TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
Điều kiện cơ sở nơi thực tập
Phòng mạch thú y Vi Hoàng An tọa lạc tại số 12, đường Hoàng Hoa Thám, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên, gần trường THPT Lương Ngọc Quyến, nằm ngay trung tâm thành phố Thái Nguyên.
Phòng mạch thú y Vi Hoàng An tọa lạc tại thành phố Thái Nguyên, nơi có khí hậu nhiệt đới gió mùa đặc trưng Thời tiết tại đây chia thành bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu và Đông, nhưng chủ yếu tập trung vào hai mùa chính là mùa mưa và mùa khô.
Mùa mưa kéo dài từ tháng 4 - 10, nhiệt độ trung bình dao động từ 25 -
Nhiệt độ trung bình đạt 30 độ C với độ ẩm từ 80 - 85% và lượng mưa trung bình 160mm/tháng, chủ yếu tập trung vào các tháng 5, 6, 7, 8 Với điều kiện khí hậu này, việc phòng chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi là rất quan trọng.
Mùa khô kéo dài từ cuối tháng 10 đến tháng 3 năm sau Trong các tháng này khí hậu lạnh và khô, nhiệt độ dao động từ 12 - 26 0 C, độ ẩm từ 70 - 80%
Về mùa Đông còn có gió mùa Đông Bắc gây rét và có sương muối ảnh hưởng xấu sức khỏe của vật nuôi
Thành phố Thái Nguyên, đô thị loại I thuộc tỉnh Thái Nguyên, là trung tâm quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - kỹ thuật, y tế, du lịch và dịch vụ của tỉnh cũng như khu vực trung du miền núi phía Bắc Nằm cách thủ đô Hà Nội 80km, thành phố có tổng diện tích tự nhiên lên tới 18.970,48 ha.
• Phía Bắc giáp huyện Đồng Hỷ và huyện Phú Lương
• Phía Đông giáp thành phố Sông Công
• Phía Tây giáp huyện Đại Từ
• Phía Nam giáp thị xã Phổ Yên và huyện Phú Bình
Thành phố Thái Nguyên có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú
Hai bên bờ sông của khu vực Đồng Bẩm, Túc Duyên có lượng nước ngầm phong phú
2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội
Thành phố Thái Nguyên có tổng dân số 317.580 người, trong đó phường Hoàng Văn Thụ có 22.549 người Khu vực này hiện có hơn 1.000 hộ kinh doanh cá thể, gần 200 cơ quan, doanh nghiệp, và trường học, cùng với nhiều công trình kiến trúc văn hóa, tín ngưỡng và di tích lịch sử quan trọng.
Thành phố Thái Nguyên, trung tâm y tế của vùng trung du miền núi Bắc Bộ, nổi bật với nhiều bệnh viện lớn và các trung tâm khám chữa bệnh tư nhân có trình độ chuyên môn cao Trạm y tế phường Hoàng Văn Thụ được trang bị hiện đại, thường xuyên cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân, đặc biệt là người già, phụ nữ và trẻ em.
Thành phố Thái Nguyên nổi bật với hệ thống giáo dục đa dạng, bao gồm nhiều trường đại học, cao đẳng và trung cấp nghề Tại phường Hoàng Văn Thụ, có một số cơ sở giáo dục quan trọng như Trường Chính trị tỉnh Thái Nguyên, Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Thái Nguyên và thành phố Thái Nguyên, cùng với các trường trung học như Bưu Chính Viễn Thông, THPT Lương Ngọc Quyến, THCS Nguyễn Du, THCS Chu Văn An và trường tiểu học Đội Cấn.
Khu vực thương mại của thành phố nổi bật với nhiều tòa nhà lớn như Victory, Đông Á, trung tâm thương mại Sao Việt, Quang Đạt New World và FCC Hoạt động thương mại tại đây phát triển mạnh mẽ, với các tuyến phố thương mại sầm uất như Hoàng Văn Thụ, Bắc Kạn, Lương Ngọc Quyến, Minh Cầu và Phủ Liễn.
Thành phố Thái Nguyên, thuộc tỉnh Thái Nguyên, là trung tâm công nghiệp lâu đời với nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và khí hậu thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, bao gồm cây rừng, cây công nghiệp, cây ăn quả và chăn nuôi Khu vực này có tiềm năng lớn để phát triển du lịch, nổi bật với Hồ Núi Cốc - một di tích lịch sử cách mạng, cùng với khu Gang Thép Thái Nguyên.
Nguyên - cái nôi của ngành thép Việt Nam
Thành phố Thái Nguyên sở hữu đội ngũ cán bộ và công nhân có trình độ cao cùng với lực lượng sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học và dạy nghề, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội của địa phương.
2.1.3 Mô tả sơ lược về phòng khám thú y
Phòng mạch thú y Vi Hoàng An, hoạt động từ năm 2016, cung cấp dịch vụ chăm sóc và làm đẹp cho thú cưng Ngoài ra, phòng mạch còn chuyên khám và điều trị cho chó, mèo tại thành phố Thái Nguyên và các khu vực lân cận.
- Phục vụ thực hành, thực tập cho sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh
- Tư vấn, khám chữa bệnh và các dịch vụ về CNTY cho vật nuôi, đặc biệt là thú cảnh
- Tuyên truyền, tư vấn cho người dân về công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, phòng và trị bệnh cho vật nuôi, đặc biệt là thú cảnh
- Cung cấp, buôn bán vật tư, thức ăn, thuốc, phục vụ nhu cầu chăn nuôi
* Cơ cấu tổ chức của phòng mạch:
- Chủ cơ sở - chị Vi Thị An;
- 2 nhân viên phụ trách chính;
Phòng mạch thú y được xây dựng trên diện tích 200m², bao gồm 8 phòng chức năng: quầy chính, phòng bày bán hàng hóa, phòng nuôi nhốt động vật, phòng cắt tỉa, phòng tắm sấy, phòng điều trị, kho vật tư và phòng lưu trú gia súc bệnh Phòng điều trị được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại như máy siêu âm, tủ lạnh, tủ ấm, máy sấy, đèn mổ và dụng cụ ngoại khoa, phục vụ cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh cho thú cưng.
Kể từ năm 2016, phòng mạch không chỉ tập trung vào chẩn đoán, phòng ngừa và điều trị bệnh cho thú cưng mà còn mở rộng cung cấp các dịch vụ spa làm đẹp như tạo mí, cắt tai, tắm, tỉa lông, cắt móng, vệ sinh tai Bên cạnh đó, phòng mạch còn cung cấp dịch vụ ký gửi thú cưng, khám sức khỏe định kỳ, phối giống, mổ đỡ đẻ, triệt sản, cùng với việc buôn bán vật tư, thức ăn và thuốc cho thú cưng.
Cơ sở khoa học
2.2.1 Hiểu biết chung về loài chó
2.2.1.1 Một số giống chó địa phương a Chó Phú Quốc
Chó Phú Quốc là giống chó nổi tiếng tại đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Việt Nam, có kích thước vừa phải với chiều cao từ 60 - 65cm và trọng lượng từ 15 - 25 kg Đặc điểm nổi bật của chúng là bộ lông ngắn, dày, với phần lông mọc ngược tạo thành xoáy trên lưng Màu lông phổ biến của chó Phú Quốc là vàng, hung và đen Chúng rất thông minh, nhanh nhẹn, và có khả năng bơi lội, trèo giỏi Hiện nay, chó Phú Quốc được sử dụng trong các hoạt động săn bắn, trông nhà và canh gác.
Chó talà, hay còn gọi là chó cỏ, là giống chó truyền thống được người dân Việt Nam nuôi dưỡng từ hàng nghìn năm qua Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc canh gác và bảo vệ nhà cửa, nhờ vào sự lai tạp từ nhiều giống chó khác nhau, chó cỏ đã trở thành biểu tượng quen thuộc trong đời sống của người dân.
Chó ta có bộ lông ngắn sát da với nhiều màu sắc như đen, vàng, đen trắng, vàng trắng, xám, trắng và nâu nhạt Đôi tai của chúng có thể dựng hoặc cụp, chân dài và cao Cơ thể chúng săn chắc, không quá mập hay vạm vỡ, với dáng dong dỏng cao, không quá to Mặc dù không có nhiều cơ bắp, nhưng chúng vẫn khỏe mạnh và săn chắc.
Chó theo Hoàng Nghĩa (2005) có bộ lông xù đẹp mắt và bờm ấn tượng, với nhiều màu sắc đa dạng như đen, trắng, xám và đặc biệt là màu hung đỏ hiếm gặp Chúng thuộc giống chó kích thước trung bình, có thân hình cân đối với chiều dài lớn hơn chiều cao, khung xương chắc khỏe Bộ lông dày và đuôi xoắn cuộn lên lưng là những đặc điểm nổi bật Chiều cao của chó đực dao động từ 57 - 65 cm, trong khi chó cái cao từ 52 - 60 cm và trọng lượng từ 25 - 35 kg.
2.2.1.2 Một số giống chó nhập ngoại a Giống chó Poodle
Chó Poodle là giống chó cảnh thông minh và nhanh nhẹn, có kích thước cơ thể hình vuông với chiều dài gần bằng chiều cao từ chân đến vai Đầu Poodle nhỏ và tròn, với mõm dài và hốc mắt hình bầu dục cách xa nhau Đôi tai dài thường rủ xuống, chân thẳng với bàn chân bầu dục nhỏ và các ngón chân cong, thường có móng chân được cắt Bộ lông của Poodle xoăn, đa dạng màu sắc như đen, nâu, vàng và kem.
Chó Phốc sóc, hay còn gọi là chó Pom, có nguồn gốc từ Đức và Ba Lan Đây là giống chó cỡ nhỏ, với chiều cao từ 18 - 30 cm và trọng lượng từ 1 - 3 kg, có đầu hình nêm cân xứng với cơ thể Đuôi của chúng xù và uốn cong lên lưng, trong khi bộ lông kép dày với lớp ngoài dài, thẳng và hơi cứng, lớp trong ngắn, mềm và dày Lông ở vùng cổ và ngực dài hơn, tạo nên vẻ ngoài nhỏ nhắn, xinh xắn và ấm áp Màu lông của chó Pom rất đa dạng, bao gồm các màu như đỏ, cam, kem, trắng, xanh và nâu.
Chihuahua là giống chó nhỏ nhất thế giới, với cân nặng chỉ khoảng 0,5kg và chiều cao dưới 23cm Chúng có ngoại hình nhỏ nhắn, chắc khỏe, với đầu tròn, mõm ngắn và đôi mắt to, tròn, màu đen sẫm hoặc đỏ sẫm Đôi tai luôn vểnh lên và có một hõm mềm ở phần thóp trên đỉnh đầu, sẽ được xương sợ phủ khi trưởng thành Tại Việt Nam, Chihuahua rất phổ biến và có hai loại: Chihuahua lông ngắn và lông dài, nhưng ngoại hình của chúng không khác nhau nhiều ngoài độ dài của bộ lông Chúng có thể có bất kỳ màu lông nào.
Chó Becgie có nguồn gốc từ Đức, được nhập vào nước ta từ những năm
Chó Becgie là giống chó có kích thước lớn tại Việt Nam, với chiều dài từ 110 - 112 cm và chiều cao từ 56 - 65 cm đối với chó đực, trong khi chó cái có chiều dài từ 62 - 66 cm Trọng lượng của chúng dao động từ 28 - 37 kg.
Chó có bộ lông ngắn, mềm, màu đen sẫm ở thân và mõm, trong khi đầu, ngực và bốn chân có màu vàng sẫm Đặc điểm nhận diện bao gồm đầu hình nêm, mũi phân thùy, tai dỏng hướng về phía trước, mắt đen, và răng to với khớp răng cắn khít Chó đực có khả năng phối giống khi đạt 24 tháng tuổi, trong khi chó cái có thể sinh sản từ 18 đến 20 tháng Mỗi năm, chó cái thường đẻ 2 lứa, mỗi lứa khoảng 4 con.
Chó Corgi là giống chó có nguồn gốc từ xứ Wales, Anh quốc, với kích thước trung bình, thân dài và chân ngắn, cao khoảng 30,5 cm và nặng khoảng 12 kg Chúng thường được sử dụng để săn bắn và chăn dắt gia súc lớn, bằng cách chạy theo đàn và cắn vào gót chân của những con vật không chịu theo đàn Corgi cần vận động nhiều hàng ngày và có tuổi thọ trung bình khoảng 15 năm, với màu lông phổ biến như vàng - trắng và xám - trắng.
Chó Alaska là một giống chó kéo xe nổi tiếng ở Alaska, Hoa Kỳ, với khung xương cao to và chắc khỏe, đặc biệt là ở chân và khớp Chúng có nhiều màu lông đa dạng, phổ biến nhất là xám trắng, xám lông chồn kết hợp với trắng, đen trắng, hoặc có thể là trắng toàn thân Bộ lông của chó Alaska gồm hai lớp, giúp chúng chịu được thời tiết lạnh giá Chiều cao của chúng thường ở mức trung bình.
63 - 68 cm, nặng khoảng 34 - 38 kg g Giống chó Pug Đầu chó Pug có nhiều nếp nhăn xếp chồng lên nhau Chó Pug hầu như không có xương mũi
Chó Pug có đôi mắt to tròn, hơi lồi và thường có màu nâu sẫm, đặc trưng cho giống chó này Tai của chúng lớn và luôn cụp xuống, tạo nên vẻ đáng yêu Khuôn miệng rộng với xương hàm chắc khỏe, hàm dưới nhô ra nhẹ so với hàm trên, cùng với những chiếc răng đều và sắc nhọn, làm nổi bật đặc điểm của chó Pug.
Lông chó Pug ngắn, mềm mại và ôm sát cơ thể, rụng quanh năm Giống chó này chỉ có hai màu lông được công nhận là nâu ánh vàng và đen; các màu khác không được coi là thuần chủng.
Bull Pháp có thân hình nhỏ bé nhưng cơ bắp, với cơ thể thể hiện rõ khi di chuyển Chúng có phần vai rộng hơn hông, chân ngắn nhưng chắc chắn Chiều cao từ chân đến vai dưới 30cm và trọng lượng từ 8 – 13kg Một chú Bull Pháp đẹp có chiều cao tương đương chiều dài từ vai đến mông Bộ lông ngắn, mỏng và mượt, trong khi da rất mềm, đặc biệt là phần da mặt dày và xếp lớp Đầu tròn với trán cao và rộng, đôi tai mỏng, to và luôn dựng đứng Mắt cách xa nhau, màu sẫm, mũi tẹt và hếch lên, cùng với mõm phẳng, ngắn và cơ hàm khỏe Môi dày, xệ xuống, che phủ gần như toàn bộ miệng.
2.2.2 Cấu tạo và sinh lý da chó
Biểu bì là một loại biểu mô lát kép hóa keratin mạnh, với độ dày thay đổi tùy thuộc vào vị trí, thường dày hơn ở những vùng không có lông và chịu sự cọ sát mạnh Lớp biểu bì không chứa mạch máu, mà nhận dinh dưỡng thông qua sự thẩm thấu từ các mao mạch bên dưới Chức năng chính của lớp này là bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân bên ngoài.
+ Lót mặt ngoài và bảo vệ cơ thể nhờ sự sừng hóa
Một số bệnh ngoài da thường gặp ở chó
2.3.1 Bệnh mò bao lông (do Demodex canis)
2.3.1.2 Đặc điểm hình thái và cấu tạo
Hình 2.18: Mò bao lông Demodex canis
Mò bao lông, theo Bùi Khánh Linh (2014), là loại mò nhỏ với kích thước từ 0,1 đến 0,39mm, có cơ thể dài và không có lông, thường kí sinh ở tuyến nhờn bao lông Cấu trúc của nó được chia thành ba phần chính: đầu, ngực và bụng.
- Đầu: là đầu giả, ngắn, hình móng ngựa gồm một đôi xúc biện có 3 đốt, đốt cuối có 4 - 5 tơ hình que, một đôi kìm, một tấm dưới miệng
- Ngực: có 4 đôi chân rất ngắn, tiêu giảm giống như hình mấu
- Bụng: dài, có nhiều vân ngang ở mặt lưng và mặt bụng
Demodex canis đực có đặc điểm nhận diện là dương vật nhô lên ở phần ngực của mặt lưng, trong khi đó, Demodex canis cái có âm hộ nằm chính giữa phần thân của mặt bụng, bắt đầu từ gốc chân thứ tư và kéo dài xuống phía dưới bụng.
Trứng Demodex canis có hình bầu dục, có kích thước 0,07 - 0,09 mm
Theo nghiên cứu của Sakulploy R và Sangvaranond A (2010), D canis trưởng thành có hình thái thanh mảnh, với chiều dài bụng từ 91 - 115 micron, chiều rộng cơ thể 40 - 45 micron và tổng chiều dài từ 167 - 244 micron Phạm Văn Khuê và Phan Lục (1996) mô tả thân dài khoảng 0,25 mm, đầu giả rộng và lồi, cùng với đôi chân ngắn hình mấu ở ngực Bụng dài có vân ngang, trong khi phần phụ miệng gồm đôi xúc biện, kìm và tấm dưới miệng, với xúc biện có 3 đốt và đốt cuối có 4 - 5 tơ hình que Kìm có hình trâm, dẹp và mỏng, trong khi cơ quan sinh dục đực nằm ở mặt lưng phần ngực, và âm môn ở mặt bụng trước lỗ sinh dục của con cái Trứng có hình thoi.
Mò bao lông ký sinh trên nang lông của chó trải qua 4 giai đoạn phát triển: trứng, ấu trùng (larva), tiền nhộng (protonymph), nhộng (nymph) và trưởng thành Quá trình này diễn ra trong khoảng 20 - 30 ngày Mò trưởng thành có 4 đôi chân, mỗi chân đều có cấu trúc đặc biệt.
Giai đoạn larva của ghẻ mò có 3 đôi chân và trải qua 5 đốt Theo nghiên cứu của Nguyễn Văn Thanh và cộng sự (2011), toàn bộ vòng đời của ghẻ mò bao lông diễn ra trên cơ thể chó Thời gian phát triển từ trứng đến con ghẻ trưởng thành khoảng hai tuần, tùy thuộc vào điều kiện sống và thời tiết trong năm, như được chỉ ra bởi Phạm Văn Khuê và Phan Lục.
Mò bao lông phát triển trên da vật chủ và có ba đôi chân, trải qua ba giai đoạn thiếu 18 trùng Chúng có khả năng sống sót tốt, có thể tồn tại vài ngày bên ngoài cơ thể vật chủ trong môi trường ẩm ướt Trong điều kiện thí nghiệm, chúng có thể sống lâu hơn.
21 ngày trên một miếng da để ở nơi ẩm và lạnh
2.3.1.5 Đặc điểm dịch tễ của Demodex canis gây bệnh trên chó
Nghiên cứu dịch tễ học cung cấp nền tảng vững chắc cho việc phòng và điều trị bệnh do Demodex canis Sự phát triển và khả năng gây bệnh của Demodex canis chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau.
Demodex canis có khả năng gây bệnh trên tất cả các giống chó (Bùi Khánh
Theo Phạm Văn Khuê và Phan Lục (1996) [3], Demodex canis là ký sinh trùng thường thấy trên tất cả các giống chó
Demodex canis thường không lây nhiễm cho con người nhưng có thể lây nhiễm cho con chó khác
Tỷ lệ mắc bệnh do Demodex canis ở chó thay đổi theo độ tuổi, với sự gia tăng rõ rệt theo lứa tuổi Nghiên cứu của Bùi Khánh Linh và cộng sự (2014) chỉ ra rằng bệnh này có xu hướng gia tăng khi chó trưởng thành.
Mò bao lông Demodex canis lây lan qua tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt ở những chú chó non, lông ngắn và gầy yếu Những chú chó có da nhạy cảm và thường xuyên tắm bằng xà phòng kiềm cao cũng dễ bị nhiễm bệnh Mò có thể xuất hiện trên da của cả những con vật khỏe mạnh, nhất là ở chó già.
Theo Nayak D.C và cs (1997) [29] cho biết: chó ở độ tuổi từ 1 đến 2 tuổi có tỷ lệ mắc cao hơn chó lớn hơn 2 tuổi
Qua kết quả nghiên cứu thực tế của các tác giả, tỷ lệ nhiễm Demodex canis qua các lứa tuổi ở chó khác nhau
Bệnh do Demodex canis trên chó xảy ra tất cả các mùa trong năm (Bùi
Khánh Linh và Sử Thanh Long và Nguyễn Tuấn Anh (2014) [6])
Theo Chen Y-Z và cs (2012) [15] cho biết: tỷ lệ Demodex canis theo mùa cho thấy cao nhất là tháng ba và thấp nhất là tháng mười hai
Theo Fondation A và cs (2010) [23], Demodex canis đã tồn tại với số lượng nhỏ trên da của hầu hết các con chó khỏe mạnh
Barriga O O và cộng sự (1992) đã chỉ ra rằng chó có thể trải qua hiện tượng suy giảm miễn dịch trước khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng do Demodex canis Khi sức đề kháng của chó yếu, chúng dễ dàng bị nhiễm Demodex canis hơn.
Theo nghiên cứu của Văn Khuê và Phan Lục (1996), khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam, đặc biệt vào mùa hè và thu, khiến nhiều giống chó ngoại nhập khó thích nghi Điều này dẫn đến tình trạng stress cho chó, làm suy giảm sức đề kháng và tạo điều kiện cho sự phát triển của Demodex canis, gây ra bệnh tật.
2.3.1.6 Đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh do Demodex canis trên chó
Khi nghiên cứu về bệnh lý, lâm sàng, các tác giả đều cho thấy: bệnh thể hiện ở nhiều mức độ từ thể nhẹ đến nặng
Thể nhẹ của bệnh thường biểu hiện qua sự xuất hiện của các hạt viêm hình tròn với đường kính từ 2 đến 10mm, thường tập trung ở những khu vực riêng biệt như mặt, quanh mắt, hoặc chân trước của chó, và có thể lan ra cả bốn chân.
Chó bị viêm da thường có biểu hiện ngứa ngáy nhiều, da đỏ và xuất hiện mụn mủ Từ các vùng nhiễm bệnh, có thể thấy máu và dịch vàng rỉ ra, khiến chó có mùi hôi khó chịu Một số trường hợp chó bị nhiễm trùng kế phát tạo thành lớp nhầy màu vàng trên da, không thể đóng vảy Chó cũng có thể rụng lông theo vết thương, giảm ăn uống, mất ngủ, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến suy kiệt và tử vong.
Theo Phạm Văn Khuê và Phan Lục (1996), có hai dạng bệnh thường gặp: dạng thứ nhất là da dày lên, nhăn nheo với vẩy hoặc thể vẩy, lông rụng, da ửng đỏ, và cuối cùng chuyển sang màu xanh hoặc vàng đỏ Dạng thứ hai là mụn đỏ nhiễm vi khuẩn, thường xuất hiện trước dạng vẩy, với những mụn nhỏ đường kính vài mm hoặc nốt apxe, đôi khi có cả ổ hoại tử Trong khi đó, dạng vẩy ít khốc liệt hơn.
Theo Nguyễn Văn Thanh và cs (2012) [12], triệu chứng thường xuất hiện hai dạng
Dạng ghẻ khô là giai đoạn đầu của căn bệnh, khi chó bắt đầu rụng lông ở vùng trán, mí mắt và bốn chân Da của chó bị bệnh trở nên dày cộm và có màu đỏ sẫm Chó thường cảm thấy ngứa và hay đưa chân lên để gãi.
Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
2.4.1 Tình hình nghiên cứu trong nước
Theo Phạm Văn Khuê và Phan Lục (1996) [3], cho biết: mò bao lông
Demodex canis lây lan trực tiếp hoặc tiếp xúc Gây nhiễm nhân tạo ít kết quả
Chó còn non, lông ngắn, gầy yếu, dễ mẫn cảm nhất là khi chó bị sốt ho do virus
Mò bao lông, thường gặp trên da chó, đặc biệt là chó già, là do ký sinh trùng Demodex canis Mặc dù ký sinh trùng này có mặt ở hầu hết các chó, nhưng chỉ gây lở loét cho một số trường hợp khi sức khỏe giảm sút hoặc khi da bị tổn thương Ngoài chó, Demodex canis cũng có thể xuất hiện trên da người Theo nghiên cứu của Nguyễn Phước Trung (2002) và Bùi Thị Tho (2003), có thể điều trị bệnh ghẻ ở chó bằng cách bôi thuốc Amitraz 0,025% lên vùng da bị ảnh hưởng, hoặc tiêm Ivermectin với liều 0,2 mg/kg, 2 - 4 lần, mỗi lần cách nhau 14 ngày Sử dụng DEP (Diethyl-phthalate) cũng cho thấy hiệu quả cao trong việc điều trị bệnh ghẻ cho chó.
Theo Nguyễn Vũ Thị Hồng Loan (2003) [7], tỷ lệ nhiễm Demodex
Tỷ lệ Sarcoptes ở chó là 11,49%, với dấu hiệu thường thấy là những đám loang lổ nhỏ không có lông xung quanh mắt hoặc trên toàn bộ cơ thể Tổn thương có thể xuất hiện ở dạng cục bộ, phân bố ở các vùng nhỏ trên mặt, chân trước hoặc cả hai mí mắt Trong trường hợp toàn thân, da chó sẽ đỏ, kèm theo nhiều dịch viêm, rỉ máu và huyết thanh.
Theo nghiên cứu của Phạm Sỹ Lăng và cộng sự (2006) cũng như Đỗ Dương Thái và cộng sự (1975), nấm thường xuất hiện ở các vùng như cổ, u vai, bề mặt lưng và chân, với đặc điểm là những mảng tròn có đường kính từ 2 đến 3 cm.
Theo Phạm Sỹ Lăng và cộng sự (2009), chó mắc bệnh ghẻ ngứa do ghẻ đào hang, dẫn đến việc tiết ra độc tố, nước bọt và các chất bài tiết gây ngứa Khi thời tiết nóng hoặc khi chó vận động, triệu chứng ngứa càng trở nên nghiêm trọng Những chú chó bị ghẻ thường có xu hướng gãi, cắn vào chỗ ngứa hoặc cọ xát vào nền chuồng và nền nhà.
Bệnh ghẻ ở chó do ký sinh trùng Demodex canis gây ra, thường xuất hiện trong bao lông hoặc tuyến mỡ dưới da của vật nuôi.
Theo nghiên cứu của Bùi Khánh Linh và cộng sự (2014), mò bao lông thường ký sinh ở nang lông, gây viêm da và xảy ra quanh năm, ảnh hưởng đến mọi giống chó, với tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm bệnh ở chó ngoại lên tới 82,3%, trong khi chó nội chỉ chiếm 17,6% Trong tổng số 136 ca bệnh liên quan đến Demodex canis, tỷ lệ này cho thấy sự phổ biến và nghiêm trọng của bệnh trong cộng đồng chó.
Trong nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh ở chó theo độ tuổi cho thấy rằng 50 ca bệnh ở nhóm trên 36 tháng tuổi chiếm 36,76% Nhóm chó từ 12 đến 36 tháng tuổi có 36 ca, tương đương 26,47% Tỷ lệ mắc bệnh ở chó từ 6 đến 12 tháng tuổi là 19,85%, trong khi nhóm từ 2 đến 6 tháng tuổi có tỷ lệ 11,03% Cuối cùng, chó dưới 2 tháng tuổi có tỷ lệ mắc bệnh thấp nhất, chỉ 5,88% Kết quả cho thấy tỷ lệ mắc bệnh khác nhau giữa các độ tuổi của chó.
Demodex canis cũng khác nhau
2.4.2 Tình hình nghiên cứu nước ngoài
Nghiên cứu của Quinn P.J và cộng sự (1994) cho thấy bệnh nấm trên da thường xuất hiện ở chó từ 7 tuần đến 6 tháng tuổi, trong khi chó trưởng thành hiếm khi mắc phải Ngoài ra, nghiên cứu cũng ghi nhận tình trạng này trên các giống chó ngoại.
Halit Umar M (2005) cho biết rằng tại các vị trí Demodex ký sinh, thường xuất hiện ban đỏ và vẩy Ngoài ra, có thể có dịch viêm và huyết tương Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến sự xuất hiện của mủ, máu và mùi hôi khó chịu.
Sakulploy R and Sangvaranond A (2010) [17] cho biết: có 3 loài
Demodex là loại ký sinh trùng có thể gây ra bệnh Demodicosis ở chó Trong đó, D canis gây viêm nang lông và mụn nhọt, D injai dẫn đến tình trạng da nhờn, còn D cornei có thể gây ngứa trên da chó.
Theo Currier R W (2011), chó nhiễm Demodex dạng cục bộ thường gặp ở chó nhỏ, đặc biệt là từ 3 đến 6 tháng tuổi, trong khi dạng toàn thân có thể xuất hiện ở cả chó nhỏ và chó lớn.
Theo nghiên cứu của Theo Chen Y-Z và cộng sự (2012), có tổng cộng 3977 con chó tại một số bệnh viện thú y ở thành phố Quảng Châu đã được kiểm tra về sự lây nhiễm Demodex trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2009.
Kết quả nghiên cứu cho thấy có 977 chó (24,57%) dương tính với bệnh da liễu, trong đó 130 chó (13,31%) mắc nhiễm Demodex Tỷ lệ nhiễm bệnh theo mùa cao nhất vào tháng Ba (4,15%) và thấp nhất vào tháng Mười Hai (1,39%) Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm ở chó đực (3,67%) cao hơn so với chó cái.
Tỷ lệ nhiễm Demodex ở chó tại khu vực lân cận thành phố Quảng Châu, Trung Quốc là 13,31% trong tổng số các trường hợp bệnh da liễu Đặc biệt, chó từ 1 đến 5 tuổi có tỷ lệ nhiễm cao hơn so với các độ tuổi khác, với 25 trường hợp tương ứng 2,74%.
Ron Hines (2013) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm, cách ly và điều trị triệt để bệnh ghẻ ở chó Để chăm sóc tốt cho chó, cần thực hiện vệ sinh thường xuyên, bao gồm việc tắm và chải lông hàng tuần Ngoài ra, việc vệ sinh môi trường xung quanh cũng rất quan trọng Đối với chó bị ghẻ, cần tắm rửa sạch sẽ và cắt lông khu vực bị ghẻ trước khi áp dụng thuốc điều trị.
