Tính cấp thiết của đề tài
Trong thời đại 4.0, Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ trong nền kinh tế hội nhập, với vai trò quan trọng của các doanh nghiệp Để phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phù hợp nhằm tối đa hóa giá trị và tối ưu hóa cấu trúc vốn.
Cấu trúc tài chính là yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp, nhưng nhiều nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào lý thuyết Theo nghiên cứu của Miller và Modigliani năm 1958, cấu trúc vốn được coi là độc lập với chi phí vốn và giá trị công ty, điều này cũng được Bhaird xác nhận trong nghiên cứu năm 2010.
Năm 1963, Miller và Modigliani đã nghiên cứu tác động của thuế trong mô hình cấu trúc vốn, dẫn đến lý thuyết đánh đổi Theo lý thuyết này, lợi ích thuế được bù đắp bởi chi phí kiệt quệ tài chính (Bhaird, 2010) Chiến lược công ty, như Collis (2013) chỉ ra, là cách mà các công ty tạo ra giá trị từ các đơn vị kinh doanh thông qua việc đầu tư vào nguồn lực và danh mục đầu tư Các công ty thường hình thành nhóm để chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh, và sự khác biệt trong chiến lược này ảnh hưởng đến quyết định giữa vay nợ và tài trợ vốn cổ phần Đối với các công ty đang phát triển, cấu trúc vốn trở thành mối quan tâm chính Cấu trúc vốn và đa dạng hóa là hai khái niệm quan trọng trong quản lý tài chính, ảnh hưởng đến các quyết định tài chính khác nhau, như nghiên cứu của Cariola và Rocca (2007) đã chỉ ra về mối liên hệ giữa chiến lược công ty và cấu trúc tài chính.
Trong một số rất ít những nghiên cứu, nghiên cứu Monteforto và Staglino
Nghiên cứu năm 2011 đã chỉ ra mối quan hệ giữa chiến lược công ty và cấu trúc vốn doanh nghiệp, trong đó công ty đa dạng hóa cần lượng đòn bẩy lớn để tối ưu hóa cấu trúc vốn Đa dạng hóa là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển và mở rộng của doanh nghiệp (Davidson và Suchard, 2002) Cơ cấu vốn chủ sở hữu và nợ là thiết yếu để đạt được mục tiêu quản lý tài chính, yêu cầu mỗi tổ chức cần có cấu trúc vốn mục tiêu rõ ràng Vries (2010) nhấn mạnh rằng nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quyết định cấu trúc vốn, vì vậy doanh nghiệp cần nhận thức rõ về các yếu tố này Nghiên cứu này nhằm phân tích vai trò của đa dạng hóa trong các lựa chọn tài chính, từ đó làm rõ ảnh hưởng của chiến lược công ty đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp Sinh viên nhận thấy tầm quan trọng của mối liên hệ này và đã chọn đề tài khóa luận "Ảnh hưởng của chiến lược công ty đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam".
Nghiên cứu này xác định tác động của chiến lược công ty đến cấu trúc vốn, từ đó đề xuất phương hướng giúp các doanh nghiệp ổn định cấu trúc vốn để phát triển bền vững Kết quả nghiên cứu sẽ có giá trị cho nhiều nhóm doanh nghiệp và cá nhân, đồng thời cung cấp cơ sở cho các nhà quản lý đưa ra quyết định quản lý hiệu quả hơn Ngoài ra, nghiên cứu cũng hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc xây dựng và thực hiện chiến lược doanh nghiệp nhằm duy trì cấu trúc vốn mong muốn Cuối cùng, đây có thể là nền tảng cho các nghiên cứu tương lai về mối quan hệ giữa chiến lược doanh nghiệp và cấu trúc vốn, nhờ vào dữ liệu phân tích mô hình mà khóa luận cung cấp.
Mục tiêu nghiên cứu
Bài viết này nhằm đánh giá tác động của chiến lược công ty đối với cấu trúc vốn của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán.
Nội dung khóa luận hướng đến các mục tiêu như sau:
Hệ thống lý thuyết và khái niệm về chiến lược công ty và cấu trúc vốn doanh nghiệp giúp sinh viên xác định mối quan hệ ảnh hưởng giữa chiến lược công ty và cấu trúc vốn của doanh nghiệp.
Dựa trên kết quả mô hình định lượng, bài viết đánh giá tác động của chiến lược đa dạng hóa đến cấu trúc tài chính của doanh nghiệp Nghiên cứu này chỉ ra rằng việc áp dụng chiến lược đa dạng hóa có thể ảnh hưởng tích cực đến khả năng tài chính và sự ổn định của công ty.
Sinh viên đề xuất một số nội dung nhằm cải thiện chiến lược công ty dựa trên kết quả khóa luận, với mục tiêu tối ưu hóa cấu trúc tài chính của doanh nghiệp.
Chiến lược đa dạng hóa doanh nghiệp, một hình thức chiến lược công ty, là chủ đề chính của khóa luận này Nghiên cứu nhằm mục đích khám phá ảnh hưởng của chiến lược đa dạng hóa đến cấu trúc vốn của các công ty Đối tượng nghiên cứu bao gồm các công ty niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).
Phương pháp nghiên cứu
Sinh viên áp dụng phương pháp nghiên cứu định lượng dựa trên số liệu từ các Báo cáo tài chính Hợp nhất đã kiểm toán hàng năm của các doanh nghiệp niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) Sử dụng phần mềm Eviews, họ nhập dữ liệu từ 100 công ty để thực hiện thống kê mô tả và phân tích mối quan hệ giữa các biến Qua đó, sinh viên xây dựng giả thuyết và kiểm định mô hình bằng phương pháp hồi quy, kiểm tra các vi phạm giả thuyết, đồng thời phân tích ảnh hưởng của biến chiến lược công ty đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp.
5 Ket cấu của khóa luận Đề tài nghiên cứu bao gồm 3 chương:
Chương 1: Tông quan nghiên cứu.
Chương 2: Mô hình nghiên cứu và kết quả.
Chương 3: Kết luận và một số đề xuất.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1 Khái quát về chiến lược đa dạng hóa và cấu trúc vốn của doanh nghiệp 1.1.1 Khái niệm về chiến lược công ty.
Chiến lược cấp doanh nghiệp, hay còn gọi là chiến lược công ty, là phương pháp tiếp cận tổng thể nhằm đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan, khách hàng và hội đồng quản trị Tại cấp độ này, các mục tiêu được thiết lập mang tính chiến lược và dài hạn, và hoạch định chiến lược là một quá trình quan trọng.
Đầu tiên, doanh nghiệp cần đưa ra quyết định rõ ràng về mục tiêu dài hạn và ngắn hạn, cũng như xác định số lượng và loại hình lĩnh vực kinh doanh mà họ sẽ tham gia.
Thứ hai, cần xác định và huy động các nguồn lực cần thiết để triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh, từ đó đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Vào thứ ba, việc phân bổ nguồn lực giữa các đơn vị kinh doanh là cần thiết để đảm bảo các mục tiêu được thực hiện đồng đều giữa các bộ phận, từ đó hỗ trợ đạt được các mục tiêu chung của doanh nghiệp.
Chiến lược cấp công ty là một khái niệm quan trọng trong việc xác định mô hình quyết định dựa trên các mục tiêu của doanh nghiệp, tập trung vào tầm nhìn và chiến lược tổng thể Nó thiết lập các chính sách và nguyên tắc nhằm đạt được những mục tiêu đó, đồng thời xác định thị trường mà công ty muốn đa dạng hóa và chiếm lĩnh thị phần Chiến lược này không chỉ là chất xúc tác mà còn là yếu tố hạn chế cho chiến lược kinh doanh, bởi nếu không phù hợp, doanh nghiệp sẽ không thể tạo ra sức mạnh tổng hợp và duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững Ba khía cạnh cơ bản của chiến lược công ty bao gồm chiến lược tăng trưởng tập trung, chiến lược đa dạng hóa và chiến lược hội nhập.
Trong bài khóa luận này, chúng tôi tập trung vào chiến lược đa dạng hóa, một yếu tố quan trọng trong nghiên cứu Chiến lược phát triển đa dạng hóa liên quan đến việc doanh nghiệp gia nhập vào các ngành mới, khác biệt so với hoạt động ban đầu, nhằm tận dụng năng lực và mô hình kinh doanh hiện có Đây cũng là một chiến lược tăng trưởng dựa trên sự thay đổi căn bản về công nghệ, sản phẩm và lĩnh vực kinh doanh, giúp doanh nghiệp tạo ra những cặp sản phẩm - thị trường mới.
Trong chiến lược cấp công ty, sự thay đổi trong định nghĩa kinh doanh hoặc danh mục đầu tư có thể xảy ra thông qua việc đa dạng hóa, khi một công ty tham gia vào các hoạt động mới Điều này dẫn đến những thay đổi trong hệ thống, cơ cấu hành chính và quy trình quản lý, thường thông qua mua lại hoặc phát triển kinh doanh (Ramanujam và Varadarajan, 1989) Sự thay đổi này có thể bao gồm việc thay đổi nhóm khách hàng, chức năng của khách hàng hoặc áp dụng các công nghệ thay thế cho một hoặc nhiều hoạt động kinh doanh của công ty.
Chiến lược đa dạng hóa giúp doanh nghiệp mở rộng sang nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau Việc đa dạng hóa không chỉ giúp phân tán rủi ro mà còn mang lại nhiều lợi ích tài chính và phi tài chính cho doanh nghiệp.
Đa dạng hóa không chỉ giúp phân tán rủi ro giữa các ngành kinh doanh khác nhau, mà còn mang lại lợi ích lớn hơn cho các nhà đầu tư Thay vì chỉ đơn giản mua cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp hoặc đầu tư vào các quỹ, việc đa dạng hóa chiến lược đầu tư có thể tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro tổng thể.
Việc đa dạng hóa chỉ có ý nghĩa khi nó mang lại lợi ích lớn hơn cho các chủ sở hữu so với việc đầu tư độc lập Do đó, ngành hoặc lĩnh vực được lựa chọn để đa dạng hóa cần phải hấp dẫn và có khả năng tạo ra tỷ suất lợi nhuận cao, đồng thời hỗ trợ cho các lĩnh vực kinh doanh khác hiệu quả hơn so với khi hoạt động độc lập.
Theo Hitt và cộng sự (2007), đa dạng hóa được chia thành hai loại chính: đa dạng hóa liên quan và đa dạng hóa không liên quan Doanh nghiệp áp dụng chiến lược đa dạng hóa liên quan nhằm tạo ra và tận dụng lợi thế kinh tế từ quy mô giữa các lĩnh vực kinh doanh Ngược lại, chiến lược đa dạng hóa không liên quan tập trung vào việc đầu tư tài chính vào các ngành có tiềm năng lợi nhuận cao trong danh mục đầu tư, thay vì mở rộng hoạt động trong cùng chuỗi giá trị hoặc phù hợp với chuỗi giá trị hiện tại.
Để thực hiện chiến lược đa dạng hóa, doanh nghiệp cần có một đội ngũ quản lý cấp cao có khả năng hoạch định, tổ chức, khuyến khích, ủy quyền và kiểm soát hiệu quả Việc quản lý hoạt động kinh doanh đa ngành phức tạp hơn nhiều so với kinh doanh trong một ngành đơn lẻ Các hình thức cụ thể của hoạt động mua bán doanh nghiệp nhằm thực hiện chiến lược này bao gồm mua bán - sáp nhập, giành quyền kiểm soát, liên doanh và liên minh chiến lược.
Chiến lược đa dạng hóa cần dựa trên các nền tảng cơ bản như nguồn lực dư thừa có thể khai thác cho kinh doanh và khả năng quản lý trong các lĩnh vực mà doanh nghiệp mở rộng hoạt động.
1.1.2 Vai trò của chiến lược doanh nghiệp
Chiến lược công ty là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp Nó không chỉ giúp định hướng cho các hoạt động kinh doanh mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh, tối ưu hóa nguồn lực và đáp ứng nhu cầu thị trường Hơn nữa, một chiến lược rõ ràng còn góp phần nâng cao khả năng thích ứng với biến động của môi trường kinh doanh, từ đó đảm bảo sự phát triển lâu dài cho tổ chức.
