1 1 2 2 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG G G ồ ồ m m c c á á c c ch ch ấ ấ t t c c ó ó ph ph ổ ổ kh kh á á ng ng khu khu ẩ ẩ n n v v à à cơ cơ ch ch ế ế t t á á c c đ đ ộ ộ ng ng gi gi ố ố ng ng nhau nhau . . C C ấ ấ u u tr tr ú ú c c g g ồ ồ m m 3 3 nh nh ó ó m m ch ch ủ ủ y y ế ế u u sau sau : :   Nh Nh ó ó m m Macrolid Macrolid th th ự ự c c s s ự ự   Nh Nh ó ó m m Synergistin Synergistin ho ho ặ ặ c c Streptogramin Streptogramin   Nh Nh ó ó m m Lincosamid Lincosamid ĐỊNH NGHĨA 3 3 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG Lincomycin Lincomycin Clindamycin Clindamycin Pristinamycin Pristinamycin Virginamycin Virginamycin Spiramycin Spiramycin Josamycin Josamycin Tylosin Tylosin ( ( th th ú ú y) y) Erythromycin Erythromycin Oleandromycin Oleandromycin Troleandomycin Troleandomycin Roxithromycin Roxithromycin Clarithromycin Clarithromycin Flurithromycin Flurithromycin Dirithromycin Dirithromycin AZITHROMYCIN AZITHROMYCIN (15 (15 nguyên nguyên t t ử ử ) ) Vòng Vòng lacton lacton 16 16 nguyên nguyên t t ử ử Vòng Vòng lacton lacton 14 14 nguyên nguyên t t ử ử LICOSAMID LICOSAMID SYNERGISTIN SYNERGISTIN MACROLID MACROLID ĐỊNH NGHĨA 4 4 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG Ph Ph ổ ổ h h ẹ ẹ p p . . C C ầ ầ u u khu khu ẩ ẩ n n gram gram dương dương : : Staphylococcus, Staphylococcus, Streptococcus, Streptococcus, Pneumococcus Pneumococcus . . Tr Tr ự ự c c khu khu ẩ ẩ n n gram gram dương dương : : Bacillus Bacillus anthracis anthracis . . . . C C ầ ầ u u khu khu ẩ ẩ n n gram gram âm âm : : Neisseria Neisseria ( ( menigococcus menigococcus , gonococcus , gonococcus ) ) . . Tr Tr ự ự c c khu khu ẩ ẩ n n gram gram âm âm : : Haemophilus Haemophilus nh nh ạ ạ y y c c ả ả m m v v ớ ớ i i Lincosamid Lincosamid v v à à Synergistin Synergistin . . Vi Vi khu khu ẩ ẩ n n y y ế ế m m kh kh í í : : Clostridium Clostridium perfringens perfringens , , Bacteriodes Bacteriodes fragilis fragilis . . PHỔ KHÁNG KHUẨN 5 5 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG – – Macrolid Macrolid k k ế ế t t h h ợ ợ p p v v ớ ớ i i ti ti ể ể u u đơn đơn v v ị ị 50S 50S trên trên ribosom ribosom c c ủ ủ a a vi vi khu khu ẩ ẩ n n , , ngăn ngăn c c ả ả n n qu qu á á tr tr ì ì nh nh t t ổ ổ ng ng h h ợ ợ p p protein protein – – N N ồ ồ ng ng đ đ ộ ộ tr tr ị ị li li ệ ệ u u c c ó ó t t á á c c d d ụ ụ ng ng k k ì ì m m khu khu ẩ ẩ n n N N ồ ồ ng ng đ đ ộ ộ cao cao c c ó ó t t á á c c d d ụ ụ ng ng di di ệ ệ t t khu khu ẩ ẩ n n . . – – T T á á c c đ đ ộ ộ ng ng trên trên Gr Gr (+) > (+) > Gr Gr ( ( - - ) . ) . – – Macrolids Macrolids không không k k ế ế t t h h ợ ợ p p v v ớ ớ i i c c á á c c ribosom ribosom c c ủ ủ a a đ đ ộ ộ ng ng v v ậ ậ t t c c ó ó v v ú ú . . 6 6 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG SỰ ĐỀ KHÁNG   Đ Đ ề ề kh kh á á ng ng t t ự ự nhiên nhiên : : tr tr ự ự c c khu khu ẩ ẩ n n Gr Gr ( ( - - ), do ), do thu thu ố ố c c không không th th ấ ấ m m qua qua c c á á c c porin porin trên trên th th à à nh nh t t ế ế b b à à o o vi vi khu khu ẩ ẩ n n . .   Đ Đ ề ề kh kh á á ng ng thu thu nh nh ậ ậ n n đư đư ợ ợ c c : : Streptococcus, Streptococcus, Staphylococcus Staphylococcus v v à à c c ả ả Pneumococcus Pneumococcus đã đã c c ó ó s s ự ự đ đ ề ề kh kh á á ng ng v v ớ ớ i i macrolid macrolid , , th th ể ể hi hi ệ ệ n n b b ằ ằ ng ng c c á á c c c c á á ch ch sau sau : : – – Gi Gi ả ả m m t t í í nh nh th th ấ ấ m m c c ủ ủ a a th th à à nh nh vi vi khu khu ẩ ẩ n n đ đ ố ố i i v v ớ ớ i i thu thu ố ố c c – – Thay Thay đ đ ổ ổ i i v v ị ị tr tr í í g g ắ ắ n n k k ế ế t t đ đ ố ố i i v v ớ ớ i i thu thu ố ố c c (receptor) (receptor) – – Vi Vi khu khu ẩ ẩ n n đư đư ờ ờ ng ng ru ru ộ ộ t t ( ( Enterbacteriaceae Enterbacteriaceae ) ) ti ti ế ế t t ra ra esterase esterase th th ủ ủ y y gi gi ả ả i i c c ấ ấ u u tr tr ú ú c c c c ủ ủ a a c c á á c c macrolids macrolids . . 7 7 Đ Đ Ạ Ạ I CƯƠNG I CƯƠNG SỰ ĐỀ KHÁNG   C C ó ó s s ự ự đ đ ề ề kh kh á á ng ng ch ch é é o o x x ả ả y y ra ra gi gi ữ ữ a a c c á á c c kh kh á á ng ng sinh sinh trong trong c c ù ù ng ng nh nh ó ó m m , , nh nh ấ ấ t t l l à à c c á á c c macrolids macrolids c c ổ ổ đi đi ể ể n n . .   C C á á c c kh kh á á ng ng sinh sinh b b á á n n t t ổ ổ ng ng h h ợ ợ p p như như clarithromycin, azithromycin azithromycin c c ó ó th th ể ể d d ù ù ng ng đ đ ể ể đi đi ề ề u u tr tr ị ị c c á á c c vi vi khu khu ẩ ẩ n n đã đã kh kh á á ng ng v v ớ ớ i i c c á á c c macrolid macrolid c c ổ ổ đi đi ể ể n n . . 8 8 Định tính  Phản ứng màu: -VớiH 2 SO 4 đđ → màu nâu đỏ. -Ddchế phẩm trong aceton + acid hydrocloric → màu cam → màu biến đổitùycấutrúc. -Phản ứng vớiHCl: phânbiệt nhanh giữavài macrolid với nhau.  Phổ IR.  Sắckýlớpmỏng.  Sắckýlỏng. KIỂM ĐỊNH NH NH Ó Ó M MACROLID M MACROLID 9 9 Ki Ki ể ể m m tinh tinh khi khi ế ế t t   Ki Ki ể ể m m tra tra s s ự ự hi hi ệ ệ n n di di ệ ệ n n c c ủ ủ a a c c á á c c t t ạ ạ p p ch ch ấ ấ t t b b ằ ằ ng ng SKLM, HPLC SKLM, HPLC   X X á á c c đ đ ị ị nh nh h h à à m m lư lư ợ ợ ng ng nư nư ớ ớ c c , , h h à à m m lư lư ợ ợ ng ng c c ắ ắ n n dung dung môi môi   Năng Năng su su ấ ấ t t quay quay c c ự ự c c . .   Kim Kim lo lo ạ ạ i i n n ặ ặ ng ng , , ch ch í í nhi nhi ệ ệ t t t t ố ố KIỂM ĐỊNH NH NH Ó Ó M MACROLID M MACROLID 10 10 Đ Đ ị ị nh nh lư lư ợ ợ ng ng   Phương Phương ph ph á á p p so so m m à à u u sau sau khi khi t t ạ ạ o o m m à à u u v v ớ ớ i i bromocresol bromocresol ho ho ặ ặ c c xanh xanh bromothymol bromothymol   Phương Phương ph ph á á p p ph ph ổ ổ h h ấ ấ p p th th ụ ụ UV UV tr tr ự ự c c ti ti ế ế p p ho ho ặ ặ c c sau sau khi khi dehydrat dehydrat h h ó ó a a   S S ắ ắ c c ký ký kh kh í í ho ho ặ ặ c c s s ắ ắ c c ký ký l l ỏ ỏ ng ng hi hi ệ ệ u u năng năng cao cao ( ( đ đ ố ố i i chi chi ế ế u u v v ớ ớ i i ch ch ấ ấ t t chu chu ẩ ẩ n n ). ).   Phương Phương ph ph á á p p vi vi sinh sinh v v ậ ậ t t KIỂM ĐỊNH NH NH Ó Ó M MACROLID M MACROLID [...]... NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - AZITHROMYCIN Chỉ định Chỉ định, chống chỉ định giống clarithromycin, ít tác dụng phụ hơn erythromycin 21 NHÓM MACROLID MACROLID VÒNG 16 NGUYÊN TỬ - SPIRAMYCIN Phổ kháng khuẩn - Phổ kháng khuẩn tương tự erythromycin, - Toxoplasma gonddii, - Staphylococcus nhạy cảm với meticillin Dược động học - Phân bố rất tốt vào nước bọt và các mô: phổi, amidan, xương và các. .. trường hợp suy gan 18 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - CLARITHROMYCIN Chỉ định - Nhiễm khuẩn: phổi, tai, mũi, họng, răng miệng và đường tiểu, sinh dục, các nhiễm trùng ngoài da - Trị loét dạ dày do H pylori - Trị các nhiễm trùng cơ hội và khó trị ở bệnh nhân bị AIDS (như nhiễm Mycobacterium avium nội bào) 19 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - AZITHROMYCIN Phổ kháng khuẩn - Phổ giống erythromycin;...NHÓM MACROLID DƯỢC ĐỘNG HỌC Hấp thu: - Hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, - Mất tác dụng trong môi trường acid - Sự hấp thu bị ảnh hưởng bởi thức ăn, ngoại trừ các macrolid mới 11 NHÓM MACROLID DƯỢC ĐỘNG HỌC Phân phối - Phân phối rộng rãi ở các cơ quan: gan, thận, tuyến tiền liệt - Không qua hàng rào máu não và dịch não tủy - Nồng độ thuốc tập trung cao tại phổi và tai mũi họng - Thuốc... Viêm phổi, viêm đường tiểu hoặc viêm vùng chậu – Các nhiễm trùng tại chỗ còn nhạy cảm với thuốc: chốc lở, vết thương, phỏng, eczema nhiễm trùng, Acne vulgaris và Sycosis vulgaris Streptococcus và Staphylococcus dễ đề kháng 15 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - ERYTHROMYCIN Tác dụng phụ Ít độc tính Rối loạn tiêu hóa buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy và viêm miệng có thê xảy ra đặc biệt khi dùng lượng... trình gan ruột 12 NHÓM MACROLID DƯỢC ĐỘNG HỌC Chuyển hóa: chủ yếu ở gan dưới dạng demethyl hóa mất tác dụng Thải trừ: chủ yếu qua mật, một phần nhỏ qua đường tiểu 13 NHÓM MACROLID TÁC DỤNG PHỤ VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH Tác dụng phụ: buồn nôn, nôn, đau bụng Viêm gan ứ mật (erythromycin hoặc troleandomycin) Chống chỉ định: suy gan nặng, có tiền sử dị ứng với macrolid 14 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU -... trên bệnh nhân suy gan 16 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - ROXITHROMYCIN Dược động học - Hấp thu nhanh bằng đường uống, ổn định trong môi trường acid dịch vị - t1/2 = 10-12 giờ → dùng thuốc mỗi 12 giờ - Đào thải qua phân rất ít qua thận 17 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - ROXITHROMYCIN Tác dụng - công dụng - Nhiễm trùng tai- mũi- họng, phế quản – phổi, da, sinh dục - Sự giảm liều sử dụng... với meticillin Dược động học - Phân bố rất tốt vào nước bọt và các mô: phổi, amidan, xương và các xoang bị nhiễm trùng - Không vào dịch não tủy nhưng qua sữa mẹ 22 NHÓM MACROLID MACROLID VÒNG 16 NGUYÊN TỬ - SPIRAMYCIN Chỉ định - Nhiễm trùng tai, mũi, họng, phế quản, phổi, da, sinh dục (đặc biệt tuyến tiền liệt), xương - Có thể phối hợp với metronidazol để điều trị nhiễm trùng ở khoang miệng do tác động... bằng SKLM / HPLC Định lượng: phương pháp vi sinh 26 NHÓM LINCOSAMID Cơ chế tác động Tác động gần giống tác động của macrolid, cùng cơ chế tác động trên thụ thể ở tiểu đơn vị 50S của ribosom, với sự ức chế giai đoạn đầu của sự tổng hợp protein 27 NHÓM LINCOSAMID Tác dụng – công dụng - Các Lincosamid không tác động trên : Clostridium difficile, H influenzae và Streptococcus faecalis - Clindamycin có hoạt... công dụng Clindamycin: Chỉ định trong nhiễm trùng yếm khí nguồn gốc ruột hay sinh dục Kết hợp với aminosid để mở rộng hoạt phổ sang trực khuẩn Gr(-) Trị sốt rét đề kháng cloroquin nhưng không sử dụng trong những dạng cấp trừ khi kết hợp với quinin 29 NHÓM LINCOSAMID Tác dụng – công dụng Các lincosamid cũng còn là một trị liệu thay thế để điều trị nhiễm trùng da hay xương bởi cầu khuẩn gram dương ở... xương bởi cầu khuẩn gram dương ở những bệnh nhân dị ứng với beta lactam 30 NHÓM LINCOSAMID Tác dụng phụ - chống chỉ định - Rối loạn tiêu hóa nhẹ hoặc vài biểu hiện dị ứng - Viêm ruột màng giả nặng ( do độc tố của Clostridium dificile ) - Không sử dụng kháng sinh nầy trong dự phòng phẫu thuật ruột-trực tràng 31 . n n ạ ạ p p ở ở d d ạ ạ d d à à y y . . - - Ch Ch ố ố ng ng ch ch ỉ ỉ đ đ ị ị nh nh trong trong trư trư ờ ờ ng ng h h ợ ợ p p suy suy gan gan . . 19 19 NHÓM MACROLID MỘT SỐ MACROLID TIÊU BIỂU - CLARITHROMYCIN Chỉđịnh -Nhiễmkhuẩn: phổi, tai, mũi, họng, răng miệng và đường tiểu, sinh dục, các nhiễm trùng. ứng vớiHCl: phânbiệt nhanh giữavài macrolid với nhau.  Phổ IR.  Sắckýlớpmỏng.  Sắckýlỏng. KIỂM ĐỊNH NH NH Ó Ó M MACROLID M MACROLID 9 9 Ki Ki ể ể m m tinh tinh khi khi ế ế t t   Ki Ki ể ể m m tra tra s s ự ự hi hi ệ ệ n n di di ệ ệ n n c c ủ ủ a a c c á á c c t t ạ ạ p p ch ch ấ ấ t t b b ằ ằ ng ng SKLM,