Tính cấp thiết của đề tài
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã gắn bó lâu dài với các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp, cung cấp chủ yếu tín dụng ngắn hạn và bảo lãnh Gần đây, BIDV đã mở rộng đối tượng phục vụ sang nhiều ngành nghề khác nhau Mặc dù tỷ lệ dư nợ vay xây lắp đã giảm, nhưng nợ xấu trong lĩnh vực này vẫn cao tại nhiều chi nhánh, bao gồm BIDV Bắc Hà Nội Hiện tại, BIDV đang chú trọng vào việc xử lý nợ xấu và cải thiện phương thức cho vay cũng như quản lý hiệu quả đối tượng khách hàng này.
Hiện nay, không chỉ BIDV mà nhiều ngân hàng khác cũng thận trọng trong việc cho vay xây lắp do lịch sử cho vay đối với khách hàng này không hiệu quả, với tỷ lệ nợ xấu cao Nguyên nhân chủ yếu là do nợ tồn đọng lớn trong lĩnh vực xây lắp, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả nợ ngân hàng đúng hạn Thêm vào đó, phương thức cho vay thiếu rõ ràng và nhất quán, cùng với việc cho vay trùng lắp cho các công trình, dẫn đến tình trạng lệch nguồn vốn thanh toán và khó khăn trong việc quản lý nguồn trả nợ của khách hàng.
Doanh nghiệp xây lắp chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp, và nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cùng các tổ chức phi chính phủ luôn ưu tiên cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng Việc các ngân hàng hợp tác với các chủ đầu tư như Ban quản lý dự án và Kho bạc nhà nước trong quản lý và cho vay sẽ tạo ra một vòng khép kín, cung cấp dịch vụ hiệu quả hơn cho khách hàng Tuy nhiên, hiện tại BIDV chưa có quy trình tín dụng chuẩn cho lĩnh vực xây lắp, dẫn đến nhiều đơn vị thành viên gặp khó khăn trong việc cho vay và quản lý cho vay Các vấn đề và hạn chế trong cho vay xây lắp cần được chú trọng và hoàn thiện.
Tác giả nghiên cứu luận văn nhằm nâng cao hiệu quả cho vay ngắn hạn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội.
Mục đích nghiên cứu của đề tài
Luận văn này nhằm làm rõ vai trò của tín dụng ngắn hạn trong hoạt động cho vay đối với các doanh nghiệp xây lắp tại ngân hàng thương mại Bài viết sẽ đánh giá thực trạng cho vay ngắn hạn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội trong thời gian qua Đồng thời, luận văn cũng sẽ đề xuất các giải pháp cho ngân hàng và kiến nghị với Nhà nước cùng các cơ quan chức năng nhằm nâng cao hiệu quả cho vay ngắn hạn đối với các doanh nghiệp xây lắp tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc.
Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử kết hợp với phương pháp phân tích tổng hợp, tư duy lôgic.
Kết cấu luận văn
Luận văn ngoài phần Lời nói đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo có nội dung gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hiệu quả trong cho vay ngắn hạn các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây lắp tại ngân hàng thương mại.
Chương 2 phân tích thực trạng hiệu quả cho vay ngắn hạn đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội Nghiên cứu này tập trung vào những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay, đồng thời đánh giá các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính của doanh nghiệp Qua đó, bài viết cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình cho vay ngắn hạn, những thách thức và cơ hội mà các doanh nghiệp xây lắp đang đối mặt trong bối cảnh kinh tế hiện nay.
Chương 3 của luận văn tập trung vào việc nâng cao hiệu quả cho vay ngắn hạn đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây lắp tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội Tôi xin chân thành cảm ơn Tiến sỹ Nguyễn Như Minh - giảng viên hướng dẫn, vì đã tận tình hỗ trợ và hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện đề tài Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo và các cán bộ tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Bắc Hà Nội, những người đã cung cấp dữ liệu và hỗ trợ tôi hoàn thành luận văn này.
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ TRONG
NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG CHO VAY NGẮN HẠN CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC LĨNH VỰC XÂY LẮP TẠI
Định hướng hoạt động tín dụng của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội trong thời gian tới
Hà Nội trong thời gian tới
Dựa trên tình hình phát triển kinh tế xã hội của đất nước và địa phương, cùng với các nhiệm vụ được Ngân hàng ĐT&PT Việt Nam giao, BIDV Bắc Hà Nội sẽ tập trung vào một số định hướng cơ bản trong thời gian tới.
- Trở thành Chi nhánh hạt nhân, đầu tầu của hệ thống tại khu vực phía Bắc Sông Hồng;
- Định hướng phát triển: Phục vụ các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghiệp
Ngân hàng thực hiện nghiệp vụ bán lẻ cho đa dạng khách hàng, bao gồm các doanh nghiệp trung ương và địa phương thuộc mọi thành phần kinh tế trong khu vực và các vùng lân cận.
Kiểm soát tốc độ tăng trưởng một cách hiệu quả là rất quan trọng, đặc biệt là trong việc phòng ngừa rủi ro liên quan đến hoạt động tín dụng, thanh toán và an toàn kho quỹ Cần nâng cao trách nhiệm của các cấp lãnh đạo điều hành và cán bộ nghiệp vụ để đảm bảo sự an toàn và bền vững trong hoạt động tài chính.
Tất cả các hoạt động cần phải tập trung vào khách hàng, đặc biệt là những khách hàng có hiệu suất kinh doanh hiệu quả, an toàn và bền vững, nhằm đạt được kết quả kinh doanh tối ưu nhất.
Phương hướng công tác tín dụng được xác định như sau:
Chúng tôi tập trung vào việc phát triển bền vững mối quan hệ với các tổng công ty nhà nước như Vinashin, Tổng công ty hàng không Việt Nam, và Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam Mục tiêu không chỉ là cung cấp tín dụng cho các dự án lớn mà còn mở rộng các dịch vụ ngân hàng khác như thanh toán quốc tế và dịch vụ thanh toán trong nước, góp phần vào sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.
Đối với tín dụng xây lắp, BIDV chủ yếu tập trung vào cho vay ngắn hạn cho các công trình có nguồn vốn rõ ràng, với nguồn vốn chuyển về tài khoản tại ngân hàng Ngân hàng ưu tiên những khách hàng có khả năng sử dụng dịch vụ ngân hàng đa dạng, đặc biệt là dịch vụ bảo lãnh và chuyển tiền Đồng thời, cần chú trọng xử lý nợ xấu đối với một số khách hàng xây lắp trước đây.
Phát triển ngân hàng bán lẻ và marketing sản phẩm huy động vốn là chiến lược quan trọng để tăng cường vốn huy động từ dân cư Điều này không chỉ giúp tạo ra nguồn vốn ổn định mà còn hỗ trợ cho việc mở rộng tăng trưởng tín dụng một cách chủ động.
BIDV Bắc Hà Nội sẽ tập trung vào việc duy trì và phát triển mối quan hệ tín dụng bền vững với khách hàng truyền thống, đồng thời tiếp cận và lựa chọn cẩn thận các dự án của khách hàng mới Ngân hàng cam kết kiểm soát dư nợ tín dụng và giữ tỷ lệ nợ xấu dưới 1,5% trên tổng dư nợ.
Định hướng hoạt động tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây lắp của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội trong thời gian tới
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa Việt Nam nhằm mục tiêu trở thành nước công nghiệp vào năm 2020 đòi hỏi một lượng vốn lớn cho đầu tư phát triển Trong bối cảnh thị trường vốn Việt Nam hoạt động chưa hiệu quả và quy mô còn nhỏ, nguồn vốn vay ngân hàng trở thành kênh huy động chính cho doanh nghiệp Điều này tạo ra cơ hội cho các ngân hàng tìm kiếm các cơ hội đầu tư tốt, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn, yêu cầu các ngân hàng phải xây dựng chiến lược đầu tư cụ thể cho từng ngành, phát huy tối đa thế mạnh của mình.
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là một trong những ngân hàng thương mại quốc doanh lớn nhất tại Việt Nam, với bề dày lịch sử 48 năm phát triển BIDV không chỉ là tổ chức tín dụng có thâm niên cao nhất mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển của ngành ngân hàng và thành tựu đổi mới của đất nước.
BIDV cam kết thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng thông qua các Nghị Quyết của Hội đồng quản trị và Chương trình hành động của Ban lãnh đạo, với mục tiêu chủ động tăng trưởng, kiểm soát chất lượng và đảm bảo tỷ trọng cho vay hợp lý cho từng ngành nghề Ngân hàng sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng tín dụng để hỗ trợ đầu tư và phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt chú trọng vào việc nâng cao hiệu quả tín dụng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL).
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL), cần đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư và vốn hoạt động hợp lý Điều này không chỉ tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh mà còn góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế quốc dân và tăng cường quá trình hội nhập của nền kinh tế.
Giảm tỷ lệ nợ quá hạn trong cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL) là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá chất lượng tín dụng ngân hàng Hiện nay, dư nợ cho vay và nợ quá hạn của DNXL vẫn chiếm tỷ trọng lớn, do đó việc giảm tỷ lệ nợ quá hạn này sẽ góp phần đáng kể vào việc giảm tỷ lệ nợ quá hạn chung trong hệ thống ngân hàng.
Tăng tỷ trọng dư nợ cho vay có bảo đảm bằng tài sản cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL) là cần thiết, bởi hiện nay tỷ lệ này đang ở mức rất thấp Nguyên nhân chủ yếu là do vốn chủ sở hữu của DNXL còn hạn chế Việc gia tăng tỷ trọng dư nợ cho vay có bảo đảm không chỉ mang lại lợi ích cho BIDV mà còn thúc đẩy DNXL tăng cường vốn chủ sở hữu thông qua cải thiện hiệu quả kinh doanh.
- Có chính sách ưu đãi về lãi suất đối với doanh nghiệp hoạt động uy tín, hiệu quả.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng và hội nhập kinh tế quốc tế, các ngân hàng cần đa dạng hóa sản phẩm tín dụng, không chỉ dừng lại ở các sản phẩm truyền thống Việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm tín dụng hiện đại là điều cần thiết để nâng cao khả năng cạnh tranh và phục vụ tốt hơn cho khách hàng.
Đẩy mạnh phát triển công nghệ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro Đồng thời, việc này giúp tạo ra một mạng lưới hoạt động rộng lớn, không chỉ tập trung vào khách hàng lớn mà còn bao gồm cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả trong cho vay ngắn hạn các
Hiệu quả tín dụng và việc nâng cao hiệu quả tín dụng là những vấn đề phức tạp mà ngân hàng cần chú trọng liên tục Trong chiến lược hoạt động tín dụng của BIDV, việc này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững và tối ưu hóa nguồn lực tài chính.
Trong những năm gần đây, Bắc Hà Nội đã nhấn mạnh rằng hiệu quả tín dụng là yếu tố then chốt trong hoạt động cho vay Việc tăng trưởng tín dụng chỉ diễn ra khi có khả năng kiểm soát chặt chẽ từng khách hàng và khoản vay cụ thể.
Các ngân hàng hiệu quả trên thế giới chú trọng kỷ cương trong cho vay thông qua các quy định và quy trình rõ ràng NHĐT&PTVN, bao gồm BIDV Bắc Hà Nội, đã thực hiện nhiều biện pháp để nâng cao hiệu quả tín dụng, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu Ngân hàng này đã ban hành sổ tay tín dụng với các quy trình và quy định cụ thể, đồng thời liên tục cập nhật và hoàn thiện để phù hợp với thực tế và chính sách hiện hành Đặc biệt, BIDV Bắc Hà Nội đã chỉ đạo sát sao và quan tâm đến lĩnh vực cho vay các doanh nghiệp xuất khẩu, nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Nghiên cứu về hiệu quả cho vay và khảo sát thực trạng cho vay ngắn hạn tại BIDV Bắc Hà Nội cho thấy cần thiết phải đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL) Các giải pháp này sẽ giúp cải thiện khả năng tiếp cận vốn và tối ưu hóa quy trình cho vay, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững cho các DNXL trong khu vực.
3.2.1 Xây dựng được định hướng cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp xây lắp Đối với mỗi ngân hàng, tín dụng luôn là hoạt động phong phú đa dạng nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro nhất Bởi vậy để đảm bảo mục tiêu nâng cao hiệu quả, kiểm soát rủi ro, phát triển bền vững, hướng dần tới thông lệ quốc tế, nhất thiết phải xây dựng một chính sách tín dụng nhất quán và hợp lý, phù hợp với đặc điểm nội tại và tính đặc thù của hệ thống, phát huy được các thế mạnh, khắc phục, hạn chế được các điểm yếu vì mục tiêu an toàn, rõ ràng, lành mạnh và áp dụng thống nhất trong toàn hệ thống. Để nâng cao hiệu quả cho vay ngắn hạn đối với DNXL, BIDV Bắc Hà Nội cần xây dựng cho mình định hướng tín dụng đối với DNXL cụ thể cho từng giai đoạn.Định hướng tín dụng đối với DNXL phải thể hiện được những nội dung căn bản sau:
Tỷ trọng cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp xây lắp (DNXL) trong tổng dư nợ tín dụng của BIDV Bắc Hà Nội là một yếu tố quan trọng, bởi lĩnh vực xây lắp tiềm ẩn nhiều rủi ro và DNXL là khách hàng truyền thống của ngân hàng Việc phân tích thông tin thị trường xây lắp, nguồn vốn ngân sách nhà nước, cùng với thông tin về DNXL và các chủ đầu tư, giúp ngân hàng xác định giới hạn tín dụng cho lĩnh vực này Điều này không chỉ kiểm soát chất lượng và hiệu quả cho vay, mà còn hạn chế rủi ro, đảm bảo cho vay an toàn Năm 2010, BIDV Bắc Hà Nội đặt mục tiêu tỷ trọng cho vay ngắn hạn đối với DNXL đạt khoảng 6-10% trong tổng dư nợ tín dụng.
Thứ hai là tỷ trọng cho vay ngắn hạn không có bảo đảm bằng tài sản đối với
DNXL, đặc biệt là các doanh nghiệp quốc doanh, thường gặp khó khăn trong việc bảo đảm tiền vay bằng tài sản Dù ngân hàng nhận thức rằng tài sản bảo đảm không phải là yếu tố quyết định trong việc cấp tín dụng, nhưng để đảm bảo an toàn và chất lượng tín dụng, cần có giới hạn về tỷ lệ dư nợ cho vay không có bảo đảm Năm 2010, BIDV Bắc Hà Nội đã đặt mục tiêu tỷ trọng cho vay ngắn hạn không có bảo đảm bằng tài sản cho DNXL ở mức khoảng 5-10%.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp xây lắp (DNXL), việc xây dựng cơ cấu cho vay hợp lý giữa ngắn hạn và trung, dài hạn là rất quan trọng Cụ thể, năm 2010, chi nhánh đã áp dụng tỷ lệ 15% cho vay trung-dài hạn và 85% cho vay ngắn hạn Mặc dù vốn vay chủ yếu tập trung vào ngắn hạn, nhưng đầu tư trung dài hạn là cần thiết để DNXL không bị lạc hậu so với các đối thủ khác Nếu DNXL chỉ chú trọng vào sản xuất và thi công mà bỏ qua việc nâng cao năng lực thi công, họ sẽ giảm khả năng cạnh tranh và không đáp ứng được yêu cầu thị trường.
3.2.2 Xây dựng và thực hiện chính sách khách hàng hợp lý đối với các doanh nghiệp xây lắp
Trong kinh doanh, khách hàng đóng vai trò then chốt trong sự tồn tại và phát triển của ngân hàng Ngân hàng cần gắn kết chặt chẽ với hoạt động của khách hàng, nhằm đáp ứng một cách tối ưu và đầy đủ nhất các nhu cầu hợp lý của họ Vì vậy, việc xây dựng và hoàn thiện chính sách khách hàng, đặc biệt là chính sách khách hàng có quan hệ tín dụng, là điều cần thiết để phát triển bền vững.
Trong hoạt động cho vay đối với DNXL, cần giải quyết một số vấn đề sau:
Để xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng, cần chú trọng và tổ chức nghiên cứu khách hàng một cách bài bản, đi sâu vào đặc điểm, khả năng, thói quen và nhu cầu của từng nhóm khách hàng Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tiếp thị, tìm kiếm và lựa chọn khách hàng tiềm năng, từ đó phát triển các chiến lược phù hợp ngay từ những bước đầu tiên.
Để đảm bảo quản lý tài chính hiệu quả, cần định kỳ rà soát và phân tích khả năng tài chính của từng đơn vị thi công xây lắp Việc làm rõ các khoản phải thu, công nợ và hiệu quả sử dụng vốn vay sẽ giúp đánh giá đúng thực trạng tài chính của từng doanh nghiệp Từ đó, có thể điều chỉnh linh hoạt giới hạn cho vay và chính sách khách hàng, đưa ra các định hướng quan hệ tín dụng phù hợp với từng doanh nghiệp xây lắp.
Đối với các doanh nghiệp xây dựng có hiệu quả và mối quan hệ bền vững với BIDV, ngân hàng cần triển khai chính sách đa dạng hóa sản phẩm tín dụng và dịch vụ Ngoài việc cải thiện các sản phẩm, BIDV nên xem xét cấp tín dụng với lãi suất ưu đãi và linh hoạt hơn trong yêu cầu bảo đảm tiền vay cho những doanh nghiệp có dự án và kế hoạch kinh doanh khả thi.
Đối với các doanh nghiệp xây lắp (DNXL) đang gặp khó khăn tài chính và nợ đọng trong xây dựng cơ bản, BIDV cần tăng cường kiểm soát cho vay thi công, theo dõi tiến độ thanh toán và yêu cầu chủ đầu tư thực hiện chuyển tiền đúng cam kết để thu hồi nợ Đồng thời, ngân hàng cũng nên tích cực thu hồi nợ vay từ các khách hàng đã vay vốn cho các công trình xây dựng cơ bản bị tồn đọng, đảm bảo thực hiện đúng tiến độ yêu cầu.
Đối với các doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả, BIDV cần triển khai các biện pháp kịp thời nhằm tối đa hóa bảo đảm tài sản, hạn chế việc cấp tín dụng, và yêu cầu các doanh nghiệp thanh toán nợ trước hạn.
Để nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ và xây dựng uy tín cho BIDV, cần trang bị cơ sở vật chất phù hợp nhằm thực thi hiệu quả mối quan hệ với khách hàng.
3.2.3 Hoàn thiện quy trình cho vay ngắn hạn phục vụ thi công xây lắp
Một số kiến nghị 87 1 Kiến nghị đối với các cơ quan hữu quan liên quan tới doanh nghiệp
3.3.1 Kiến nghị đối với các cơ quan hữu quan liên quan tới doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây lắp
Các chính sách kinh tế của Đảng và Nhà nước cần phải ổn định và thống nhất để tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp trong nước Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNXL) cần được hỗ trợ và tạo điều kiện từ Nhà nước và các bộ, ngành nhằm tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Do vậy, luận văn xin kiến nghị một số vấn đề cụ thể sau:
3.3.1.1 Đối với công tác xây dựng cơ bản
Để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn ngân sách và vốn xã hội cho đầu tư, cần thực hiện các quyết định đầu tư dựa trên nghiên cứu minh bạch và công khai, tránh lãng phí và đảm bảo hiệu quả nhằm tăng nguồn thu Đồng thời, cần áp dụng triệt để các điều luật quốc tế, thông lệ quốc tế và hợp đồng quốc tế để ràng buộc trách nhiệm giữa chủ đầu tư và nhà thầu xây lắp.
Để giảm thiểu sai sót trong chủ trương đầu tư, cần tiến hành rà soát, phân tích và đánh giá hiệu quả các công trình dự án đang xây dựng bằng nguồn vốn Ngân sách Nhà nước Việc này sẽ giúp rút ra bài học kinh nghiệm, từ đó có thể chấn chỉnh ngay từ giai đoạn hình thành ý tưởng đầu tư, lập và xét duyệt dự án.
Cần rà soát và giám sát chặt chẽ các công trình, dự án đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước để đảm bảo hiệu quả đầu tư Cần kiên quyết khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, áp dụng chế tài nghiêm khắc đối với những trường hợp này trong quyết định đầu tư và cấp phát vốn Đồng thời, chấm dứt việc quyết định đầu tư cho các dự án chưa chắc chắn về nguồn vốn và tính khả thi trên thị trường Điều này rất quan trọng để khắc phục tình trạng đầu tư dở dang, kéo dài và giảm lãng phí vốn nhà nước.
Cải tiến và nâng cao chất lượng quy hoạch là cần thiết để thể chế hoá các đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời đảm bảo tính linh hoạt và tầm nhìn dài hạn Các Bộ, ngành địa phương cần giám sát chặt chẽ từ khâu bố trí kế hoạch đầu tư, tuân thủ quy hoạch đã được phê duyệt và đảm bảo tính khả thi về nguồn vốn trước khi phê duyệt dự án Cần xây dựng quy hoạch dài hạn cho đầu tư xây dựng cơ bản ở các ngành, địa phương và giao kế hoạch hàng năm cho các chủ dự án từ tháng 12 năm trước, chuyển dần từ kế hoạch hoá đầu tư hàng năm sang kế hoạch vốn theo dự án.
Để nâng cao hiệu quả đầu tư và chống lãng phí, thất thoát vốn đầu tư nhà nước, cần nghiên cứu và ban hành quy chế quản lý đầu tư sử dụng vốn nhà nước, nhằm loại bỏ tình trạng khép kín trong đầu tư xây dựng Cần tách bạch chức năng quản lý nhà nước với quản lý kinh doanh trong tất cả các khâu của quản lý đầu tư xây dựng Người ra quyết định đầu tư không nên kiêm nhiệm vai trò chủ đầu tư, mà phải thực hiện đấu thầu để chọn chủ đầu tư và tư vấn quản lý dự án Bên cạnh đó, cần xây dựng và ban hành các tiêu chí, tiêu chuẩn cho vai trò chủ đầu tư và ban quản lý dự án, kèm theo chức năng và trách nhiệm cụ thể cho từng vị trí công việc.
Để nâng cao trách nhiệm của người ra quyết định đầu tư, cần bổ sung các chế tài mạnh mẽ trong cơ chế quản lý đầu tư, song song với việc phân cấp và giao quyền tự chủ cho các đơn vị, Bộ, ngành và địa phương.
Chủ đầu tư chịu trách nhiệm toàn diện về hiệu quả, chất lượng và tiến độ xây dựng dự án, cần lựa chọn giám đốc điều hành có đủ năng lực phù hợp với từng loại công trình Cần kiện toàn và sắp xếp lại các ban quản lý dự án, loại bỏ những ban không đủ năng lực Hình thành các công ty cổ phần để chịu trách nhiệm từ đầu tư đến khai thác dự án, cho phép nhà thầu góp vốn và làm chủ sở hữu thành quả lao động, đồng thời có thể đóng vai trò chủ đầu tư để chịu trách nhiệm về nguồn vốn và trả nợ.
Để nâng cao chất lượng công trình, cần thiết phải bổ sung cơ chế quản lý chặt chẽ và quy định rõ ràng về năng lực hành nghề của nhà thầu Các nhà thầu chỉ nên tham gia vào những loại hình và quy mô công trình phù hợp với trình độ và khả năng của họ Cần chấm dứt tình trạng nhà thầu nhận thầu bằng mọi giá hoặc giao thầu cho những đơn vị không đủ điều kiện thi công Trong trường hợp phát hiện hành vi thông đồng giữa chủ đầu tư và các bên liên quan, cần áp dụng các biện pháp xử lý mạnh mẽ như phạt tiền, kỷ luật hành chính, hoặc cấm tham gia hoạt động xây dựng trong thời gian nhất định, có thể lên đến một năm.
Vấn đề giải ngân vốn đầu tư, đặc biệt là nợ đọng trong đầu tư, đang gây bức xúc lớn hiện nay Các khoản nợ xây dựng cơ bản vượt quá khả năng cân đối ngân sách nhà nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp xây lắp Để giải quyết nợ đọng và tháo gỡ bế tắc trong giải ngân các dự án đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, cần có những kiến nghị cụ thể gửi đến Chính phủ và các bộ ngành liên quan.
Để quản lý nợ hiệu quả, cần phân loại nợ xây dựng cơ bản, xác định rõ những khoản nợ hợp lý được ngân sách nhà nước đầu tư, các khoản nợ cần vay, và những khoản nợ vi phạm quy định Việc phân tích và rà soát từng khoản nợ là cần thiết, đồng thời đánh giá nguyên nhân và trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan để đưa ra phương án xử lý thích hợp.
Để đảm bảo hoạt động liên tục cho các doanh nghiệp xây dựng, cần nhanh chóng giải ngân và thanh toán từng khoản nợ, giúp giải quyết tình trạng ách tắc về vốn cho các doanh nghiệp này.
3.3.1.2 Nhà nước cần làm lành mạnh hoá tình hình tài chính, môi trường hoạt động của các doanh nghiệp, tổ chức sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước
Đối với các doanh nghiệp nhà nước hoạt động hiệu quả trong các ngành kinh tế trọng điểm hoặc các Tổng công ty lớn, cần xem xét việc duy trì sở hữu Nhà nước nếu thấy cần thiết Nếu không cần thiết, nên tiến hành cổ phần hóa để doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong kinh doanh và phát triển mạnh mẽ hơn.
Doanh nghiệp Nhà nước hoạt động bình thường nhưng thiếu vốn có thể tiến hành cổ phần hóa với sự hỗ trợ, nhằm tạo nguồn vốn cho sản xuất Việc này giúp doanh nghiệp nâng cao tính tự chủ, giảm phụ thuộc vào Nhà nước và hướng tới hiệu quả kinh doanh tốt hơn.
Đối với các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả, cần xem xét việc sáp nhập với những doanh nghiệp nhà nước khác hoặc thực hiện giải thể, phá sản để tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả hoạt động.
3.3.1.3 Thiết lập một hệ thống kế toán thực sự có hiệu quả
