SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN ẢNH HƯỞNG CỦA DỊCH COVID 19 đến GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM TRONG THỰC TIỄN HIỆN NAY

Lý do ch ọn đề tài

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghiệp hóa hiện nay, khi chủ nghĩa xã hội đang trải qua thời kỳ khó khăn, việc làm rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết Điều này cần được xem xét cả về lý luận lẫn thực tiễn, nhằm đối phó với những biến động tiêu cực trong quá trình chuyển đổi từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ tác động đến sự chuyển biến của lịch sử thế giới qua việc thay đổi các hình thái kinh tế và chế độ kinh tế, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tình hình kinh tế, chính trị và xã hội toàn cầu Điều này dẫn đến sự thay đổi trong quá trình sản xuất cụ thể và hình ảnh phát triển của thế giới.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là cần thiết để hiểu rõ nội dung và điều kiện khách quan quy định Để củng cố sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, cần thực hiện các biện pháp cụ thể Đại dịch Covid-19 đã tác động nghiêm trọng đến giai cấp công nhân tại Việt Nam, đặc biệt là trong làn sóng dịch thứ 4, khi nhiều khu công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề Hàng trăm ngàn công nhân mất việc làm, dẫn đến cuộc sống gặp nhiều khó khăn Hiện tại, 1/3 số ca mắc Covid-19 là công nhân lao động, cho thấy tính cấp bách trong việc khắc phục hậu quả dịch bệnh Nhiều lao động rơi vào tình trạng thất nghiệp hoặc phải làm việc phi chính thức, điều này càng khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ và nâng cao quyền lợi cho giai cấp công nhân.

2 công nhân thoát khỏi tình tragj tê liệt là nhiệm vụ cấp bách của toàn Đảng toàn dân ngay lúc này

Nhóm đã chọn đề tài “Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân - Ảnh hưởng của dịch COVID-19 đến giai cấp công nhân Việt Nam trong thực tiễn hiện nay” Việc nghiên cứu sâu về đề tài này có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết những khó khăn và thách thức mà giai cấp công nhân Việt Nam đang đối mặt trong bối cảnh hiện tại.

Nhi ệ m v ụ c ủa đề tài

- Làm rõ sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân

- Làm rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

- Làm rõ những ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến giai cấp công nhân Việt Nam trong thực tiễn hiện nay

- giá thực trạng tác động của dịch Covid-19 đến giai cấp công nhân hiện nay

- Đề xuất một số giải pháp để khắc phục ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến giai cấp công nhân hiện

SỨ M Ệ NH L Ị CH S Ử C Ủ A GIAI C Ấ P CÔNG NHÂN

Quan điểm cơ bả n c ủ a ch ủ nghĩa Mác -Lênin v ề giai c ấ p công nhân v à s ứ m ệ nh

sử thếgiới của giai cấp công nhân

1.1 Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân

❖ Khái niệm giai cấp công nhân

C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp công nhân như giai cấp vô sản; giai cấp vô sản hiện đại; giai cấp công nhân hiện đại; giai cấp công nhân đại công nghiệp Đó là những cụm từ đồng nghĩa để chỉ: giai cấp công nhân - con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại Các ông còn dùng những thuật ngữ có nội dung hẹp hơn để chỉ các loại công nhân trong các ngành sản xuất khác nhau, trong những giai đoạn phát triển khác nhau của công nghiệp: công nhân khoáng sản, công nhân công trường thủ công, công nhân công xưởng, công nhân nông nghiệp Dù diễn đạt bằng những thuật ngữ khác nhau, song giai cấp công nhân được các nhà kinh điển xác định trên hai phương diện cơ bản: kinh tế-xã hội và chính trị-xã hội

• Giai c ấp công nhân trên phương diệ n kinh t ế - xã h ộ i

Giai cấp công nhân trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa là những người lao động trực tiếp hoặc gián tiếp sử dụng các công cụ sản xuất công nghiệp hiện đại Họ thực hiện lao động với phương thức công nghiệp tiên tiến, đặc trưng bởi việc sản xuất bằng máy móc, tính xã hội hóa cao, năng suất lao động vượt trội, và góp phần tạo ra của cải vật chất cho xã hội mới.

Quá trình phát triển của giai cấp công nhân được C.Mác và Ph.Ăngghen mô tả rõ ràng, cho thấy sự chuyển biến từ công trường thủ công sang công xưởng Trong môi trường thủ công, người công nhân sử dụng công cụ của mình, trong khi ở công xưởng, họ phải phục vụ máy móc C.Mác nhấn mạnh sự thay đổi này đã ảnh hưởng sâu sắc đến bản chất và vai trò của người công nhân trong sản xuất.

Ph.Ăngghen, công nhân công nghiệp công xưởng là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại

Trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, các tác giả nhấn mạnh rằng sự phát triển của đại công nghiệp dẫn đến sự suy tàn của các giai cấp khác, trong khi giai cấp vô sản lại chính là sản phẩm của nền công nghiệp hiện đại Họ so sánh công nhân với những phát minh của thời đại mới, khẳng định rằng công nhân Anh là biểu tượng tiêu biểu cho nền công nghiệp hiện đại.

• Giai c ấp công nhân trên phương diệ n chính tr ị - xã h ộ i

Chủ nghĩa tư bản đã phát triển song hành với sự hình thành giai cấp công nhân, một sản phẩm xã hội của quá trình này Giai cấp công nhân, hay còn gọi là giai cấp vô sản, bao gồm những công nhân làm thuê hiện đại, những người không sở hữu tư liệu sản xuất và buộc phải bán sức lao động để sinh tồn Điều này cho thấy rằng sự tồn tại của giai cấp công nhân gắn liền với chế độ làm thuê trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

C.Mác và Ph.Ăngghen chỉ rõ, đó là giai cấp của những người lao động không có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội họ phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư Chính điều này khiến cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản “Những công nhân ấy, buộc phải tự bán mình để kiếm ăn từng bữa một, là một hàng hóa, tức là một món hàng đem bán như bất cứ món hàng nào khác, vì thế, họ phải chịu hết mọi sự may rủi của cạnh tranh, mọi sự lên xuống của thị trường”

Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa nằm ở sự đối lập giữa lực lượng sản xuất xã hội hóa ngày càng mở rộng và quan hệ sản xuất dựa trên chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất Mâu thuẫn này thể hiện rõ ràng qua lợi ích giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản Lao động sống của công nhân không chỉ là nguồn gốc của giá trị thặng dư mà còn là nền tảng cho sự giàu có của giai cấp tư sản, phụ thuộc vào việc khai thác tối đa giá trị thặng dư từ công nhân.

Theo chủ nghĩa Mác-Lênin, giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội phát triển cùng với nền công nghiệp hiện đại, lao động bằng phương thức công nghiệp tiên tiến và tham gia vào sản xuất vật chất Họ là người làm thuê, không sở hữu tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư Do đó, lợi ích của giai cấp công nhân đối lập với lợi ích của giai cấp tư sản Giai cấp công nhân có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiến tới chủ nghĩa cộng sản toàn cầu.

❖ Đặc điểm của giai cấp công nhân

Nghiên cứu giai cấp công nhân từ góc độ kinh tế - xã hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, Mác và Ăngghen đã cung cấp một cái nhìn khoa học về giai cấp vô sản, đồng thời làm rõ những đặc điểm quan trọng của nó như một giai cấp cách mạng với sứ mệnh lịch sử toàn cầu Những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân bao gồm tính chất tập trung, sự phát triển của ý thức giai cấp, và vai trò tiên phong trong cuộc đấu tranh cho công bằng xã hội.

Giai cấp công nhân có đặc điểm nổi bật là lao động theo phương thức công nghiệp, sử dụng máy móc làm công cụ lao động, từ đó tạo ra năng suất lao động cao và thúc đẩy quá trình xã hội hóa trong sản xuất.

Giai cấp công nhân, sản phẩm của nền đại công nghiệp, đóng vai trò chủ thể trong quá trình sản xuất vật chất hiện đại Họ đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến và phương thức sản xuất hiện đại, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội ngày nay.

Nền sản xuất đại công nghiệp cùng với các phương thức sản xuất tiên tiến đã hình thành cho giai cấp công nhân những phẩm chất nổi bật như tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lý lao động công nghiệp Đây là một giai cấp cách mạng, mang trong mình tinh thần cách mạng triệt để.

Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển song song với sự phát triển của nền công nghiệp hiện đại Họ đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế và xã hội.

Trong tiến trình lịch sử chuyển đổi từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa thường không sở hữu tư liệu sản xuất và phải làm thuê cho giai cấp tư sản, dẫn đến việc bị bóc lột giá trị thặng dư Ngược lại, ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân và nhân dân lao động nắm giữ tư liệu sản xuất chủ yếu, hợp tác lao động vì lợi ích chung của toàn xã hội, bao gồm cả lợi ích chính đáng của bản thân họ.

1.2 Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là thực hiện những nhiệm vụ quan trọng với vai trò là lực lượng tiên phong trong cuộc cách mạng hướng tới việc thiết lập hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Giai c ấ p công nhân v à vi ệ c th ự c hi ệ n s ứ m ệ nh l ị ch s ử c ủ a giai c ấ p công nhân

2.1 Giai cấp công nhân hiện nay

So với giai cấp công nhân thế kỷ XIX, giai cấp công nhân hiện nay vừa có những điểm tương đồng, vừa có sự khác biệt rõ rệt Những biến đổi mới trong điều kiện lịch sử hiện tại cần được làm rõ theo quan điểm lịch sử - cụ thể của chủ nghĩa Mác - Lênin Việc này không chỉ khẳng định giá trị của chủ nghĩa Mác - Lênin mà còn giúp bổ sung và phát triển nhận thức mới về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong bối cảnh hiện đại.

Giai cấp công nhân hiện nay đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất công nghiệp hiện đại, ngày càng mang tính xã hội hóa cao Tại các nước phát triển, sự phát triển của Đảng Cộng sản thường tỷ lệ thuận với sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học và phong trào công nhân Ở Việt Nam, quy luật này được thể hiện qua những đặc thù riêng, xuất phát từ hoàn cảnh và điều kiện lịch sử cụ thể của đất nước.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin, phong trào công nhân và phong trào yêu nước Đây là một phát kiến quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện vai trò của giai cấp công nhân trong sự phát triển kinh tế của đất nước.

Giống như thế kỷ XIX, xung đột lợi ích giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân vẫn tiếp diễn, tiếp tục là nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại.

Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn giữ giá trị khoa học và cách mạng, đóng vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân, phong trào công nhân và quần chúng lao động Điều này có ý nghĩa thực tiễn to lớn trong cuộc chiến chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh phát triển của thế giới hiện nay.

❖Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại

• Xu hướng “Trí tuệ hóa” tăng nhanh

Trong bối cảnh cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, công nhân đang ngày càng trở nên trí tuệ hóa, phản ánh xu hướng phát triển kinh tế tri thức Tri thức hóa công nhân không chỉ là một khái niệm mới mà còn là một quá trình quan trọng, dẫn đến sự xuất hiện của các thuật ngữ như "công nhân tri thức", "công nhân trí thức", "công nhân áo trắng" và "lao động trình độ cao" Nền sản xuất và dịch vụ hiện đại yêu cầu người lao động cần có kiến thức sâu rộng và kỹ năng nghề nghiệp để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Hiện nay, công nhân được đào tạo bài bản và thường xuyên cập nhật kỹ năng để thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trong sản xuất Hao phí lao động hiện đại chủ yếu là hao phí trí lực, không còn chỉ là hao phí sức lực cơ bắp Bên cạnh nhu cầu vật chất, nhu cầu tinh thần và văn hóa của công nhân ngày càng phong phú và đa dạng, đòi hỏi chất lượng hưởng thụ tinh thần cao hơn.

• Xu hướng “trung lưu hóa” gia tăng

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, một bộ phận công nhân đã tham gia sở hữu tư liệu sản xuất qua chế độ cổ phần hóa, dẫn đến việc họ không còn là “vô sản” và có khả năng đạt được mức sống “trung lưu” Tuy nhiên, ở các nước tư bản, do tỷ lệ sở hữu thấp, họ vẫn phụ thuộc vào các cổ đông lớn trong quá trình sản xuất và phân chia lợi nhuận Điều này khiến giai cấp công nhân tiếp tục bị bóc lột nặng nề bởi các tập đoàn xuyên quốc gia và nhà nước của các nước tư bản phát triển.

Người công nhân hiện đại, với tri thức và khả năng làm chủ công nghệ, cùng sự sáng tạo trong sản xuất, đang có điều kiện vật chất thuận lợi để tự giải phóng Họ trở thành nguồn lực cơ bản và là vốn xã hội quan trọng nhất trong nền kinh tế hiện đại.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, lao động công nghiệp ngày càng thể hiện tính chất xã hội hóa rõ rệt, hình thành nên "chuỗi giá trị toàn cầu" Quá trình sản xuất một sản phẩm hiện nay kết nối nhiều công đoạn từ các vùng, miền, quốc gia và khu vực khác nhau, đồng thời xuất hiện những hình thức liên kết và mô hình lao động mới.

Xuất khẩu lao động tại chỗ và làm việc tại nhà đang trở thành xu hướng nổi bật trong bối cảnh quốc tế hóa các tiêu chuẩn sản xuất công nghiệp như ISO 9001 và 9002 Lực lượng sản xuất hiện đại không còn giới hạn trong phạm vi quốc gia, mà đã phát triển thành một lực lượng sản xuất toàn cầu, phản ánh sự kết nối và hợp tác của các nhóm chuyên gia quốc tế.

2.2 Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên thế giới hiện nay

❖Về nội dung kinh tế - xã hội

Để phát huy vai trò chủ thể của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội, việc phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản hiện nay là rất quan trọng Sự tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và các lực lượng lao động dịch vụ trình độ cao chính là yếu tố kinh tế - xã hội thúc đẩy các tiền đề của chủ nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Mâu thuẫn lợi ích giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản ngày càng sâu sắc, cả ở cấp quốc gia và toàn cầu Toàn cầu hóa hiện nay thể hiện rõ tính chất tư bản chủ nghĩa, dẫn đến bất công và bất bình đẳng xã hội Điều này đã thúc đẩy cuộc đấu tranh chống lại chế độ bóc lột giá trị thặng dư trên toàn thế giới, nhằm xây dựng một trật tự xã hội mới công bằng và bình đẳng, thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Trong các nước tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân và lao động đấu tranh chống lại bất công và bất bình đẳng xã hội, với mục tiêu lâu dài là giành quyền lực cho giai cấp công nhân Các Đảng Cộng sản tại đây đã nêu rõ mục tiêu này trong Cương lĩnh chính trị của họ Ngược lại, ở các nước xã hội chủ nghĩa, nơi Đảng Cộng sản nắm quyền, nhiệm vụ lịch sử của giai cấp công nhân là lãnh đạo công cuộc đổi mới, thực hiện các nhiệm vụ trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là xây dựng Đảng cầm quyền vững mạnh và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa để phát triển đất nước một cách nhanh chóng và bền vững.

❖Về nội dung văn hóa, tư tưởng

Trong bối cảnh thế giới hiện nay, giai cấp công nhân phải thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình trong lĩnh vực văn hóa và tư tưởng thông qua cuộc đấu tranh ý thức Cuộc chiến này diễn ra giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản, đặc biệt trong nền kinh tế thị trường với những tác động tiêu cực của nó Niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa, khi đối mặt với các thử thách, càng làm cho cuộc đấu tranh tư tưởng giữa hai hệ thống này trở nên phức tạp và gay gắt hơn Do đó, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức và củng cố niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động, cùng với việc thực hiện chủ nghĩa quốc tế chân chính dựa trên tinh thần yêu nước và dân tộc, chính là nội dung cốt lõi của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

ẢNH HƯỞ NG C Ủ A D Ị CH COVID- 19 ĐẾ N GIAI C Ấ P CÔNG NHÂN

Khái ni ệ m, s ứ m ệ nh l ị ch s ử c ủ a giai c ấ p công nhân Vi ệ t Nam

1.1 Khái niệm giai cấp công nhân Việt Nam

Tại Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã xác định:

Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội lớn và đang phát triển, bao gồm cả lao động chân tay và trí óc, làm công hưởng lương trong các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp Sự ra đời và phát triển của giai cấp công nhân này gắn liền với chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp tại Việt Nam Giai cấp công nhân Việt Nam có những đặc điểm nổi bật riêng, phản ánh sự đa dạng và vai trò quan trọng của họ trong nền kinh tế quốc dân.

Giai cấp công nhân Việt Nam xuất hiện trước giai cấp tư sản vào đầu thế kỷ XX, nhưng phát triển chậm do phải đối kháng trực tiếp với chế độ tư bản thực dân Pháp và các lực lượng tay sai của chúng.

Trong cuộc đấu tranh giành độc lập trước tư bản thực dân và phong kiến, giai cấp công nhân đã khẳng định vai trò lãnh đạo quan trọng, trở thành lực lượng chính trị tiên phong trong cuộc giải phóng dân tộc Họ đã giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa dân tộc Việt Nam và các thế lực thống trị, mở ra con đường phát triển cho đất nước trong thời đại cách mạng vô sản.

Giai cấp công nhân Việt Nam, mặc dù mới hình thành và còn mang nhiều đặc điểm của xã hội nông nghiệp, đã nhanh chóng được tôi luyện qua các cuộc đấu tranh cách mạng Từ khi Đảng Cộng sản ra đời, công nhân Việt Nam đã nhận thức rõ sứ mệnh lịch sử của mình, thể hiện tinh thần yêu nước và đoàn kết Phong trào công nhân dưới sự lãnh đạo của Đảng không chỉ gắn liền với truyền thống đấu tranh của dân tộc mà còn thể hiện sự trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin và các lý tưởng cách mạng.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Giai cấp công nhân, với tinh thần cách mạng triệt để, đóng vai trò lãnh đạo trong sự nghiệp cách mạng thông qua Đảng Cộng sản - đội tiên phong của họ.

Đại bộ phận công nhân Việt Nam xuất thân từ nông dân và các tầng lớp lao động khác, tạo nên mối liên hệ chặt chẽ với nhau Họ có chung lợi ích và nguyện vọng đấu tranh cho độc lập, tự do và phát triển dân tộc, hướng tới chủ nghĩa cộng sản Điều này tạo thuận lợi cho việc xây dựng khối liên minh giai cấp với nông dân và trí thức, góp phần vào đại đoàn kết toàn dân tộc Đây là cơ sở xã hội vững chắc để thực hiện các nhiệm vụ cách mạng và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong quá khứ cũng như hiện tại.

Giai cấp công nhân Việt Nam, với nguồn gốc từ lịch sử hình thành và phát triển vào đầu thế kỷ XX, đã trải qua nhiều biến đổi trong hơn 45 năm đổi mới Những thay đổi này xuất phát từ tác động của tình hình kinh tế - xã hội trong nước cũng như ảnh hưởng từ bối cảnh quốc tế Các đặc điểm của giai cấp công nhân hiện nay đã được điều chỉnh và phát triển, phản ánh những biến động quan trọng trong xã hội và kinh tế.

Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đang phát triển mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước Họ không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế tri thức mà còn chú trọng bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay rất đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp và hiện diện trong mọi thành phần kinh tế Tuy nhiên, đội ngũ công nhân trong khu vực kinh tế nhà nước vẫn là tiêu biểu, đóng vai trò nòng cốt và chủ đạo trong sự phát triển kinh tế đất nước.

Công nhân tri thức và công nhân trẻ được đào tạo nghề theo chuẩn mực học vấn và văn hóa, là lực lượng chủ đạo trong giai cấp công nhân và phong trào công đoàn Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang phát triển mạnh mẽ, giai cấp công nhân Việt Nam đang đối mặt với cả cơ hội phát triển lẫn thách thức mới.

Để hoàn thành sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh hiện tại, cần chú trọng vào việc xây dựng và phát triển giai cấp công nhân vững mạnh và hiện đại Đồng thời, công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng cũng cần được đặt lên hàng đầu, đảm bảo Đảng lãnh đạo và cầm quyền một cách thực sự hiệu quả.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

17 trong sạch vững mạnh Đó là điểm then chốt để thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ở Việt Nam

1.2 Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo cách mạng thông qua Đảng Cộng sản Việt Nam Họ đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và là lực lượng tiên phong trong xây dựng chủ nghĩa xã hội Giai cấp công nhân đóng vai trò quan trọng trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh Đồng thời, họ là lực lượng nòng cốt trong liên minh với nông dân và trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Giai cấp công nhân Việt Nam đóng vai trò tiên phong trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Họ tập trung giải quyết các nhiệm vụ cụ thể liên quan đến sứ mệnh lịch sử của mình.

Giai cấp công nhân Việt Nam, với số lượng đông đảo và cơ cấu ngành nghề đa dạng, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế thị trường hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa Họ hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp, với kỹ thuật và công nghệ ngày càng được nâng cao Nguồn nhân lực này sẽ là động lực chính để tăng năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả, đồng thời đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, hài hòa lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội.

Giai cấp công nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhằm biến Việt Nam thành một nước công nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong một đến hai thập kỷ tới Trách nhiệm này không chỉ thuộc về Đảng và Nhà nước mà còn là sứ mệnh của toàn dân, trong đó giai cấp công nhân là lực lượng nòng cốt Công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại Việt Nam cần phải gắn liền với phát triển bền vững và tiến bộ xã hội.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Th ự c tr ạ ng ảnh hưở ng c ủ a d ị ch Covid- 19 đế n giai c ấ p công nhân hi ệ n nay

2.1 Tình hình thiếu việc làm của công nhân lao động tăng cao từnăm 2019 Đại dịch Covid-19 như tên gọi của nó, là một thảm họa bùng phát vào cuối năm 2019, lần đầu tiên ở Trung Quốc và không ngừng lây lan cho toàn thế giới, trong đó có Việt Nam Cho đến thời điểm hiện tại tháng 9 năm 2021, dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp và khó đoán với ngày càng nhiều biến chủng lạ xuất hiện Do tác động của Covid-19 mà thị trường lao động Việt Nam có xu hướng biến động không ngừng trong gần 2 năm qua để thích nghi với tình hình dịch bệnh và duy trì nền kinh tế đang trên đà phát triển của nước ta

Theo thông báo của Tổng cục Thống kê về tình hình lao động, việc làm quý I năm 2021, số liệu cho thấy sự thay đổi trong tỷ lệ thiếu việc làm của công nhân lao động Việt Nam từ năm 2019 đến 2021 Sau khi dịch Covid-19 bùng phát lần đầu vào đầu năm 2020, tỷ lệ thiếu việc làm đã tăng mạnh trong quý I năm 2020, tăng 0,79 điểm phần trăm so với quý IV năm 2019 Tình hình tiếp tục xấu đi, đạt đỉnh 2,98% vào quý II năm 2020, tăng 1,66 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước Tuy nhiên, nhờ vào việc kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, tỷ lệ thiếu việc làm đã giảm trong hai quý tiếp theo của năm 2020.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Tuy nhiên, dịch Covid-19 bùng phát lần thứ ba trước và trong dịp Tết nguyên đán

2021 làm tăng đáng kể số lao động thiếu việc làm so với quý trước và cùng kỳ năm trước

Trong quý I năm 2021, số lượng lao động thiếu việc làm trong độ tuổi lao động đạt 971,4 nghìn người, tăng 143,2 nghìn người so với quý trước và tăng 78,7 nghìn người so với cùng kỳ năm trước Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi trong quý này là 2,20%, tăng 0,38 điểm phần trăm so với quý trước và tăng 0,22 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.

Hình ảnh 1 Sốngười và tỉ lệ thiếu việc làm theo độ tuổi các quý, trong năm 2019-2021

2.2 Công nhân lao động đối mặt với khó khăn về tài chính do mất việc làm

❖Công nhân mất việc làm do doanh nghiệp cắt giảm lao động

Theo thống kê từ báo điện tử “Đảng Cộng Sản Việt Nam” ngày 11/08/2021, dịch bệnh đã khiến 330 doanh nghiệp tại Hà Nội phải ngừng hoạt động, trong khi 1.486 doanh nghiệp khác bị ảnh hưởng nhưng vẫn duy trì hoạt động Để tồn tại sau dịch, nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm lao động, dẫn đến 7.237 người mất việc và 35.871 lao động thiếu việc làm Tại Thành phố Hồ Chí Minh, hơn 1.200 doanh nghiệp đã tạm ngừng kinh doanh trong giai đoạn 2019 - 2021, gây ra tình trạng mất việc hàng nghìn lao động ở các quận, huyện và khu công nghiệp.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, phó giám đốc thường trực Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân, đã tiến hành khảo sát với hơn 69 nghìn người lao động từ nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau Kết quả cho thấy, 62% trong số người tham gia khảo sát, tương đương hơn 42.700 người, hiện đang mất việc làm.

Theo đánh giá của Bà Thủy, trong khu vực kinh tế dịch vụ, nhóm ngành có tỷ lệ mất việc cao nhất (87%) là dịch vụ nhà hàng, khách sạn, du lịch, giúp việc, bảo vệ và giao thông vận tải Các thành phố lớn như Đà Nẵng, Nha Trang, Quảng Ninh, Vũng Tàu chịu ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt khi các chính sách giãn cách theo chỉ thị 16 tại Hà Nội và Hồ Chí Minh khiến hoạt động ăn uống bị “đóng băng” Ngoài ra, tỷ lệ lao động mất việc trong lĩnh vực y tế và giáo dục tư nhân cũng cao, với 33,1% và 52,2%, chủ yếu là lao động tại các cơ sở giáo dục mầm non tư nhân và phòng mạch tư nhân Trong ngành công nghiệp, lĩnh vực da và sản phẩm, đặc biệt là giày dép và may mặc, có tới 69,3% công nhân bị mất việc.

Hình ảnh 2 Phần trăm công nhân lao động thất nghiệp theo các tiểu ngành

Theo khảo sát của bà Phạm Thị Ngọc Thủy, tỷ lệ công nhân lao động thất nghiệp trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19 tăng theo độ tuổi, đặc biệt là nhóm tuổi từ 16 đến 30, được coi là lực lượng lao động trẻ với nhiều kiến thức.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

22 tuy nhiên kinh nghiệm còn ít, thì tỷ lệ mất việc làm là 56,3% Nhóm tuổi thứ 2 từ31 đến

Nhóm tuổi 45 là lực lượng lao động chủ yếu tại Việt Nam, với tay nghề vững vàng và kinh nghiệm phong phú, đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và phát triển giai cấp công nhân Tiếp theo, nhóm tuổi từ 46 đến 60 có tỷ lệ mất việc trên 60%, thể hiện sự suy giảm trong lực lượng lao động già Đặc biệt, nhóm tuổi trên 60, mặc dù trước đây được xem là ngoài lực lượng lao động, hiện nay vẫn có nhu cầu tìm việc, chủ yếu là lao động tự do, với tỷ lệ mất việc cao nhất lên tới 76% Họ tìm kiếm công việc do không có lương hưu hoặc không muốn phụ thuộc vào con cháu.

❖Công nhân lao động gánh thêm nhiều chi phí phát sinh

Hiện nay, vấn đề tài chính là khó khăn lớn nhất mà người lao động phải đối mặt do ảnh hưởng của dịch bệnh Nhiều doanh nghiệp đã phải cắt giảm lương và giờ làm để giảm chi phí, dẫn đến việc thu nhập của công nhân bị giảm mạnh hoặc thậm chí bị cắt đứt hoàn toàn Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống vật chất và tinh thần của họ, đặc biệt là những người thuê trọ, công nhân từ tỉnh lẻ, và những lao động trong các lĩnh vực như du lịch, dịch vụ, và giáo dục ngoài công lập Nhiều công nhân nghèo không còn khả năng tài chính để ở lại TP Hồ Chí Minh, buộc phải trở về quê trước khi thành phố bị phong tỏa, dẫn đến hàng ngàn người phải rời khỏi vùng dịch để tránh nguy cơ lây nhiễm.

Công nhân lao động ở Việt Nam hiện nay chủ yếu thuộc độ tuổi 31-45, chiếm tỷ lệ cao nhất so với các độ tuổi khác Họ không chỉ phải tự trang trải cho cuộc sống mà còn gánh vác trách nhiệm chăm lo cho gia đình và con cái Trong bối cảnh khó khăn chồng chất, người lao động không chỉ đối mặt với việc mất hoặc giảm thu nhập chính, mà còn phải lo lắng cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày, ngày càng tăng cao do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Chi phí xét nghiệm Covid-19 cho công nhân lao động là một vấn đề quan trọng Trong đợt bùng phát dịch COVID-19 lần đầu, nhà nước đã chi trả 100% các chi phí xét nghiệm và chi phí trong khu cách ly Tuy nhiên, do dịch kéo dài, nhiều công nhân lao động hiện phải tự chi trả các khoản phí này.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Chi phí xét nghiệm COVID-19 để xác nhận khi di chuyển giữa các tỉnh/thành phố và đến nơi làm việc đang trở thành gánh nặng cho người lao động Họ không chỉ phải chi trả cho bản thân mà còn có thể phải hỗ trợ chi phí cho người thân như bố, mẹ, con chưa đủ tuổi thành niên hoặc con không có khả năng lao động, vợ,

Chi phí sinh hoạt hàng ngày đang tăng cao, với giá gas và thực phẩm tăng đột biến do nhu cầu mua sắm và tích trữ của người dân, đặc biệt ở các tỉnh phía Nam như TP.HCM, Thủ Đức, Bình Dương Dịch bệnh bùng phát trong mùa hè nắng nóng cũng làm gia tăng chi phí điện nước Để đảm bảo chương trình học online cho con cái theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục - Đào tạo, nhiều gia đình phải chi thêm cho Internet và các dụng cụ học tập như laptop và điện thoại thông minh, tạo thêm gánh nặng tài chính cho người lao động trong bối cảnh dịch COVID-19.

Chi phí thuê nhà của công nhân lao động từ các tỉnh lẻ lên thành phố lớn để sinh sống và làm việc là một vấn đề đáng chú ý Những người này thường bị mắc kẹt giữa làn sóng phong tỏa và cách ly Dù nhiều chủ nhà đã miễn giảm chi phí thuê, nhưng việc không có thu nhập vẫn khiến tiền thuê trọ hàng tháng trở thành gánh nặng lớn.

Theo phỏng vấn của “Cổng thông tin điện tử Công đoàn Việt Nam”, anh Nguyễn Xuân Nguyên, 28 tuổi, quê Khánh Hòa, làm việc tại một công ty lốp xe Đài Loan, đã bị cắt giảm lao động do dịch Covid-19 Trong bối cảnh vợ mới sinh con và khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm mới, anh quyết định chuyển sang làm bảo vệ với mức lương 4,5 triệu đồng/tháng Tuy nhiên, số tiền này không đủ trang trải cho gia đình, nên anh phải làm việc 24 giờ một ngày để kiếm 9 triệu đồng/tháng Anh Nguyên chia sẻ rằng cuộc sống rất khó khăn và mọi chi tiêu đều phải cắt giảm, ngoại trừ tiền sữa cho con.

Đề xu ấ t m ộ t s ố gi ải pháp để kh ắ c ph ụ c ảnh hưở ng c ủ a d ị ch Covid- 19 đế n giai

❖Các chính sách an sinh xã hội và chính sách tiền tệ

Các thành phố phía Nam, nơi đang là tâm dịch, cần tăng cường tiêm chủng vaccine để đạt được miễn dịch cộng đồng.

Cần đảm bảo công bằng trong việc phân phối vaccine, tránh tình trạng xin - cho và mua bán xuất tiêm Ưu tiên tiêm vaccine cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp, lao động tự do và những người cần thu nhập để mưu sinh Ngoài ra, nhân viên giao hàng và tiểu thương tại chợ cũng cần được ưu tiên tiêm vaccine để duy trì tiêu dùng và tạo việc làm cho người lao động.

Các địa phương cần đề nghị nhà nước bàn giao vaccine cho các đơn vị tư nhân đủ tiêu chuẩn nhằm tăng tốc độ tiêm phòng và ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ quá trình tiêm vaccine hiệu quả hơn Cần đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng theo vùng, từ khu vực có nguy cơ cao đến thấp, đảm bảo công bằng và chính xác trong việc tiêm vaccine cho người dân Đồng thời, cần tuyên truyền để người dân hiểu rõ về các loại vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kiểm định, nhằm giảm bớt tâm lý e ngại và thúc đẩy tiến độ tiêm vaccine, đặc biệt trong bối cảnh vaccine trong nước còn thiếu hụt Đối với người lao động tạm thời không có việc làm hoặc bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, cần được ưu tiên tiêm vaccine.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Chính phủ cần chú trọng thực hiện các chính sách hỗ trợ, bao gồm việc cho phép người lao động tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và đảm bảo quyền lợi về bảo hiểm tai nạn (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp Đồng thời, các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp cần phối hợp xây dựng kế hoạch hỗ trợ tài chính ngay lập tức cho công nhân và người lao động bị tạm ngưng hoặc mất việc, giúp họ yên tâm thực hiện giãn cách xã hội.

Mức hỗ trợ nên tương đương với lương tối thiểu vùng, áp dụng liên tục trong 3 tháng kể từ khi công bố dừng giãn cách xã hội Thay vì phát trực tiếp cho người lao động, gói hỗ trợ có thể được chuyển qua các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch, nhằm giữ chân người lao động và đảm bảo nguồn lao động sau dịch.

Mỗi lao động chính trong gia đình sẽ nhận hỗ trợ từ 1-3 triệu đồng để trang trải chi phí sinh hoạt Ngân sách cũng được dành để giúp đỡ người lao động thất nghiệp với các chi phí như xét nghiệm, đi lại và huấn luyện đào tạo Đối với những lao động vẫn đang làm việc, các doanh nghiệp nên tăng cường tổ chức và sắp xếp nơi cư trú cho công nhân để họ có thể hoạt động hiệu quả hơn.

Chương trình "3 tại chỗ" được triển khai nhằm đảm bảo an toàn cho người lao động, giúp họ yên tâm tiếp tục công việc mà không làm gián đoạn sản xuất và duy trì thu nhập tối thiểu Bên cạnh đó, cần thiết phải bổ sung các chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người lao động, bao gồm cơ cấu lại thời gian trả nợ, ưu đãi trong việc trả nợ ngân hàng, hỗ trợ y tế, duy trì mức sinh hoạt phí tối thiểu hàng ngày, và giảm giá điện, nước, xăng để cải thiện đời sống.

Các địa phương cần khuyến khích chủ nhà trọ giảm giá tiền phòng cho công nhân, đồng thời sử dụng lực lượng tình nguyện để trao quà tận tay cho họ Cần hợp tác với các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương để nhanh chóng thực hiện hồ sơ hỗ trợ cho công nhân và người lao động gặp khó khăn theo gói hỗ trợ của Nghị quyết 09/2021/NQ-HĐND.

Nghiên cứu phát triển các gói hỗ trợ đặc biệt cho lao động nữ và lao động không có trình độ chuyên môn kỹ thuật bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 nhằm giúp họ vượt qua khó khăn và ổn định cuộc sống.

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Tăng cường hỗ trợ cho người yếu thế, người nghèo và những người gặp khó khăn do dịch bệnh bằng cách sắp xếp nơi ở, thực phẩm và thuốc men Cần tạo cơ hội việc làm cho người nghèo trong độ tuổi lao động, hỗ trợ người lang thang và tổ chức đào tạo nghề cho thanh thiếu niên Các địa phương có lao động tại các tỉnh, thành phố có dịch bệnh nên phối hợp chăm lo và xây dựng chính sách hỗ trợ, giúp người lao động yên tâm ở lại làm việc, thay vì chỉ lên kế hoạch đón họ về quê, điều này có thể gây đứt gãy nguồn nhân lực khi dịch bệnh được kiểm soát.

Thủ tục nhận tiền chính sách cần được đơn giản hóa để dễ tiếp cận cho các nhóm dễ bị tổn thương Chính phủ cần quản lý hiệu quả việc phân bổ quỹ hỗ trợ để đảm bảo công bằng, tránh tham nhũng và thất thoát Các khoản cứu trợ nên được chuyển thẳng vào tài khoản hoặc giao tiền mặt tại nhà, giúp những người nghèo không bị thiệt thòi do thiếu thông tin về chính sách Ngoài ra, cần có chính sách khuyến khích thanh niên và lao động trẻ, đặc biệt là những người thất nghiệp, tham gia học tập nâng cao kỹ năng chuyên môn để sẵn sàng gia nhập thị trường lao động trong kỷ nguyên số 4.0 khi hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi.

❖Các giải pháp dài hạn

Chính phủ cần triển khai các giải pháp dài hạn để tạo điều kiện cần thiết cho việc khắc phục những ảnh hưởng lâu dài của đại dịch COVID-19 đối với giai cấp công nhân, bên cạnh những biện pháp khẩn cấp và cụ thể trong ngắn hạn.

• Đổ i m ới mô hình tăng trưởng theo hướ ng d ự a vào công ngh ệ - đổ i m ớ i sáng t ạo, có tư duy chấ p nh ậ n r ủ i ro và khuy ế n khích tinh th ầ n kh ở i nghi ệ p

Downloaded by nhung nhung (nhungnguyen949595@gmail.com)

Cuộc CMCN 4.0 đang tạo ra cơ hội và thách thức mới cho Việt Nam, đồng thời thúc đẩy sự đột phá công nghệ Hoạt động khoa học và công nghệ đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, đóng góp thiết thực cho đất nước, củng cố quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế - xã hội.

Sau 35 năm đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng Trong giai đoạn đầu đổi mới từ 1986 đến 1990, GDP bình quân tăng trưởng đạt 4,4% mỗi năm, và từ 1991 đến 1995, tốc độ tăng trưởng tiếp tục cải thiện đáng kể.

GDP bình quân của Việt Nam đã tăng gấp đôi, đạt mức 8,2% mỗi năm Trong giai đoạn 2016 - 2019, mức tăng trưởng bình quân đạt 6,8% Mặc dù năm 2020, nền kinh tế và các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19, nhưng tốc độ tăng GDP của Việt Nam vẫn nằm trong số cao nhất khu vực và thế giới.