Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Chơng I Những lý luận cơ bản về tiêu thụ sản phẩm và doanh thu tiêu thụ của các doanh nghiệp nhà n- ớc trong nền kinh tế thị trờng I. Tiêu thụ sản phẩm và doanh thu 1. Khái niệm, đặc điểm tiêu thụ sản phẩm trong doanh nghiệp. Tiêu thụ sản phẩm là quá trình đơn vị bán xuất giao hàng hoá, sản phẩm cho đơn vị mua và đơn vị mua thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán tiền hàng theo giá thoả thuận. Đúng trên góc độ luân chuyển vốn thì tiêu thụ sản phẩm là quá trình chuyển hoá vốn từ hình thái vật chất sang hình thái tiền tệ, làm cho vốn trở lại trạng thái ban đầu khi nó bớc vào mỗi chu kỳ sản xuất mới. Quá trình luân chuyển vốn thể hiện theo sơ đồ sau: Trong cả quá trình luân chuyển trên, giai đoạn 3 là giai đoạn biến các sản phẩm đã đợc tạo ra thành hàng hoá hay còn gọi là giai đoạn lu thông. Nh vậy, tiêu thụ sản phẩm là khâu cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh. Chỉ có thông qua khâu này, vốn từ hình thái hiện vật mới trở thành vốn dới hình thái tiền tệ. Khi sản phẩm đợc xác định là tiêu thụ doanh nghiệp sẽ có một khoản thu nhập, còn gọi là doanh thu tiêu thụ sản phẩm. Doanh thu tiêu thụ sản phẩm không đồng nhất với tiền bán hàng. Tiền bán hàng chỉ đợc xác nhận khi doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm đã thu đợc tiền về, còn doanh thu tiêu thụ đợc xác định ngay cả khi khách hàng cha trả tiền hàng nhng đã chấp nhận thanh toán số tiền đó. Trong trờng hợp có các khoản giảm trừ doanh thu và tiền bán hàng còn khác nhau cả về mặt lợng. Khi đó tiền bán hàng chỉ là một phần của doanh thu tiêu thụ sản phẩm t- ơng ứng với số tiền mà khách hàng thanh toán cho doanh nghiệp. Trần khang 1 TLLĐ T - H ĐTLĐ . Sản xuất . H - T SLĐ Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn 3 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Thời điểm xác định hoàn thành tiêu thụ sản phẩm là khi doanh nghiệp thu đ- ợc tiền bán hàng hoặc nhận đợc giấy báo chấp nhận thanh toán tiền hàng theo giá đã thoả thuận. Việc xác định đúng thời điểm tiêu thụ có ý nghĩa rất quan trọng. Nó giúp doanh nghiệp nhìn nhận đúng thực trạng tình hình tiêu thụ sản phẩm. Từ đó, doanh nghiệp tìm cách hạn chế nhân tố tiêu cực, phát huy nhân tố tích cực trong quản lý hoạt động tiêu thụ. Khi xác định đúng thời điểm thì tính doanh thu sẽ có cơ sở để đánh giá tình hình sử dụng vật t, tiền vốn trong sản xuất, đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh trong kỳ. 2. Doanh thu và nội dung doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp 2.1. Doanh thu của doanh nghiệp Khi tiến hành hoạt động, các doanh nghiệp phải bỏ ra một số vốn đầu t vào lĩnh vực kinh doanh nào đó, sau một thời gian nhất định doanh nghiệp sẽ có doanh thu. Từ góc độ của doanh nghiệp, có thể thấy rằng doanh thu của doanh nghiệp trong năm tài chính là toàn bộ các khoản tiền thu đợc do các hoạt động trong kỳ mang lại. Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, từ hoạt động tài chính và từ các hoạt động bất thờng. + Doanh thu từ hoạt động sản xuất chính là khoản doanh thu về tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ mà doanh nghiệp sản xuất hoặc cung ứng trong kỳ. + Doanh thu từ hoạt động tài chính bao gồm những khoản thu do đầu t tài chính (kinh doanh về vốn ) mang lại. +Doanh thu từ hoạt động bất thờng là doanh thu các hoạt động không thờng xuyên nh thu về thanh lý, nhợng bán tài sản cố định, giá trị các vật t, tài sản thừa trong sản xuất, các khoản nợ vắng chủ hoăc nợ không ai đòi Doanh thu có ý nghĩa rất lớn đối với toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Trớc hết, doanh thu là nguồn quan trọng để đảm bảo trang trải các khoản chi phí hoạt động kinh doanh, đảm bảo cho doanh nghiệp có thể tái sản xuất giản đơn cũng nh tái sản xuất mở rộng, là nguồn tài chính để các doanh nghiệp có thể thực hiện nghĩa vụ với nhà nớc, có thể tham gia góp khẩu phần, tham gia liên doanh, liên kết với các đơn vị khác Nếu doanh thu không đủ đảm bảo cho các khoản chi phí bỏ ra thì doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn về tài chính. Tình trạng này kéo dài sẽ làm cho doanh nghiệp không thể hoạt động bình thờng và tất yếu sẽ đi tới phá sản. Trần khang 2 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Trong ba bộ phận doanh thu nói trên, doanh thu tiêu thụ sản phẩm của hoạt động sản xuất kinh doanh là quan trọng nhất, đặc biệt là đối với doanh nghiệp sản xuất sản phẩm. Ta cần đi sâu nghiên cứu bộ phận doanh thu này để có đánh giá đ- ợc tình hình tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. 2.2. Nội dung doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp Doanh thu tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ là toàn bộ số tiền bán sản phẩm hàng hoá, cung ứng dịch vụ sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ theo quy định và đợc khách hàng chấp nhận thanh toán. Trong doanh thu tiêu thụ còn bao gồm cả phần trợ giá khi thực hiện việc cung cấp hàng hoá, dịch vụ theo yêu cầu của Nhà nớc và giá trị các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đem làm quà tặng, quà biếu cho các đơn vị khác, hoặc để tiêu dùng trong nội bộ doanh nghiệp. Doanh thu phải đợc tính căn cứ vào giá thị trờng của sản phẩm ở thời điểm bán hàng, cung ứng dịch vụ. Các khoản làm giảm doanh thu cần đợc xác định rõ theo quy chế quản lý để tính toán đúng đắn doanh thu tiêu thụ trong kỳ. Bao gồm các khoản: + Giảm giá hàng bán: là số tiền ngời bán giảm trừ cho ngời mua trên giá đã thoả thuận do hàng mua kém phẩm chất, không đúng quy cách mẫu mã, thời hạn ghi trên hợp đồng mua bán hoặc u đãi khách hàng mua sản phẩm, hàng hoá dịch vụ của doanh nghiệp với khối lợng lớn. Khoản giảm giá hàng bán phải đợc ghi rõ trong hợp đồng kinh tế và hoá đơn bán hàng, khoản này chỉ tính cho số lợng hàng hoá bán trong kỳ và phải đảm bảo doanh nghiệp kinh doanh có lãi. + Trị giá hàng bán bị trả lại : là giá trị tính theo giá thanh toán của số hàng hoá, dịch vụ doanh nghiệp đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do vi phạm các điều khoản trong hợp đồng nh: hàng kém phẩm chất, sai quy cách, chủng loại Hàng hoá bị trả lại phải có văn bản của ngời mua ghi rõ số lợng, đơn giá và giá trị của lô hàng bị trả lại kèm theo chứng từ nhập lại kho của lô hàng nói trên. Để quản lý doanh thu tiêu thụ chúng ta cần phải xác định các nội dung các thành phần của nó.Việc phân chia doanh thu tiêu thụ của doanh nghiệp có thể dựa trên nhiều tiêu thức + Dựa trên tiêu thức tiêu thụ bên trong hay bên ngoài doanh nhiệp, doanh thu tiêu thụ đợc chia thành hai nội dung: Trần khang 3 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Doanh thu bán hàng ra ngoài là những bộ phận doanh thu có đợc do tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp cho những đơn vị hạch toán độc lập với doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng nội bộ có đợc do bán sản phẩm của doanh nghiệp cho các đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc với doanh nghiệp hoặc các cá nhân trong nội bộ doanh nghiệp. + Dựa vào phân loại sản phẩm tiêu thụ, doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp gồm: Doanh thu tiêu thụ các sản phẩm chính. Ví dụ: doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dứa chế biến thì doanh thu tiêu thụ dứa chế biến các loại là nguồn doanh thu chính. Doanh thu tiêu thụ các sản phẩm phụ. Ví dụ: doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dứa chế biến thì doanh thu tiêu thụ dứa thô, các loại nông sản, rau quả khác là nguồn doanh thu phụ. Muốn quản lý tốt và chủ động trong công tác tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp phải tiến hành lập kế hoạch doanh thu tiêu thụ sản phẩm. Chỉ tiêu kế hoạch này còn là mục tiêu phấn đấu và định hớng cho các hoạt động trong kỳ của doanh nghiệp Vào quý 4 hàng năm, doanh nghiệp lập kế hoạch tiêu thụ, xác định chi tiết theo quý hay kỳ kinh doanh phù hợp với đặc điểm kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Căn cứ để lập kế hoạch doanh thu tiêu thụ là dựa vào các đơn đặt hàng, các hợp đồng kinh doanh đã đợc ký kết, tình hình thị trờng và khả năng sản xuất của doanh nghiệp. Dựa vào số lợng sản phẩm và giá bán đơn vị sản phẩm kỳ kế hoạch ta có thể xác định chỉ tiêu doanh thu kế hoạch: T = (S ti x G t ) Trong đó: T : doanh thu tiêu thụ sản phẩm kế hoạch. S ti : số lợng sản phẩm tiêu thụ của từng loại kỳ kế hoạch. G t : giá bán đơn vị sản phẩm. i : loại sản phẩm tiêu thụ. Trần khang 4 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Kế hoạch doanh thu có quan hệ chặt chẽ với kế hoạch sản xuất và là phơng hớng cho việc phân phối sản phẩm tiêu thụ theo thời điểm khác nhau. II. Sự cần thiết đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm và tăng doanh thu trong các doanh nghiệp nhà nớc hiện nay 1. Xuất phát từ ý nghĩa vai trò của tiêu thụ sản phẩm và doanh thu Sản phẩm đợc tiêu thụ chứng tỏ sản phẩm của doanh nghiệp đợc thị trờng chấp nhận, đồng thời thể hiện sự đóng góp của doanh nghiệp với nền kinh tế. Tiêu thụ sản phẩm sẽ tạo ra doanh thu, có doanh thu làm cơ sở cho quá trình phân phối tài chính, bù đắp các chi phí bỏ ra, thực hiện tái sản xuất và làm nghĩa vụ tài chính với nhà nớc, doanh nghiệp mới có thể giải quyết 3 mặt lợi ích: lợi ích của doanh nghiệp, lợi ích của ngời lao động và lợi ích của các tổ chức khác (nhà nớc, ngời cho vay). Đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm làm tăng doanh thu, tăng lợi nhuận không những là diều kiện để doanh nghiệp thực hiện tái sản xuất mở rộng, đầu t đổi mới dây truyền công nghệ, mở rrộng quy mô sản xuất mà còn là điều kiện để tăng thu nhập cho ngời lao động, tăng các hoạt động phúc lợi của doanh nghiệp. Tiêu thụ là khâu cuối cùng để đồng vốn quay về hình thái giá trị ban dầu. Tiêu thụ sản phẩm nhanh chóng, kịp thời vừa góp phần tiết kiệm các khản chi phí bán hàng, chi phí bảo quản vừa đẩy nhanh tốc độ luân chuyển vốn, nhất là vốn lu động.Vốn lu động có đặc điểm là bỏ toàn bộ một lần vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, nếu không hoàn thành công tác tiêu thụ thì vốn lu động bị ứ đọng, để kéo dài thì vốn lu động bị giảm dần. Vì vậy công tác tiêu thụ sản phẩm có ý nghĩa quan trọng trong sử dụng và bảo toàn vốn. Kinh doanh trong cơ chế thị trờng, các doanh nghiệp đều sử dụng vốn vay và đã vay vốn thì doanh nghiệp phải chịu lãi, số lãi này lớn dần theo thời hạn trả nợ. Tiêu thụ sản phẩm đợc thực hiện tốt sẽ giúp doanh nghiệp thanh toán các khoản nợ đúng hạn, củng cố uy tín của doanh nghiệp trong quan hệ với tổ chức cho vay. Tiêu thụ sản phẩm thực hiện đợc thì lu thông tiền tệ sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp đóng góp vaò ngân sách nhà nớc thông qua nghĩa vụ nộp thuế. Đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận thì doanh nghiệp sẽ đóng Trần khang 5 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp góp nhiều hơn vào ngân sách nhà nớc (thuế thu nhập tỉ lệ thuận với lợi nhuận doanh nghiệp). Để tiến kịp với xu hớng toán cầu hoá, hội nhập kinh tế với các nớc khác, tham gia các tổ chức quốc tế thì tiêu thụ sản phẩm là cầu nối quan trọng thắt chặt thêm các mối quan hệ hợp tác quốc tế, nối liền thị trờng trong nớc với thị trờng thế giới. Đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm đặc biệt là xuất khẩu ra thị trờng thế giới sẽ góp phần làm cân bằng cán cân thơng mại của Việt Nam hiện nay vẫn trong tình trạng nhập siêu, góp phẩn tăng thu ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại tệ cho đất nớc, đồng thời phát triển sản xuất trong nớc. Tóm lại, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm là rất cần thiết bởi nó ảnh hởng tới quyền lợi của nhiều chủ thể liên quan. Đặc biệt mang lại lợi ích sát sờn cho hoạt động của doanh nghiệp, cho tình hình tài chính của doanh nghiệp. 2. Xuất phát từ mối quan hệ giữa tiêu thụ sản phẩm và tài chính doanh nghiệp Tiêu thụ sản phẩm tạo ra doanh thu và nguồn tài chính này ảnh hởng đến toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗ doanh nghiệp. Đặc biệt đối với tình hình tài chính doanh nghiệp. Mối quan hệ này có tính tác động hai chiều và xảy ra thờng xuyên liên tục. Tài chính doanh nghiệp đợc hiểu là hệ thống các luồng chuyển dịch giá trị phản ánh quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ phát sinh trong qua trình hoạt động của doanh nghiệp, góp phần thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp. Tình hình tài chính doanh nghiệp đợc đặc trng bởi các nhóm chỉ tiêu sau: 2.1- Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán Đây là thớc đo khả năng thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp. Nó chỉ ra mức độ đảm bảo các khoản nợ đợc trang trải bằng tài sản lu động có thể chuyển đổi thành tiền phù hợp với thời hạn trả nợ, bao gồm các chỉ tiêu: khả năng thanh toán hiện thời, khả năng thanh toán nhanh, hệ số nợ ngắn hạn, hệ số thanh toán lãi vay 2.2- Nhóm chỉ tiêu về cơ cấu tài chính và tình hình đầu t Cho biết kết cấu vốn của doanh nghiêp, khả năng tự tài trợ TSCĐ và tình hình TSCĐ, trang thiết bị của doanh nghiệp. 2.3- Nhóm chỉ tiêu về hoạt động kinh doanh Trần khang 6 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Nhóm chỉ tiêu này phản ánh, đánh giá hiệu quả khai thác, sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp thông qua số vòng quay hàng tồn kho, vòng quay các khoản phải thu, vòng quay vốn lu động, vòng quay toàn bộ vốn, hiệu suất sử dụng vốn cố định. 2.4- Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời: Phản ánh kết quả quá trình hoạt động kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp, bao gồm các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận doanh thu, tỷ suất lợi nhuận tổng vốn, tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu. Tình hình tiêu thụ của doanh nghiệp sẽ ảnh hởng lớn tới từng nhóm chỉ tiêu tài chính, đặc biệt là nhóm chỉ tiêu về hoạt động. Công tác tiêu thụ đợc thực hiện tốt, tăng doanh thu cho doanh nhiệp góp phần đẩy tăng tốc độ chu chuyển vốn lu động, tạo diều kiện cho quá trình tái sản xuất sau. Nếu tiêu thụ sản phẩm chậm, làm vòng quay vốn lu động bị kéo dài, khó khăn cho doanh nghiệp trong việc thanh toán đúng hạn, có thể xuất hiện nợ quá hạn, tăng lãi suất vay vốn; đồng thời tăng chí phí bán hàng và khi bán thì doanh nghiệp có thể phải bán với giá thấp làm giảm lợi nhuận hoặc có thể bị lỗ. Việc tổ chức tiêu thụ sản phẩm cũng tác động đến tái chính doanh nghiệp. Chẳng hạn nh nếu doanh nghiệp cho thanh toán chậm lợng quá lớn, thời gian thu tiền sẽ làm số vòng quay các khoản phải thu nhỏ, kỳ thu tiền trung bình dài và làm ảnh hởng đến các hoạt động cần sử dụng vốn lu động. Nếu sản phẩm không tiêu thụ đợc thì doanh nghiệp có khả năng bị mất vốn, có nguy cơ không thể tái sản xuất, doanh nghiệp sẽ khó khăn nghiêm trọng về tài chính, có thể đa doanh nghiệp vào tình trạng phá sản. Bên cạnh đó, tình hình tiêu thụ sản phẩm còn ảnh hởng tới khả năng sinh lời của doanh nghiệp, sản phẩm tiêu thụ tốt, doanh thu cao làm cơ sở để tăng lợi nhuận, tăng tỷ suất lợi nhuận tổng vốn. Nh vậy, quá trình tiêu thụ sản phẩm có ảnh hởng trực tiếp đến tình hình tài chính doanh nghiệp, muốn tài chính đợc lành mạnh trớc hết phải chú ý đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu. Nhng muốn tiêu thụ sản phẩm tốt không thể không quan tâm đến sự tác động ngợc lại của tài chính doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp có nhiệm vụ lập kế hoạch, lựa chọn phơng án sản xuất kinh doanh, tổ chức huy động, phân phối nguồn vốn đảm bảo cho sản xuất hoàn thành kế hoạch, đa ra thị trờng những sản phẩm đáp ứng đợc nhu cầu tiêu Trần khang 7 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp dùng của khách hàng. Dự toán chi phí tiêu thụ sản phẩm do tài chính doanh nghiệp lập ra chi tiết cho từng loại (chi hoa hồng đại lý, chi quảng cáo, chi nghiên cứu thị trờng ) và tài chính doanh nghiệp cũng có nhiệm vụ giám sát chặt chẽ việc sử dụng các khoản chi phí, tránh sử dụng sai mục đích. Nếu công tác này đợc làm tốt sẽ góp phần thực hiện đúng kế hoạch tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Đặc biệt, tài chính doanh nghiệp còn sử dụng các công cụ tài chính có tính chất đòn bẩy nh tiền thởng để kích thích sản xuất, kích thích nhân viên bán hàng; nh chiết khấu, giảm giá hàng bán, hoa hồng, khuyến mại để kích thích tiêu dùng, tăng tiêu thụ sản phẩm. Nh vậy, tiêu thụ sản phẩm và tài chính doanh nghiệp có sự tác động qua lại lẫn nhau. Một thực trạng tài chính ổn định lành mạnh với các chỉ tiêu hiệu quả cao là mục đích hoạt động của doanh nghiệp và cũng là một nhiệm vụ của quá trình tiêu thụ sản phẩm. Chính vì vậy, thực hiện kế hoạch đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu luôn cấp thiết đối với các doanh nghiệp, nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trờng hiện nay. 3- Xuất phát từ thực trạng tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp nhà nớc trong điều kiện hiện nay Doanh nghiệp nhà nớc là những doanh nghiệp đợc Nhà nớc đầu t vốn và hoạt động theo những chức năng, nhiệm vụ Nhà nớc giao. Hệ thống doanh nghiệp nhà nớc hoạt động trong các ngành then chốt của nền kinh tế và có vai trò chủ đạo, định hớng phát triển cho các thành phần kinh tế khác. Trớc đây trong cơ chế quản lý tập trung bao cấp, doanh nghiệp nhà nớc sản xuất theo kế hoạch Nhà nớc giao, sản phẩm sản xuất ra Nhà nớc chịu trách nhiệm phân phối, bao tiêu toàn bộ, doanh nghiệp không phải lo khâu tiêu thụ. Khi chuyển sang cơ chế quản lý mới - cơ chế thị trờng các hoạt động của doanh nghiệp nhà nớc đã có nhiều thay đổi căn bản. Giờ đây, Nhà nớc chỉ giao vốn ban đầu còn doanh nghiệp phải tự chịu hạch toán độc lập lời ăn lỗ chịu . Khâu tiêu thụ sản phẩm trở thành hoạt động đợc chú trọng. Trong khâu tiêu thụ, doanh nghiệp nhà nớc đợc một số thuận lợi nh có lịch sử phát triển lâu đời, có nhiều khách hàng quen, có uy tín trên thị trờng, ngoài ra còn thuận lợi trong khâu huy động vốn vay ngân hàng vì đợc u đãi, dễ tập trung vốn cho những thời điểm cần đẩy mạnh tiêu thụ. Thời gian qua, các doanh nghiệp nhà nớc cũng đã cố gắng tạo lập chỗ đứng trên thị trờng, nguồn doanh thu tiêu thụ ngày càng tăng. Theo số liệu thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu Trần khang 8 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp dịch vụ của thành phần kinh tế nhà nớc năm 2003 đạt gần 60.000 tỷ đồng tăng 115,6% so với năm 2002. Không những tiêu thụ trong nớc mà thị trờng của các doanh nghiệp nhà nớc cũng mở rộng trên phạm vi quốc tế. So với năm 2000, kim ngạch xuất khẩu năm 2003 đã tăng 167,1%; trong đó khu vực kinh tế nhà nớc chiếm tỉ trọng trên 50%, đạt 12,4 tỉ TRIệU và tăng 8% so với năm 1999, tiêu biểu là những mặt hàng nh dầu thô, dệt may, rau quả, nông sản, giầy dép, điện tử, ( Con số và sự kiện số 1+2/2003- trang 28). Bên cạnh những thanh tựu đạt đợc, khâu tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp nhà nớc còn nhiều yếu kém. Doanh nghiệp nhà nớc thiếu sự chủ động linh hoạt với tình hình thị trờng. Nhìn chung, các sản phẩm còn kém chất lợng, giá thành lại cao nên đôi khi doanh thu rất lớn mà doanh nghiệp vẫn bị lỗ hoặc lãi ít. Hiện có một số khó khăn khách quan nh hàng nhập lậu nhiều gây ra hiện tợng cạnh tranh không lành mạnh; sức mua giảm thấp. Kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp nhà nớc năm 2003 cũng tăng thấp bởi những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của khu vực này là hàng nông sản, rau quả, lâm, hải sản, thủ công mỹ nghệ có giá trị thấp. Hơn nữa năm 2003 lại là năm đặc biệt khó khăn với chè và cà phê, dứa, những mặt hàng chủ lực nhất trong xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Những khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm đã ảnh hởng không nhỏ đến vai trò, chức năng của doanh nghiệp nhà nớc. Những ngành trọng điểm mà phát triển yếu thì nền kinh tế quốc gia không thể vững mạnh, từ đó ảnh hởng đến cả đời sống xã hội nói chung. Nh vậy, muốn các doanh nghiệp phát triển cũng nh có đợc nền kinh tế tăng trởng cao và vững chắc, khâu tiêu thụ sản phẩm cần phải đợc chú trọng quan tâm đúng mức. Đòi hỏi mỗi doanh nghiệp nhà nớc phải tìm ra đợc những biện pháp hữu hiệu trong việc thúc đẩy quá trình tiêu thụ, tăng doanh thu. III. những nhân tố ảnh hởng và các biện pháp kinh tế tài chính đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu 1. Những nhân tố ảnh hởng đến tiêu thụ sản phẩm và doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất 1.1. Đặc điểm sản xuất kinh doanh của từng doanh nghiệp Mối doanh nghiệp đều có những đặc điểm kinh doanh khác nhau về ngành nghề, đối tợng kinh doanh, vị trí địa lý xã hội, quá trình lịch sử phát triển Sản Trần khang 9 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp phẩm và việc tiêu thụ sản phẩm đều gắn với những đặc điểm này: sản phẩm của ngành này sẽ khác sản phẩm các ngành khác; doanh nghiệp hoạ động lâu đời khác với những doanh nghiệp mới hoạt động Công tác tiêu thụ sản phẩm muốn thực hiện đợc tốt cần phải gắn quá trình tiêu thụ với đặc điểm kinh doanh, biết khai thác những lợi thế mà doanh nghiệp có đợc. 1.2. Khối lợng sản phẩm sản xuất tiêu thụ Khối lợng sản phẩm sản xuất ra có ảnh hởng trực tiếp đến khối lợng sản phẩm tiêu thụ. Sản phẩm sản xuất ra nhiều, phù hợp nhu cầu thị trờng và đảm bảo về chất lợng thì khả năng về doanh thu sẽ lớn. Nếu doanh nghiệp đa sản phẩm ra v- ợt quá nhu cầu thị trờng thì không những không tiêu thụ đợc hết mà còn có tác dụng xấu tới doanh nghiệp nh giảm giá bán, tăng chí phí bán hàng Còn ngợc lại, khối lợng sản phẩm để tiêu thụ quá ít không đảm bảo đáp ứng yêu cầu thị trờng về số lợng, doanh nghiệp phải từ chối khách hàng, khách hàng sẽ sử dụng sản phẩm thay thế, đến khi doanh nghiệp có khả năng cung ứng cao hơn thì cha chắc khách hàng quay lại với sản phẩm của doanh nghiệp. Số lợng sản phẩm phải phù hợp cả về thời gian. Vì vậy công tác tiêu thụ sản phẩm cần trú trọng nghiên cứu chính xác nhu cầu thị trờng và nên đầu t nâng cao sản lợng sản xuất khi sản phẩm đó đang đ- ợc thị trờng chấp nhận. Khối lợng sản phẩm tiêu thụ là nhân tố trực tiếp và quyết định tời việc tăng doanh thu, nhất là trong cơ chế thị trờng hiện nay. Thị trờng luôn cạnh tranh gay gắt, doanh nghiệp phải giữ đợc giá bán ổn định, thậm trí phải thấp hơn giá thị trờng mới có thể thu hút đợc khác hàng. Nh vậy, đẩy mạnh khối lợng tiêu thụ là cách tốt nhất để tăng doanh thu. Toàn bộ công tác tiêu thụ cũng cần tập trung theo hớng này. 1.3. Chất lợng sản phẩm tiêu thụ Xã hội ngày nay càng phát triển đời sống con ngời ngày càng nâng cao, theo đó đỏi hỏi về chất lợng sản phẩm cũng tăng lên. Nếu có sự kết hợp hài hoà giữa chất lợng sản phẩm với giá bán hợp lý sẽ đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu trong thời kỳ và làm tốc độ luân chuyển vốn nhanh hơn. Ngợc lại nếu chất lợng sản phẩm kém sẽ gây khó khăn cho tiêu thụ, ảnh hởng tới uy tín kinh doanh của doanh nghiệp. Phẩm cấp sản phẩm kém thờng dẫn tới sản phẩm sản xuất ra không tiêu thụ đợc, doanh thu sẽ bị sút giảm, từ đó ảnh hởng tới tất cả các hoạt động khác Trần khang 10 [...]... ty cho hoạt động sản xuất kinh doanh bị kém đi, chỉ đạt 2,27 vòng/năm + Doanh lợi doanh thu: Trần khang 33 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Lợi nhuận thu n Doanh thu thuần x 100 T2002 = 44 018 444.609,8 x 100 = 11,32% T2003 = 59.534 525.544,3 x 100 = 9,9% Doanh lợi doanh thu = Doanh lợi doanh thu năm 2003 giảm chỉ đạt 9,9% so với 11,32% năm 2002 Có nghĩa là trong 100 đồng doanh thu thuần... Tổng doanh thu năm 2003 Tổng doanh thu năm 2002 x 100 = 446.844 530.378,5 x 100 = 84,25% Doanh thu thuần năm 2003 Doanh thu thuần năm 2002 x 100 = 444.609,8 525544,3 x 100 = 84,6% Tổng doanh thu năm 2003 chỉ bằng 84,25% năm 2002 Doanh thu thuần năm 2003 băng 84,6% năm 2002, hai chỉ tiêu này rất gần nhau bởi các khoản giảm Trần khang 32 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp trừ doanh thu giảm... đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp Chơng II thực trạng tình hình tiêu thụ của tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam I Khái quát tình hình hoạt động của tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam 1- Qúa trình hình thành và phát triển của tổng công ty 1.1- Các giai đoạn phát triển của tổng công ty Tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam là tổng công ty nhà nớc trực thu c Bộ Nông nghiệp và Phát... Tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam có tiền thân là tổng công ty XNK rau quả Việt Nam Năm 1988 tổng công ty XNK rau quả Việt Nam đợc thành lập theo quyết định số 63 NN-TCCB/QĐ ngày 11/02/1988 của Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm, nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Năm 2003 tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam ra đời, đó là kết quả của ph ơng án tổng thể sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp... của quá trính sản xuất kinh doanh toàn tổng công ty, khối lợng dứa chế biến xuất khẩu chiếm tỉ trọng cao và mang lại phần lớn thu nhập cho tổng công ty 4- Những thu n lợi và khó khăn trong công tác tiêu thụ sản phẩm của tổng công ty hiện nay Trần khang 25 Chuyên đề tốt nghiệp khoa tài chính doanh nghiệp 4.1- Thu n lợi Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam là tổng công ty nhà nớc có trên 15 năm phát... công ty Điểm mạnh này đã giảm bớt sự rủi ro vốn có của kinh doanh rau quả, nông sản, mang lại một phần doanh doanh thu ổn định hàng kỳ cho tổng công ty Còn trên lĩnh vực xuất khẩu, tổng công ty đang dần tạo lập cho mình một chỗ đứng riêng, nâng cao vi trí thơng hiệu Vegetexco của tổng công ty Thứ hai, là thu n lợi về vốn Đây là lợi thế so sánh không phải doanh nghiệp nao cũng có đợc Tổng công ty có... năm 2003 Doanh thu xuất khẩu năm 2003 đã giảm 79.571 (triệu) so với năm 2002 chỉ còn bằng 84,35% tổng doanh thu của năm 2002 và làm cho tỉ trọng doanh thu này cũng giảm xuống Năm 2003 giá trị tiêu thụ nội địa đạt 17.967 triệu chỉ bằng 82% năm 2002 xét về cơ cấu thì tỉ trọng doanh thu nội địa năm 2003 giảm đi so với năm 2002, đấy là do mức độ giảm của tổng doanh thu nhỏ hơn mức độ giảm doanh thu tiêu... triển Bớc sang cơ chế mới Tổng công ty phải thay đổi lại toàn bộ hoạt động, nên tổng công ty gặp nhiều khó khăn nh ng cũng đạt đợc một số kết quả khả quan Đặc biệt trong thời kỳ này, tổng công ty đã có những liên doanh với n ớc ngoài đi vào hoạt động Liên doanh TOVECAN là liên doanh giữa tổng công ty với công ty TOMEN của Nhật và TONYL của Đài Loan, liên doanh có lợi nhuận 1 tỷ năm 1995 Liên doanh DONANEWTOWER... tài chính doanh nghiệp Năm 2003 là năm đầu tiên Tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam đợc thành lập và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/07/2003 trên cơ sở sáp nhập tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam và tổng công ty Nông sản & Thực phẩm chế biến theo quy định số 66/2003/QĐBNN-TCCB ngày 11/06/2003 Bộ trởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam có tên... mức giảm của của tổng doanh thu trong năm 2003 so với năm 2002, chủ yếu là giá trị hàng bán bị trả lại Doanh thu giảm làm anhhr hởng tới các chỉ tiêu khác + Vòng quay các khoản phải thu: VPT = VPT 2002 Doanh thu có thu Số d bình quân các khoản phải thu = 530.378,5 = 4,16 (vòng/ năm) 127.496 VPT 2003 = 446844 115.464 = 3,87 (vòng/ năm) So với năm 2002, vòng quay các khoản phải thu năm 2003 giảm 0,29 . (đồng). Tổng công ty Rau quả, nông sản Việt Nam có tiền thân là tổng công ty XNK rau quả Việt Nam. Năm 1988 tổng công ty XNK rau quả Việt Nam đợc thành lập. thụ, doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp gồm: Doanh thu tiêu thụ các sản phẩm chính. Ví dụ: doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dứa chế biến thì doanh