TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TIỂU LUẬN CUỐI KÌ MƠN HỌC: PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG THỰC TRẠNG TỘI PHẠM CƯỚP TÀI SẢN Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY VÀ GIẢI PHÁP GVHD: ThS Phạm Xuân Phát Mã LHP: GELA220405_21_1_42 (Thứ ba, tiết 13-15) Nhóm SVTH: 10 MSSV Thạch Cơng 20126084 Trần Thị Thu Thảo 20130063 Nguyễn Trung Thảo 20151564 Nguyễn Thanh Tiền 20144472 Trần Trịnh Trung 20144477 Tp Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2021 LỜI CẢM ƠN Thực tế cho thấy, thành công gắn liền với hỗ trợ, giúp đỡ người xung quanh giúp đỡ hay nhiều, trực tiếp hay gián tiếp Trong suốt thời gian từ bắt đầu làm tiểu luận đến nay, nhóm em nhận quan tâm, bảo, giúp đỡ thầy bạn bè xung quanh Với lịng biết ơn sâu sắc, nhóm em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy Phạm Xuân Phát dùng tri thức tâm huyết để truyền đạt cho nhóm em vốn kiến thức quý báu suốt thời gian học tập trường Nhờ có lời hướng dẫn, dạy bảo đó, tiểu luận nhóm em hồn thành cách xuất sắc Một lần nữa, nhóm em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy Bài tiểu luận thực tháng Vì vốn kiến thức nhóm em cịn hạn chế, nên khơng tránh khỏi thiếu sót, nhóm em mong nhận ý kiến đóng góp thầy Nhóm em xin chân thành cảm ơn! DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN HỌC KỲ I NĂM HỌC 2021 - 2022 Nhóm: 10 (Lớp thứ ba, tiết 13 - 15) Tên đề tài: Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh giải pháp STT HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN MÃ SỐ SINH VIÊN Thạch Công 20126084 Trần Thị Thu Thảo 20130063 Nguyễn Trung Thảo 20151564 Nguyễn Thanh Tiền 20144472 Trần Trịnh Trung 20144477 Trưởng nhóm: Nguyễn Thanh Tiền SỐ ĐIỆN THOẠI BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ ĐÁNH GIÁ VÀ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN STT Họ tên Nhiệm vụ cụ thể Kết người thực Thạch Công - Khách thể, chủ thể - Hồn thành tốt - Trách nhiệm hình áp dụng tội phạm cướp tài sản - Khách quan ví dụ Trần Thị Thu Thảo - Trình bày khái niệm tội - Hồn thành tốt phạm cướp tài sản - Cấu thành tội phạm cướp tài sản - Khách quan, chủ quan tội phạm cướp tài sản - Khách thể, chủ thể ví dụ Nguyễn Trung Thảo Điểm số tội phạm cướp tài sản Ký tên - Lời cảm ơn - Mở đầu - Kết luận - Hoàn thành tốt Nguyễn Thanh Tiền - Đánh giá thực trạng - Hoàn thành tốt tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh - Các ví dụ cụ thể - Đề xuất - Chủ quan ví dụ - Trình bày tiểu luận, tổng hợp, chọn lọc bổ sung phần Trần Trịnh Trung - Giải pháp ngăn chặn - Hoàn thành tốt hạn chế tội phạm cướp tài sản NHẬN XÉT Ký tên ThS Phạm Xuân Phát MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài: Đối tượng phạm vi nghiên cứu: Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu: Ý nghĩa khoa học thực tiễn tiểu luận: Kết cấu tiểu luận: CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỘI CƯỚP TÀI SẢN 1.1 Khái niệm tội phạm: 1.2 Cấu thành tội phạm cướp tài sản: .3 1.2.1 Mặt khách quan tội phạm cướp tài sản: 1.2.2 Mặt chủ quan tội phạm cướp tài sản: 1.2.3 Mặt khách thể tội phạm cướp tài sản: 1.2.4 Mặt chủ thể tội phạm cướp tài sản: 1.3 Trách nhiệm hình áp dụng tội phạm cướp tài sản: CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỘI PHẠM CƯỚP TÀI SẢN TẠI TP.HCM HIỆN NAY VÀ GIẢI PHÁP 2.1 Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh nay: 2.1.1 Đánh giá chung tình hình tội cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh: .9 2.1.2 Ví dụ cụ thể: 12 - Ví dụ 1: Băng cướp nguy hiểm cầm súng tay bắn người dân 12 - Ví dụ 2: Cướp tài sản tài xế container công ty Bình Dương 15 - Ví dụ 3: Cướp giật tài sản người đường sử dụng vũ khí gây nguy hiểm cho người khác 16 2.2 Giải pháp để ngăn chặn, hạn chế tội cướp tài sản: 17 KẾT LUẬN 20 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC HÌNH ẢNH MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài: Việc tồn cầu hóa thúc đẩy mạnh, nhanh phát triển xã hội, góp phần chuyển biến cấu kinh tế Việt Nam, từ nước nghèo vài chục năm vươn lên thành quốc gia có kinh tế mạnh mẽ Tuy nhiên, bên cạnh phát triển kinh tế xã hội, Việt Nam diễn nhiều diễn biến phức tạp Hàng loạt loại tội phạm có tính chất nguy hiểm ảnh hưởng đến phát triển chung xã hội diễn ngày phổ biến: trộm cắp, ma tuý, mại dâm,… Trong tội “cướp tài sản” (Điều 168 Bộ luật Hình sự) loại tội phạm nguy hiểm xâm phạm đến quyền sở hữu công dân Đặc biệt thành phố Hồ Chí Minh, tội phạm xâm phạm sở hữu tài sản (trộm, cướp cướp giật) diễn biến phức tạp, loại phạm pháp hình chiếm 80% cấu tội phạm (năm 2018) Đặc biệt, có nhiều vụ đối tượng gây án cịn manh động, liều lĩnh, công nạn nhân, người phát giác hay ngăn cản đến chết [10] Qua phương tiện thông tin đại chúng, đời sống thực tế thành phố Hồ Chí Minh nhóm nhận thấy diễn biến tội phạm cướp tài sản nguy hiểm phức tạp, vấn đề cấp bách cần phân tích đánh giá tìm ngun nhân phương pháp nhằm đẩy lùi tội phạm tương lai, đảm bảo cho sinh viên tụi em có mơi trường học tập đại học an tồn thành phố Hồ Chí Minh Vì nhóm chọn đề tài: “Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh giải pháp” để nghiên cứu nhằm đưa biện pháp có sở luận lý thực tiễn phục vụ cho việc phịng chống hiệu Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu: - Mục đích: Trên sở nghiên cứu thực tiễn áp dụng pháp luật làm rõ mặt lý luận tội phạm cướp tài sản Từ đưa giải pháp nâng cao hiệu công tác áp dụng pháp luật quan tiến hành tố tụng, góp phần vào đấu tranh phòng, chống tội phạm cướp tài sản xã hội nói chung thành phố Hồ Chí Minh nói riêng - Nhiệm vụ : Để đạt mục tiêu nêu trên, quy trình thực nghiên cứu đề tài cần giải nhiệm vụ cụ thể sau : Thứ nhất: Làm rõ khái niệm yếu tố cấu thành tội cướp tài sản Thứ hai: Trách nhiệm hình cho tội cướp tài sản theo điều 168 Bộ luật hình Thứ ba: Phân tích đánh giá thực trạng tội cướp sài sản Thứ tư: Đưa giải pháp góp phần đấu tranh phịng, chống tội phạm cướp tài sản Đối tượng phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Tội cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh - Phạm vi nghiên cứu: thành phố Hồ Chí Minh Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu: - Cơ sở lý luận: Trên sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh vấn đề tội phạm nói chung, văn kiện Đảng pháp luật Nhà nước quan điểm đấu tranh chống tội phạm trình xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam - Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học luật hình tội phạm học như: Phương pháp phân tích, so sánh, phương pháp tổng hợp, phương pháp thu thập tài liệu,… Ý nghĩa khoa học thực tiễn tiểu luận: - Ý nghĩa khoa học: Góp phần làm rõ tội cướp tài sản góc độ pháp luật, qua củng cố nâng cao hiệu suất phòng, chống tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh, giúp việc áp dụng pháp luật xét xử loại từ hiệu - Thực tiễn: Nâng cao nhận thức hình phạt người tội cướp tài sản Qua đó, hạn chế trường hợp phạm tội Đồng thời đề xuất giải pháp nhằm phòng, chống tội phạm cướp tài sản tương lai Kết cấu tiểu luận: Gồm chương: - Chương 1: Lý luận chung nạn cướp tài sản - Chương 2: Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh giải pháp CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỘI CƯỚP TÀI SẢN 1.1 Khái niệm tội phạm cướp tài sản: Tội phạm hành vi nguy hiểm cho xã hội quy định Bộ luật Hình sự, người có lực trách nhiệm hình pháp nhân thương mại thực cách cố ý vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ trị, chế độ kinh tế, văn hóa, quốc phịng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp tổ chức, xâm phạm quyền người, quyền, lợi ích hợp pháp cơng dân, xâm phạm lĩnh vực khác trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định Bộ luật phải bị xử lý hình Tội cướp tài sản dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực tức khắc có hành vi khác làm cho người bị cơng lâm vào tình trạng khơng thể tự vệ nhằm chiếm đoạt tài sản 1.2 Cấu thành tội phạm cướp tài sản: 1.2.1 Mặt khách quan tội phạm cướp tài sản: Mặt khách quan tội phạm mặt biểu bên tội phạm Mặt khách quan tội phạm có dấu hiệu như: Hành vi nguy hiểm đến xã hội, hậu tác hại hành vi gây ra, mối quan hệ nhân hành vi nguy hiểm hậu tác hại, thời gian, địa điểm, phương pháp, công cụ phương tiện thực tội phạm Như vậy, mặt khách quan tội cướp tài sản là: - Hành vi dùng vũ lực: Hành vi mà người phạm tội sử dụng sức mạnh thể chất (tay, chân, ) kết hợp với sức mạnh vật chất (vũ khí cơng cụ, phương tiện khác) đánh, đấm, đâm, chém, tác động lên thể nạn nhân khiến họ chí kháng cự nhằm thực việc chiếm đoạt tài sản Tuy nhiên vài trường hợp có người tham cướp tài sản, có số người thực hành vi vũ lực người cịn lại không đe dọa sử dụng vũ lực lên người nạn nhân, tất xem sử dụng vũ lực - Hành vi đe dọa dùng vũ lực tức khắc: Hiểu đơn giản hành vi mà người phạm tội thơng qua lời nói, cử chỉ, hành động (như nạt nộ, quát tháo, bắn súng lên trời, ) CHƯƠNG THỰC TRẠNG TỘI PHẠM CƯỚP TÀI SẢN TẠI TP.HCM HIỆN NAY VÀ GIẢI PHÁP 2.1 Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh nay: 2.1.1 Đánh giá chung tình hình tội cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh: Báo cáo Cơng an thành phố Hồ Chí Minh cho biết, từ tháng 12/2019 đến tháng 4/2020, tội phạm xâm phạm sở hữu tài sản gồm cướp, cướp giật, trộm tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy 4.408 vụ, "giảm 831 vụ so với thời gian liền kề"; chiếm tỷ lệ cao cấu phạm pháp hình sự: 79,33% [6] Thành phố phát sinh nhiều vụ có phương thức thủ đoạn hoạt động manh động, nguy hiểm, gây hậu nghiêm trọng Riêng thời điểm dịch Covid-19 lây lan cộng đồng giãn cách xã hội, tội phạm cướp tài sản trộm cắp xe máy tăng với thay đổi thời gian gây án Từ góc nhìn khác, Ban đạo 138 thành phố Hồ Chí Minh thống kê, tỷ lệ phạm pháp hình quý năm tăng so với kỳ 2019: Thêm 10% với 1.001 vụ Nhiều người quan sát thấp lo lắng Sự lành mạnh xã hội phụ thuộc không nhỏ vào hành vi người nhóm thấp Những người khơng cịn để mất, bần hóa tha hóa từ người lương thiện Những kẻ loạn, vai trị đó, định hình chất lượng sống số đơng cịn lại Nếu khơng giăng lưới an sinh, công luật pháp đủ rộng, đồn tàu bị trì kéo kẻ bất mãn Không gây thiệt hại tài sản, nhiều vụ cướp dẫn đến tai nạn nghiêm trọng cho người dân Đặc biệt, gần Tết Nguyên Đán, tình trạng trở nên đáng báo động Theo đó, qua kết thống kê năm 2017, địa bàn thành phố Hồ Chí Minh xảy ngàn vụ phạm pháp hình liên quan đến trộm cắp, cướp giật Số lượng có giảm, dựa đánh giá quan cơng an, tình hình diễn biến phức tạp tiềm ẩn nhiều thách thức Vấn đề đáng lo ngại không cướp tài sản, băng nhóm tội phạm cịn sẵn sàng gây tai nạn nguy hiểm, trường học cướp đường, khiến nạn nhân kiểm soát tay lái Được biết, tại, địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, camera an ninh lắp nhiều nơi Tuy nhiên, đối tượng tội phạm trộm cắp, cướp giật sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, nên đôi khi, camera bị vô hiệu hóa Trong ngày giáp Tết, lợi dụng lơ là, cảnh giác người dân, tình trạng trộm cắp, cướp giật hồnh hành mạnh Vì thế, gia đình, cá nhân cần tự trang bị kỹ để bảo vệ người thân Đối tượng phạm tội đa số đối tượng lưu manh chuyên nghiệp, có tiền án, tiền sự, đối tượng bị truy nã, nghiện ma túy, phần tử có nhân thân xấu, lối sống không lành mạnh, côn đồ, hãn, lười lao động Đáng ý nay, số đối tượng phạm tội cướp tài sản học sinh, sinh viên có xu hướng tăng, thường tập trung vào trường hợp lười học, bỏ học, nghiện game online, nghiện ma túy, thiếu quan tâm, giáo dục gia đình nhà trường Đây lời cảnh báo tất người lứa tuổi phạm tội cướp tài sản dần trẻ hóa, tuổi đời cịn nhỏ quen thói ăn chơi, lười lao động muốn có tiền nhanh nên lâm vào đường trộm cướp Và bị bắt, lời khai nhóm đối tượng đơn giản cần tiền tiêu sài nên cướp Đây lời cảnh tỉnh cho bậc làm cha, làm mẹ Đừng tâm đến sống cơm áo, gạo tiền mà quên việc gần gũi, giáo dục mình, giúp chúng vượt qua bốc đồng tuổi lớn Còn bạn trẻ, suy nghĩ thật kỹ trước làm điều dại dột, đừng để hậu xảy có hối hận muộn màng, Có thể điểm vài nguyên nhân dẫn đến hành vi trộm cướp tài sản như: - Nguyên nhân xuất phát từ thân người phạm tội: Do trình trưởng thành, người phạm tội chưa phát triển hoàn thiện thể chất, tinh thần nên phần lớn chưa làm chủ thân dễ dàng bị lơi kéo, dụ dỗ, kích động làm việc sai trái, quy phạm pháp luật Đối với tội phạm lớn tuổi hơn, thói quen lười biếng, ăn chơi, nghiện ngập, tiền họ làm tất cho dù điều có vi phạm pháp luật - Nguyên nhân xuất phát từ gia đình: Gia đình tế bào xã hội, nơi nuôi dưỡng cá nhân Gia đình đóng vai trị quan trọng việc hình thành phát triển tính cách cá nhân Thế năm qua, vấn đề giáo dục nhiều gia đình chưa thật trọng Do tập trung thời gian cho 10 việc lo sống, nhiều gia đình gần giao việc giáo dục cho nhà trường Một phận gia đình kinh tế khó khăn quan niệm cần học biết chữ, biết đếm, sau bỏ học làm kinh tế Hầu hết em học sinh hư, học kém… rơi vào gia đình hồn cảnh khó khăn éo le bố mẹ ly hôn, ly thân,… Mối quan hệ gia đình nhà trường cịn lỏng lẻo dẫn đến bỏ học, chơi bời hư hỏng mà bố mẹ không biết, không quan tâm đến việc học tập Thiếu kèm cặp, giáo dục gia đình em quen với lối sống tự do, buông thả, dễ tiếp thu mặt trái, từ em dễ vào đường phạm tội Mặt khác, số gia đình có nên nng chiều q mức, tạo cho trẻ lối sống thích dẫn đến có nhu cầu vượt khả gia đình khơng đáp ứng nhu cầu dẫn đến có hành vi vi phạm pháp luật - Nguyên nhân xuất phát từ môi trường giáo dục nhà trường: Khơng gia đình, nhà trường môi trường không quan trọng giúp trẻ em lứa tuổi vị thành niên hoàn thiện nhân cách, cách sống tốt, định hướng cho em hướng Nếu để trẻ vị thành niên va chạm với thực tế sống khó khăn chưa giáo dục đầy đủ, toàn diện, dễ xảy tình trạng em lâm vào đường phạm tội đầy tội lỗi Mặt khác, năm vừa qua, nhà trường cố hướng em trở thành học sinh giỏi, trọng đến công tác giảng dạy kiến thức văn hóa, khoa học, kỹ thuật, việc giáo dục nhân cách cho em chưa thực quan tâm Hồ Chủ tịch dạy: “Có tài mà khơng có đức người vơ dụng” - Ngun nhân xuất phát từ lơ thiếu cảnh giác người quản lý tài sản: Trong thời kì kinh tế ngày phát triển, mức sống nhu cầu người nâng lên, đặc biệt phụ nữ có nhu cầu mua trang sức, điện thoại, túi xách,… đắt tiền Đây mục tiêu lý tưởng bọn tội phạm, phụ nữ khả tự vệ cịn yếu, để lộ nhiều sơ hở Phân tích từ vụ cướp tài sản cho thấy hầu hết xuất phát từ sơ hở người bị hại việc quản lý tài sản, thiếu cẩn trọng đeo trang sức đắt tiền, cầm tiền nhiều mà hớ hênh,… Điều tạo điều kiện thuận lợi cho bọn thực hành vi cướp tài sản hoạt động Mặt khác, người dân thiếu hiểu biết thơng tin tình trạng, thủ đoạn địa bàn hoạt động đối tượng hoạt động Từ đó, người dân khơng ý tới việc bảo quản tài sản thân Sự 11 sơ hở nguyên nhân việc gia tăng đối tượng phạm trộm cướp tài sản - Ngun nhân xuất phát từ mơi trường xã hội: Có câu: “Cha mẹ sinh trời sinh tính”, câu phần Bởi tính cách người bị ảnh hưởng nhiều từ yếu tố môi trường tách rời phát triển cá nhân với xã hội Trong thời gian qua, xã hội có biến động tác động kinh tế thị trường kéo theo thay đổi mặt đời sống xã hội như: du nhập văn hóa, cơng nghệ từ môi trường vào cách ạt Trong đó, phận dân cư mà đa số thiếu niên không trang bị kiến thức, hiểu biết để đề kháng với thay đổi đời sống xã hội bị tác động tiêu cực xã hội, hình thành lối sống thực dụng, hưởng thụ Sự quan tâm xã hội, nhà trường gia đình người chưa thành niên khơng đủ để trang bị cho họ hiểu biết, uốn nắn trước sai trái, lâu dần hình thành động phạm tội Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, văn hóa, đạo đức, lối sống quần chúng nhân dân thiếu niên chưa coi trọng mức, thiếu bề rộng chiều sâu Các hoạt động phòng ngừa riêng lực lượng chuyên trách nhiều hạn chế, hiệu chưa cao Các hoạt động quản lý đối tượng có điều kiện khả phạm tội chưa chặt chẽ, thiếu tính hệ thống thiếu thơng tin địa bàn Công tác quản lý nhà nước an ninh, trật tự nhiều yếu kém, bất cập, thiếu toàn diện, sâu sắc quản lý đối tượng cộng đồng dân cư, quản lý nhân, hộ khẩu, quản lý tạm trú, tạm vắng, có nhiều trường hợp đối tượng khỏi địa phương nhiều tháng đến có thông báo việc bắt đối tượng phạm tội Cơng an địa phương khác quyền địa phương nắm việc khỏi địa phương đối tượng, sơ hở làm tội phạm nảy sinh, tồn phát triển 2.1.2 Ví dụ cụ thể: - Ví dụ 1: Xét xử tướng cướp băng cướp gây xôn xao dư luận Tóm tắt nội dung: Sáng hơm (23/4/2009), Tịa án Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh mở phiên tịa sơ thẩm xét xử băng cướp dùng súng K54 gây hàng loạt vụ cướp tài sản, giết người kinh hoàng địa bàn thành phố từ năm 2004 – 2006 Cầm đầu băng cướp 12 Huỳnh Văn Hòa (tức Lâm, 40 tuổi) Ngồi Hịa, cịn có 20 bị cáo khác vốn thành viên băng cướp Trước bị bắt, băng cướp Huỳnh Văn Hòa sử dụng hai súng K54 gây 11 vụ cướp giết chết hai người Các vụ án Huỳnh Văn Hòa đồng bọn gây khiến quan điều tra bế tắc truy xét dấu Đến tháng 10/2007, nhóm đối tượng mua bán thuốc lắc vũ trường bị Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm (CSĐT) tội phạm ma túy (PC17) – Cơng an thành phố Hồ Chí Minh bắt giữ Trong q trình điều tra, trinh sát có nguồn tin, số có đối tượng tên Lâm có tàng trữ K54 liên quan đến vụ giết người quận Lâm được chuyển giao cho Phòng CSĐT tội phạm trật tự xã hội (PC14) truy xét Kết Huỳnh Văn Hòa thừa nhận y đồng bọn gây 11 vụ trọng án Nghiêm trọng đêm 5/9/2005, Hòa Nguyễn Văn Hoàng (tức Tư Nên) thực vụ cướp kinh hoàng, làm người dân sống khu vực Bệnh viện 7A Nguyễn Trãi, phường 8, quận hãi hùng Hơm ấy, Tư Nên chở Hịa xe gắn máy Wave dạo quanh khu vực phát anh Đoàn Hùng Cường điều khiển xe Dylan Lập tức chúng cho xe đuổi theo Khi qua mặt anh Cường, Hịa móc K54 nhằm thẳng vào người anh Cường nã đạn Anh Cường ngã xuống chết chỗ Sau đó, chúng đưa xe gửi nhà bạn Hòa Trương Phú Quân (59 đường Đô Đốc Long, phường Tân Quý, quận Tân Phú) Tuy nhiên, sáng hôm sau số báo đăng tin quan điều tra truy tìm xe này, Hòa tạm “nằm im”, bốn ngày sau gây án, đêm 7/9/2005, Hoà sai đàn em mang xe đường Tỉnh Nội bỏ lại Rạng sáng 26/1/2006 (28 Tết), Nguyễn Văn Phước (Phước lùn) Trần Hải Trung (Trung móp) mượn đại ca Hịa chó lửa Trần Minh Phương (Bụng), Lâm Văn Tuấn, Nguyễn Văn Hải đến khu vực đường Nguyễn Văn Linh (ấp 4, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh) rình chờ ơng Thái Hỷ Cheng mang lái buôn cá từ miền Tây lên Đợi Lưu Ngọc Tâm (Đen) làm chợ cá gọi điện thoại báo ông Cheng ôm túi tiền, ngồi xe ôm xe tải đậu đường Siêu Tốc, nhóm cướp bám theo giật túi tiền Khi ông Cheng giằng lại, Trung móp rút súng bắn hai phát khiến ông Cheng chết chỗ Vụ chúng cướp 130 triệu đồng Sau tham gia hai vụ cướp xe Dylan với Hòa Sơn đảo biến ngày 22/11/2007, y xuất đầu thú với quan điều tra Hai bị cáo khác 13 Đặng Văn Mạnh (25 tuổi) có tiền án cướp giật tài sản năm 2002 tham gia hai vụ cướp vụ trộm xe Toyota Camry, Nguyễn Cẩm Hiền (tức Bé "Xinh", 31 tuổi), tham gia vụ cướp két sắt đầu thú Sơn đảo Bản thân Phước lùn, sau giết chết ông Thái Hỷ Cheng trốn qua Campuchia Ngày 27/11/2007, y đầu thú Chỉ Tư Nên liên quan đến chết anh Đoàn Hùng Cường đến lặn tăm [4] Phân tích cấu thành tội phạm: Chủ thể: Huỳnh Văn Hòa (tức Lâm, 40 tuổi), Nguyễn Văn Hoàng (tức Tư Nên), Nguyễn Văn Phước ( Phước lùn), Trần Hải Trung (Trung móp), Trần Minh Phương (Bụng), Lâm Văn Tuấn, Nguyễn Văn Hải, Lưu Ngọc Tâm (Đen), Huỳnh Văn Lâm, Đặng Văn Mạnh (25 tuổi), Nguyễn Cẩm Hiền (tức Bé "Xinh", 31 tuổi), (các cá nhân 14 tuổi, không mắc bệnh tâm thần bệnh khác làm khả nhận thức khả điều khiển hành vi mình) Khách thể: Huỳnh Văn Hịa xâm phạm tính mạng anh Đồn Hùng Cường hai người khác Hòa xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản nhiều người 11 vụ cướp khác xâm phạm trật tự an toàn xã hội Nguyễn Văn Hồng xâm phạm tính mạng quyền sở hữu tài sản nạn nhân vụ cướp khu vực Bệnh viện 7A Nguyễn Trãi, phường 8, quận Huỳnh Văn Lâm xâm phạm an toàn trật tự xã hội tàng trữ K54 liên quan đến vụ giết người quận Nguyễn Văn Phước, Trần Hải Trung, Trần Minh Phương, Lâm Văn Tuấn, Nguyễn Văn Hải, Lưu Ngọc Tâm: Xâm phạm đến tài sản tính mạng Thái Hỷ Cheng Đặng Văn Mạnh, Nguyễn Cẩm Hiền xâm phạm đến tài sản người khác Khách quan: - Hành vi trái pháp luật: Giết người, Cướp tài sản; Cướp giật tài sản; Trộm cắp tài sản; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng; Che giấu tội phạm - Hậu nguy hiểm từ hành vi trái pháp luật: gây 11 vụ cướp làm tài sản giết chết hai người - Mối quan hệ nhân hành vi trái pháp luật thiệt hại: Hòa sử dụng súng K54 bắn chết anh Đoàn Hùng Cường điều khiển xe Dylan cướp xe Trung móp sử dụng súng bắn hai phát khiến ơng Cheng chết chỗ hịng chiếm đoạt 130 triệu đồng 14 ông Đặng Văn Mạnh tham gia hai vụ cướp vụ trộm xe Toyota Camry Nguyễn Cẩm Hiền tham gia vụ cướp két sắt Chủ quan: - Lỗi: Cố ý trực tiếp (sử dụng súng bắn người khác để chiếm đoạt tài sản) - Động cơ: Cướp tài sản người khác - Mục đích: Muốn có tài sản người khác Kết xử lý vụ việc: Hòa bị truy tố đến tội danh với khung hình phạt truy tố có mức án cao nhất: Tử hình - Ví dụ 2: Xét xử băng cướp xe container địa bàn Bình Dương: Tóm tắt nội dung: Ngày 22/7, Tịa phúc thẩm TAND Tối cao thành phố Hồ Chí Minh xét xử, bác bỏ kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt tuyên ý án sơ thẩm tù chung thân Nguyễn Hoài Hận (SN 1980 An Giang) hai tội “cướp tài sản trộm cắp tài sản” Theo án sơ thẩm, khoảng 22 ngày 26/8/2011, đường Tạo Lực – Phú Tân (Thủ Dầu Một – Bình Dương), Hận bị cáo số đối tượng khác truy đuổi chặn đầu xe container anh Nguyễn Công Hải làm tài xế Sau đó, bọn khống chế, trói tay chân, đánh đập chiếm đoạt số tiền gần triệu đồng điện thoại di động anh Hải Tiếp đó, Hận đồng bọn chiếm đoạt ln rơ mc xe trị giá gần 400 triệu đồng 15 hạt điều trị giá gần 2,4 tỷ đồng Trước đó, từ ngày đến ngày 9/7/2011, Hận đồng bọn trộm cắp cuộn thép công ty nước ngồi đóng địa bàn tỉnh Bình Dương với tổng trọng lượng gần 36 nghìn tương đương 858 triệu đồng Hội đồng xét xử tuyên phạt đồng phạm tội danh Theo đó, Trần Hồi Khanh (SN 1992) 30 năm tù, Châu Phi Long (SN 1991) 20 năm tù, Vũ Chí Thơng (SN 1982) 18 năm tù Nguyễn Thanh Phong (SN 1978) 17 năm tù, ngụ Bình Dương Riêng Nguyễn Thanh Sơn Lê Tấn Đạt bị tuyên phạt từ 12 đến 13 năm tù tội “trộm cắp tài sản” [1] Phân tích cấu thành tội phạm: Chủ thể: Nguyễn Hồi Hận (SN 1980 An Giang), Trần Hoài Khanh (SN 1992), Châu Phi Long (SN 1991), Vũ Chí Thơng (SN 1982), Nguyễn Thanh Phong (SN 1978), Nguyễn Thanh Sơn Lê Tấn Đạt (Các cá nhân khách thể 14 tuổi, không mắc bệnh tâm thần bệnh khác làm khả nhận thức khả 15 điều khiển hành vi mình) Khách thể: Nguyễn Hồi Hận, Trần Hồi Khanh, Châu Phi Long, Vũ Chí Thông, Nguyễn Thanh Phong, Nguyễn Thanh Sơn Lê Tấn Đạt: Xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản ông Nguyễn Công Hải công ty nước đóng địa bàn tỉnh Bình Dương Khách quan: - Hành vi trái pháp luật: cướp tài sản trộm cắp tài sản ông Nguyễn Công Hải cơng ty nước ngồi đóng địa bàn tỉnh Bình Dương - Hậu nguy hiểm từ hành vi trái pháp luật: Dùng vũ lực gây thương tích cho ơng Nguyễn Công Hải Trộm cướp gây thiệt hại tài sản cho cơng ty nước ngồi đóng địa bàn tỉnh Bình Dương - Mỗi quan hệ nhân hành vi trái pháp luật thiệt hại: Thiệt hại tài sản ông Nguyễn Công Hải cơng ty nước ngồi đóng địa bàn tỉnh Bình Dương Chủ quan: - Lỗi: Cố ý trực tiếp (Hận ý thức hành vi làm gây tổi hại đến người khác mong muốn xảy ra) - Động cơ: Cần tiền tiêu sài - Mục đích: Muốn có tài sản người khác Kết xử lý vụ việc: Trần Hoài Khanh (SN 1992) 30 năm tù, Châu Phi Long (SN 1991) 20 năm tù, Vũ Chí Thơng (SN 1982) 18 năm tù Nguyễn Thanh Phong (SN 1978) 17 năm tù, ngụ Bình Dương Riêng Nguyễn Thanh Sơn Lê Tấn Đạt bị tuyên phạt từ 12 đến 13 năm tù tội “trộm cắp tài sản” - Ví dụ 3: Bắt trọn đối tượng cướp giật điện thoại người đường: Tóm tắt nội dung: Khoảng 14 30 phút ngày 21/12/2019, Nguyễn Tấn L xe buýt từ xã Đông Thạch, huyện Hóc Mơn đến xã tư An Sương, quận12 tìm mua ma túy để sử dụng L gặp Q (không rõ lai lịch) chở L đến ngã tư Bảy Hiền gặp thành niên chạy xe đến đưa cho Q tép ma túy bịch xốp màu đen, Q đưa bịch xốp màu đen cho L cầm giúp sau hai tìm đến chỗ vắng sử dụng ma túy L mở bịch xốp màu đen thấy có súng hộp sắt, Q nói súng hư bạn cho Q chở L lưu 16 thông hướng ngã tư An Sương phát chị Trần Thị B đứng trạm xe buýt trước nhà 938 Trường Chinh, phường 15, quận Tân Bình cầm điện thoại di động nên Q kêu L xuống xe dắt vào đường Phan Huy Ích, bỏ chạy L lấy súng cầm tay để người dân thấy không đuổi bắt, chạy đến trước nhà số 11 Phan Huy Ích, phường 15, quận Tân Bình bị quần chúng nhân dân bắt giữ giao cho công an xử lý [9] Phân tích cấu thành tội phạm: Chủ thể: Nguyễn Tấn L (sinh năm 1985) Q (cả hai 14 tuổi, không mắc bệnh tâm thần bệnh khác làm khả nhận thức khả điều khiển hành vi mình) Khách thể: Nguyễn Tấn L xâm phạm quyền sở hữu cải vật chất chị Trần Thị B Khách quan: - Hành vi trái pháp luật: Trộm cướp tài sản chị Trần Thị B sử dụng vũ khí gây nguy hiểm cho người khác, mua bán tàng trữ chất ma túy - Hậu nguy hiểm từ hành vi trái pháp luật: dùng vũ lực gây thương tích cho chị Trần Thị B, tổn thất tài sản cho chị B - Mối quan hệ nhân hành vi trái pháp luật thiệt hại: gây thiệt hại người tài sản cho chị Trần Thị B, dùng súng đe dọa dùng vũ lực với người khác Chủ quan: - Lỗi: Cướp giật tài sản, sử dụng chất cấm (L Q đề ý thức hành vi gây nguy hiểm cho cộng đồng mong muốn xảy để đạt mục đích cướp tài sản mình) - Động cơ: Cần tiền để mua ma túy, tiêu sài - Mục đính: Có tiền mua ma túy, tiêu sài Kết xử lý vụ việc: Nguyễn Tấn L năm chín tháng tù tội “Cướp giật tài sản” 2.2 Giải pháp để ngăn chặn, hạn chế tội cướp tài sản: Từ nguyên nhân nêu phần 2.1, đưa số giải pháp phòng ngừa loại tội phạm nguy hiểm sau: Thứ nhất, tăng cường biện pháp quản lí trật tự xã hội: 17 Một điều kiện làm tội phạm cướp tài sản tồn tại, phát sinh phát triển cơng tác quản lý xã hội cịn lỏng lẻo Chính vậy, quan quản lý, đội tự quản cần hoạt động sát sao, chặt chẽ, nghiêm túc nữa, tăng cường biện pháp xử lí để bịt kín sơ hở thiếu sót, hạn chế hết mức điều kiện để xảy tội phạm Đặc biệt việc quản lí nơi dễ xảy vụ cướp tài sản, quản lí việc bn bán, lưu hành vũ khí nguy hiểm Cần nên tăng thêm mức phạt tiền, phạt tù cho tội phạm trộm cắp cướp giật dè dặt hơn, theo tội phạm xâm phạm sở hữu tài sản giảm Thứ hai, nâng cao hiệu phối hợp lực lượng nghiệp vụ hoạt động phòng ngừa tội phạm cướp tài sản: Lực lượng nghiệp vụ đóng vai trò thiết yếu phận phòng chống tội phạm, cần hoạt động cách phù hợp, chuyên nghiệp Trên thực tế, có trường hợp người vãng lai đến trọ năm trời cảnh sát khu vực khơng biết, đến người ẩu đả, trộm cắp, phạm tội, vỡ lẽ Tồn diễn phổ biến, khu vực ven thành phố, ngoại thành, khu vực tập trung đông công nhân, người lao động Lợi dụng hạn chế thời điểm dịch bệnh Covid phức tạp, nhiều đối tượng, kẻ gian đến ẩn náu để hoạt động trộm cắp Vì vậy, lực lượng cơng an nên tổ chức phân công, phân cấp rõ trách nhiệm cho lực lượng, cấp, thường xuyên kiểm tra, đánh giá chất lượng hiệu công việc, có khen thưởng, phê bình rõ ràng Như giúp nâng cao tinh thần trách nhiệm, hiệu phối hợp phận tạo nên khối thống đầy sức mạnh, đẩy lùi gia tăng tội phạm Thứ ba, giải công ăn việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán nhân dân: Cướp tài sản tượng xã hội tiêu cực, ảnh hưởng tới hình ảnh văn minh thành phố, quốc gia Sự phát triển phụ thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội giai đoạn ln mặt tiêu cực xã hội Do vậy, việc khắc phục, đẩy lùi tệ nạn nhiệm vụ toàn xã hội, phải tiến hành Nếu xã hội khơng có thất nghiệp, khơng có thiếu hiểu biết, thiếu giáo dục, thiếu quan tâm liệu có cịn phát triển loại hình tội phạm này? Vì vậy, để thực tốt vấn đề phải công xã hội, lấy nhân tố người làm trung tâm nhằm không ngừng đáp ứng nâng cao đời sống vật chất tinh thần, tạo lối sống lành mạnh, có văn hóa, có ý thức pháp luật cho công dân Đặc biệt thời điểm Covid 18 19 nay, phủ cần phải cung cấp nhiều gói hỗ trợ an sinh cho dân, nâng cao sách bảo hiểm thất nghiệp tạo nhiều điều kiện việc làm để khôi phục lại kinh tế thành phố Hồ Chí Minh Thứ tư, tuyên truyền cho người dân ý thức bảo vệ tài sản riêng, thường xuyên cập nhật tình hình tội phạm, nâng cao khả tự vệ: Nâng cao ý thức bảo quản tài sản thân Mỗi người tự giác bảo quản góp phần bóp chặt điều kiện cho bọn tội phạm hành động, đồng thời giúp giảm cơng việc cơng tác phịng ngừa lực lượng nghiệp vụ, quan quản lý,… Việc quản lý, giám sát người có hộ nơi khác đến cư trú địa bàn việc làm quan trọng, góp phần đáng kể việc phịng ngừa tội phạm phát sinh Muốn cơng an phải thường xun thơng báo cho nhân dân tình hình an ninh trật tự khu phố, tình hình cướp tài sản khu vực, nhắc nhở nhân dân ý thức tự bảo quản tài sản cá nhân, đề cao cảnh giác đối tượng lạ mặt, nguy hiểm Đặc biệt đối tượng nằm tầm ngắm bọn tội phạm trẻ em, phụ nữ khơng có sức chống cự nên cẩn trọng hơn, hạn chế đeo trang sức đắt tiền đường, lắp đặt camera giám sát, nơi vắng vẻ, bóng người nên có số biện pháp phịng thân, tự vệ để tránh tội phạm gây thương tích cho Khi xảy vụ việc cần giữ bình tĩnh, nhanh chóng tri hơ để người dân xung quanh hỗ trợ, đồng thời cố gắng ghi nhớ nhận dạng đối tượng, loại xe, biển số xe đối tượng,… Để cung cấp cho cơng an trình báo vụ việc 19 KẾT LUẬN Việc du nhập quốc tế giúp nước ta phát triển nhanh chóng theo mặt trái gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội Việc đẩy mạnh cơng tác phịng chống tội phạm, có tội phạm cướp tài sản phải trọng Sự gia tăng số lượng cách thức ngày tin vi cá nhận, tổ chức buộc Nhà nước phải không người cập nhật đổi văn quy phạm pháp luật phù hợp với tình hình thực tiễn để có biện pháp truy cứu trách nhiệm hình phù hợp Qua đó, ngăn ngừa tội phạm gia tăng Qua trình nghiên cứu, nhận thấy hệ thống pháp luật hình tội cướp tài sản hoàn chỉnh, phù hợp với tình hình thực tiễn Qua đó, thấy tầm quan trọng việc tìm hiểu nghiên cứu sâu sắc tội cướp tài sản hành động cần thiết nhằm tìm khắc phục khuyết điểm, trường hợp thực tiễn nhằm cập nhật bổ sung cho hệ thống pháp lý Việt Nam, phục vụ cho trình xây dựng, phát triển bảo vệ quyền, lợi ích đáng nhân dân, trình trật an ninh đảm bảo công xã hội 20 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Chuyển, Xét xử băng cướp xe container địa bàn Bình Dương, Hà Nội mới, http://www.hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/phap-dinh/598872/xet-xu-bang-cuopxe-container-tren-dia-ban-binh-duong, 24/10/2021 Nguyễn Thị Mai, Tội cướp tài sản theo quy định luật hình năm 2015, https://luatminhkhue.vn/toi-cuop-tai-san.aspx, 22/10/2021 ThS Nguyễn Thị Bích Ngọc – Nguyễn Quang Dũng, Nguyên nhân số giải pháp góp phần nâng cao hiệu phòng ngừa tội phạm cướp tài sản người chưa thành niên gây ra, Tạp chí Cảnh sát nhân dân số 12/2014, http://www.csnd.vn/Home/ Nghien-cuu-Trao-doi/503/Nguyen-nhan-va-mot-so-giai-phap-gop-phan-nang-caohieu-qua-phong-ngua-toi-pham-cuop-tai-san-do-nguoi-chua-thanh-nien-gay-ra, 22/10/2021 Trân Nguyên, TPHCM: Xét xử tướng cướp khét tiếng, Báo Tiền Phong, https://tienphong.vn/tphcm-xet-xu-nbsp-tuong-cuop-khet-tieng-post158956.amp, 24/10/2021 Nhóm PVĐT, TPHCM: Cảnh giác tội phạm trộm cướp lợi dụng mùa dịch gây án, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, https://congan.com.vn/vu-an/canh-giac-toi-phamtrom-cuop-long-hanh-mua-dich_116571.html, 20/07/2021 Hồng Phúc, Tội phạm Sài Gòn, vnExpress, https://vnexpress.net/toi-pham-saigon-4113731.html, 4/11/2021 SGGP, Trộm cướp tăng, diễn biến phức tạp, Sài Gịn giải phóng, https://www.sggp.org.vn/trom-cuop-tang-dien-bien-phuc-tap-523733.html, 1/11/2021 Nguyễn Thị Hồng Thắm, khách thể tội phạm gì? Cho ví dụ khách thể tội phạm?, Luật Minh Khuê, https://luatminhkhue.vn/khach-the-cua-toi-pham-lagi -quy-dinh-ve-khach-the-cua-toi-pham.aspx, 25/02/2021 Toà án nhân dân TP.HCM, Cướp tài sản người bộ, Tòa án Nhân dân TP.HCM, https://anle.toaan.gov.vn/webcenter/ShowProperty?nodeId=/UCMServer/TA ND145433, 25/10/2021 10 Lê Minh Trường, Bộ luật Hình Việt Nam 2015 ( sửa đổi, bổ sung 2017), Luật Minh Khuê, https://luatminhkhue.vn/bo-luat-hinh-su-moi-nhat -.aspx, 1/11/2021 11 Lê Minh Trường, Quy định tội cưỡng đoạt tài sản theo luật hình sự, Luật Minh Khuê, https://luatminhkhue.vn/tu-van-ve-toi-cuong-doat-tai-san-theoquy-dinh-cua-phap-luat-hien-hanh.aspx, 28/10/2021 PHỤ LỤC HÌNH ẢNH Xét xử tướng cướp băng cướp gây xôn xao dư luận: Tướng cướp Huỳnh Văn Hòa 20 thành viên băng cướp Ảnh: Hữu Vinh Xét xử băng cướp xe container địa bàn Bình Dương: Bị cáo Hận (áo đen lá) ngồi thứ từ phải qua Ảnh: Hanoimoi Bắt trọn đối tượng cướp giật điện thoại người đường: Ảnh minh họa ... Mặt khách quan tội phạm cướp tài sản: 1.2.2 Mặt chủ quan tội phạm cướp tài sản: 1.2.3 Mặt khách thể tội phạm cướp tài sản: 1.2.4 Mặt chủ thể tội phạm cướp tài sản: 1.3... chung nạn cướp tài sản - Chương 2: Thực trạng tội phạm cướp tài sản thành phố Hồ Chí Minh giải pháp CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỘI CƯỚP TÀI SẢN 1.1 Khái niệm tội phạm cướp tài sản: Tội phạm hành... dụng tội phạm cướp tài sản - Khách quan ví dụ Trần Thị Thu Thảo - Trình bày khái niệm tội - Hoàn thành tốt phạm cướp tài sản - Cấu thành tội phạm cướp tài sản - Khách quan, chủ quan tội phạm cướp