quan về tài nguyên biển, đại dương
Khái niệm tài nguyên biển, đại dương
Tài nguyên biển, một phần quan trọng của tài nguyên thiên nhiên, bao gồm các nguồn lực hình thành và phân bố trong nước biển và đại dương, cũng như trên bề mặt và dưới đáy biển Những tài nguyên này có thể được con người sử dụng trực tiếp hoặc chế biến thành sản phẩm vật chất, nhằm đáp ứng nhu cầu sống hàng ngày.
Phân loại tài nguyên biển
Biển Đông sở hữu nguồn tài nguyên sinh vật phong phú với hơn 160.000 loài, bao gồm gần 10.000 loài thực vật và 260 loài chim Trữ lượng động vật ở đây ước tính đạt khoảng 32,5 tỷ tấn, trong đó cá chiếm đến 86% tổng trữ lượng.
Vùng biển Việt Nam sở hữu hơn 2.458 loài cá thuộc nhiều bộ và họ khác nhau, trong đó có khoảng 110 loài có giá trị kinh tế cao Trữ lượng cá hàng năm ở vùng biển nước ta đạt khoảng 5 triệu tấn, với khả năng đánh bắt khoảng 2,3 triệu tấn Ngoài ra, Biển Đông còn có hơn 1.800 loài động vật thân mềm, nhiều trong số đó là thực phẩm được ưa chuộng như mực và hải sâm.
- Chim biển: Các loài chim biển ở nước ta vô cùng phong phú, gồm: hải âu, bồ nông, chim rẽ, hải yến,
Biển không chỉ là nơi sinh sống của động vật mà còn cung cấp nhiều loại rong biển quý giá, là nguồn thực phẩm dinh dưỡng và dược liệu phong phú Việt Nam có khoảng 638 loài rong biển, với khả năng trồng trọt dễ dàng, ít bị mất mùa và năng suất thu hoạch cao Do đó, rong biển sẽ trở thành nguồn thực phẩm quan trọng cho nhân loại trong tương lai.
1.2.2 Tài nguyên phi sinh vật:
- Gồm: khoáng chất và năng lượng.
Dầu khí là tài nguyên quan trọng nhất của thềm lục địa Việt Nam, với tổng tiềm năng được xác định tại các bể trầm tích như Sông Hồng, Phú Khánh, Nam Côn Sơn, Cửu Long, Mã Lai - Thổ Chu, và Tư Chính - Vũng Mây Dự báo, trữ lượng dầu khí toàn thềm lục địa Việt Nam khoảng 10 tỷ tấn quy dầu, trong đó đã xác minh gần 550 triệu tấn dầu và hơn 610 tỷ m³ khí Việt Nam cũng sở hữu khí đốt với trữ lượng khai thác khoảng 3.000 tỷ m³/năm, sẵn sàng phát triển trong tương lai.
Vùng biển Việt Nam nằm trong phần phía Tây của vành đai quặng thiếc Thái Bình Dương, sở hữu trữ lượng thiếc lớn và tiềm năng to lớn về quặng sa khoáng của các nguyên tố hiếm, đồng thời có triển vọng băng cháy đáng kể.
- Gồm: hàng hải, hàng không, thương mại và vận chuyển,…
Nước ta sở hữu một đường bờ biển dài theo hướng Bắc - Nam, nằm cạnh các tuyến đường biển quốc tế quan trọng Với những vịnh sâu kín gió, đây là điều kiện lý tưởng để phát triển giao thông vận tải biển và tăng cường giao lưu quốc tế.
Biển Đông là một tuyến đường chiến lược quan trọng cho giao lưu và thương mại quốc tế giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, với các lối ra ra biển ở bốn phía Từ các cảng biển của Việt Nam, có thể di chuyển qua eo biển Malacca để đến Ấn Độ Dương, Trung Đông, Châu Âu và Châu Phi; hoặc qua eo biển Basi để vào Thái Bình Dương, kết nối với các cảng của Nhật Bản, Nga và Nam Mỹ.
Khu vực Bắc Mỹ, thông qua các eo biển giữa Philippines, Indonesia, Singapore, đến Australia và New Zealand, có sự phát triển mạnh mẽ trong hoạt động thương mại hàng hải trên Biển Đông Hiện nay, trong số 10 tuyến đường biển lớn nhất thế giới, có 5 tuyến đi qua hoặc liên quan trực tiếp đến Biển Đông, cho thấy tầm quan trọng chiến lược của khu vực này trong thương mại toàn cầu.
- Bờ biển dài có nhiều bãi cát, vịnh, hang động tự nhiên đẹp là tiềm năng về du lịch lớn của nước ta.
Khu vực với đặc điểm kiến tạo độc đáo, các dãy núi đá vôi vươn ra sát bờ biển tạo nên cảnh quan thiên nhiên đa dạng, bao gồm nhiều vụng, vịnh, bãi cát trắng, hang động, bán đảo và đảo lớn nhỏ Đây là một quần thể du lịch hiếm có trên thế giới, nổi bật với di sản thiên nhiên Hạ Long được UNESCO công nhận.
Hệ thống gần 82 hòn đảo ven bờ với diện tích trên 1 km², trong đó 24 đảo có diện tích lớn hơn 10 km² (từ 10 đến 320 km²), tạo nên những hệ sinh thái đảo hấp dẫn Khu vực này nổi bật với không khí trong lành, nước biển sạch và trong, cùng với bãi cát trắng mịn, thu hút du khách đến khám phá.
Các thắng cảnh nổi tiếng trên đất liền bao gồm Phong Nha, Bích Động và Non Nước, cùng với các di tích lịch sử và văn hóa như Cố đô Huế, phố cổ Hội An, Tháp Chàm và nhà thờ đá Phát Diệm, đều nằm ở vùng ven biển.
Các trung tâm kinh tế thương mại và thành phố du lịch ven biển như Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Vũng Tàu, Hà Tiên, Hà Nội và Sài Gòn đều được kết nối bởi hệ thống đường bộ và đường sắt chất lượng cao Những tuyến đường này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương mà còn thúc đẩy phát triển du lịch tại các khu vực ven biển.
Vai trò của tài nguyên biển
- Tài nguyên biển là yếu tố thúc đẩy sản xuất phát triển, nguồn lực cơ bản để phát triển kinh tế.
- Cung cấp khối lượng lớn thực phẩm đa dạng giàu dinh dưỡng cho bữa ăn con người ngon lành, đảm bảo sức khỏe.
- Biển như cỗ máy điều hòa giúp không khí mát mẻ, làm dịu sự khốc liệt nóng bức, khô hạn của thời tiết.
- Biển thu và lưu giữ lượng CO2 lớn tầm 30% thừa trong nhà kính, giúp sự sống ổn định sinh sôi.
- Cung cấp hóa chất, khoáng sản phục vụ các ngành nghề kinh tế, đẩy mạnh sự phát triển đất nước.
- Nguồn năng lượng dồi dào phục vụ khoa học, công nghệ cải tiến đời sống dân cư hiện đại hơn.
- Năng lượng sạch từ biển như năng lượng sóng, thủy triều đang khai thác phục vụ vận tải biển, chạy máy phát điện và lợi ích khác.
- Thuận tiện phát triển du lịch, nghỉ dưỡng.
- Phát triển giao lưu quốc tế bằng đường biển.
- Tiềm năng để phát triển nuôi trồng hải sản.
Hình ảnh 1.1: Biển Pink Sands, Đảo Harbour, Quần đảo Bahamas, đây chính là món quà mà thiên nhiên đã ban tặng cho chúng ta.
trạng tài nguyên biển
Thực trạng tài nguyên biển đối với Thế Giới
Tài nguyên sinh vật biển:
Tài nguyên sinh vật biển rất đa dạng và phong phú, nhưng việc khai thác không kiểm soát có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho hệ sinh thái đại dương Sự ô nhiễm môi trường từ các chất thải độc hại đang làm giảm số lượng sinh vật biển đáng kể, và nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời, chúng ta có thể đối mặt với nguy cơ “biển chết” trong tương lai.
Theo nghiên cứu của Liên Hiệp Quốc, FAO và các tổ chức quốc tế, hơn 80% lượng cá toàn cầu đã bị khai thác, trong đó 25% bị khai thác quá mức hoặc cạn kiệt Nhiều loài sinh vật biển đang đối mặt với nguy cơ tuyệt diệt do sản lượng đánh bắt giảm đến 90% trong những năm gần đây.
Từ năm 1970, tài nguyên sinh vật biển toàn cầu được xem là hữu hạn, đặc biệt là các loài có giá trị kinh tế Nhiều loài đã bị khai thác quá mức, vượt quá khả năng tái tạo, dẫn đến nguy cơ tiệt chủng Sản lượng khai thác hàng năm ở biển và đại dương luôn cao gấp khoảng 50 lần so với nước ngọt, và nhịp độ khai thác này ngày càng gia tăng theo thời gian.
Năm Nước mặn (triệu tấn) Nước ngọt (triệu tấn)
Trong vòng 50 năm qua, tổng sản lượng đánh bắt cá toàn cầu đã tăng gấp 5 lần, tuy nhiên vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao Hiện nay, sản lượng đánh bắt cá chủ yếu tập trung ở 6 quốc gia: Nhật Bản, Nga, Trung Quốc, Na Uy, Peru.
Mỹ, chiếm khoảng 80% sản lượng toàn thế giới.
Tài nguyên thiên nhiên hiện đang bị khai thác quá mức và thiếu tính bền vững, dẫn đến tình trạng phá hủy các hệ sinh thái như san hô, thảm cỏ biển và rừng ngập mặn Tình trạng này ngày càng gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó rừng ngập mặn chiếm tới 1/3 diện tích rừng toàn cầu.
Khoảng 11% rạn san hô trên toàn cầu đã bị phá hủy trước năm 1998, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của khoảng 1/4 loài cá và nhiều sinh vật biển khác Sự khai thác quá mức dẫn đến suy giảm nguồn lợi hải sản, làm tổn hại đến rạn san hô và môi trường sống của các loài sinh vật, gây ra tình trạng tuyệt chủng do không còn nơi cư trú và sinh sản.
Hình ảnh 2.2: San hô tại Breat Barrier Reef, ngày 19/4/2018
- Đây là rạn san hô lớn nhất trên thế giới đang bị phá hủy nghiêm trọng do khai thác và sự biến đổi khí hậu
- Ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, gây phát sinh nhiều vấn đề quan trọng cho kinh tế-xã hội do thiếu hụt nguồn cung cấp thực phẩm
*Tài nguyên khoáng sản và hóa học biển:
Theo Cơ quan nghiên cứu Dầu mỏ Pháp, trữ lượng dầu mỏ có thể khai thác đạt tới 300 tỷ tấn, trong đó dầu mỏ đại dương chiếm hơn 135 tỷ tấn Kể từ những năm 1970, mỗi năm thế giới gia tăng thêm 1,5 tỷ tấn trữ lượng dầu mỏ, và trong 10 năm qua, lượng dầu mỏ được khai thác dao động từ 2,6 đến 3,1 tỷ tấn.
Tập đoàn dầu khí BP (Anh) vừa công bố báo cáo về tình hình năng lượng toàn cầu, cho biết trữ lượng dầu mỏ được phát hiện trong năm 2009 đã tăng 0,05% so với năm trước.
Năm 2008, trữ lượng dầu toàn cầu tăng nhẹ từ 1332 tỷ thùng lên 1333 tỷ thùng nhờ phát hiện các nguồn mới tại Ả Rập Xê Út và Indonesia OPEC đánh giá rằng trữ lượng dầu của Iraq đã tăng 24% so với con số trước đó.
Trong thập niên 70 của thế kỷ trước, trữ lượng dầu mỏ của quốc gia này đạt 115 tỷ thùng, chỉ đứng sau Ả Rập Xê Út và Venezuela Hiện nay, Ả Rập Xê Út là quốc gia dẫn đầu về trữ lượng dầu mỏ với 264,5 tỷ thùng.
Trong thời gian gần đây, đã xảy ra nhiều vụ tràn dầu nghiêm trọng, gây ô nhiễm môi trường Một trong những sự kiện nổi bật là vụ tràn dầu ngoài biển Timor, được biết đến với tên gọi vụ Montara, diễn ra từ ngày 21.
Từ 8 đến 3-11-2009, vụ tràn dầu tại khu vực biển ngoài khơi Úc đã trở thành sự kiện tồi tệ nhất trong lịch sử, mặc dù quy mô nhỏ hơn so với vụ tràn dầu BP ở vịnh Mexico Giàn khoan West Atlas, nằm cách bờ biển Úc khoảng 200km tại khu vực Montara, đã bốc cháy vào ngày 21-8, dẫn đến việc trung bình mỗi ngày có 400 thùng dầu bị đổ ra biển trong suốt 74 ngày liên tiếp.
Hình ảnh 1.3: Vụ tràn dầu ngoài biển Timor (vụ Montara)
Tổ chức Bảo vệ Tây Timor cho biết vụ tràn dầu đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và sản xuất của 18.000 ngư dân nghèo ở đông Indonesia, đặc biệt là trong các ngành nuôi trồng thủy sản, nuôi ngọc trai và thu hoạch rong biển.
*Thực trạng các dạng tài nguyên biển khác:
Khí hậu biển ôn hòa và không khí trong lành chứa nhiều anion, giúp cải thiện hoạt động phổi và tăng cường khả năng hấp thụ oxy Nước biển trong xanh, giàu muối khoáng, tạo điều kiện lý tưởng cho du lịch nghỉ dưỡng Nhu cầu nghỉ ngơi ngày càng tăng đã dẫn đến sự phát triển của các thiên đường nghỉ dưỡng và công viên đại dương dọc theo các bờ biển trên toàn thế giới.
Montego, một trong những thành phố hiện đại nhất Caribbean, nổi bật với dãy đá ngầm bao quanh vịnh, nước biển trong xanh và cảnh quan tuyệt đẹp.
Hình ảnh 2.4: Bờ biển Montego, Jamaica
Thực trạng tài nguyên biển đối với Việt Nam
Việt Nam, với diện tích tự nhiên hơn 331 nghìn km2 và bờ biển dài hơn 3.260 km, sở hữu sự đa dạng về địa chất và địa hình cùng với nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú Nước này có nhiều loại khoáng sản với trữ lượng lớn như dầu, khí, than, sắt, đồng, bô-xít, chì, kẽm, thiếc, a-pa-tít và các khoáng sản làm vật liệu xây dựng, trong đó nhiều loại đã được khai thác để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu Ngoài ra, Việt Nam còn nổi bật với hệ sinh thái rừng đa dạng, nơi có khoảng 42 nghìn loài sinh vật đã được xác định, góp phần làm phong phú thêm nguồn tài nguyên thiên nhiên của đất nước.
*Tài nguyên sinh vật biển:
Trong vùng biển Việt Nam, đã phát hiện khoảng 11.000 loài sinh vật thuộc hơn 20 kiểu hệ sinh thái khác nhau Trong số này, có khoảng 6.000 loài động vật đáy, 2.038 loài cá (bao gồm hơn 100 loài cá kinh tế), 653 loài rong biển, 657 loài động vật phù du, 537 loài thực vật phù du, 94 loài thực vật ngập mặn, 225 loài tôm biển, 14 loài cỏ biển, 15 loài rắn biển, 12 loài thú biển, 5 loài rùa biển và 43 loài chim nước.
Trên diện tích gần 1.200 km2 của rạn san hô, có hơn 300 loài san hô đá phân bố từ Bắc vào Nam Hệ sinh thái này hỗ trợ hơn 4.000 loài sinh vật sống dưới đáy và cá, bao gồm trên 400 loài cá và nhiều đặc sản hải sản phong phú.
Hình ảnh 2.5: Các rạn san hô ở Biển Đông
- Nhưng các hoạt động khai thác nên xảy ra quá mức đã ảnh hưởng nghiêm trọng tác động xấu đến môi trường.
Việc lạm dụng các phương tiện đánh bắt hủy diệt như xung điện, chất độc và thuốc nổ đã dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng của nguồn hải sản, làm tổn hại đến môi trường sinh thái biển và ngăn cản khả năng phục hồi của các loài thủy hải sản.
Hình ảnh 2.6: Ngư dân dùng thuốc nổ trong quá trình đánh bắt
Hình ảnh 2.7: Người dân dùng xung điện để bắt cá
Việc sử dụng thuốc nổ trong đánh bắt cá không chỉ gây hại cho san hô mà còn phá hủy cấu trúc của rạn san hô, làm mất đi nơi cư trú của các loài cá và động vật quan trọng cho sự bảo tồn hệ sinh thái Những khu vực từng tràn đầy san hô giờ đây trở thành những hoang mạc với xác cá và vụn san hô, dẫn đến tình trạng tuyệt chủng của nhiều loài cá.
Việc sử dụng thuốc nổ trong đánh bắt thủy sản gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, không chỉ làm suy giảm nguồn lợi thủy sản và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, mà còn đặt tính mạng của người sử dụng vào nguy cơ cao Các vụ nổ dưới nước có thể dẫn đến hiện tượng chết cá hàng loạt, đặc biệt khi áp dụng phương pháp này Tuy nhiên, tác động của những vụ nổ này thường không lan rộng quá nhiều khu vực do sức nổ có giới hạn.
Rừng ngập mặn ở Việt Nam từng có diện tích lớn khoảng 400.000 ha, chủ yếu tập trung tại Nam Bộ với 250.000 ha, đặc biệt là khu vực bán đảo Cà Mau Tuy nhiên, hiện nay diện tích rừng ngập mặn đã giảm xuống còn khoảng 252.500 ha, chủ yếu là rừng thứ sinh, rừng trồng và rừng cây bụi.
Rừng ngập mặn ở miền Bắc thường có sự đa dạng sinh học thấp, trong khi rừng ngập mặn ở miền Nam lại được hưởng lợi từ nhiệt độ cao và điều kiện tự nhiên thuận lợi Những cánh rừng này không chỉ giúp chắn sóng và bảo vệ đất liền khỏi sự bào mòn của biển, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng lãnh thổ của đất liền ra đại dương.
Rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng như “lá phổi xanh” cho hệ sinh thái ven biển, nhưng gần đây, nạn phá rừng gia tăng và việc các khu công nghiệp, cơ sở chế biến hải sản xả thải chưa qua xử lý đã dẫn đến suy thoái nghiêm trọng của hệ sinh thái này.
Hình ảnh 2.8: Rừng ngập mặn bị chặt phá
Rừng ngập mặn đang bị tàn phá nghiêm trọng do sự xâm lấn của người dân địa phương sau khi giải phóng, họ chặt phá rừng để làm ao nuôi tôm, cá, xây dựng nhà tạm và khai thác lâm sản trái phép Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái mà còn đe dọa nguồn hải sản trong khu vực.
Biển Việt Nam sở hữu mật độ cá trung bình trên thế giới và đa dạng các loại hải sản của vùng biển nhiệt đới Với trữ lượng đánh bắt khoảng 3 – 3,5 triệu tấn, giá trị kinh tế của nguồn hải sản này rất cao, tuy nhiên, việc khai thác hiện tại mới chỉ đạt 60% khả năng tối ưu hàng năm.
Biển Việt Nam sở hữu 1.647 loại giáp xác, trong đó có 70 loài tôm, với nhiều loài có giá trị xuất khẩu cao như tôm he, tôm hùm và tôm sú Ngoài ra, vùng biển còn có hơn 2.500 loài nhuyễn thể và nhiều đặc sản quý giá như hải sâm, bào ngư, sò và điệp.
Tôm là một trong những đặc sản có giá trị kinh tế cao và tiềm năng khai thác lớn, đóng vai trò quan trọng trong xuất khẩu của Việt Nam Tôm phân bố rộng rãi ở các khu vực ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang, đặc biệt tập trung ở Cà Mau và Bạc Liêu Khả năng khai thác tôm biển rất phong phú, với hơn 70% sản lượng tôm được thu hoạch tại vùng biển Nam Bộ.
Mực có khả năng khai thác từ 30.000 đến 40.000 tấn mỗi năm, chủ yếu tập trung ở vùng biển Trung bộ, chiếm từ 45% đến 50% tổng sản lượng Đây là nguồn tài nguyên quý giá, mang lại triển vọng lớn cho ngành khai thác và chế biến xuất khẩu trong tương lai.
Dọc bờ biển Việt Nam, từ vùng triều lên đến vùng triều xuống, có nhiều điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài tảo bám Theo thống kê năm 1994 của Nguyễn Văn Tiến, vùng nước ven bờ đã phát hiện 653 loài rong biển, bao gồm 24 biến loài và 20 dạng, với hơn 300 loài ở miền Bắc và trên 500 loài ở miền Nam Trong số đó, 90 loài (14%) có giá trị kinh tế quan trọng cho các ngành công nghiệp hóa chất, dược liệu, thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và phân bón Các loài rong câu thường được đánh giá cao và hiện nay, rong biển đang được trồng phổ biến trong các đầm nước lợ.
* Nghề nuôi trồng thủy sản ven biển phát triển khá ổn định, trình độ kỹ thuật của người nuôi và mức độ thâm canh ngày càng cao:
Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường rất đa dạng và khó xác định nguồn gốc chính xác Hiện nay, môi trường tự nhiên cũng có thể là yếu tố góp phần vào tình trạng ô nhiễm kéo dài.
3.1.1 Nguyên nhân xuất phát từ tự nhiên
Sự phun trào nham thạch từ núi lửa dưới đáy biển gây ra cái chết cho nhiều loài sinh vật biển, làm ô nhiễm nguồn nước do bụi và dung nham Ngoài ra, bụi núi lửa tích tụ trong không khí sẽ theo mưa rơi xuống đồng bằng, dẫn đến ô nhiễm nguồn nước ngầm.
Quá trình bào mòn tự nhiên do gió và nước.
Triều cường dâng cao và đẩy chất thải vào bờ
Hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao, trong đó có chất gây ung thư như Asen và các chất kim loại nặng
3.1.2 Nguyên nhân từ con người:
Nguyên nhân suy giảm chất lượng nước biển chủ yếu đến từ hoạt động của con người, trong khi nguyên nhân tự nhiên chỉ chiếm một phần nhỏ Tâm lý “Trời kêu ai nấy dạ” khiến con người thường không nhận thức được hậu quả từ những hành động của mình, dẫn đến sự tuyệt chủng của nhiều loài sinh vật biển.
Hành vi đánh bắt khai thác bằng chất nổ và chích điện mặc dù đã bị luật pháp cấm, nhưng vẫn còn tồn tại, dẫn đến cái chết hàng loạt của các sinh vật biển.
Quá trình bảo tồn các hệ san hô và rừng ngập mặn chưa đạt hiệu quả.
Khai thác tài nguyên biển một cách bừa bãi và bất hợp pháp.
Tình trạng xả thải ra môi trường vẫn diễn ra phổ biến, cho thấy sự thiếu nghiêm túc trong việc bảo vệ môi trường Mức xử phạt hiện tại và khung hình phạt đối với hành vi này chưa đủ mạnh để răn đe, cần có sự cải thiện để đảm bảo tính hiệu quả trong việc ngăn chặn ô nhiễm.
Ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường biển còn kém Mọi người chưa nhận thức được tầm quan trọng của biến đối với đời sống con người.
Hậu quả
Kinh tế biển của Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, nhưng việc khai thác tài nguyên quá mức đã dẫn đến suy thoái nghiêm trọng Hải sản bị đánh bắt quá mức và bất hợp pháp ở nhiều vùng biển, gây cạn kiệt nguồn lợi Đồng thời, các hệ sinh thái quan trọng như san hô, đồng cỏ và rừng ngập mặn cũng đang bị tàn phá và suy giảm.
Ô nhiễm môi trường biển đang ở mức báo động, đe dọa nghiêm trọng đến nguồn tài nguyên biển Một ví dụ điển hình là vụ xả thải trái phép của công ty Formosa Hà Tĩnh, gây ra tình trạng hải sản chết hàng loạt và làm cạn kiệt nguồn lợi hải sản trên diện rộng.
Tài nguyên biển trên thế giới rất phong phú, nhưng trước áp lực dân số gia tăng và nhu cầu khai thác kinh tế, chúng đang bị đe dọa nghiêm trọng Việc khai thác biển diễn ra với tốc độ nhanh chóng, thiếu sự bảo tồn và kiến tạo, khiến khả năng phục hồi trở nên khó khăn Con người thường chỉ chú trọng đến lợi nhuận trước mắt mà quên đi trách nhiệm bảo vệ tài nguyên và môi trường.
Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, nước biển dâng và nhiệt độ thay đổi đang đe dọa tài nguyên thiên nhiên và tiêu diệt nhiều loài sinh vật Theo khảo sát, khoảng 80% số lượng cá đã bị đánh bắt, trong khi tài nguyên khoáng sản và dầu khí bị khai thác mạnh mẽ, dẫn đến sự phá hủy nhanh chóng của các rạn san hô, thảm cỏ biển và rừng ngập mặn.
Dân số ven biển gia tăng cùng với các hoạt động kinh tế sôi động dẫn đến tình trạng xả thải nước ô nhiễm Hệ quả là mức độ ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ ngày càng gia tăng, gây ra nhiều tàn phá nghiêm trọng.
Giải pháp
Quá trình khắc phục ô nhiễm biển đang diễn ra tích cực với các hoạt động thu dọn và làm sạch bãi biển thường xuyên Sự tham gia của cộng đồng trong và ngoài nước đã góp phần quan trọng vào nỗ lực này Tuy nhiên, để bảo vệ môi trường biển bền vững, cần triển khai những biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt hơn.
Trước tình trạng xả thải ra môi trường biển, cần phải tăng cường xử phạt nghiêm khắc để bảo vệ tài nguyên này Việt Nam có phần lớn lãnh thổ giáp biển, và biển đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người Ô nhiễm môi trường biển không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái mà còn đe dọa sinh kế của chúng ta.
Các hoạt động đánh bắt bằng công cụ gây hại môi trường cần được xử lý nghiêm túc Chúng ta nên kết hợp sử dụng công cụ đánh bắt truyền thống và hiện đại, đồng thời áp dụng các biện pháp bảo tồn hệ sinh thái Việc cân bằng giữa săn bắt và nuôi trồng là rất quan trọng để đảm bảo sản lượng khai thác ổn định và bền vững.
Một số ứng dụng sinh học vẫn có thể được áp dụng, chẳng hạn như than hoạt tính và bộ lọc công suất cao Hiện nay, các bộ lọc này cũng được sử dụng phổ biến trong các hộ gia đình dưới dạng máy lọc nước đa năng.
Cải thiện môi trường biển là một nhiệm vụ đòi hỏi nhiều nguồn nhân lực và thời gian Điều quan trọng là toàn xã hội cần chung tay nỗ lực để nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của biển cả trong cuộc sống.
Tiềm năng, lợi thế và khó khăn của Việt Nam từ nguồn tài nguyên biển đa dạng
Khó khăn
+ Phát triển đi đôi với việc độc chiếm các không gian biển
+ Ô nhiễm khu vực biển ven bờ
+ Thiếu quy hoạch tổng thể khiến việc phân bổ nguồn lực chưa hợp lý
Kết cấu hạ tầng biển hiện nay chưa đồng bộ và thiếu các cơ sở hạ tầng lớn, hiện đại, điều này không đáp ứng được yêu cầu phát triển nhanh chóng các trung tâm kinh tế biển mạnh.
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên biển và đại dương phong phú, bao gồm khoáng sản, sinh vật biển, và tiềm năng cho thương mại và du lịch Biển không chỉ là nguồn lợi kinh tế mà còn là cầu nối giao lưu quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa với chi phí thấp.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực hiện nay, biển đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các quốc gia Phát triển kinh tế biển trở thành một trong những chiến lược then chốt cho sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước Việt Nam, với quá trình hội nhập sâu rộng, cần nghiên cứu và xây dựng các chính sách hợp tác hiệu quả với các quốc gia khác để khai thác tiềm năng biển, phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Việc khai thác và sử dụng tài nguyên biển có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường, dẫn đến suy thoái và ô nhiễm nghiêm trọng Để đạt được sự phát triển bền vững, cần thiết phải khai thác tài nguyên biển một cách hợp lý và bảo vệ môi trường cùng hệ sinh thái xung quanh.
