L i l p ỗ ậ đề c n gươ
- Đề c n g ươ đượ c coi là b khung c a m t v n b n v i h th ng các ý l n ộ ủ ộ ă ả ớ ệ ố ớ
nh ỏ
khác nhau
- Đề c n g chính là c s cho vi c t o l p v n b nươ ơ ở ệ ạ ậ ă ả
- Mu n có v n b n t t thì c n có m t ố ă ả ố ầ ộ đề c n g t t ươ ố Để có m t ộ đề c n g t t, ươ ố
ng i vi t c n c g ng tránh các l i sau â y:ườ ế ầ ố ắ ỗ đ
1 L i l c ý:ỗ ạ
a, Bi u hi n c a l i l c ý:ể ệ ủ ỗ ạ
+ Không bám sát vào n i dung, ch ộ ủđề c a v n b nủ ă ả
+ Trong đề c n g, có ý không phù h p v i n i dung, ch ươ ợ ớ ộ ủđề c a v n b n.ủ ă ả
VD: Ch ủđề “Sinh viên v i nhi m v nghiên c u khoa h c” có b n l i thêm ớ ệ ụ ứ ọ ạ ạ vào ý “m i quan h gi a nghiên c u khoa h c và công ngh thông tin” thì ố ệ ữ ứ ọ ệ
có th coi â y là l i l c ý B i v i n i dung ch ể đ ỗ ạ ở ớ ộ ủđề nh trên, v n b n ch ư ă ả ỉ
c n tri n khai theo các ý l n:ầ ể ớ
- T m quan tr ng c a vi c sinh viên nghiên c u khoa h cầ ọ ủ ệ ứ ọ
- Yêu c u, nhi m v nghiên c u khoa h c c a sinh viên.ầ ệ ụ ứ ọ ủ
- Thu n l i và khó kh n c a sinh viên trong nghiên c u khoa h cậ ợ ă ủ ứ ọ
- Đề xu t gi i pháp nâng cao hi u qu nghiên c u khoa h c c a sinh viên.ấ ả ệ ả ứ ọ ủ
b, Cách s a l i l c ý:ử ỗ ạ
B1: Xác n h n i dung, ch đị ộ ủđề c a v n b nủ ă ả
B2: C n c vào n i dung, ch ă ứ ộ ủđề c a v n b n ủ ă ả để phát hi n ý l c.ệ ạ
B3: Lo i b ý l cạ ỏ ạ
2 L i loãng ýỗ
Trang 2- Gi ng nh l c ý, loãng ý c ng là l i khi mà ng i xây d ng ố ư ạ ũ ỗ ườ ự đề ươ c n g không bám sát vào n i dung, ch ộ ủđề ủ c a v n b n.ă ả
- L c ý trong ạ đề ươ c n g có ý không phù h p v i n i dung, ch ợ ớ ộ ủđề ủ c a v n ă
b n thì loãng ý là l i phát tri n m t ý nào ó trong ả ỗ ể ộ đ đề ươ c n g quá sâu t i m cớ ứ không th c s c n thi t v i n i dung ch ự ự ầ ế ớ ộ ủđề ủ c a v n b n.ă ả
- S phát tri n c a các ý nh v y khi n cho ý l n ban u g n bó ch t ch ự ể ủ ư ậ ế ớ đầ ắ ặ ẽ
v i n i dung, còn ch ớ ộ ủđề ă v n b n nh n m trong ý l n ả ỏ ằ ớ được tri n khai quá ể chi ti t l i i quá xa v i n i dung, ch ế ạ đ ớ ộ ủđề ủ c a v n b n.ă ả
- i u y c ng gây ra l i loãng ý s n h h n g t i s th ng nh t v n i Đ ề đấ ũ ỗ ẽả ưở ớ ự ố ấ ề ộ dung c a các ch ủ ủđề trong v n b n.ă ả
- Ví d : L p ụ ậ đề ươ c n g cho v n b n ch ă ả ủđề “Tác n g c a công ngh thông độ ủ ệ tin i v i sinh viên”, ng i vi t c n tri n khai hai ý l n:đố ớ ườ ế ầ ể ớ
+ Tác n g tích c c c a công ngh thông tin i v i sinh viên.độ ự ủ ệ đố ớ
+ Tác n g tiêu c c c a công ngh thông tin i v i sinh viên là phù h p độ ự ủ ệ đố ớ ợ Trong quá trình tri n khai ý l n th nh t, ng i vi t có th tri n khai các ý ể ớ ứ ấ ườ ế ể ể
nh nh :ỏ ư
+ Công ngh thông tin giúp sinh viên tìm ki m t li u h c t p và nghiên c uệ ế ư ệ ọ ậ ứ
d dàng h n và phong phú h n.ễ ơ ơ
+ Công ngh thông tin giúp sinh viên linh ho t h n v th i gian, không gian ệ ạ ơ ề ờ
h c t p.ọ ậ
+ Công ngh thông tin giúp sinh viên i m i ph n g pháp h c t p + Công ệ đổ ớ ươ ọ ậ ngh thông tin giúp sinh viên a d ng hoá hình th c h c t p:ệ đ ạ ứ ọ ậ
✓ H c cá nhânọ
✓ H c theo nhómọ
✓ H c theo l pọ ớ
- Các cách s a l i loãng ý”ử ỗ
- Bước 1: C n xác nh n i dung, ch ầ đị ộ ủ đề ủ c a v n b n.ă ả
- Bước 2: Phát hi n nh ng ý phát tri n quá chi ti t, c th m t ý l n khi n ệ ữ ể ế ụ ể ộ ớ ế
n i dung, ch ộ ủ đề ủ c a v n b n b loãng.ă ả ị
Trang 3- Bước 3: Là lo i b ý b loãng.ạ ỏ ị
2.2.1.3 L i thi u ýỗ ế
A, bi u hi n l i thi u ýể ệ ỗ ế
Thi u ý là hi n tế ệ ượng các ý l n nh ớ ỏ đượ đưc a ra trong đề ươ c ng không th ể
hi n ệ đượ đầ đủ ọc y , tr n v n m c ích và yêu c u c a m t v n b n ây c ng ẹ ụ đ ầ ủ ộ ă ả Đ ũ
là lo i l i thạ ỗ ường g p trong v n b n do ngặ ă ả ườ đọi c ch a bao quát h t ư ế được
m c ích, yêu c u c a v n b nụ đ ầ ủ ă ả
L i thi u ý ỗ ế đặc bi t thệ ường x y ra khi yêu c u c a v n b n g m nhi u n i ả ầ ủ ă ả ồ ề ộ dung trong khi ngườ ậ đề ươi l p c ng do s su t không tri n khai h t các n i ơ ấ ể ế ộ dung ó.đ
Ví d : L p ụ ậ đề ươ c ng cho v n b n v ch ă ả ề ủ đề “Tác động c a công ngh thông ủ ệ tin đố ới v i sinh viên”, người vi t c n tri n khai hai ý l n:ế ầ ể ớ
+ Tác động tích c c c a công ngh thông tin ự ủ ệ đố ới v i sinh viên
+ Tác động tiêu c c c a công ngh thông tin ự ủ ệ đố ới v i sinh viên
N u ngế ười vi t ch tri n khai m t trong hai ý trên trong ế ỉ ể ộ đề ươ c ng s d n ẽ ẫ đến
l i thi u ý.ỗ ế
B, các bướ ử ỗc s a l i thi u ýế
Bước 1: Xác nh n i dung, ch đị ộ ủ đề ủ c a v n b n.ă ả
Bước 2: C n c vào m c ích, yêu c u c a v n b n ă ứ ụ đ ầ ủ ă ả để phát hi n ý còn thi u.ệ ế
Bước 3: B sung ý còn thi u vào ổ ế đề ươ c ng
2.2.1.4 L i l p ýỗ ặ
a Bi u hi n c a l i l p ýể ệ ủ ỗ ặ
L p ý là l i khi ngặ ỗ ười xây d ng ự đề ươ c ng đưa ra nh ng ý l n nh có s ữ ớ ỏ ự
ch ng chéo nhau v n i dung L i này n u không ồ ề ộ ỗ ế đượ ẽ ảc s nh hưởng đến
n i dung v n b n.ộ ă ả
Ví d : Khi xây d ng ụ ự đề ươ c ng v n b n v ch ă ả ề ủ đề “Ch ng minh sinh viên ứ
Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười tr , n ng ẻ ă động, sáng t o và nhi t huy t”, ạ ệ ế
n u ch tri n khai các ý:ế ỉ ể
Trang 4- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ườ ăi n ng động.
- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu nhi t huy t - Sinh viên ệ ế
Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu sáng t o.ạ
- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu ý tưởng
thì hai ý cu i b trùng l p b i “giàu ý tố ị ặ ở ưởng” chính là m t trong nh ng bi u ộ ữ ể
hi n c a “giàu sáng t o”.ệ ủ ạ
b Cách s a l i l p ýử ỗ ặ
Bước 1: Xác nh n i dung, ch đị ộ ủ đề ủ c a v n b n.ă ả
Bước 2: C n c vào n i dung, ch ă ứ ộ ủ đề ủ c a v n b n ă ả để phát hi n ý b l p.ệ ị ặ
Bước 3: Lo i b ý l pạ ỏ ặ
2.2.1.4 L i l p ýỗ ặ
a Bi u hi n c a l i l p ýể ệ ủ ỗ ặ
L p ý là l i khi ngặ ỗ ười xây d ng ự đề ươ c ng đưa ra nh ng ý l n nh có s ữ ớ ỏ ự
ch ng chéo nhau v n i dung L i này n u không ồ ề ộ ỗ ế đượ ẽ ảc s nh hưởng đến
n i dung v n b n.ộ ă ả
Ví d : Khi xây d ng ụ ự đề ươ c ng v n b n v ch ă ả ề ủ đề “Ch ng minh sinh viên ứ
Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười tr , n ng ẻ ă động, sáng t o và nhi t huy t”, ạ ệ ế
n u ch tri n khai các ý:ế ỉ ể
- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ườ ăi n ng động
- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu nhi t huy t - Sinh viên ệ ế
Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu sáng t o.ạ
- Sinh viên Vi t Nam hi n nay là l p ngệ ệ ớ ười giàu ý tưởng
thì hai ý cu i b trùng l p b i “giàu ý tố ị ặ ở ưởng” chính là m t trong nh ng bi u ộ ữ ể
hi n c a “giàu sáng t o”.ệ ủ ạ
b Cách s a l i l p ýử ỗ ặ
Bước 1: Xác nh n i dung, ch đị ộ ủ đề ủ c a v n b n.ă ả
Bước 2: C n c vào n i dung, ch ă ứ ộ ủ đề ủ c a v n b n ă ả để phát hi n ý b l p.ệ ị ặ
Trang 5Bước 3: Lo i b ý l pạ ỏ ặ
2.2.1.6 L i s p x p l n x n ýỗ ắ ế ộ ộ
a Bi u hi n c a l i s p x p l n x n ýể ệ ủ ỗ ắ ế ộ ộ
c ng c a m t v n b n, nh ã nói, là h th ng bao g m các ý l n nh
khác nhau Các ý này trong đề ươ c ng c n ầ đượ ổc t ch c, s p x p theo m t ứ ắ ế ộ trình t h p logic: trình t th i gian, trình t logic th c t theo các quan h ự ợ ự ờ ự ự ế ệ khác nhau (quan h nhânệ
qu , quan h toàn th - b ph n…), trình t theo i m nhìn, tâm lí, c m xúc ả ệ ể ộ ậ ự đ ể ả
c a ngủ ười vi t Khi các ý không ế được xác l p theo trình t h p logic trong ậ ự ợ
c ng, lúc ó, x y ra l i s p x p l n x n ý L i này th ng khi n cho l p
lu n trong v n b n tr nên thi u ch t ch và thi u s c thuy t ph cậ ă ả ở ế ặ ẽ ế ứ ế ụ
Ví d : Khi vi t v ch ụ ế ề ủ đề “B o l c trong gia ình ngạ ự đ ười Vi t”, ngệ ười vi t ãế đ trình bày các ý sau:
1.Khái ni m b o l c gia ìnhệ ạ ự đ
2.Nguyên nhân c a b o l c trong gia ình ngủ ạ ự đ ười Vi tệ
3.Cách phòng ch ng b o l c trong gia ình ngố ạ ự đ ười Vi tệ
4.H u qu b o l c trong gia ình ngậ ả ạ ự đ ười Vi tệ
Tr t t s p x p c a các ý cho th y chúng ch a ậ ự ắ ế ủ ấ ư đượ ắc s p x p theo trình t ế ự logic th c t B i theo logic th c t sau khi n m ự ế ở ự ế ắ được b o l c gia ình là gì, ạ ự đ nguyên nhân và h u qu c a b o l c ra sao thì ngậ ả ủ ạ ự ười vi t m i có th ế ớ ể đưa ra
c cách phòng ch ng b o l c gia ình Theo ó, ng i xây d ng
cương ph i ả đưa ý 4 H u qu c a b o l c trong gia ình ngậ ả ủ ạ ự đ ười Vi t lên trệ ước
ý 3 Cách phòng ch ng b o l c trong gia ình ngố ạ ự đ ười Vi t.ệ
b Cách s a l i s p x p l n x n v ýử ỗ ắ ế ộ ộ ề
Bước 1: Xác nh n i dung, ch đị ộ ủ đề ủ c a v n b n.ă ả
Bước 2: C n c vào n i dung, ch ă ứ ộ ủ đề ủ c a v n b n ă ả để tìm ra
trình t s p x p các ý phù h p v i logic.ự ắ ế ợ ớ
Bước 3: Ti n hành s p x p các ý theo trình t logic ã ế ắ ế ự đ được xác l pậ
TH O LU N Ả Ậ
Trang 61 Tóm t t l i các l i xây d ng đ c ắ ạ ỗ ự ề ươ ng văn b n theo b ng sau: ả ả
Trang 82 X p các lo i l i trên vào hai nhóm l i l n sau đây: ế ạ ỗ ỗ ớ
4 Phân bi t l i mâu thu n ý và l i s p x p l n x n các ý ệ ỗ ẫ ỗ ắ ế ộ ộ
Trang 9L i mâu thu n ý: ỗ ẫ Các ý mâu thu n trong đo n văn là các ý t ẫ ạ ươ ng ph n nhau, ả không ăn kh p nhau, ph nh n l n nhau ho c các ý không phù h p v i th c t ớ ủ ậ ẫ ặ ợ ớ ự ế
đ i s ng ờ ố
L i s p x p l n x n ý: ỗ ắ ế ộ ộ Đó là ki u đo n văn đ ể ạ ượ ắ c s p x p không theo th t , l n ế ứ ự ộ
x n t ý này sang ý kia Vì th quan h logic gi a nhau không rõ ràng, không th ộ ừ ế ệ ữ ể
ch ra m i quan h c th thi u ý ho c th a ý ỉ ố ệ ụ ể ế ặ ừ