BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH KHÚC THỊ THANH MAI THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CHĂM SÓC TRẺ SỐT CỦA BÀ MẸ CÓ CON DƯỚI TUỔI TẠI KHOA KHÁM BỆNH – BỆNH VIỆN ĐA KHOA XANH PÔN NĂM 2021 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH - 2021 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH KHÚC THỊ THANH MAI THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CHĂM SÓC TRẺ SỐT CỦA BÀ MẸ CÓ CON DƯỚI TUỔI TẠI KHOA KHÁM BỆNH – BỆNH VIỆN ĐA KHOA XANH PÔN NĂM 2021 Chuyên ngành: Điều dưỡng nhi khoa BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS VŨ VĂN ĐẨU NAM ĐỊNH - 2021 i LỜI CẢM ƠN Chuyên đề hồn thành kết đóng góp cơng sức nhiều cá nhân tập thể Trước hết em xin bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Vũ Văn Đẩu tận tình giúp đỡ để em hồn thành chun đề Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, Thầy, Cơ giáo, phịng ban Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định góp nhiều cơng sức đào tạo, giúp đỡ, tạo điều kiện cho em suốt q trình học tập, nghiên cứu hồn thành chuyên đề tốt nghiệp Em xin chân thành cảm ơn tới Lãnh đạo Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, lãnh đạo khoa Khám bệnh đồng nghiệp tạo điều kiện, nhiệt tình cộng tác giúp đỡ em trình thực hành lâm sàng triển khai chuyên đề Sau em xin bày tỏ biết ơn tới người thân gia đình, bạn bè ln dành cho em tình cảm q báu, chia sẻ khó khăn, động viên em suốt trình học tập Học viên Khúc Thị Thanh Mai ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu kết nêu chuyên đề tốt nghiệp trung thực khách quan, chưa công bố nghiên cứu trước Tất giúp đỡ cho việc xây dựng sở lý luận cho chuyên đề trích dẫn đầy đủ, ghi rõ nguồn gốc rõ ràng phép công bố Người cam đoan Khúc Thị Thanh Mai iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC BIỂU ĐỒ vi ĐẶT VẤN ĐỀ Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Sinh lý bệnh 1.1.2 Sốt trẻ em 1.2 Cơ sở thực tiễn 1.2.1 Tình hình nghiên cứu sốt trẻ em Việt Nam 1.2.2 Tình hình nghiên cứu sốt trẻ em giới 11 Chương 2: MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 14 2.1 Một số thông tin bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn 14 2.2 Thực trạng kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện đa khoa Xanh Pôn năm 2021 14 2.2.1 Đặc điểm chung 14 2.2.2 Kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện đa khoa Xanh Pôn năm 2021 17 2.2.3 Mối liên quan kiến thức với thực hành bà mẹ chăm sóc xử trí sốt cao nhà 27 Chương 3: BÀN LUẬN 28 3.1 Đặc điểm nhân học - xã hội học bà mẹ mối liên hệ với kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt 28 3.1.1 Tuổi bà mẹ 28 3.1.2 Trình độ học vấn 28 3.1.3 Nghề nghiệp 28 3.1.4 Kinh tế 29 3.2 Nguồn cung cấp thông tin 29 3.3 Kiến thức bà mẹ sốt cao 30 iv 3.4 Thực hành bà mẹ trẻ có sốt cao 33 3.5 Mối liên quan kiến thức thực hành bà mẹ có bị sốt cao 36 KẾT LUẬN 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC v DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Đặc điểm chung bà mẹ 15 Bảng 2.2 Kiến thức Sốt cao bà mẹ 17 Bảng 2.3 Kiến thức phương pháp chườm ấm 18 Bảng 2.4 Kiến thức sử dụng thuốc hạ sốt 19 Bảng 2.5 Kiến thức phòng ngừa nước phòng ngừa sốt cho trẻ 20 Bảng 2.6 Kiến thức xử trí sốt cao nhà 21 Bảng 2.7 Hành động bà mẹ chăm sóc trẻ sốt 23 Bảng 2.8 Thực hành sử dụng thuốc 24 Bảng 2.9 Mối liên hệ đặc điểm nhân – xã hội học kiến thức bà mẹ 25 Bảng 2.10 Mối liên hệ nguồn cung cấp thông tin với kiến thức chung bà mẹ 26 Bảng 2.11 Mối liên hệ đặc điểm nhân khẩu- xã hội học thực hành chung bà mẹ 26 Bảng 2.12 Mối liên hệ nguồn cung cấp thông tin với thực hành chung bà mẹ 27 Bảng 2.13 Mối liên hệ kiến thức với thực hành bà mẹ chăm sóc xử trí sốt cao nhà 27 vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Phân bố mức độ kiến thức chung 22 Biểu đồ 2.2 Phân bố mức độ thực hành bà mẹ trẻ có sốt cao 24 ĐẶT VẤN ĐỀ Sốt cao cấp cứu nhi khoa thường gặp Nếu khơng xử trí kịp thời cách dẫn đến co giật đe dọa tính mạng người bệnh để lại hậu nặng nề sau như: Động kinh, chậm phát triển tâm thần vận động đặc biệt trẻ có tiền sử sốt cao co giật [2] Đối với trẻ từ tháng đến tuổi chức não chưa hoàn chỉnh, cộng thêm yếu tố tiền sử gia đình sốt cao co giật nhiệt độ 38,50C dễ dẫn đến co giật thời gian từ lúc sốt cao đến co giật ngắn Theo nghiên cứu Kazeem A cho thấy tỷ lệ trẻ co giật sốt xuất sau sốt đầu chiếm 83% [21] Do việc phát trẻ sốt chăm sóc ban đầu cho trẻ sốt cao chưa có thầy thuốc quan trọng Khi trẻ bị sốt cao việc phát trẻ sốt hạ sốt cách nhằm giảm nguy co giật cho trẻ đóng vai trị quan trọng Thực tế cho thấy nhiều bà mẹ biết cách xử trí sốt cho có số bà mẹ cách theo dõi nhiệt độ trẻ sốt, khơng biết đến phương pháp hạ sốt an tồn cho nhà Theo kết nghiên cứu Hồ Thị Hồi Phương có 60% bà mẹ sử dụng nhiệt kế để phát trẻ sốt, 80% bà mẹ phát trẻ sốt dấu hiệu trẻ nóng quấy khóc, gần 50% bà mẹ cho uống thuốc hạ sốt phát sốt [14] Theo tác giả Phạm Lê An [1] biện pháp hạ sốt chườm ấm có hiệu tức rõ rệt uống thuốc 30 phút đầu, sau 30 phút khơng giảm nhiều điều chứng minh cho quan điểm lý thuyết hạ nhiệt làm mát ngoại biên Thuốc hạ nhiệt có tác dụng rõ rệt sau 30 phút Bởi cần phối hợp hai ưu điểm hạ nhiệt nhanh chườm ấm kéo dài thuốc hạ nhiệt trẻ sốt 38,50C [1], [25] Tuy nhiên bà mẹ biết cách chườm ấm sốt, cịn 46,5% bà mẹ chườm ấm thực tế sốt cao co giật xẩy [5] Thậm trí trẻ có sốt bà mẹ có hành động sai trái cạo gió, cắt lễ ủ ấm, có 25% bà mẹ biết vai trò chườm ấm hạ sốt [18] Như hiểu biết bà mẹ thấp Do việc tư vấn, tuyên truyền để nâng cao kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt cao cho bà mẹ cần thiết Hiện nay, khoa Khám bệnh bệnh viện Xanh Pơn ngày có khoảng 2030 trẻ em tuổi đến khám lí sốt chưa có đề nghiên cứu kiến thức, thực hành bà mẹ có trẻ bị sốt cao [4] Vì chúng tơi tiến hành nghiên cứu “Thực trạng kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện đa khoa Xanh Pôn năm 2021” với hai mục tiêu: Mô tả thực trạng kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện đa khoa Xanh Pôn năm 2021 Đề xuất số giải pháp nâng cao kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện đa khoa Xanh Pôn 36 Như chờ tác dụng thuốc hạ sốt bà mẹ không cần tốn tiền mua miếng dán để hạ sốt cho trẻ mà cần dùng khăn để lau mát cho trẻ Như chương trình giáo dục sức khỏe cần thiết cho bà mẹ Đây điểm cần nhấn mạnh giáo dục sức khỏe 3.5 Mối liên quan kiến thức thực hành bà mẹ có bị sốt cao Kết nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ có ý nghĩa thống kê kiến thức tốt với thực hành tốt Những bà mẹ có kiến thức tốt thực hành tốt gấp lần so với bà mẹ có kiến thức không tốt (p=0,028) Kết phù hợp với số nghiên cứu nước [18],[20],[24] Điều cho khẳng định cần tăng cường kiến thức cho bà mẹ từ bà mẹ có thực hành tốt xử trí trẻ có sốt cao 37 KẾT LUẬN Từ kết khảo sát kiến thức, thực hành chăm sóc trẻ sốt bà mẹ có tuổi khoa Khám bệnh, bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn năm 2021, có số kết luận sau: - Tỷ lệ bà mẹ có kiến thức tốt thực hành 43% 57% - Bà mẹ có nghề nghiệp cán cơng chức có kiến thức thực hành tốt so với nhóm ngành nghề khác (p