TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU BỘT GẠO TẠI VIỆT NAM
Giới thiệu chung về mặt hàng bột gạo tại Việt Nam
Bột gạo là một nguyên liệu quan trọng trong ẩm thực Việt Nam, từ món ăn truyền thống đến hiện đại Thị trường tiêu thụ bột gạo đang mở rộng cả trong nước và quốc tế, với tiềm năng lớn Ngày nay, gạo không chỉ được xuất thô mà còn được chế biến thành nhiều sản phẩm giá trị, như thức ăn chăn nuôi, thực phẩm ăn liền và các loại nước giải khát, góp phần nâng cao giá trị kinh tế.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước đạt 517,26 tỷ USD, tăng 7,6% so với năm 2018 Trong đó, kim ngạch nhập khẩu đạt 253,07 tỷ USD, tăng 6,8% so với năm trước, và kim ngạch xuất khẩu đạt 264,19 tỷ USD, tăng 8,4% so với năm 2018.
Biểu đồ 1: Kim ngạch, tốc độ tăng xuất khẩu, nhập khẩu và cán cân thương mại giai đoạn năm 2011-2019
Nguồn: Tổng cục Hải Quan
Năm 2020, Việt Nam nhập khẩu 26,2 nghìn tấn gạo từ Ấn Độ với giá trị hơn 9 triệu USD, trong khi xuất khẩu khoảng 6,15 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch gần 3,07 tỷ USD Sự chênh lệch rõ rệt giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu cho thấy Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam đang có xu hướng vừa xuất khẩu gạo ra nước ngoài, vừa nhập khẩu gạo từ nước khác vào.
Hiện tượng giảm diện tích lúa cấp thấp tại Việt Nam diễn ra do sự chuyển đổi sang trồng những giống lúa chất lượng cao hơn Tuy nhiên, khi nhu cầu về gạo cấp thấp để phục vụ chế biến thực phẩm và sản xuất thức ăn chăn nuôi tăng, việc nhập khẩu gạo giá rẻ từ nước ngoài trở thành lựa chọn mang lại lợi nhuận cao hơn.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia Chính phủ Việt Nam đã tích cực đàm phán và ký kết 13 hiệp định FTA với nhiều nước và khu vực, bao gồm các hiệp định với các thành viên ASEAN, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Chile, Liên minh kinh tế Á - Âu, và Liên minh EU Những hiệp định này đã dẫn đến việc quy định các mẫu Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) khác nhau, phù hợp với từng hiệp định, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại quốc tế.
Theo Hệ thống phân loại hàng hóa của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO), bột gạo có mã HS là 1102.90.10 Bảng thuế suất nhập khẩu bột gạo sẽ khác nhau tùy thuộc vào việc nhập khẩu từ các nước có ký kết hiệp định FTA với Việt Nam hoặc từ các nước không ký kết hiệp định.
Bảng 1 Thuế suất nhập khẩu bột gạo ở Việt Nam
LOẠI THUẾ THUẾ SUẤT NGÀY HIỆU
Thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% 08/10/2014
Thuế nhập khẩu thông thường 22.5% 16/11/2017
Thuế nhập khẩu ưu đãi 15% 10/07/2020
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt Việt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Asean - Úc - New di lân
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt Việt
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt Việt
Nam và Chi Lê (VCFTA) 5% 26/12/2017
Thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt Việt
Nam và Liên minh kinh tế Á - Âu và các nước thành viên (VN-EAEU
Thuế nhập khẩu ưu đãi ưu đãi đặc biệt CPTPP (Mexico) 3.7% 26/06/2019
Thuế nhập khẩu ưu đãi ưu đãi đặc biệt Việt Nam - Liên minh EU
Tổng quan về Công ty Liên doanh Bột Quốc Tế (International Mix Joint -
Với mục tiêu mang đến sản phẩm bột trộn sẵn chất lượng ổn định, dễ chế biến và tiết kiệm thời gian, Công ty liên doanh Bột Quốc Tế (Intermix) được thành lập vào năm 2003 Intermix là sự kết hợp giữa Công ty TNHH Bột mì Đại Phong (Việt Nam) và các tập đoàn hàng đầu Nhật Bản như Showa Sanyo và Itochu, trở thành công ty sản xuất bột trộn sẵn đầu tiên tại Việt Nam Với công nghệ và dây chuyền hiện đại, Intermix cung cấp sản phẩm chất lượng tốt nhất, an toàn vệ sinh và tiện lợi cho người tiêu dùng.
Intermix chuyên sản xuất và cung ứng bột trộn sẵn dưới nhãn hiệu Mikko – Hương Xưa, phục vụ cho ngành sản xuất bánh ngọt và chế biến thủy hải sản Các sản phẩm bao gồm bột bánh xèo, bột bánh bông lan, bột bánh bao, bột bánh cuốn, bột áo khô và bột áo ướt, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
Sản phẩm Mikko – Hương Xưa không chỉ phổ biến tại Việt Nam mà còn hướng đến việc giới thiệu văn hóa ẩm thực truyền thống Việt ra toàn cầu Hiện tại, Mikko - Hương Xưa đã có mặt tại hơn 30 quốc gia, với doanh số mạnh mẽ ở các thị trường như Mỹ, Canada, Úc cùng nhiều nước châu Âu và châu Á.
Công ty Liên Doanh Bột Quốc Tế (Intermix) với thương hiệu Mikko – Hương Xưa luôn cam kết nghiên cứu và phát triển sản phẩm chất lượng, đồng thời cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng Thành công và những dấu ấn đáng nhớ trong suốt những năm qua của chúng tôi đều nhờ vào sự ủng hộ và tin tưởng từ quý khách hàng.
Tại sao lại nhập khẩu công ty Intermix lại nhập khẩu bột gạo từ Thái Lan
Hiện nay, Việt Nam đang giảm diện tích trồng lúa cấp thấp để chuyển sang các giống lúa chất lượng cao hơn Tuy nhiên, khi cần gạo cấp thấp để chế biến thực phẩm và sản xuất thức ăn chăn nuôi, việc nhập khẩu gạo giá rẻ từ nước ngoài sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn Mặc dù Thái Lan là đối thủ cạnh tranh hàng đầu trong sản xuất gạo, nhưng không thể phủ nhận rằng gạo và các sản phẩm từ gạo của Thái Lan có chất lượng tốt và giá cả rất cạnh tranh.
Thái Lan là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong khu vực ASEAN, mang lại nhiều ưu đãi cho việc nhập khẩu bột gạo nhờ vào hiệp định thương mại tự do giữa hai nước Vị trí địa lý gần gũi giúp giảm chi phí vận chuyển hàng hóa, làm cho Thái Lan trở thành nguồn cung bột gạo lý tưởng Với tiêu chí chất lượng, giá cả hợp lý và thuận lợi trong việc vận chuyển, công ty Intermix đã quyết định chọn Thái Lan làm nguồn cung cấp bột gạo.
QUY TRÌNH NHẬP KHẨU BỘT GẠO
Quy trình nhập khẩu bột gạo
Công ty Intermix xin trình bày chi tiết quy trình nhập khẩu bột gạo từ Thái Lan, bao gồm các bước và thủ tục cần thiết để thực hiện việc này Những nội dung liên quan đến quy trình nhập khẩu sẽ được mô tả rõ ràng, giúp người đọc hiểu rõ hơn về các yêu cầu và quy định mà Intermix phải tuân thủ.
2.1.1 Ký hợp đồng mua bán
Công ty Intermix đã chính thức ký kết hợp đồng mua bột gạo với Bangkok Starch Industrial Co., Ltd, với các điều khoản quan trọng được nêu rõ trong hợp đồng (xem chi tiết tại phụ lục 01).
- Hợp đồng mua bán được kí kết vào ngày 3/9/2019.
- Giá: 28,400 THB/ tấn CRF Hồ Chí Minh.
- Hạn sử dụng: thời điểm nhận được hàng phải còn 80% thời hạn sử dụng của hàng hóa.
- Hình thức thanh toán: Tín dụng chứng từ L/C (Letter Cover – Thư tín dụng) trả ngay không hủy ngang.
- Bảo hiểm: sẽ do công ty Intermix chịu trách nhiệm mua
- Thời gian giao hàng: Khoảng từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2019.
- Xuất xứ hàng hóa: Thái Lan.
2.1.2 Xin giấy phép nhập khẩu
Mặt hàng nhập khẩu trong hợp đồng: Bột gạo
Theo quy định hiện hành của Chính phủ Việt Nam, bột gạo không nằm trong danh mục hàng hóa cấm xuất nhập khẩu, do đó không cần xin giấy phép nhập khẩu Căn cứ theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, bột gạo được xem là nguyên liệu sản xuất và được miễn thủ tục tự công bố sản phẩm trong nước.
Sau khi ký hợp đồng với công ty Bangkok Starch Industrial Co., Ltd, công ty Intermix đã gửi đơn đề nghị mở L/C tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam (VietinBank) chi nhánh 4.
- Mã SWIFT: ICBVVNVX908 (SWIFT – The Society for WorldwideInterbank Financial Telecommunication/ Hội Viễn Thông Tài Chính Liên Ngân Hàng
Mã SWIFT, gồm từ 8 đến 11 ký tự, là công cụ quan trọng để xác định ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trên toàn cầu.
- Địa chỉ: 57 – 59 Bến Vân Đồn, Phường 12, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh
Để xin mở thư tín dụng, bạn cần sử dụng loại thư tín dụng không hủy ngang theo mẫu của ngân hàng VietinBank Bạn có thể tham khảo mẫu giấy đề nghị mở L/C không hủy ngang chung tại phụ lục 02.
Sau khi nhận được đơn đề nghị mở L/C, ngân hàng VietinBank sẽ tiến hành xem xét nguồn vốn để đảm bảo khả năng thanh toán cho L/C của công ty Intermix.
- L/C phát hành bằng vốn tự có của công ty Intermix thì công ty phải ký quỹ 100% số tiền của L/C.
L/C được phát hành bằng vốn tự có, do đó công ty Intermix không cần ký quỹ đủ 100% Để yêu cầu miễn hoặc giảm mức ký quỹ, công ty cần được Giám đốc ngân hàng VietinBank phê duyệt trước.
- L/C phát hành bằng vốn vay của ngân hàng: công ty Intermix liên hệ với bộ phận tín dụng thẩm định để xem xét về việc cho vay.
Hồ sơ yêu cầu mở L/C chung sẽ bao gồm:
- Quyết định thành lập doanh nghiệp (nếu doanh nghiệp lần đầu thực hiện giao dịch).
- Giấy đăng ký kinh doanh (nếu doanh nghiệp lần đầu thực hiện giao dịch).
- Đăng ký mã số xuất nhập khẩu – nếu có (nếu doanh nghiệp lần đầu thực hiện giao dịch).
- Bản gốc hợp đồng ngoại thương (nếu ký hợp đồng qua FAX thì phải ký và đóng dấu trên bản sao y).
Bên cạnh nộp hồ sơ, công ty Intermix còn phải nộp phí dịch vụ mở L/C theo mức thỏa thuận giữa hai bên
Sau khi ngân hàng VietinBank phê duyệt hồ sơ yêu cầu mở L/C, ngân hàng sẽ tiến hành phát hành L/C và chuyển giao đến ngân hàng Kasikornbank Public Company Limited (Kasikornbank), ngân hàng thông báo cho phía nhà xuất khẩu (Chi tiết về L/C có thể tham khảo trong phụ lục 03).
2.1.4 Thuê phương tiện vận tải
Công ty Bangkok Starch Industrial Co., Ltd đã ký hợp đồng vận tải với Sinokor Merchant Marine Co., Ltd để thuê phương tiện vận chuyển hàng hóa đến cảng Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh Vận đơn được phát hành bởi Sinokor Merchant Marine vào ngày 18/10/2019 (chi tiết vận đơn xem tại phụ lục 04).
Vận đơn thể hiện một số thông tin quan trọng như:
- Số lượng vận đơn: 3 bản gốc, 3 bản sao y.
- Người gửi: Công ty Bangkok Starch Industrial Co., Ltd Địa chỉ: 24 GP 14, đường Petchkasem, Raiking, Samphran, Nakornpratom, 73210, Thái Lan.
- Người nhận: Ngân hàng VietinBank Chi nhánh 4, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt
Công ty International Mix Joint – Venture, có địa chỉ tại Lot C30A/I, đường 2G, Khu Công nghiệp Vĩnh Lộc, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, đã nhận được thông báo quan trọng.
- Nơi đi: Cảng Bangkok, Thái Lan.
- Nơi đến: Cảng Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.
Khối lượng tính cả bao bì: 132,300 kg.
Khối lượng tịnh: 131.25 tấn/ 131,250 kg.
Xếp hàng: 18.75 tấn/container Số lượng container: 7 container 20 feet (20’x7).
- Ngày xếp hàng lên tàu: 18/11/2019.
Sau khi ký hợp đồng vận tải, công ty Bangkok Starch Industrial sẽ thông báo cho công ty Intermix về người vận chuyển hàng hóa, kèm theo Giấy thông báo thông tin vận chuyển được đính kèm ở phụ lục 15.
- Hãng tàu: HEUNG-A HOCHIMINH, mang số hiệu: 0051N.
2.1.5 Mua bảo hiểm hàng hóa Đơn bảo hiểm hàng hóa được công ty Intermix ký với công ty Bảo Việt Bến Thành Địa chỉ: Số 1, Nam kỳ Khởi Nghĩa, phường Nguyễn Thái Bình, Quận 1, TP Hồ Chí minh Quy trình thực hiện mua bảo hiểm như sau:
Để mua bảo hiểm, công ty Intermix liên hệ với Bảo Việt Bến Thành để được tư vấn về các loại bảo hiểm và giấy tờ cần thiết Sau khi nhận tư vấn, Intermix sẽ điền đầy đủ thông tin vào giấy yêu cầu bảo hiểm, bao gồm các nội dung chính cần thiết.
- Thông tin về người được bảo hiểm;
- Mô tả hàng hóa được bảo hiểm;
- Tổng số tiền bảo hiểm;
- Họ tên người yêu cầu bảo hiểm và đóng dấu.
Bước 2: Sau khi điền đầy đủ thông tin, công ty Intermix sẽ tiến hành gửi bản fax giấy yêu cầu bảo hiểm đến cho công ty Bảo Việt.
Công ty Bảo Việt đã tiến hành ký kết hợp đồng bảo hiểm với công ty Intermix, theo nội dung chính của bảo hiểm đơn được nêu rõ trong phụ lục 05.
- Hợp đồng bảo hiểm số: HCM5.D01.NT.18.HD04.
- Số hợp đồng/ hóa đơn số: 0903191 ngày 03/09/2019.
- Nơi khởi hành: Cảng Bangkok, Thái Lan.
- Cảng xếp hàng: Cảng Bangkok, Thái Lan.
- Tổng số tiền bảo hiểm (110% giá trị hóa đơn thương mại): 8.200.500 THB/ 6.353.255.370 VND.
- Tỷ lệ phí bảo hiểm: 0,085%.
- Tổng số tiền thanh toán: 5.400.267 VND.
- Đối tượng bảo hiểm: Bột gạo, số lượng: 10,500 bao, khối lượng: 262,500 tấn, đóng trong container (FCL – Full Container Load).
- Điệu kiện bảo hiểm: Quy tắc chung về bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển (A) (QTCB2004).
2.1.6 Thanh toán và nhận bộ chứng từ
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu
Dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động nhập khẩu nguyên liệu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là công ty Intermix Nhiều quốc gia đang phải đối mặt với hậu quả nặng nề từ dịch bệnh, khiến việc tìm kiếm nguồn hàng về số lượng và chất lượng trở nên khó khăn Hơn nữa, chính phủ Việt Nam đã thắt chặt quy định xuất nhập khẩu và thực hiện kiểm định dịch tễ nghiêm ngặt, làm cho việc tìm kiếm nguồn cung phù hợp với nhu cầu và quy định trở nên thách thức hơn bao giờ hết.
Yêu cầu về vệ sinh thực phẩm và nguồn gốc hàng hóa là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu của công ty, khiến công ty phải tìm kiếm các nguồn hàng đảm bảo và được kiểm định đầy đủ.
Các điều kiện Incoterms 2010 có thể áp dụng
Có 2 điều kiện Incoterms 2010 nữa có thể áp dụng là CIF VÀ FOB.
Công ty Bangkok Starch Industrial sẽ đảm nhận trách nhiệm giao hàng đến cảng Bangkok, bao gồm việc xếp hàng lên boong tàu, chi phí vận tải trước và thủ tục xuất khẩu Khi hàng hóa được đặt lên boong tàu, trách nhiệm về rủi ro và chi phí sẽ chuyển sang công ty Intermix Công ty Intermix sẽ chịu trách nhiệm cho phí vận tải chính, phí vận chuyển sau, cũng như phí dỡ hàng hóa và thủ tục nhập khẩu.
Công ty Bangkok Starch Industrial sẽ chịu trách nhiệm mua bảo hiểm cho hàng hóa, thuê phương tiện vận tải, thanh toán phí cho cả chặng trước và chặng chính, cũng như thực hiện thủ tục xuất khẩu và dỡ hàng tại cảng Cát Lái Trong khi đó, công ty Intermix sẽ đảm nhận việc nhập khẩu và thuê phương tiện vận tải cho chặng tiếp theo.
Hiện tại, công ty đang mua hàng theo giá CRF và tự mua bảo hiểm Nhóm chúng tôi đề xuất chuyển sang hình thức mua hàng theo giá FOB, nhằm tạo thuận lợi cho việc lựa chọn phương tiện vận tải cho chặng chính Thay đổi này có thể giúp công ty Intermix giảm chi phí nhập khẩu hàng hóa, vì có khả năng tự thỏa thuận cước vận tải với hãng tàu.
CÁC GIẢI PHÁP CẢI THIỆN HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU 22
Phân tích giải pháp theo SWOT
Công ty Intermix chuyên sản xuất bột trộn sẵn bằng dây chuyền công nghệ hiện đại nhập khẩu từ Ý và Italia, áp dụng phương thức quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Nhật Bản Sản phẩm của công ty đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhờ đó được ưa chuộng không chỉ trong nước mà còn tham gia tích cực vào thị trường quốc tế.
Công ty sở hữu một phòng nghiên cứu và phát triển (R&D) nơi các chuyên gia Nhật Bản và Việt Nam hợp tác chặt chẽ để tạo ra những sản phẩm đáp ứng khẩu vị của cả hai nền văn hóa ẩm thực.
- S3: Tạo nên được thương hiệu bột trong lòng của một bộ phận người tiêu dùng và có thị phần riêng trong thị trường trong nước.
- S4: Có đa dạng các loại mặt hàng cho nhiều nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng.
- W1: Công ty nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài cho nên phần nguồn cung nguyên liệu phải bị phụ thuộc vào nhà cung cấp.
- W2: Việc quảng bá sản phẩm còn yếu nên thương hiệu vẫn chưa thực sự được phổ biến với tất cả mọi người.
- O1: Những sản phẩm từ Việt Nam đang ngày càng được ưa chuộng không chỉ trong nước mà còn trên thị trường nước ngoài.
Chính phủ Việt Nam áp dụng nhiều chính sách ưu đãi nhằm thúc đẩy đầu tư trong lĩnh vực xuất nhập khẩu Các mặt hàng xuất nhập khẩu có thể được hưởng các ưu đãi đặc biệt về thuế thông qua các Hiệp định thương mại tự do Đặc biệt, doanh nghiệp không phải chịu thuế xuất khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại.
Ngân hàng O3 cung cấp các ưu đãi tín dụng lớn với lãi suất hấp dẫn cho các nhà xuất khẩu, giúp các công ty giải quyết vấn đề thiếu vốn hiệu quả.
- T1: Yêu cầu cao về xuất xứ, an toàn vệ sinh tạo nên thách thức lớn trong việc xuất khẩu hàng hóa ra thị trường nước ngoài.
Nhiều công ty trong nước hoạt động trong cùng lĩnh vực, cộng với sự xuất hiện của nhiều sản phẩm từ nước ngoài, đã làm gia tăng mức độ cạnh tranh trên thị trường.
Giải pháp
Bảng 3 Giải pháp cho công ty Intermix
Cơ hội Thách thức Điểmmạnh
Mở rộng thị trường là một chiến lược quan trọng, tập trung vào việc phát triển mạng lưới đại lý trong và ngoài nước Doanh nghiệp ưu tiên xuất khẩu hàng hóa sang các quốc gia và khu vực đã ký kết Hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, nhằm tối đa hóa cơ hội kinh doanh và tăng cường sự hiện diện trên thị trường quốc tế.
- S1+O3 → Tận dụng nguồn ưu đãi vốn vay của nhà nước để vay vốn, giúp xoay vốn nhanh chóng cho việc đầu tư sản xuất.
- S1+T2 → Tạo ra công nghệ và dây chuyển sản xuất đặc biệt, tạo ra sản phẩm chất lượng vượt trội so với các đối thủ cạnh tranh.
- S4 + T1 → Cung cấp các mặt hàng với chất lượng cao tương đồng để bổ trợ về độ phổ biến thương hiệu.
- S2+T2 → Cần đa dạng hóa về sản phẩm, thiết kế trong bao bì, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm để cạnh tranh trên thị trường. Điểmyếu
W1+O2 đang tìm kiếm thêm nhiều nguồn cung nguyên liệu từ các quốc gia trong khu vực đã ký kết hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, nhằm mục tiêu đa dạng hóa nguồn cung phục vụ cho sản xuất.
Để đảm bảo nguồn cung hàng hóa ổn định, công ty cần tìm kiếm nguồn cung đa dạng và phân tích nhu cầu cũng như khả năng sản xuất trong tương lai, từ đó đưa ra kế hoạch đặt hàng dự trù cho sản xuất.