BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN XUÂN AN RỦI RO TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ LONG KHÁNH - ĐỒNG NAI LUẬN VĂN THẠC SĨ TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2021 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN XUÂN AN RỦI RO TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ LONG KHÁNH - ĐỒNG NAI Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã ngành: 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: PGS TS NGUYỄN THỊ LOAN TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2021 LỜI CAM ĐOAN Luận văn chưa trình nộp để lấy học vị thạc sĩ trường đại học nào.Luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tác giả, kết nghiên cứu trung thực, khơng có nội dung đãđược công bố trước nội dung người khác thực ngoại trừ trích dẫn dẫn nguồn đầy đủ luận văn Tác giả LỜI CÁM ƠN Để hồn thành đề tài luận văn thạc sĩ cách hoàn chỉnh, bên cạnh nỗ lực cố gắng thân có hướng dẫn nhiệt tình Thầy Cơ, động viên ủng hộ gia đình bạn bè suốt thời gian học tập nghiên cứu thực luận văn thạc sĩ Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến giảng viên hướng dẫn hết lòng giúp đỡ tạo điều kiện tốt cho tơi hồn thành luận văn Xin chân thành bày tỏ lịng biết ơn đến tồn thể quý thầy cô trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh tận tình truyền đạt kiến thức quý báu tạo điều kiện thuận lợi cho tơi suốt q trình học tập nghiên cứu thực luận văn Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn đến gia đình, anh chị bạn đồng nghiệp hỗ trợ cho tơi nhiều suốt q trình học tập, nghiên cứu thực luận văn thạc sĩ cách hồn chỉnh TĨM TẮT LUẬN VĂN Tiêu đề: Rủi ro tín dụng khách hàng doanh nghiệp Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam, CN thành phố Long Khánh - Đồng Nai Tóm tắt: Ngân hàng Nơng nghiệp Phát triển Nông thôn Việt Nam NHTM Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, giữ vai trò chủ lực việc thực đường lối, sách Đảng Nhà nước cung cấp tín dụng dịch vụ tiện ích ngân hàng cho kinh tế nói chung “Tam nơng” nói riêng, lĩnh vực chịu nhiều rủi ro lớn thời tiết thất thường, thị trường bấp bênh Agribank CN Tp Long Khánh CN chủ lực cung cấp dịch vụ tài chính, tín dụng cho khu vực nông nghiệp, nông thôn Trong giai đoạn vừa qua, hoạt động tín dụng doanh nghiệp có vai trị quan trọng hoạt động kinh doanh CN, nhiên chất lượng tín dụng doanh nghiệp CN chưa tốt Vì vậy, RRTD doanh nghiệp ln vấn đề trọng Agribank Long Khánh Chính lẽ đó, đề tài “RRTD khách hàng doanh nghiệp Agribank CN Tp Long Khánh, tỉnh Đồng Nai” thực Đề tài thu thập thông tin, số liệu thứ cấp nhằm phân tích quy định RRTD tín dụng DN Agribank nói chung, Agribank CN Long Khánh nói riêng phân tích thực trạng biến động tiêu đánh giá RRTD tín dụng DN giai đoạn 2017 - 2020 Ngồi ra, đề tài cịn thực khảo sát nhân viên tín dụng để có đánh giá khách quan, khoa học yếu tố ảnh hưởng đến RRTD tín dụng DN Agribank CN Long Khánh Từ phân tích liệu thứ cấp liệu sơ cấp, đề tài rút két đạt được, hạn chế nguyên nhân dẫn đến hạn chế rui ro tín dụng DN CN Đây sở quan trọng nghiên cứu đưa giải pháp, kiến nghị nhằm giảm thiểu RRTD tín dụng DN Agribank CN Long Khánh thời gian tới phù hợp với định hướng Agribank Ban Lãnh đạo CN Từ khóa: RRTD, khách hàng doanh nghiệp, ngân hàng thương mại SUMMARY Title: Corporate credit risk at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development, Long Khanh City Branch - Dong Nai Abstract: Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development is the commercial bank with 100% charter capital owned by the State, playing a key role in implementing the policies of the Party and State on credit provision and convenient banking services for the economy in general and "Tam Nong" in particular, an area subject to many great risks due to erratic weather, volatile market Agribank Long Khanh is one of the key branches providing financial and credit services for the agricultural and rural areas In the past period, along with the development of other banking services, corporate credit has played a very important role in the branch's business operations, however, the quality of corporate credit has not good Therefore, corporate credit risk is always a matter of focus at Agribank Long Khanh That is why the topic "Credit risk of corporate customers at Agribank Long Khanh, Dong Nai Province” is implemented The subject has collected secondary information and data to analyze credit risk regulations in corporate credit of Agribank in general, and Agribank Long Khanh Branch in particular and analyzed the volatility of evaluation criteria Credit risk in corporate credit for the period of 2017 - 2020 In addition, the topic also conducted a survey of credit officers to have a more objective and scientific assessment of the factors affecting credit risk in corporate credit at Agribank Long Khanh From analysis of secondary data and primary data, the thesis has drawn the results achieved, the limitations and the cause of the limitation in the corporate credit risk of the industry This is an important basis for the study to propose solutions and recommendations to minimize credit risk in corporate credit of Agribank Long Khanh Branch in the coming time in accordance with the orientation of Agribank and the Leadership Board Keywords: Credit risk, corporate customers, commercial banks MỤC LỤC 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng doanh nghiệp ngân hàng thương mại13 1.2.2 Phân loại rủi ro tín dụng doanh nghiệp ngân hàng thương mại 14 1.2.3 Ảnh hưởng rủi ro tín dụng doanh nghiệp ngân hàng thương mại16 1.2.4 Các tiêu đánh giá rủi ro tín dụng doanh nghiệp ngân hàng CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RRTD DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG 1.2.1 1.3 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CN THÀNH PHỐ LONG KHÁNH71 1.3.1 1.3.2 1.3.3 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 1.3.4 Viết tắt từ tiếng Việt 1.3.5 S 1.3.6 TỪ VIẾT 1.3.7 NGHĨA ĐẦY ĐỦ TT TẮT 1.3.10 Ngân hàng thương mại Nông nghiệp 1.3.8 1.3.9 Agribank phát triển 1.3.11 1.3.12 CN nông thôn Nam 1.3.13 Chi Việt nhánh 1.3.14 1.3.15 DN 1.3.16 Doanh nghiệp 1.3.17 1.3.18 NH 1.3.19 Ngân hàng 1.3.20 1.3.21 NHNN 1.3.22 Ngân hàng Nhà nước 1.3.23 1.3.24 NHTM 1.3.25 Ngân hàng thương mại 1.3.26 1.3.27 RRTD 1.3.28 Rủi ro tín dụng 1.3.29 1.3.30 Tp 1.3.31 Thành phố 1.3.32 1.3.33 XHTN 1.3.35 1.3.37 1.3.38 TỪ STT VIẾT TẮT 1.3.41 1.3.42 Basel 1.3.46 1.3.47 VAR 1.3.34 Xếp hạng tín nhiệm nội 1.3.36 Viết tắt từ tiếng Anh 1.3.39 TỪ ĐẦY ĐỦ 1.3.40 NGHĨA ĐẦY ĐỦ 1.3.43 Bank for International 1.3.44 Settlements 1.3.48 Value at Risk 1.3.45 Ngân hàng toán quốc tế 1.3.49 Giá trị chịu rủi ro 16 1.3.1012 Khi đồng ý trưởng phòng, dựa hồ sơ khách hàng cung cấp thông tin khác mà cán tín dụng thu nhập được, cán tín dụng tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn 1.3.1013 Thẩm định hồ sơ pháp lý KH 1.3.1014 CBTD kiếm tra tính hợp pháp, hợp lệ giấy tờ, văn danh mục hồ sơ pháp lý CBTD phải thực tế DN để thu thập đánh giá yếu tố khác có liên quan ngành nghề kinh doanh, địa kinh doanh, người đại diện theo pháp luật 1.3.1015 Thẩm định tình hình tài hiệu kinh doanh 1.3.1016 CBTD thẩm định tình hình tài hiệu kinh doanh dựa hồ sơ tài q trình thẩm định thực tế hoạt động DN 1.3.1017 Thẩm định phương án sản xuất kinh doanh 1.3.1018 CBTD phải thực tế để tìm hiểu giá cả, tình hình cung cầu dự án - phương án sản xuất kinh doanh KH Ngoài CBTD phải tìm hiểu, so sánh từ dự án - phương án sản xuất kinh doanh loại 1.3.1019 Thẩm định tài sản đảm bảo 1.3.1020 Khi nhận tài sản đảm bảo, CBTD có nhiệm vụ kiểm tra tình trạng thực tài sản: - Tính pháp lý quyền sở hữu bất động sản tính hữu tài sản - Vấn đề đồng sở hữu nào? Có tranh chấp hay khơng? - Thực tế trạng tài sản chấp có thay đổi so với vẽ trạng 1.3.1021 hay không? - Tài sản chấp chấp nơi hay chưa? tế 16 1.3.1022 CBTD tiến hành xác định giá tài sản chấp theo bảng giá loại đất địa bàn huyện UBND tỉnh đưa ra, dựa quy định cho vay Agribank Việt Nam 16 1.3.1023 Các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngân hàng lưu giữ KH trả hết nợ gốc lãi 1.3.1024 • Xét duyệt hồ sơ vay vốn 1.3.1025 Trên sở thẩm định nội dung trên, CBTD tiến hành nhập thông tin từ hồ sơ KH nộp thông tin thu thập qua điều tra, vấn thực tế 1.3.1026 CBTD lập báo cáo thẩm định cho vay, phải nêu rõ, cụ thể kết trình thẩm định, đánh giá dự án sản xuất nông nghiệp, rủi ro xảy nêu lên phương pháp hạn chế, phịng ngừa rủi ro, điều kiện thu hồi vốn an toàn, phải nêu rõ ý kiến mức cho vay, CBTD chuyển đầy đủ hồ sơ vay vốn cho Lãnh phịng tín dụng 1.3.1027 Lãnh phịng tín dụng kiểm tra lại tồn hồ sơ vay vốn, thông tin thẩm định CBTD, mục chưa rõ, chưa hợp lý, chưa yêu cầu yêu cầu CBTD làm lại Sau đó, Lãnh đạo phịng tín dụng cho ý kiến (cho vay/khơng cho vay) lên tờ trình thẩm định để trình lên Giám đốc người ủy quyền hợp pháp xem xét định 1.3.1028 Giám đốc chi nhánh xem xét báo cáo thẩm định đề xuất Lãnh đạo phịng tín dụng để định việc cho vay/khơng cho vay 1.3.1029 Khi có định ngân hàng thông báo cho KH: - Nếu không cho vay hồn trả hồ sơ cho KH biết lý khơng cho vay - Nếu cho vay hẹn KH đến làm thủ tục công chứng quy định 1.3.1030 Bước 3: Chấm điểm tín dụng xếp loại khách hàng 1.3.1031 CBTD tiến hành theo bước: - Thu nhập thông tin - Chấm điểm thông tin DN 16 - Chấm điểm tiêu chí quan hệ với khách hàng - Tổng hợp điểm xếp hạng - Trình duyệt, phê duyệt kết chấm điểm tín dụng xếp hạng khách 1.3.1032 hàng 16 1.3.1033 điểm Với KH quan hệ tín dụng lần đầu: CBTD tiến hành chấm tín dụng xếp hạng KH theo tiêu chuẩn hệ thống chấm điểm có IPICAS 1.3.1034 điểm Với KH có quan hệ tín dụng: CBTD lấy kết chấm có hệ thống 1.3.1035 Sau hồn tất việc xếp hạng KH, CBTD lập tờ trình trình lên trưởng phịng tín dụng kiểm tra ký trước trình lên giám đốc ký duyệt 1.3.1036 Việc phân tích, chấm điểm khách hàng phải tiến hành hàng năm phản ánh xác tình trạng rủi ro khách hàng Ngồi ra, cán tín dụng phải đánh giá lại khách hàng lúc có kiện xảy gây ảnh hưởng đến khả trả nợ khách hàng phải điều chỉnh kịp thời Vì giảm thiểu rủi ro tín dụng cho ngân hàng 1.3.1037 Bước 4: Ra định cấp tín dụng cho khách hàng 1.3.1038 Sau Giám đốc chi nhánh duyệt cho vay, CBTD lập hợp đồng tín dụng nêu rõ số tiền, thời hạn vay, lãi suất chi tiết khác có liên quan cho KH Đồng thời hẹn khách hàng công chứng tài sản chấp đăng ký giao dịch đảm bảo 1.3.1039 Hồ sơ công chứng gồm: - Hợp đồng chấp tài sản (4 bản) - Hợp đồng tín dụng (1bản) - Tờ đăng ký tài sản chấp (2 bản) - Tờ xóa sản chấp (1 KH vay cũ) - Biên định giá tài sản đảm bảo (1 bản) - Toàn giấy tờ nhà chấp (sổ hồng sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền 1.3.1040 sở hữu nhà, tờ khai phí trước bạ, tờ khai nộp quyền sử dụng 16 đất ) - Chứng minh nhân dân, hộ 1.3.1041 Hồ sơ vay vốn hoàn tất gồm giấy tờ sau: - Giấy đề nghị vay vốn (theo mẫu ngân hàng) - Hợp đồng tín dụng, hợp đồng chấp tài sản - Tờ trình thẩm định khách hàng 16 - Biên thẩm định tái thẩm định - Chứng minh nhân dân, hộ photo người vay, bên bảo lãnh 1.3.1042 (trường hợp bảo lãnh) toàn giấy tờ nhà - Giấy yêu cầu đăng ký chấp - Biên xác nhận tài sản chấp 1.3.1043 Bước 5: Giải ngân 1.3.1044 Căn vào hợp đồng tín dụng, CBTD lấy giấy đề nghị giải ngân cho KH sau trình lên cho cấp duyệt Tiếp theo, đem giấy đề nghị giải ngân xuống phịng kế tốn để nhân viên giao dịch tạo tài khoản ghi nợ toàn số tiền vay vào tài khoản KH ghi có vào tài sản đối ứng Cuối cùng, nhân viên giao dịch giao tiền vay cho KH 1.3.1045 Sau giải ngân, CBTD giao giấy tờ nhà cho nhân viên kho quỹ giữ, hợp đồng tín dụng CBTD lưu giữ 1.3.1046 Bước 6: Theo dõi nợ vay 1.3.1047 Trong thời gian KH vay vốn, ngân hàng có trách nhiệm cử CBTD xuống kiểm tra định kỳ đột xuất để xem KH có sử dụng mục đích hay khơng, tình hình sản xuất nơng nghiệp, thu nhập kiểm tra tình trạng tài sản chấp có bị mát, hư tổn không Nếu phát sai phạm, tùy theo mức độ có biện pháp xử phạt KH thu hồi nợ trước hạn 1.3.1048 Bước 7: Thu nợ gốc lãi 1.3.1049 nhở Trước ngày đến hạn trả nợ, ngày cán tín dụng nhắc KH trả nợ gốc lãi (có thể thông báo trực tiếp, thông qua tổ trưởng hội nông dân, hội phụ nữ điện thoại) Đối với KH trả chậm hay có nợ q hạn CBTD gửi thơng báo cho trưởng phịng ký nhắc nhở cho KH trả nợ 16 1.3.1050 Bước 8: Điều chỉnh kỳ hạn nợ, gia hạn nợ 17 1.3.1051 Trước trả hết hạn nợ vay, KH khơng có khả trả nợ hạn lý khách quan xin gia hạn nợ, CBTD kiểm tra, tìm hiểu thực tế Nếu sựthật, CBTD trình với Ban giám đốc giải gia hạn hay điều chỉnh kỳ hạn nợ theo quy định quy chế cho vay NHNo&PTNT Việt Nam - Nếu KH đồng ý cho gia hạn nợ hay điều chỉnh nợ vay 1.3.1052 giấy đề nghị gia hạn nợ, điều chỉnh nợ vay phải lưu vào hồ sơ vay vốn KH - Quá ngày trả nợ KH khơng trả nợ khơng có đơn xin gia hạn, 1.3.1053 CBTD xuống làm việc trực tiếp với KH tìm hiểu nguyên nhân lập biên yêu cầu toán nợ Tất khoản nợ chuyển sang nợ hạn phải chịu lãi suất hạn theo quy định NHNo&PTNT Việt Nam (150% lãi suất cho vay hạn) 1.3.1054 Bước 9: Thanh lý hoạt động tín dụng, giải chấp, xử lý tài sản chấp • Thanh lý hợp đồng tín dụng, giải chấp 1.3.1055 Thanh lý hợp đồng trước hạn: Khi chưa đến ngày đáo hạn hợp đồng, KH muốn trả nợ trước hạn, CBTD tính tốn, điều chỉnh lại số tiền lãi phải thu cho KH 1.3.1056 Thanh lý hợp đồng hạn: Khi KH toán đầy đủ lãi nợ vay đến hạn toán 1.3.1057 báo Khi KH toán tiền lãi nợ vay, CBTD làm giấy “Thông giải chấp cho khách hàng”, chuyển cho Trưởng phịng tín dụng kí nháy Sau đó, CBTD trình lên Giám đốc kí, đóng dấu cuối giao cho KH Khách hàng cầm 17 thông báo giải chấp xuống kho quỹ để nhận giấy tờ chấp KH đem thông báo toàn giấy tờ tài sản chấp xuống phịng Cơng chứng, phịng Tài ngun mơi trường để hồn tất thủ tục giải chấp • Xử lý tài sản chấp 1.3.1058 Khi đến hạn trả nợ mà DN không chịu trả nợ làm ăn thua lỗ, khả trả nợ đến hạn kéo dài dẫn đến việc xử lý tài sản chấp để thu hồi nợ 1.3.1059 Khi rủi ro xảy ra, khơng thu hồi nợ phát tài sản chấp biện pháp mà hầu hết ngân hàng áp dụng 1.3.1060 1.2.1 ix 17 1.3.1061 PHỤ LỤC 2: PHIẾU KHẢO SÁT 1.3.1062 Xin chào Quý anh/chị, 1.3.1063 .Tôi tên , thực đề tài nghiên cứu “Rủi ro tín 1.3.1064 dụng khách hàng doanh nghiệp Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn việt nam, chi nhánh thành phố Long Khánh - Đồng Nai” Mục đích thực nghiên cứu để xác định đánh giá nhân viên tín dụng chi nhánh Rủi ro tín dụng khách hàng doanh nghiệp đơn vị 1.3.1065 Mọi thông tin liên quan đến khách hàng bảng câu hỏi bảo mật hồn tồn tơi công bố kết tổng hợp nghiên cứu 1.3.1066 1.3.1067 1.3.1068 Giới tính 1.3.1074 tuổi Xin chân thành cảm ơn Quý anh,chị! A- THÔNG TIN CÁ NHÂN 1.3.1069 □ Nam 2.Độ 1.3.1075 □