Tổng quan về công ty chứng khoán
1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của công ty chứng khoán Ở mỗi nước đều đưa ra khái niệm về công ty chứng khoán khác nhau dựa trên nghiệp vụ kinh doanh mà các công ty chứng khoán đó thực hiện.
Tại Pháp, theo Bộ luật Tài chính tiền tệ, công ty chứng khoán (CTCK) được định nghĩa là các công ty dịch vụ đầu tư, không có tư cách tổ chức tín dụng CTCK thực hiện các nhiệm vụ chính như môi giới chứng khoán và tự doanh chứng khoán, đồng thời cung cấp nhiều dịch vụ khác như quản lý danh mục đầu tư, bảo lãnh phát hành, quản lý các công ty đầu tư, đại lý thị trường liên ngân hàng, và các dịch vụ tài chính bổ sung.
Tại Mỹ, thị trường chứng khoán không có khái niệm về công ty chứng khoán (CTCK) như ở nhiều quốc gia khác Thay vào đó, chỉ có hai loại hình doanh nghiệp chính là công ty môi giới và ngân hàng đầu tư, hoạt động tương tự như các CTCK ở các quốc gia khác trên thị trường chứng khoán.
Tại Trung Quốc, công ty chứng khoán (CTCK) là doanh nghiệp TNHH hoặc CTCP có tư cách pháp nhân độc quyền, chuyên về kinh doanh chứng khoán Ở Việt Nam, CTCK là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán, thực hiện một hoặc nhiều nghiệp vụ như môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán.
Công ty chứng khoán (CTCK) là một doanh nghiệp hoạt động trên thị trường chứng khoán, chuyên cung cấp dịch vụ cho khách hàng và thực hiện các giao dịch cho chính mình Các hoạt động chính của CTCK bao gồm môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán và quản lý tài khoản của khách hàng, cùng với nhiều dịch vụ tài chính khác.
Công ty chứng khoán là trung gian mua bán trên thị trường tài chính
CTCK đóng vai trò là cầu nối giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán, giúp các doanh nghiệp huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán Với các dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, CTCK hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát hành và lựa chọn hình thức phát hành phù hợp, nhằm tối ưu hóa khả năng huy động vốn trong bối cảnh thị trường hiện tại.
CTCK đóng vai trò là trung gian giao dịch giữa các nhà đầu tư, giúp kết nối người mua và người bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán Hoạt động môi giới của CTCK là rất quan trọng, vì các nhà đầu tư không thể tự thực hiện giao dịch mà phải thông qua CTCK Điều này giúp họ tìm kiếm đối tác giao dịch một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Công ty chứng khoán là tổ chức kinh doanh có điều kiện Để được cấp phép thành lập CTCK, các tổ chức phải đáp ứng các điều kiện sau:
+ Môi giới chứng khoán: 25 tỷ đồng
+ Tự doanh chứng khoán: 100 tỷ đồng
+ Bảo lãnh phát hành chứng khoán: 165 tỷ đồng
+ Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10 tỷ đồng
Khi một công ty chứng khoán (CTCK) muốn xin cấp giấy phép cho nhiều nghiệp vụ kinh doanh, vốn pháp định cần phải được tính toán là tổng số vốn pháp định tương ứng với từng nghiệp vụ mà CTCK đó xin cấp phép.
- Điều kiện về nhân sự
Nhân viên và quản lý của công ty chứng khoán (CTCK) cần đáp ứng yêu cầu về kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm, cùng với độ tin cậy và tính trung thực Hầu hết các quốc gia yêu cầu nhân viên CTCK sở hữu giấy phép hành nghề, trong khi các vị trí quản lý cũng cần có giấy phép đại diện.
- Điều kiện về cơ sở vật chất
Để hoạt động kinh doanh chứng khoán, cần có trụ sở và trang thiết bị phù hợp Tuy nhiên, đối với các nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán, không yêu cầu phải có trang bị, thiết bị cụ thể.
+ Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và các nhân viên thực hiện nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán phải có chứng chỉ hành nghề chứng khoán
Cổ đông sáng lập hoặc thành viên sáng lập phải là cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không bị cấm hành nghề kinh doanh hoặc đang chấp hành án tù Đối với pháp nhân, cần hoạt động hợp pháp và có đủ năng lực tài chính để góp vốn Tất cả cổ đông sáng lập hoặc thành viên sáng lập phải sử dụng nguồn vốn của chính mình để góp vốn thành lập công ty chứng khoán.
1.1.2 Vai trò của công ty chứng khoán
Công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng trên thị trường chứng khoán, vừa là nhà đầu tư trực tiếp, vừa là cầu nối giữa nhà phát hành và các nhà đầu tư khác Họ cung cấp dịch vụ thiết yếu để hỗ trợ hoạt động của thị trường và góp phần duy trì, thúc đẩy sự phát triển của nó Vai trò của công ty chứng khoán cũng khác nhau tùy thuộc vào từng chủ thể tham gia trên thị trường.
Đối với các tổ chức phát hành
Mục tiêu chính của các tổ chức phát hành khi tham gia thị trường chứng khoán là huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán Công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng như cầu nối, dẫn vốn từ các bộ phận có dư thừa đến những bộ phận đang cần huy động vốn trong nền kinh tế Họ thực hiện vai trò này chủ yếu thông qua hoạt động bảo lãnh phát hành và môi giới chứng khoán.
Đối với nhà đầu tư
Các công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc giảm chi phí và thời gian giao dịch thông qua các hoạt động môi giới và tư vấn đầu tư, từ đó nâng cao hiệu quả đầu tư Khác với thị trường hàng hóa thông thường, nơi mua bán trung gian làm tăng chi phí cho người tiêu dùng, thị trường chứng khoán thường xuyên biến động và có mức độ rủi ro cao, khiến nhà đầu tư phải tốn kém thời gian và công sức để tìm hiểu thông tin Tuy nhiên, nhờ vào chuyên môn cao và uy tín của các công ty chứng khoán, nhà đầu tư có thể thực hiện các khoản đầu tư một cách hiệu quả hơn.
Đối với thị trường chứng khoán CTCK có 2 vai trò chính:
Các công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập giá cả và điều tiết thị trường Giá chứng khoán được xác định bởi thị trường, nhưng người mua và người bán phải thông qua các công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch Những công ty này không chỉ tham gia vào quá trình đấu giá để xác định giá khởi điểm trên thị trường sơ cấp, mà còn góp phần điều chỉnh giá cả để bảo vệ lợi ích của khách hàng và chính họ Bằng cách giữ một tỷ lệ nhất định các giao dịch, các công ty chứng khoán thực hiện vai trò bình ổn thị trường, góp phần duy trì sự ổn định và phát triển của thị trường tài chính.
Phát triển hoạt động môi giới tại công ty chứng khoán
1.2.1 Hoạt động môi giới tại công ty chứng khoán
1.2.1.1 Khái niệm môi giới chứng khoán
Thị trường chứng khoán (TTCK) là một thể chế quan trọng trong nền kinh tế thị trường, với nguyên tắc trung gian là đặc trưng cơ bản Nguyên tắc này yêu cầu các giao dịch mua bán hàng hóa phải thông qua các tổ chức và cá nhân trung gian, cụ thể là công ty chứng khoán (CTCK) và những người hành nghề môi giới chứng khoán Do đó, nghề môi giới chứng khoán đã được pháp luật công nhận và bảo vệ, được quy định rõ ràng trong luật chứng khoán.
Môi giới chứng khoán là hoạt động giữa công ty chứng khoán và nhân viên môi giới, tương tác chặt chẽ với khách hàng - nhà đầu tư, nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán Được xem như một giao dịch kinh doanh, công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng thực hiện giao dịch tại sàn giao dịch chứng khoán hoặc trên thị trường OTC, trong đó khách hàng chịu trách nhiệm về kết quả của quyết định giao dịch.
1.2.1.2 Đặc điểm hoạt động môi giới của công ty chứng khoán
Môi giới là hoạt động cốt lõi của công ty chứng khoán, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khách hàng và xây dựng hình ảnh cho công ty Nghiệp vụ môi giới sở hữu những đặc điểm cơ bản cần được chú ý.
Hoạt động môi giới chứng khoán có thể dẫn đến xung đột lợi ích giữa công ty chứng khoán (CTCK), người môi giới và khách hàng CTCK đóng vai trò quan trọng trong việc làm trung gian giữa nhà đầu tư mua và bán chứng khoán Tuy nhiên, khi CTCK tham gia vào hoạt động kinh doanh với mục tiêu lợi nhuận, mâu thuẫn giữa công ty và nhà đầu tư có thể xảy ra Do đó, CTCK cần tuân thủ các quy định để đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên liên quan.
Để đảm bảo tính minh bạch và tránh xung đột lợi ích, các công ty chứng khoán (CTCK) cần tách biệt rõ ràng giữa hoạt động tự doanh và môi giới Việc này không chỉ liên quan đến nhân sự và quy trình nghiệp vụ mà còn quan trọng hơn là phải phân chia nguồn vốn của khách hàng và công ty một cách rõ ràng.
Đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu là ưu tiên hàng đầu của CTCK, bao gồm việc cung cấp thông tin chính xác, trung thực và kịp thời Công ty cam kết đảm bảo rằng lệnh giao dịch của khách hàng luôn được ưu tiên trước lệnh giao dịch của chính mình.
Người môi giới cần phải ưu tiên đạo đức nghề nghiệp, vì lòng tin giữa họ và nhà đầu tư là yếu tố quyết định cho những lời tư vấn hiệu quả Tuy nhiên, nhân viên môi giới tại các công ty chứng khoán thường phải đối mặt với áp lực về doanh số giao dịch, dẫn đến mâu thuẫn lợi ích Do đó, việc tuân thủ các quy tắc đạo đức nghề nghiệp là yêu cầu thiết yếu đối với nhân viên môi giới.
Khi hành nghề môi giới, cần cẩn trọng trong việc hiểu rõ thông tin cá nhân cơ bản của khách hàng, bao gồm tình hình tài chính và mục tiêu đầu tư Dựa trên những thông tin này, nhân viên môi giới có thể tư vấn một cách phù hợp và hiệu quả cho từng khách hàng.
Trong hoạt động môi giới, trung thực và công bằng là yếu tố hàng đầu, với ưu tiên lợi ích của khách hàng và tôn trọng tài sản của họ Cần cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác, tránh gợi ý khách hàng mua bán vì lợi ích cá nhân Không nên xúi giục khách hàng thực hiện giao dịch chứng khoán để kiếm hoa hồng, mà thay vào đó, cần đưa ra những lời khuyên hợp lý nhằm giảm thiểu thiệt hại cho khách hàng Đồng thời, không thúc giục khách hàng giao dịch quá nhiều một loại chứng khoán và không hứa hẹn đảm bảo lợi ích cho khách hàng.
Hoạt động chuyên nghiệp là yếu tố then chốt trong ngành môi giới chứng khoán, nơi nhân viên cần tuân thủ yêu cầu của khách hàng cũng như các quy định nghiệp vụ và chính sách công ty Để cung cấp sản phẩm tốt nhất, nhân viên môi giới phải liên tục nâng cao tay nghề và kiến thức chuyên môn về chứng khoán và thị trường.
Bảo mật thông tin khách hàng là yếu tố quan trọng hàng đầu; cần phải lưu trữ hồ sơ và tài liệu một cách an toàn, đồng thời tuyệt đối không thảo luận về thông tin khách hàng với những người không liên quan Ngoài ra, không được sử dụng thông tin của khách hàng dưới bất kỳ hình thức nào nhằm mục đích ảnh hưởng đến các giao dịch vì lợi ích của nhân viên môi giới, công ty hay khách hàng khác.
Để đáp ứng nhanh chóng và chính xác các yêu cầu của khách hàng, công ty cần một đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp, bao gồm cả nhân lực và trang thiết bị hiện đại Người môi giới phải trải qua các kỳ thi đánh giá năng lực để đảm bảo chất lượng dịch vụ.
Ủy ban Chứng khoán cấp giấy phép hành nghề cho các công ty chứng khoán, đảm bảo rằng họ đáp ứng đầy đủ các điều kiện vật chất cần thiết Điều này bao gồm việc sở hữu địa điểm làm việc phù hợp và hệ thống máy móc, thiết bị kết nối mạng với Sở Giao dịch.
Tham gia thị trường chứng khoán (TTCK) mang lại độ rủi ro thấp cho nhà đầu tư (NĐT) vì họ tự chịu trách nhiệm về kết quả đầu tư của mình Hoạt động môi giới của công ty chứng khoán (CTCK) chỉ đóng vai trò kết nối giữa các NĐT, hỗ trợ họ thực hiện quyết định giao dịch mà không chịu trách nhiệm về kết quả đầu tư.
Đại lý công ty chứng khoán có thu nhập ổn định từ tỷ lệ hoa hồng tính trên tổng giá trị giao dịch, sau khi trừ chi phí giao dịch Khoản hoa hồng này thường chiếm tỷ lệ cao trong tổng thu nhập của công ty và ít biến động, đặc biệt ở các thị trường chứng khoán phát triển, nơi tỷ lệ hoa hồng được ấn định bởi công ty chứng khoán, tăng cường tính cạnh tranh giữa các công ty.
1.2.1.3 Vai trò của hoạt động môi giới Đối với nhà đầu tư:
Cung cấp thông tin tư vấn và giảm thiểu phí giao dịch cho khách hàng
Khái quát về Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
- Tên giao dịch: CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN VNDIRECT
- Giấy chứng nhận DKDN: số 0103014521 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp ngày 07/11/2006 và các giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh điều chỉnh
Giấy phép kinh doanh chứng khoán đã được cấp số 22/UBCK-GPHĐKD vào ngày 16/11/2006, cùng với các Giấy phép điều chỉnh sau đây: số 307/UBCK-GP ngày 03/03/2010, số 344/UBCK-GP ngày 20/08/2010, số 118/GPĐC-UBCK ngày 25/12/2012, số 11/GPĐC-UBCK ngày 06/02/2015, số 14/GPĐC-UBCK ngày 01/06/2016, và số 38/GPĐC-UBCK ngày 01/06/2018.
- Vốn điều lệ: 2.204.301.690.000 đồng (Hai nghìn hai trăm lẻ bốn tỷ, ba trăm lẻ một triệu, sáu trăm chín mươi nghìn đồng)
- Trụ sở chính: Số 1 Nguyễn Thượng Hiền, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Tp Hà Nội, Việt Nam
- Website: www.vndirect.com.vn
Hiện công ty có trụ sở chính tại: Số 1 Nguyễn Thượng Hiền, Quận Hai
VNDS đã mở rộng mạng lưới với 6 chi nhánh và 2 phòng giao dịch mới tại các thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Vinh - Nghệ An, Cần Thơ, Bình Dương và Quảng Ninh.
Lịch sử hình thành và quá trình tăng vốn:
- Năm 2006: VNDIRECT được thành lập với vốn điều lệ ban đầu là 50 tỷ đồng, trụ sở đặt tại Số 100 Lò Đúc, Hà Nội
Năm 2007, công ty đã tăng vốn điều lệ lên 300 tỷ đồng và ra mắt Dịch vụ Giao dịch trực tuyến VNDIRECT ONLINE qua website www.vndirect.com.vn Đồng thời, công ty cũng thành lập chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh để mở rộng hoạt động kinh doanh.
- Năm 2008: hệ thống cơ sở dữ liệu của công ty được đưa vào hoạt động.
- Năm 2010: Công ty tăng vốn điều lệ hai lần từ 300 lên 450 và lên
1.000 tỷ đồng vào cuối năm.
- Năm 2011: Lần đầu tiên VNDIRECT dẫn đầu thị phần môi giới chứng khoán tại sàn giao dịch HNX
Năm 2014, VNDIRECT đã nâng vốn điều lệ lên gần 1.550 tỷ đồng, với tổng vốn chủ sở hữu đạt khoảng 1.900 tỷ đồng, khẳng định vị thế là một trong ba công ty chứng khoán lớn nhất trên sàn.
- Năm 2015: VNDIRECT lọt TOP 10 công ty chứng khoán có thị phần giao dịch trái phiếu lớn nhất trên cả 2 sàn và được vinh danh là 1 trong
3 công ty chứng khoán thành viên có dịch vụ môi giới tốt nhất giai đoạn 2005 – 2015.
Năm 2016, VNDIRECT đứng đầu thị trường với số lượng tài khoản cá nhân vượt trội và tổng tài sản ròng của khách hàng đạt gần 26 nghìn tỷ đồng Công ty cũng vinh dự lọt vào TOP 15 công ty thành viên tiêu biểu giai đoạn 2015 – 2016 và TOP 30 doanh nghiệp minh bạch nhất trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.
Năm 2017, VNDIRECT được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán phái sinh và cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Đồng thời, VNDIRECT cũng đã thực hiện chuyển sàn giao dịch cổ phiếu VND từ Sở giao dịch Chứng khoán.
Hà Nội sang niêm yết tại Sở giao dịch Chứng khoán HOSE
- Năm 2018: Thay đổi tăng vốn lên 2.204,3 tỷ đồng, trở thành Công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn thứ 3 trên thị trường
Năm 2019, VNDIRECT đã khẳng định vị thế dẫn đầu trên thị trường với giá trị và khối lượng giao dịch sản phẩm chứng quyền Công ty cũng đạt thị phần môi giới cao nhất trên sàn UPCOM với tỷ lệ 9.66%.
Vào năm 2020, VNDIRECT đã xác định định hướng phát triển mới với chiến lược “DGO – Con đường Tích sản tài chính – An tâm đầu tư” cùng với việc xây dựng hệ sinh thái sản phẩm dựa trên mô hình tháp tài sản.
Sau 15 năm đi vào hoạt động , VNDIRECT cùng với nỗ lực của mình đã đạt được rất nhiều các thành tích nổi bật vàđược ghi nhận:
VNDIRECT là một trong 4 công ty chứng khoán lọt vào danh sách
500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam do báo Vietnamnet và Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) bình chọn (2008)
Thương hiệu chứng khoán uy tín được tổ chức bởi Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam (VASB), Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Trung tâm Thông tin Tín dụng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (CIC) và các tổ chức uy tín khác từ năm 2009.
Chương trình Tin và Dùng 2009, do Thời báo Kinh tế Việt Nam tổ chức, đã công bố danh sách 200 thương hiệu hàng đầu, trong đó các công ty chứng khoán được đánh giá cao nhất Đặc biệt, một trong những công ty này đã xếp thứ hai trong lĩnh vực Tài chính, khẳng định vị thế và uy tín của mình trên thị trường.
Giải thưởng "Thương hiệu chứng khoán uy tín" (2010).
Giải thưởng Doanh nghiệp có giao dịch trực tuyến tin cậy nhất do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tổ chức (2011)
Cổ phiếu VNDIRECT (VND) đã được chọn làm đại diện tiêu biểu cho ngành dịch vụ tài chính trong rổ chỉ số HNX30 từ năm 2012 Tính đến Quý III/2013, VNDIRECT đang nắm giữ thị phần đứng thứ 3 trên sàn HNX và thứ 5 trên sàn HOSE.
Cổng giao dịch Tài chính – Chứng khoán đầu tiên đoạt giải thưởng Sao Khuê, cho hạng mục Giải pháp Thương mại điện tử (2013)
Danh hiệu "Công ty Chứng khoán Tiêu biểu 2013" của sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội
2.1.2 Cơ cấu tổ chức của công ty và tình hình nhân sự của công ty
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức công ty
(Nguồn: Công ty cổ phần chứng khoán VNDirect)
Khối kinh doanh môi giới tại VNDIRECT là bộ phận chủ chốt, hoạt động theo nguyên tắc trung tâm lợi nhuận Với mục tiêu trở thành công ty chứng khoán bán lẻ hàng đầu, VNDIRECT đã đầu tư vào hệ thống công nghệ hiện đại để mở rộng mạng lưới khách hàng thông qua dịch vụ trực tuyến và call center Hiện nay, khối môi giới được chia thành 5 bộ phận chính.
Phòng dịch vụ Direct cung cấp tài khoản giao dịch cơ bản, phục vụ nhu cầu của các nhà đầu tư độc lập và có kinh nghiệm, những người chỉ sử dụng dịch vụ giao dịch từ công ty chứng khoán.
- Phòng dịch vụ Quản lý tài khoản riêng (Prime account) phục vụ nhóm nhà đầu tư có nhu cầu sử dụng chuyên viên giao dịch riêng.
Phòng dịch vụ đặc biệt là bộ phận chuyên biệt nhằm phục vụ nhóm nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch lớn và sử dụng các dịch vụ tài chính phức tạp.
Phòng dịch vụ khách hàng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các phòng kinh doanh giao dịch trực tiếp và quản lý tài khoản riêng Nhiệm vụ của phòng bao gồm chăm sóc quan hệ khách hàng, cập nhật thông tin về dịch vụ mới, kiểm soát chất lượng dịch vụ và hỗ trợ phát triển khách hàng mới cho công ty.
Thực trạng phát triên hoạt động môi giới tại Công ty Cổ phần chứng khoán VNDirect
2.2.1 Thực trạng hoạt động MG tại Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect
Hoạt động môi giới chứng khoán là một trong những chức năng quan trọng và đã được hình thành từ những ngày đầu tại VNDS Ngay từ khi ra mắt, VNDS đã xác định hoạt động này là trọng tâm trong chiến lược phát triển của mình.
* Quy trình hoạt động môi giới tại VNDS
Để bắt đầu giao dịch chứng khoán tại VNDS, khách hàng cần mở tài khoản giao dịch chứng khoán, bao gồm tài khoản thông thường và tài khoản ký quỹ Tài khoản thông thường phục vụ cho các giao dịch thông thường, trong khi tài khoản ký quỹ được sử dụng cho các giao dịch ký quỹ, liên quan đến việc cầm cố và phong tỏa chứng khoán Việc phân loại này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý khác nhau, đặc biệt là tài khoản ký quỹ cần được theo dõi và quản lý chặt chẽ do liên quan đến việc cho khách hàng vay tiền để giao dịch.
Khách hàng có thể lựa chọn một trong những phương thức sau:
Để mở tài khoản tại Sàn giao dịch, khách hàng cần đến quầy Tài khoản và mang theo CMND bản gốc còn hạn sử dụng Tại đây, khách hàng sẽ ký hợp đồng để hoàn tất quá trình mở tài khoản.
Để mở tài khoản trực tuyến tại VNDS, khách hàng cần truy cập vào website https://www.vndirect.com.vn/ và thực hiện các bước đăng ký thông tin Sau khi đặt lệnh mở tài khoản và cung cấp thông tin, VNDS sẽ gửi email xác nhận tiếp nhận thông tin Khách hàng cần in Hợp đồng mở tài khoản, ký tên và gửi kèm bản sao CMND (bản gốc, còn hạn sử dụng) qua đường thư tới VNDS để hoàn tất hồ sơ Lưu ý, khách hàng chỉ cần ký hợp đồng lần đầu, các thay đổi thông tin sau đó có thể thực hiện trực tuyến hoặc qua Phòng Dịch vụ khách hàng.
+ Mở tài khoản thông qua Đại lý của VNDS
- Bước 2: Nhận lệnh của khách hàng
Hiện nay, VNDS cho phép khách hàng đặt lệnh thông qua 3 hình thức:
Tại sàn giao dịch, qua điện thoại và qua Internet
• Bước 1: Lấy Phiếu lệnh tại Sàn giao dịch
• Bước 2: Điền đầy đủ thông tin và ký vào Phiếu lệnh
• Bước 3: Chuyển Phiếu lệnh cho cán bộ môi giới
• Bước 4: Nhận lại liên 2 của Phiếu lệnh từ cán bộ môi giới
• Bước 1: Gọi điện thoại trực tiếp đến số máy 1900545409 hoặc số điện thoại 04
• Bước 2: Cung cấp những thông tin theo thứ tự sau cho cán bộ môi giới:
3 Loại lệnh (mua, bán, hủy, sửa)
5 Số lượng chứng khoán giao dịch
7 Mật khẩu được tạo ra bởi Thiết bị xác thực người dùng - Token card
Qua Internet – truy cập bảng giá Lightning
• Bước 1: Truy cập vào địa chỉ https://banggia.vndirect.com.vn
• Bước 2: Nhập Tên truy cập và Mật khẩu truy cập.
Để thực hiện giao dịch, khách hàng cần điền đầy đủ thông tin lệnh đặt cùng với mật khẩu giao dịch hoặc mật khẩu được tạo ra bởi thiết bị xác thực người dùng - thẻ Token.
- Bước 3: Thực hiện lệnh cho khách hàng
Nhân viên giao dịch cần kiểm tra lệnh của khách hàng để xác định thị trường giao dịch chứng khoán (tập trung hay phi tập trung) Sau đó, lệnh mua bán sẽ được chuyển trực tiếp đến phòng giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán thông qua hệ thống công nghệ thông tin kết nối từ công ty chứng khoán.
- Bước 4: Xác nhận cho khách hàng
Sau khi lệnh giao dịch được thực hiện, công ty chứng khoán sẽ gửi xác nhận cho khách hàng qua email, tin nhắn SMS hoặc thông báo trên ứng dụng Xác nhận này sẽ bao gồm thông tin về loại cổ phiếu, số lượng giao dịch thành công, giá khớp lệnh, giá trị giao dịch, phí giao dịch và thuế liên quan đến giao dịch bán chứng khoán.
- Bước 5: Thanh toán bù trừ giao dịch
Hoạt động bù trừ giao dịch diễn ra vào cuối ngày giao dịch, bao gồm việc đối chiếu và bù trừ các kết quả giao dịch SGDCK thực hiện bù trừ dựa trên nội dung lệnh của các công ty chứng khoán (CTCK) trong hệ thống Quá trình này kết thúc với việc in ra các chứng từ thanh toán, được gửi cho các CTCK và là cơ sở để thực hiện thanh toán và giao dịch chứng khoán.
- Bước 6: Thanh toán và giao nhận chứng khoán
CTCK hạch toán và xác nhận tiền, chứng khoán vào tài khoản của từng khách hàng
Hiện nay, quy trình hoạt động môi giới của các CTCK tương tự nhau, tuy nhiên tại VNDS nổi bật với một số đặc trưng:
Hoạt động môi giới tại VNDS đã được tự động hóa gần như hoàn toàn, cho phép khách hàng thực hiện mọi giao dịch trực tuyến như mở tài khoản, lưu ký, đặt lệnh mua bán, và chuyển tiền một cách dễ dàng Hệ thống VNDS cung cấp hướng dẫn chi tiết, giúp đảm bảo mọi giao dịch được thực hiện chính xác mà không có sai sót do lỗi con người Khách hàng có thể giao dịch 24/7 từ bất kỳ địa điểm nào, mang lại sự thuận tiện tối đa cho nhà đầu tư.
Nguồn vốn cho hoạt động margin rất phong phú, với danh mục lên tới 240 cổ phiếu làm tài sản đảm bảo Lãi suất linh hoạt được điều chỉnh dựa trên sản phẩm và giá trị giao dịch của nhà đầu tư Ngoài ra, báo cáo quản lý dòng tiền, trạng thái dư nợ và hạn mức vay được cập nhật theo thời gian thực.
Tại VNDS, cơ chế quản lý tài khoản được thiết lập rõ ràng và minh bạch, với tài khoản tiền gửi giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư hoàn toàn độc lập với tài khoản của công ty VNDS yêu cầu các ngân hàng xác nhận đây là tài khoản chuyên dùng, chỉ phục vụ cho việc thanh toán giao dịch chứng khoán Nhà đầu tư có thể dễ dàng tra cứu số dư và sao kê chi tiết giao dịch tiền và chứng khoán mọi lúc Hàng ngày, VNDS thực hiện đối chiếu dữ liệu với các ngân hàng để đảm bảo tính chính xác của thông tin.
Từ khi thành lập, Trung tâm Lưu ký (VSD) đã không ghi nhận bất kỳ sai lệch hay khiếu nại nào liên quan đến tài khoản tiền của nhà đầu tư VSD thực hiện quản lý thông tin sở hữu chứng khoán một cách chi tiết cho từng nhà đầu tư, và cho đến nay, tài khoản của khách hàng vẫn luôn chính xác và không có sai sót.
VNDS cam kết duy trì mức thấp nhất xung đột lợi ích với khách hàng thông qua quy định đạo đức nghề nghiệp nghiêm ngặt Từ khi thành lập, công ty đã yêu cầu toàn thể cán bộ, nhân viên tuân thủ các chuẩn mực đạo đức kinh doanh và hành vi ứng xử Đặc biệt, nhân viên không được đầu tư hoặc kinh doanh chứng khoán, trừ khi mua cổ phần của VNDS theo chính sách công ty hoặc được Tổng giám đốc chấp thuận và công bố trước giao dịch Nhân viên môi giới cũng không được tham gia vào các giao dịch chứng khoán trên sàn để tránh xung đột lợi ích trực tiếp với khách hàng.
Chất lượng sản phẩm dịch vụ đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân khách hàng tại VNDS Để đáp ứng nhu cầu này, công ty không ngừng phát triển các sản phẩm mới chất lượng, như việc cung cấp token card hoặc thẻ matrix miễn phí cho khách hàng Những công cụ này không chỉ giúp nhận diện khách hàng mà còn bảo vệ nhà đầu tư, đồng thời mang lại nhiều tiện ích như khả năng đặt lệnh mua/bán chứng khoán từ xa mà không cần đến công ty Hơn nữa, nhà đầu tư có thể sử dụng tất cả sản phẩm dịch vụ của VNDS trực tuyến, đảm bảo an toàn và tiết kiệm thời gian.
- Mức phí giao dịch áp dụng theo gói dịch vụ mà NĐT đang sử dụng cũng như kênh giao dịch.
+ Gói dịch vụ Direct Service (Dịch vụ cơ bản): Mức phí giao dịch 0,15%/Giá trị giao dịch.
+ Gói dịch vụ Pro-trades Service (Dịch vụ giao dịch chuyên nghiệp): Thỏa thuận
+ Gói dịch vụ Broker Careby (Dịch vụ Môi giới quản lý tài khoản): biểu phí bậc thang từ 0.15% - 0.35%/giá trị giao dịch
+ Gói dịch vụ Porfolio Manager Careby (Dịch vụ Ủy thác Quản lý danh mục): theo giá trị tài sản ròng và thưởng hiệu quả.
+ Gói dịch vụ Aseset Management (Dịch vụ tư vấn quản lý tài sản đầu tư): Thỏa thuận
+ Khi NĐT giao dịch qua tổng đài, mức phí giao dịch sẽ là 0,3 %/Giá trị giao dịch.
2.2.2 Phân tích thực trạng phát triên hoạt động môi giới của Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT
-Số lượng tài khoản mở và giao dịch
Kể từ khi thông tư bỏ phí sàn có hiệu lực từ ngày 15/2/2019, nhiều công ty chứng khoán đã nhanh chóng áp dụng chương trình giảm phí giao dịch xuống 0% để cạnh tranh giành thị phần Các công ty chứng khoán nước ngoài, nhờ vào nguồn vốn giá rẻ, cũng tham gia vào cuộc đua này bằng cách giảm phí giao dịch và lãi suất cho vay nhằm thâm nhập vào thị trường chứng khoán Việt Nam Sự thay đổi và cạnh tranh này đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh truyền thống và cốt lõi của các công ty chứng khoán trong nước.
Đánh giá thực trạng phát triển hoạt động môi giới tại Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT
2.3.1 Những thành tựu đạt được
Công ty VNDS đã khẳng định vị thế trong ngành môi giới khi lọt vào Top 10 công ty chứng khoán có thị phần lớn, luôn duy trì vị trí dẫn đầu Hoạt động môi giới của VNDS không ngừng được cải thiện về cả số lượng lẫn chất lượng, thu hút nhiều nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong và ngoài nước mở tài khoản giao dịch Các chỉ tiêu đánh giá cho thấy hoạt động này đã mang lại hiệu quả cao và lợi nhuận lớn cho công ty Thông qua môi giới, VNDS đã xây dựng được uy tín vững chắc trên thị trường, trở thành điểm đến tin cậy cho nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam Một số ưu điểm nổi bật trong hoạt động môi giới của VNDS bao gồm sự chuyên nghiệp, dịch vụ khách hàng tận tâm và các giải pháp đầu tư linh hoạt.
- Hệ thống công nghệ thông tin tốt, tự động hóa cao khiến tốc độ thực hiện nhanh, chính xác, hiếm sai sót
- Uy tín tốt, đảm bảo tài sản cho khách hàng, không phát sinh sai phạm, khiếu kiện
- Vốn lớn, hỗ trợ rất tốt khi khách hàng có nhu cầu vay ký quỹ để mua chứng khoán
- Văn hóa công ty và đạo đức, trình độ nhân viên tốt, ít có xung đột lợi ích với khách hàng.
Đội ngũ chuyên gia phân tích và tư vấn đầu tư của VNDS luôn cập nhật thông tin và nhận định đa chiều về thị trường và các kênh tài sản, nhằm hỗ trợ NĐT trong quá trình ra quyết định Các kênh thông tin của VNDS trên DSTOCK và các nền tảng như Facebook, Zalo, Youtube, Soundcloud, Spotify cung cấp kho thông tin phong phú, đa dạng và được cập nhật liên tục về thị trường.
- Vị thế dẫn đầu thị phần nhà đầu tư cá nhân giao dịch
Năm 2020, VNDIRECT đã ghi nhận hơn 110.000 tài khoản giao dịch chứng khoán mới, chiếm hơn 33% tổng số tài khoản mở mới trên toàn thị trường, khẳng định vị thế dẫn đầu trong phân khúc nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam.
+ VNDIRECT được vinh danh 2 giải thưởng lớn tại Hội nghị thành viên HNX
Tại Hội nghị thành viên của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) diễn ra vào ngày 31/10/2020 vừa qua, Công ty Cổ phần Chứng khoán
VNDIRECT tự hào được vinh danh với hai giải thưởng danh giá trong năm 2020, bao gồm Top 3 Công ty Chứng khoán (CTCK) có thị phần giao dịch cổ phiếu lớn nhất và Top 3 CTCK có thị phần giao dịch chứng khoán phái sinh lớn nhất trên sàn HNX.
Vào năm 2020, VNDIRECT đã tiên phong trong việc áp dụng công nghệ định danh khách hàng trực tuyến (eKYC), cho phép khách hàng mở và xác thực tài khoản mọi lúc, mọi nơi Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong lộ trình số hóa toàn bộ quy trình nghiệp vụ, nhằm phục vụ hiệu quả cho một lượng lớn khách hàng cá nhân trên thị trường.
Năm 2020, VNDIRECT đã vinh dự nhận nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm “Công ty Chứng khoán được khách hàng hài lòng nhất” và “Công ty Chứng khoán có ứng dụng Công nghệ Thông tin tiêu biểu” tại Financial Services Awards 2020 do IDG tổ chức, cũng như được xếp hạng trong “50 Công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam” bởi Tạp chí Nhịp Cầu Đầu Tư, cùng với nhiều giải thưởng khác.
2.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân
Hoạt động môi giới tại VNDS chủ yếu tập trung vào khách hàng cá nhân, trong khi số lượng khách hàng tổ chức còn hạn chế Điều này khiến VNDS không thể tận dụng được lợi thế từ mảng khách hàng tổ chức, do công ty chú trọng nhiều hơn vào khối cá nhân.
Mô hình hoạt động của VNDirect phụ thuộc lớn vào thanh khoản thị trường, doanh số giao dịch và mức vay margin của nhà đầu tư cá nhân Hiện nay, nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 99% tổng số nhà đầu tư tại VNDirect, trong khi doanh số giao dịch của họ chiếm hơn 90%.
Hệ thống giao dịch trực tuyến có thể gặp tình trạng kết nối không ổn định, gây khó khăn cho khách hàng trong việc đăng nhập và làm chậm trạng thái lệnh đặt.
Nguyên nhân chủ quan Đây là những nhân tố xuất phát từ chính nội tại công ty như:
Nhân viên môi giới của công ty VNDS đang trong quá trình tuyển dụng mở rộng, tuy nhiên trình độ chuyên môn của họ chưa đồng đều, với sự chênh lệch lớn Đội ngũ nhân viên chủ yếu trong độ tuổi từ 23 đến 27, dẫn đến kinh nghiệm chăm sóc khách hàng còn hạn chế và trình độ nghiệp vụ yếu Hệ quả là tình trạng khách hàng gặp thua lỗ khi nghe tư vấn từ môi giới vẫn diễn ra, do việc tổng hợp và phân tích dữ liệu để xây dựng danh mục đầu tư tối ưu còn mang tính chủ quan, phụ thuộc vào năng lực của từng nhân viên Hơn nữa, việc thiếu một hệ thống tiêu chuẩn chung trong việc cung cấp thông tin tư vấn cho khách hàng cũng là một nguyên nhân chính.
Hoạt động cho vay ký quỹ là một yếu tố quan trọng hỗ trợ cho môi giới chứng khoán, nhưng tại VNDS, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về margin, như chỉ cho vay đối với các mã chứng khoán được phép của HOSE và HNX với tỷ lệ vay tối đa 50%, đã tạo ra rào cản cho thị phần Nhiều khách hàng mong muốn có tỷ lệ vay cao hơn và sử dụng các mã chứng khoán không được phép giao dịch ký quỹ làm tài sản thế chấp Trong bối cảnh hiện nay, khi nhiều công ty chứng khoán cố gắng lách luật, tình hình này càng trở nên phức tạp.
1 lực cản rất lớn, khó giữ chân được khách hàng thích đầu cơ, lướt sóng
Khoản nợ quá hạn và việc cấp margin quá lớn cho khách hàng lớn có thể tạo ra rủi ro lâu dài cho công ty Điều này ảnh hưởng đến hoạt động môi giới, đặc biệt là khi đối mặt với các khoản nợ không thu hồi được và khả năng trả nợ của khách hàng lớn bị suy giảm Khi xảy ra thiệt hại, việc đánh giá mức độ thiệt hại sẽ trở nên khó khăn.
Sự phụ thuộc vào công nghệ trong hoạt động giải chấp và cung cấp tiền vay giao dịch ký quỹ (margin) đã dẫn đến việc sử dụng phần mềm máy tính để tự động bán chứng khoán khi giá giảm đến ngưỡng quy định Mặc dù phương pháp này mang lại độ chính xác và tốc độ cao, nhưng lại thiếu linh hoạt và có thể gây thiệt hại cho khách hàng trong những trường hợp cổ phiếu sụt giảm tạm thời nhưng nhanh chóng hồi phục Điều này đã khiến nhiều khách hàng không hài lòng và lựa chọn chuyển sang các công ty chứng khoán khác, nơi họ có thể thỏa thuận và tự chịu rủi ro.
Việc lách luật thông qua nhân viên môi giới cung cấp sản phẩm tài chính chưa được phép luôn tiềm ẩn rủi ro pháp lý, khiến cho việc giải quyết tranh chấp trở nên khó khăn Rủi ro bị phạt vì vi phạm luật chứng khoán không chỉ ảnh hưởng đến tài chính mà còn tác động tiêu cực đến hình ảnh của công ty và các nhân viên môi giới.
Nguyên nhân khách quan Đây là những nguyên nhân nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty, do đặc thù của TTCK Việt Nam:
Thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn non trẻ và chưa hoàn thiện, với nhiều yếu tố cần cải thiện Hiện tại, một số sản phẩm giao dịch như bán khống, sản phẩm phái sinh và giao dịch T0 vẫn chưa được phép thực hiện theo các quy chuẩn quốc tế.