá trị và cũng chỉ một bên nhợng đi giá trị. - Thứ hai: Sử dụng vốn tín dụng trong quá trình tái sản xuất. Ngời đi vay sau khi nhận đợc giá trị vốn tín dụng, họ đợc quyền sử dụng giá trị đó để thoả mãn nhu cầu của mình nh đầu t cho sản xuất, thanh toán các khoản tiêu dùng Tuy nhiên, ngời đi vay chỉ đợc quyền sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định mà không đợc quyền sở hữu giá trị đó. - Thứ ba: Thu hồi vốn tín dụng. Sau khi vốn tín dụng đã hoàn thành một chu kỳ sản xuất để trở lại hình thái tiền tệ thì vốn tín dụng đợc ngời đi vay hoàn trả lại cho ngời cho vay. Đến đây, vốn tín dụng kết thúc một vòng tuần hoàn. Trong xã hội luôn tồn tại những ngời thừa vốn muốn đầu t và những ngời thiếu vốn để sử dụng. Họ có thể trực tiếp gặp nhau, trao đổi. Tuy nhiên, nhu cầu của hai đối tợng này rất hiếm khi thống nhất với nhau. Sự không phù hợp về quy mô vốn, thời gian cũng nh những chi phí khác đòi hỏi phải có một đối tợng thứ ba đứng ra làm trung gian. Đối tợng này sẽ làm nhiệm vụ tập trung tất cả số vốn của những ngời tạm thời thừa vốn, cần đầu t kiếm lời. Sau đó, vốn tập trung đợc phân phối cho những ngời cần vốn để sử dụng dới hình thức cho vay. Đối tợng đó chính là các tổ chức tín dụng, trong đó chủ yếu là các NHTM. Hành vi các NHTM tập trung vốn d- ới hình thức huy động và phân phối vốn dới hình thức cho vay đợc gọi là tín dụng ngân hàng. 1.1.1.2. Đặc trng của tín dụng ngân hàng. -Tín dụng là sự cung cấp một lợng giá trị dựa trên cơ sở lòng tin. Nghĩa là ngời cho vay tin tởng ngời đi vay sẽ sử dụng vốn có hiệu quả, tạo tiền đề cho việc trả nợ. Từ đặc trng này cho thấy quan hệ tín dụng chỉ xảy ra khi các bên có sự tin tởng lẫn nhau. Để có đợc lòng tin với khách hàng, ngân hàng luôn thẩm định khách hàng trớc khi cho vay. Nếu khâu này đợc thực hiện một cách khách quan, chính xác thì việc thu hồi vốn của ngân hàng ít gặp rủi ro hơn và ngợc lại. Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 4 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy -Tín dụng là sự chuyển nhợng một lợng giá trị có thời hạn. Đặc trng này của tín dụng xuất phát từ tính chuyện nhợng tạm thời. Vì để thực hiện hành vi cấp tín dụng các ngân hàng phải tạo ra cho mình một nguồn vốn nhất định trong một khoảng thời gian có hạn. Do đó, để đảm bảo thu hồi nợ đúng hạn, ngời cho vay phải xác định đợc rõ thời gian cho vay trên cơ sở xem xét đến quá trình luân chuyển vốn của đối tợng vay và tính chất vốn của ngân hàng. Nếu thời hạn cho vay nhỏ hơn chu kỳ luân chuyển vốn của đối tợng vay thì khi đến hạn khách hàng cha có nguồn để trả nợ, sẽ gây khó khăn cho khách hàng. Ngợc lại, nếu thời hạn cho vay dài hơn chu kỳ luôn chuyển vốn sẽ tạo điều kiện cho khách hàng sử dụng vốn không đúng mục đích và nếu rủi ro xảy ra thì khách hàng sẽ không có nguồn để trả nợ. Nh vậy, nếu ngân hàng định kỳ hạn nợ phù hợp với đối tợng vay thì khả năng trả nợ đúng hạn rất cao và ngợc lại. -Tín dụng là sự chuyển nhợng tạm thời một lợng giá trị trên nguyên tắc phải hoàn trả cả gốc và lãi. Đặc trng này xuất phát từ tính chuyển nhợng tạm thời, từ tính sở hữu về vốn, từ yêu cầu của ngân hàng là khi cấp tín dụng thì tín dụng phải đợc hoàn trả. Giá trị hoàn trả thông thờng phải lớn hơn giá trị lúc cho vay hay nói cách khác, ngời đi vay phải trả thêm phần lãi ngoài vốn gốc. Vì vốn cho vay của ngân hàng là vốn huy động của những ngời tạm thời thừa vốn nên sau một thời gian nhất định ngân hàng phải trả lại cho ngời ký thác. Mặt khác, ngân hàng cần phải có nguồn để bù đắp chi phí hoạt động nh: khấu hao tài sản cố định, trả lơng cán bộ công nhân viên, chi phí văn phòng phẩm nên ngời vay vốn ngoài việc trả nợ gốc còn phải trả cho ngân hàng một khoản lãi. Lãi đợc coi là một nguồn thu nhập của ngân hàng, là cơ sở để ngân hàng tồn tại và phát triển. -Tài sản giao dịch trong quan hệ giao dịch tín dụng bao gồm hai hình thức là cho vay (bằng tiền) và cho thuê (bất động sản và động sản). -Tín dụng là hoạt động tiềm ẩn rủi ro cao vì tín dụng không phải chỉ chịu tác động ảnh hởng bởi ngời cho vay và ngời đi vay mà còn phụ thuộc vào môi trờng kinh doanh của bản thân ngân hàng và khách hàng. Khi môi trờng kinh doanh thay đổi nh: lạm phát, tăng trởng kinh tế sẽ tác động trực tiếp đến khách hàng của ngân hàng do đó sẽ ảnh hởng đến chiến lợc kinh doanh của ngân hàng. 1.1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế thị trờng. Trong nền kinh tế thị trờng, các quan hệ kinh tế vận động theo các quy luật khách quan nh quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh Các doanh nghiệp để có thể thoả mãn đợc nhu cầu của thị trờng, nâng cao tính cạnh tranh của mình thì phải có vốn để đầu t và tín dụng ngân hàng là một sự lựa chọn tối u. Nếu biết khai thác một cách có hiệu quả nguồn vốn đó thì doanh nghiệp sẽ tồn tại và phát triển. Doanh nghiệp phát triển cũng là tiền đề để nền kinh tế phát triển. Nh vậy, tín dụng ngân hàng là đòn bẩy mạnh mẽ thúc đẩy sự tăng trởng kinh tế, góp phần điều hành nên kinh tế thị trờng. Những nội dung trên sẽ đợc làm rõ ở một số điểm sau: Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 5 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Thứ nhất: Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ cho chi tiêu của doanh nghiệp, cá nhân và các tổ chức chính phủ. Thứ hai: Tín dụng ngân hàng là cầu nối giữa ngời có vốn với ngời cần vốn và giải quyết thoả đáng mối quan hệ này. Thứ ba: Tín dụng ngân hàng góp phần thúc đẩy nền kinh tế tăng trởng. Thứ t: Tín dụng ngân hàng góp phần thúc đẩy quá trình mở rộng mối quan hệ giao lu kinh tế quốc tế. Thứ năm: TDNH là công cụ để Nhà Nớc điều tiết khối lợng tiền tệ lu thông trong nền kinh tế. Thứ sáu: TDNH góp phần thoả mãn nhu cầu tiết kiệm và mở rộng đầu t của nền kinh tế. Đồng thời, TDNH thúc đẩy các doanh nghiệp tăng cờng chế độ hạch toán kinh tế trong hoạt động kinh doanh. Thứ bảy: TDNH là hoạt động chủ yếu đem lại lợi nhuận cho bản thân các ngân hàng. Từ nguồn vốn tập trung đợc, ngân hàng sử dụng để đầu t, cho vay; thí dụ cho vay tiêu dùng, cho vay để cải tiến máy móc hay cho vay liên ngân hàng Từ đây ngân hàng sẽ thu lãi. Lãi là một nguồn thu nhập truyền thống đối với ngân hàng. Thứ tám: TDNH góp phần tích cực vào việc phát triển công ty cổ phần. Nh vậy, TDNH có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội. Nó giải quyết mâu thuẫn nội tại của nền kinh tế, tạo nền tảng thúc đẩy nền kinh tế tăng trởng bền vững. Tuy nhiên để TDNH phát huy đợc hết vai trò của nó thì các nhà quản lý Ngân hàng cũng nh các cơ quan chức năng phải tạo ra một hành lang pháp lý cũng nh các quy định phù hợp, chặt chẽ, và thông thoáng nhằm tạo điều kiện cho cả ngời cho vay và ngời đi vay thoả mãn đợc nhu cầu của mình. 1.1.3. Phân loại tín dụng ngân hàng. Trong nền kinh tế thị trờng, cạt động tín dụng rất đa dạng và phong phú với nhiều hình thức khác nhau. Để sử dụng và quản lý tín dụng có hiệu quả thì phải tiến hành phân loại tín dụng. Phân loại tín dụng là việc sắp xếp các khoản cho vay theo từng nhóm dựa trên một số tiêu thức nhất định. 1.1.3.1. Thời hạn tín dụng. Căn cứ theo tiêu thức này, ngời ta chia Tín dụng thành 3 loại. -Tín dụng ngắn hạn: Là loại tín dụng có thời hạn < 1 năm và đợc sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt tàm thời về vốn lu động của các doanh nghiệp và các nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của cá nhân. Nó bao gồm tín dụng chiết khấu, tín dụng thấu chi, tín dụng ứng trớc và tín dụng bổ sung vốn lu động. -Tín dụng trung hạn: Là loại tín dụng có thời hạn từ 1 đến 5 năm. Loại tín dụng này chủ yếu đợc sử dụng để đầu t mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có qui mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh. Ngoài ra, tín dụng trung hạn còn là nguồn hình thành vốn lu động thờng xuyên của các doanh nghiệp đặc biệt là những Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 6 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy doanh nghiệp mới thành lập. Nó bao gồm các hình thức chủ yếu sau: tín dụng thực hiện theo dự án, tín dụng hợp vốn, tín dụng cho thuê tài chính. -Tín dụng dài hạn: là loại tín dụng có thời hạn >5 năm đợc sử dụng để cấp vốn cho xây dựng cơ bản, đầu t xây dựng các xí nghiệp mới, các công trình thuộc cơ sở hạ tầng (đờng xá, bến cảng, sân bay ), cải tiến và mở rộng sản xuất với qui mô lớn. Nghiệp vụ truyền thống của NHTM là cho vay ngắn hạn, nhng từ năm 1970 trở lại đây các NHTM chuyển sang kinh doanh tổng hợp và một trong những nội dung đổi mới đó là nâng cao tỷ trọng cho vay trung và dài hạn trong tổng số d nợ của Ngân Hàng. 1.1.3.2. Đối tợng tín dụng . Căn cứ vào hình thức này, ngời ta chia tín dụng thành 2 loại đó là: -Tín dụng vốn lu động: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn ngắn thờng <1 năm. Đợc sử dụng để hình thành vốn lu động của các tổ chức kinh tế, có nghĩa là cho vay bù đắp vốn lu động thiếu hụt tạm thời. Nó bao gồm: cho vay dự trữ hàng hoá, cho vay chi phí sản xuất, cho vay để thanh toán các khoản nợ dới hình thức chiết khấu kì phiếu. -Tín dụng vốn cố định: là hình thức đầu t vốn của ngân hàng mà chi phí đầu t gắn liền với TSCĐ, có nghĩa là đầu t để mua sắm TSCĐ, cải tiến và đổi mới kĩ thuật, mở rộng sản xuất, xây dựng các xí nghiệp và các công trình mới. 1.1.3.3.Mục đích sử dụng vốn. Căn cứ vào tiêu thức này, ngời ta chia tín dụng thành 2 loại. -Tín dụng sản xuất và lu thông hàng hoá: là hình thức cấp tín dụng lấy đối t- ợng thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh của ngân hàng để làm cơ sở cấp tín dụng nh các nhà doanh nghiệp, chủ thể kinh doanh để tiến hành sản xuất và lu thông hàng hoá. -Tín dụng tiêu dùng: là hình thức cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng nh mua sắm nhà cửa, các vật dụng đắt tiền và các khoản cho vay để trang trải các chi phí thông thờng của đời sống thông qua việc phát hành thẻ tín dụng. 1.1.3.4. Mức độ tín nhiệm với khách hàng. Theo căn cứ này, tín dụng đợc chia làm hai loại. - Tín dụng có bảo đảm: Là hình thức cấp tín dụng có tài sản hoặc ngời bảo lãnh đứng ra làm đảm bảo cho khoản nợ vay. Hình thức này áp dụng đối với các khách hàng không có uy tín cao đối với ngân hàng, khi vay vốn đòi hỏi phải có bảo đảm. Bảo đảm tín dụng nhằm bảo vệ quyền lợi của ngời cho vay dựa trên cơ sở thế chấp, cầm cố tài sản thuộc sở hữu của ngời đi vay hoặc bảo lãnh của bên thứ ba. - Tín dụng không có bảo đảm: là hình thức tín dụng không có tài sản hoặc ngời bảo lãnh đảm bảo cho khoản nợ vay. Tuy nhiên, khách hàng vay không có bảo đảm sẽ đợc nhận khoản vay khi hội tụ đầy đủ các yếu tố sau: Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy + Có uy tín với tổ chức tín dụng cho vay trong việc sử dụng vốn vay và trả nợ đúng hạn, đầy đủ cả gốc và lãi. + Có dự án đầu t, hoặc phơng án sản xuất kinh doanh dịch vụ khả thi, có khẳ năng hoàn trả nợ, hoặc dự án đó phục vụ an sinh xã hội có tính khả thi, phù hợp với quy hoạch của vùng, của ngành và đáp ứng đợc các yêu cầu của nhà nớc. + Có khẳ năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ trả nợ. + Cam kết thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tài sản theo yêu cầu của TCTD nếu sử dụng vốn vay không đúng theo hợp đồng tín dụng, và chấp nhận trả nợ trớc hạn nếu không thực hiện đợc các biện pháp đảm bảo bằng tài sản. 1.1.3.5. Phơng pháp hoàn trả. Dựa theo tiêu thức này tín dụng đợc chia 2 loại. - Cho vay có thời hạn: Là loại cho vay có thoả thuận thời hạn trả nợ cụ thể trong hợp đồng. Đối với loại cho vay này khách hàng có thể trả nợ trớc hạn nhng ngân hàng đợc quyền thu lãi toàn bộ kì hạn trả nợ theo hợp đồng trừ trờng hợp có những thoả thuận khác. Nó bao gồm: cho vay chỉ có một kì hạn trả nợ, cho vay có nhiều kì hạn trả nợ cụ thể (cho vay trả góp), cho vay hoàn trả nợ nhiều lần nhng không có kì hạn nợ cụ thể, mà việc trả nợ phụ thuộc vào khả năng tài chính của ngời đi vay. - Cho vay không có thời hạn cụ thể: là loại cho vay mà ngân hàng có thể yêu cầu ngời đi vay tự nguyện trả nợ bất kì lúc nào nhng phải báo trớc một thời gian hợp lý, thời gian này có thể đợc thoả thuận trong hợp đồng. 1.1.3.6. Xuất xứ tín dụng . Căn cứ vào tiêu thức này, ngời ta chia tín dụng thành 2 loại. - Tín dụng trực tiếp: Là hình thức cấp tín dụng giữa ngời có tiền (hoặc hàng hoá) với ngời cần sử dụng tiền (hoặc hàng hoá) đó, không cần thông qua một TGTC nào cả. - Cho vay gián tiếp: Là hình thức cấp tín dụng thông qua một TGTC nh NHTM hoặc TCTD khác bằng việc mua lại các giấy tờ có giá hoặc các chứng từ nợ đã phát sinh và còn thời hạn thanh toán. Đây là hình thức cấp tín dụng đợc áp dụng phổ biến và chiếm tỷ trọng lớn. 1.1.4. Các bớc trong qui trình tín dụng. Hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động chính của NHTM, một hoạt động rất phức tạp và chứa đựng nhiều rủi ro. Vì vậy, để ra đợc một quyết định cho vay đúng đắn, tiết kiệm thời gian, chi phí cho ngân hàng và khách hàng, đảm bảo an toàn vốn trong kinh doanh ngân hàng thì hoạt động tín dụng đòi hỏi ngân hàng phải tuân thủ nghiêm ngặt qui trình cho vay vốn. Qui trình tín dụng là tổng hợp các nguyên tắc, qui định của ngân hàng trong việc cấp tín dụng. Trong đó xây dựng các bớc đi cụ thể theo một trình tự nhất định Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 8 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy kể từ khi chuẩn bị hồ sơ đề nghị cấp tín dụng cho đến khi kết thúc hợp đồng tín dụng. Đây là một quá trình bao gồm nhiều giai đoạn mang tính chất liên hoàn, theo một trình tự nhất định, đồng thời có quan hệ chặt chẽ và gắn bó với nhau. Tuỳ theo góc độ nghiên cứu mà qui trình tín dụng có thể phân chia theo nhiều cách khác nhau, song nhìn chung, một qui trình tín dụng tổng quát bao gồm 5 bớc. Bớc 1: Lập hồ sơ đề nghị cấp tín dụng: Xét về mặt kinh tế, mặc dù quan hệ tín dụng cha đợc hình thành nhng đây là giai đoạn chuẩn bị những điều kiện cần thiết để quan hệ tín dụng đợc thiết lập một cách lành mạnh. Hồ sơ tín dụng của một ngân hàng là tổng hợp đầy đủ các giấy tờ, văn bản chứng tỏ khách hàng thực sự có nhu cầu về vốn tín dụng, cũng nh chứng minh đợc tính hợp pháp về nhân thân khách hàng và tính tự nguyện xin cấp tín dụng của khách hàng. Nhìn chung, những thông tin liên quan tới khách hàng cần thu thập trong giai đoạn này là: - Những tài liệu chứng minh năng lực pháp lý của khách hàng. - Những tài liệu chứng minh khả năng hấp thụ vốn tín dụng và khả năng hoàn trả vốn tín dụng của khách hàng. - Những tài liệu liên quan đến bảo đảm tín dụng hoặc điều kiện cấp tín dụng đặc thù. - Các giấy tờ đề nghị cấp tín dụng khác đi kèm. Bớc 2: Phân tích tín dụng: Là phân tích khả năng hiện tại và tiềm tàng của khách hàng về sử dụng vốn tín dụng cũng nh khả năng hoàn trả vốn vay. Nó là nội dung quan trọng nhất, với mục tiêu là tìm kiếm những tình huống có thể dẫn đến rủi ro cho ngân hàng và tiên lợng khả năng kiểm soát của ngân hàng về các loại rủi ro đó cũng nh dự kiến các biện pháp phòng ngừa và hạn chế những thiệt hại có thể xảy ra. Phân tích tín dụng giúp cho ngân hàng kiểm tra tính chính xác của các thông tin về khách hàng, từ đó có đợc sự tin tởng chắc chắn vào thái độ sẵn sàng trả nợ và khả năng trả nợ của khách hàng. Phân tích tín dụng bao gồm một số nội dung: - Phân tích đánh giá khách hàng: trong đó cần; phân tích năng lực pháp lý, uy tín, tình hình tài chính của khách hàng và năng lực quản lý điều hành của ban lãnh đạo doanh nghiệp vay vốn. - Thẩm định dự án đề nghị vay vốn. - Thẩm định bảo đảm nợ vay. Bớc 3: Ra quyết định tín dụng: Kết quả của quá trình phân tích là đa ra quyết định tín dụng. Việc ra quyết định tín dụng nh thế nào, chấp thuận hay không chấp thuận là công việc cực kì quan trọng Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 9 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy bởi nó không những ảnh hởng đến tiến trình hoạt động của khách hàng mà còn ảnh hởng đến uy tín của ngân hàng. Nếu ngân hàng quyết định chấp thuận mà sau đó khách hàng lại không có khả năng trả nợ thì ngân hàng sẽ bị mất vốn dẫn đến giảm lợi nhuận, giảm uy tín. Ngợc lại, nếu ngân hàng không chấp thuận trong khi khách hàng có khả năng trả nợ thì chính bản thân ngân hàng đã mất đi cơ hội tăng thu nhập và mở rộng thị phần. Vì vậy đối với ngời làm ngân hàng cần thể hiện thái độ tôn trọng đối với khách hàng. Cụ thể là việc ra quyết định tín dụng phải đợc đa ra trong một thời gian ngắn nhất có thể, đảm bảo sự chủ động, kịp thời cho khách hàng. Nếu yêu cầu vay vốn đợc chấp nhận thì cán bộ tín dụng cùng khách hàng tiến hàng ký kết hợp đồng. Nếu hồ sơ vay vốn bị từ chối thì cũng phải thông báo cho khách hàng biết lý do từ chối. Bớc 4: Giải ngân: Là nghiệp vụ cấp tiền cho khách hàng trên cơ sở mức tín dụng đã cam kết theo hợp đồng tín dụng. Giải ngân phải đảm bảo nguyên tắc vận động của tín dụng gắn liền với vận động của hàng hoá. Nghĩa là việc phát tiền vay phải có hàng hoá đối ứng, phù hợp với mục đích cho vay của hợp đồng tín dụng. Cơ sở để ngân hàng thực hiện giải ngân là kế hoạch sử dụng vốn của khách hàng đã đợc nêu trong hợp đồng. Bớc 5: Giám sát, thu nợ và thanh lý tín dụng: Giám sát và quản lý tín dụng đợc tiến hành từ khi tiền vay phát ra cho đến khi khoản vay đợc hoàn trả, nhằm đôn đốc khách hàng thực hiện đúng và đầy đủ những cam kết đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng, phù hợp với đặc điểm hoạt động của ngân hàng và đặc điểm kinh doanh sử dụng vốn của khách hàng. Việc thực hiện các nghiệp vụ này chính là cơ sở để ngân hàng đánh giá chất lợng trong quá trình thực hiện đầu t vốn của mình Giám sát tín dụng là kiểm tra việc thực hiện các điều khoản đã cam kết theo hợp đồng tín dụng nh: Khách hàng có sử dụng vốn đúng mục đích không? Kiểm soát mức độ rủi ro tín dụng phát sinh. Theo dõi thực hiện các điều khoản cụ thể đã thoả thuận trong hợp đồng, kịp thời phát hiện những vi phạm để có cách xử lý thích hợp. Theo dõi và ghi nhận việc thực hiện qui trình tín dụng của các bộ phận có liên quan tại ngân hàng. Thu nợ, là việc ngân hàng theo dõi lịch trả nợ theo các nội dung đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. Trớc ngày đáo hạn trả nợ 3 đến 5 ngày ngân hàng thông báo cho khách hàng biết số tìên phải thanh toán và ngày thanh toán, khách hàng có trách nhiệm và nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng đúng hạn, đầy đủ nh đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Nguyễn Tuấn Linh Lớp TTQTA-K7 10 [...]... các chính sách tín dụng của NHTM có đúng đắn hay không Bất cứ ngân hàng nào muốn có chất lợng tín dụng tốt đều phải có chính sách tín dụng khoa học phù hợp với thực tế của ngân hàng cũng nh của thị trờng Nguyễn Tuấn Linh 18 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy * Công tác tổ chức và chất lợng nhân sự của ngân hàng Công tác tổ chức của ngân hàng đòi hỏi phải... chất lợng tín dụng Song chúng ta cần phải nắm bắt đợc những yếu tố tác động chủ yếu để có biện pháp điều chỉnh cho phù hợp từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, uy tín của ngân hàng mình giúp cho ngân hàng có thể đứng vững trong cạnh tranh Nguyễn Tuấn Linh 20 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Chơng 2: Thực trạng chất lợng tín dụng tại chi nhánh. .. (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của NHCT Cầu Giấy) Biểu 6: Cơ cấu d nợ theo ngành hàng: Nguyễn Tuấn Linh 35 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của NHCT Cầu Giấy) 2.4 Đánh giá chất lợng tín dụng tại chi nhánh NHCT Cầu Giấy Nh vậy khách hàng chính của NHCT Cầu Giấy vẫn là những công ty kinh doanh trong lĩnh vực điện có... máy Ngân Hàng Nhà Nớc Việt Nam, hệ thống ngân hàng Việt Nam đợc chuyển từ hệ thống Ngân Hàng một cấp sang hệ thống ngân hàng hai cấp Ngân hàng nhà nớc quận đợc chuyển thành Ngân Hàng Công Thơng quận, trực thuộc Ngân Hàng Công Thơng Hà Nội Do vậy Ngân Hàng Công Thơng khu vực cầu giấy là một chi nhánh của Ngân Hàng Công Thơng Việt Nam, thực hiện chức năng kinh doanh tiền tệ, tín dụng, cung cấp dịch vụ ngân. .. cầu tín dụng trên diện rộng của các TPKT để có chi n lợc kinh doanh tín dụng phù hợp, phát huy tối đa vai trò của TDNH đối với Nguyễn Tuấn Linh 26 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy nhu cầu phát triển kinh tế của quận Cầu Giấy Đây cũng là công việc khó khăn nhng rất cần thiết đối với hoạt động tín dụng - một hoạt động đem lại nguồn thu chủ yếu cho ngân. .. hởng đến chất lợng tín dụng của ngân hàng - Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng Chỉ tiêu này thờng đợc các NHTM tính toán hàng năm để đánh giá khẳ năng tổ chức quản lý vốn tín dụng và chất lợng tín dụng trong việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng, giải quyết hợp lý giữa 3 lợi ích: Nhà nớc, khách hàng và ngân hàng Vòng quay vốn tín dụng đợc xác định theo công thức: Doanh số thu nợ Vòng quay vốn tín dụng = D... đáp ứng đầy đủ yêu cầu vốn nộp về NHCTVN để điều hoà chung cho toàn hệ thống nên đây vẫn là một thành công lớn của chi nhánh trong công tác huy động vốn trong tình hình khan vốn hiện nay Nguyễn Tuấn Linh 24 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy 2.2.2 Hoạt động cho vay và đầu t kinh doanh khác Cũng nh mọi ngân hàng khác, chi nhánh NHCT Cầu Giấy cũng thực hiện... nhiều yếu tố: thu hút đợc khách hàng tốt, thủ tục đơn giản, thuận tiện, mức độ an toàn của vốn tín dụng, chi phí tổng thể về lãi suất, chi phí nghiệp vụ Do đó, hiểu đúng bản chất và xác định chính xác các nguyên nhân tồn tại sẽ giúp cho ngân Nguyễn Tuấn Linh 11 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy hàng thực hiện thành công chi n lợc kinh doanh và đứng vững... Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy vay ngân hàng Thông tin tín dụng góp phần ngăn chặn những khoản cho vay chất lợng không tốt ngay từ khi cha xảy ra Thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời sẽ giúp ngân hàng đánh giá đúng về khách hàng, tránh đợc những quyết định kinh doanh sai lầm, làm mất cơ hội kinh doanh của ngân hàng và của cả khách hàng Tóm lại,... doanh của NHCT Cầu Giấy) Nguyễn Tuấn Linh 32 Lớp TTQTA-K7 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Biểu 4: Cơ cấu d nợ theo mức TSĐB (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của NHCT Cầu Giấy) Từ bảng biểu trên ta nhận thấy chất lợng tín dụng của NHCT Cầu Giấy đã tốt lên rất nhiều khi mà tỷ trọng d nợ có TSĐB liên tục tăng Năm 2005, tỷ trọng d nợ có TSĐB chỉ chi m 42,1% trong . tại ngân hàng công thơng chi nhánh Cầu Giấy em đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại chi nhánh ngân hàng công thơng Cầu. Lớp TTQTA-K7 5 Giải pháp nâng cao chất lợng tín dụng tại Ngân Hàng Công Thơng Cầu Giấy Thứ nhất: Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ cho chi tiêu của