Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển MỞ ĐẦU Đầu tư phát triển là một hoạt động kinh tế quan trọng, quyết định đến sự phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia cũng như mỗi địa phương. Đây chính là chìa khóa để tăng trưởng kinh tế và điều chỉnh cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa tạo thế và lực thúc đẩy phát triển đồng thời hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, đầu tư phát triển vừa là nhiệm vụ chiến lược, vừa là một giải pháp chủ yếu để thực hiện các mục tiêu kinh tế xã hội theo hướng tăng trưởng cao, ổn định và bền vững. Bất kỳ quốc gia, địa phương nào muốn có tốc độ tăng trưởng cao, đời sống nhân dân được cải thiện đều phải quan tâm đến đầu tư phát triển. Nhận thấy được tầm quan trọng đó, trong những năm vừa qua tỉnh Thanh Hóa đã biết tận dụng những lợi thế của mình và thực hiện nhiều biện pháp nhằm huy động nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển. Hoạt động đầu tư trên địa bàn tỉnh xây dựng kết cấu hạ tầng. Chính vì vậy, giai đoạn 2005-2009 kết cấu hạ tầng cơ sở của tỉnh Thanh Hóa đã cải thiện đáng kể, tăng trưởng kinh tế của tỉnh liên tục đạt tốc độ tăng trưởng cao, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo đúng hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa các vấn đề y tế, giáo dục và một số vấn đề khác cũng có những tiến đáng kể. Tuy nhiên, so với tiềm năng phát triển của tỉnh Thanh Hóa cũng như số lượng vốn bỏ ra thì những kết quả đấy chưa tương xứng. Hoạt động đầu tư diễn ra sôi nổi, song hiệu quả đầu tư chưa cao, còn tồn tại nhiều hạn chế và bất cập. Do đó, việc tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển trong thời gian tới đây là vấn đề bức xúc của tỉnh. Đây chính là lý do tôi chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020” làm đề tài nghiên cứu trong chuyên đề tốt nghiệp của mình. Mục đích nghiên cứu của chuyên đề tốt nghiệp là đưa ra những giải pháp chủ yếu thích hợp nhất nằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn tỉnh. Để thực hiện được mục đích đó, chuyên đề sẽ phải thực hiện các nhiệm vụ trong phạm vi nghiêm cứu như sau: trình bày những lý luận cơ bản về đầu tư phát triển và hiểu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển đánh giá thực trạng sử dụng vốn đầu tư phát triển địa bàn về phương pháp nghiên cứu, dựa trên phương pháp duy vật Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 1 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển biện chứng, tác giả sử dụng các phương pháp thông kê, tổng hợp và đánh giá, phương pháp so sánh, khái quát hóa và phân tích hóa vấn đề. Về kết cấu của chuyên đề: ngoài phần mở đầu và phần kết luận chuyên đề gồm 3 phần chương. Chương 1: Một số vấn đề cơ bản về đầu tư phát triển và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển. Chương 2: Thực trạng sử dụng vốn đầu tư phát triển địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2005-2009. Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 2 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN 1.1 Khái niệm, vai trò và đặc trưng của đầu tư phát triển 1.1.1 Khái niệm về đầu tư phát triển: “Đầu tư” là thuật ngữ được dùng rất phổ biến trong nghiên cứu cũng như thực tiễn đời sống. Tùy từng góc độ tiếp cận và phạm vi nghiên cứu, đã có nhiều định nghĩa khác nhau về đầu tư. Tuy nhiên, hầu hết các nhà kinh tế đều cho rằng: “Đầu tư là sự hi sinh của các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được kết quả đó”. Nguồn lực hi sinh có thể là tiền, tài nguyên thiên nhiên, sức lao động và trí tuệ. Còn các kết quả có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính, tài sản vật chất và nguồn nhân lực. Đầu tư có thể được chia thành: đầu tư tài chính (gửi tiết kiệm, mua trái phiếu, cổ phiếu…), đầu tư thương mại (mua hàng hóa với giá cao hơn) và đầu tư phát triển. Trong đó: “Đầu tư phát triển là việc sử dụng các nguồn lực ở hiện tại để duy trì tiềm lực của những cơ sở đang hoạt động và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế xã hội” Cụ thể, ĐTPT bao gồm các hoạt động xây dựng, sửa chữa nhà cửa, vật kiến trúc, mua sắm, lắp đặt thiết bị, bồi dưỡng đào tạo nguồn nhân lực đồng thời thực hiện các công việc gắn liền với sự phát huy tác dụng của các tài sản do ĐTPT tạo ra. ĐTPT có những đặc điểm khác biệt so với đầu tư thương mại, đầu tư tài chính. 1.1.2 Những đặc trưng cơ bản của đầu tư phát triển Xuất phát từ khái niệm về ĐTPT và yêu cầu nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ĐTPT, cần thiết phải nghiên cưú bản chất của ĐTPT thông qua việc phân tích những đặc trưng cơ bản sau: Thứ nhất, thời gian đầu tư và thu hồi tùy thuộc vào từng đối tượng và lĩnh vực đầu tư nhưng thường diễn ra trong thời gian dài. Theo quy định của trình tự đầu tư và xây dựng (ĐTXD), thời gian đầu tư được chia thành ba gian đoạn: chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư và vận hành khai thác. Do vậy, muốn nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phải chấp hành nghiêm chỉnh Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 3 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển trình tự ĐTXH, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và kế hoạch phát triển. Quy hoạch phải đi trước một bước làm cơ sở để quản lý chặt chẽ các hoạt động ĐTPT. Cần tập trung đầu tư dứt điểm và có trọng điểm, nâng cao chất lượng, rút ngắn thời gian thực hiện các công việc: lập, thẩm định dự án đầu tư, thiết kế dự toán, hồ sơ giao nhận thầu và thời gian xây dựng công trình, nhanh chóng đưa dự án vào khai thác sử dụng làm tăng năng lực sản xuất, tăng lực phục vụ cho nền kinh tế. Khi đánh giá hiệu quả đầu tư, cần phải quan tâm tới toàn bộ quá trình đầu tư, tránh tình trạng chỉ tập trung vào giai đoạn thực hiện dự án mà không chú ý đến thời gian khai thác sử dụng vì đó là giai đoạn các kết quả đầu tư phát huy tác dụng để đạt tới mục tiêu cuối cùng đã được xác định trong dự án. Quá trình hoạt động đầu tư diễn ra càng dài thì việc bỏ vốn càng gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, thời gian thu hồi vốn đầu tư được các nhà đầu tư quan tâm. Để hoàn thành vốn nhanh khi tiến hành đầu tư cần thiết phải lựa chọn hình thức, trình tự bỏ vốn thích hợp nhằm giảm thiểu thiệt hại do ứ động vốn đầu tư bởi khối lượng xây dựng dở dang. Thứ hai, hoạt động ĐTPT đòi hỏi một khối lượng lớn. Lượng vốn này sẽ đáp ứng yêu cầu của quá trình ĐTXD cơ sở hạ tầng, nhà xưởng, vật kiến trúc, mua sắm máy móc, thiết bị…và quá trình khai thác sử dụng sau này.Muốn có đủ vốn cho quá trình đầu tư phải có tích lũy từ nền kinh tế. Tuy nhiên ở các quốc gia đang phát triển, tiết kiệm trong nước thường không đáp ứng được nhu cầu. Chính vì vậy, cần tích cực thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Cùng với đó cần khắc phục tình trạng sử dụng vốn đầu tư lãng phí, kém hiệu quả. Thứ ba, kết quả đạt được sau quá trình thực hiện đầu tư là những cơ sở vật chất kỹ thuật hoàn chỉnh phục vụ cho các hoạt động khác nhau trong nền kinh tế. Đó thường là các công trình xây dựng có quy mô lớn, phức tạp về mặt kỹ thuật, có giá trị sử dụng lâu dài và sẽ được hoạt động ở ngay nơi mà nó được tạo dựng nên. Do đó các điều kiện về địa lý, địa hình tại địa điểm đầu tư có ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện đầu tư cũng như tác dụng sau này của các kết quả đầu tư. Chính vì thế, trước khi tiến hành công cuộc đầu tư cần phải điều tra và nghiên cứu kỹ càng tác động các nhân tố liên quan. Không làm tốt công tác đó thì không những kết quả đầu tư không thể phát huy hết tác dụng mà nếu phải di rời hoặc phá hủy thì sẽ rất tốn kém, đồng thời còn ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động khác. Thứ tư, tính rủi ro của hoạt động đầu tư là rất lớn do chịu ảnh hưởng rất nhiều của các yếu tố không ổn định. Ngoài những rủi ro thường gặp về thị trường, Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 4 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển thu nhập, thanh toán, các nhà đầu tư còn phải đối mặt với những rủi ro về những bất ổn chính trị, xã hội (chiến tranh, xung đột, biểu tình, tham nhũng…), các chính sách kinh tế, tài chính (chính sách thuế, tiền tệ…) đồng thời còn những bất ổn thiên tai, do điều kiện địa lý không gian. Chính vì vậy, các nhà đầu tư cần có những biện pháp thích hợp để giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Về phía các nhà quản lý, cần có những chính sách rõ rang, hấp dẫn tạo điều kiện để các hoạt động đầu tư diễn ra thuận lợi và hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do các yếu tố rủi ro, từ đó kích thích các nhà đầu tư bỏ vốn phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế. 1.1.3 Vai trò đầu tư phát triển trong nền kinh tế xã hội: 1.1.3.1 Vai trò của đầu tư phát triển tới tăng trưởng kinh tế. Vai trò này của đầu tư thể hiện qua mô hình tổng cung và tổng cầu. Với tổng cầu: đầu tư là một yếu tố chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cầu của nền kinh tế. Theo số liệu của ngân hàng thế giới, đầu tư thường chiếm khoảng 24-28% trong cơ cấu tổng cầu của tất cả các nước trên thế giới. Trong ngắn hạn, sự gia tăng của đầu tư thực chất là gia tăng nhu cầu về hàng hóa, dịch vụ nói chung của NKT. Chúng ta biết rằng tổng sản lượng NKT (Y) chính bằng tổng tiêu dung của dân cư (C), chi tiêu chính phủ, đầu tư (I) và xuất khẩu ròng (NX): Y=C+ G + I +NX Do đó, khi gia tăng đầu tư sẽ thúc đẩy gia tăng sản lượng. Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B ASо AS AD ADо Q 2 QQо Pо P 2 P 1 5 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển Nhìn đồ thị ta thấy, ở trạng thái cân bằng ban đầu, sản lượng của NKT là Qо mức giá chung là Pо. Khi đầu tư tăng lên, đường cầu ADо dịch sang AD, sản lượng cân bằng hiện thời tăng lên từ Qо lên Q và ,mức giá tăng từ Pо lên P. Về tổng cung: đầu tư sẽ dẫn đến tăng vốn sản xuất, nghĩa là nó thêm các nhà máy, thiết bị, phương tiện vận tải mới được đưa vào sản xuất làm tăng thêm khả năng sản xuất của NKT. Sự thay đổi này tác động đến tổng cung làm tổng cung tăng lên( đường ASо dịch chuyển sang AS). Sản lượng tiềm năng tăng từ Q lên Q2 và giá cả giảm xuống từ P xuống P2. Sản lượng tăng và giá cả giảm cho phép tăng tiêu dùng. Tăng tiêu dùng đến lượt mình tiếp tục kích thích sản xuất hơn nữa. Từ năm 1991, nền kinh tế Việt Nam có nhiều khởi sắc với tốc độ tăng trưởng 8,7% và đạt mức cao nhất vào năm 1995 với tốc độ tăng trưởng 9,5%. Sáu năm liên tục (1991-1996), Việt Nam đạt mức tăng trưởng trên 8%. Do sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ của khu vực năm 1997 vì thế tốc độ tăng trưởng của Việt Nam là 5,8% năm 1998 còn 4,8% năm 1999. Từ năm 2003 thì có sự phục hồi, tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2003-2007 là 8,04% năm 2008 là 8,48% năm 2009 có sự khủng hoảng thế giới nên tốc độ tăng trưởng đã bị giảm xuống còn 6,23%. Nếu so sánh các nước khu vực trong khu vực thì tốc độ tăng trưởng của Việt Nam đứng thứ 2 sau Trung Quốc cao hơn các nước ASEAN như Malaysia, Philipin, Indonesia và Thái Lan. Mặc dù giai đoạn từ 1990-2008 tăng trưởng khá cao những vẫn theo chiều rộng. Chất lượng tăng trưởng đã được cải thiện dựa trên sự cải thiện của yếu tố TPF trong tăng trưởng GDP hàng năm từ 14,22% giai đoạn 1992-1997 lên 22,6% thời kỳ 1998-2002 và 28,2% giai đoạn 2003 đến nay tỷ trọng đóng góp của yếu tố vốn và lao động gấp trên 3 lần so với tỷ trọng đóng góp của yếu tố TFP. Tỷ lệ đóng góp khoảng 20% vào tăng trưởng của nhân tổ TFP hiện thấp hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực, ví dụ như: Hàn quốc là 32,2%; Đài Loan 35%; Indonesia 28%; Thái Lan 36%. Các nước phát triển tỷ lệ đóng góp của TFP vào kết quả tăng trưởng thường chiếm cao hơn nhiều, từ 60-75%. Có thể khẳng định rằng, vai trò hạn chế của yếu tố TFP đối với tăng trưởng là một rào cản lớn cho việc nâng cao hiệu quả tăng trưởng kinh tế, nó ảnh hưởng trực tiếp đến các chỉ tiêu năng suất lao động, hiệu quả đầu tư, và nhất là đến khả năng duy trì bức tranh tăng trưởng kinh tế trong dài hạn cũng như khả năng khai thác triệt để các tiềm năng của đất nước. Sự đóng góp của yếu tố TFP thấp còn cho thấy: công nghệ sử dụng trong nền kinh tế của VN chủ yếu là ở trình độ công nghệ thấp (60%), chỉ có 20% công nghệ trình độ cao.Yếu tố Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 6 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển đó đã làm cho năng lực cạnh tranh toàn cầu của VN đang ở điểm số rất thấp. Trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu, thứ hạng của VN luôn bị tụt, năm 2007 tụt đi so với 2006 4 hạng, đến năm 2008, lại tụt đi 3 hạng. Hiện nay chúng ta chỉ đạt 3,89 điểm và đứng thứ 77/125 nước. Trong số 2 nhân tố tăng trưởng theo chiều rộng là vốn và lao động thì yếu tố vốn đóng vai trò quyết định nhất. Hiện nay tăng trưởng GDP của VN vẫn chịu ảnh hưởng lớn (đến 60%) là do yếu tố vốn. Mô hình tăng trưởng của VN còn được gọi là mô hình tăng trưởng dựa vào vốn, trong khi vốn lại được sử dụng chưa có hiệu quả, mà quan trọng hơn chúng ta lại là nước không có lợi thế vốn. Nếu trong những năm tới, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, các nhà đầu tư nước ngoài giảm tốc độ đầu tư vốn vào Việt Nam, dòng vốn ODA, vay thương mại bị gián đoạn, điều đó chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến khả năng duy trì tốc độ tăng trưởng GDP cao của Việt nam. Xem xét tốc độ tăng trưởng GDP và sự biến động của tỷ lệ tiết kiệm và tỷ lệ đầu tư cho thấy nền kinh tế Việt Nam từ đầu thập niên 1990 tốc độ tăng trưởng cao gắn liền gia tăng tỷ lệ tiết kiệm trong nước và tỷ lệ đầu tư trong GDP. Nếu trong giai đoạn 1986-1990 tỷ lệ tiết kiệm thấp và đầu tư trong GDP thấp chỉ là 2,4% và 12,6% thì tốc độ tăng trưởng chỉ là 4,3%. Trong giai đoạn 1991-1995 tỷ lệ tiêt kiệm và tỷ lệ đầu tư là 14,7% và 22,3% thì tỷ lệ tăng trưởng là tăng lên mạnh mẽ là 8,2%. Trong giai đoạn 1996-2000 thì tỷ lệ đầu tư là 33,2% tốc độ tăng trưởng GDP giảm nhẹ xuống còn 7%. Đặc biệt giai đoạn 2001-2009 tỷ lệ đầu tư là 38,8% thì tỷ lệ tăng trưởng trung bình là 7,62%, sự sụt giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 1998- 2003 bị sụt giảm một phần là do khủng hoảng kinh tế một phần là do cơ chế chính sách ngày càng không theo kịp tình hình mới làm cho hiệu quả đầu tư giảm sút nhanh, dẫn đến tỷ lệ đầu tư tăng nhanh trong khi tốc độ tăng trưởng GDP vẫn chưa phục hồi so với thời kỳ trước khủng hoảng. 1.1.3.2 ĐTPT tác động đến chuyển dịch kinh tế. Có hai nhân tố quan trọng cho quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế là vốn đầu tư và lao động. Trong đó, vốn đầu tư giữ vai trò quyết định. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy, con đường tất yếu có thể tăng trưởng nhanh là tăng cường đầu tư nhằm tạo ra sự phát triển ở khu vực công nghiệp, khu vực dịch vụ. Đối với ngành nông, lâm, ngư nghiệp, do những hạn chế về đất đai, về khả năng sinh học nên để đạt được tốc độ tăng trưởng trên 6% là tương đối khó khăn. Như Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 7 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển vậy, chính đầu tư quyết định quá trình chuyển dịch kinh tế ở các quốc gia nhằm đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh của toàn bộ NKT. Cơ cấu đầu tư theo ngành là cơ cấu đầu tư theo từng ngành kinh tế quốc dân cũng như từng tiểu ngành, thể hiện thực hiện chính sách ưu tiên phát triển, chính sách đầu tư đối với từng ngành theo mục tiêu nhất định. Nghiên cứu đầu tư theo 3 nhóm ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, mục đích là phân tích đánh giá tình hình đầu tư, thực hiện đường lối CNH-HĐH của Đảng trong đó, ưu tiên phát triển công nghiệp và dịch vụ, chú ý phát triển nông nghiệp vì nước ta vẫn là nước chiếm tỷ lệ lớn về nông nghiệp có vị trí rất quan trọng trong tiến trình phát triển. Ngoài ra, ĐTPT còn tác dụng chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ. Cơ cấu đầu tư hợp lý sẽ giải quyết nhũng mất cân đối về phát triển giữa các vùng lãng thổ. Vai trò của cơ cấu đầu tư tới chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH- HĐH ở Việt Nam. Đầu tư có tác dụng đến chuyển dịch kinh tế. Đầu tư góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp và chiến lược phát triển kinh tế xã hội của nước ta trong từng thời kỳ, tạo sự phát huy nội lực kinh tế, trong khi vẫn coi trọng yếu tố ngoại lực. Đối với cơ cấu ngành, đầu tư vốn vào ngành nào, quy mô vốn đầu tư từng ngành nhiều hay ít, việc sự dụng hiệu quả cao hay thấp…đều ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng, đến khả năng tăng cường cơ sở vật chất từng ngành tạo tiền đề vật chất cơ sở để phát triển các ngành mới…do dó làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành. Đối với cơ cấu lãnh thổ, đầu tư giải quyết những mất cân đối về phát triển giữa các vùng lãnh thổ, đưa những vùng thoát ra khỏi vùng yếu kém, phát huy tối đa về lợi thế tài nguyên, địa lý, kinh tế, chính trị… của những vùng có khả năng phát triển nhanh hơn làm bàn đạp thúc đẩy các vùng khác phát triển. Cơ cấu đầu tư theo ngành kinh tế Việt Nam chủ yếu tập trung vào kĩnh vực dịch vụ và công nghiệp- xây dựng, tỷ trọng đóng góp của vốn đầu tư vào 2 ngành này khá cao và duy trì ở mức 40-50 %, tỷ trọng đầu tư vào lĩnh vực nông- lâm, ngư nghiệp vẫn còn thấp chỉ ở mức trên dưới 10% những năm gần đây lại có xu hướng sụt giảm. Để thấy rõ hơn tác động của yếu tố vốn đến tăng trưởng kinh tế chúng ta đi vào tìm hiểu vai trò của vốn đối với từng lĩnh vực kinh tế cụ thể. Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 8 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển Biểu 1.1 Biểu cơ cấu vốn đầu tư Việt Nam 2000-2007 Nguồn: Thời báo kinh tế việt nam Do có sự thay đổi tích cực trong cấu trúc tăng trưởng kinh tế theo ngành, nên cơ cấu ngành kinh tế nước ta năm 2007 tiếp tục có dấu hiệu chuyển dịch theo xu thế tích cực. Có thể theo dõi xu hướng này qua bảng sau: Bảng 1.1: Cơ cấu đầu tư và cơ cấu ngành kinh tế thời kỳ 2000 – 2007(%) Năm Cơ cấu GDP NN CN DV Cơ cấu vốn đầu tư NN CN DV 2000 24,53 36,73 38,73 13,8 39,3 46,9 2001 23,24 38,13 38,63 9,6 42,2 48,0 2002 23,03 38,49 38,48 8,8 42,3 48,9 2003 22,54 39,47 37,99 8,5 41,3 50,3 2004 21,81 40,21 37,98 7,9 42,7 49,4 2005 20,97 41,02 38,01 7,5 42,6 49,9 2006 20,4 41,52 38,08 7,5 41,1 51,4 2007 20,0 41,8 38,5 6,5 43,5 50,0 Nguồn: tính toán của tác giả từ số liệu của Tổng cục thống kế VN Cơ cấu ngành kinh tế chuyển dịch theo xu hứớng tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp và dịch vụ, giảm tỷ trọng khu vực nông nghiệp cả theo GDP và lao động. Tỷ trọng khu vực công nghiệp trong GDP liên tục tăng lên; nếu như năm 2000 khu vực công nghiệp và xây dựng chỉ chiếm 36,7% thì đến năm 2006 đã tăng lên là 41,5% và năm 2007 lại tiếp tục tăng lên 41,8%. Tỷ trọng khu vực dịch vụ sau nhiều năm giảm sút đã tăng trở lại từ năm 2005, đến năm 2007 đã chiếm 38,5%. Ngược lại, tỷ trọng khu vực nông nghiệp đã giảm từ 24,5% năm 2000 xuống còn 20,4% năm Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 9 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Khoa Kế hoạch và Phát triển 2006 và năm 2007 chỉ còn 20%. Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế tiếp tục thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động và phân bố lại dân cư. Có được sự chuyển dịch cơ cấu ngành theo đúng xu thế nói trên là do từng khu vực, từng ngành kinh tế đều có xu hướng chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, tăng cường các mối liên kết kinh tế trực tiếp giữa các ngành kinh tế với nhau; gắn kết sản xuất với thị trường, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội, thích ứng ngày càng nhiều với các đòi hỏi khắt khe của quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng và toàn diện nền kinh tế. Cụ thể: (i) Trong ngành công nghiệp: Cơ cấu sản xuất và chất lượng sản phẩm đều có những bước chuyển biến tích cực. Tỷ lệ công nghiệp chế tác, công nghiệp cơ khí chế tạo và tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm ngày càng tăng lên. Số sản phẩm cạnh tranh được trên thị trường ngày càng nhiều. Năng suất lao động ngành công nghiệp tăng lên khá nhanh. (ii) Cơ cấu nông nghiệp và kinh tế nông thôn tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng hiệu quả và nâng cao trình độ công nghệ thông qua ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, bảo quản và chế biến, đặc biệt là trong lĩnh vực thủy sản. Liên kết công, nông nghiệp ngày càng chặt chẽ hơn, cho phép nâng cao đáng kể giá trị nông sản hàng hóa, nhất là nông sản hàng hóa xuất khẩu. Các ngành nghề phi nông nghiệp ở nông thôn tiếp tục phát triển đa dạng, tập trung vào những ngành nghề có giá trị gia tăng cao. Ngành Thủy sản năm 2007 vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng giá trị tăng thêm khá cao (9,9%) (iii) Khu vực dịch vụ đã tiếp tục tập trung phát triển một số ngành dịch vụ có tiềm năng để phát huy ưu thế và khả năng cạnh tranh như du lịch, vận tải biển, tài chính, ngân hàng, chứng khoán. Phát triển mạnh mẽ thương mại, bảo đảm hàng hóa lưu thông thông suốt trong thị trường nội địa và thị trường quốc tế. Tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hôi tăng trưởng khoảng 22,5% so với năm 2006. Mở rộng mạnh mẽ các loại thị trường, cả thị trường thành thị và thị trường nông thôn, thị trường miền núi. Phát triển du lịch Việt Nam trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở khai thác có hiệu quả lợi thế về điều kiện tự nhiên, sinh thái, truyền thống văn hóa lịch sử. Lượng khách quốc tế đến Việt Nam namư 2007 tăng khoảng 25% so với 2006 (4,3 – 4,5 lượt người). Do đó, cần đầu tư vào những vùng kém phát triển để đưa những vùng đó thoát khỏi tình trạng đói nghèo, đồng thời ĐTPT phải phát huy những lợi thế so Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B 10 [...]... thái trong thời giai nhất định Vốn đầu tư phát triển gồm: Vốn đầu tư cơ bản; vốn lưu động bổ sung và vốn đầu tư phát triển khác Nội dung của 3 bộ phận cấu thành nên vốn đầu tư phát triển toàn xã hội: a Vốn đầu tư cơ bản là số vốn đầu tư để tạo ra tài sản cố định Nó bao gồm vốn đầu tư xây dựng cơ bản và chi phí cho sửa chữa lớn TSCĐ Vốn đầu tư xây Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B Chuyên đề thực tập... nghèo trên 50% là Bá Thước, Lang Chánh, Quan Hóa, Quan Sơn, Mường Lát, Như Xuân, Thường Xuân Tỷ lệ hộ nghèo đang là một thách thức lớn đối với Thanh Hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội 2.3 Thực trạng sử dụng vốn đầu tư phát triển ở Thanh Hóa giai đoạn 2005 đến năm 2009 2.3.1 Các nguồn hình thành vốn đầu tư phát triển ở tỉnh Thanh Hóa Theo nguồn hình thành vốn đầu tư phát triển thì ở Thanh Hóa. .. động đến hiệu quả sử dụng VĐT Nghiên cứu những nhân tố này, các nhà quản lý, chủ đầu tư sẽ có những biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư một cách đồng bộ, phù hợp và khả thi Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B Chuyên đề thực tập tốt nghiệp 23 Khoa Kế hoạch và Phát triển Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ SỬ DỤNG VỐN ĐẦU TƯ Ở THANH HÓA 2.1 Tổng quan về điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh Thanh Hóa. .. giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư ỏ cả tầm vĩ mô và vi mô Tùy theo mục đích nghiên cứu, việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sẽ được lựa chọn ở cấp độ phù hợp Trong khuôn khổ báo cáo này, em chỉ nghiên cứu ở cấp độ vĩ mô Đó là cơ sở quan trọng để nghiên cứu và đề xuất ra các giải pháp thích hợp nhất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. .. phát triển Vốn đầu tư phát triển cộng với các loại vốn khác nên gọi là tổng vốn đầu tư hoặc tổng vốn đầu tư xã hội hoặc vốn đầu tư phát triển toàn xã hội Việc xác định vốn đầu tư còn phụ thuộc vào phạm vi nghiên cứu Trên giác độ doanh nghiệp hoặc các đơn vị sản xuất kinh doanh thì các khoản đầu tư nào đó của doanh nghiệp nhằm đem lại kết quả trong tư ng lai (lợi nhuận), chẳng hạn như việc đầu tư vào... thuận lợi cho việc xây dựng những giải pháp cơ bản nhằm khai thác triệt để, kết hợp hài hòa và sử dụng thật hiệu quả mọi nguồn vốn ĐTPT 1.3 Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển 1.3.1 Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư: Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B Chuyên đề thực tập tốt nghiệp 18 Khoa Kế hoạch và Phát triển Xã hội luôn phải đối mặt với những mâu thuẫn gay gắt giữa nhu cầu ngày càng tăng của... nước nhận đầu tư Kinh nghiệm phát triển hiện đại của một số nước Đông Á cho thấy rằng, đầu tư trực tiếp nước ngoài đống vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của quốc gia này Vấn đề hiệu quả sử dụng vốn FDI tùy thuộc rất nhiều vào cách thức huy động, quản lý sử dụng tại nước tiếp nhận đầu tư chứ không chỉ là ý đồ của chủ đầu tư Đối với Việt Nam, cho đến nay các hoạt động thu hút vốn đầu tư trực... theo yêu cầu của từng thời kỳ với định hướng và hiệu quả đầu tư trong từng ngành -Chỉ tiêu tăng kim ngạch xuất khẩu: đánh giá ảnh hưởng của việc sử dụng vốn đầu tư đến mức tăng giá trị xuất khẩu hang hóa mà các dự án đầu tư sản xuất ra - Chỉ tiêu tăng thu ngân sách: chỉ tiêu này sẽ đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư đối với vấn đề tăng thu NSNN trên địa bàn 1.3.2.2 Các chỉ tiêu xã hội - Chỉ tiêu giải... của vốn đầu tư: thể hiện ở việc thực hiện các mục tiêu khác như: sự thay đổi về môi trường sống, điều kiện lao động, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, đào tạo, văn hóa thể thao và các mục tiêu chính trị an ninh, quốc phòng và bảo vệ sinh thái… 1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển Khi đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư ở tầm vĩ mô, các nhà quản lý, các nhà kinh tế thường sử dụng. .. Chỉ tiêu hiệu suất vốn đầu tư (Hi): biểu diễn mối quan hệ so sánh giữa mức tăng tổng sản phẩm quốc nội với vốn bỏ ra trong kỳ Hi =∆GDP/ I Phạm Thị Dung Kinh tế phát triển 48B Chuyên đề thực tập tốt nghiệp 19 Khoa Kế hoạch và Phát triển Trong đó: Hi : hiệu xuất vốn đầu tư trong kỳ ∆GDP: mức tăng tổng sản phẩm quốc nội trong kỳ I: vốn đầu tư trong kỳ Hi phản ánh tổng hợp hiệu quả sử dụng vốn đầu tư Nó cho . cơ bản về đầu tư phát triển và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển. Chương 2: Thực trạng sử dụng vốn đầu tư phát triển địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn. về đầu tư phát triển và hiểu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển đánh giá thực trạng sử dụng vốn đầu tư phát triển địa bàn về phương pháp nghiên cứu, dựa trên