NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT HUY NHỮNG GIÁ TRỊ TRUYỀN
THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN
1.1 Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
Thuật ngữ “giá trị” xuất hiện cùng với sự phát triển của Triết học, cho thấy mối liên hệ sâu sắc giữa triết lý và các khái niệm về giá trị Trước thế kỷ XIX, kiến thức về giá trị học chủ yếu được liên kết với tri thức triết học Tuy nhiên, khi khoa học bắt đầu phân ngành, giá trị học đã trở thành một môn khoa học độc lập, và thuật ngữ giá trị được sử dụng để chỉ một khái niệm khoa học rõ ràng hơn.
Khái niệm "giá trị" là trung tâm của giá trị học, được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như triết học, xã hội học, tâm lý học và đạo đức học Chủ nghĩa Mác-Lênin nhấn mạnh rằng giá trị có bản chất xã hội và tính lịch sử, đồng thời khẳng định giá trị có thể nhận thức được và có tính thực tiễn Tất cả giá trị đều bắt nguồn từ cuộc sống thực tiễn của con người, cho thấy rằng chỉ trong xã hội loài người mới tồn tại giá trị "Con người là giá trị cao nhất của mọi giá trị", và đầu tư vào con người là nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế-xã hội.
Trong thực tiễn, giá trị của sự vật và hiện tượng được xác định bởi sự đánh giá của con người, phản ánh quy luật vận động và phát triển của thế giới Những giá trị này ngày càng phục vụ tốt hơn cho cuộc sống, lợi ích và tiến bộ xã hội Như vậy, giá trị thể hiện mối quan hệ giữa con người và sự vật; chỉ khi sự vật có ích cho con người thì mới được coi là giá trị.
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT HUY NHỮNG GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN
Phát huy giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên là yếu tố khách quan
1.2.1 Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của tuổi thanh niên
1.2.1.1 Sự phát triển về thể chất
Giai đoạn này, sự phát triển sinh lý đạt đến mức độ hoàn thiện với hệ xương cốt hóa hoàn toàn và cứng cáp, hệ cơ phối hợp nhịp nhàng, hệ thần kinh cân bằng và ổn định, cùng với hệ sinh dục phát triển hoàn hảo Sự phát triển ổn định, cân đối và đồng đều này tạo ra nét đẹp thẩm mỹ ở tuổi thanh niên Nhờ vào sự phát triển ổn định của các tuyến nội tiết và sự gia tăng hoóc môn, cả nam và nữ đều có những tố chất về thể lực như sức mạnh, sức bền bỉ, dẻo dai và linh hoạt phát triển mạnh mẽ.
1.2.1.2 Sự phát triển về xã hội
Thanh niên là một tầng lớp xã hội quan trọng, đóng vai trò là công dân thực thụ với đầy đủ quyền và nghĩa vụ trước pháp luật Họ không chỉ là thành viên chính thức của xã hội mà còn là lực lượng xung kích trong các cuộc đấu tranh sinh tồn, mang trong mình sức mạnh trí tuệ và nhân cách Thanh niên luôn khao khát khám phá bản thân và thế giới xung quanh, đồng thời tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị xã hội như tình nguyện, nhân đạo và tuyên truyền Qua những hoạt động này, thanh niên nhận thức sâu sắc về giá trị cuộc sống, hình thành quan điểm văn hoá đạo đức và lối sống, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước, đồng thời có cơ hội cống hiến và trưởng thành.
1.2.1.3 Sự phát triển về nhận thức, trí tuệ
Khả năng nhận thức của thanh niên đang có những thay đổi mới về chất, điều này xuất phát từ sự phát triển hoàn thiện của cấu trúc và chức năng của hệ thần kinh trung ương cùng với các giác quan.
Sự tích luỹ phong phú kinh nghiệm sống và tri thức; Yêu cầu ngày càng cao của hoạt động học tập, lao động, hoạt động chính trị xã hội.
Cảm giác và tri giác của con người phát triển đến mức độ tinh nhạy như người lớn, với ngưỡng tuyệt đối và ngưỡng sai biệt trong các cảm giác như nghe, nhìn và vận động đạt mức cao Sự có ý thức, có mục đích và có hệ thống được thể hiện rõ rệt trong cảm giác và tri giác, khiến cho quá trình quan sát trở nên có mục đích, hệ thống và toàn diện hơn.
Trí nhớ có vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ có chủ định và có ý nghĩa Thanh niên hiện nay đã áp dụng các phương pháp và kỹ thuật hiệu quả để cải thiện khả năng ghi nhớ Họ có khả năng ghi nhớ tốt những từ ngữ lôgic và trừu tượng, giúp nâng cao hiệu suất học tập và tư duy.
Năng lực chú ý có chủ định ở thanh niên đang phát triển mạnh mẽ, với khả năng di chuyển và phân phối chú ý ngày càng hoàn thiện Tính lựa chọn và tính ổn định của chú ý ở độ tuổi này cũng vượt trội hơn so với các lứa tuổi trước.
Tư duy của thanh niên là giai đoạn quan trọng trong việc hoàn thiện năng lực trí tuệ, với khả năng suy nghĩ độc lập và tự học Tư duy chủ yếu được thực hiện qua từ ngữ và khái niệm, với sự phát triển mạnh mẽ của tư duy lý luận, giúp thanh niên phân tích, tổng hợp, so sánh, trừu tượng hóa và khái quát hóa Những thao tác trí tuệ này cho phép họ hiểu và tiếp cận các khái niệm phức tạp, từ đó hình thành thế giới quan riêng Tính phê phán trong tư duy cũng được củng cố, giúp thanh niên nhạy bén với cái mới và phát huy sáng kiến, sáng tạo Cuối tuổi thanh niên, năng lực trí tuệ tiếp tục phát triển, nâng cao khả năng tư duy độc lập, khái quát hóa và sáng tạo.
Tưởng tượng của thanh niên phong phú và thực tế hơn nhờ vào kinh nghiệm sống đa dạng và trình độ học vấn cao Sự sáng tạo trong tưởng tượng đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sáng tạo của giới trẻ Thanh niên cũng đầy ước mơ và lý tưởng, thể hiện khát vọng vươn tới tương lai.
Hoạt động nhận thức của thanh niên là một dạng hoạt động trí tuệ cao, đòi hỏi sự căng thẳng và lựa chọn rõ ràng Các thao tác trí tuệ của họ đã được phát triển ở mức độ cao, thể hiện sự phối hợp nhịp nhàng, tinh tế và linh hoạt Hầu hết thanh niên có khả năng lĩnh hội nhanh chóng và sắc bén các vấn đề trong học tập, khoa học và cuộc sống.
1.2.1.4 Sự phát triển động cơ học tập ở thanh niên Ở giai đoạn này phần lớn thanh niên đang tham gia học tập ở các trường cao đẳng, đại học hoặc trung học chuyên nghiệp, trường dạy nghề Hoạt động học tập của thanh niên giai đoạn này khác với các giai đoạn trước về cường độ, phương pháp, động cơ học tập…Hoạt động nhận thức của giai đoạn này là căng thẳng nhiều về trí tuệ, có sự phối hợp của nhiều thao tác tư duy Hoạt động nhận thức gắn chặt chẽ với học tập, nghiên cứu và hoạt động nghề nghiệp Hoạt động nhận thức diễn ra một cách có tổ chức để phát huy tối đa năng lực nhận thức của thanh niên Phương tiện hoạt động nhận thức được mở rộng và phong phú, do vậy phạm vi hoạt động nhận thức của thanh niên đa dạng Ở thanh niên hoạt động nhận thức đã có phương pháp. Động cơ học tập của thanh niên bị chi phối bởi nhiều nguyên nhân: Yếu tố tâm lý chủ quan (hứng thú, tâm thế, niềm tin, thế giới quan, lý tưởng…); Yếu tố khách quan (yêu cầu của gia đình, xã hội); Do chính bản thân hoạt động học tập (nội dung, phương pháp dạy học, phẩm chất và năng lực của thầy cô, điều kiện, thiết bị dạy học…)
Hoạt động học tập của thanh niên bị ảnh hưởng bởi nhiều động cơ khác nhau, bao gồm động cơ nhận thức liên quan đến quá trình nghiên cứu, động cơ tự khẳng định và tự ý thức, động cơ xã hội, cùng với những động cơ hướng tới tương lai và con đường phát triển cá nhân.
1.2.1.5 Đời sống xúc cảm – tình cảm
Tuổi thanh niên là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của các tình cảm cao cấp như tình cảm trí tuệ, đạo đức và thẩm mỹ Những tình cảm này thể hiện đa dạng trong hoạt động và cuộc sống của giới trẻ, với đặc điểm nổi bật là tính hệ thống và bền vững hơn so với các giai đoạn trước.
Phần lớn thanh niên thể hiện sự chăm chỉ và đam mê với chuyên ngành và nghề nghiệp của mình Nhờ vào tình cảm trí tuệ, họ tích lũy được lượng tri thức phong phú, vượt trội hơn so với những người không có tình cảm này Thanh niên thường yêu thích vẻ đẹp của hành vi, phong thái đạo đức, cũng như vẻ đẹp thẩm mỹ từ thiên nhiên và con người Tình bạn, cả cùng giới lẫn khác giới, được phát triển sâu sắc, góp phần làm phong phú tâm hồn và nhân cách của họ.
Tình yêu nam nữ ở tuổi thanh niên là một lĩnh vực đặc trưng, phát triển từ những giai đoạn trước với sắc thái mới Thanh niên bước vào tình yêu với vị thế xã hội và trình độ học vấn khác biệt, tạo nên những hình thái tình yêu chuẩn mực và phong phú Dù tình yêu ở giai đoạn này rất đẹp và lãng mạn, sinh viên vẫn phải đối mặt với nhiều mâu thuẫn nội tại Việc giải quyết những mâu thuẫn này không hề dễ dàng, dẫn đến không ít tình yêu kết thúc trong bế tắc và bi kịch.
1.2.1.6 Sự phát triển nhân cách Đặc điểm về tự đánh giá, tự ý thức, tự giáo dục ở thanh niên
Tự đánh giá ở thanh niên đang phát triển mạnh mẽ với nhiều biểu hiện phong phú Đây là một hoạt động nhận thức, trong đó đối tượng chính là bản thân Tự đánh giá không chỉ dừng lại ở việc xem xét bề ngoài mà còn đi sâu vào phẩm chất và giá trị nhân cách của mỗi cá nhân.
Tự đánh giá mang yếu tố phê phán, phân tích rõ rệt, vì vậy có ý nghĩa tự ý thức, tự giáo dục.
THỰC TRẠNG PHÁT HUY GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CHO THANH NIÊN TỈNH LONG AN
Những yếu tố ảnh hưởng đến việc phát huy giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên tỉnh Long An
2.1.1 Điều kiện tự nhiên tỉnh Long An
Long An là một tỉnh phía nam của Việt Nam, nằm trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, kết nối miền Đông và miền Tây Nam Bộ Tỉnh có 15 huyện, thị xã, thành phố với dân số 1.477.330 người (theo thống kê năm 2016) và diện tích 4.492 km² Long An giáp Campuchia ở phía Bắc và có 6 huyện biên giới, với đường biên dài gần 130 km và 5 cửa khẩu quan trọng Vùng đất này được chia thành hai khu vực rõ rệt: phía nam phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, còn phía bắc chủ yếu tập trung vào nông nghiệp Long An có hệ thống giao thông phát triển với nhiều quốc lộ và hai con sông lớn Nơi đây có dấu tích của nền văn hóa Óc Eo với hàng nghìn hiện vật, phản ánh lịch sử phong phú từ thời Phù Nam Từ đầu thế kỷ XVIII, Long An vẫn là vùng đất hoang vu, nhưng nhờ sự cần cù lao động, người dân đã khai phá và phát triển nông nghiệp, nâng cao năng suất lúa gạo, đáp ứng nhu cầu địa phương và xuất khẩu.
Từ năm 1986, chương trình "Tiến quân khai thác tiềm năng kinh tế Đồng Tháp Mười" đã giúp mở rộng hàng vạn hecta đất hoang hóa, nâng cao năng suất và chất lượng lúa, trong đó nổi bật là gạo Nàng thơm Chợ Đào được biết đến trên toàn quốc Long An đã trở thành một trong những tỉnh trọng điểm về sản xuất nông nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho cả nước Bên cạnh việc trồng lúa nước, Long An còn phát triển các ngành nghề khác như đóng ghe, rèn, chạm khắc gỗ, dệt chiếu, làm trống và làm bánh.
Người dân Long An không chỉ chú trọng đến sản xuất mà còn đặt nặng việc học hành, thể hiện truyền thống yêu nước và hiếu học của dân tộc Họ nhận thức rằng để thoát khỏi nghèo đói và lạc hậu, tri thức và trình độ học vấn là rất cần thiết Long An tự hào về nhiều danh nhân nổi tiếng như Nguyễn Khắc Tuấn, Nguyễn Văn Tiến, và Nguyễn Trung Trực Khu vực này còn nổi bật với nhiều di tích lịch sử như Óc Eo, Đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức, và các ngôi chùa như Tôn Thạnh và Phước Lâm Ngoài ra, Long An còn tổ chức nhiều lễ hội truyền thống như Kỳ Yên và Đờn ca tài tử Nam Bộ, khẳng định vị thế là cái nôi của nghệ thuật cải lương và đờn ca tài tử.
Người dân Long An luôn coi trọng hòa thuận, tình yêu thương và sự kính trọng lẫn nhau Dù cuộc sống thay đổi nhanh chóng, nhưng các giá trị truyền thống như lòng yêu nước, đoàn kết, tinh thần tương thân tương ái, hiếu học và lòng hiếu khách vẫn được gìn giữ và phát triển.
2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội tỉnh Long An
Long An trước đây chủ yếu là tỉnh nông nghiệp, nhưng trong những năm gần đây, nền kinh tế của tỉnh đã phát triển mạnh mẽ theo hướng công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp Theo báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội năm 2016, tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) đạt 57.246 tỉ đồng (theo giá so sánh 2010) với tốc độ tăng trưởng 9% Cụ thể, khu vực I tăng 0,6%, khu vực II tăng 14,2% và khu vực III tăng 7,9%.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, cây lúa là cây trồng chủ lực với tổng diện tích gieo cấy đạt 527.026 hecta, sản lượng lúa chất lượng cao đạt 950.000 tấn Đã triển khai 115 cánh đồng mẫu lớn trên diện tích gần 30.000 hecta Ngoài lúa, các cây trồng khác như chanh, thanh long và rau màu cũng tăng sản lượng hàng năm, cụ thể chanh đạt 7.197 hecta với 87.051 tấn, thanh long 7.442 hecta với 157.945 tấn, và rau màu 10.904 hecta với 182.779 tấn Bên cạnh đó, các nông sản khác như mè, mía, ngô, khoai mỡ, dưa hấu và đậu phộng cũng đạt năng suất cao.
Vào năm 2016, tổng đàn heo trong tỉnh đạt khoảng 264.000 con, bò 94.200 con và gia cầm 6,8 triệu con Diện tích rừng, chủ yếu là rừng tràm, lên tới 25.625 hecta Về thủy sản, diện tích nuôi tôm là 5.155,3 hecta, trong khi thủy sản nước ngọt chiếm 2.988 hecta Đến cuối năm 2016, tỉnh có 57 xã đạt chuẩn Nông thôn mới, cùng với 121 hợp tác xã và 1.899 tổ hợp tác hoạt động.
Tỉnh Long An hiện có 7.941 doanh nghiệp hoạt động với tổng vốn đăng ký 190.713 tỉ đồng, trong khi đó, đầu tư nước ngoài ghi nhận 787 dự án với tổng vốn 5.138 triệu USD Theo chỉ số năng lực cạnh tranh năm 2015, Long An đứng thứ 9 trong số 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương Tỉnh có 16/28 khu công nghiệp hoạt động, thu hút 1.196 dự án đầu tư, cùng với 32 cụm công nghiệp trên tổng diện tích 3.368 hecta, tạo ra 263 dự án và thu hút khoảng 16.000 lao động.
Tổng thu ngân sách toàn tỉnh năm 2016 đạt 8.633 tỉ đồng, xếp thứ hai khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, chỉ sau Cần Thơ Dự toán thu ngân sách năm 2017 là 11.550 tỉ đồng, dẫn đầu khu vực Đến năm 2018, tỉnh thực hiện cơ chế tự chủ có điều tiết từ Trung ương Tổng sản phẩm GDP năm 2016 đạt 86 nghìn tỉ đồng, với thu nhập bình quân đầu người đạt 56 triệu đồng.
2.1.3 Môi trường giáo dục tỉnh Long An
Tỉnh Long An đang tích cực thực hiện Chương trình hành động của ngành giáo dục theo nghị quyết số 29-NQ/TW nhằm đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo Đồng thời, tỉnh tiếp tục triển khai Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020, với tầm nhìn đến năm 2030 Những định hướng quan trọng bao gồm phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi, xây dựng trường Trung học phổ thông chất lượng cao giai đoạn 2016-2020, và nâng cao dạy và học ngoại ngữ trong các trường phổ thông Ngoài ra, tỉnh cũng thực hiện sáp nhập Trung tâm dạy nghề vào Trung tâm giáo dục thường xuyên và kỹ thuật tổng hợp, đổi tên thành Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên tại 14 huyện, thị, thành phố.
Mạng lưới trường lớp trong tỉnh đã được đầu tư và mở rộng theo hướng đạt chuẩn quốc gia, phục vụ nhu cầu phát triển sự nghiệp giáo dục Hiện tại, toàn tỉnh có 660 trường học, bao gồm 183 trường mầm non, 246 trường tiểu học, 122 trường THCS, 10 trường THCS&THPT, 17 trung tâm GDTX-KTTH cấp huyện, 1 trung tâm Ngoại ngữ-Tin học, 1 trường nuôi dạy trẻ khuyết tật, 3 trường trung cấp chuyên nghiệp, 1 trường Cao đẳng chuyên nghiệp, 2 trường Đại học tư thục và 30 cơ sở dạy nghề.
Năm 2016, số trường đạt chuẩn quốc gia theo tiêu chí mới là 197 trường, chiếm tỷ lệ 27,3% Tỷ lệ huy động học sinh đúng độ tuổi ở các cấp học đều đạt và vượt chỉ tiêu, cụ thể: trẻ 5 tuổi ra lớp mẫu giáo đạt 99,9%, trẻ 3-5 tuổi đi học mẫu giáo đạt 73,5%, tiểu học đạt 99,9%, trung học cơ sở đạt 93%, và trung học phổ thông đạt 72,5%.
Các Trung tâm học tập cộng đồng (HTCĐ) đang phát triển mạnh mẽ, hiện có mặt tại 192/192 xã, phường, thị trấn Những trung tâm này thường xuyên tổ chức các lớp chuyên đề về pháp luật, khuyến công, khuyến nông, khuyến ngư, thu hút khoảng 140.000 người tham gia mỗi năm Ngoài ra, các lớp dạy nghề ngắn hạn cũng được mở ra để đáp ứng nhu cầu học tập của học viên.
Ngành giáo dục đang nỗ lực nâng cao chất lượng đội ngũ giảng dạy thông qua việc tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi hàng năm và thực hiện đề án nâng cao chất lượng cán bộ quản lý trường phổ thông giai đoạn 2012-2015, với mục tiêu đến năm 2020 Đồng thời, ngành cũng tiến hành khảo sát xây dựng trường học tại các khu, cụm công nghiệp ở các huyện trọng điểm phát triển công nghiệp Đặc biệt, chất lượng phổ cập giáo dục được cải thiện rõ rệt, với 189/192 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập mầm non cho trẻ 05 tuổi, tương đương tỷ lệ 98,4% Tất cả các cấp huyện đều đạt chuẩn này, và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công nhận tỉnh Long An đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 05 tuổi theo Quyết định 4402/QĐ-BGDĐT ngày 10/10/2016.
Chất lượng giáo dục ở các cấp học đang ổn định và phát triển bền vững, với khoảng cách giữa vùng sâu, vùng xa và vùng thuận lợi ngày càng được thu hẹp Công tác thanh tra, kiểm tra trong giáo dục được thực hiện nghiêm túc, đồng thời các trường học tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy Đội ngũ giáo viên đang được chuẩn hóa nghiệp vụ, với tỷ lệ đạt chuẩn cao: Mầm non 99,4%, Tiểu học 99,5%, THCS 99,7%, và THPT 98,8%.
Bảng 1: Chỉ số hiệu quả giáo dục học sinh ở trường THPT
Các chỉ số Năm học
Tỷ lệ còn lại từ lớp 10 đến
Số năm bình quân/1 HS tốt nghiệp 3,98 3,78 4,11 4,06 3,69
Hệ số hiệu quả trong 75,4% 79,3% 79,1% 80,8% 81,4%
*Nguồn: Sở Giáo dục và Đào tạo Long An.
Bảng 2: Kết quả công tác tuyên truyền, giáo dục đoàn viên, thanh niên
Tìm hiểu Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; Học tập 6 bài học LLCT
Tổ chức tuyên truyên, phổ biến Hiến pháp và pháp luật
"Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Việt Nam"
Số lượng báo cáo viên các cấp của Đoàn
Tổng số đợt tổ chức (cấp tỉnh, cấp huyện, cấp cơ sở)
Tổng số cuộc thi, hoạt động do Đoàn cấp tỉnh tổ chức
Câu lạc bộ những người thắp sáng ước mơ
Lần Lượt Đợt Lượt Lần Lượt Câu lạc bộ Người Ngườ i
2.1.4 Khái quát về tình hình thanh niên trên địa bàn tỉnh Long An
Phát huy giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên tỉnh Long An thời gian qua
2.2.1 Những ưu điểm trong phát huy giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên tỉnh Long An
2.2.1.1 Nhận thức tầm quan trọng của giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên tỉnh Long An
Giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc là một nội dung cốt lõi trong giáo dục Trung học, Cao đẳng và Đại học, cũng như trong toàn bộ nền giáo dục quốc dân Công tác giáo dục phải luôn bám sát tư tưởng Hồ Chí Minh, nhấn mạnh các giá trị như Độc lập, Tự do, Chủ nghĩa xã hội và phương châm Dân tộc trên hết.
Tổ quốc là giá trị tối thượng, tất cả vì con người, tạo nên sự đoàn kết vững mạnh Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng: “Bất kỳ ai thật lòng ủng hộ hòa bình, thống nhất, độc lập và dân chủ, dù trước đây có chống đối chúng ta, hiện tại chúng ta vẫn sẵn sàng đoàn kết với họ.”
Đảng và Nhà nước ta nhận thức rõ vai trò quan trọng của giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên - thế hệ tương lai của đất nước Việc này đã tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên khẳng định vị trí và vai trò của mình trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Tuy nhiên, Hội nghị lần thứ V Ban chấp hành Trung ương khóa VIII đã chỉ ra những yếu kém trong công tác giáo dục truyền thống dân tộc, bao gồm tình trạng sùng bái nước ngoài, coi thường giá trị văn hóa dân tộc và lối sống thực dụng, vị kỉ cá nhân Những vấn đề này đang làm tổn hại đến thuần phong mỹ tục, gây lo lắng về sự suy thoái đạo lý trong quan hệ thầy trò, bạn bè, và môi trường giáo dục Cần chú trọng hơn đến giáo dục đạo đức, thẩm mỹ, và các môn học chính trị, khoa học xã hội và nhân văn để khắc phục tình trạng này.
Tỉnh Long An đang nỗ lực thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm trở thành tỉnh có nền công nghiệp phát triển vào năm 2020, trong đó thanh niên đóng vai trò quan trọng như lực lượng lao động chủ yếu Để đạt được mục tiêu này, giáo dục cần đào tạo một thế hệ trẻ mạnh mẽ về ý chí và hành động, biết phát huy sức mạnh dân tộc và có bản lĩnh vượt qua thách thức Tuy nhiên, với cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học hiện tại, việc hoàn thành nhiệm vụ này vẫn gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, các thế lực thù địch trong và ngoài tỉnh đang nỗ lực xuyên tạc, chống phá và kích động nhằm gây mất an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội Điều này dẫn đến sự mất đoàn kết dân tộc Trong bối cảnh đó, một bộ phận thanh niên lại tỏ ra thờ ơ, bàng quan đối với các vấn đề chính trị và xã hội, không chú trọng đến truyền thống đoàn kết dân tộc.
Tỉnh Long An đóng vai trò chiến lược quan trọng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc, được coi là "yết hầu" bảo vệ phía Đông Nam Sài Gòn Hiện nay, Long An là cửa ngõ kết nối Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh miền Tây Nam Bộ.
Minh và các tỉnh miền Tây là vùng đất màu mỡ, có vai trò chiến lược quan trọng trong phát triển công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, đồng thời luôn là mục tiêu xâm chiếm của nhiều quốc gia Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Long An đã phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc để chiến thắng kẻ thù trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, góp phần vào cuộc tổng tiến công mùa xuân năm 1975 Long An được Nhà nước tôn vinh với 8 chữ vàng: “Trung dũng, kiên cường, toàn dân đánh giặc” Hiện nay, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục âm mưu xâm lược, dựa vào vấn đề dân tộc và tôn giáo Với tinh thần đoàn kết, chúng ta cần hợp sức để đấu tranh cho độc lập và xây dựng đất nước, chào đón những ai có tài, đức, và lòng phục vụ Tổ quốc.
Tỉnh Long An có sự đa dạng văn hóa với 28 dân tộc anh em, trong đó Kinh, Khơ Me và Hoa là những dân tộc đông đảo nhất Sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc gặp khó khăn do hạn chế về ngôn ngữ và tình hình chính trị, đặc biệt là việc trục xuất người Việt kiều từ Campuchia đã khiến họ phải quay về Việt Nam, sống tập trung ở các huyện biên giới Những năm gần đây, các thế lực thù địch đã lợi dụng vấn đề dân tộc và nhân quyền để gây chia rẽ, đặc biệt là xung quanh các tranh chấp biên giới và các vấn đề xã hội như ô nhiễm môi trường và chính sách lao động Họ cũng đã phát tán tin đồn và kích động mê tín dị đoan nhằm làm rối loạn tình hình an ninh xã hội Đặc biệt, việc thiếu hụt kiến thức về truyền thống đoàn kết dân tộc trong thanh niên đã tạo điều kiện cho các thế lực này lợi dụng Để nâng cao nhận thức cho thanh niên, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị xã hội trong việc giáo dục về truyền thống đoàn kết dân tộc và tăng cường bảo vệ an ninh biên giới.
Bảng 5: Tổng hợp kết quả khảo sát thực trạng nhận thức của thanh niên về các vấn đề của xã hội hiện nay
STT Các vấn đề thanh niên quan tâm nhất Tỷ lệ
2 Giải trí (thể thao, du lịch) 90.11%
4 Tình yêu, hôn nhân, gia đình 90.65%
6 Điều kiện sống và làm việc 60.33%
7 Vấn đề chơi game online 66.54%
8 Tăng giá các mặt hàng thiết yếu 49.16%
9 Tình hình vi phạm pháp luật, tham nhũng 27.12%
11 Tình hình ắc tách giao thông và vi phạm Luật giao thông 16.91%
12 Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh 05.42%
13 Tăng học phí ở các cấp học, bậc học 21.32%
14 Tình hình kinh tế, chính trị trong nước 50.09%
15 Các sự kiện văn hóa, thể thao trong nước và quốc tế 31.55%
16 Vệ sinh, an toàn thực phẩm 12.49%
17 Những vấn đề mới về khoa học công nghệ 2.48%
18 Tình hình kinh tế, chính trị ngoài nước 24.64%
19 Các sự kiện khoa học nổi bật trong nước và quốc tế 25.29%
20 Chủ trương tăng phí khám, chữa bệnh 3.26%
21 Vấn đề lịch sử, truyền thống, đoàn kết dân tộc 31.19%
Bảng 6: Mức độ nhận thức của thanh niên về các vấn đề xã hội hiện nay
TT Nội dung trả lời Số lượng (120) Tỷ lệ (%)
* Nguồn: Tư liệu do tác giả điều tra, tháng 2/2017
Hiện nay, phần lớn thanh niên rất quan tâm đến các vấn đề xã hội, trong đó nghề nghiệp và việc làm là mối quan tâm hàng đầu với tỷ lệ lên tới 97,42% Ngoài ra, giới trẻ cũng thể hiện sự chú ý đối với nghiên cứu lịch sử, truyền thống và đoàn kết dân tộc, với tỷ lệ đạt 31,19%.
2.2.1.2 Các phương pháp, cách làm hiệu quả trong giáo dục giá trị truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên tỉnh Long An thời gian qua
Trong những năm qua, tỉnh Long An đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế, chính trị và văn hóa xã hội dưới sự lãnh đạo của đảng bộ tỉnh Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã cải thiện đời sống người dân và hoàn thiện các thiết chế văn hóa, giáo dục tại cơ sở Điều này đã tạo ra ảnh hưởng tích cực đến công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh thiếu niên Các cấp, ngành đã tập trung đẩy mạnh công tác này với nhiều nội dung và hình thức giáo dục phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia.
Tất cả chúng ta đều mang trong mình tinh thần ái quốc, và để cảm hóa những đồng bào lạc lối, chúng ta cần xây dựng tình thân ái Điều này sẽ dẫn đến sự đoàn kết vững mạnh, từ đó mở ra tương lai tươi sáng Đối với thanh niên, đặc biệt là học sinh và sinh viên, việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc được thực hiện thông qua các môn học như Văn học, Lịch sử và Giáo dục công dân Qua đó, họ sẽ hiểu sâu sắc về giá trị của sự đoàn kết dân tộc.
Trong những năm qua, các trường trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh đã chú trọng đến việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho học sinh, sinh viên thông qua việc trang bị tài liệu và giáo trình phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi Nhờ đó, việc tiếp thu truyền thống này diễn ra tự nhiên và hiệu quả Bên cạnh đó, nhiều trường đã hợp tác với gia đình và các tổ chức xã hội để triển khai các mô hình giáo dục mới, như mời báo cáo viên, tổ chức buổi nói chuyện truyền thống và hội thảo, nhằm nâng cao nhận thức và hành động của thanh niên Những hoạt động này không chỉ tác động về trí tuệ mà còn chạm đến tình cảm, góp phần tạo ra sự chuyển biến tích cực trong công tác giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc Do đó, cần có sự kết hợp đồng bộ giữa giáo dục trong nhà trường và các hoạt động xã hội khác.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp lý luận và thực tiễn trong giáo dục Ông cho rằng lý luận mà thiếu thực tiễn sẽ trở nên vô nghĩa, trong khi thực tiễn không có lý luận sẽ dẫn đến sự mù quáng Do đó, việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thanh niên không chỉ cần dựa vào lý thuyết trong sách vở mà còn phải gắn liền với các hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao nhất.
Trong những năm gần đây, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Long An đã chú trọng đến việc phát động nhiều phong trào và chương trình hành động, nhờ sự chỉ đạo mạnh mẽ từ tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Các hoạt động này đã thu hút sự tham gia đông đảo của thanh niên trên địa bàn, thể hiện tinh thần đoàn kết và năng động của giới trẻ.
Tuổi trẻ Việt Nam tích cực tham gia các hoạt động như “Tuổi trẻ giữ nước”, “Tuổi trẻ vì biển - đảo quê hương” và “Góp đá xây Trường Sa”, thể hiện tinh thần đoàn kết và trách nhiệm với quê hương Các phong trào như chăm sóc mẹ Việt Nam anh hùng và Chiến dịch “Mùa hè xanh” không chỉ giáo dục truyền thống dân tộc mà còn khơi dậy lòng yêu nước trong thanh niên Đoàn thanh niên cũng tổ chức nhiều chương trình tình nguyện, giúp đỡ đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, dạy chữ cho trẻ em biên giới, nhận được sự ủng hộ từ chính quyền và cộng đồng, tạo ra những kết quả tích cực đáng ghi nhận.