Lời nói đầu 1.Tính cấp thiết của đề tài Một thế giới đa cực, đa phơng và đan chéo lẫn nhau đã và đang hình thành hàm chứa nhiều mâu thuẫn, các quốc gia đối nghịch nhau nhng lại phụ thuộc nhau trong trào lu quốc tế hóa đời sống kinh tế. Tham gia vào thơng mại quốc tế và trở thành một thành viên của thị trờng thế giới thống nhất là xu thế tất yếu của mọi quốc gia đang hớng tới sự phát triển toàn diện. XNK trở thành chiếc cầu nối quan trọng để một nớc tham gia, hội nhập vào đời sống đa dạng, phong phú toàn cầu, tìm kiếm cho mình các nguồn nhân công, nguyên liệu dồi dào với chi phí thấp, mở rộng thị trờng tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng trong nớc, mang lại thu nhập cho các DN trong nớc, từ đó tăng tốc độ phát triển kinh tế và vị thế của quốc gia trên trờng quốc tế. Việt Nam đã có một bớc đột phá quan trọng từ sau đại hội Đảng VI, năm 1986, chuyển một nền kinh tế từ tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trờng, phải đối mặt với nhiều thách thức và cam go trớc mắt, cần có sự học hỏi và đúc rút kinh nghiệm trong qua trình xây dựng đất nớc. Một thách thức lớn đó là làm sao để tham gia hội nhập vào quan hệ mậu dịch quốc tế một cách ổn định và bền vững. NHTM một định chế tài chính có năng lực về vốn và uy tín trong xã hội sẽ đóng vai trò nh một cầu nối không thể tách rời trong sợi dây liên hệ thiết lập giữa các đối tác tham gia vào hoạt động XNK. Nghiệp vụ tài trợ XNK của NHTM trên thế giới đã phát triển qua nhiều hình thức, từ đơn giản tới phức tạp, tuy nhiên ở các NHTM Việt Nam hoạt động này còn khá nhiều bỡ ngỡ, mới chỉ tập trung vào một vài dạng đơn giản, do vậy hiệu quả tài trợ và những lợi ích mà các bên nhận đợc cha cao. Đặc biệt là đối với những NH còn khá non trẻ khi tham gia vào thanh toán quốc tế trực tiếp, chịu sự cạnh tranh của các NH có bề dày trong lĩnh vực này, Chi nhánh NHCTHK là một trong những NH nh vậy. Điều đó đặt ra không ít khó khăn cho Chi nhánh trong việc thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK nói chung và tài trợ XNK theo ph- ơng thức thanh toán tín dụng chứng từ nói riêng. Xét thấy tính cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn, tác giả chọn đề tài Thực trạng và giải pháp thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh Ngân hàng Công thơng Hoàn Kiếm với mong muốn góp phần giải quyết một số tồn tại và đa ra một số giải pháp để thúc đẩy hơn nữa hoạt động tài trợ này tại Chi nhánh NHCTHK nói riêng và các NHTM Việt Nam nói chung. 2. Mục đích nghiên cứu Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 1 Ngời viết muốn tìm hiểu về cơ chế và tác dụng, hệ thống hoá lý luận về hoạt động tài trợ XNK nói chung và theo phơng thức thanh toán Tín dụng chứng từ tại một NHTM cụ thể ở Việt Nam để rút ra những kết quả đạt đợc, tồn tại, nguyên nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm thúc đẩy nghiệp vụ tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán Tín dụng chứng từ tại đơn vị. 3. Phơng pháp nghiên cứu Khoá luận sử dụng các phơng pháp nghiên cứu nh : thống kê, phân tích, so sánh, tổng hợp Bên cạnh đó một số phơng pháp khác cũng đợc vận dụng nh trừu tợng hoá khoa học, duy vật biện chứng 4. Kết cấu của Khoá luận Tên đề tài: Thực trạng và giải pháp thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh NHCTHK Ngoài lời nói đầu, kết luận và phụ lục, khoá luận gồm 3 chơng Chơng 1: Lý luận chung về tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ của NHTM Chơng 2: Thực trạng hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh NHCTHK Chơng 3: Giải pháp thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh NHCTHK Chơng 1 Lý luận chung về tài trợ xuất nhập khẩu theo phơng thức tín dụng chứng từ của ngân hàng thơng mại 1.1. Khái niệm và vai trò của tài trợ xuất nhập khẩu 1.1.1. Khái niệm tài trợ XNK Trớc hết chúng ta cần làm rõ vai trò của hoạt động XNK trong nền kinh tế để có những hình dung nhất định về sự ra đời cũng nh bản chất hoạt động tài trợ XNK của NHTM. Nói đến một nền kinh tế phát triển với nhịp độ cao, bền vững không thể không nói đến nền kinh tế đang hớng vào XK và có chính sách NK hợp lý. Bởi vì tất cả các quốc gia trên thế giới đều giống nhau về điều kiện tự nhiên, khí hậu nguồn nhân lựcNếu chỉ dựa hoàn toàn vào sản xuất nội địa thì không những không thể cung cấp đủ hàng hoá, dịch vụ cho nhu cầu sản xuát tiêu dùng vô cùng phong phú và ngày càng cao của ngời dân, mà còn dẫn tới sự tụt hậu về mọi mặt của quốc gia đó so với sự phát triển chung của các nớc trên Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 2 thế giới. Có phát triển đợc XK mới phát huy và khai thác đợc lợi thế so sánh từ nội lực. ở nhiều nớc phát triển, Chính phủ rất coi trọng XNK, coi XK là nguồn thu chủ yếu của nền kinh tế quốc dân. Chính phủ sẵn sàng can thiệp bằng các chính sách u đãi để kích thích các DN tham gia xuất khẩu. Trong hoạt động XNK cũng diễn ra quá trình sản xuất và lu thông hàng hoá nh các ngành kinh tế khác với mục đích cuối cùng là thực hiện giá trị hàng hoá, nhng có điểm khác biệt là chủ thể mua bán khác nhau , hàng hoá đ- ợc vận chuyển từ nớc này sang nớc khác, đồng tiền thanh toán có thể là ngoại tệ. Quan hệ mua bán này đợc thể hiện dới hình thức một hợp đồng ngoại th- ơng, trong đó chứa đựng các điều kiện thanh toán quốc tế về tiền tệ, địa điểm, thời gian, phơng thức thanh toán. Do đặc điểm của hoạt động XNK, các chủ thể mua bán rất cần tới sự tham gia hỗ trợ của các NH ở những nớc khác nhau. Nh vậy, cơ sở để hình thành nghiệp vụ NH quốc tế của NHTM là hoạt động ngoại thơng. Nói đến ngoại thơng là nói đến thanh toán quốc tế. Nếu thanh toán quốc tế thực hiện tốt thì giá trị hàng hoá XNK mới đợc thực hiện tốt, từ đó thúc đẩy ngoại thơng phát triển. Thị trờng thơng mại ngày càng mở rộng không ngừng , tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh hơn. Nhu cầu về thị trờng tiêu thụ hàng hoá và thị trờng đầu t đang trở nên cấp bách đối với các DN XNK. Do cách xa nhau bởi những đờng biên giới, những hàng rào về ngôn ngữ học, phong tục, tập quán, sự hiểu biết giữa các bên, hạn chế về khả năng tài chính, kinh nghiệm, thông tin các DN rất cần tới sự trợ giúp của NH. Hoạt động dịch vụ tài trợ XNK của NH tất yếu sẽ là một hoạt động không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của NH, đồng thời qua đó NH sẽ thực hiện tài trợ dới hình thức cấp tín dụng hoặc bảo lãnh cho các DN, giúp DN gia tăng hiệu quả kinh doanh và thực hiện thơng vụ thành công. Chúng ta sẽ phân tích hai khái niệm tín dụng và bảo lãnh trong hoạt động tài trợ XNK của NH để hiểu đợc rõ hơn về bản chất của tài trợ XNK. Hoạt động tín dụng ở đây là NH sẽ tài trợ với một số vốn chiếm tỷ lệ nhất định trong tổng vốn cần thiết cho thơng vụ, phần còn lại phải là vốn của DN. Hoặc cũng có thể là tín nhiệm tức là trờng hợp NH đòi hỏi ngời NK phỉa ký quỹ 100% số tiền của th tín dụng, NH đã cho ngời NK vay sự tín nhiệm của mình (cấp vốn vô hình). Đối tợng tài trợ là các dự án hoặc các thơng vụ vì vậy mà chủ thể tham gia tài trợ chỉ có thể là các pháp nhân có đăng ký kinh doanh. Đối tợng tham gia vào hoạt động tài trợ tín dụng là bên cho vay (NH) và bên Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 3 vay (DN). Tín dụng đợc cấp ngay khi khách hàng đáp ứng các yêu cầu của NH và đợc cấp dới hình thức giá trị (tiền tệ bút tệ ). KH ngay khi đợc cấp tín dụng đã đợc sử dụng ngay khoản tín dụng đó. Hoạt động bảo lãnh tài trợ XNK, NH thờng thực hiện nghiệp vụ này theo một khuôn khổ quy tắc chuẩn mực quốc tế khá thống nhất, có tên gọi là Bank Guarantee. Về bản chất, nghiệp vụ bảo lãnh cũng giống nh nghiệp vụ tín dụng: hoàn trái, có mục đích và có đảm bảo. Đối tợng tham gia tối thiểu phải có ba bên: bên bảo lãnh (NH), bên đợc bảo lãnh (DN có nghĩa vụ) và bên thụ hởng bảo lãnh (DN có quyền lợi) . Thời điểm NH phát hành th bảo lãnh sẽ sớm hơn thời điểm NH phải thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh, vì bảo lãnh chỉ là sự cam kết trả thay trong tơng lai, nếu KH không thực hiên tốt nghĩa vụ của mình thì khi đó tại NH mới phát sinh hình thức giá trị. Sự khác nhau về thời điểm phát hành và thời điểm thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh đã tạo cho NH một lợi thế là có thể phát hành nhiều th bảo lãnh với giá trị lớn hơn vốn lu động của NH ngay một thời điểm. Để xác định dịch vụ NH cung cấp cho khách hàng là tài trợ hay tài trợ XNK phải căn cứ vào thơng vụ, mục đích của thơng vụ và đối tợng khách hàng xin đợc tài trợ. Bởi vì mặc dù một số khoản cho vay cấp cho các DN trong nớc áp dụng kỹ thuật tín dụng quốc tế, song chủ yếu chúng vẫn là các khoản vay trong nớc nh các loại tài trợ cấp cho khách hàng trong nớc để nhập khẩu hàng. Từ những phân tích trên ta có thể đa ra khái niệm tài trợ XNK nh sau: Tài trợ XNK là việc NH cung cấp vốn (hữu hình hay vô hình) dới các hình thức khác nhau nhằm giúp các DN hoàn thành nghĩa vụ của mình khi tham gia vào hoạt động XNK. Tài trợ XNK thể hiện mối quan hệ kinh tế giữa một bên là NH, bên đa ra trợ giúp và một bên là các DN XNK, bên cần trợ giúp. 1.1.2. Vai trò của tài trợ XNK Bất kể một loại hình hoạt động kinh doanh nào xuất hiện đều có những tác động đến các chủ thể liên quan đến nó. Tài trợ XNK ra đời và phát triển trên cơ sở sự phát triển của nền kinh tế hàng hoá và mậu dịch quốc tế, quá trình toàn cầu hoá. Và nó đang ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu đối với nền kinh tế, NHTM và với các DN 1.1.2.1. Đối với nền kinh tế Trớc hết tài trợ XNK tạo điều kiện cho hàng hoá giữa các quốc gia đợc lu thông. Đáp ứng đợc nhu cầu hàng hoá của các doanh nghiệp, tận dụng đợc Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 4 lợi thế so sánh. Tạo nguồn thu nhập cho chính phủ, nâng cao chất lợng tiêu dùng, tiếp thu nhiều khoa học công nghệ cao. Giúp DN có điều kiện thay đổi dây chuyền công nghệ nhằm tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. Sự phát triển của DN nói riêng đã tác động đến sự phát triển của nền kinh tế nói chung. 1.1.2.2. Đối với NHTM Tài trợ XNK của NHTM là hình thức tài trợ thơng mại, mang lại hiệu quả cao, đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích và thời hạn thu hồi vốn nhanh. Thời gian tài trợ ngắn hạn do gắn liền với thời gian thực hiện thơng vụ. Thời gian thực hiện thơng vụ đối với ngời XK là thời gian kể từ lúc chuẩn bị hàng xuất cho đến lúc nhận đợc tiền thanh toán của ngời mua. Đối với ngời NK, thời gian này tính từ lúc nhận hàng cho đến khi bán đợc hàng và thu tiền về. Kỳ hạn tài trợ ngắn phù hợp với kỳ hạn huy động vốn của các NHTM th- ờng là dới một năm. Điều này giúp NH tránh đợc rủi ro về thanh khoản. Tài trợ XNK đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích. Vốn tài trợ gắn liền với thơng vụ. Trong nhiều trờng hợp, vốn tài trợ đợc thanh toán thẳng cho bên thứ ba, mà không qua bên xin tài trợ nh thanh toán tiền hàng NK, thanh toán tiền gom nguyên vật liệu cho các đại lý gom hàng cho ngời XK Rõ ràng việc làm này tránh đợc tình trạng ngời xin tài trợ sử dụng vốn sai mục đích, hạn chế đợc rủi ro tín dụng. Tài trợ XNK nâng cao tính an toàn cho NH thông qua việc quản lý thu các nguồn thanh toán. Đối với ngời XK, khi NH chuyển bộ chứng từ giao hàng để đòi tiền ngời NK nớc ngoài đã chỉ định việc thanh toán tiền hàng phải thông qua tài khoản của ngời XK mở tại NH. Đối với ngời NK, trong trờng hợp có tài trợ, NH sẽ buộc ngời NK tập trung tiền bán hàng vào tài khoản, mở tại NH. Do vậy nguồn thu để trả các khoản tài trợ đợc NH quản lý hết sức chặt chẽ, tránh đợc tình trạng xoay vốn của DN trong thời gian vốn tạm thời nhàn rỗi, dễ xảy ra rủi ro. Nghiệp vụ tài trợ XNK là mảng dịch vụ tạo nguồn thu phí và lãi lớn nhất trong hàng loạt dịch vụ kinh doanh đối ngoại của NH. Có nhiều loại lãi suất và phí trong quá trình tài trợ: lãi cho vay thanh toán, lãi chiết khấu chứng từ, lãi vay bắt buộc (bằng lãi quá hạn), phí mở L/C, phí thông báo L/C, phí xác nhận L/C Ngoài ra, một lợi ích hết sức quan trọng là thông qua tài trợ XNK, NH còn mở rộng đợc các quan hệ với các DN và NH nớc ngoài do xác lập và phát triển mạng lới NH chi nhánh, NH đại lý, nhờ vậy gián tiếp gia tăng cơ hội Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 5 sinh lời cho NH, đồng thời nâng cao chất lợng dịch vụ cung cấp. Nhờ vậy uy tín, vị thế cạnh tranh và khả năng phát triển của NH đợc nâng cao trên thị tr- ờng trong nớc cũng nh trên trờng quốc tế. 1.1.2.3. Đối với DN Tài trợ XNK của NH giúp DN thực hiện đợc những thơng vụ lớn. Trong trờng hợp vốn lu động của DN không đủ để chuẩn bị hàng xuất hoặc thanh toán tiền hàng, tài trợ XNK của NH là giải pháp giúp DN thực hiện đợc những thơng vụ này. Tài trợ XNK làm tăng hiệu quả của DN trong quá trình thực hiện hợp đồng, thông qua tài trợ của NH, DN nhận đợc vốn để thực hiện thơng vụ. Đối với DN XK vốn tài trợ giúp DN thu mua hàng đúng thời vụ, gia công chế biến và giao hàng đúng thời điểm. Đối với DN NK, vốn tài trợ của NH giúp DN mua đợc những lô hàng lớn, giá hạ. Cả hai trờng hợp đều giúp DN đạt hiệu quả cao khi thực hiện thơng vụ. NH tham gia tài trợ các dự án với quy mô nhỏ và vừa, thời gian thu hồi vốn tài trợ không quá dài nh đổi mới công nghệ, máy móc thiết bị đã tạo điều kiện cho DN phát triển đợc quy mô sản xuất, tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. Tài trợ NH giúp DN nâng cao uy tín trên trờng quốc tế, thông qua tài trợ NH, DN thực hiện đợc những thơng vụ lớn trôi chảy, quan hệ đợc với khách hàng tầm cỡ thế giới, từ đó nâng cao uy tín của DN trên trờng quốc tế. 1.1.3. Vai trò của NHTM trong hoạt động tài trợ XNK Hiện nay có nhiều tổ chức thực hiện hoạt động tài trợ XNK nh các NH phát triển, NH XNK, các quỹ phát triển của Chính phủ, quỹ bảo lãnh của Chính phủ với nguồn vốn Ngân sách nhà nớc, các NHTM. Tuy nhiên, so với các tổ chức tài trợ khác, các NHTM có u thế hơn trong lĩnh vực tài trợ XNK dựa vào khả năng huy động vốn, uy tín kinh doanh, pham vi kinh doanh và các dịch vụ tiện ích mà NH cung cấp cho khách hàng. Đáp ứng nhu cầu của ngời XNK, NH cung cấp những trợ giúp về uy tín, kinh nghiệm, về tài chính và cả về kỹ thuật. Dựa vào mạng lới kinh doanh rộng khắp, khả năng thu thập và nắm bắt thông tin nhanh nhạy, NH đa ra những lời khuyên hữu ích giúp cho DN ký kết hợp đồng ngoại thơng. NH cũng cung ứng vốn bằng tiền hoặc bảo lãnh uy tín để khách hàng duy trì sản xuất kinh doanh, đa dạng hoá mặt hàng xuất khẩu. Bảo lãnh cho khách hàng Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 6 về khả năng thanh toán để khách hàng có thể NK hàng hoá đúng thời điểm, hỗ trợ cho khách hàng trong khâu tiêu thụ hàng hoá, nhanh chóng thu hồi vốn Bằng những kinh nghiệm tài trợ XNK của các NHTM nhất là trong khâu thanh toán sẽ giúp cho các DN giảm thiểu đợc những rủi ro trong hoạt động kinh doanh của mình. Qua đó, thơng vụ đợc thực hiện suôn sẻ và hiệu quả kinh tế của hoạt động XNK cũng tăng lên. Ngoài ra, NH cũng sử dụng các nghiệp vụ chuyên biệt để giảm thấp rủi ro hối đoái nh Swap, Option, Future, Forward Những tiện ích mà NH mang lại đã giúp cho DN chống đỡ đợc rủi ro và kinh doanh hiệu quả, nâng cao vị thế cạnh tranh và thúc đẩy sự phát triển của thơng mại quốc tế. 1.2. Tài trợ XNK theo phơng thức tín dụng chứng từ 1.2.1. Các hình thức tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán Phơng thức thanh toán là cách thức nhất định thông qua đó ngời mua trả tiền, nhận hàng và ngời bán giao hàng, nhận tiền. Trong thơng mại quốc tế hiện nay có những phơng thức thanh toán chủ yếu là: chuyển tiền, nhờ thu và tín dụng chứng từ. Nghiệp vụ tài trợ XNK của NH thờng thực hiện trên cơ sở hai phơng thức Nhờ thu và Tín dụng chứng từ. Tài trợ theo phơng thức thanh toán Tài trợ của NH trong phơng thức Nhờ thu kèm chứng từ đợc thể hiện qua hai trờng hợp: - Thanh toán hàng NK NH tiếp nhận chứng từ từ NH nớc ngoài, xuất trình hối phiếu đòi tiền nhà NK. Nếu nhà NK không đủ khả năng thanh toán thì cần phải có sự tài trợ của NH nh cho vay thanh toán hàng NK. - Thanh toán hàng XK Trên cơ sở phơng thức thanh toán Nhờ thu, NH có thể tài trợ cho nhà XK thông qua hình thức chiết khấu bộ chứng từ Nhờ thu. ở đây, nhà XK xuất trình bộ chứng từ nhờ thu cho NH của mình , nhng thay vì lập một chỉ thị nhờ thu, anh ta sẽ lập một yêu cầu tài trợ chiết khấu. Nội dung văn bản yêu cầu tài trợ chiết khấu là trao quyền để NH của nhà XK xử lí bộ chứng từ nhờ thu theo bất kỳ cách thức nào thích hợp nhằm đảm bảo đợc thanh toán. Về thực chất, khi thực hiện chiết khấu, NH đã mua lại hối phiếu và bộ chứng từ nhờ thu của nhà XK và do đó sẽ tiến hành thu tiền hàng theo danh tính của NH. Thông th- ờng, NH tài trợ sẽ thanh toán cho nhà XK toàn bộ giá trị của bộ chứng từ nhờ Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 7 thu với điều kiện có truy đòi. Tiếp theo, NH sẽ gửi bộ chứng từ này để thu nợ tiền hàng từ nhà NK thông qua NH thu hộ. +Tài trợ theo phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ Tại điều 2 của bản Các quy tắc và thực hành thống nhất về Tín dụng chứng từ, ấn phẩm số 500 của Phòng thơng mại quốc tế (The uniform customs and practice for documentary credit UCP No 500 ICC 1993) định nghĩa Tín dụng chứng từ đợc trình bày nh sau: những thuật ngữ Tín dụng chứng từ và Tín dụng dự phòng (dới đây gọi là tín dụng) có nghĩa là bất cứ một sự thoả thuận nào, dù đợc gọi hoặc mô tả nh thế nào, mà theo đó một NH (NH phát hành) hành động theo yêu cầu và theo chỉ thị của một khách hàng (ngời yêu cầu phát hành tín dụng) hoặc nhân danh chính mình: (i). Phải tiến hành việc trả tiền theo lệnh của một ngời thứ ba (ngời h- ởng lợi) hoặc phải chấp nhận và trả tiền các hối phiếu do ngời hởng lợi ký phát, hoặc (ii). Uỷ quyền cho một NH khác tiến hành thanh toán nh thế hoặc chấp nhận và trả cho các hối phiếu đó, hoặc (iii). Cho phép NH khác chiết khấu bộ chứng từ qui định trong tín dụng th với điều kiện chứng từ phù hợp với tất cả các điều kiện và điều khoản của tín dụng th Từ định nghĩa đầy đủ mang tính pháp lí về tín dụng chứng từ nêu trên, có thể khái quát nh sau: Phơng thức thanh toán Tín dụng chứng từ là một sự thỏa thuận, mà trong đó một NH (NH mở th tín dụng) đáp ứng những yêu cầu của khách hàng (ngời xin mở th tín dụng) cam kết hay cho phép một NH khác (NH ở nớc ngời XK) chi trả hoặc chấp nhận những yêu cầu của nhà XK theo đúng những điều kiện và chứng từ thanh toán phù hợp với th tín dụng. Nhìn chung, ở một mức độ cơ bản nhất, tất cả những nhà kinh doanh XNK có chung một mục đích: nhà XK muốn thu đợc số tiền về hàng hoá, dịch vụ mà mình đã bán cho ngời NK còn ngời NK muốn nhận đợc lợng hàng hoá tơng xứng với số tiền mình bỏ ra tiền. Thế nhng trong thực tế cho thấy trong quan hệ thơng mại quốc tế , có rất nhiều rủi ro, bất trắc bởi các lý do về địa lý, ngôn ngữ bất đồng, do chế độ thuế quan và pháp luật mỗi nớc khác nhau, do tình hình kinh tế, chính trị, tài chính tại các nớc có liên quan Làm thế nào để sau một quá trình sản xuất và lu thông, hàng hoá thực hiện đợc giá trị ở khâu thanh toán, để cả đôi bên, nhà XK cũng nh nhà NK, thu hồi đợc vốn, lãi và tiếp tục một chu kỳ tái sản xuất mới, là một vấn đề mà ngời có liên quan đến hoạt động kinh doanh đối ngoại đều quan tâm. Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 8 Tín dụng chứng từ đáp ứng đợc các yêu cầu của cả hai bên với t cách là phơng thức thanh toán giao dịch thơng mại.Th tín dụng còn là một công cụ tín dụng. Thực vậy, căn cứ vào những đảm bảo mà nó mang lại cho mỗi bên, bảo đảm giao hàng đối với nhà NK, bảo đảm thanh toán đối với nhà XK, nên các bên có thể xin vay vốn của NH phục vụ họ. Nh vậy, sự can thiệp của các NH ở hai đầu của giao dịch, một đầu cho ngời NK và đầu kia cho nhà XK, đem lại cho các DN liên quan một sự an toàn lớn hơn. Trong phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ, NH không chỉ là ng- ời trung gian thu hộ, chi hộ, mà còn là ngời đại diện bên NK thanh toán tiền hàng cho bên XK, bảo đảm cho bên XK nhận đợc khoản tiền tơng ứng với hàng hoá mà họ đã cung ứng, đồng thời bảo đảm cho bên NK nhận đợc số l- ợng hàng hoá có chất lợng tơng ứng với số tiền mình phải thanh toán. Nh vậy bản thân các hoạt động này đã không chỉ chức năng thanh toán mà còn làm phát sinh chức năng tài trợ của NH đối với các bên XNK. Hiện nay, tín dụng chứng từ là phơng thức thanh toán phổ biến và đợc sử dụng rộng rãi nhất trong giao dịch thơng mại quốc tế nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Tài trợ XNK trên cơ sở phơng thức tín dụng chứng từ là một mảng hoạt động sôi nổi và quan trọng trong hệ thống dịch vụ mà NH cung cấp cho khách hàng của mình. 1.2.2. Các hình thức tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ của NHTM 1.2.2.1. Những vấn đề cơ bản về phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ Khái niệm Theo quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ (UCP No 500), định nghĩa về tín dụng chứng từ có thể diễn đạt nh sau: Phơng thức thanh toán Tín dụng chứng từ là một sự thỏa thuận, mà trong đó một NH (NH mở th tín dụng) đáp ứng những yêu cầu của khách hàng (ngời xin mở th tín dụng) cam kết hay cho phép một NH khác (NH ở nớc ngời XK) chi trả hoặc chấp nhận những yêu cầu của nhà XK theo đúng những điều kiện và chứng từ thanh toán phù hợp với th tín dụng. Ta thấy xuất hiện khái niệm th tín dụng (L/C), vậy L/C là gì ? L/C là một chứng th (điện hoặc th), trong đó NH mở L/C cam kết trả tiền cho ngời XK nếu họ xuất trình đợc một bộ chứng từ phù hợp với nội dung của L/C. L/C đợc coi là một phơng tiện quan trọng của phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ hay là linh hồn của phơng thức thanh toán này. - Các thành phần tham gia thanh toán tín dụng chứng từ Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 9 +Ngời yêu cầu phát hành th tín dụng (the Applicant): là ngời làm đơn để yêu cầu NH phát hành L/C, thông thờng là ngời NK +NH phát hành ( Issuing Bank): là NH phục vụ ngời NK, NH mở th tín dụng. +Ngời thụ hởng ( Beneficiary): là ngời thụ hởng L/C, thờng là ngời XK +NH thông báo ( Advising Bank): là NH phục vụ ngời XK. Đây có thể là NH đại lý hoặc chi nhánh của NH phát hành ở nớc của ngời XK. Ngoài các thành phần tham gia thanh toán nêu trên , trong thực tế tuỳ thuộc vào từng loại th tín dụng có thể xuất hiện thêm một số NH khác: +NH xác nhận ( Confirming Bank ): là NH đợc chỉ định trong tín dụng chứng từ , thực hiện xác nhận (đảm bảo) tín dụng chứng từ theo yêu cầu của NH phát hành. +NH đợc chỉ định ( Nominated Bank ): là NH đợc chỉ định trong th tín dụng. Tùy theo từng loại th tín dụng mà NH này thực hiện một trong các nghiệp vụ sau: a. NH chỉ định thanh toán (Nominated Paying Bank). b. NH chỉ định chấp nhận (Nominated Accepting Bank). c. NH chỉ định chiết khấu (Nominated Negotiating Bank). +NH bồi hoàn (Reimbursing Bank): là NH đợc NH phát hành uỷ nhiệm thanh toán gia trị tín dụng th cho NH đợc chỉ định thanh toán hoặc chiết khấu. NH bồi hoàn thờng tham gia trong trờng hợp giữa NH phát hành và NH đợc chỉ định không có tài khoản với nhau. +Trình tự thực hiện nghiệp vụ thanh toán tín dụng chứng từ đợc thể hiện ở sơ đồ 2.1 Sơ đồ 2.1: Quy trình thanh toán tín dụng chứng từ Trong đó: Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 10 NH thông báo (Advising Bank) NH phát hành (Issuing Bank) Ngời yêu cầu mở L/C (Applicant) (1) Ngời thụ hởng (Beneficiary) (9)(10) (2) (7) (8) (3) (5) (6) (4) HĐTM [...]... thuộc về ngời XK và NH chi t khấu Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 26 Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 27 Chơng 2 Thực trạng hoạt động tài trợ xnk theo phơng thức tín dụng chứng từ tại chi nhánh Ngân hàng Công Thơng Hoàn Kiếm 2.1 Giới thiệu chung về Ngân hàng Công Thơng Hoàn Kiếm 2.1.1 Sự hình thành và phát triển Cùng với sự chuyển mình đổi mới của đất nớc trên tất cả các ngành và các mặt hoạt động kinh tế, chính... 1.2.2.2 Các hình thức tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ Tài trợ NK Trên cơ sở phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ, NH cung cấp các hình thức tài trợ nh sau đối với nhà NK: - Tài trợ giai đoạn chuẩn bị vốn nhập hàng Nhà XK và nhà NK cùng ký kết hợp đồng mua bán ngoại thơng, trong đó thoả thuận phơng thức thanh toán là tín dụng chứng từ, nhà NK sẽ phải mở một th tín dụng (L/C) cho... NHCTHK đã và đang trên con đờng hoàn thiện các lại hình kinh doanh, vợt qua những khó khăn còn tồn tại phấn đấu để trở thành một NH điểm cho các NH khác học tập và phấn đấu 2.2 Thực trạng hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ tại Chi nhánh NHCTHK 2.2.1 Thực trạng hoạt động tài trợ NK 2.2.1.1 Bảo lãnh phát hành L/C Phát hành L/C là một hình thức NHCTHK tài trợ cho nhà NK, theo. .. Các hoạt động tài trợ vốn cho DN XK thực hiện thanh toán tín dụng chứng từ bao gồm: Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 36 - Tài trợ vốn lu động để thu mua, chế biến sản xuất hàng XK theo quy định của L/C - Tín dụng ứng tiền trớc khi bộ chứng từ đợc thanh toán - Tín dụng ngắn, trung, dài hạn trực tiếp cho DN XK thanh toán theo phơng thức tín dụng chứng từ NH dành cho DN các u đãi sau: - Xác định hạn mức tín dụng. .. khách hàng, NH sẽ quyết định tài trợ và xác định mức NH chấp nhận tài trợ Tất cả các công đoạn này phải đợc thực hiện trớc khi bộ chứng từ giao hàng của ngời XK về đến NH đứng ra tài trợ Trờng hợp bộ chứng từ giao hàng đã về đến nơi rồi khách hàng mới xin tài trợ thanh toán thì khả năng bị NH từ chối rất lớn vì NH ít có thời gian xem xét bộ chứng từ cũng nh đánh giá khả năng hoàn vốn của khách hàng. .. giới thiệu về hoạt động tài trợ XNK nói chung và tài trợ XNK theo phơng thức tín dụng chứng từ nói riêng của NHTM Có thể nói, hoạt động này là một mảng không thể thiếu của bất cứ quốc gia nào khi xây Phạm Thị Thùy Dơng Lớp 3032 22 dựng mô hình kinh tế hớng ngoại, bởi nó thực sự đóng vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của ngoại thơng Cùng với thời gian, nghiệp vụ tài trợ XNK của NH càng... hiệu quả cho hoạt động XNK 1.3.Các nhân tố tác động đến hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức thanh toán tín dụng chứng từ Hoạt động tài trợ XNK chịu tác động của rất nhiều các nhân tố khách quan cũng nh chủ quan, có những nhân tố trong nớc cũng nh các nhân tố ở nớc ngoài, chính vì vậy việc nghiên cứu các nhân tố này là không thể thiếu, nó sẽ giúp cho các DN cũng nh NH có thể thích ứng và có những điều... NH ở dới đây: a .Tài trợ theo hạn mức tín dụng chứng từ: Theo dạng này, NH cho phép nhà NK đợc tài trợ L/C (thờng là L/C trả ngay) trong khuôn khổ hạn mức tín dụng Hạn mức này do NH xét cấp cho khách hàng theo từng năm dựa trên việc phân tích kế hoạch NK của họ Loại hình đảm bảo tín dụng thờng áp dụng là chính lô hàng NK, hoặc là một mức kí quỹ nhất định theo hạn mức đợc duyệt hoặc theo giá trị L/C... hởng đến hoạt động tài trợ Hoạt động này cũng nh hoạt động XK của DN sẽ diễn ra thuận lợi hơn nếu NH có vị thế tốt và ngợc lại Khi NH tham gia vào thanh toán và thực hiện tài trợ cho DN, mọi thành phần của NH cùng tác động mạnh mẽ đến sự thành công hay thất bại của thơng vụ Đó là lý do vì sao các nhà XNK luôn muốn chọn cho mình NH có uy tín, có năng lực kinh doanh để đợc hỗ trợ khi tham gia vào thị... chứng từ XK: Đây là hình thức NH tài trợ nhà XK thông qua việc mua lại hoặc cho vay căn cứ vào bộ chứng từ hàng hoá Hoạt động này của NH nhằm tài trợ vốn lu động cho ngời XK để đảm bảo sản xuất kinh doanh liên tục, không bị gián đoạn trong thời gian chờ ngời NK nớc ngoài thanh toán tiền hàng Khi chi t khấu, bộ chứng từ phải hoàn hảo và xuất trình đúng thời gian qui định NH mở L/C phải có uy tín trên . luận và thực tiễn, tác giả chọn đề tài Thực trạng và giải pháp thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh Ngân hàng Công. trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại Chi nhánh NHCTHK Chơng 3: Giải pháp thúc đẩy hoạt động tài trợ XNK theo phơng thức Tín dụng chứng từ tại