NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1 Các nghiên cứu ở ngoài nước có liên quan đến đề tài
Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển Các quốc gia cần nỗ lực tìm kiếm chính sách giáo dục hiệu quả để đáp ứng yêu cầu thời đại và theo kịp sự tiến bộ toàn cầu Việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, dẫn đến nhiều giải pháp hiệu quả được đề xuất.
Giáo viên đóng vai trò quyết định trong chất lượng giáo dục, do đó, việc phát triển đội ngũ giáo viên là rất cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục Các nhà xã hội học và nhà giáo dục học đã có những đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu và hoàn thiện lý luận về quản lý xã hội, đặc biệt là trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên Phát triển đội ngũ giáo viên không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là một phần thiết yếu của công tác quản lý giáo dục.
Hội nghị UNESCO năm 1998 tại Nepal đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong phát triển giáo dục Gần đây, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã tập trung vào phát triển đội ngũ giáo viên như một phần quan trọng của phát triển nguồn nhân lực.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1 Các nghiên cứu ở ngoài nước có liên quan đến đề tài
Giáo dục đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của mỗi quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển Các quốc gia cần nỗ lực xây dựng chính sách giáo dục phù hợp và hiệu quả để đáp ứng yêu cầu của thời đại và theo kịp sự tiến bộ toàn cầu Việc phát triển đội ngũ giáo viên đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, dẫn đến việc đề xuất nhiều giải pháp hiệu quả cho vấn đề này.
Giáo viên đóng vai trò quyết định trong chất lượng giáo dục, do đó, việc phát triển đội ngũ giáo viên là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục Các nhà xã hội học, đặc biệt là các nhà giáo dục học, đã có những đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống lý luận về quản lý xã hội, bao gồm cả lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên Phát triển đội ngũ giáo viên không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là một phần thiết yếu trong công tác quản lý giáo dục.
Hội nghị UNESCO năm 1998 tại NêPan đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong phát triển giáo dục Gần đây, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã tập trung vào việc phát triển đội ngũ giáo viên từ góc độ phát triển nguồn nhân lực.
Johan Amos Comensky (1592-1670) là một nhà giáo dục người Séc, được biết đến như người tiên phong trong ngành sư phạm thị giác Trong tác phẩm nổi tiếng "Didactica Magna", ông đề xuất một hệ thống giáo dục lý tưởng, bao gồm các cấp học từ mầm non đến đại học, nhấn mạnh vai trò quan trọng của giáo viên và sự phát triển chuyên môn của họ Ông khuyến khích việc lựa chọn giáo viên từ nhiều nguồn khác nhau và bồi dưỡng họ thành những người giáo viên đạt tiêu chuẩn Nhiều quốc gia như Úc, Canada và New Zealand đã thiết lập các cơ sở đào tạo giáo viên để hỗ trợ việc nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên.
Tại Philippines, công tác nâng cao chất lượng giáo viên được tổ chức qua các khóa bồi dưỡng trong thời gian học sinh nghỉ hè Cụ thể, hè thứ nhất tập trung vào các nội dung môn học, nguyên tắc dạy học, tâm lý học và đánh giá giáo dục; hè thứ hai bao gồm các môn về quan hệ con người, triết học, nội dung và phương pháp giáo dục; hè thứ ba tập trung vào nghiên cứu giáo dục và viết tài liệu; và hè thứ tư nâng cao kiến thức, kỹ năng nhận xét, lập kế hoạch giảng dạy, viết tài liệu và viết sách.
Tại Triều Tiên, chính sách bồi dưỡng và đào tạo giáo viên được thực hiện một cách thiết thực, yêu cầu tất cả giáo viên tham gia đầy đủ các chương trình nâng cao trình độ và chuyên môn Trong khi đó, Nhật Bản cũng coi trọng vai trò của đội ngũ nhân lực giáo dục, yêu cầu giáo viên ở mọi bậc học phải có chứng nhận do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Nhật Bản quy định 9 thẩm quyền nhà nước có hiệu lực trên toàn quốc, trong đó việc bồi dưỡng và đào tạo giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc Các cấp quản lý sẽ đề ra phương thức bồi dưỡng phù hợp với thực tế của từng đơn vị và cá nhân Chính sách đầu tư phát triển đội ngũ giáo viên tại Nhật Bản tập trung vào giáo dục và đào tạo, đồng thời thực hiện các chính sách ưu đãi nhằm cải thiện đời sống và trình độ của giáo viên.
Để xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên hiệu quả, cần bồi dưỡng và phát huy tính sáng tạo trong lao động của họ, đồng thời cải thiện tay nghề sư phạm Việc lựa chọn giáo viên từ nhiều ngành nghề khác nhau và đào tạo họ theo các tiêu chuẩn nhất định thông qua nhiều biện pháp khác nhau là rất quan trọng.
1.1.2 Các nghiên cứu trong nước có liên quan đến đề tài
Con người là trung tâm của sự phát triển kinh tế – xã hội, với tri thức và tiềm năng con người là yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững Đội ngũ giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc phát huy nguồn lực con người, là nền tảng cho giáo dục và sự tiến bộ xã hội Như ông cha ta đã nói, "Không thầy đố mày làm nên", điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và vai trò của giáo viên trong việc định hình tương lai Do đó, cần chú trọng đến việc phát triển đội ngũ giáo viên để đảm bảo chất lượng giáo dục và sự phát triển toàn diện của xã hội.
Theo Quyết định số 295/QĐ-BGDĐT ngày 11 tháng 10 năm 1994 của
Bộ GD&ĐT có nêu “Giáo viên tiểu học là lực lượng giáo dục chính, giữ vai
Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15 tháng 6 năm 2004 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục Mục tiêu chính là chuẩn hóa đội ngũ này, đảm bảo số lượng và cấu trúc đồng bộ, đồng thời nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống và tay nghề của giáo viên Qua đó, việc quản lý và phát triển giáo dục sẽ được thực hiện hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đào tạo và phát triển đội ngũ giáo viên luôn được Đảng và Nhà nước, cùng các nhà khoa học chú trọng nghiên cứu, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo Nhiều công trình, tác phẩm, bài viết và văn bản đã được thực hiện để thể hiện sự quan tâm này.
Trong cuốn sách "Quản lý giáo dục", GS-TS Bùi Minh Hiền cùng các cộng sự GS-TSKH Vũ Ngọc Hải và PGS-TS Đặng Quốc Bảo đã nêu ra những yêu cầu cần thiết để xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên, đảm bảo đủ số lượng, chất lượng cao và cơ cấu đồng bộ.
Trong quyển sách “Phát triển năng lực nghiên cứu khoa học cho đội ngũ giáo viên – những vấn đề lý luận và thực tiễn” do PGS.TS Nguyễn Văn Đệ và TS Phan Trọng Nam chủ biên, nội dung tập trung vào vai trò của giáo viên trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Bên cạnh đó, Đặng Quốc Bảo, Bùi Việt Phú, Phạm Minh Giản và Phạm Minh Xuân cũng đã có những đóng góp quan trọng qua tác phẩm “Đổi mới, cải cách giáo dục ở Việt Nam và nhân tố quản lý trong tiến trình đổi mới giáo dục”.
Trong bài viết "Một số vấn đề lí luận về phát triển nguồn nhân lực" (2010), tác giả Nguyễn Lộc đã trình bày các khái niệm cơ bản về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực, nhấn mạnh vai trò quyết định của nguồn nhân lực trong sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia Phát triển nguồn nhân lực được phân tích từ nhiều khía cạnh, bao gồm đặc trưng phát triển, chỉ số phát triển nguồn nhân lực và cơ cấu nguồn nhân lực.
Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện U Minh, tỉnh
Cà Mau, luận văn thạc sỹ của Dư Thanh Hồng, năm 2015.[22]
Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở, thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang, luận văn thạc sỹ của Huỳnh Hình Anh Vũ, năm 2016.[35]
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau, luận văn thạc sỹ của Nguyễn Quốc Dũng, năm 2016.[13]
Các nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ giáo viên trong sự phát triển kinh tế xã hội Giáo viên được coi là tài sản kiến thức quý giá, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhân lực, đặc biệt trong giáo dục tiểu học Các tác giả đã tiến hành khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tại các địa phương và đề xuất các biện pháp thiết thực để cải thiện công tác này Tuy nhiên, mỗi địa phương có điều kiện kinh tế, xã hội khác nhau, và hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học nào về phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tại thành phố.
Các khái niệm cơ bản
1.2.1 Phát triển và phát triển đội ngũ
Có nhiều cách định nghĩa về phát triển, xuất phát từ những cấp độ xem xét khác nhau:
Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, phát triển là quá trình biến đổi từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng, từ thấp đến cao và từ đơn giản đến phức tạp, trong đó cái cũ dần biến mất để nhường chỗ cho cái mới Sự phát triển diễn ra theo hình xoáy trôn ốc, tạo thành xu hướng đi từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn Nguyên nhân của sự phát triển bắt nguồn từ quá trình tích lũy đủ về lượng, dẫn đến sự thay đổi về chất, đồng thời là sự nảy sinh cái mới dựa trên cái cũ, do sự đấu tranh giữa các mặt đối lập tồn tại trong chính bản thân sự vật và hiện tượng.
Theo quan điểm hệ thống, phát triển là một quá trình kế thừa, bao gồm hai hình thức: kế thừa bằng hoàn thiện và kế thừa theo quy luật phủ định của phủ định Kế thừa bằng hoàn thiện giúp sự vật, hiện tượng đạt đến mức độ tối ưu, trong khi kế thừa theo quy luật phủ định của phủ định cho phép sự chuyển hóa từ hình thái này sang hình thái khác, với cái mới phát triển dựa trên cái cũ Đây là hình thức kế thừa cao nhất, có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển Theo từ điển triết học, phát triển được định nghĩa là quá trình vận động từ thấp đến cao, trong đó cái cũ biến mất và cái mới ra đời, và sự phát triển của các hệ thống đều tuân theo các quy luật phổ biến của phép biện chứng.
Mọi sự vật, hiện tượng, con người và xã hội đều được coi là phát triển khi chúng biến đổi để tăng tiến về số lượng, làm thay đổi chất lượng hoặc chịu tác động từ bên ngoài dẫn đến sự biến đổi và tăng tiến.
Xu hướng phát triển hiện nay tập trung vào việc gia tăng số lượng, sự đa dạng và độ phức tạp của các hiện tượng và vấn đề Để hiểu rõ xu hướng này, cần phân tích một cách tỉ mỉ và thận trọng, đồng thời dành đủ thời gian cho quá trình nghiên cứu, tránh sự vội vàng Tóm lại, phát triển được định nghĩa là sự vận động đi lên của mọi sự vật và hiện tượng, tuân theo các quy luật nội tại và khách quan của chúng.
1.2.1.2 Khái niệm phát triển đội ngũ
Phát triển đội ngũ là quá trình tối ưu hóa tiềm năng con người thông qua đào tạo, bồi dưỡng và chăm sóc sức khỏe thể chất lẫn tinh thần Điều này bao gồm việc tuyển dụng và sử dụng nhân sự hiệu quả, đồng thời tạo ra môi trường làm việc thuận lợi với các chính sách hợp lý Môi trường văn hóa và xã hội cũng cần kích thích động lực và thái độ làm việc, giúp nhân viên hoàn thành nhiệm vụ với năng lực tốt nhất.
Phát triển đội ngũ không chỉ là nâng cao hiệu suất của từng thành viên mà còn là yếu tố quyết định đến hiệu quả chung của tổ chức Quá trình này bao gồm việc củng cố và kiện toàn đội ngũ hiện tại, đồng thời định hướng cho sự phát triển về số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Trong lĩnh vực giáo dục, phát triển nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục Điều này bao gồm việc xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đạt chuẩn về trình độ và chất lượng, cũng như đảm bảo cơ cấu đồng bộ Mục tiêu là đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao trong công tác giáo dục, từ đó nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Để đạt được sự chuẩn hóa và hiện đại hóa trong giáo dục, cần thực hiện các chế độ, chính sách tốt nhất cho giáo viên Điều này bao gồm việc tạo ra môi trường làm việc thuận lợi, đảm bảo tính hợp lý, xã hội hóa và đồng thuận trong nhà trường Đồng thời, cần tổ chức hoạt động giảng dạy và giáo dục một cách hợp lý, đồng bộ với các yếu tố về số lượng và cơ cấu đội ngũ Tăng cường dân chủ hóa trong các hoạt động cũng là yếu tố quan trọng giúp giáo viên tự phát triển bản thân.
Phát triển đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ chiến lược hàng đầu của nhà trường, vì giáo viên đóng vai trò quyết định trong việc đạt được mục tiêu giáo dục và đào tạo.
Phát triển đội ngũ giáo viên là quá trình nâng cao số lượng, cơ cấu và chất lượng giáo viên để phù hợp với nhu cầu phát triển của nhà trường Quá trình này bao gồm tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng và tạo điều kiện nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ giáo viên.
Mục tiêu chính trong phát triển đội ngũ giáo viên là xây dựng một đội ngũ đủ về số lượng, đổi mới về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu, với quy hoạch và định hướng rõ ràng trong đào tạo và bồi dưỡng Đồng thời, cần thực hiện các chính sách khuyến khích giáo viên, tạo điều kiện để họ cảm thấy an tâm và hài lòng với công việc, từ đó phát huy tính sáng tạo trong giảng dạy và nâng cao sự cống hiến, xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội.
1.2.2 Giáo viên, đội ngũ giáo viên, giáo viên tiểu học
Theo từ điển Tiếng việt – NXB Khoa học xã hội – Hà Nội (1994), định nghĩa “Giáo viên là người dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương”
Theo khoản 3 Điều 70 của Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung năm 2009, "Nhà giáo" được định nghĩa là những người giảng dạy tại cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, và giáo dục nghề nghiệp ở các trình độ sơ cấp, trung cấp, và trung cấp chuyên nghiệp Trong khi đó, "giảng viên" là những người giảng dạy tại cơ sở giáo dục đại học và trường cao đẳng nghề.
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy và giáo dục tại trường học và các cơ sở giáo dục khác, nhằm đạt được mục tiêu giáo dục Họ không chỉ truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn chú trọng đến việc giáo dục nhân cách, bồi dưỡng tư tưởng và tình cảm đạo đức cho học sinh, giúp các em phát triển toàn diện.
Đội ngũ là tập hợp những cá nhân có cùng chức năng nghề nghiệp, được tổ chức thành một lực lượng hoạt động với mục đích chung Họ chia sẻ lý tưởng và mục tiêu, ràng buộc nhau về vật chất và tinh thần, đồng thời hoạt động theo nguyên tắc nhất định Đội ngũ có thể thực hiện nhiều chức năng khác nhau, nhưng tất cả đều hướng tới một mục đích chung.
Trong lĩnh vực giáo dục, thuật ngữ "giáo dục" đề cập đến các nhóm người được phân loại theo chức năng trong hệ thống giáo dục.
Ví dụ: đội ngũ giáo viên, đội ngũ giảng viên, đội ngũ cán bộ quản lý
Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
1.3.1 Mục tiêu của giáo dục tiểu học
Theo Điều 2, Luật Giáo dục 2005, mục tiêu giáo dục là phát triển con người Việt Nam toàn diện về đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, đồng thời trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội Luật cũng nhấn mạnh việc hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Khoản 2 Điều 27 Luật Giáo dục 2005 “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở” [28]
1.3.2 Vị trí vai trò của giáo dục tiểu học
Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân, có tư cách pháp nhân và tài khoản riêng Cấp tiểu học đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, tạo nền tảng vững chắc cho giáo dục phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề.
Tổ chức hoạt động giáo dục theo quy định của chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành là một yêu cầu quan trọng nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục Các hoạt động này cần được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả, nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh.
Trường tiểu học, nằm trong địa bàn xã, phường, thị trấn, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế chính trị của địa phương và góp phần vào các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội chung Đây là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục phổ thông của Việt Nam, kéo dài trong năm năm từ lớp một đến lớp năm, với độ tuổi học sinh vào lớp một là sáu tuổi Giáo dục tiểu học cũng là cầu nối giữa cấp học mầm non và cấp học trung học cơ sở.
1.3.3 Nhiệm vụ và quyền hạn của trường tiểu học
Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-BGDĐT, ngày 22 tháng 01 năm
2014, Điều lệ trường Tiểu học Điều 3 “nhiệm vụ và quyền hạn của trường tiểu học” [10]
Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo mục tiêu, chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học do Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành
Huy động trẻ em đến trường đúng độ tuổi, bao gồm cả trẻ em khuyết tật và những em đã bỏ học, là nhiệm vụ quan trọng để thực hiện phổ cập giáo dục và chống mù chữ trong cộng đồng Đồng thời, cần nhận bảo trợ và hỗ trợ các cơ quan có thẩm quyền trong việc quản lý hoạt động giáo dục tại các cơ sở giáo dục khác nhằm thực hiện hiệu quả các chương trình giáo dục.
Giáo dục tiểu học được tổ chức theo sự phân công của các cấp có thẩm quyền, nhằm đảm bảo chất lượng giảng dạy Các tổ chức có trách nhiệm thực hiện kiểm tra và công nhận việc hoàn thành chương trình tiểu học cho học sinh trong trường, cũng như cho trẻ em trong khu vực mà trường phụ trách.
Xây dựng và phát triển nhà trường theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đồng thời thực hiện nhiệm vụ phát triển giáo dục địa phương; đảm bảo kiểm định chất lượng giáo dục; quản lý hiệu quả cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
Phối hợp chặt chẽ với gia đình, các tổ chức và cá nhân trong cộng đồng để thực hiện các hoạt động giáo dục, đồng thời tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội trong cộng đồng.
Quản lý và sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, trang thiết bị cùng tài chính phải tuân theo quy định của pháp luật; đồng thời thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định hiện hành.
1.3.4 Vai trò của người giáo viên tiểu học
Theo Điều 33 của Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-BGDĐT ngày 22 tháng 01 năm 2014, giáo viên tại trường tiểu học và các cơ sở giáo dục khác có trách nhiệm giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện chương trình giáo dục tiểu học.
Giáo viên tiểu học không chỉ giảng dạy các môn học mà còn đảm nhiệm vai trò giáo viên chủ nhiệm, quản lý toàn diện học sinh trong lớp Họ có trách nhiệm thực hiện chương trình giảng dạy và phối hợp với các giáo viên bộ môn cũng như giáo viên tổng phụ trách Đội để hoàn thành kế hoạch giáo dục Bên cạnh đó, giáo viên tiểu học cần liên tục học tập và nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng và vượt qua các tiêu chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, theo Điều 2, Thông tư số 21/2015/TTLT-BGDĐT-BNV ngày 16 tháng 9 năm 2015.
20 học được quy định mã số, tiêu cuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên tiểu học công lập bao gồm các chức danh tại bảng 1.1 [9]
Bảng 1.1 Mã số chức danh nghề nghiệp giáo viên tiểu học
Chức danh Mã số Trình độ đào tạo
Giáo viên tiểu học hạng II V.07.03.07 Đại học sư phạm tiểu học; đại học sư phạm các chuyên ngành phù hợp với bộ môn giảng dạy
Giáo viên tiểu học hạng III V.07.03.08
Cao đẳng sư phạm tiểu học; cao đẳng sư phạm các chuyên ngành phù hợp với bộ môn giảng dạy
Giáo viên tiểu học hạng IV V.07.03.09
Trung học sư phạm tiểu học; trung học sư phạm các chuyên ngành phù hợp với bộ môn giảng dạy
Thời gian làm việc của giáo viên tiểu học trong năm học kéo dài 42 tuần, bao gồm 35 tuần giảng dạy và tổ chức hoạt động giáo dục, 5 tuần dành cho học tập và bồi dưỡng nâng cao trình độ, 1 tuần chuẩn bị cho năm học mới, và 1 tuần tổng kết năm học Định mức tiết dạy cho giáo viên tiểu học là 23 tiết/tuần, tuy nhiên, giáo viên giữ chức vụ tổ trưởng hoặc tổ phó chuyên môn sẽ có quy định số tiết chuẩn riêng; đồng thời, giáo viên kiêm nhiệm công việc khác sẽ được giảm trừ số tiết dạy theo quy định để thực hiện nhiệm vụ kiêm nhiệm.
Bảng 1.2 Quy định số giờ chuẩn, số giờ kiêm nhiệm được giảm trừ
Chức danh Qui định tiết chuẩn/tuần
Số tiết kiêm nhiệm (giảm trừ)
GV làm công tác chủ nhiệm 3
GV Tổng phụ trách Đội TNTP HCM
2 tiết (trường hạng I) 1/2 số tiết (trường hạng II) 2/3 số tiết (trường hạng III)
GV kiêm phụ trách PHBM 3
GV kiêm Bí thư chi bộ
GV kiêm Phó Bí thư chi bộ
GV kiêm Chủ tịch, Phó Chủ tịch CĐ
GV kiêm Chủ tịch hoặc thư ký HĐT 2
GV kiêm trưởng ban thanh tra nhân dân 2
GV có con nhỏ dưới 12 tháng 4
1.3.5 Nhiệm vụ của người giáo viên tiểu học
Thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 14 tháng 11 năm 2013, việc đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, phát triển nhân lực và bồi dưỡng nhân tài là rất quan trọng Quá trình giáo dục cần chuyển từ việc chỉ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của người học Điều này đòi hỏi sự gắn kết giữa lý luận và thực tiễn, đồng thời khuyến khích học đi đôi với hành.
Sự kết hợp giữa giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội là rất quan trọng Phát triển giáo dục và đào tạo cần phải phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường.
Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Mục tiêu phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là xây dựng một lực lượng giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và nâng cao năng lực chuyên môn Điều này nhằm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị của các trường tiểu học, đồng thời góp phần vào việc giáo dục con người phát triển toàn diện trong bối cảnh hội nhập hiện nay.
1.4.1 Chuẩn đội ngũ giáo viên tiểu học
Chuẩn đội ngũ giáo viên là tập hợp các phẩm chất và năng lực cần thiết mà giáo viên phải có để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh trong môi trường trường học.
Nhà giáo cần tuân thủ các quy định và rèn luyện đạo đức, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ đồng nghiệp trong việc phát triển phong cách nghề nghiệp Họ cũng phải phát triển chuyên môn, nắm vững kiến thức và kỹ năng, thường xuyên cập nhật để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và nâng cao năng lực học sinh Việc xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh và dân chủ, đồng thời phòng chống bạo lực học đường là rất quan trọng Ngoài ra, nhà giáo cần phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội, tham gia vào các hoạt động giáo dục đạo đức và lối sống cho học sinh Cuối cùng, việc sử dụng ngoại ngữ, tiếng dân tộc và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy cũng là yếu tố cần thiết để nâng cao hiệu quả giáo dục.
Quy hoạch là quá trình sắp xếp các đối tượng vào không gian nhất định nhằm đạt mục tiêu kế hoạch, với việc bố trí được tính toán theo thời gian hợp lý, làm cơ sở cho lộ trình dài hạn Quy hoạch cụ thể hóa tính mục đích và yêu cầu của kế hoạch, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển ĐNGV, góp phần vào chương trình phát triển tổng thể của địa phương, đặc biệt là phát triển nguồn nhân lực có tay nghề cao.
28 Để quy hoạch ĐNGV cần phân tích định hướng phát triển giáo dục, nâng cao chất lượng ĐNGV là để phục vụ cho định hướng phát triển giáo dục
Phân tích định hướng phát triển giáo dục nhằm làm nổi bật các yêu cầu và mục tiêu mà giáo viên cùng đội ngũ cần đạt được, từ đó xác định các mục tiêu và giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo dục.
Dựa trên chiến lược phát triển giáo dục của tỉnh và thành phố, chúng ta có thể xây dựng các giai đoạn 5 năm, như 2010-2015 và 2015-2020, để nghiên cứu các chỉ tiêu và giải pháp liên quan đến đội ngũ giáo viên Đồng thời, cần xác định các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của đội ngũ này, bao gồm quy mô trường lớp, số lượng học sinh, và các nội dung liên quan khác.
Cần tiến hành điều tra và đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên hiện có để xác định mục tiêu phát triển và định hướng cho cấp học trong thời gian tới Nhà trường nên quy hoạch đội ngũ giáo viên với đủ số lượng, đồng bộ về cơ cấu, tiêu chuẩn hoá trình độ, có phẩm chất, năng lực và bản lĩnh chính trị vững vàng Điều này sẽ đảm bảo sự chuyển tiếp liên tục và vững chắc giữa các thế hệ, từ đó kiện toàn tổ chức bộ máy và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trong tình hình mới.
1.4.3 Tuyển dụng, sử dụng và quản lý đội ngũ
Việc tuyển dụng và quản lý đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ quan trọng của ban giám hiệu trường học, trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục Sau khi được ủy ban nhân dân cấp trên quyết định tuyển dụng, ban giám hiệu cần thận trọng trong việc phân công vị trí làm việc cho từng giáo viên Điều này đảm bảo sự phù hợp với trình độ chuyên môn, giúp giáo viên phát huy tối đa năng lực và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Việc phân công giáo viên là nhiệm vụ quan trọng mà ban giám hiệu cần chú trọng, bởi sự chênh lệch về chất lượng chuyên môn giữa các giáo viên có thể ảnh hưởng đến hoạt động của nhà trường Để phân công hiệu quả, cần phải dựa trên yêu cầu giảng dạy và đặt quyền lợi của học sinh lên hàng đầu, đảm bảo tính công bằng và bảo vệ uy tín của giáo viên Phân công nên kết hợp giữa giáo viên cũ và mới, giúp giáo viên trẻ học hỏi từ kinh nghiệm của người đi trước, đồng thời cân nhắc hoàn cảnh và nguyện vọng của từng giáo viên Ngoài ra, ban giám hiệu cần tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao năng lực cho giáo viên trong đơn vị.
1.4.4 Đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ
Công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên (ĐNGV) là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của nhà trường, nhằm duy trì và nâng cao chất lượng giảng dạy Việc này không chỉ đảm bảo chuẩn đào tạo, lý luận chính trị và nghiệp vụ cho giáo viên, mà còn là điều kiện thiết yếu để nhà trường giữ vững vị thế trong bối cảnh đổi mới giáo dục và cạnh tranh Đặc biệt, đào tạo và bồi dưỡng giáo viên tiểu học góp phần nâng cao trình độ chuyên môn của ĐNGV, thông qua các hoạt động học tập có tổ chức.
30 chức năng được thực hiện trong khoảng thời gian nhất định nhằm thay đổi và nâng cao nhận thức cũng như trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của ĐNGV Các hình thức tổ chức và cách thức thực hiện đa dạng sẽ giúp đạt được các yêu cầu theo kế hoạch đề ra.
Hoạt động đào tạo và bồi dưỡng chỉ đạt hiệu quả cao khi trở thành nhu cầu tự nguyện của từng cá nhân Do đó, cần tập trung vào các nhu cầu thực tế như nâng cao chuẩn đào tạo, áp dụng phương pháp mới, bồi dưỡng chuyên đề, cải thiện trình độ tin học và ngoại ngữ, cũng như bồi dưỡng thường xuyên và nâng hạng chức danh nghề nghiệp cho giáo viên.
Kiểm tra và đánh giá là nhiệm vụ quan trọng trong quản lý của Hiệu trưởng và Phòng GD&ĐT, nhằm đánh giá năng lực chuyên môn của giáo viên Đây cũng là cơ hội để giáo viên thể hiện phẩm chất và rèn luyện kỹ năng Kết quả kiểm tra không chỉ giúp xếp loại giáo viên mà còn cung cấp thông tin quan trọng cho Hiệu trưởng, giúp họ nắm bắt hiệu quả công việc của giáo viên và điều chỉnh kịp thời nội dung, phương pháp giảng dạy.
Việc kiểm tra và đánh giá giáo viên có thể thực hiện qua nhiều hình thức như định kỳ, đột xuất, theo chuẩn nghề nghiệp, chuyên đề hoặc dự giờ Nội dung đánh giá bao gồm phẩm chất chính trị, đạo đức, kiến thức, kỹ năng sư phạm, hoạt động giảng dạy và các công tác khác như chủ nhiệm hay kiêm nhiệm Đánh giá giáo viên là quá trình so sánh kết quả công việc với các tiêu chuẩn đã xác định cho vị trí đó Nếu việc kiểm tra và đánh giá được thực hiện nghiêm túc và chính xác, sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
31 có tác động tích cực, mạnh mẽ đến tinh thần, thái độ và trách nhiệm của giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
1.4.6 Chính sách đối với giáo viên
Các chính sách dành cho giáo viên được quy định bởi các văn bản pháp luật của nhà nước, bao gồm chế độ tiền lương, phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên, phụ cấp chức vụ, phụ cấp kiêm nhiệm, phụ cấp ngành nghề, cùng với các chế độ làm thêm giờ và bảo hiểm xã hội Những quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi và chế độ đầy đủ cho giáo viên theo luật pháp hiện hành.
Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã nâng cao chất lượng giáo dục một cách hiệu quả Các nghị quyết và văn kiện đại hội thể hiện tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ trong giáo dục, nhằm cải thiện phương pháp giảng dạy và học tập.
Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế Mục tiêu là nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục, phục vụ tốt hơn cho sự phát triển đất nước và nhu cầu học tập của nhân dân, đồng thời phát triển toàn diện con người Việt Nam Điều này đòi hỏi đội ngũ giáo viên cần tự học tập và nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục.
Sự phát triển kinh tế - xã hội đã nâng cao nhận thức và quan tâm của cộng đồng đối với giáo dục tại địa phương Điều này dẫn đến việc các trường học được đầu tư hỗ trợ về trang thiết bị và cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc sử dụng các phương tiện dạy học Nhờ đó, giáo viên có thể ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào giảng dạy, từ đó phát huy năng lực và góp phần phát triển nền giáo dục địa phương.
Môi trường sư phạm trong nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển đội ngũ giáo viên Việc xây dựng một môi trường sư phạm lành mạnh và an toàn không chỉ ảnh hưởng đến tình cảm mà còn tác động đến hành vi của các thành viên trong trường Một bầu không khí làm việc tích cực và an toàn sẽ tạo sự gắn kết giữa các thành viên, từ đó thúc đẩy mọi hoạt động của nhà trường, đặc biệt là trong công tác phát triển đội ngũ.
Các văn bản hướng dẫn thực hiện chế độ chính sách và quy định hiện nay còn thiếu tính đồng bộ, chồng chéo và không kịp thời, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của đội ngũ.
Một số phụ huynh học sinh vẫn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của mình trong việc phối hợp với giáo viên, dẫn đến việc họ thường phó mặc trách nhiệm giáo dục trẻ cho nhà trường.
Mặt bằng kiến thức giữa học sinh vùng nông thôn và thành phố không đồng đều, dẫn đến việc giáo viên cần dành nhiều thời gian để bồi dưỡng thêm cho các em Điều này khiến thời gian tự nghiên cứu của giáo viên bị hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy.
Xây dựng uy tín và thương hiệu cho nhà trường là yếu tố quan trọng để thu hút giáo viên có năng lực và tâm huyết Chất lượng nhà trường giúp gắn kết mối quan hệ giữa giáo viên và cơ sở giáo dục, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy Một nhà trường có thương hiệu sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên phát huy tay nghề, đồng thời nâng cao lợi thế trong tuyển sinh và đào tạo học sinh giỏi Điều này không chỉ tạo thêm việc làm và thu nhập cho giáo viên, mà còn khuyến khích họ phấn đấu gắn bó với nhà trường, góp phần xây dựng đội ngũ mạnh và phát triển tập thể vững mạnh.
Để xây dựng thương hiệu uy tín cho nhà trường, vai trò quản lý của cán bộ quản lý, đặc biệt là Hiệu trưởng, là rất quan trọng Hiệu trưởng cần có tư tưởng chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, và tác phong gương mẫu, đồng thời nắm vững các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước Họ cũng phải có khả năng truyền đạt thông tin cho tập thể, đảm bảo thực hiện đúng quy định Ngoài ra, trình độ chuyên môn phù hợp và khả năng phân tích, xây dựng tầm nhìn chiến lược phát triển cho đơn vị cũng là những yếu tố cần thiết để lãnh đạo hiệu quả.
Trong sự nghiệp phát triển giáo dục, giáo viên đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và thành công của nhà trường.
Việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường gắn liền với việc phát huy năng lực và thế mạnh của giáo viên Sự chú trọng vào giảng dạy và các hoạt động hỗ trợ sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển đội ngũ giáo viên, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục một cách bền vững.
Xây dựng một bộ máy tổ chức nhà trường rõ ràng và phân công trách nhiệm cho từng thành viên là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả hoạt động Cần phát huy tinh thần dân chủ, đoàn kết, và kỷ cương trong môi trường giáo dục, đồng thời nuôi dưỡng tình thương và trách nhiệm Chỉ khi thực hiện những điều này, nhà trường mới có thể ổn định và phát triển bền vững, cùng với sự trưởng thành của đội ngũ giáo viên.
Luận văn đã tổng hợp và phân tích các vấn đề liên quan đến phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học, bao gồm các khái niệm như giáo viên, đội ngũ giáo viên, và sự phát triển của họ Nghiên cứu làm rõ nhiệm vụ và vai trò của giáo viên tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích chi tiết về số lượng, chất lượng, cơ cấu, phẩm chất và năng lực của đội ngũ giáo viên, cũng như công tác quy hoạch và phân công sử dụng đội ngũ Những phân tích này tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đội ngũ giáo viên tiểu học.
Sự phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, bao gồm cơ cấu tổ chức của nhà trường, chất lượng cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học, các chính sách của nhà nước, cùng với nỗ lực xây dựng uy tín của nhà trường và sự cố gắng của đội ngũ giáo viên trong đơn vị.
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là yếu tố then chốt trong công tác đào tạo và nâng cao chất lượng giáo dục Bài viết này sẽ khảo sát và phân tích thực trạng phát triển giáo viên tại các trường tiểu học ở thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang, dựa trên các cơ sở lý luận vững chắc Thông qua chương 2, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại và những thách thức trong việc nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên tại địa phương.
