Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát vào năm 2020 và đầu năm 2021, nhiều doanh nghiệp đã chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến việc giảm nguồn thu nhập và khả năng tiết kiệm Điều này khiến nhiều cá nhân và doanh nghiệp phải vay tiền để trang trải cuộc sống, gia tăng nợ xấu cho các ngân hàng thương mại Để hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhiều ngân hàng đã quyết định giảm lãi suất huy động và cho vay Tuy nhiên, việc này có thể ảnh hưởng đến nguồn thu nhập chủ yếu từ hoạt động cho vay của ngân hàng và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với năng suất kinh doanh.
Trong bối cảnh dịch bệnh, nền kinh tế phát triển gặp nhiều khó khăn, khiến các ngân hàng thương mại (NHTM) đối mặt với thách thức trong việc thu hồi nợ xấu cũ và phát sinh nợ xấu mới do khách hàng không có nguồn thu Để giảm thiểu rủi ro tín dụng, các ngân hàng cần đưa ra quyết định cho vay hợp lý và thực hiện quy trình tín dụng một cách nghiêm ngặt, trong đó phân tích tài chính doanh nghiệp (TCDN) là một hoạt động quan trọng Phân tích TCDN giúp ngân hàng hiểu rõ hoạt động tài chính của doanh nghiệp, từ đó xác định hạn mức cho vay hợp lý, giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận Tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Sở giao dịch, hoạt động cho vay là chủ lực, do đó chất lượng phân tích tài chính khách hàng cần được nâng cao Tuy nhiên, chi nhánh vẫn gặp một số hạn chế về nội dung, phương pháp và thông tin sử dụng trong phân tích, ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định tín dụng, mặc dù phân tích chỉ chiếm một phần nhỏ trong báo cáo nhưng lại đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng chính sách cho ngân hàng.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của phân tích tài chính trong hoạt động cho vay, tôi đã quyết định nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Sở Giao dịch Mục tiêu của nghiên cứu là đóng góp vào việc cải thiện chất lượng phân tích tài chính, từ đó giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng trong tương lai và nâng cao hiệu quả hoạt động của chi nhánh cũng như toàn bộ hệ thống Vietcombank.
Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu những lý luận cơ bản về phân tích tài chính doanh nghiệp và chất lượng phân tích TCDN trong hoạt động cho vay tại NHTM.
Bài viết này tập trung vào việc đánh giá chất lượng phân tích tài chính doanh nghiệp (TCDN) trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Sở giao dịch Qua việc tìm hiểu thực trạng hiện tại, bài viết cũng đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng phân tích TCDN, từ đó cải thiện hiệu quả cho vay tại ngân hàng này.
Phương pháp nghiên cứu
Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp dữ liệu từ Chi nhánh, tìm ra
Phương pháp thu thập số liệu cho bài viết này bao gồm việc sử dụng báo cáo tài chính (BCTC) và báo cáo hoạt động kinh doanh (HĐKD) của Chi nhánh, cùng với việc tìm kiếm thông tin từ các trang mạng, bài báo uy tín và sách tham khảo Để đánh giá chất lượng phân tích BCTC doanh nghiệp trong hoạt động cho vay của Vietcombank Chi nhánh Sở giao dịch, nhiều phương pháp phân tích được áp dụng, như phương pháp so sánh, phương pháp phân tích và phương pháp phân tổ.
Chương 1: Cơ sở lí thuyết về nâng cao chất lượng phân tích tài chính doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương mại.
Chương 2 trình bày thực trạng chất lượng phân tích tài chính đối với khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Sở giao dịch Phân tích tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp, từ đó giúp ngân hàng đưa ra quyết định cho vay hợp lý Tuy nhiên, hiện tại còn nhiều hạn chế trong quy trình phân tích, ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay và quản lý rủi ro Cần cải thiện các phương pháp phân tích và nâng cao năng lực đội ngũ nhân viên để nâng cao chất lượng dịch vụ và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
Chương 3 trình bày các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương - Chi nhánh Sở giao dịch Những giải pháp này tập trung vào việc cải thiện quy trình thu thập và đánh giá thông tin tài chính, áp dụng các công nghệ phân tích hiện đại, và đào tạo nhân viên để nâng cao kỹ năng phân tích Mục tiêu cuối cùng là tăng cường khả năng đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định cho vay chính xác hơn, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay của ngân hàng.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI
1.1 Cơ sở lí thuyết về phân tích tài chính doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương mại (NHTM)
1.1.1 Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính là tập hợp các phương pháp đánh giá tình hình tài chính trong quá khứ và hiện tại, hỗ trợ nhà quản lý đưa ra quyết định chính xác và đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Qua đó, các bên liên quan có thể dự đoán chính xác về mặt tài chính và đưa ra những quyết định phù hợp với lợi ích của mình (Ngô Thế Chi, 2015).
Phân tích tài chính doanh nghiệp nhằm cung cấp thông tin quan trọng cho quyết định quản trị tài chính, cho vay và đầu tư Để thực hiện hiệu quả, cần nắm vững các công cụ, kỹ thuật và phương pháp phân tích tài chính Qua thời gian, nhiều phương pháp đã được áp dụng trong lĩnh vực này Việc sử dụng linh hoạt các phương pháp cùng với nguồn thông tin phong phú và đáng tin cậy giúp nhà phân tích đánh giá các báo cáo tài chính, phát hiện thông tin quý giá về kết quả hoạt động, chất lượng thu thập, mối quan hệ tài chính, cũng như nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và dự đoán rủi ro, tiềm năng tương lai của doanh nghiệp.
1.1.2 Mục đích phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp
Nhiều đối tượng quan tâm đến thông tin tài chính doanh nghiệp, mỗi nhóm có những mối quan tâm và mục tiêu riêng Sự đa dạng trong nhu cầu thông tin tài chính yêu cầu người phân tích phải áp dụng các phương pháp phù hợp để đáp ứng.
Quyết định mua hay bán cổ phần, cho vay hay từ chối, cũng như lựa chọn quy trình mới hay giữ nguyên phương pháp cũ đều phụ thuộc vào kết quả phân tích tài chính chất lượng.
* Phân tích tài chính đối với tổ chức cung cấp tín dụng:
Phân tích tài chính là công cụ quan trọng giúp người cho vay đánh giá khả năng tạo ra dòng tiền của doanh nghiệp, từ đó xác định khả năng thanh toán nợ gốc và lãi Nếu ngân hàng phát hiện doanh nghiệp có nguy cơ vỡ nợ cao dựa trên lịch sử thanh toán tín dụng, họ sẽ ngần ngại trong việc mở rộng tín dụng Trong trường hợp này, ngân hàng có thể từ chối cho vay hoặc áp dụng lãi suất cao để bù đắp cho rủi ro tiềm ẩn.
Việc phân tích và đánh giá tính cách của người đi vay bao gồm việc xem xét nhiều khía cạnh khác nhau như tài sản thế chấp, vốn chủ sở hữu trong doanh nghiệp và khả năng hoàn trả khoản vay Ngân hàng cũng có thể kiểm tra điểm tín dụng của người đi vay thông qua hệ thống chấm điểm nội bộ hoặc dựa vào xếp hạng tín dụng từ bên thứ ba.
* Phân tích tài chính đối với các nhà đầu tư:
Phân tích tài chính là công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng sinh lợi trước khi quyết định đầu tư vào dự án hoặc doanh nghiệp Nó không chỉ ước lượng giá trị cổ phiếu mà còn phân tích rủi ro kinh doanh Qua việc nghiên cứu và phân tích báo cáo tài chính, nhà đầu tư có thể làm rõ triển vọng của công ty, từ đó đưa ra những đánh giá cụ thể và chính xác nhằm tối ưu hóa quyết định đầu tư.
Phân tích tài chính là yếu tố quan trọng đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, giúp họ nắm vững cách quản lý tài chính hiệu quả và tối đa hóa giá trị doanh nghiệp Việc thành thạo trong lĩnh vực này không chỉ đảm bảo sự ổn định tài chính mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của công ty.
Phân tích tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc dự báo tài chính và quản lý vòng lặp trong doanh nghiệp Ngoài ra, nó còn hỗ trợ công ty đạt được các mục tiêu như tạo ra việc làm, giảm chi phí quản lý và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Phân tích tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp Qua những đánh giá này, doanh nghiệp có thể xác định mục tiêu và chiến lược kinh doanh hiệu quả, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
Phương pháp so sánh là một công cụ hữu ích trong việc phân tích và đánh giá sự biến động của các khoản mục hoặc chỉ tiêu tài chính Phương pháp này được thực hiện thông qua việc sử dụng báo cáo tài chính từ nhiều năm liên tiếp, giúp người dùng nhận diện xu hướng và đưa ra quyết định chính xác hơn.
- Phân tích sự thay đổi qua thời gian 2 đến 3 năm cả về số tuyệt đối và số tương đối của các chỉ tiêu trong Báo cáo tài chính.
- Phân tích xu hướng dài hạn, trên cơ sở so sánh số liệu của các năm sau so với năm gốc.
Phương pháp so sánh giúp tổng hợp và phân tích các hiện tượng, từ đó đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và hiệu quả của từng trường hợp cụ thể Ưu điểm của phương pháp này là tính đơn giản và khả năng rút ra xu thế từ các chỉ tiêu Tuy nhiên, nhược điểm chính là không đánh giá được chất lượng thông tin sử dụng trong phân tích.
Các dạng so sánh thường được sử dụng trong phân tích là so sánh bằng số tuyệt đối và so sánh bằng số tương đối:
- So sánh bằng số tuyệt đối: lấy giá trị của chỉ tiêu hoặc nhân tố ở kỳ nghiên
