GIỚI THIỆU
B ỐI CẢNH
Eptisa Servicios de Ingeniería, S.L (EPTISA, Tây Ban Nha) đã hợp tác với Spatial Decisions (Ấn Độ), Công ty Tƣ vấn và Phát triển nguồn nhân lực (CHR, Việt Nam) và Eptisa Philippines Inc (Philippines) để được Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) lựa chọn làm tƣ vấn cho Dự án Hỗ trợ kỹ thuật Xây dựng năng lực TA9002-VIE, nhằm phát triển đô thị bền vững và thích ứng tại Việt Nam.
Dự án tư vấn bắt đầu từ ngày 1/12/2016, với cuộc họp khởi động diễn ra vào ngày 19/12/2016, có sự tham gia của ADB và Cục Phát triển Đô thị (UDA) thuộc Bộ Xây dựng Mục tiêu của dự án là hoàn thành vào ngày 30/11/2018.
Báo cáo Khởi đầu này không chỉ khẳng định mà còn mở rộng cách tiếp cận được trình bày trong Đề xuất Kỹ thuật của Tư vấn Nó xác định các vấn đề và giả định quan trọng, đồng thời đưa ra một chương trình làm việc và kế hoạch nhân sự chi tiết cho Dự án.
K HÁCH HÀNG VÀ CÁC CƠ QUAN ĐỐI TÁC BÊN CHÍNH PHỦ
Dự án sẽ được quản lý bởi ADB thông qua Cơ quan Đại diện Thường trú tại Việt Nam (VRM) Cục Phát triển Đô thị (UDA) là cơ quan đối tác chính của chính phủ, giữ vai trò đầu mối liên hệ cho Nhóm Tư vấn Dự án Đồng thời, Cục Quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản (HRA) sẽ hỗ trợ các hoạt động liên quan đến nhà ở thích ứng với biến đổi khí hậu chi phí thấp, nhưng việc điều phối vẫn sẽ được thực hiện thông qua UDA.
C ÁC MỤC TIÊU CỦA D Ự ÁN HTKT VÀ XÂY DỰNG NĂNG LỰC
Dự án Hỗ trợ kỹ thuật với Bộ Xây dựng, thông qua Cục Phát triển Đô thị, nhằm xây dựng và hoàn thiện Chiến lược Phát triển đô thị quốc gia (NUDS) Mục tiêu chính là đảm bảo NUDS được thông qua và thực thi hiệu quả, đồng thời tích hợp các vấn đề thích ứng với biến đổi khí hậu đô thị vào chiến lược này.
Các mục tiêu có liên quan khác bao gồm:
1 Xây dựng năng lực ở cấp trung ương và địa phương về thích ứng biến đổi khí hậu đô thị
2 Cải thiện sự phối hợp giữa các đơn vị bên trong Bộ Xây dựng và với các bộ ban ngành, cơ quan, viện nghiên cứu và các chính quyền địa phương tham gia trong lĩnh vực phát triển đô thị và thích ứng biến đổi khí hậu; và
C ÁC ĐẦU RA
Các đầu ra của Dự án Hỗ trợ kỹ thuật Xây dựng năng lực (CDTA) được thiết kế nhằm đáp ứng các mục tiêu của dự án, với các đầu ra chủ chốt bao gồm những hoạt động cụ thể nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả thực hiện dự án.
Chiến lƣợc Phát triển Đô thị Quốc gia
Một Khung Đầu tƣ Đô thị Thích ứng biến đổi khí hậu 3 Chương trình phát triển đô thị cho ba tỉnh
6 Phác thảo Kế hoạch hành động đô thị thích ứng
Hướng dẫn/Sổ tay hướng dẫn thực hiện Nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu chi phí thấp
Danh sách chi tiết các sản phẩm giao nộp theo mốc thời gian được đính kèm trong phần Phụ lục của báo cáo, cung cấp một danh mục rõ ràng về các đầu ra theo từng nhiệm vụ và trình tự thời gian.
C Ơ CẤU TRIỂN KHAI D Ự ÁN
Dựa trên việc nắm rõ các Điều khoản tham chiếu, Cách tiếp cận kỹ thuật và Phương pháp luận trong đề xuất dự án, việc thực hiện dự án được tổ chức thành các hoạt động cụ thể như sau:
Hoạt động I: Khởi động và các công việc chuẩn bị cơ sở
Hoạt động II: Xây dựng NUDS
Hoạt động III: Bảo đảm NUDS có thể thực hiện thông qua các khoản đầu tƣ và hành động triển khai
Hoạt động IV: Nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu chi phí thấp
Chi tiết về phương pháp luận cập nhật được nêu trong phần tiếp theo.
C ẤU TRÚC CỦA B ÁO CÁO K HỞI ĐẦU
Báo cáo Khởi đầu tập trung vào các hoạt động để triển khai nhiệm vụ này
Báo cáo này tiếp tục với phương pháp luận thực thi được cập nhật trong Phần 2, tập trung vào việc tổ chức các hoạt động dự án và các nhiệm vụ liên quan Kế hoạch công tác cùng với các mốc thời gian giao nộp sản phẩm sẽ được trình bày trong Phần 3, trong khi nhân sự dự án và kế hoạch triển khai sẽ được đề cập trong Phần 4.
Các tài liệu tham khảo và thông tin về bối cảnh cần thiết cho Báo cáo Khởi đầu này đƣợc tập hợp trong các phụ lục đính kèm.
PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA DỰ ÁN
HOẠT ĐỘNG I
KHỞI ĐỘNG VÀ RÀ SOÁT VỀ ĐÔ THỊ HÓA
Các nhiệm vụ trong hoạt động này gồm:
Nhiệm vụ 0: Báo cáo Khởi đầu
Nhiệm vụ 1: Đánh giá nhanh về Đô thị hóa ở Việt Nam
Nhiệm vụ 2: Phân tích khoảng cách và Xây dựng chính sách
Nhiệm vụ 0: Báo cáo Khởi đầu
Báo cáo Khởi đầu được xây dựng dựa trên các yếu tố như đề xuất kỹ thuật, đàm phán dự án và phiên họp khởi động Nó cũng bao gồm các cuộc thảo luận tiếp theo với ADB và sự tư vấn độc lập từ ADB, hỗ trợ cho dự án Cục Phát triển Đô thị, với vai trò là cơ quan đối tác của Bộ Xây dựng, cũng đóng góp vào quá trình này.
Trong phiên họp đàm phán, các mốc thực thi chính đã được xác định để lập kế hoạch cho lịch trình đầu ra Trong giai đoạn khởi động, một số sửa đổi đã được thực hiện trong Kế hoạch đầu ra nhằm tăng tốc triển khai dự án Kế hoạch triển khai tư vấn cũng đã được điều chỉnh Để xây dựng lịch trình giao nộp sản phẩm rõ ràng, báo cáo này đã cung cấp một bảng liệt kê các sản phẩm giao nộp theo mốc thời gian Nhân sự chủ chốt được phân bổ cho các nhiệm vụ liên quan đến hội thảo và các sản phẩm giao nộp theo kế hoạch đã nêu Mô hình này sẽ được áp dụng cho tất cả các nhiệm vụ tiếp theo.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Các Tư vấn trưởng: Quốc tế và Trong nước
Báo cáo Khởi đầu dự án: bản dự thảo và bản cuối
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Nhiệm vụ 1 là đánh giá nhanh về đô thị hóa ở Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nhóm dự án nắm bắt bối cảnh xây dựng Chiến lược Phát triển Đô thị quốc gia (NUDS) Đánh giá này sẽ bao gồm việc xem xét các báo cáo phát triển đô thị chủ yếu, như Đánh giá Đô thị Hóa tại Việt Nam của Ngân hàng Thế giới, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình đô thị hóa trong nước và khu vực.
ADB thúc đẩy tăng trưởng xanh toàn diện và khả năng thích ứng đô thị thông qua các sáng kiến như ACCCRN và các thành phố xanh Đánh giá về biến đổi khí hậu tại Việt Nam được thực hiện bởi ISPONRE, trong khi UNISDR đề xuất cách nâng cao khả năng thích ứng cho các thành phố ESCAP, ADB và UNEP cung cấp nguồn lực và khả năng thích ứng phục vụ tăng trưởng xanh World Bank cũng nghiên cứu thay đổi cảnh quan đô thị tại Đông Á Nhằm xây dựng NUDS vững chắc, nhóm tư vấn sẽ rà soát các tài liệu và báo cáo hỗ trợ, đồng thời đánh giá khung chính sách hiện hành liên quan đến thích ứng biến đổi khí hậu đô thị Các văn bản pháp luật được xem xét bao gồm Quyết định số 2632/QĐ-TTg về phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2013 - 2020, Chiến lược Tăng trưởng xanh Việt Nam năm 2012, và các quyết định liên quan đến chương trình phát triển đô thị và chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu.
Đánh giá nhanh này sẽ tích hợp nội dung từ Báo cáo NUDS-1 giai đoạn cơ sở, được UDA cung cấp cho nhóm tư vấn nhằm mục tiêu rà soát và hiểu biết kỹ thuật Các chuyên gia tư vấn sẽ đồng bộ hóa thông tin về đô thị hóa ở Việt Nam và tiềm năng dễ bị tổn thương của các trung tâm đô thị trước biến đổi khí hậu Mục tiêu là hoàn thành đánh giá nhanh để chuẩn bị báo cáo tóm tắt hỗ trợ cho các nhiệm vụ tiếp theo, đặc biệt là cung cấp đầu vào cho việc xây dựng Chiến lược phát triển đô thị quốc gia (NUDS) Kết quả chính của báo cáo này là hiểu biết về các biện pháp hiện hành đang được áp dụng.
1 Báo cáo NUDS‐1 được tài liệu hóa theo 5 hoạt động, các báo cáo bao gồm các vấn đề như tóm lược dưới đây:
Hoạt động 1 cung cấp cái nhìn tổng quan về khung chính sách và pháp lý quản lý phát triển đô thị tại Việt Nam, bao gồm đánh giá hệ thống phân loại đô thị, các chính sách quốc gia và định hướng phát triển đô thị Bài viết cũng thực hiện kiểm tra sơ bộ về Luật Quy hoạch và Chiến lược nhà ở quốc gia, nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đô thị.
Hoạt động 2 cung cấp thông tin cho NUDS giai đoạn II, bao gồm một đánh giá toàn diện về hiện trạng phát triển đô thị tại Việt Nam Đánh giá này được xây dựng dựa trên phương pháp đa ngành, kết hợp khảo sát và chương trình điều tra, kèm theo bộ trích dẫn đầy đủ.
Hoạt động 3: Rút kinh nghiệm toàn cầu từ các chính sách phát triển đô thị quốc gia và các chiến lược đã được xem xét nhằm xác định những bài học thực tiễn có thể áp dụng vào tình hình Việt Nam.
Hoạt động 4 nhằm nâng cao nhận thức về nguyên lý và quy trình NUDS thông qua đào tạo cho các lãnh đạo thành phố, đặc biệt là Chủ tịch và Phó chủ tịch các thành phố, với mục tiêu thu thập phản hồi giá trị từ quá trình tham gia Chương trình đào tạo của AMCC được thiết kế để mở rộng lĩnh vực NUDS Hoạt động 5 cung cấp khung cho giai đoạn II của NUDS, tập trung vào việc xây dựng các mục tiêu chiến lược quan trọng nhằm giải quyết vấn đề thích ứng với biến đổi khí hậu đô thị, đồng thời thực hiện đánh giá các yêu cầu bổ sung để tích hợp khả năng thích ứng này trong phát triển đô thị.
Chuyên gia quy hoạch đô thị trong nước, cùng với sự hỗ trợ của tư vấn trưởng, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị Đánh giá nhanh về Đô thị hóa ở Việt Nam Báo cáo tóm tắt này sẽ cung cấp thông tin nền tảng thiết yếu cho toàn bộ nhóm dự án, đặc biệt là các chuyên gia quốc tế về quy hoạch đô thị và cơ sở hạ tầng Phần rà soát sẽ tổng hợp các ấn phẩm, báo cáo liên quan, kết quả dự án, cũng như các chương trình và quy định quốc gia có liên quan, nhằm tạo nên một báo cáo đánh giá toàn diện.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Tư vấn trưởng: Quốc tế và Trong nước
Chuyên gia kỹ thuật: Quốc tế và Trong nước o Các chuyên gia về Quy hoạch đô thị và GIS
Báo cáo Đánh giá Đánh giá nhanh về Đô thị hóa ở Việt Nam
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Nhiệm vụ 2 tập trung vào việc phân tích khoảng cách và xây dựng chính sách cho quy hoạch đô thị tại Việt Nam trong 15 năm tới Nhóm tư vấn sẽ sử dụng nền tảng nghiên cứu tài liệu và đánh giá nhanh đô thị hóa để xác định các khoảng trống trong chính sách phát triển đô thị hiện hành Phân tích này sẽ chỉ ra những liên kết còn thiếu trong việc tích hợp khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu vào quy trình lập kế hoạch từ cấp quốc gia đến cấp tỉnh và thành phố Báo cáo đầu ra NUDS-1 sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cần thiết cho nhiệm vụ này.
Nhóm tư vấn sẽ rà soát các chính sách phát triển đô thị trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thích ứng với BĐKH Họ sẽ kiểm tra các khung pháp lý, thể chế và những hạn chế hiện tại trong việc thúc đẩy chuyển hướng sang cách tiếp cận thích ứng BĐKH cho phát triển đô thị Báo cáo phân tích sẽ tập trung vào các chính sách liên quan đến nhà ở, dịch vụ đô thị cơ bản như điện, nước, vệ sinh môi trường, giao thông đô thị, đặc biệt là giao thông công cộng, và quản lý thiên tai.
Việc đánh giá đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng khung chính sách, cung cấp nền tảng và bối cảnh cần thiết để xác định và ưu tiên tối đa 10 khoảng cách Quá trình này bao gồm việc xác định nhu cầu (khoảng trống) trong xây dựng khung chính sách, đề xuất các cơ chế thực hiện, và thiết lập các hệ thống thực thi pháp luật, giám sát và đánh giá phù hợp.
Các chuyên gia thể chế quốc tế và trong nước sẽ thực hiện Phân tích khoảng cách và Xây dựng chính sách liên quan đến Chiến lược Phát triển Đô thị quốc gia (NUDS) Chuyên gia trong nước sẽ đánh giá các chính sách tại Việt Nam, xác định những thiếu sót và hạn chế trong thể chế ảnh hưởng đến việc triển khai hiệu quả NUDS Đồng thời, chuyên gia tư vấn quốc tế sẽ sử dụng kinh nghiệm từ các quốc gia khác trong khu vực để bổ sung cho quá trình này, nhấn mạnh những thực tiễn có thể áp dụng nhằm hỗ trợ cho NUDS.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Các chuyên gia kỹ thuật, bao gồm cả chuyên gia quốc tế và trong nước, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thể chế, hạ tầng đô thị và tài chính đô thị Họ cung cấp kiến thức và kinh nghiệm cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý đô thị và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Báo cáo Phân tích khoảng cách và Xây dựng chính sách o Báo cáo dự thảo và hoàn thành
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
HOẠT ĐỘNG II
XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ QUỐC GIA
Dựa trên đề xuất kỹ thuật và kết quả từ hội thảo khởi động dự án, nhóm nhiệm vụ đã được xác định để tập trung vào nội dung cốt lõi của dự án, đó là xây dựng Chiến lược Phát triển Đô thị Quốc gia (NUDS) Mục tiêu chính của dự án là phát triển đô thị bền vững và thích ứng (PTĐTBVTƢ).
Nhiệm vụ 3: Xây dựng NUDS
Nhiệm vụ 4: Báo cáo tóm lƣợc Lựa chọn Tỉnh/Thành phố
Nhiệm vụ 5: Chương trình Phát triển Đô thị cấp Tỉnh
Nhiệm vụ 6: Đề cương Kế hoạch Hành động Thành phố thích ứng BĐKH
Nhiệm vụ 3: Xây dựng NUDS
Xây dựng NUDS là trọng tâm của nhiệm vụ, với sự phối hợp giữa các chuyên gia thích ứng biến đổi khí hậu đô thị và các chuyên gia quy hoạch đô thị Tính phức tạp trong việc xây dựng NUDS đã được nêu rõ trong đề xuất kỹ thuật.
Chiến lược xây dựng NUDS sẽ được thực hiện qua một quy trình lặp lại, bao gồm phối hợp tư vấn giữa các chuyên gia kỹ thuật, đánh giá định kỳ và trao đổi với UDA cùng các bên liên quan chủ chốt Quy trình này sẽ diễn ra qua ba giai đoạn: đầu tiên là báo cáo dự thảo, sau đó là chuẩn bị bản áp chót NUDS, và cuối cùng là hoàn thiện bản cuối.
Quá trình xây dựng NUDS sẽ dựa trên kết quả đánh giá các chương trình và dự án đô thị hóa tại Việt Nam, đồng thời xem xét kết quả dự kiến từ NUDS Giai đoạn 1 Nội dung chiến lược sẽ được phát triển dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia khác, đặc biệt là trong khu vực, và thông qua việc xây dựng cũng như kiểm nghiệm khả năng tương tác giữa NUDS với các Chương trình Phát triển Đô thị cấp Tỉnh và Đề cương Kế hoạch Hành động Thành phố thích ứng.
Việc xây dựng NUDS đƣợc phân thành 3 giai đoạn nhƣ sau:
Sơ thảo NUDS là giai đoạn khởi đầu trong việc xây dựng kế hoạch, dựa trên việc đánh giá các tài liệu hiện có, sự hợp tác giữa các bên liên quan và những đóng góp chung của đội ngũ kỹ thuật.
Dự thảo NUDS được xây dựng dựa trên kết quả đánh giá và phản hồi từ bản Sơ thảo trước đó, đồng thời kết quả này cũng phản ánh sự phối hợp làm việc hiệu quả với các Chương trình phát triển đô thị.
(UDP) và Kế hoạch Hành động Thành phố thích ứng (RCAP), một phiên bản
NUDS nâng cao và toàn diện hơn sẽ đƣợc trình bày để xin ý kiến đánh giá
Dự thảo bản cuối của NUDS sẽ là phiên bản cuối cùng được chuẩn bị trong khuôn khổ nhiệm vụ của dự án này Bản này sẽ tích hợp các cải tiến và sửa đổi cần thiết, dựa trên kết quả từ các hội thảo đánh giá và buổi tư vấn trước đó.
Các buổi làm việc và hội thảo phối hợp là rất quan trọng trong thiết kế nội dung dự án, giúp tăng cường sự hiểu biết và phổ biến NUDS Qua đó, các yếu tố chính trong NUDS sẽ được đồng bộ hóa và thực hiện hiệu quả tại các tỉnh thành cụ thể Các buổi làm việc sẽ diễn ra tại Hà Nội và các tỉnh trong dự án, với sự phối hợp của các cơ quan chức năng thành phố và đối tác cấp tỉnh Mục tiêu là tối ưu hóa quy trình ra quyết định, đảm bảo sự tham gia và hợp tác tối đa từ các quan chức chính quyền.
Quá trình phát triển NUDS và mối liên kết của nó với các UDPs và RCAPs được tóm tắt qua sơ đồ quy trình làm việc, như đã trình bày trong cuộc họp khởi động và được cung cấp trong phụ lục của báo cáo Sơ đồ này giúp giải thích mối quan hệ giữa việc xây dựng NUDS và cơ chế phản hồi của UPDs.
RCAPs đang đƣợc sử dụng để tích hợp vào NUDS và ngƣợc lại
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Tư vấn trưởng: Tư vấn quốc tế và trong nước
Chuyên gia kỹ thuật: Chuyên gia tư vấn quốc tế và trong nước
Các chuyên gia Quy hoạch Đô thị và Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và quản lý đô thị Họ hợp tác với các chuyên gia hạ tầng đô thị để đảm bảo cơ sở hạ tầng được thiết kế và triển khai hiệu quả Ngoài ra, các chuyên gia tài chính đô thị cung cấp những phân tích cần thiết để hỗ trợ các dự án phát triển, trong khi các chuyên gia thể chế đảm bảo rằng các chính sách và quy định được thực hiện một cách hợp lý và hiệu quả.
Sơ thảo Báo cáo về NUDS: Chuyên gia Thích ứng biến đổi khí hậu đô thị
(UCCR) quốc tế và trong nước
Dự thảo áp chót Báo cáo về NUDS: Chuyên gia Thích ứng biến đổi khí hậu đô thị (UCCR) quốc tế và trong nước
Dự thảo lần cuối Báo cáo về NUDS: Chuyên gia Thích ứng biến đổi khí hậu đô thị (UCCR) quốc tế và trong nước
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Báo cáo phân tích các cơ chế tài chính hiện tại và đề xuất cải thiện khung tài chính cùng hành chính cho chính quyền địa phương nhằm thúc đẩy phát triển đô thị Chuyên gia Tài chính Đô thị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tối ưu hóa các nguồn lực tài chính để hỗ trợ các dự án phát triển bền vững Việc hoàn thiện khung pháp lý sẽ giúp các địa phương quản lý hiệu quả hơn trong việc triển khai các chính sách phát triển đô thị.
Báo cáo trình bày các biện pháp cải cách pháp lý và thể chế cần thiết để đảm bảo quá trình quy hoạch không gian đô thị diễn ra một cách thực chất Chuyên gia về thể chế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp trong các buổi làm việc để đạt được mục tiêu cải cách hiệu quả.
Báo cáo về mỗi hội thảo tham gia phối hợp đã diễn ra
Nhiệm vụ 4: Báo cáo Lựa chọn Tỉnh/Thành phố dựa trên sự lựa chọn của khách hàng
Nhiệm vụ này là cần thiết để chuẩn bị 3 chương trình phát triển đô thị và 6 phác thảo kế hoạch hành động thành phố thích ứng với biến đổi khí hậu, phục vụ cho việc triển khai NUDS trong khuôn khổ HTKT và xây dựng năng lực (CDTA) Nó sẽ xác định các nhu cầu ưu tiên của các thành phố về cơ sở hạ tầng, chính sách và thể chế chính yếu Các chiến lược phát triển đô thị tỉnh thí điểm trong chương trình phát triển đô thị (UDP) sẽ giúp kiểm tra việc thực hiện Chiến lược phát triển đô thị quốc gia Kế hoạch hành động thành phố kết hợp với Kế hoạch hành động thành phố xanh và tích hợp vào Kế hoạch Thành phố tổng thể sẽ làm cho các thành phố trở nên xanh hơn, cạnh tranh hơn, toàn diện hơn và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu.
Các tỉnh, thành phố ưu tiên sẽ được lựa chọn dựa trên tiêu chí cụ thể và quyết định thông qua thỏa thuận giữa ADB và UDA (MOC) Mặc dù không phải là nhiệm vụ chính, nhóm tư vấn vẫn xem xét nhiệm vụ quan trọng này cùng với các tiêu chí lựa chọn phù hợp để áp dụng trong Chiến lược phát triển đô thị quốc gia.
Báo cáo tóm tắt sẽ được chuẩn bị để thiết lập bối cảnh phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu cho các tỉnh và thành phố đã được chọn Tài liệu này sẽ ghi lại thực trạng phát triển đô thị hiện tại, các mối đe dọa tiềm ẩn từ biến đổi khí hậu, và cung cấp cơ sở cho phát triển đô thị bền vững Nội dung báo cáo sẽ bao gồm thông tin từ các tài liệu liên quan như chương trình phát triển đô thị, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch hành động thích ứng với biến đổi khí hậu, kế hoạch quản lý thiên tai (nếu có), cùng với các báo cáo cấp tỉnh/thành phố trước đây, hiện tại và đang được đề xuất.
HOẠT ĐỘNG III
ĐƯA NUDS VÀO THỰC TIỄN: TRIỂN KHAI THỰC HIỆN VÀ CÁC CHƯƠNG
Hoạt động này bao gồm các nhiệm vụ được phân chia theo nhóm, nhằm hỗ trợ cho việc xây dựng và thực hiện NUDS tại cấp tỉnh và thành phố Các nhiệm vụ cụ thể trong hoạt động này sẽ được triển khai để đảm bảo hiệu quả và tính khả thi của NUDS.
Nhiệm vụ 7: Xây dựng Danh mục đề xuất các dự án tiềm tàng
Nhiệm vụ 8: Khung Đầu tƣ Đô thị Thích ứng biến đổi khí hậu
Nhiệm vụ 9: Đánh giá Năng lực vay vốn
Nhiệm vụ 10: Xây dựng Bộ công cụ Quản lý đô thị
Nhiệm vụ 11: Phương pháp Tiếp cận theo Chương trình
Các nhiệm vụ này sẽ tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa NUDS và nâng cao hiểu biết về Chiến lược thông qua khung thực hiện được xây dựng dựa trên những nhiệm vụ cụ thể Việc xác định và lập danh sách tóm tắt các dự án khả thi, tổ chức dưới dạng danh mục đề xuất, sẽ mở ra cơ hội để kết nối Chiến lược với hành động, đồng thời tích hợp khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững vào kế hoạch hành động phát triển đô thị và hạ tầng cơ sở tại cấp tỉnh và thành phố.
Khuôn khổ đầu tư thích ứng với biến đổi khí hậu đô thị giúp đánh giá và xác định ưu tiên cho các dự án liên quan đến phát triển đô thị từ cấp độ khu vực đến địa phương Khung này có thể được tích hợp với công cụ quản lý đô thị để hỗ trợ chính quyền trong việc hiểu rõ hơn về các hành động dự kiến và mối liên hệ của chúng với mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam Để đảm bảo các dự án đồng bộ với NUDS và khả thi về mặt tài chính, cần phải đánh giá năng lực tài chính và khả năng vay vốn cấp tỉnh Việc đánh giá năng lực chi trả là cần thiết để đảm bảo thành công cho các hành động dự án, củng cố chứng cứ cho phát triển và xây dựng lòng tin trong quá trình chuyển đổi hướng tới phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nhiệm vụ quan trọng nhất là xây dựng Phương pháp Tiếp cận theo Chương trình, đưa NUDS vào hành động thông qua phát triển tỉnh và thành phố Các dự án then chốt sẽ xác định ưu tiên dựa trên khung đầu tư, tập trung vào những tỉnh có năng lực tài chính và thể chế phù hợp Nhóm dự án sẽ phát triển công cụ hỗ trợ ra quyết định, bao gồm Hệ thống thông tin địa lý (GIS), Bộ mẫu quyết định và các công cụ phân tích quyết định đa tiêu chí như Chương trình Hỗ trợ.
Cơ sở hạ tầng đô thị (MISP) do EPTISA thực hiện tại Serbia
Nhiệm vụ 7: Xây dựng Danh mục các dự án sẽ đƣợc thực hiện
Danh mục đề xuất các dự án dự kiến sẽ bao gồm những dự án tiềm năng nhằm hình thành, xây dựng và triển khai thực hiện, với mục tiêu phát triển đô thị bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
17 đổi khí hậu Trọng tâm của các dự án này sẽ hướng vào những thành phố và tỉnh được chọn xác định theo Nhiệm vụ 5 và Nhiệm vụ 6
Danh mục dự án cung cấp cơ hội ưu tiên lựa chọn trong quá trình thực hiện và nâng cao năng lực chính quyền các cấp khi triển khai NUDS Các UDPs và đề cương RCAPs sẽ giúp xác định các dự án hạ tầng đô thị nhằm giảm thiểu tác động và thích ứng với biến đổi khí hậu tại 6 thành phố ưu tiên, đồng thời xác định các cơ sở hạ tầng khác hỗ trợ phát triển đô thị thích ứng với BĐKH trong khu vực/tỉnh.
Các chương trình chính yếu liên quan đến thích ứng BĐKH bao gồm:
Phòng chống lũ lụt, ngập úng và quản lý nước mưa;
Quản lý tài nguyên nước, bao gồm cấp nước sinh hoạt an toàn;
Sức khỏe cộng đồng và vệ sinh môi trường, bao gồm quản lý nước thải, và các hệ thống quản lý rác thải rắn;
Bảo vệ và tăng độ bao phủ xanh thông qua việc xây dựng các công viên và các khu vực rừng;
Nhà ở thích ứng BĐKH chi phí phù hợp và mô hình; Các hệ thống giao thông thích ứng BĐKH
Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam 2016 - 2020 sẽ bao gồm danh mục các dự án đầu tư tập trung vào cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội và môi trường Các dự án này nhằm hỗ trợ Kế hoạch hoạt động đô thị của ADB, giải quyết các vấn đề về tính toàn diện, bảo vệ môi trường và nâng cao khả năng cạnh tranh, phát triển kinh tế địa phương cho các thành phố, bao gồm cả khu vực ven đô Việc xác định và lựa chọn các dự án cho các thành phố ưu tiên sẽ được xây dựng dựa trên các tiêu chí cụ thể.
Các dự án trong quá khứ khác đã giải quyết vấn phát triển đô thị đề thích ứng BĐKH tại Việt Nam
Nghiên cứu trước đây của ADB vào tháng 12 năm 2015 về quản lý nước thải và hệ thống thoát nước trong dự án TA7885-VIE đã hoàn thiện 12 chiến lược vệ sinh môi trường cho các thành phố, cùng với 6 nghiên cứu tiền khả thi và 1 nghiên cứu khả thi.
Các dự án có liên quan khác đƣợc thực hiện tại các nền kinh tế đang phát triển và đã phát triển
Các chuyên gia quy hoạch hạ tầng đô thị và tài chính đô thị sẽ làm việc cùng chính quyền địa phương để đánh giá các dự án trong kế hoạch phát triển hiện tại Họ sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia tài chính để xem xét khía cạnh tài chính và từ các chuyên gia về thích ứng biến đổi khí hậu đô thị để đánh giá khả năng đóng góp của các dự án vào việc nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu Các dự án này, cùng với những dự án khác, sẽ được xem xét nhằm đảm bảo đồng bộ với các mục tiêu của NUDS Tiêu chí lựa chọn và sàng lọc dự án sẽ được xây dựng phù hợp với NUDS, và một khung quyết định đa tiêu chí sẽ được trình bày để lấy ý kiến Dựa trên phản hồi, các dự án ưu tiên sẽ được xác định và đánh giá lại để đảm bảo tính phù hợp và khả năng hỗ trợ cho việc thực hiện các Chương trình Phát triển đô thị.
Kế hoạch Hành động Thành phố thích ứng, tất cả phải bảo đảm đồng bộ với Bản dự thảo cuối cùng NUDS (Nhiệm 3)
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Chuyên gia kỹ thuật bao gồm các chuyên gia tư vấn quốc tế và trong nước, chuyên gia cơ sở hạ tầng đô thị, chuyên gia tài chính đô thị và chuyên gia thích ứng biến đổi khí hậu đô thị (UCCR).
Báo cáo Danh mục đề xuất các dự án bao gồm ba phần chính: báo cáo sơ bộ về các dự án trong danh mục và tiêu chí sàng lọc, cùng với báo cáo chính thức về những dự án đã được lựa chọn.
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Tóm lƣợc báo cáo về hội thảo đánh giá đã tiến hành
Nhiệm vụ 8: Khung Đầu tƣ Đô thị Thích ứng biến đổi khí hậu
Khung đầu tư đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu (UCRIF) sẽ hỗ trợ Việt Nam trong việc quản lý và định hướng đầu tư, ưu tiên các dự án và hoạt động góp phần vào quy trình tăng trưởng đô thị Khung này nhằm đảm bảo rằng sự phát triển đô thị trong 10 đến 15 năm tới sẽ đáp ứng tốt hơn các tiêu chí thích ứng với biến đổi khí hậu, bền vững và mang lại lợi ích xã hội cao hơn.
Khung đầu tư đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu cần được thiết kế để hỗ trợ nhân rộng các dự án từ trung ương đến cấp thành phố Khung này sẽ hướng dẫn phát triển đô thị thông qua một cấu trúc hỗ trợ ra quyết định do nhóm tư vấn xây dựng Tiêu chí lựa chọn dự án sẽ được phát triển dựa trên phương pháp tiếp cận tham gia cùng Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan như Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Khung đầu tư cơ sở hạ tầng cần được thiết kế để vừa kích thích tăng trưởng kinh tế vừa đáp ứng các thay đổi xã hội, đồng thời không xa rời chi tiêu công Việc xây dựng khung này cần rút kinh nghiệm từ các dự án trước đây, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính Khung đầu tư sẽ xác định danh mục các dự án và tiêu chí lựa chọn nhằm hỗ trợ chương trình cho vay trong tương lai.
Khung Đầu tư sẽ tích hợp các tiêu chí như khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, tăng trưởng tài chính và phát triển công bằng Khung này dựa trên các quy định và thông tư hiện hành của chính phủ, đồng thời tăng cường lồng ghép kinh nghiệm và ý tưởng quốc tế để tạo ra một cơ chế kết nối giữa NUDS và các kỳ vọng dự án thực tiễn ở cấp tỉnh hoặc thành phố.
HOẠT ĐỘNG IV
NHÀ Ở THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CHI PHÍ THẤP
Nhiệm vụ 13: Hướng dẫn/Sổ tay hướng dẫn về Nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu chi phí thấp
Các kiến trúc sư, chuyên gia kinh tế đô thị và chuyên gia phát triển cộng đồng sẽ hợp tác chặt chẽ để triển khai phần nhà ở của dự án và thực hiện các hoạt động xây dựng thí điểm Họ sẽ nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia về thể chế hỗ trợ nhằm đạt được sự phê duyệt và trong quá trình thực hiện các hướng dẫn được xây dựng trong dịch vụ tư vấn này.
Nhà ở chi phí thấp đang đối mặt với nhiều thách thức, yêu cầu nhóm tư vấn nghiên cứu các mô hình khác nhau Học hỏi từ các dự án thành công ở các thành phố lớn, dự án này nhận thấy rằng hạn chế về không gian có thể ảnh hưởng đến mô hình nhà ở chi phí thấp Các mô hình cần có sự điều chỉnh đáng kể tại các thị trấn vừa và nhỏ, nơi nhu cầu về loại hình nhà ở này có thể thấp hơn Nhóm tư vấn sẽ hợp tác chặt chẽ với UDA để xác định mô hình phù hợp với quy mô dự án, đảm bảo rằng các mô hình này tuân thủ hướng dẫn, sử dụng vật liệu xây dựng và dịch vụ địa phương, từ đó tạo điều kiện cho việc thí điểm các mô hình này.
Nhóm tư vấn sẽ xem xét các công trình trước đây được NDF tài trợ và các dự án tương tự tại Việt Nam, đồng thời tổ chức các cuộc họp với các cơ quan chính phủ, viện nghiên cứu quốc gia như Viện Kiến trúc Việt Nam và các tổ chức học thuật để rút ra kinh nghiệm từ quá khứ.
Nhóm tư vấn sẽ bắt đầu bằng việc khảo sát một số địa phương để đánh giá tình hình nhà ở thích ứng với biến đổi khí hậu có chi phí thấp Đồng thời, nhóm cũng sẽ thực hiện nghiên cứu tài liệu và xây dựng tóm tắt các hướng dẫn hiện có, phân tích các dự án tương tự đã được triển khai.
Báo cáo kỹ thuật nội bộ này sẽ làm cơ sở cho việc xây dựng hướng dẫn và các dự án thí điểm trong gói thầu tư vấn Các chuyên gia kinh tế và kiến trúc sư sẽ hợp tác để lập dự toán cho các dự án thí điểm, nhằm phân tích tài chính và kinh tế cho việc xây dựng nhà ở chi phí thấp thích ứng với biến đổi khí hậu, kết hợp với hạ tầng đô thị cũng thích ứng với biến đổi khí hậu.
Các kiến trúc sư và chuyên gia kinh tế quốc tế sẽ phát triển khung hướng dẫn thiết kế cần thiết dựa trên thông tin sẵn có, kiến thức và kinh nghiệm của họ Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia tư vấn trong nước và quốc tế sẽ giúp xây dựng các hướng dẫn thiết kế, đồng thời cung cấp thông tin về tính phù hợp và khả năng ứng dụng qua các chuyến khảo sát thực tế Mục tiêu là đánh giá năng lực địa phương và các nguồn lực hiện có để xây dựng nhà ở và cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Chuyên gia kỹ thuật: Trong nước và quốc tế o Các kiến trúc sƣ o Các chuyên gia phát triển cộng đồng o Các chuyên gia kinh tế đô thị
Hướng dẫn/Sổ tay về Nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu chi phí thấp và xây dựng năng lực o Dự thảo kết quả và Kết quả cuối cùng
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Báo cáo kết quả rà soát các hướng dẫn, dự án, quy định và định mức hiện tại liên quan đến phân tích kinh tế và tài chính cho hợp phần nhà ở và cơ sở hạ tầng đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu.
Báo cáo các vấn đề thể chế về nhà ở chi phí thấp và các yêu cầu về quy định đảm bảo triển khai hiệu quả hoạt động
Nhiệm vụ 14: Xây dựng kế hoạch phổ biến và sự tham gia của cộng đồng:
Sự tham gia của cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu và chấp nhận các hướng dẫn về nhà ở chi phí thấp Các chuyên gia phát triển cộng đồng sẽ hỗ trợ kiến trúc sư xác định các đơn vị quản lý liên quan để tham gia vào quá trình chuẩn bị kế hoạch phổ biến, quy trình truyền thông và phê duyệt các hướng dẫn.
Chương trình phổ biến sẽ tiếp cận cộng đồng tại các khu vực thí điểm được xác định, nhằm thu hút sự quan tâm và hỗ trợ việc học tập từ kinh nghiệm triển khai các dự án xây dựng Kiến trúc sư và chuyên gia phát triển cộng đồng quốc tế sẽ đóng góp chuyên môn, tích hợp kinh nghiệm quốc tế vào kế hoạch phổ biến, đồng thời phối hợp với tư vấn trong nước để phát triển nội dung cho các chương trình có sự tham gia của cộng đồng.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Tư vấn kỹ thuật: Quốc tế và Trong nước o Các kiến trúc sƣ o Các chuyên gia phát triển cộng đồng
Kế hoạch phổ biến và Nội dung phổ biến o Dự thảo kết quả và Kết quả cuối cùng
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Kế hoạch thu hút sự tham gia của cộng đồng với lịch trình triển khai thí điểm o Dự thảo kết quả và Kết quả cuối cùng
Nhiệm vụ 15: Lựa chọn địa điểm triển khai các Dự án thí điểm
Việc lựa chọn địa điểm cho các dự án thí điểm sẽ diễn ra đồng thời với việc xây dựng hướng dẫn và kế hoạch phổ biến Các địa điểm tiềm năng sẽ được xác định thông qua quy trình sàng lọc, xem xét các yếu tố như đặc điểm sinh thái, tác động của biến đổi khí hậu, nhu cầu về nhà ở giá rẻ, đất đai và nguồn lực cần thiết, năng lực thực hiện của các cơ quan địa phương, cùng với khả năng hỗ trợ từ các dự án liên quan.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Tư vấn kỹ thuật: Quốc tế và Trong nước o Các kiến trúc sƣ o Các chuyên gia phát triển cộng đồng
Không có yêu cầu về sản phẩm chính
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Báo cáo về kết quả lựa chọn địa điểm cho các dự án thí điểm
Nhiệm vụ 16: Triển khai thí điểm
Kiến trúc sư trong nước đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và hướng dẫn triển khai các dự án thí điểm, đồng thời nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn về phát triển cộng đồng.
Dự kiến sẽ cần thực hiện một số cải tiến đối với các hướng dẫn dựa trên kết quả từ các dự án thí điểm Các kiến trúc sư trong nước sẽ cập nhật nội dung cần thiết để đưa vào báo cáo cuối cùng của dự án Đồng thời, họ cùng với các chuyên gia phát triển cộng đồng sẽ chuẩn bị bản tóm tắt kết quả đầu ra từ các dự án thí điểm đã được triển khai.
Nhân sự chủ chốt đƣợc phân bổ:
Tư vấn kỹ thuật trong nước o Kiến trúc sƣ và Chuyên gia phát triển cộng đồng
Các sản phẩm đầu ra dự kiến:
Không có yêu cầu về Sản phẩm quan trọng
Các sản phẩm nội bộ hỗ trợ dự kiến khác:
Báo cáo định kỳ về tiến độ của dự án xây dựng thí điểm
Báo cáo tổng kết/kết thúc các dự án thí điểm và các kết quả đầu ra cuối cùng/các bài học kinh nghiệm
CƠ CẤU CỦA CÁC PHIÊN LÀM VIỆC PHỐI HỢP VÀ CÁC HỘI THẢO
Các phiên làm việc đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai dự án, cho phép nhóm dự án phối hợp chặt chẽ với các đối tác qua một diễn đàn không chính thức Phương pháp này giúp chia sẻ nhanh chóng các ý tưởng cho từng nhiệm vụ, nâng cao hiệu quả điều phối và thúc đẩy tiến độ dự án, đặc biệt là trong việc thực hiện Chiến lược phát triển đô thị quốc gia (NUDS) Các phiên tham vấn thường kéo dài nửa ngày hoặc cả ngày, được tổ chức theo yêu cầu của nhóm tư vấn và có sự tham vấn với UDA Đây là một phương pháp hữu ích để thu thập các ý kiến và phản hồi tích cực, phục vụ cho công tác xây dựng NUDS.
Các phiên tham vấn và làm việc phối hợp là rất quan trọng trong việc xây dựng UDPs và RCAPs, và sẽ được tổ chức cùng với các đối tác tại tỉnh và thành phố Những phiên làm việc này sẽ được thiết kế dựa trên kết quả rà soát các tỉnh, thành phố được chọn và các tham vấn trực tiếp với các bên liên quan Mục tiêu là phối hợp trong việc xây dựng UDPs và RCAPs, huy động sự tham gia của tất cả các bên để tích hợp rộng rãi các vấn đề phát triển.
Các hội thảo chính thức sẽ được tổ chức nhằm khởi động dự án, đánh giá tiến độ giữa kỳ và thu thập ý kiến cho báo cáo NUDS Ngoài ra, các hội thảo bổ sung có thể được lên kế hoạch trong giai đoạn thực hiện để đánh giá các hoạt động chủ chốt như nhiệm vụ 8 và nhiệm vụ 11 Các phiên làm việc sẽ được tổ chức theo hướng dẫn của UDA và ADB, nhằm thu thập phản hồi và ý kiến từ nhóm tư vấn Địa điểm và đối tượng tham gia sẽ được phê duyệt trước, với các hội thảo thường diễn ra trong 1 ngày, ngoại trừ những vấn đề cần thảo luận sâu hơn Khung thời gian cho các phiên làm việc được nêu trong Phần 3.
