PHẦN MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Trong công cuộc đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã thoát khỏi khủng hoảng và đạt tốc độ tăng trưởng nhanh, nhưng hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội vẫn còn yếu kém và lạc hậu Để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu Huyện Chợ Gạo đã nỗ lực tập trung nguồn lực cho lĩnh vực này, nâng cao chất lượng sống và phát triển kinh tế thông qua các công trình phúc lợi xã hội và hạ tầng kỹ thuật như điện, đường, trường, trạm Tuy nhiên, quá trình đầu tư xây dựng vẫn gặp khó khăn như dàn trải, thiếu trọng tâm, quy hoạch chưa đồng bộ, và quản lý chất lượng chưa hiệu quả, cần được cải thiện để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
T Ế HU Ế lượng, hiệu quả đầu tư; Công tác GPMB còn chậm, gây nhiều bức xúc trong nhân dân;
Dự án đầu tư xây dựng thường thiếu chú trọng đến công tác bảo dưỡng và bảo trì, dẫn đến chất lượng công trình nhanh chóng xuống cấp Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ chưa được quan tâm bồi dưỡng và đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn Xuất phát từ những hạn chế này, tôi đã chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang” cho luận văn tốt nghiệp thạc sĩ.
Mục tiêu nghiên cứu
Bài viết đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang Dựa trên những phân tích đó, bài viết đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trong khu vực nghiên cứu.
Hệ thống hóa các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, đồng thời phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng.
Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đang đối mặt với nhiều thách thức trong công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Việc phân tích thực trạng cho thấy cần cải thiện quy trình giám sát và đánh giá hiệu quả của các dự án Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan để đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình Những biện pháp này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư và phát triển hạ tầng tại địa phương.
Để nâng cao hiệu quả quản lý các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang, cần đề xuất một số giải pháp như tăng cường đào tạo nhân lực, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, cải thiện quy trình thẩm định và phê duyệt dự án, cũng như tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan Đồng thời, việc xây dựng hệ thống theo dõi và đánh giá tiến độ dự án sẽ giúp đảm bảo chất lượng và hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Công tác quản lý các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn NSNN tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.
Về mặt không gian: đề tài thực hiện nghiên cứu tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang
Về mặt thời gian: đề tài tập trung nghiên cứu các dự án xây dựng cơ sở hạ
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Bài viết tập trung vào việc phân tích thực trạng quản lý các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang Qua đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả công tác quản lý các dự án này, góp phần nâng cao chất lượng và tiến độ triển khai các công trình hạ tầng tại địa phương.
Phương pháp nghiên cứu của luận văn
4.1 Phương pháp thu thập số liệu và thông tin
Bài viết sẽ sử dụng số liệu thứ cấp từ tài liệu quản lý dự án đầu tư của Phòng Tài Chính Kế hoạch, Phòng Kinh tế Hạ Tầng, Chi cục Thống Kê huyện Chợ Gạo và Ban QLDA Đầu tư xây dựng khu vực Chợ Gạo Ngoài ra, các thông tin liên quan đến nghiên cứu cũng sẽ được trích dẫn từ các tạp chí khoa học, công trình nghiên cứu và từ các hội thảo khoa học trong và ngoài nước.
Số liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn các đối tượng liên quan đến quản lý dự án tại huyện Chợ Gạo, bao gồm cán bộ nhân viên Ban QLDA Đầu tư Xây dựng, lãnh đạo huyện, phòng Kinh tế hạ tầng, lãnh đạo các xã, và cán bộ phụ trách giao thông thủy lợi Ngoài ra, các đơn vị thi công như ban giám đốc và cán bộ phòng kỹ thuật cũng được phỏng vấn để thu thập thông tin cần thiết.
Dựa trên danh sách cán bộ BQL dự án Đầu tư Xây dựng huyện Chợ Gạo cùng với lãnh đạo, công chức các xã và các nhà thầu xây lắp, tư vấn, phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng đã được áp dụng để lựa chọn các đối tượng điều tra theo từng nhóm Kết quả thu được từ cuộc điều tra này rất quan trọng cho việc đánh giá tiến độ và hiệu quả của dự án.
Trong cuộc khảo sát, có 27 phiếu được thu thập từ lãnh đạo và cán bộ các phòng ban cấp huyện liên quan đến công tác xây dựng cơ bản, cùng với 20 phiếu từ các nhà thầu Ngoài ra, 70 phiếu còn lại đến từ nhóm lãnh đạo, công chức các xã, trưởng thôn và đại diện ban giám sát cộng đồng, những người tham gia vào quản lý các dự án cơ sở hạ tầng nông thôn.
4.2 Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu
Dựa trên các tài liệu đã xử lý và tổng hợp, bài viết áp dụng các phương pháp phân tích thống kê và kinh tế để đánh giá thực trạng quản lý dự án cơ sở hạ tầng tại khu vực nghiên cứu Quá trình xử lý và tính toán số liệu được thực hiện trên máy tính bằng phần mềm thống kê SPSS.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Nghiên cứu này đã thu thập ý kiến đánh giá từ các chuyên gia và nhà quản lý, nhằm đề xuất các giải pháp khả thi và phù hợp với thực tiễn của khu vực nghiên cứu.
Kết cấu luận văn
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn có kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1:Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng.
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang
Chương 3:Định hướng và một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại Ban quản lý dự án huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG
XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG
1.1 Cơ sở lý luận về dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng
1.1.1 Khái niệm dự án đầu tư xây dựng
Khái niệm về dự án đầu tư theo định nghĩa của Luật Xây dựng; Luật Đầu tư công:
Theo Luật xây dựng, dự án đầu tư xây dựng bao gồm các đề xuất liên quan đến việc sử dụng vốn cho hoạt động xây dựng, nhằm xây mới, sửa chữa hoặc cải tạo công trình Mục tiêu là phát triển, duy trì và nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong khoảng thời gian và chi phí đã xác định.
Theo Luật Đầu tư công, đầu tư được định nghĩa là hoạt động sử dụng tiền vốn và tài nguyên trong một khoảng thời gian nhất định để thu lợi nhuận hoặc lợi ích kinh tế xã hội Tại Việt Nam, Dự án đầu tư được quy định trong Luật đầu tư công năm 2014, bao gồm các đề xuất đầu tư trung hạn hoặc dài hạn nhằm thực hiện các hoạt động kinh doanh tại một địa bàn cụ thể trong thời gian xác định Dự án đầu tư là tập hợp các hoạt động liên quan nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, sử dụng hiệu quả các yếu tố đầu vào như lao động, nguyên vật liệu, đất đai và tiền vốn để tạo ra đầu ra là sản phẩm dịch vụ hoặc tiết kiệm chi phí.
Dù xem xét dưới bất kỳ góc độ nào thì dự án đầu tư cũng gồm những thành phần chính sau:
Khi thực hiện dự án, cần xác định rõ các mục tiêu cần đạt được, từ đó mang lại lợi ích cho đất nước và chủ đầu tư Những lợi ích này không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tạo ra cơ hội việc làm và thu hút đầu tư Việc đạt được các mục tiêu này sẽ giúp dự án trở thành một thành công bền vững và có tác động tích cực đến cộng đồng.
Các kết quả của dự án là những chỉ số định lượng được tạo ra từ các hoạt động khác nhau, và chúng là điều kiện cần thiết để đạt được các mục tiêu đề ra.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Các hoạt động trong dự án bao gồm những nhiệm vụ và hành động cần thực hiện nhằm đạt được các kết quả cụ thể Những hoạt động này sẽ được lập thành kế hoạch làm việc của dự án, kèm theo lịch biểu và phân công trách nhiệm cho các bộ phận liên quan.
Các nguồn lực, bao gồm vật chất, tài chính và con người, là yếu tố thiết yếu để thực hiện các hoạt động của dự án Thiếu hụt các nguồn lực này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng triển khai dự án, và giá trị hoặc chi phí của chúng chính là vốn đầu tư cần thiết cho các dự án.
Dự án đầu tư trải qua nhiều giai đoạn liên kết chặt chẽ nhưng vẫn độc lập, tạo thành chu trình tổng thể Các giai đoạn này bao gồm chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư và vận hành kết quả Giai đoạn chuẩn bị đầu tư đóng vai trò quyết định đến thành công hay thất bại của các giai đoạn sau, đặc biệt là giai đoạn vận hành Đối với chủ đầu tư và nhà tài trợ, việc đánh giá từng giai đoạn trong chu trình dự án là cực kỳ quan trọng Mỗi bên sẽ có những mối quan tâm và cách nhìn nhận khác nhau về các giai đoạn này Chủ đầu tư cần nắm rõ ba giai đoạn và thực hiện đúng trình tự để đảm bảo đầu tư hiệu quả và đúng cơ hội.
Vốn đầu tư công bao gồm nhiều nguồn tài chính như ngân sách nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu chính phủ và trái phiếu chính quyền địa phương Ngoài ra, còn có vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi từ các nhà tài trợ, vốn từ quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, cùng với vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước và vốn tín dụng được Chính phủ bảo lãnh Thêm vào đó, vốn vay được đảm bảo bằng tài sản của Nhà nước và vốn đầu tư phát triển từ doanh nghiệp nhà nước cũng đóng góp vào tổng vốn đầu tư công, bao gồm cả giá trị quyền sử dụng đất.
1.1.2 Khái niệm về quản lý đầu tư xây dựng:
Quản lý dự án (QLDA) là quá trình hoạch định, theo dõi và kiểm soát tất cả các khía cạnh của một dự án, nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra Nó bao gồm việc áp dụng các chức năng và hoạt động quản lý xuyên suốt vòng đời của dự án, đồng thời kích thích sự tham gia của mọi thành phần liên quan để đảm bảo thành công cho dự án.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
T Ế HU Ế Điều phối thực hiện
Bố trí tiến độ thời gian
Phối hợp các hoạt động
Quản lý dự án bao gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
Lập kế hoạch là giai đoạn quan trọng trong việc xác định mục tiêu và các công việc cần hoàn thành cho dự án Trong quá trình này, cần xác định nguồn lực cần thiết và phát triển một kế hoạch hành động có trình tự lôgic, có thể biểu diễn dưới dạng sơ đồ hệ thống.
Điều phối thực hiện dự án là quá trình quan trọng trong việc phân bổ nguồn lực như tiền vốn, lao động và thiết bị Một yếu tố then chốt trong quá trình này là quản lý và điều phối tiến độ thời gian, đảm bảo mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Giám sát là quá trình theo dõi và kiểm tra tiến trình của dự án, phân tích tình hình hoàn thành, giải quyết các vấn đề phát sinh và thực hiện báo cáo hiện trạng.
Quá trình quản lý dự án bao gồm các giai đoạn năng động từ lập kế hoạch, điều phối thực hiện, giám sát đến phản hồi, giúp tái lập kế hoạch dự án hiệu quả.
Sơ đồ 1: Quá trình quản lý dự án
Mục tiêu chính của quản lý dự án là hoàn thành công việc theo yêu cầu kỹ thuật và chất lượng, trong ngân sách và thời gian cho phép Ba yếu tố then chốt: thời gian, chi phí và chất lượng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, và tầm quan trọng của từng mục tiêu có thể thay đổi tùy thuộc vào từng dự án cụ thể.
Giải quyết các vấn đề
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Trong quản lý dự án, việc đánh đổi mục tiêu là một hoạt động phổ biến, thường yêu cầu hy sinh một hoặc hai mục tiêu để đạt được kết quả tốt hơn cho mục tiêu còn lại Điều này xảy ra giữa các thời kỳ khác nhau của cùng một dự án, nhằm tối ưu hóa việc thực hiện các mục tiêu dài hạn trong điều kiện thời gian và không gian cho phép Việc này giúp đảm bảo rằng tất cả các mục tiêu của quá trình quản lý dự án được thực hiện một cách hiệu quả nhất.
1.1.3 Các bên liên quan đến các dự án xây dựng CSHT
