1 TÀI LIỆU MƠN HỌC LUẬT TÀI CHÍNH 2022 Nội dung 1: Phần I - Tổng quan tài chính, hoạt động tài pháp luật tài Nội dung 2: Phần II - Nhập mơn Luật tài cơng Chương 1: Pháp luật phân cấp chu trình ngân sách nhà nước Nội dung 3: Chương 2: Pháp luật khoản thu NSNN Nội dung 4: Chương 3: Pháp luật quản lý quĩ NSNN quĩ hình thành từ phí lệ phí Nội dung 5: Chương 4: Pháp luật chi đầu tư phát triển chi thường xuyên Nội dung 6: Chương 5: Pháp luật kiểm toán giám sát ngân sách nhà nước Nội dung 7: Phần III - Nhập môn pháp luật tài doanh nghiệp Nội dung : Phần IV - Nhập mơn pháp luật tài khu dân cư Nội dung 9: Phần V - Nhập môn pháp luật thị trường tài Nội dung 1: Phần I - Tổng quan tài chính, hoạt động tài pháp luật tài Yêu cầu: + Sinh viên nắm chắc, thuộc khái niệm tài pháp luật tài + Mối quan hệ Luật tài Khoa học pháp luật khác Bài giảng : Phần I: Tổng quan tài chính, hoạt động tài pháp luật tài I Mét sè vÊn ®Ị chung vỊ tài Nguồn gốc tài Trong lịch sử, quan hệ tài hình thành nh- nào? - Trong thêi kú kinh tÕ tù cung tù cÊp: hµng ®ỉi hµng - Trong thêi kú tan r· cđa chÕ độ nguyên thuỷ: quan hệ cho vay nặng lÃi hình thức sơ khai tài - Trong xà hội đại - Tiền tệ trở thành đối t-ợng chủ yếu quan hệ phân phối đời sống xà hội - Tiền tệ dùng để chi trả cho ng-ời lao động - Đối t-ợng quan hệ cho vay tài sản - Đối t-ợng quan hệ thuế thu nhập dân c- Quan hệ hệ tài với tiền tệ nhà n-ớc Vấn đề tiền đề đời tồn tài chính, tài liệu nghiên cứu có quan điểm khác Nhóm thứ I: - Tiền tệ tiền đề đời tồn tài chính, tài xuất tr-ớc nhà n-ớc - Nhà n-ớc nhân tố thúc đẩy đa dạng hoá, phát triển cđa tµi chÝnh Nhãm thø II - TiỊn tƯ vµ Nhà n-ớc hai điều kiện có tính chất tiền đề song song tồn với đời tồn tài - Tóm lại: tài ®êi - Xt hiƯn cđa ®ång tiỊn - Xuất sản xuất hàng hoá - Xuất Nhà n-ớc, nhà n-ớc dùng quyền lực để phân phối cải xà hội (để buộc chủ thể đóng góp thuế) Khái niệm tài Tài quan hệ phân phối cải vật chất xà hội d-ới hình thức giá trị, phát sinh trình tạo lập, phân phối sử dụng quĩ tiền tệ, nhằm thoả mÃn nhu cầu chủ thể tham gia vào hoạt động phân phối - Các t-ợng tài th-ờng gặp: quan hệ hình thành quĩ ngân sách nhà n-ớc, sử dụng vốn tín dụng, Đặc tr-ng: gắn liỊn víi sù hiƯn diƯn cđa tiỊn tƯ , cã thể giấy tờ, chứng từ có giá trị nh- tiền - Các quĩ tiền tệ hình thành víi viƯc sư dơng tiỊn tƯ quan hƯ ph©n phối Chẳng hạn: - Quĩ tiền tệ tổ chức kinh tế (quĩ tiền l-ơng, quĩ phát triển sản xuất) - Quĩ tiền tệ gia đình dân c- (ngân sách gia đình chi tiêu cho học hành v.v - Quĩ tiền tệ hội, đoàn thể (hình thành từ đóng góp tự nguyện, hỗ trợ NSNN) Về khái niệm tài - Theo nghĩa hẹp: Tài quan hệ phân phối cải d-ới hình thức giá trị chủ thể Nhà n-ớc (tài công) - Theo nghĩa rộng: Tài quan hệ phân phối cải d-ới hình thức giá trị chủ thể khác Có nghĩa khái niệm tài nhà n-ớc (tài công) phận khái niệm tài - Nhật bản: tài công : - hoạt động kinh tế nhà n-ớc (chính phủ trung -ơng quyền địa ph-ơng) - nhằm huy động, quản lý sử dụng nguồn tài cần thiết để thực nhiệm vụ Nhà n-ớc Đặc điểm tài công: - Phân phối khu vực - Nhà n-ớc có quyền c-ỡng chế - Không nhằm mục tiêu lợi nhuận mà nhằm thực sách nhà n-ớc Chức tài - Chức phân phối Chức phân phối tài ph-ơng diện, mặt hoạt động chủ yếu tài phân phối cải xà hội d-ới hình thức giá trị - Chức giám đốc Chức giám đốc tài ph-ơng diện, mặt hoạt động chủ yếu tài kiểm tra qúa trình vận động nguồn tài để tạo lập, phân phối hay sư dơng c¸c q tiỊn tƯ VÝ dơ: KiĨm tra hoạt động tài doanh nghiệp thông qua thu thuế Trong mối quan hệ tài với tiền tệ tiền tệ công cụ để thực chức phân phối chức giám đốc tài So sánh - Nhật tài có chức năng, phân phối nguồn tài chính, tái phân phối thu nhập chức điều chỉnh kinh tÕ: distribution resourse function; in come redistribution function; cyclical adjustment HƯ thèng tµi chÝnh nỊn kinh tÕ Khái niệm - Hệ thống tài chỉnh thể khâu tài chính, có mối quan hệ hữu - Mỗi khâu phạm vi quan hệ tài gắn liền với việc tạo lập, quản lý sử dụng quĩ tiền tệ định - Giữa khâu tài lại có mối quan hệ hữu với - Hiện nay, hệ thống tài gồm khâu: Ngân sách nhà n-ớc, Tín dụng, Bảo hiĨm, Tµi chÝnh doanh nghiƯp, Tµi chÝnh tỉ chøc phi kinh doanh dân c- - Trong thời kỳ kế hoạch hoá tập trung, nhà n-ớc tham gia vào tất khâu tài Ngân sách NN, tín dụng, bảo hiểm, tài doanh nghiệp Các khâu hệ thống tài a Ngân sách Nhà n-ớc Ngân sách NN khâu tài bao gồm quan hệ tài phát sinh trình hình thành, quản lý, sử dụng quĩ NSNN b) Tín dụng : khâu tài bao gồm quan hệ sử dụng vốn ng-ời cho vay ng-ời vay theo nguyên tắc hoàn trả gốc lÃi - Tín dụng Nhà n-ớc - Tín dụng tỉ chøc tÝn dơng - TÝn dơng cđa doanh nghiƯp c) Bảo hiểm Khâu bảo hiểm bao gồm quan hệ tài phát sinh bên bảo hiểm ng-ời đ-ợc bảo hiểm trình nộp phí bảo hiểm toán tiền bảo hiểm - Bên bảo hiểm công ty bảo hiểm, tổ chức bảo hiểm - Bên đ-ợc bảo hiểm, ng-ời tham gia bảo hiểm d) Tài doanh nghiệp Là khâu tài bao gồm quan hệ xà hội phát sinh qúa trình tạo lập, quản lý sử dụng vốn kinh doanh doanh nghiệp e Tài tổ chức phi kinh doanh khu dân cL khõu tài bao gồm quan hệ xã hội phát sinh trình tạo lập, phân phối sử dụng quĩ tiền tệ tạo lập tổ chức phi kinh doanh, hộ gia đình cá nhân Vai trò nhà n-ớc lĩnh vực tàI 5.1 Nhà n-ớc hoạch định chiến l-ợc, định h-ớng phát triển, điều chỉnh vận động tài quốc gia - Nội dung sách tài - Sử dụng có hiệu nguồn lực, - Tăng tích luỹ cho đầu t- phát triển, - Bảo đảm quản lý thống tài quốc gia, - Xây dựng tài quốc gia vững mạnh - Thực chặt chẽ chế độ kiểm toán chế độ tra, kiểm tra, để nhà n-ớc sử dụng tài làm công cụ có hiệu việc kiểm soát tài vĩ mô - Làm lành mạnh hoá môi tr-ờng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy chuyển sang kinh tế thị tr-ờng có định h-ớng Nhà n-ớc 5.2 Tạo sở pháp luật cho hoạt động tài kinh tế quốc dân Yêu cầu điều chỉnh pháp luật: - Hoạt động tài chủ thể xà hội liên quan đến lợi ích họ - Gây ảnh h-ởng đến lợi ích toàn kinh tế đời sống xà hội 5.3 Nhà n-ớc thiết lập thiết chế tác động vận động tất khâu tài - Ngân hàng nhà n-ớc, Bộ Tài chính: điều hành vĩ mô; quản lý nhà n-ớc; điều chỉnh trực tiếp vận động tài 5.4 Nhà n-ớc xác lập chế kiểm tra tra tài - Kiểm tra tài hoạt động kiểm tra đồng tiền hoạt động, tạo lập, phân phối sử dụng quĩ tiền tệ Kiểm tra tài - hoạt động xem xét, đánh giá thực trạng hoạt động tài đối t-ợng kiểm tra, đ-a nhận xét, đối chiếu với tiêu chuẩn đà đ-ợc thiết lập, nhằm phát sai phạm hoạt động tài đối t-ợng, để áp dụng biện pháp sửa chữa kịp thời Thanh tra tài - Là hoạt ®éng mang tÝnh qu¶n lý - Mét chđ thĨ dùa vµo qun lùc nhµ n-íc - TiÕn hµnh kiĨm tra, xem xét, đánh giá tính hợp pháp hợp lý hành vi đối t-ợng tra - Nhằm trì trật tự hiệu cho hoạt động quản lý tài Tổ chức tra n-ớc ta: Thanh tra Bé, Thanh tra tỉng cơc, Së tµi II Những vấn đề chung Luật Tài Khái niệm Luật tài tổng hợp qui phạm pháp luật nhằm điều chỉnh quan hệ xà hội phát sinh trình phân phối cải d-ới hình thức giá trị nhằm tạo lập, phân phối sử dụng quĩ tiền tệ định để đáp ứng nhu cầu chủ thể tham gia vào quan hệ phân phối Đối t-ợng điều chỉnh Các quan hệ tài thuộc đối t-ợng điều chỉnh Luật tài đ-ợc hình thành dựa khâu tài Tuy nhiên, tính chất đặc thù quan hệ cần đ-ợc pháp luật điều chỉnh mà quan hệ tài đ-ợc phân thành nhóm 2.1 Nhóm Quan hệ tài phát sinh lÜnh vùc NSNN - Thu NSNN - Chi ngân sách - Lập, chấp hành dự toán NSNN toán NSNN - Phân cấp quản lý NSNN Đặc ®iĨm - Cã sù tham gia cđa Nhµ n-íc, víi t- cách chủ thể quyền lực - Mục đích để thực chức nhiệm vụ cña NN - TÝnh chÊt – võa mang yÕu tè quyền lực, vừa mang yếu tố tài sản 2.2 Nhóm 2: quan hƯ ph¸t sinh lÜnh vùc kinh doanh (tài doanh nghiệp) Các quan hệ tài phát sinh hoạt động tài chủ thể kinh doanh cụ thể : - Hình thành sư dơng vèn - Quan hƯ vỊ qu¶n lý doanh thu, chi phí, giá thành sản phẩm dịch vụ - Quan hệ phân phối lợi nhuận v.v 2.3 Nhãm : Quan hƯ ph¸t sinh lÜnh vùc kinh doanh b¶o hiĨm - Trong nỊn kinh tÕ kế hoạch hoá tập trung, nhà n-ớc độc quyền bảo hiểm Do gọi bảo hiểm nhà n-ớc 2.4 Nhóm Quan hệ tài phát sinh c¸c tỉ chøc phi kinh doanh khu vực dân c- Chủ thể - tổ chøc chÝnh trÞ, tỉ chøc chÝnh trÞ – x· héi, tỉ chøc x· héi, q tõ thiƯn c¸c quan hƯ tài phát sinh khu vực 2.5 Nhóm 5: Nhóm quan hệ phát sinh từ thị tr-ờng tài Thị tr-ờng tài nơi diễn hoạt động mua, bán quyền sử dụng nguồn tài (vốn ngắn hạn dài hạn) nhằm thoả mÃn cung cầu vốn xà hội Thị tr-ờng tài chính: Thị tr-ờng tiền tệ thị tr-ờng vốn - ThÞ tr-êng tiỊn tƯ (thÞ tr-êng néi tƯ, thÞ tr-êng ngoại tệ liên ngân hàng) mua bán ngắn hạn giấy tờ có giá - Thị tr-ờng vốn: bao gồm thị tr-ờng sơ cấp (phát hành) thị tr-ờng thứ cấp(l-u thông ) Ph-ơng pháp đIều chỉnh 3.1 Ph-ơng pháp mệnh lệnh: có tham gia Nhà n-ớc, với t- cách chủ thể quyền lực 3.2 Ph-ơng pháp bình đẳng thoả thuận: có tham gia nhà n-ớc nh-ng với t- cách chủ thể quyền lực Quan hệ pháp luật tài Là hình thức pháp lý quan hệ tài chính, xuất d-ới tác động qui phạm pháp luật TC 4.1 Chủ thể 4.1.1 Nhà n-ớc chủ thể đặc biệt Nhà n-ớc th-ờng xuyên tham gia quan hệ Ngân sách 4.1.2 Cơ quan nhà n-ớc, đơn vị vũ trang, tổ chức trÞ- x· héi, tỉ chøc x· héi, tỉ chøc x· héi - nghỊ nghiƯp, q x· héi, q tõ thiƯn 4.1.3 Các doanh nghiệp chủ thể kinh doanh khác Tham gia vào quan hệ pháp luật tài với t- cách chủ thể tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh chủ yếu nhằm mục đích kinh doanh 4.1.4 Công dân Việt nam 4.1.5 Chính phđ, tỉ chøc phi chÝnh phđ, tỉ chøc qc tÕ, tỉ chøc kinh tÕ n-íc ngoµi vµ ng-êi n-íc ngoµi 4.2 Khách thể biểu của cải vật chất d-ới hình thức giá trị Tiền tệ quốc gia ngoại tệ; Các giấy tờ có giá chuyển đổi thành tiền 4.3 Nội dung : quyền chủ thể, nghĩa vụ pháp lý mà bên tham gia thừa nhận Câu hỏi: 1.Ti chớnh gì? 2Nguồn gốc tài chính? 3.Quan hƯ tµi chính, tiền tệ Nhà n-ớc? 4.Phân tích chất tài chính, cho biết khâu tài hệ thống TC? Phân biệt quan hệ tài công với quan hệ tài doanh nghiệp mối quan hệ chúng? Có tồn ngành luật tài độc lập không? Cỏc nhúm quan h xã hội khâu NSNN? Các nhóm quan hệ xã hội khâu TCDN? Các nhóm quan hệ xã hội khâu bảo hiểm? 10 Các nhóm quan hệ xã hội khâu TC khu vực phi kinh doanh dân cư? 11 Cho biết vai trò Nhà nước lĩnh vực tài chính? 12 Cho biết mối quan hệ khâu hệ thống tài chớnh? 13 H-ớng xây dựng môn khoa học Luật liên quan đến lĩnh vực tài chính? 14 Phân biệt Luật tài với lĩnh vực pháp luật khác hƯ thèng ph¸p lt ViƯt nam? 15 Phân biệt phương pháp điều chỉnh Luật tài với phương pháp điều chỉnh Luật dân VỊ c©u hái 1: Theo quan điểm Đại học Luật : Luật ngân hàng ngành luật mới, tách từ ngành luật tài Ngành luật NH điều chỉnh : - Những quan hệ phát sinh lĩnh vực quản lý nhà n-ớc hoạt động tín dụng, ngân hàng - Những quan hệ phát sinh tổ chức hoạt động kinh doanh tổ chức tín dụng Tách do: - Tính liên kết chế định pháp luật ngân hàng - Đặc tính quan hệ pháp luật NH; Cơ cấu chủ thể; Cơ chế ®iỊu chØnh Phần II – PHÁP LUẬT TÀI CHÍNH CƠNG Chương 1: Pháp luật phân cấp chu trình ngân sỏch nh nc I Hệ thống ngân sách nhà n-ớc Khái niệm hệ thống NSNN - Là tổng hợp cấp ngân sách, cấp NS có mối quan hệ hữu - Mỗi cấp ngân sách có tính độc lập Đặc điểm: - Tổ chức phù hợp với hệ thống quyền nhà n-ớc - Mỗi cấp NS đ-ợc phân định nguồn thu nhiƯm vơ chi thĨ - Cã ®đ ®iỊu kiƯn trở thành cấp NS: Đ-ợc giao nhiệm vụ quản lý toàn diện lĩnh vực phát triển hành xà hội kinh tế vùng lÃnh thổ Cần có nguồn tài để đáp ứng nhu cầu chi II Hệ thống NSNN theo LNSNN HƯ thèng NSNN ë mét sè n-íc trªn thÕ giíi NhËt: HƯ thèng NSNN gåm : NSNN (NS cđa quan TW)và NS ĐP cấp NS ®éc lËp ➢ LuËt tµi chÝnh ➢ LuËt tµi chÝnh địa ph-ơng Trung quốc: NS TƯ cấu thành từ NS quan trung -ơng (đơn vị trực thuộc) NS địa ph-ơng hình thành từ NS chung cấp quyền địa ph-ơng (tỉnh khu tự trị, thị thuộc TW) Quốc vụ viện định phân cấp NSTW NSĐP nguồn thu nhiệm vụ chi L-ợc sử mô hình hƯ thèng NSNN ë n-íc ta 2.1 N§ 118/ 1967 : khai sinh chế độ phân cấp quản lý NS - Nghị định ban hành kèm điều lệ phân cấp quản lý tài ngân sách cho tỉnh, thành phố trực thuộc TW - Đặc điểm NSNN thống nhất, nhất, n-ớc chi có ngân sách, nhà n-ớc thống quản lý định chi dùng Qui định tổ chức hƯ thèng NSNN gåm cÊp NSTW vµ NS tØnh, thµnh trùc thc TW ➢ ChÝnh qun hun, x· đơn vị dự toán NS cấp tỉnh - Nội dung: Chính phủ giao cho quyền địa ph-ơng thực số nhiệm vụ thu chi, liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ phát triển kinh tế xà hội, quyền địa ph-ơng - Hạn chế: Không khuyến khích quyền địa ph-ơng phát huy chủ động, sáng tạo 10 việc khai thác huy động nguồn tài địa bàn để phục vụ phát triển kinh tế xà hội địa ph-ơng Đơn vị dự toán huyện,xà trông chờ hỗ trợ NS tỉnh, NS tỉnh trông chờ vào TW 2.2 NĐ 108 13/5/1978 - Nội dung: Qui định hƯ thèng NSNN gåm NSTW vµ NS tØnh, qn hun Qui định NSĐP gồm NS tỉnh, thành phố trực thuộc TW NS quận, huyện Qui định trách nhiệm, quyền hạn quyền tỉnh huyện quản lý tài NS xà - -u điểm: Khuyến khích địa ph-ơng phát huy tiềm năng, mạnh, việc huy động nguồn thu phát sinh địa bàn quản lý 2.3 NĐ 138/1983 19/11/1983 - Nội dung: Qui định hệ thống NSNN gồm cấp, TW, tỉnh, Huyện, xà - -u điểm: Tạo cho xà có nguồn tài để thực thi nhiệm vụ đ-ợc giao 2.4 Luật NSNN 1996 qui định - Néi dung: - HƯ thèng NSNN gåm NSTW vµ NS cấp quyền địa ph-ơng - Phân định nguồn thu vµ nhiƯm vơ chi thĨ HƯ thèng NSNN ViÖt nam 3.1 Cơ sở pháp lý Điều Luật NSNN 2014 giải thích thuật ngữ “14 Ngân sách nhà nước toàn khoản thu, chi Nhà nước dự toán thực khoảng thời gian định quan nhà nước có thẩm quyền định để bảo đảm thực chức năng, nhiệm vụ Nhà nước.” 15 Ngân sách trung ương khoản thu ngân sách nhà nước phân cấp cho cấp trung ương hưởng khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi cấp trung ương 13 Ngân sách địa phương khoản thu NSNN phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi cấp địa phương + “Ngân sách nhà nước toàn khoản thu, chi Nhà nước quan nhà nước có thẩm quyền định thực năm để bảo đảm thực chức nhiệm vụ Nhà nước”(Điều Luật NSNN 2002) 10 126 - Giá trị quyền sử dụng đất, tính vào vốn cơng ty + Vốn điều lệ gì? - Do nhà n-ớc cÊp, ghi Điều lệ cơng ty - Nhµ n-íc chủ sở hữu đại diện chủ sở hữu: phê duyệt vốn điều lệ ban đầu tăng vốn sau cã ý kiÕn cđa Bé tµi chÝnh + Xác định vốn điều lệ tổng giá trị đầu tư: DN thành lập mức vốn điều lệ xác định tối đa 30% /tổng mức vốn đầu tư hình thành nên tài sản doanh nghiệp phù hợp với ngành lĩnh vực (Điều 18, NĐ 71/2013) + Quyền sử dụng đất • Tính vào giá trị doanh nghiệp Giá trị quyền sử dụng đất giao, giá trị thuê đất xác định lại trường hợp doanh nghiệp trả tiền lần cho thời gian thuê giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp Giá trị quyền SDĐ (Điều 31 – NĐ 58 ) Trong trường hợp DNCPH lựa chọn hình thức thuê đất phải thực ký hợp đồng thuê đất có thời hạn theo qui định PL đất đai khơng phải tính bổ sụng giá trị lợi vị trí địa lý xác định giá trị doanh nghiệp Đối với phương thức thuê theo phương thức trả tiền th hàng năm khơng tính tiền th vào giá trị doanh nghiệp Đối với DN trả tiền thuê đất lần trước Luật ĐĐ 2003 có hiệu lực, phải xác định lại giá trị thuê đất thời điểm cổ phần hóa cho thời gian th cịn lại để tính vào giá trị doanh nghiệp Khoản chênh lệch tăng xác định giá trị giá tiền thuê đất hạch toán tăng vốn DNCPH Trong trường hợp khơng xác định lại có lợi, thiệt hai? (Nhà nước? Doanh nghiệp, người góp vốn ) # Bất cập Giá thuê đất thấp, thời hạn thuê dài Giá thuê không theo giá thị trường # Hướng hoàn thiện Sửa đổi qui định quyền thuê đất thuộc đối tượng định giá giá trị doanh nghiệp thực tế Xác định giá thị trường giá thuê đất từ quan nhà nước Giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp (Điều 32 – NĐ 58) Giá trị lợi kinh doanh nghiệp CPH gồm giá trị thương hiệu, tiềm phát triển Giá trị lợi kinh doanh quan có thẩm quyền định, không tập giá trị lợi kinh doanh xác định theo hướng dẫn Bộ Tài Chính 126 127 2.1.2 Tài sản tập đồn – tổng cơng ty nhà nước Tên Tập đồn = tổng cơng ty = cơng ty mẹ Tập đồn: nhóm cơng ty gồm doanh nghiệp độc lập có mối liên kết sở hữu liên kết kinh doanh C¸c ngn vèn tÝn dơng 4.1 Vèn tõ nguồn tín dụng khoản vốn mà doanh nghiệp vay ngân hàng th-ơng mại, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, tổ chức tài trung gian khác Để làm gì?: bù đắp thiếu hụt tạm thời vốn dài hạn cho kinh doanh - ứng tiền qua tài khoản, - Cho vay tỉ chøc tÝn dơng - TÝn dơng qua chiÕt khÊu, - Tín dụng th-ơng mại QUAN H GIA VN CỦA CHỦ SỞ HỮU VÀ VỐN NỢ - Tỉ lệ tổng nợ /vốn chủ sở hữu số phản ánh qui mơ tài cơng ty, làm sở đánh giá tình hình tài cơng ty - Tỉ lệ nợ/ vốn CSH khác phụ thuộc vào ngành lĩnh vực kinh doanh - Tỉ lệ lớn 1: nghĩa tài sản doanh nghiệp tài trợ chủ yếu cách khoản nợ, khả rủi ro phát sinh việc trả nợ III ChÕ ®é sư dơng vèn cđa doanh nghiƯp Bảo toàn vốn cố định 1.1Lý bảo toàn - Vn c nh chim t trng ln, định tới tốc độ tăng tr-ởng, khả cạnh tranh hiƯu qu¶ kinh doanh cđa doanh nghiƯp - Chu trình vận động dài tài sản lưu động - Trong trình sản xuất , lực sản xuất giá trị tài sản bị giảm dần tài sản bị hao mòn - Có loại hao mòn: hao mòn hữu hình hao mòn vô hình - Hao mòn hữu hình hao mòn liên quan đến giảm giá trị sử dụng tài sản cố định - Hao mòn vô hình hao mòn có liên quan đến giá tài sản cố định - Tài sản có hình thái vật chất th-ờng bị loại hao mòn - Tài sản cố định hình thái vật chất bị hao mòn vô hình - Bộ phận đại diện cho phần hao mòn đ-ợc gọi tiền khấu hao Tiền khấu hao 127 128 lµ mét bé phËn cÊu thµnh cđa chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm 1.2 Qui nh pháp luật: a Về khấu hao tài sản cố định: Tất tài sản cố định có cơng ty phải trích khấu hao, gồm tài sản cố định không cần dùng, chờ lý, trừ tài sản cố định thuộc cơng trình phúc lợi công cộng, nhà Tài sản cố định khấu hao hết giá trị sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh khơng phải trích khấu hao Bộ Tài quy định mức trích khấu hao tối thiểu cho loại tài sản cố định Tổng giám đốc Giám đốc công ty định mức trích khấu hao cụ thể khơng thấp mức quy định Bộ Tài b Cho thuê lại tài sản cố định Quyền doanh nghiệp? Thẩm quyền định c Phßng ngõa rđi ro tài sản Mua bo him ti sn d Bỏn ti sn Bảo toàn vốn l-u động 2.1 Lý bảo toàn - Vốn l-u động gồm có vốn nội doanh nghiệp vốn vay - Bảo toàn để bảo đảm hoàn trả vốn vay Bài tập Tổng công X công ty mẹ tập đoàn kinh tế sở hữu vốn điều lệ 500 tỉ đồng Số vốn đầu tư vào công ty thành viên 200 tỉ đồng, đầu tư vào tín phiếu, trái phiếu 20 tỉ đồng Trong công ty, có công ty làm ăn thua lỗ 70 tỉ đồng, nợ khó đòi hai công ty lên tới 50 tỉ đồng Hi: phân tích quan hệ sở hữu tổng công ty cụng ty con? Hãy xác định nghÜa vơ cđa Tỉng c«ng ty X khoản nợ công ty CTNN X công ty Tổng công ty T Năm 2010 công ty phát hành trái phiếu huy động vốn 30 tỉ đồng Tuy đà đầu t- vào tài sản cố định nh-ng phần tài sản đầu t- không đ-ợc sử dụng (Dự án 2) Trong đó, CTX cần khoản tiền để nâng cấp dây truyền sản xuất đà hết thời gian khấu hao (Dự án 1) Hỏi: - Công ty X có quyền bán tài sản từ Dự án không? Tại sao? - Việc công ty tiếp tục huy động vốn để đầu t- vào Dự án có hợp pháp không? Tại sao? Nm 2004, Bo minh l DNNN cổ phần hóa theo cách giữ nguyên phần 128 129 vốn có phát hành thêm cổ phiếu để huy động vốn Vốn điều lệ 303,8 tỉ đồng, vốn nhà nước chiếm 70%, huy động 130 tỉ từ bán cho cổ phần cho cổ đông chiến lược cán bộ, công nhân viên Bảo minh - VCG thành lập từ năm 1999 liên doanh bảo hiểm Bảo Minh tập đoàn CMG Úc Vốn điều lệ 15 triệu đơ, vón thực góp 12,2 triệu đơ, Bảo minh góp 6,1 triệu độ, cịn lại CMG góp Đến thời điểm chuyển nhượng năm 2007, Liên doanh tình trạng lỗ, giá trị chuyển nhượng giữ bí mật Số liệu kiểm tốn cơng bố giá trị 10 triệu USD Tiền bán liên doanh cho tập đồn Daiichi Nhật hạch tốn vào tài sản BMI Có ý kiến cho rằng, thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để tiến hành cổ phần hóa BMI, liên doanh Bảo Minh -CMG tính vào giá trị doanh nghiệp Sau chuyển nhượng doanh nghiệp này, BMI nộp thuế TNDN khoản chuyển nhượng Khoản tiền chuyển nhượng tài sản cơng ty Vì Việc Kiểm toán Nhà nước định chuyển khoản tiền quĩ hỗ trợ xếp TW không hợp lý Câu hỏi: - Xác định tính hợp lý hợp pháp định trên? - Xác định quyền lợi cổ đông nhà nước từ việc chuyển nhượng trên? - Xác định quyền lợi cổ đơng ngồi nhà nước từ việc chuyển nhượng trên? (Tài sản BMI có bốc 10 triệu USD? Đầu tư chứng khốn 22/8/2011 trang 20 ) 129 130 Bµi 3: Pháp luật quản lý doanh thu, chi phí lợi nhuận doanh nghiệp I Doanh thu chế độ quản lý doanh thu Khái niệm doanh thu, loại doanh thu 1.1Khái niệm doanh thu Doanh thu đ-ợc thu từ hoạt động kinh doanh hoạt động khác doanh nghiệp Doanh thu tổng giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đ-ợc kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động SXKD thông th-ờng doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu Chuẩn mực kế toán số 14: Doanh thu thu nhập khác ban hành kèm theo Quyết định số 149/2001 BTC 31/12/2001 Đặc điểm: - Phát sinh từ giao dịch, kiện đ-ợc xác định thoả thuận hợp đồng DN bên mua bên sử dụng tài sản bên đ-ợc cung cấp dịch vụ - Xác định giá trị hợp lý khoản đà thu đ-ợc thu đ-ợc sau trừ khoản chiết khấu th-ơng mại, giảm giá bán hàng hàng bán bị trả lại GT Quản trị tài - Đại học tài kế toán HN 2001 Trong ngành công nghiƯp : Doanh thu gåm doanh thu tõ tiªu thơ sản phẩm hàng hoá dịch vụ doanh thu khác (Hoạt động tài doanh thu bất th-ờng) 1.2Các lo¹i doanh thu - Doanh thu cơng ty bao gồm doanh thu từ hoạt động kinh doanh thu nhập khác - Doanh thu từ hoạt động kinh doanh gồm doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường doanh thu hoạt động tài Ph¸p lt vỊ quản lý doanh thu 2.1 Pháp luật điều chỉnh doanh thu cđa doanh nghiƯp - Lt kÕ to¸n 2003, LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 2003, sửa đổi năm 2008, 2013; Lt Doanh nghiƯp 2005; 2.2 Ph¸p lt kÕ toán quản lý doanh thu a Nguyên tắc kế toán doanh thu: - Doanh thu đ-ợc ghi nhận năm tài đ-ợc hạch toán vào tài khoản doanh thu - Doanh thu không phát sinh đổi hàng hoá dịch vụ lấy hàng hoá dịch vụ - Doanh thu phải đ-ợc theo dõi loại 130 131 - Phải trừ khoản giảm trừ từ doanh thu nh- chiết khấu th-ơng mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại b Nguyên tắc kế toán doanh thu cung cấp dịch vu áp dụng doanh thu tÝnh thuÕ GTGT theo LuËt ThuÕ GTGT - Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ thuộc đối t-ợng chịu thuế GTGT theo ph-ơng pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ giá bán ch-a có thuế GTGT - Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế GTGT, chịu thuế GTGT theo ph-ơng pháp trực tiếp doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ tổng giá toán - Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ thuộc đối t-ợng chịu thuế TTĐB, thuế XK doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ tổng giá toán (bao gồm thuÕ GTGT vµ thuÕ xuÊt khÈu) - Doanh thu tõ gia công số tiền gia công thực tế h-ởng, không bao gồm giá trị vật t-, hàng hoá nhận gia công - Đối với hàng hoá nhận bán đại lý, ký gửi theo ph-ơng thức bán giá doanh thu phần hoa hồng mà doanh nghiệp đ-ợc h-ởng - Tr-ờng hợp bán hàng theo ph-ơng thức trả chậm, trả góp doanh thu đ-ợc ghi theo giá bán trả ngay, ghi nhận vào doanh thu ch-a thực phần lÃi (trả chậm) c Doanh thu DN từ hợp đồng xây dựng Chủ đầu t-: tổ chức thuộc thành phần kinh tế Nhà thầu : nhận doanh thu a Doanh thu ban đầu đ-ợc ghi hợp đồng b Các khoản tăng giảm thực hợp đồng, khoản tiền th-ởng đ-ụơc h-ởng khoản toán khác, đ-ợc xác định cách đáng tin cậy c1 Nguyên tắc xác định doanh thu hợp đồng xây dựng tr-ờng hợp Chuẩn mực kế toán- hợp đồng xây dựng, QĐ 149/2001 -BTC c 1.1 Thanh toán theo tiến độ - Kết thực hợp đồng đ-ợc -ớc tính đáng tin cậy, doanh thu đ-ợc ghi nhận t-ơng ứng với phần công việc đà hoàn thành nhà thầu tự xác định vào ngày lập báo cáo tài Doanh thu không phụ thuộc hoá đơn lập c 1.2 Thanh toán theo giá trị khối l-ợng thực Trong tr-ờng hợp kết thực hợp đồng đ-ợc xác định cách đáng tin cậy, đ-ợc khách hàng xác nhận Doanh thu chi phí liên quan đến hợp đồng đ-ợc ghi nhận t-ơng ứng với phần công việc đà hoàn thành, đ-ợc khách hàng xác nhận kỳ phản ánh hoá đơn đà lập 131 132 Xác định phần công việc đà hoàn thành: vào hợp đồng để xác định phần công việc đà hoàn thành thời điểm so với tổng chi phí dự toán hợp đồng Kết hợp đồng -ớc tính cách đáng tin cậy, doanh thu đ-ợc ghi nhận t-ơng ứng với chi phí thực tế hợp đồng xây dựng đà phát sinh mà việc hoàn trả t-ơng đối chắn 2.3 Doanh thu theo Pháp Luật thuế TNDN - Theo Luật thuế TNDN Doanh thu toàn tiền bán hàng, tiền gia công, tiền cung ứng dịch vụ, trợ giá, phụ thu, phụ trội mà doanh nghiệp hưởng Doanh thu tính đồng Việt Nam; trường hợp có doanh thu ngoại tệ phải quy đổi ngoại tệ đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố thời điểm phát sinh doanh thu ngoại tệ (Điều 8) Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Điều - Theo NĐ 124 Qui định chi tiết Luật thuế TNDN (Điều 8) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế thực theo quy định Điều Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế tồn tiền bán hàng, tiền gia cơng, tiền cung ứng dịch vụ kể trợ giá, phụ thu, phụ trội mà doanh nghiệp hưởng, không phân biệt thu tiền hay chưa thu tiền Đối với doanh nghiệp kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp doanh thu khơng có thuế giá trị gia tăng Đối với doanh nghiệp kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp giá trị gia tăng doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm thuế giá trị gia tăng Thời điểm xác định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế hàng hoá bán thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hoá cho người mua Thời điểm xác định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế dịch vụ thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ cho người mua thời điểm lập hoá đơn cung ứng dịch vụ Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế số trường hợp quy định cụ thể sau: 132 133 a) Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp xác định theo giá bán hàng hố trả tiền lần, khơng bao gồm tiền lãi trả góp, trả chậm; b) Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi, biếu, tặng, tiêu dùng nội xác định theo giá bán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ loại tương đương thời điểm trao đổi, biếu, tặng, tiêu dùng nội bộ; c) Đối với hoạt động gia cơng hàng hóa tiền thu hoạt động gia công bao gồm tiền cơng, chi phí nhiên liệu, động lực, vật liệu phụ chi phí khác phục vụ cho việc gia cơng hàng hóa; d) Đối với hoạt động cho thuê tài sản số tiền bên thuê trả kỳ theo hợp đồng thuê Trường hợp bên thuê trả tiền thuê trước cho nhiều năm doanh thu để tính thu nhập chịu thuế phân bổ cho số năm trả tiền trước; đ) Đối với hoạt động tín dụng, hoạt động cho thuê tài tiền lãi cho vay, doanh thu cho thuê tài phải thu phát sinh kỳ tính thuế; e) Đối với hoạt động kinh doanh sân gôn tiền bán thẻ hội viên, bán vé chơi gôn khoản thu khác kỳ tính thuế; g) Đối với hoạt động vận tải toàn doanh thu cước vận chuyển hành khách, hàng hoá, hành lý phát sinh kỳ tính thuế; h) Đối với điện, nước số tiền ghi hoá đơn giá trị gia tăng; i) Đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm, tái bảo hiểm số tiền phải thu phí bảo hiểm gốc; phí dịch vụ đại lý (bao gồm giám định tổn thất, xét giải bồi thường, yêu cầu người thứ ba bồi hoàn, xử lý hàng bồi thường 100%); phí nhận tái bảo hiểm; thu hoa hồng tái bảo hiểm khoản thu khác kinh doanh bảo hiểm trừ (-) khoản hồn giảm phí bảo hiểm, phí nhận tái bảo hiểm, khoản hồn giảm hoa hồng nhượng tái bảo hiểm; Trường hợp đồng bảo hiểm, doanh thu để tính thu nhập chịu thuế tiền thu phí bảo hiểm gốc phân bổ theo tỷ lệ đồng bảo hiểm chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng Đối với hợp đồng bảo hiểm thoả thuận trả tiền theo kỳ doanh thu để tính thu nhập chịu thuế số tiền phải thu phát sinh kỳ k) Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt giá trị cơng trình, hạng mục cơng trình khối lượng cơng trình xây dựng, lắp đặt nghiệm thu Trường hợp 133 134 xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị doanh thu tính thuế khơng bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị; l) Đối với hoạt động kinh doanh hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh mà không thành lập pháp nhân: - Trường hợp bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh phân chia kết kinh doanh doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ doanh thu tính thuế doanh thu bên chia theo hợp đồng; - Trường hợp bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh phân chia kết kinh doanh sản phẩm doanh thu tính thuế doanh thu sản phẩm chia cho bên theo hợp đồng; - Trường hợp bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh phân chia kết kinh doanh lợi nhuận trước thuế doanh thu để xác định thu nhập trước thuế số tiền bán hàng hoá, dịch vụ theo hợp đồng m) Đối với dịch vụ casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh giải trí có đặt cược số tiền thu từ hoạt động bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt trừ (-) số tiền trả thưởng cho khách; n) Đối với kinh doanh chứng khoán khoản thu từ dịch vụ mơi giới, tự doanh chứng khốn, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư, phát hành chứng quỹ, dịch vụ tổ chức thị trường dịch vụ chứng khoán khác theo quy định pháp luật; o) Đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dị khai thác dầu khí tồn doanh thu bán dầu, khí theo hợp đồng giao dịch sịng phẳng kỳ tính thuế p) Đối với dịch vụ tài phái sinh số tiền thu từ việc cung ứng dịch vụ tài phái sinh thực kỳ tính thuế; Bộ Tài hướng dẫn cụ thể quy định Điều số trường hợp đặc thự khỏc Câu hỏi: 1- Doanh thu gì? loại doanh thu theo qui định Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp ? 2- So sánh mục đích điều chØnh vÒ doanh thu LuËt thuÕ Thu nhËp doanh nghiệp Pháp luật kế toán? Cú cn thiết qui định doanh thu Luật doanh nghiệp khụng? 134 135 Pháp luật quản lý chi phÝ 2.1 Kh¸i niƯm vỊ chi phÝ Chi phÝ cđa doanh nghiệp biểu tiền toàn hao phí vật chất, lao động phải bỏ để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh thời kỳ định 2.2 Phõn loi chi phớ - Phân loại theo tính chất kinh tế khoản chi phí: chi phí sản xuất kinh doanh chi phí khác Chi phí sản xuất kinh doanh: nguyên vật liệu, nhiên liệu động lực, dịch vụ mua ngoài.; chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí tiền lượng, tiền cơng; chi phí bảo hiểm xã hội, chi phí giao dịch, mơi giới, tiếp khách, xúc tiến thương mại; chi phí dự phịng… Chi phí khác: khơng liên quan trực tiếp tạo sản phẩm hàng hóa dịch vu: Chi phí nhượng bán, lý tài sản cố định; chi phí cho việc thu hồi khoản nợ xóa sổ kế tốn; chi phí để thu tiền phạt; chi phí tiền phạt vi phạm hợp đồng; - Phân loại theo tính hợp pháp chi phí: chi phí trừ chi phí khơng trừ Theo Luật doanh nghiệp, chi phí hợp pháp chi phí phát sinh theo hợp đồng quan có thẩm quyền định Cịn theo Luật thuế TNDN, chi phí hợp pháp mức chi phí khấu trừ tính thu nhập chịu thuế theo qui định quan Nhà nước có thẩm quyền II Ph¸p lt vỊ chi phÝ cđa doanh nghiƯp Văn pháp luật - Luật DN - Luật thuế thu nhËp DN - Pháp luật kế toán Chi phÝ theo LuËt ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp Theo LuËt thuế TNDN: - Không có phân biệt DNNN DN t- nhân - Nguyờn tc xỏc inh : chi phí trừ Điều Các khoản chi trừ không trừ xác định thu nhập chịu thuế Trừ khoản chi quy định khoản Điều này, doanh nghiệp trừ 135 136 khoản chi đáp ứng đủ điều kiện sau đây: a) Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp; b) Khoản chi có đủ hố đơn, chứng từ theo quy định pháp luật Các khoản chi không trừ xác định thu nhập chịu thuế bao gồm: a) Khoản chi không đáp ứng đủ điều kiện quy định khoản Điều này, trừ phần giá trị tổn thất thiên tai, dịch bệnh trường hợp bất khả kháng khác không bồi thường; b) Khoản tiền phạt vi phạm hành chính; c) Khoản chi bù đắp nguồn kinh phí khác; d) Phần chi phí quản lý kinh doanh doanh nghiệp nước phân bổ cho sở thường trú Việt Nam vượt mức tính theo phương pháp phân bổ pháp luật Việt Nam quy định; đ) Phần chi vượt mức theo quy định pháp luật trích lập dự phịng; e) Phần chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, lượng, hàng hóa vượt định mức tiêu hao doanh nghiệp xây dựng, thông báo cho quan thuế giá thực tế xuất kho; g) Phần chi trả lãi tiền vay vốn sản xuất, kinh doanh đối tượng tổ chức tín dụng tổ chức kinh tế vượt 150% mức lãi suất Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố thời điểm vay; h) Trích khấu hao tài sản cố định khơng quy định pháp luật; i) Khoản trích trước vào chi phí khơng quy định pháp luật; k) Tiền lương, tiền công chủ doanh nghiệp tư nhân; thù lao trả cho sáng lập viên doanh nghiệp không trực tiếp tham gia điều hành sản xuất, kinh doanh; tiền lương, tiền cơng, khoản hạch tốn khác để trả cho người lao động thực tế không chi trả khơng có hóa đơn, chứng từ theo quy định pháp luật; l) Chi trả lãi tiền vay vốn tương ứng với phần vốn điều lệ thiếu; m) Thuế giá trị gia tăng đầu vào khấu trừ, thuế giá trị gia tăng nộp theo phương pháp khấu trừ, thuế thu nhập doanh nghiệp; n) Phần chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới; chi tiếp tân, khánh tiết, hội nghị; chi hỗ trợ tiếp thị, chi hỗ trợ chi phí, chiết khấu toán; chi báo biếu, báo tặng quan báo chí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh vượt 10% tổng số chi trừ; doanh nghiệp thành lập phần chi vượt 15% ba năm đầu, kể từ thành lập Tổng số chi trừ không bao gồm khoản chi quy định điểm này; hoạt động thương mại, tổng số chi trừ khơng bao gồm giá mua hàng hố bán ra; o) Khoản tài trợ, trừ khoản tài trợ cho giáo dục, y tế, khắc phục hậu thiên tai làm nhà tình nghĩa cho người nghèo theo quy định pháp luật 136 137 Khoản chi ngoại tệ trừ xác định thu nhập chịu thuế phải quy đổi đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cơng bố thời điểm phát sinh chi phí ngoại tệ Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Điều Qu¶n lý chi phí DNNN Điều 24 3.1 Mục đích - Giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm - Tăng lợi nhuận doanh nghiệp - Thẩm quyền quản lý - Cơ quan quản lý nhà n-ớc: Đại diện chủ sở hữu nhà n-ớc, quan tài - Cơ quan thc tỉ chøc néi bé doanh nghiƯp - BiƯn pháp quản lý: - Xõy dng, ban hnh nh mc kinh tế - kỹ thuật phù hợp đặc điểm kinh tế - kỹ thuật, ngành, nghề kinh doanh, mơ hình tổ chức quản lý, trình độ trang bị cơng ty - Thực định mức kinh tế kỹ tht - Qun cđa gi¸m s¸t cđa tỉ chøc néi công ty - Quyền đ-ợc biết ®Þnh møc kinh tÕ, kü tht - Qun kiĨm tra giám sát việc thực định mức - Trách nhiƯm cđa ng-êi cã thÈm qun thùc thi - Båi th-ờng thiệt hại: nguyên nhận chủ quan: GĐ, HĐQT bồi th-ờng theo PL - Chịu trách nhiệm định 3.2 Thẩm quyền định chi phí cho ng-ời quản lý công ty CTCP Đ 117 (HĐQT, GĐ)Đ 125 (BKS) - Phạm vi chi phí: - Thù lao, tiền l-ơng, lợi ích khác - Chi phí ăn, lại, chi phí khác để hoàn thành nhiệm vụ đ-ợc giao - Thẩm quyền định: Đại hội thành viên, Đại hội đồng cổ đông định tổng mức thù lao thành viên HĐQT ban kiểm soát - Nguyên tắc chi trả: - Trả thù lao, tiền l-ơng theo hiệu sản xuất kinh doanh: thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc Tổng giám đốc người quản lý khác theo kết hiệu kinh doanh - Trong trường hợp Điều lệ cơng ty khơng có quy định khác thù lao, tiền lương lợi ích khác thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc Tổng giám đốc trả theo quy định sau đây: - Thành viên Hội đồng quản trị hưởng thù lao công việc tiền 137 138 thưởng Thù lao công việc tính theo số ngày cơng cần thiết hồn thành nhiệm vụ thành viên Hội đồng quản trị mức thù lao ngày Hội đồng quản trị dự tính mức thù lao cho thành viên theo nguyên tắc nht trớ - HĐQT định tr lng v tin thưởng cho Giám đốc Tổng giám đốc (LDN §iỊu 117) - Nguyên tắc chi trả tiền l-ơng, th-ởng cho kiểm soát viên: vào s ngy lm vic dự tính, số lượng tính chất cơng việc mức thù lao bình quân hàng ngày thành viờn; III Chế độ phân phối lợi nhuận doanh nghiệp Khái niệm lợi nhuận doanh nghiệp - Lợi nhuận tiêu đánh giá hoạt động kinh doanh doanh nghiệp thời kỳ định - Lợi nhuận doanh nghiệp phần chênh lệch doanh thu vµ toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiƯp bá - Lợi nhuận doanh nghiệp t-ơng ứng với khoản doanh thu gồm có lợi nhuận hoạt động kinh doanh lợi nhuận hoạt động khác - Lợi nhuận hoạt động kinh doanh Là tổng doanh thu tiêu thụ sản phẩm hàng hoá dịch vụ với giá thành toàn sản phẩm hàng hoá dịch vụ đà tiêu thụ thuế theo qui định pháp luật(trừ thuế lợi tức) - Lợi nhuận hoạt động khác khoản chênh lệch tổng doanh Thu từ hoạt động khác tổng chi phí hoạt động khác Phân chia lợi nhuận doanh nghiệp 2.1 Nguyờn tc: - Hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, nghĩa vụ tài khác - Theo định quan có thẩm quyền - Bảo đảm trì mở rộng hoạt động kinh doanh 2.2 Phân chia lợi nhuận doanh nghiệp 2.2.1 Công ty TNHH thành viên Công ty chia lợi nhuận cho thành viên cơng ty kinh doanh có lãi, hồn thành nghĩa vụ nộp thuế nghĩa vụ tài khác theo qui định PL, đồng thời đẩm bảo khả thành toán đủ khoản nợ nghãi vụ tài sản đến hạn trả khác sau chia lợi nhuận Theo Luật DNNN 2003 văn hướng dẫn (hết hiệu lực) 2.2.2 Đối với công ty cổ phần 138 139 Điều 93,Khoản 2: Cổ tức trả cho cổ phần phổ thông xác định vào số lợi nhuận ròng thực khoản chi trả cổ tức trích từ nguồn lợi nhuận giữ lại công ty CTCP chi trả cổ tức cơng ty hồn thành nghĩa vụ thuế nghĩa vụ tài khác theo qui định pháp luật, trích lập quĩ cơng ty bù đắp đủ lỗ trước theo qui định pháp luật điều lệ công ty Ngày sau trả hết số cổ tức định, cơng ty phải bảo đảm tốn đủ khoản nợ nghĩa vụ tài sản đến hạn Bài tập: Công ty cổ phần Hàng không Jetstar, Nhà nước chiếm 76% làm ăn thua lỗ 31 tỉ đồng Tổng giám đốc hưởng lương tỉ đồng/ năm Hỏi: a Bộ lao động TBXH có quyền phê duyệt tổng qũi lương tập đồn, liệu điều chỉnh thu nhập người quản lý điều hành công ty không? b Về nguyên tắc, trả lương phải dựa lợi nhuận xuất lao động, việc Đại hội đồng cổ đơng định trả thù lao có hợp lí hợp pháp khơng? Tại sao? C«ng ty X công ty xây dựng, năm 2005, ty nhận đ-ợc công trình xây dựng Trong đó, công trình xây dựng A, B, C đ-ợc thoả thuận toán theo ph-ơng thức tiến độ thực hiện, D công trình đ-ợc hạch toán theo ph-ơng thức toán theo khối l-ợng giá trị thực Trong trình thực hiện, chủ đầu t- công trình D gặp khó khăn tài chính, toán theo giá trị hạng mục công trình đà thực tỉ đồng Trong đó, chủ đầu t- công trình A, B, C ®· øng tr-íc tØ ®ång cho công trình Hỏi: - Để đảm bảo thu hồi đ-ợc khoản tiền ứng tr-ớc xây dựng công trình D, Công ty X cần phải thoả thuận gì? - Khoản tiền tạm ứng ch-a đ-ợc thu hồi Công ty X có đ-ợc coi chi phí kinh doanh kh«ng? - Cã thĨ sư dơng tiỊn øng tr-íc cđa công trình A, B, C vào việc tiếp tục thực công trình D không? 139 140 140 ... quan tài chính, hoạt động tài pháp luật tài Yêu cầu: + Sinh viên nắm chắc, thuộc khái niệm tài pháp luật tài + Mối quan hệ Luật tài Khoa học pháp luật khác Bài giảng : Phần I: Tổng quan tài chính, ... phương pháp điều chỉnh Luật tài với phương pháp điều chỉnh Luật dân s Về câu hỏi 1: Theo quan điểm Đại học Luật : Luật ngân hàng ngành luật mới, tách từ ngành luật tài Ngành luật NH điều chỉnh :... C©u hái: 1 .Tài gì? 2Nguồn gốc tài chính? 3.Quan hƯ tµi chÝnh, tiỊn tƯ vµ Nhµ n-íc? 4.Phân tích chất tài chính, cho biết khâu tài hệ thống TC? Phân biệt quan hệ tài công với quan hệ tài doanh nghiệp