LUẬN VĂN: Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH LỜI MỞ ĐẦU Sự phát triển ngày mạnh mẽ kinh tế mở Việt Nam năm gần đưa doanh nghiệp vào thời đại - thời đại hội đầy cạnh tranh thách thức Cơ chế thị trường thay đổi lớn tất doanh nghiệp Đặc biệt, nay, đứng trước ngưỡng cửa WTO, doanh nghiệp Việt Nam cần tự hồn thiện nâng cao lực mặt để phát triển mơi trường đầy tiềm mà tổ chức mang lại Song để đối mặt với thách thức tham gia tổ chức này, địi hỏi cơng tác quản lý hệ thống quản lý có thay đổi phù hợp với điều kiện thực tiễn.Sự phát triển vững mạnh doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều nhân tố có khả ứng xử giá linh hoạt, biết tính tốn chi phí, biết khai thác tiềm sẵn có để giảm chi phí tới mức thấp đạt lợi nhuận mong muốn Hạch toán kế toán phận quan trọng hệ thống quản lý kinh tế tài chính, giữ vai trị tích cực việc điều hành kiểm soát hoạt động kinh doanh Hạch toán tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm khâu hạch toán kế toán, giữ vai trò quan trọng Giá thành tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh trình độ quản lý, sử dụng vật tư, lao động, thiết bị…, sở để đánh giá kết hoạt động kinh doanh Nhận thức tầm quan trọng việc hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm sản xuất, hướng dẫn tận tình PGS.TS Nguyễn Thị Lời giúp đỡ cán bộ, nhân viên phịng kế tốn Nhà máy chế tạo phụ tùng tơ xe máy DETECH, em hồn thành đề tài: “Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH” Kết cấu luận văn em gồm ba chương: Chương 1: Lý luận chung kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Chương 2: Thực trạng kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng tơ xe máy DETECH Chương 3: Hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TỐN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.1 Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm 1.1.1 Chi phí sản xuất phân loại chi phí sản xuất 1.1.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất Q trình hoạt động doanh nghiệp thực chất vận động, kết hợp, tiêu dùng, chuyển đổi yếu tố sản xuất kinh doanh bỏ để tạo thành sản phẩm công việc, lao vụ định Trên phương diện này, chi phí sản xuất kinh doanh biểu tiền tồn hao phí lao động sống lao động vật hoá mà doanh nghiệp bỏ có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh thời kỳ định (tháng, quý, năm) Như vậy, chất chi phí hoạt động doanh nghiệp ln xác định phí tổn (hao phí) tài nguyên, vật chất, lao động gắn liền với mục đích kinh doanh Mặt khác, xem xét chất chi phí doanh nghiệp cần phải xác định rõ: - Chi phí doanh nghiệp phải đo lường tính tốn tiền khoảng thời gian xác định - Độ lớn chi phí phụ thuộc vào hai nhân tố chủ yếu: khối lượng yếu tố sản xuất tiêu hao kỳ giá đơn vị yếu tố sản xuất hao phí Việc nghiên cứu nhận thức chi phí cịn phụ thuộc vào góc độ nhìn nhận loại kế tốn khác Trên góc độ kế tốn tài chính, chi phí sản xuất kinh doanh biểu tiền tồn hao phí mà doanh nghiệp phải tiêu dùng kỳ để thực trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm Thực chất, chi phí dịch chuyển vốn chuyển dịch giá trị yếu tố sản xuất vào đối tượng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ) Trên góc độ kế tốn quản trị, chi phí cịn nhận thức theo phương thức nhận diện thông tin định Chi phí phí tổn thực tế gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày tổ chức thực hiện, kiểm tra, định; chi phí phí tổn ước tính để thực dự án, phí tổn lựa chọn phương án, bỏ qua hội kinh doanh 1.1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất Chi phí sản xuất kinh doanh doanh nghiệp bao gồm nhiều loại, nhiều khoản, khác nội dung, tính chất, cơng dụng, vai trị, vị trí… q trình kinh doanh Để thuận tiện cho cơng tác quản lý, hạch tốn, kiểm tra phục vụ cho việc định kinh doanh, chi phí sản xuất kinh doanh cần phải phân loại theo tiêu thức phù hợp a Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo chức hoạt động  Chi phí hoạt động phụ: bao gồm chi phí tạo doanh thu bán hàng hoạt động sản xuất kinh doanh Các khoản chi phí chia thành chi phí sản xuất chi phí ngồi sản xuất  Chi phí sản xuất: tồn hao phí lao động sống, lao động vật hố chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp bỏ có liên quan đến chế tạo sản phẩm, lao vụ, dịch vụ kỳ định biểu tiền Chi phí sản xuất bao gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân cơng trực tiếp, chi phí sản xuất chung  Chi phí ngồi sản xuất: gồm chi phí bán hàng chi phí quản lý doanh nghiệp  Chi phí khác: khoản chi phí liên quan đến hoạt động ngồi sản xuất kinh doanh chức doanh nghiệp Chi phí khác gồm chi phí hoạt động tài chính, chi phí khác Phân loại theo cách giúp cho doanh nghiệp thấy cơng dụng loại chi phí, từ có định hướng phấn đấu hạ thấp chi phí riêng loại nhằm phục vụ cho yêu cầu quản lý chi phí theo định mức Ngồi ra, kết thu cịn giúp cho việc phân tích tình hình hồn thiện kế hoạch giá thành, làm tài liệu tham khảo cho cơng tác lập định mức chi phí lập kế hoạch giá thành cho kỳ sau b Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố đầu vào trình sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp Nghiên cứu chi phí theo ý nghĩa đầu vào q trình sản xuất kinh doanh tồn chi phí sản xuất kinh doanh chia thành chi phí ban đầu chi phí luân chuyển nội  Chi phí ban đầu chi phí mà doanh nghiệp phải lo liệu, mua sắm, chuẩn bị từ trước để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh Chi phí ban đầu bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân cơng, chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngồi chi phí khác tiền  Chi phí luân chuyển nội chi phí phát sinh q trình phân cơng hợp tác lao động doanh nghiệp Phân loại theo yếu tố đầu vào q trình sản xuất kinh doanh có ý nghĩa quan trọng quản lý vĩ mô quản trị doanh nghiệp Chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố đầu vào sở để lập kiểm tra việc thực dự toán chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố, lập kế hoạch cân đối phạm vi toàn kinh tế quốc dân, doanh nghiệp; sở xác định mức tiêu hao vật chất, tính thu nhập quốc dân cho ngành, cho toàn kinh tế c Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo mối quan hệ chi phí với khoản mục Báo cáo tài Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất kinh doanh chia thành chi phí sản xuất chi phí thời kỳ  Chi phí sản phẩm: khoản chi phí gắn liền với trình sản xuất sản phẩm hay trình mua hàng hố để bán Đối với doanh nghiệp sản xuất, gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân cơng trực tiếp, chi phí sản xuất chung  Chi phí thời kỳ: khoản chi phí để phục vụ cho hoạt động kinh doanh, khơng tạo nên giá trị hàng tồn kho mà ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận kỳ mà chúng phát sinh d Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo khái niệm quy nạp chi phí vào đối tượng kế tốn chi phí (theo phương pháp quy nạp) Theo phương pháp này, chi phí sản xuất kinh doanh chia thành hai loại:  Chi phí trực tiếp: chi phí liên quan trực tiếp đến đối tượng kế tốn tập hợp chi phí  Chi phí gián tiếp: chi phí có liên quan đến nhiều đối tượng kế tốn tập hợp chi phí khác nên quy nạp trực tiếp mà phải tập hợp, quy nạp cho doanh thu theo phương pháp phân bổ gián tiếp e Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo mối quan hệ với quy trình cơng nghệ sản xuất sản phẩm q trình kinh doanh Theo tiêu thức chi phí gồm:  Chi phí bản: chi phí liên quan trực tiếp đến quy trình cơng nghệ chế tạo sản phẩm  Chi phí chung: chi phí liên quan đến phục vụ quản lý sản xuất có tính chất chung f Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo cách ứng xử chi phí  Chi phí khả biến (biến phí): khoản chi phí có quan hệ tỷ lệ thuận với biến động mức độ hoạt động Biến phí tính cho đơn vị ổn định, khơng thay đổi  Chi phí bất biến (định phí): khoản chi phí khơng biến đổi mức độ hoạt động thay đổi Định phí giữ nguyên phạm vi phù hợp doanh nghiệp Phạm vi phù hợp phạm vi khối lượng sản phẩm tối thiểu khối lượng sản phẩm tối đa mà doanh nghiệp dự định sản xuất  Chi phí hỗn hợp: loại chi phí mà thân bao gồm yếu tố biến phí lẫn định phí Việc phân loại có ý nghĩa quan trọng việc thiết kế, xây dựng mơ hình chi phí mối quan hệ chi phí, khối lượng lợi nhuận, xác định điểm hoàn vốn định kinh doanh quan trọng Mặt khác, giúp nhà quản trị doanh nghiệp xác định đắn phương hướng để nâng cao hiệu chi phí 1.1.2 Giá thành sản phẩm, phân loại giá thành sản phẩm 1.1.2.1 Khái niệm giá thành sản phẩm Xét thực chất chi phí sản xuất kinh doanh chuyển dịch vốn doanh nghiệp vào đối tượng tính giá định, vốn doanh nghiệp bỏ vào trình sản xuất kinh doanh Vì vậy, để quản lý có hiệu kịp thời hoạt động sản xuất kinh doanh mình, nhà quản trị doanh nghiệp ln cần biết số chi phí chi cho loại hoạt động, sản phẩm, dịch vụ kỳ bao nhiêu, số chi phí chi cấu thành sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành Giá thành sản phẩm, lao vụ, dịch vụ giúp nhà quản trị doanh nghiệp trả lời câu hỏi Giá thành sản phẩm biểu tiền toàn khoản hao phí lao động sống lao động vật hố có liên quan đến khối lượng cơng tác, sản phẩm, lao vụ hoàn thành Giá thành sản phẩm tiêu mang tính giới hạn xác định, vừa mang tính khách quan, vừa mang tính chủ quan Trong hệ thống tiêu quản lý doanh nghiệp, giá thành sản phẩm tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết sử dụng loại tài sản trình sản xuất kinh doanh, tính đắn giải pháp quản lý mà doanh nghiệp thực nhằm hạ thấp chi phí, nâng cao lợi nhuận 1.1.2.2 Phân loại giá thành sản phẩm Cũng chi phí sản xuất, tuỳ theo mục đích quản lý u cầu hạch tốn mà giá thành sản phẩm phân thành loại sau: a Xét theo thời điểm tính nguồn số liệu để tính giá thành:  Giá thành kế hoạch: giá thành kế hoạch xác định trước bước vào kinh doanh sở giá thành thực tế kỳ trước định mức, dự toán chi phí kỳ kế hoạch  Giá thành định mức: xác định trước bắt đầu sản xuất sản phẩm Giá thành định mức xây dựng sở định mức chi phí hành thời điểm định kỳ kế hoạch (thường ngày đầu tháng) nên giá thành định mức thay đổi phù hợp với thay đổi định mức chi phí đạt q trình sản xuất sản phẩm  Giá thành thực tế: tiêu xác định sau kết thúc trình sản xuất sản phẩm sở chi phí phát sinh trình sản xuất sản phẩm Cách phân loại có tác dụng việc quản lý giám sát chi phí, xác định nguyên nhân vượt (hụt) định mức chi phí kỳ hạch tốn, từ điều chỉnh kế hoạch định mức cho phù hợp b Theo phạm vi phát sinh chi phí:  Giá thành sản xuất (giá thành cơng xưởng): tiêu phản ánh tất chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm phạm vi phân xưởng, phận sản xuất, bao gồm chi phí vật liệu trực tiếp, nhân cơng trực tiếp chi phí sản xuất chung  Giá thành tiêu thụ (giá thành toàn bộ): tiêu phản ánh tồn khoản chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm (chi phí sản xuất, bán hàng quản lý) Do vậy, giá thành tiêu thụ gọi giá thành toàn hay giá thành đầy đủ tính theo cơng thức sau: A=B+C+D Trong đó: A: Giá thành toàn sản phẩm tiêu thụ B: Giá thành sản xuất sản phẩm C: Chi phí quản lý doanh nghiệp D: Chi phí tiêu thụ sản phẩm Cách phân loại giúp nhà quản lý biết kết kinh doanh (lãi, lỗ) mặt hàng, loại dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh Tuy nhiên, hạn chế định nên cách phân loại mang ý nghĩa nghiên cứu, áp dụng 1.1.3 Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm, nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 1.1.3.1 Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm hai tiêu giống chất, hao phí lao động sống lao động vật hoá mà doanh nghiệp bỏ q trình sản xuất Nhưng, phận chi phí sản xuất kỳ không phí sản xuất giá thành sản phẩm lại khác hai phương diện:  Về mặt phạm vi: chi phí sản xuất gắn với thời kỳ định, giá thành sản phẩm gắn với khối lượng sản phẩm, cơng việc, lao vụ hồn thành  Về mặt lượng: chi phí sản xuất giá thành sản phẩm khác có chi phí sản phẩm dở dang Thể hiện: AC = AB + BD - CD Trong đó: AC: Tổng giá thành sản phẩm hồn thành AB: Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ BD: Chi phí sản xuất phát sinh kỳ (đã trừ khoản thu hồi ghi giảm chi phí) CD: Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ Trong trường hợp đặc biệt, Dở dang đầu kỳ = Dở dang cuối kỳ, khơng có sản phẩm dở dang tổng giá thành sản phẩm chi phí sản xuất kỳ Giữa chi phí sản xuất giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết với Chi phí sản xuất đầu vào, nguyên nhân dẫn đến kết đầu giá thành sản phẩm Mặt khác, số liệu kế toán tập hợp chi phí sở để tính giá thành sản phẩm Vì vậy, tiết kiệm chi phí hạ giá thành 1.1.3.2 Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm tiêu quan trọng hệ thống tiêu kinh tế, phục vụ cho công tác quản lý doanh nghiệp có mối quan hệ mật thiết với doanh thu, kết hoạt động sản xuất kinh doanh Tổ chức kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm kế hoạch hợp lý, đắn có ý nghĩa Về tổ chức cơng tác kế tốn hệ thống sổ sách kế tốn: Cơng tác kế tốn Nhà máy thực theo Quyết định 15/2006 Bộ tài chính, chứng tỏ Nhà máy ln cập nhật thực theo quy định hành Bên cạnh đó, cơng tác kế tốn Nhà máy thực máy vi tính theo hình thức Nhật ký chung dựa phần mềm kế toán Bravo 6.3 phù hợp với quy mô nhiệm vụ sản xuất kinh doanh Nhà máy Các chứng từ gốc nhập vào phần mềm máy tính theo yêu cầu, máy tính tự ghi sổ chi tiết tài khoản sổ khác liên quan Cuối tháng, vào phát sinh tháng số dư sổ chi tiết, kế tốn tiến hành phân bổ chi phí để tính giá thành, định khoản kết chuyển số phát sinh vào tài khoản, in báo cáo Như vậy, quản lý kế tốn phần mềm máy tính tiện lợi: dễ dàng điều chỉnh sổ, trình bày đẹp, cần nhân viên ghi sổ hơn, dễ dàng cho việc tổng hợp số liệu kỳ nhiều kỳ nhiều năm Từ ưu điểm trên, Nhà máy giảm thiểu khoản chi phí chi phí lương nhân viên, chi phí quản lý, góp phần nâng cao lợi nhuận Nhà máy Về tổ chức chứng từ kế toán: Nhà máy sử dụng chứng từ kế toán theo định 15, chứng từ sử dụng phù hợp với quy định Bộ tài theo phần hành kế toán khác Các yếu tố chứng từ đầy đủ, xác, đảm bảo cho việc ghi chép nghiệp vụ liên quan Nhà máy Chế độ lập luân chuyển chứng từ hợp lý, gọn nhẹ chặt chẽ Về hệ thống tài khoản kế tốn: Đó vận dụng linh hoạt Quyết định 15 Bộ tài việc mở thêm tiểu khoản cách hợp lý, phù hợp với cơng tác kế tốn Việc sử dụng đồng thời tài khoản chi tiết bên cạnh tài khoản tổng hợp giúp việc theo dõi đối tượng cần hạch tốn cách rõ ràng, xác Mặt khác, việc xây dựng nên tài khoản chi tiết theo kho xưởng giúp Nhà máy thuận tiện việc xác định số lượng vật tư phân xưởng sử dụng để sản xuất, từ dễ dàng xác định chi phí cơng đoạn sản xuất Về phương pháp hạch toán: Nhà máy sử dụng phương pháp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên giúp Nhà máy ghi chép phản ánh kịp thời thông tin nghiệp vụ kinh tế phát sinh Để quản lý vật tư, công cụ dụng cụ, Nhà máy áp dụng phương pháp thẻ song song nên việc ghi sổ, thẻ kho đơn giản, rõ ràng, dễ kiểm tra, đối chiếu số liệu phát sai sót việc ghi chép quản lý 3.1.1 Ưu điểm kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng tơ xe máy DETECh Nhìn chung, cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm thực tương đối hoàn chỉnh, đáp ứng yêu cầu quản lý, góp phần nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Thứ nhất, Kế toán Nhà máy xác định đối tượng tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm, phù hợp với quy trình cơng nghệ sản xuất Nhà máy Thứ hai, công tác quản lý chi phí nguyên vật liệu trực định mức hồn tồn đắn thích hợp điều kiện sản xuất kinh doanh Nhà máy, thể động, sáng tạo đội ngũ cán cơng nhân viên Thứ ba, chi phí nhân cơng trực tiếp, Nhà máy trực tiếp khốn lương theo sản phẩm hồn thành nên khuyến khích người lao động sản xuất nhằm nâng cao suất lao động, đồng thời hạn chế tới mức tối đa sản phẩm dở dang Thứ tư, Nhà máy tính chi phí nhân cơng trực tiếp sản phẩm nhau, chi phí sản xuất chung lại phân bổ theo chi phí nhân cơng trực tiếp Cách tính giúp cho việc xác định chi phí sản phẩm nhanh tương đối xác Thứ năm, phần cơng cụ dụng cụ hạch toán lần vào giá thành thuận lợi cho việc theo dõi hạch toán Thứ sáu, để quản lý vật liệu, công cụ dụng cụ, Nhà máy sử dụng phương pháp thẻ song song nên việc ghi sổ, thẻ kho đơn giản, dễ làm, dễ đối chiếu, dễ kiểm tra phát sai sót q trình hạch tốn Thứ bảy, kỳ tính giá thành, tính theo tháng, phù hợp với kỳ báo cáo kế tốn Điều tạo điều kiện cho cơng tác tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm Nhà máy kịp thời nhanh chóng Tạo điều kiện cho Nhà máy nắm bắt chuyển biến thị trường, nhằm có thay đổi hợp lý phù hợp với biến đổi Thứ tám, đặc thù Nhà máy sản xuất nhiều loại sản phẩm, thời gian ngắn nên toàn chi phí sản xuất tháng tính vào giá thành bán sản phẩm, sản phẩm hoàn thành khơng có chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ cuối kỳ Từ đó, việc tính giá thành sản phẩm đơn giản 3.1.2 Hạn chế công tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH Bên cạnh ưu điểm, thành tích đạt được, Nhà máy cịn tồn số hạn chế Cụ thể là:  Do Nhà máy quản lý liệu máy nên giá thực tế vật liệu, cơng cụ xuất kho tính theo phương pháp đơn giá bình quân Phương pháp đơn giản, dễ làm độ xác khơng cao, công việc dồn vào cuối tháng gây ảnh hưởng tới cơng tác kế tốn nói chung  Đối với xuất công cụ dụng cụ, Nhà máy áp dụng phương pháp hạch toán giống hạch toán xuất ngun vật liệu nên khơng tính tốn cách xác giá trị cơng cụ chuyển dịch vào chi phí sản xuất  Để quản lý cơng cụ dụng cụ Nhà máy áp dụng phương pháp ghi thẻ song song Nhà máy doanh nghiệp sản xuất xe máy nên có nhiều chủng loại vật liệu, khối lượng xuất nhập nhiều nên khối lượng công việc ghi chép lớn, trùng lắp phận kho phòng kế tốn, cơng việc khơng kiểm tra thường xun mà thường vào cuối tháng nhiều thời gian  Nhà máy tiến hành trích khấu hao tài sản cố định theo nguyên tắc tròn tháng, với cách tính thuận tiện cho cơng việc kế tốn khơng xác cách tính khấu hao theo ngày, dẫn tới chi phí khơng xác  Về phương pháp tập hợp khoản mục chi phí nhân cơng trực tiếp: Theo quy định hạch tốn khoản trích theo lương doanh nghiệp chịu 19% tính vào chi phí Nhà máy trích 17% lương bao gồm 15% BHXH 2% BHYT, không trích kinh phí cơng đồn Ngồi ra, theo quy định việc trích BHXH BHYT trích lương Nhà máy trích lương thực tế, việc làm có lợi ích cho cán bộ, công nhân viên nghỉ hưu, sức lại không với chế độ ảnh hưởng làm tăng giá thành sản phẩm  Về hạch toán khoản thiệt hại sản xuất: Thiệt hại sản xuất điều khó tránh khỏi q trình tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Những thiệt hại nguyên nhân khách quan hay chủ quan, gây tổn thất làm chi phí sản xuất tăng lên ảnh hưởng tới giá thành sản phẩm Hiện nay, sản phẩm hỏng Nhà máy chiếm tỷ lệ không lớn nên Nhà máy không thực hạch tốn khoản thiệt hại Vì thế, thiệt hại sản phẩm hỏng thành phẩm gánh chịu  Về hệ thống sổ kế toán: Sổ chi tiết Sổ Cái phản ánh tương tự Phản ánh không rõ nguyên liệu cấu thành phí nguyên vật liệu trực tiếp loại sản phẩm  Do sử dụng phần mềm kế tốn máy vi tính nên phụ thuộc nhiều vào hệ thống máy móc mạng nội Hiện máy móc phục vụ cho cơng tác kế toán chưa nâng cấp đồng nên gây khó khăn cho việc cập nhật số liệu hàng ngày 3.2 Phương hướng giải pháp hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH Qua thời gian tìm hiểu thực tế cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy DETECH, sở kiến thức tiếp thu thời gian học tập trường, góc độ sinh viên thực tập, em xin đưa số ý kiến nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy sau:  Với khối lượng nhập xuất nguyên vật liệu lớn, nhiều chủng loại vật liệu, Nhà máy nên sử dụng phương pháp ghi sổ số dư, giảm nhẹ đáng kể khối lượng công việc ghi chép hàng ngày công việc tiến hành tháng  Việc hạch tốn khoản trích theo lương: - Nhà máy nên trích thêm 2% kinh phí cơng đồn nhằm đảm bảo chế độ phục vụ cho hoạt động cơng đồn Nhà máy - Nhà máy nên trích BHXH, BHYT lương để đảm bảo chế độ phần đưa vào chi phí xác  Về hệ thống sổ kế tốn: Nhà máy nên mở Sổ chi tiết cho loại sản phẩm, Sổ Cái mở chung cho loại sản phẩm hợp lý  Nâng cao chất lượng máy vi tính, máy in có chế độ bảo trì, bảo dưỡng để đảm bảo máy ln hoạt động tình trạng tốt phục vụ cho việc cập nhật số liệu kịp thời, xác  Nâng cao tay nghề đội ngũ máy kế toán Nhà máy  Việc hạch toán khoản thiệt hại sản xuất: Các thiệt hại cần hạch toán đúng, đủ để đảm bảo giá thành sản phẩm Nhà máy khơng tăng lên q cao, gây khó khăn việc tiêu thụ sản phẩm Do có nhiều loại thiệt hại sản xuất với nguyên nhân khác nên phải có biện pháp khắc phục thích hợp Sau phương án giải với trường hợp cụ thể: - Với thiệt hại sản phẩm hỏng: Sản phẩm hỏng sản phẩm không thoả mãn tiêu chuẩn chất lượng, đặc điểm kỹ thuật sản xuất Sản phẩm sửa chữa không sửa chữa gây thiệt hại làm tăng chi phí sản xuất kinh doanh Với sản phẩm hỏng khơng sửa chữa chi phí chi cho sản phẩm phải loại để đảm bảo tính đúng, đủ chi phí cho phẩm Theo em, Nhà máy nên hạch tốn khoản thiệt hại việc tìm ngun nhân sản phẩm hỏng để có biện pháp xử lý đắn Nếu hỏng lỗi người lao động bồi thường để nâng cao ý thức, trách nhiệm trình sản xuất Nếu hỏng lỗi kỹ thuật cần có biện pháp xử lý để hạn chế thấp thiệt hại Xác định số thiệt hại sản phẩm hỏng: Thiệt hại thực = Thiệt hại ban đầu - Các khoản thu hồi Sơ đồ hạch toán thiệt hại sản phẩm hỏng sửa chữa sau: TK 154 TK 111, 112 Tiền thu từ sản phẩm hỏng TK 152 Phế liệu thu hồi TK 138 Phải thu từ người làm hỏng Với sản phẩm hỏng khơng sửa chữa ta hạch tốn sau: Nợ TK 1381 Có TK 154 - Với thiệt hại ngừng sản xuất: Nguyên nhân: thiên tai, thiếu nguyên vật liệu, điện,… Để ổn định chi phí kỳ hạch toán, Nhà máy nên hạch toán khoản chi phí việc lập kế hoạch với thiệt hại dự kiến xảy  Nhà máy tập trung vào việc lập Báo cáo tài chưa ý đến Báo cáo quản trị Nhà máy cần xây dựng thêm phận kế tốn quản trị Bộ phận khơng cần phải tách biệt với phận kế tốn tài mà kế tốn giá thành đảm nhiệm Mục đích sản xuất kinh doanh doanh nghiệp ln tối đa hố lợi nhuận Nhà máy DETECH Do đó, Nhà máy cần phải quan tâm tới quản lý chi phí giá thành sản phẩm Các thơng tin chi phí phải cung cấp cách cụ thể, chi tiết loại sản phẩm Hạch tốn chi phí sản xuất xác tính giá thành sản phẩm có vai trị quan trọng quản lý Vì thế, Nhà máy cần thiết lập mơ hình kế tốn quản trị hệ thống sổ kế toán quản trị phù hợp Theo đó, kế tốn viên cần tiến hành phân loại chi phí theo cách ứng xử chi phí bao gồm biến phí, định phí, chi phí hỗn hợp Chi phí biến đổi (biến phí, chi phí khả biến) chi phí thay đổi theo mức độ hoạt động Nhà máy, gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân cơng trực tiếp Chi phí cố định (định phí, chi phí bất biến) chi phí khơng thay đổi mức độ hoạt động Nhà máy thay đổi, gồm: chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí nhân viên quản lý Chi phí hỗn hợp chi phí vừa mang tính chất biến đổi vừa mang tính chất cố định, gồm: chi phí điện thoại, chi phí điện lực,… Các phương pháp phân tích chi phí hỗn hợp thành yếu tố khả biến bất biến: phương pháp cực đại - cực tiểu phương pháp bình phương bé Mặc dù, sử dụng phương pháp bình phương bé cho kết xác sử dụng phân tích thống kê để xác định đường hồi quy cho điểm, cách phức tạp Để đơn giản Nhà máy nên sử dụng phương pháp cực đại - cực tiểu Thực chất phương pháp quan sát mức độ cao thấp hoạt động phạm vi phù hợp Từ ta xác định: Biến động chi phí Chi phí khả biến = Biến động hoạt động Chi phí bất biến = Tổng chi phí - Chi phí khả biến Ngồi cách phân loại trên, nhà quản trị nên nhìn nhận chi phí theo khía cạnh khác chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp, chi phí kiểm sốt khơng kiểm sốt được, chi phí chênh lệch, chi phí hội … để dưa định đắn Khi phân loại thu thập thông tin đầy đủ chi phí, kế tốn viên lập phân tích báo cáo kế toán quản trị cho nhà quản lý Do Nhà máy sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nên kế tốn lập báo cáo phận theo nhóm mặt hàng Dựa việc phân loại chi phí theo cách ứng xử chúng, để phù hợp với báo cáo thu nhập sử dụng cho nội bộ, kế toán nên lập báo cáo phận theo phương pháp xác định chi phí trực tiếp Theo phương pháp này, có chi phí trình sản xuất trực tiếp biến động theo hoạt động sản xuất xem chi phí sản xuất Do đó, chi phí sản xuất bao gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân cơng trực tiếp, biến phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung bất biến xem chi phí thời kỳ giống chi phí bán hàng chi phí quản lý doanh nghiệp Tồn khoản chi phí bị trừ khỏi tổng thu nhập, chúng khơng tính giá thành sản xuất sản phẩm Báo cáo kết kinh doanh theo nhóm hàng Chỉ tiêu Doanh thu Chi phí khả biến + CPNVL trực tiếp Xe Win Xe Dr Super Xe Kitafu Xe Exiter … + CPNC trực tiếp + CPSXC khả biến + CPBH khả biến + CPQLDN khả biến Số dư đảm phí Chi phí bất biến + CPSXC bất biến + CPBH bất biến + CPQLDN bất biến Thu nhập Bảng cung cấp thông tin cho nhà quản lý việc loại sản phẩm đem lại lợi nhuận, lợi nhuận loại sản phẩm mang lại nhiều loại sản phẩm không đem lại lợi nhuận Từ đó, giúp nhà quản lý đưa định liên quan tới sản xuất kinh doanh  Biện pháp hạ giá thành sản phẩm: - Đối với máy móc thiết bị khơng cịn khả sử dụng tiến hành lý Những thiết bị sử dụng lâu, công nghệ không đáp ứng yêu cầu sản xuất nhượng bán Từ giảm bớt chi phí sửa chữa, chi phí bảo quản, tránh gây thiệt hại sản phẩm hỏng lỗi kỹ thuật, đồng thời lại tăng thêm khoản thu nhập - Trong giá thành sản phẩm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn Ngay khâu đặt hàng mua nguyên vật liệu, Nhà máy cần đưa tiêu chí so sánh giá cả, chất lượng, hình thức tốn để tìm nguồn nguyên liệu giá rẻ mà đảm bảo chất lượng - Tăng cường công tác quản lý, bảo quản việc bảo dưỡng máy móc thiết bị nhằm nâng cao hiệu sử dụng - Bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho cơng nhân, góp phần nâng cao hiệu sử dụng máy móc, thiết bị, tăng suất lao động Từ tránh lãng phí nguyên vật liệu sản xuất hỏng, giảm chi phí nguyên vật liệu, hạ giá thành sản phẩm - Nâng cao lực quản lý nhân viên phân xưởng - Nhà máy nên có chế độ khen thưởng kỷ luật hợp lý nhằm khích lệ tinh thần làm việc nhân viên, nhằm tăng suất lao động KẾT LUẬN Qua thời gian tìm hiểu thực tế Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH, em nhận thấy cơng tác kế tốn Nhà máy phần đáp ứng yêu cầu đặt Tuy nhiên, để hồn thiện cơng tác kế tốn tồn Nhà máy nói chung cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng, Nhà máy cần tiếp tục phát huy mặt tích cực đạt khắc phục hạn chế tồn Hy vọng giải pháp đề cập tới chuyên đề góp phần giúp Nhà máy DETECH hồn thiện cơng tác kế tốn nói chung cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ trưởng Bộ tài 2006 Quyết định số 15/2006 – QĐ/BTC Bộ tài 2006 Chế độ kế tốn doanh nghiệp NXB Tài Bộ tài Hệ thống chuẩn mực kế tốn Việt Nam NXB Tài PGS.TS Đặng Thị Loan 2006 Giáo trình kế tốn tài doanh nghiệp NXB Đại học Kinh tế quốc dân Chứng từ sổ sách Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH Một số luận văn khoá 45, 46 trường Đại học Kinh tế quốc dân MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TỐN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.1 Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm 1.1.1 Chi phí sản xuất phân loại chi phí sản xuất 1.1.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất 1.1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất 1.1.2 Giá thành sản phẩm, phân loại giá thành sản phẩm 1.1.2.1 Khái niệm giá thành sản phẩm 1.1.2.2 Phân loại giá thành sản phẩm 1.1.3 Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm, nhiệm vụ kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 10 1.1.3.1 Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm 10 1.1.3.2 Nhiệm vụ kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 10 1.2 Đối tượng phương pháp hạch tốn chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm 11 1.2.1 Đối tượng hạch tốn chi phí sản xuất đối tượng tính giá thành sản phẩm 11 1.2.1.1 Đối tượng hạch tốn chi phí sản xuất 11 1.2.1.2 Đối tượng tính giá thành sản phẩm 12 1.2.2 Mối quan hệ đối tượng hạch toán chi phí sản xuất đối tượng tính giá thành sản phẩm 12 1.2.3 Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 14 1.3 Trình tự hạch tốn chi phí sản xuất 16 1.3.1 Trình tự hạch tốn chi tiết chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 16 1.3.2 Trình tự hạch tốn tổng hợp chi phí sản xuất 17 1.4 Kế toán chi phí sản xuất doanh nghiệp 17 1.4.1 Kế tốn tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 17 1.4.2 Kế tốn tập hợp chi phí nhân cơng trực tiếp 18 1.4.3 Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất chung 19 1.4.4 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất tồn doanh nghiệp 20 1.4.4.1 Kế tốn chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp theo phương pháp kê khai thường xuyên 20 1.4.4.2 Kế tốn chi phí tồn doanh nghiệp theo phương pháp kiểm kê định kỳ 21 1.5 Đánh giá sản phẩm làm dở 22 1.6 Kế tốn tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp 24 1.6.1 Phương pháp tính giá thành sản phẩm giản đơn 24 1.6.2 Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo đơn đặt hàng 24 1.6.3 Phương pháp tính giá thành sản phẩm phân bước 25 1.6.4 Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo định mức 28 1.7 Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm điều kiện áp dụng kế toán máy 28 1.7.1 Chức năng, nhiệm vụ kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm điều kiện áp dụng kế toán máy 28 1.7.2 Nguyên tắc bước tiến hành kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm điều kiện sử dụng phần mềm kế toán 29 1.7.3 Kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm 30 1.7.3.1 Kế toán chi phí sản xuất 31 1.7.3.2 Tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh kỳ 31 1.7.3.3 Kế toán giá thành sản phẩm 32 CHƯƠNG 32 THỰC TRẠNG KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI NHÀ MÁY CHẾ TẠO PHỤ TÙNG Ô TÔ XE MÁY DETECH 32 2.1 Đặc điểm chung Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH 32 2.1.1 Đặc điểm tổ chức máy quản lý, tổ chức hệ thống sản xuất quy trình cơng nghệ Nhà máy DETECH 32 2.1.1.1 Quá trình hình thành phát triển Nhà máy 32 2.1.1.2 Đặc điểm tổ chức máy quản lý Nhà máy DETECH 38 2.1.1.3 Đặc điểm tổ chức hệ thống sản xuất, quy trình cơng nghệ 40 2.1.2 Tổ chức cơng tác kế tốn 43 2.1.2.1 Sơ đồ tổ chức máy kế toán 43 2.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ phận máy kế toán 44 2.1.2.3 Hình thức sổ kế tốn áp dụng Nhà máy DETECH 45 2.2 Thực trạng kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH 48 2.2.1 Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất đối tượng tính giá thành sản phẩm Nhà máy DETECH 48 2.2.2 Trình tự phương pháp hạch tốn chi phí sản xuất Nhà máy DETECH 49 2.2.2.1 Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 49 2.2.2.2 Hạch tốn chi phí nhân cơng trực tiếp 55 2.2.2.3 Hạch tốn chi phí sản xuất chung 60 2.2.2.4 Tổng hợp chi phí sản xuất 66 2.2.3 Tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH 68 CHƯƠNG 73 HỒN THIỆN KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI NHÀ MÁY CHẾ TẠO PHỤ TÙNG Ô TÔ XE MÁY DETECH 73 3.1 Đánh giá thực trạng kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy DETECH 73 3.1.1 Ưu điểm kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECh 75 3.1.2 Hạn chế cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH 76 3.2 Phương hướng giải pháp hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH 77 KẾT LUẬN 83 ... kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe máy DETECH Chương 3: Hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhà máy chế tạo phụ tùng ô tô xe. .. tô xe máy DETECH CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TỐN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.1 Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm 1.1.1 Chi phí sản xuất phân loại chi phí sản xuất 1.1.1.1... số liệu kế tốn tập hợp chi phí sở để tính giá thành sản phẩm Vì vậy, tiết kiệm chi phí hạ giá thành 1.1.3.2 Nhiệm vụ kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất giá thành sản