CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰ VÀ TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TẠI NGÂN HÀNG AGRIBANK – CHI NHÁNH HỘI AN
QUẢN TRỊ NHÂN SỰ
1.1.1 Khái niệm về quản trị nhân sự
Quản trị nhân sự là lĩnh vực có nhiều quan điểm khác nhau, mỗi định nghĩa phản ánh góc nhìn riêng của nhà quản trị về nhân sự Những định nghĩa này giúp người đọc hiểu rõ hơn về bản chất và vai trò của quản trị nhân sự trong tổ chức.
Quản trị nhân sự bao gồm các mục tiêu, chiến lược và công cụ mà các nhà quản trị và nhân viên trong doanh nghiệp sử dụng để định hình cách ứng xử, từ đó thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Quản trị nhân sự bao gồm tất cả các hoạt động, chính sách và quyết định quản lý ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa doanh nghiệp và nhân viên Để thực hiện quản trị nhân sự hiệu quả, cần có tầm nhìn chiến lược phù hợp với chiến lược hoạt động của doanh nghiệp Theo TS Nguyễn Hữu Thân trong giáo trình Quản trị nhân sự năm 2005, khái niệm này được định nghĩa một cách chính xác và sâu sắc.
Quản trị nhân sự là quá trình tổng hợp các hoạt động như hoạch định, tuyển mộ, tuyển chọn, duy trì, phát triển và động viên nhân viên trong tổ chức Mục tiêu của quản trị nhân sự là tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược và định hướng viễn cảnh của tổ chức Danh từ "Quản trị" ở đây bao hàm các khía cạnh liên quan đến cơ cấu, điều hành và phát triển nguồn nhân lực.
Cơ cấu tổ chức là việc xây dựng mô hình lãnh đạo cho nhân sự, nhằm thiết lập các hệ thống phù hợp với các yếu tố nội bộ và ngoại bộ của doanh nghiệp, từ đó điều phối hiệu quả các quy trình hoạt động.
Điều hành là quá trình chỉ đạo và kiểm soát nhân lực, nhằm điều chỉnh hành vi của nhân viên thông qua lãnh đạo hiệu quả và quản lý hệ thống nhân sự một cách hợp lý.
- Phát triển: là cách lãnh đạo để khuyến khích khả năng học hỏi hoàn thiện liên tục việc tạo dựng cơ cấu tổ chức và điều hành tổ chức.
Quản trị nhân sự là toàn bộ các hoạt động của tổ chức nhằm thu hút, phát triển và duy trì lực lượng lao động phù hợp với yêu cầu công việc, đảm bảo đạt được mục tiêu của tổ chức Trong bối cảnh kinh tế tri thức và toàn cầu hóa hiện nay, các doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều thách thức, khiến quản trị nhân sự trở thành yếu tố quyết định cho sự phát triển Đổi mới quản trị nhân lực và khắc phục mâu thuẫn do hình thức quản lý truyền thống là điều cần thiết trong nền kinh tế thị trường.
1.1.2 Chức năng của quản trị nhân sự
Quản trị nguồn nhân lực bao gồm tất cả các vấn đề liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của nhân viên, nhằm tối ưu hóa hiệu quả cho cả tổ chức và nhân viên Hoạt động này rất đa dạng và thay đổi theo từng doanh nghiệp, phụ thuộc vào đặc điểm và tính chất riêng của mỗi tổ chức Tuy nhiên, các hoạt động chính của quản trị nguồn nhân lực có thể được phân chia thành ba nhóm chức năng cơ bản.
1.1.1.1 Nhóm chức năng thu hút nguồn nhân sự
Nhóm chức năng này tập trung vào việc đảm bảo số lượng nhân viên phù hợp với yêu cầu công việc của doanh nghiệp Để tuyển đúng người, doanh nghiệp cần dựa vào kế hoạch kinh doanh và thực trạng sử dụng nhân viên để xác định những vị trí cần bổ sung Phân tích công việc giúp doanh nghiệp xác định số lượng nhân viên cần tuyển và tiêu chuẩn đối với ứng viên Việc áp dụng các kỹ năng tuyển dụng như trắc nghiệm và phỏng vấn sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chọn lựa ứng viên tốt nhất cho công việc.
Nhóm chức năng tuyển dụng đảm nhận nhiều hoạt động quan trọng như dự báo và hoạch định nguồn nhân lực, phân tích công việc, thực hiện phỏng vấn, tiến hành trắc nghiệm, cũng như thu thập, lưu giữ và xử lý thông tin liên quan đến nguồn nhân lực của doanh nghiệp.
1.1.1.2 Nhóm chức năng đào tạo và phát triển nguồn nhân sự
Nhóm chức năng này tập trung vào việc nâng cao năng lực của nhân viên, đảm bảo họ có kỹ năng và trình độ cần thiết để hoàn thành công việc hiệu quả Doanh nghiệp triển khai chương trình đào tạo và hướng nghiệp cho nhân viên mới nhằm xác định năng lực thực tế và giúp họ làm quen với công việc Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng thường xuyên lập kế hoạch đào tạo lại khi có sự thay đổi về nhu cầu sản xuất hoặc quy trình công nghệ.
Nhóm chức năng đào tạo và phát triển thực hiện nhiều hoạt động quan trọng, bao gồm hướng nghiệp, huấn luyện và đào tạo kỹ năng cho nhân viên Đồng thời, nhóm cũng chú trọng vào việc bồi dưỡng nâng cao trình độ và cập nhật kiến thức quản lý cho cán bộ quản lý cũng như cán bộ chuyên môn nghiệp vụ.
1.1.1.3 Nhóm chức năng duy trì nguồn nhân lực
Nhóm chức năng này tập trung vào việc quản lý và tối ưu hóa nguồn nhân lực trong doanh nghiệp, bao gồm hai chức năng chính.
- Duy trì phát triển các mối quan hệ tốt đẹp trong doanh nghiệp
Chức năng kích thích và động viên nhân viên trong doanh nghiệp là rất quan trọng để tạo ra một môi trường làm việc hăng say và có trách nhiệm Việc giao cho nhân viên các nhiệm vụ thách thức, cùng với việc yêu cầu họ đánh giá sự hoàn thành công việc, sẽ giúp nâng cao chất lượng công việc Để thu hút và duy trì đội ngũ lao động lành nghề, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp như trả lương công bằng, khen thưởng kịp thời cho những cá nhân có sáng kiến và cải tiến kỹ thuật Hơn nữa, xây dựng và quản lý hệ thống bảng lương, thiết lập các chính sách thăng tiến, phúc lợi và đánh giá năng lực nhân viên là những hoạt động thiết yếu trong chức năng này.
Chức năng quan hệ lao động đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện môi trường làm việc và các mối quan hệ công việc Các hoạt động như ký kết hợp đồng lao động, giải quyết khiếu nại và tranh chấp, giao tiếp với nhân viên, cũng như cải thiện điều kiện y tế, bảo hiểm và an toàn lao động đều góp phần tạo ra một bầu không khí tâm lý tập thể tích cực Việc quản lý hiệu quả chức năng này không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì các giá trị truyền thống tốt đẹp mà còn nâng cao sự hài lòng của nhân viên đối với công việc.
1.1.1 Khái niệm về tuyển dụng nhân sự
Ý nghĩa tuyển dụng nhân sự
AGRIBANK – CHI NHÁNH HỘI AN 2.1 Một số nét khái quát về Ngân hàng Agribank
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Agribank
- Tên tiếng việt: Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hội An
- Địa chỉ: Số 255 Cửa Đại, Phường Cẩm Châu, Thành phố Hội An, Tỉnh Quảng Nam
- Giám đốc: Nguyễn Đình Thương
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Chi nhánh Hội An (Agribank – CN Hội An) đã chính thức hoạt động từ năm 1999, với con dấu riêng và tuân thủ các quy chế của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Sau gần 20 năm hoạt động, Agribank – Chi nhánh Hội An đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế Thành phố Hội An, đồng thời nâng cao uy tín và vị thế của mình trong khu vực.
Bộ máy tổ chức của Agribank – Chi nhánh Hội An gồm có 1 Giám đốc, 2 Phó Giám đốc và các phòng ban được tổ chức như sau:
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TẠI NGÂN HÀNG
Một số nét khái quát về Ngân hàng Agribank
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Agribank
- Tên tiếng việt: Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hội An
- Địa chỉ: Số 255 Cửa Đại, Phường Cẩm Châu, Thành phố Hội An, Tỉnh Quảng Nam
- Giám đốc: Nguyễn Đình Thương
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Chi nhánh Hội An (Agribank – CN Hội An) đã chính thức hoạt động từ năm 1999, với con dấu riêng và tuân thủ các quy định của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Sau gần 20 năm hoạt động, Agribank – Chi nhánh Hội An đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế Thành phố Hội An, đồng thời nâng cao uy tín và vị thế của mình trong khu vực.
Bộ máy tổ chức của Agribank – Chi nhánh Hội An gồm có 1 Giám đốc, 2 Phó Giám đốc và các phòng ban được tổ chức như sau:
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức trong Ngân hàng Agribank – CN Hội An
2.1.3 Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban:
Giám đốc ngân hàng có nhiệm vụ chỉ đạo và điều hành các hoạt động kinh doanh trong phạm vi quyền hạn của mình Ông/bà chịu trách nhiệm về việc giải quyết các khoản cho vay và trực tiếp xử lý các khiếu nại từ khách hàng.
- Phó giám đốc phụ trách kinh doanh: Quản lý toafnm bộ hoạt động của Phòng Kế toán & Kinh doanh.
- Phó giám đốc phụ trách kế toán: Điều hành mọi nghiệp vụ hoạt động phát sinh liên quan đến Phòng Kế toán & Ngân quỹ.
Phòng Kế hoạch & Kinh doanh có nhiệm vụ tìm kiếm khách hàng, thực hiện thủ tục vay vốn theo đúng quy định và tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn phù hợp với khung giá do nhà nước quy định.
Phòng Kế toán & Ngân quỹ chịu trách nhiệm thực hiện các nghiệp vụ thanh toán như phát vay, thu lãi và vốn gốc, cũng như quản lý thu chi tiền mặt Bên cạnh đó, phòng cũng đảm bảo hạch toán đúng quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Phòng Hành chính & Nhân sự: Quản lý và tổ chức nhân sự, liên hệ công tác, bảo vệ
Phó GĐ phụ trách kế toán
Phòng HC-NS Phòng KT-NQ
Phó GĐ phụ trách kinh doanh
2.1.4 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Hội An trong năm 2018 – 2020
Chi nhánh Agribank Hội An đã hoạt động lâu dài và phát triển mạnh mẽ nhờ vào nỗ lực của ban lãnh đạo cùng đội ngũ nhân viên trẻ trung, năng động và tri thức Sự phát triển này đã giúp chi nhánh vượt qua nhiều giai đoạn khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn 2018.
2020 về tình hình kế quả hoạt động kinh doanh tại Chi nhánh.
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp kinh doanh kết quả hoạt động của Ngân hàng Agribank –
CN Hội An trong giai đoạn 2018 - 2020 Đơn vị tính: triệu đồng , %
(Nguồn: Phòng Kế toán & Ngân quỹ, Agribank Hội An)
Trong ba năm qua, tổng thu nhập của Agribank đã có sự tăng trưởng đáng kể, từ 86.702 triệu đồng vào năm 2018 lên 120.304 triệu đồng vào năm 2020, tương ứng với mức tăng 33.602 triệu đồng Đặc biệt, trong năm 2020, tổng thu nhập của ngân hàng đạt 120.304 triệu đồng, tăng 20.764 triệu đồng, tương đương với tỷ lệ tăng trưởng 20,75% so với năm trước.
Năm 2019, thu nhập của ngân hàng chỉ đạt 12.928 triệu đồng, tăng 14,91% so với năm 2018 Đến năm 2020, tổng chi phí đã tăng lên 52.796 triệu đồng, tương ứng với mức tăng 16% so với năm 2019, trong khi tổng lợi nhuận cũng tăng 24,75% Nguyên nhân chính cho sự gia tăng này là do ngân hàng đang đầu tư vào nguồn lực, chất lượng phục vụ và công nghệ thông tin để thích ứng với xu thế phát triển Trong bối cảnh 4.0, các ngân hàng, bao gồm Agribank, đang đối mặt với thách thức về bảo mật tài khoản và chất lượng dịch vụ, điều này ảnh hưởng lớn đến uy tín và thương hiệu Vì vậy, ngân hàng đang tập trung đầu tư vào yếu tố con người nhằm nâng cao dịch vụ và giảm thiểu rủi ro cho khách hàng.
Thực trạng công tác tuyển dụng nhân sự tại Ngân hàng Agribank
Ngân hàng Agribank tuyển dụng ứng viên thông qua hai nguồn chính: tuyển dụng nội bộ và tuyển dụng bên ngoài Để đánh giá tình hình nguồn tuyển dụng, chúng ta sẽ phân tích bảng số liệu liên quan đến thực trạng này.
Bảng 2.2.1: Kết quả tuyển dụng nhân sự của Ngân hàng Agribank Chi nhánh Hội
An phân theo nguồn tuyển dụng giai đoạn 2018 – 2020
Nguồn: Phòng Hành chính & Nhân sự
Nguồn tuyển dụng nội bộ trong Ngân hàng:
Theo bảng 2.2.1, tỷ lệ lao động được tuyển từ nguồn nội bộ trong tổng số lao động tuyển dụng là khá cao Cụ thể, năm 2018, trong số 5 người được tuyển, có 2 người từ nguồn nội bộ, chiếm 40% Năm 2019, trong số 7 người, có 3 người từ nguồn nội bộ, tăng lên 42.86% Đến năm 2020, trong số 6 người được tuyển, 3 người cũng đến từ nguồn nội bộ, đạt 50% Điều này cho thấy sự ổn định trong việc tuyển dụng từ nguồn nội bộ của Ngân hàng qua ba năm, mặc dù số lượng tuyển dụng năm 2020 không thay đổi so với năm 2019.
Nguồn nhân lực bên trong Ngân hàng Agribank Chi nhánh Hội An bao gồm những nhân viên có nhu cầu thuyên chuyển công tác đến các vị trí khác mà ngân hàng cần tuyển dụng Để quản lý hiệu quả nguồn nhân lực này, phòng Hành chính & Nhân sự cần lập hồ sơ nhân sự, hồ sơ phát triển nhân sự và sắp xếp lại nhân sự Thông tin về mã nhân viên sẽ được thu thập và cập nhật, bao gồm trình độ học vấn, sở thích nghề nghiệp, kỹ năng đặc biệt và các khóa đào tạo đã tham gia Những dữ liệu này sẽ giúp các nhà quản trị xem xét khả năng đề bạt hoặc thuyên chuyển nhân viên đến các vị trí công việc mới khi cần thiết.
Ngân hàng áp dụng phương pháp tuyển dụng từ nguồn nội bộ thông qua bảng theo dõi kết quả làm việc của nhân viên Trong quá trình thăng chức, ngân hàng chú trọng vào tài năng và thành tích, khuyến khích nhân viên, đặc biệt là những người trẻ tuổi có năng lực Đồng thời, bảng theo dõi cũng được sử dụng để thực hiện biện pháp giáng chức đối với những nhân viên thiếu khả năng và không có tinh thần học hỏi Khi cần tuyển gấp một vị trí, ngân hàng sẽ thông báo nội bộ để tìm kiếm ứng viên phù hợp.
Ngân hàng tạo cơ hội thăng tiến cho người lao động, giúp họ gắn bó lâu dài với tổ chức Qua quá trình làm việc, Ngân hàng đánh giá chính xác khả năng của nhân viên Việc tuyển dụng từ nguồn nội bộ không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hiệu quả trong công tác nhân sự.
Ngân hàng hiện chưa thu thập đầy đủ thông tin về các loại hồ sơ cần thiết cho quá trình tuyển dụng Việc dựa vào công việc cần tuyển và phiếu đề xuất từ nhân viên trong các bộ phận có thể dẫn đến thiếu chính xác và tính chủ quan Để khai thác hiệu quả nguồn tuyển dụng nội bộ, Ngân hàng cần hoàn thiện các hồ sơ và tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng các nhân viên mới, chỉ xác nhận họ vào làm việc khi đáp ứng đủ tiêu chuẩn.
Nguồn tuyển dụng bên ngoài:
Trong những năm gần đây, nguồn tuyển dụng của Ngân hàng chủ yếu đến từ bên ngoài Cụ thể, năm 2018, trong tổng số 5 lao động mới tuyển, có 3 người từ nguồn bên ngoài, chiếm 60% Năm 2019, trong số 7 người mới, 4 người được tuyển từ bên ngoài, tương đương 57.14% Đến năm 2020, trong số 6 lao động mới, 3 người được tuyển từ nguồn bên ngoài, chiếm 50% Số lao động tuyển từ bên ngoài năm 2019 tăng 1 người so với năm 2018, nhưng năm 2020 lại giảm 1 người so với năm 2019.
Nguồn tuyển dụng hiện nay rất đa dạng, bao gồm sinh viên từ các trường đại học, cao đẳng, trung tâm dạy nghề, lao động tự do và những người đang làm việc tại các tổ chức khác Với nguồn nhân lực phong phú này, doanh nghiệp có nhiều lựa chọn nhưng cũng gặp khó khăn trong việc quyết định Tuy nhiên, khi tuyển dụng từ bên ngoài, doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí cho việc tuyển dụng, đào tạo và hướng dẫn Nguồn nhân lực này có khả năng thay đổi chất lượng lao động của doanh nghiệp.
Tuyển dụng qua quảng cáo trên các phương tiện truyền thông là hình thức phổ biến nhất hiện nay Doanh nghiệp thường đăng tải thông tin tuyển dụng trên các kênh truyền hình, đài phát thanh, mạng internet và báo chí Tùy thuộc vào yêu cầu, tính chất công việc và nhu cầu nhân sự, doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức phù hợp hoặc kết hợp nhiều phương thức khác nhau để tối ưu hóa hiệu quả tuyển dụng.
Tuyển dụng thông qua giới thiệu từ người quen hoặc các thành viên trong doanh nghiệp giúp tìm kiếm ứng viên phù hợp một cách nhanh chóng và hiệu quả Tuy nhiên, phương pháp này thường chỉ áp dụng trong quy mô hẹp.
Tuyển dụng qua các trung tâm môi giới và giới thiệu việc làm là phương thức phổ biến cho những doanh nghiệp không có bộ phận quản trị nhân sự chuyên trách Doanh nghiệp sẽ gửi yêu cầu đến các trung tâm này, và họ sẽ thực hiện việc lựa chọn nhân sự phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp.
Tuyển dụng qua hội chợ việc làm mang lại cơ hội cho nhà tuyển dụng và ứng viên gặp gỡ trực tiếp, tạo điều kiện để họ trao đổi và hiểu rõ hơn về nhau Hình thức này không chỉ giúp tăng cường sự kết nối mà còn mở ra những lựa chọn tốt hơn cho cả hai bên trong quá trình tuyển dụng.
Doanh nghiệp thực hiện tuyển dụng trực tiếp từ các trường cao đẳng và đại học bằng cách cử người đến tận nơi để tìm kiếm và lựa chọn những ứng viên phù hợp với yêu cầu của mình.
Tuyển dụng nguồn nhân lực bên ngoài là cách hiệu quả để Ngân hàng tăng cường cả số lượng lẫn chất lượng nhân sự, nhằm đạt được các mục tiêu đề ra Do đó, Ngân hàng cần đa dạng hóa các nguồn tuyển dụng, không chỉ giới hạn trong một phạm vi nhất định Việc này sẽ nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng của Ngân hàng.
2.2.2 Tình hình tuyển dụng của Ngân hàng Agribank Chi nhánh Hội An trong giai đoạn
Bảng 2.2.2: Tình hình tuyển dụng của Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Hội An trong giai đoạn 2018 – 2020
Vị trí tuyển dụng Năm 2018 Năm 2019 Năm 2020
Nhân viên xử lý nợ 1 2 1
Nguồn: Phòng Hành chính & Nhân sự
Trong ba năm qua, Ngân hàng đã đảm bảo tuyển đủ số lượng nhân viên cho các vị trí cần thiết Cụ thể, năm 2018 tuyển 5 nhân viên, năm 2019 tăng lên 7 nhân viên, và năm 2020 giảm xuống 6 nhân viên Do nhu cầu vay cao, Ngân hàng luôn cần tuyển thêm nhân viên Về vị trí Dịch vụ Marketing, năm 2019 cần thêm 1 nhân viên so với năm 2018, nhưng năm 2020 chỉ tuyển 1 nhân viên để tăng cường quảng bá Đối với vị trí Kế toán, năm 2018 và 2019 mỗi năm tuyển 1 nhân viên, nhưng năm 2020 tăng lên 2 nhân viên để nâng cao hiệu quả công việc Cuối cùng, vị trí Nhân viên xử lý nợ năm 2019 cũng tuyển nhiều hơn 1 người so với năm 2018.