Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học môn Toán
- Đối tượng nghiên cứu: Kỹ năng tính toán cho học sinh lớp 2 trong dạy học môn Toán.
Giả thuyết khoa học
Đề xuất một số biện pháp sư phạm nhằm rèn kỹ năng tính nhẩm và tính viết cho học sinh lớp 2 sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán tại trường Tiểu học.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu lý luận về kỹ năng, kỹ năng tính toán
- Nghiên cứu về nội dung, chương trình môn Toán ở tiểu học nói chung, ở lớp 2 nói riêng
- Nghiên cứu về đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học
- Nghiên cứu việc thực trạng rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh tiểu học hiện nay ở trường tiểu học
- Đề xuất một số biện pháp rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh lớp 2 qua dạy học môn Toán
- Tổ chức thực nghiệm sư phạm xem xét tính khả thi và hiệu quả của biện pháp đã đề xuất.
Phương pháp nghiên cứu
7.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu đa dạng như thu thập thông tin, phân tích và tổng hợp để nghiên cứu lý luận về kỹ năng tính toán và đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học, đồng thời xem xét mục tiêu và nội dung chương trình môn Toán lớp 2.
7.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phối hợp các phương pháp nghiên cứu thực tiễn để làm rõ thực trạng và kiểm nghiệm hiệu quả khoa học của đề tài:
Phương pháp quan sát, điều tra và phỏng vấn giáo viên cùng cán bộ quản lý trường Tiểu học được áp dụng nhằm nghiên cứu thực trạng phát triển năng lực tính toán cho học sinh lớp 2 trong dạy học môn Toán Bài viết cũng đề cập đến ý kiến đánh giá về quá trình tác động của thực nghiệm sư phạm đối với việc nâng cao năng lực này.
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm bao gồm việc phân tích phiếu học tập và vở bài tập của học sinh nhằm đánh giá thực trạng năng lực tính toán trong môn Toán Qua đó, nghiên cứu cũng xem xét sản phẩm hoạt động của giáo viên và học sinh trong quá trình thực nghiệm để đánh giá hiệu quả của các biện pháp đã được đề xuất.
- Phương pháp chuyên gia: xin ý kiến các chuyên gia về các vấn đề thuộc phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm nhằm bước đầu kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đề xuất
Phương pháp nghiên cứu trường hợp tập trung vào việc phân tích sự thay đổi của một số học sinh trong quá trình thực nghiệm, từ đó khẳng định hiệu quả của các biện pháp đề xuất.
7.3 Phương pháp xử lý thông tin
Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý số liệu sau khi điều tra thực trạng, số liệu của quá trình thực nghiệm sư phạm.
Đóng góp của luận văn
- Đã tìm hiểu được thực trạng rèn luyện kỹ năng tính toán trong dạy học môn Toán lớp 2 ở trường Tiểu học hiện nay
- Luận văn đã đề xuất được 4 biện pháp rèn luyện kỹ năng tính toán cho
HS lớp 2 trong dạy học môn Toán.
Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo thì luận văn gồm có
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn
Chương 2: Rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh lớp 2 trong dạy học môn Toán
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Vấn đề tính toán và kỹ năng tính toán của học sinh luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước Kỹ năng tính toán đã có lịch sử phát triển từ những năm 1950, mặc dù nhiều ý tưởng liên quan đã tồn tại từ trước đó rất lâu.
Giáo dục ở mọi quốc gia không chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà còn chú trọng đến việc rèn luyện kỹ năng làm việc cho học sinh Kỹ năng làm việc thành thạo là yếu tố quan trọng giúp mỗi cá nhân phát triển và thành công trong sự nghiệp.
Việc nghiên cứu kỹ năng xuất phát từ hai quan điểm trái ngược nhau đó là:
Nghiên cứu kỹ năng dựa trên tâm lý học hành vi cho thấy sự tương đồng giữa hành vi của động vật và con người Các nhà tâm lý học nổi bật như J.B Watson (1878 - 1958) và B.F Skinner (1904 - 1990) đã đóng góp quan trọng vào lĩnh vực này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách mà hành vi và kỹ năng được hình thành và phát triển.
- Nghiên cứu kỹ năng trên cơ sở hoạt động mà đại diện là các nhà tâm lý học Liên Xô
Lịch sử nghiên cứu kỹ năng của các nhà tâm lý học và nhà giáo dục học Xô Viết được chia thành hai hướng chính.
Nghiên cứu về kỹ năng ở mức độ khái quát là một hướng đi quan trọng, trong đó các tác giả như A.V Pêtrôvxki và M.G Jarosevxki tập trung phân tích bản chất khái niệm kỹ năng, quy luật hình thành và mối liên hệ giữa kỹ năng và kỹ xảo Hướng nghiên cứu này giúp làm rõ sự phát triển và ứng dụng của kỹ năng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Nghiên cứu kỹ năng trong lao động công nghiệp được thực hiện bởi các tác giả như V.V Tsebuseva (1973) và K.K Platônôv (1977), tập trung vào mối quan hệ giữa con người với công cụ, máy móc và phương tiện lao động.
Mặc dù có nhiều hướng nghiên cứu khác nhau từ các nhà khoa học, nhưng những quan điểm này lại bổ sung cho nhau thay vì mâu thuẫn Nhiều công trình nghiên cứu từ các tác giả Liên Xô cũ và các nước Đông Âu đã tập trung vào việc khám phá năng lực sư phạm của giáo viên.
Tác giả X.I Kixegov (1976) đã xác định hơn 100 kỹ năng, trong đó có 50 kỹ năng cơ bản thiết yếu cho hoạt động nghề nghiệp của giáo viên, được trình bày trong nghiên cứu "Hình thành các kỹ năng kỹ xảo sư phạm trong điều kiện Giáo dục đại học".
Gônobolin đã chỉ ra rằng những phẩm chất tâm lý của người giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc xác định năng lực sư phạm Việc phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu sư phạm là cần thiết để nâng cao hiệu quả giảng dạy của giáo viên.
Nói chung, trên thế giới vấn đề rèn kỹ năng cho con người đã có từ rất sớm và ngày càng được nhiều người quan tâm, nghiên cứu
Việc phát triển kỹ năng tính toán cho học sinh Tiểu học là một nhiệm vụ thiết yếu và có ý nghĩa lớn lao đối với giáo viên Kỹ năng này không chỉ giúp học sinh cải thiện khả năng học tập mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện trong tương lai.
HS có hiệu quả cao hay không là nhờ vào sự nhiệt huyết, năng lực giảng dạy của mỗi GV
Dạy học môn Toán ở cấp tiểu học không chỉ cung cấp kiến thức cơ bản cho học sinh mà còn giúp hình thành các kỹ năng thực hành tính toán và giải quyết vấn đề trong cuộc sống Môn Toán đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tư duy logic và khả năng suy luận của học sinh Thông qua quá trình học tập, giáo viên hỗ trợ học sinh trong việc diễn đạt chính xác và giải quyết các vấn đề đơn giản, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho việc học ở các cấp học cao hơn.
Rèn kỹ năng tính toán là bước quan trọng trong việc phát triển tư duy toán học cho học sinh, góp phần hình thành năng lực sáng tạo Kỹ năng này không chỉ giúp học sinh giải quyết nhanh chóng các bài toán trong chương trình mà còn rèn luyện khả năng tư duy và suy luận, áp dụng vào cuộc sống hàng ngày Với sự đa dạng của các dạng toán và phương pháp giải khác nhau, việc lựa chọn cách giải phù hợp với nhận thức và trình độ của học sinh là điều cần thiết Do đó, chúng tôi muốn nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao kỹ năng tính toán cho học sinh lớp 2, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Trong quá trình tìm kiếm tài liệu giáo dục, tôi nhận thấy rằng mặc dù một số tác giả đã đề cập đến việc rèn kỹ năng cho học sinh Tiểu học, nhưng nội dung nghiên cứu còn hạn chế và chưa thực sự hữu ích cho giáo viên và học sinh Đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào cung cấp các biện pháp cụ thể cùng với ví dụ minh họa cho việc rèn luyện kỹ năng tính toán, đặc biệt là cho học sinh lớp 2.
Hiện tại, chưa có nghiên cứu khoa học nào tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh lớp 2 theo một quy trình cụ thể Do đó, việc tìm hiểu sâu về kỹ năng tính toán cho học sinh và xây dựng quy trình rèn luyện phù hợp trong dạy học môn Toán là rất cần thiết.
1.2 Kỹ năng và kỹ năng tính toán
1.2.1 Kỹ năng Đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về kỹ năng và đưa ra nhiều khái niệm khác nhau về nó
Theo Hoàng Phê (CB - 2008), kỹ năng được xem là một vấn đề phức tạp, với nhiều nghiên cứu bàn luận về nó Kỹ năng được định nghĩa là tri thức trong hành động, tức là khả năng áp dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn Nó thể hiện khả năng thực hiện hiệu quả các hành động dựa trên kiến thức có được, nhằm giải quyết những nhiệm vụ phù hợp với mục tiêu và điều kiện cho phép.
Những điểm mới trong Chương trình môn toán lớp 2 Chương trình GD phổ thông 2018
1.3.1 Nội dung và yêu cầu cần đạt của môn Toán lớp 2
Nội dung Yêu cầu cần đạt
Số tự nhiên Số và cấu tạo thập phân của một số
- Đếm, đọc, viết được các số trong phạm vi 1000
- Nhận biết được số tròn trăm
- Nhận biết được số liền trước, số liền sau của một số
- Thực hiện được việc viết số thành tổng của trăm, chục, đơn vị
- Nhận biết được tia số và viết được số thích hợp trên tia số
So sánh các số - Nhận biết được cách so sánh hai số trong phạm vi 1000
- Xác định được số lớn nhất hoặc số bé nhất trong một nhóm có không quá 4 số (trong phạm vi 1000)
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách sắp xếp các số từ bé đến lớn hoặc ngược lại trong một nhóm không quá 4 số, với phạm vi tối đa là 1000 Ngoài ra, việc ước lượng số lượng đồ vật cũng sẽ được đề cập, giúp người đọc nắm bắt cách tổ chức và phân loại thông tin một cách hiệu quả.
Làm quen với việc ước lượng số đồ vật theo các nhóm 1 chục
Các phép tính với số tự nhiên
- Nhận biết được các thành phần của phép cộng, phép trừ
- Thực hiện được phép cộng, phép trừ (không nhớ, có nhớ không quá một lượt) các số trong phạm vi 1000
- Thực hiện được việc tính toán trong trường hợp có hai dấu phép tính cộng, trừ (theo thứ tự từ trái sang phải)
- Nhận biết được ý nghĩa của phép nhân, phép chia
- Nhận biết được các thành phần của phép nhân, phép chia
- Vận dụng được bảng nhân 2 và bảng nhân 5 trong thực hành tính
- Vận dụng được bảng chia 2 và bảng chia
Tính nhẩm - Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi 20
- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm các số tròn chục, tròn trăm trong phạm vi 1000
Thực hành giải quyết vấn đề liên quan đến các phép tính đã học
- Nhận biết ý nghĩa thực tiễn của phép tính (cộng, trừ, nhân, chia) thông qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình huống thực tiễn
Bài viết này tập trung vào việc giải quyết các vấn đề liên quan đến bài toán một bước tính, dựa trên các số và phép tính đã học Các bài toán này thường liên quan đến ý nghĩa thực tế của phép tính, chẳng hạn như bài toán về việc thêm hoặc bớt một số đơn vị, cũng như các bài toán liên quan đến việc so sánh nhiều hơn hoặc ít hơn một số đơn vị.
HÌNH HỌC VÀ ĐO LƯỜNG
Hình phẳng và hình khối
Quan sát, nhận biết, mô tả hình dạng của một số hình phẳng và hình khối đơn giản
- Nhận biết được điểm, đoạn thẳng, đường cong, đường thẳng, đường gấp khúc, ba điểm thẳng hàng thông qua hình ảnh trực quan
- Nhận dạng được hình tứ giác thông qua việc sử dụng bộ đồ dùng học tập cá nhân hoặc vật thật
- Nhận dạng được khối trụ, khối cầu thông qua việc sử dụng bộ đồ dùng học tập cá nhân hoặc vật thật
Thực hành đo, vẽ, lắp ghép, tạo hình gắn với một số hình phẳng và hình khối đã học
- Thực hiện được việc vẽ đoạn thẳng có độ dài cho trước
- Nhận biết và thực hiện được việc gấp, cắt, ghép, xếp và tạo hình gắn với việc sử dụng bộ đồ dùng học tập cá nhân hoặc vật thật
Giải quyết các vấn đề thực tiễn đơn giản liên quan đến hình phẳng và hình khối đã học, đồng thời thực hiện đo lường các đại lượng và hiểu rõ biểu tượng về đơn vị đo lường là những kỹ năng quan trọng trong việc áp dụng kiến thức toán học vào cuộc sống hàng ngày.
- Nhận biết được về “nặng hơn”, “nhẹ hơn”
- Nhận biết được đơn vị đo khối lượng: kg
(ki-lô-gam); đọc và viết được số đo khối lượng trong phạm vi 1000kg
- Nhận biết được đơn vị đo dung tích: l (lít); đọc và viết được số đo dung tích trong phạm vi 1000 lít
- Nhận biết được các đơn vị đo độ dài dm
(đề-xi-mét), m (mét), km (ki-lô-mét) và quan hệ giữa các đơn vị đo độ dài đã học
- Nhận biết được một ngày có 24 giờ; một giờ có 60 phút
- Nhận biết được số ngày trong tháng, ngày trong tháng (ví dụ: tháng Ba có 31 ngày; sinh nhật Bác Hồ là ngày 19 tháng 5)
- Nhận biết được tiền Việt Nam thông qua hình ảnh một số tờ tiền
Thực hành đo đại lượng
Sử dụng các dụng cụ thông dụng như cân, thước thẳng có chia vạch đến xăng-ti-mét giúp thực hành các kỹ năng cân, đo, đong, đếm một cách hiệu quả.
- Đọc được giờ trên đồng hồ khi kim phút chỉ số 3, số 6
Tính toán và ước lượng với các số đo đại lượng
- Thực hiện được việc chuyển đổi và tính toán với các số đo độ dài, khối lượng, dung tích đã học
Có khả năng ước lượng các số đo trong những tình huống đơn giản, chẳng hạn như chiều cao của cột cờ trường khoảng 6m và chiều cao cửa ra vào lớp học khoảng 2m.
- Tính được độ dài đường gấp khúc khi biết độ dài các cạnh
- Giải quyết được một số vấn đề thực tiễn liên quan đến đo lường các đại lượng đã học
MỘT SỐ YẾU TỐ THỐNG KÊ VÀ XÁC SUẤT
Một số yếu tố thống kê
Một số yếu tố thống kê
Thu thập, phân loại, sắp xếp các số liệu
Làm quen với việc thu thập, phân loại và kiểm đếm các đối tượng thống kê trong những tình huống đơn giản là rất quan trọng Học cách đọc và mô tả các số liệu thông qua biểu đồ tranh giúp người học hiểu rõ hơn về thông tin thống kê Việc này không chỉ nâng cao kỹ năng phân tích mà còn hỗ trợ trong việc truyền đạt dữ liệu một cách trực quan và dễ hiểu.
Nhận xét về các số liệu trên biểu đồ tranh
Nêu được một số nhận xét đơn giản từ biểu đồ tranh
Một số yếu tố xác suất
Một số yếu tố xác suất
Làm quen với các khả năng xảy ra (có tính ngẫu nhiên) của một sự kiện
Làm quen với việc mô tả các hiện tượng thông qua các thuật ngữ như có thể, chắc chắn, không thể là một phần quan trọng trong quá trình học tập Việc áp dụng các thí nghiệm, trò chơi và trải nghiệm thực tiễn sẽ giúp người học hiểu rõ hơn về những khái niệm này.
HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH VÀ TRẢI NGHIỆM
Nhà trường tổ chức cho học sinh một số hoạt động sau và có thể bổ sung các hoạt động khác tuỳ vào điều kiện cụ thể
Hoạt động 1: Thực hành ứng dụng các kiến thức toán học vào thực tiễn, chẳng hạn:
Thực hành tính toán, đo lường và ước lượng độ dài, khối lượng, dung tích của các đồ vật trong thực tế là rất quan trọng Bên cạnh đó, việc đọc giờ trên đồng hồ và xem lịch cũng cần được thực hành thường xuyên Hơn nữa, việc sắp xếp thời gian biểu cho học tập và sinh hoạt cá nhân hàng ngày và trong tuần sẽ giúp quản lý thời gian hiệu quả hơn.
- Thực hành thu thập, phân loại, ghi chép, kiểm đếm một số đối tượng thống kê trong trường, lớp
Tổ chức các hoạt động ngoài giờ chính khóa như trò chơi học toán hay các chương trình “Học vui - Vui học” giúp ôn tập và củng cố kiến thức cơ bản một cách hiệu quả Những hoạt động này không chỉ tạo không khí học tập thoải mái mà còn khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh, từ đó nâng cao khả năng tiếp thu kiến thức.
1.3.2 Những điểm mới trong môn Toán lớp 2
Chương trình môn Toán lớp 2 năm 2018 không bao gồm việc dạy học sinh giải các bài tập dạng “Tìm x” như chương trình hiện hành Thay vào đó, chương trình tập trung vào việc giúp học sinh nhận biết tia số và viết số thích hợp trên tia số.
+ Đưa vào số liền trước, số liền sau của một số
+ Ước lượng đồ vật theo nhóm 1 chục
+ Dạy học sinh về bảng nhân, bảng chia 2, 5 và vận dụng vào trong thực hành tính, không dạy bảng nhân, bảng chia 3 và 4
+ Đồng thời, Chương trình mới cũng không giới thiệu cho học sinh nội dung về 1
5 trong dạy học môn Toán ở lớp 2 như Chương trình hiện hành
- Hình học và Đo lường:
Nhận diện điểm, đoạn thẳng và đường cong thông qua vật thật hoặc mô hình là một phương pháp học tập hiệu quả Thay vì dạy chu vi hình tam giác và hình tứ giác như trong chương trình hiện hành, cần tập trung vào việc phát triển khả năng nhận thức hình học thông qua trải nghiệm thực tế.
Chương trình môn Toán 2018 không chỉ bao gồm nội dung hiện hành mà còn bổ sung việc dạy học sinh nhận dạng các hình khối đơn giản như khối trụ và khối cầu thông qua bộ đồ dùng vật thật.
Trong giáo dục hiện đại, không còn dạy học sinh thực hành vẽ, cắt và ghép hình trên giấy kẻ ô vuông như trước đây Thay vào đó, chương trình học tập trung vào việc hướng dẫn học sinh thực hành lắp ghép và xếp hình với các hình phẳng và hình khối đơn giản, nhằm phát triển tư duy hình học và kỹ năng thực hành của các em.
Chương trình môn Toán 2018 đã thay đổi so với chương trình hiện hành, không giới thiệu đơn vị đo độ dài mm (mi-li-mét) cho học sinh lớp 2 Thay vào đó, chương trình tập trung vào việc giới thiệu các đơn vị đo mới, bao gồm đơn vị đo dung tích là lít (l), đơn vị đo khối lượng là ki-lô-gam (kg), và các đơn vị đo độ dài như đề-xi-mét (dm), mét (m) và ki-lô-mét (km).
+ Nhận biết một ngày có 24 giờ, một giờ có 60 phút, số ngày trong tháng, ngày trong tháng
+ Chỉ giới thiệu tiền Việt Nam thông qua hình ảnh một số tờ tiền, không dạy học sinh mệnh giá tờ tiền và đổi tiền
- Một số yếu tố thống kê và xác suất:
Chương trình môn Toán 2018 ở lớp 2 bổ sung thêm mạch nội dung mới đó là Một số yếu tố thống kê và xác suất với các nội dung như sau:
+ Một số yếu tố thống kê: Thu thập, phân loại, sắp xếp các số liệu; Đọc biểu đồ tranh; Nhận xét về các số liệu trên bản đồ
+ Một số yếu tố xác suất: Làm quen với các khả năng xảy ra (có tính ngẫu nhiên) của một sự kiện
Trong Chương trình môn Toán 2018 cho lớp 2, nội dung giải toán có lời văn được tích hợp vào hai mạch chính: Số học và phép tính, cùng với hình học và đo lường Điều này cho phép học sinh thực hành giải quyết các vấn đề liên quan đến phép tính, hình phẳng, hình khối và đo lường các đại lượng đã học, thay vì tách riêng như trong chương trình hiện hành.
- Hoạt động thực hành và trải nghiệm:
Thực trạng rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh trong dạy học môn Toán hiện nay ở trường tiểu học
Tính cách của trẻ em đang trong quá trình hình thành, đặc biệt khi chúng bắt đầu trải nghiệm môi trường học đường mới lạ Trong giai đoạn này, trẻ có thể biểu hiện sự nhút nhát, rụt rè hoặc ngược lại, trở nên sôi nổi và mạnh dạn Sau 5 năm học, "tính cách học đường" của trẻ sẽ dần ổn định và trở nên bền vững.
Việc hình thành nhân cách của học sinh tiểu học có những đặc điểm cơ bản như sau: Nhân cách của các em mang tính chỉnh thể và hồn nhiên, thể hiện qua những nhận thức, tư tưởng, tình cảm, và ý nghĩ một cách thật thà và ngay thẳng Đồng thời, nhân cách của các em còn tiềm ẩn, với nhiều năng lực và tố chất chưa được bộc lộ rõ rệt; nếu được tác động thích hợp, những khả năng này sẽ phát triển Đặc biệt, nhân cách của các em đang trong quá trình hình thành, không thể hoàn thiện ngay lập tức, mà sẽ dần được hoàn thiện theo sự phát triển toàn diện của các em trong suốt thời gian học tập tại trường tiểu học.
Hiểu được những điều này cha mẹ hay thầy cô giáo tuyệt đối không được
Việc "chụp mũ" nhân cách của trẻ không phải là giải pháp hiệu quả; thay vào đó, chúng ta nên sử dụng những lời nói nhẹ nhàng và mang tính gợi mở Cha mẹ và thầy cô cần hướng dẫn trẻ đến những hình mẫu nhân cách tốt đẹp, chính họ là những tấm gương sống động mà trẻ có thể học hỏi và noi theo.
Bước vào lớp 1 ở tuổi sáu là một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ Từ sự hiếu kỳ và tò mò, trẻ bắt đầu hình thành tính ham hiểu biết và hứng thú khám phá Đồng thời, trẻ cũng bắt đầu học cách kiềm chế sự hiếu động và bộc phát, chuyển sang tính kỷ luật và tuân thủ nội quy học tập Để trẻ có thể vượt qua những thử thách này một cách tốt nhất, sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và xã hội là rất cần thiết, dựa trên nền tảng tri thức khoa học.
1.6 Thực trạng rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh trong dạy học môn Toán hiện nay ở trường tiểu học
Nghiên cứu thực trạng học tập và rèn luyện của giáo viên và học sinh trong việc phát triển kỹ năng tính toán cho học sinh tiểu học trong môn Toán là rất cần thiết Việc này giúp xác định những phương pháp giảng dạy hiệu quả và cải thiện khả năng tính toán của học sinh Đồng thời, nó cũng phản ánh những thách thức mà giáo viên gặp phải trong quá trình giảng dạy, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toán học ở bậc tiểu học.
38 Giáo viên và 250 học sinh khối 2 Trường Tiểu học Nội Duệ
1.6.3.1 Nội dung khảo sát GV
Giáo viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh tiểu học, cho rằng đây là nền tảng thiết yếu cho sự phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề sau này Việc nâng cao kỹ năng tính toán không chỉ giúp học sinh tự tin hơn trong học tập mà còn trang bị cho các em những công cụ cần thiết để đối mặt với các thử thách trong cuộc sống Do đó, việc áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo và phù hợp là rất cần thiết để khuyến khích sự hứng thú và khả năng tư duy của học sinh trong môn Toán.
- Những khó khăn về rèn luyện kỹ năng tính toán trong dạy học môn Toán ở Tiểu học
- Đánh giá của GV về mức độ rèn kỹ năng tính toán của HS Tiểu học hiện nay
1.6.3.2 Nội dung khảo sát HS
- Kỹ năng phân tích bài toán và đưa ra hướng giải quyết của HS
- Kỹ năng giải quyết các vấn đề toán học
- Tư duy, sáng tạo ra nhiều cách giải quyết vấn đề khác nhau
- Kỹ năng chia sẻ, nhận xét, đánh giá
- Sử dụng phương pháp đàm thoại, phương pháp điều tra bằng Anket với
GV và HS lớp 2 ở trường Tiểu học Nội Duệ
- Sử dụng phương pháp quan sát để thu thập thông tin khi tham gia dự giờ của GV ở trường Tiểu học
- Sử dụng phương pháp nghiên cứu sản phẩm: phân tích, đánh giá vở bài tập toán, phiếu học tập của HS
- Phương pháp xử lí số liệu: phương pháp tính tỉ lệ phần trăm
1.6.5.1 Kết quả khảo sát GV a, Nhận xét, đánh giá của GV về việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho HS ở Tiểu học và sự cần thiết rèn luyện kỹ năng tính toán cho HS
Trước hết quan tâm đến những nhận xét, đánh giá của GV Tiểu học đối với sự cần thiết rèn luyện kỹ năng tính toán cho HS
Bảng 1.1: Đánh giá của GV về tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho HS
Rèn luyện kỹ năng tính toán cho HS 84,2 15,8 0
Tạo cơ hội cho HS thực hành rèn luyện tính nhẩm và tính viết 92,1 7,9 0
Cho HS rèn kỹ năng tính toán trong hoạt động vận dụng 76,3 13,2 10,5
Tổ chức cho HS chia sẻ, nhận xét, đánh giá 89,5 7,9 3,6
Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn giáo viên (84,2%) nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh Tuy nhiên, vẫn còn 15,8% giáo viên chưa chú trọng đến việc này Đặc biệt, hầu hết giáo viên đều tập trung vào việc tạo cơ hội cho học sinh thực hành tính nhẩm và tính viết, điều này cho thấy sự quan tâm đến việc phát triển kỹ năng toán học cho học sinh.
HS vận dụng kiến thức đã học vào làm các bài tập, thoải mái tư duy sáng tạo có cơ hội rèn kỹ năng tính toán
Việc rèn kỹ năng tính toán cho học sinh hiện nay chủ yếu được giáo viên lồng ghép vào các hoạt động vận dụng, nhưng chỉ 76,3% giáo viên thực hiện điều này hiệu quả Bên cạnh đó, việc tổ chức cho học sinh chia sẻ, nhận xét và đánh giá kết quả của bạn bè là rất quan trọng, giúp các em nhận diện ưu, nhược điểm của bản thân và tự tin trình bày trước lớp Tuy nhiên, vẫn còn 3,6% giáo viên chưa phát huy tốt hoạt động này.
Kết quả khảo sát cho thấy tất cả giáo viên đều nhận thức rõ tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng tính toán Hầu hết giáo viên phối hợp hiệu quả trong các hoạt động nhằm nâng cao kỹ năng này cho học sinh, tuy nhiên vẫn còn một số ít giáo viên chưa tham gia tích cực.
GV chưa chú trọng đúng mức đến việc rèn luyện kỹ năng tính toán, dẫn đến kết quả học tập chưa đạt yêu cầu Những khó khăn trong quá trình dạy học môn Toán ở Tiểu học cần được khắc phục để nâng cao hiệu quả giáo dục.
Qua việc dự giờ, trao đổi trực tiếp với giáo viên và kết quả khảo sát bằng phiếu hỏi, chúng tôi nhận thấy rằng giáo viên vẫn gặp một số khó khăn trong việc rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh.
Một số giáo viên trẻ, với kinh nghiệm hạn chế, chưa nắm vững các phương pháp rèn luyện kỹ năng tính toán cho học sinh Mặc dù có biết đến các phương pháp này, nhưng họ chưa áp dụng một cách triệt để, dẫn đến kết quả học tập chưa đạt yêu cầu cao.
Giáo viên thường giới hạn học sinh trong khuôn mẫu nhất định, không khuyến khích sự đa dạng trong cách tiếp cận bài tập, dẫn đến tình trạng học sinh tư duy theo cách máy móc, thiếu sáng tạo Điều này cản trở sự phát triển tư duy độc lập và khả năng sáng tạo của học sinh.
Giáo viên vẫn gặp khó khăn trong việc thiết kế các hoạt động học tập tích hợp kỹ năng tính toán cho học sinh, đặc biệt là một số giáo viên trẻ mới vào nghề Thiếu kinh nghiệm trong việc thiết kế hoạt động dẫn đến việc tiêu tốn thời gian trong các tiết học.
Tóm lại, qua khảo sát đánh giá, tôi thấy được việc rèn kỹ năng tính cho
