05-Aug-14 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH PHÂN TÍCH RỦI RO DỰ ÁN Project Risk Analysis Mục tiêu Objectives  Hiểu tầm quan trọng phân tích rủi dự án Biết phương pháp phân tích rủi ro dự án ứng dụng vào thực tiễn  05-Aug-14 Nội dung Content • Tầm quan trọng phân tích rủi ro • Phân tích độ nhạy • Phân tích hồ vốn • Phân tích rủi ro dựa xác suất • Phân tích tình • Phân tích định • Mơ Monte - Carlo Tổng quan phân tích rủi ro Risk Analysis • Các lý để phân tích rủi ro dự án đầu tư riêng lẻ: Người đề xuất dự án đầu tư công ty lớn thường thiếu thơng tin tồn diện cơng ty dự án cần thiết để đo lường đóng góp đầu tư đến mức độ rủi ro công ty Người đề xuất dự án thường đánh giá hiệu hoạt động đầu tư Trong trường hợp vậy, người đề xuất quan tâm đến rủi ro dự án, không làm gia tăng rủi ro công ty cổ đông 05-Aug-14 Tổng quan phân tích rủi ro Risk Analysis • Các lý để phân tích rủi ro dự án đầu tư riêng lẻ: tích rủi ro dự án đầu tư riêng lẻ có ích việc phát triển giải pháp để loại trừ giảm thiểu rủi ro mà không làm giảm tỷ suất sinh lợi tương ứng Phân tích rủi ro dự án đầu tư thường cung cấp tảng cho việc hiểu rõ đóng góp dự án rủi ro công ty, rủi ro cổ đơng Phân Tổng quan phân tích rủi ro Risk Analysis • Các lý để phân tích rủi ro dự án đầu tư riêng lẻ: Những định đầu tư nhiều cộng ty lớn thường xem xét lần ủy ban ngân sách vốn đầu tư Những thành viên có thời gian có tảng dể đánh giá cách toàn diện tương tác với tất định đầu tư thực 05-Aug-14 Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis •Ý nghĩa phân tích độ nhạy: Trả lời câu hỏi sau: Những Mức đó? biến số yếu gì? độ nhạy cảm kết dự án (NPV) với biến số tích độ nhạy phân tích giá (NPV) thước đo sinh lợi dự án đầu tư biến đổi nhiều biến số bị tác động định đầu tư • Phân Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis 05-Aug-14 Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • Ví dụ: ty RC xem xét dự án đầu tư triệu USD vào nhà máy Nhà máy tạo doanh thu từ triệu USD đến triệu USD • Chi phí cố định sau thuế 500.000 USD chi phí biến đổi sau thuế 50% doanh thu • Vịng đời dự án dự kiến năm • Cơng = 50% x R – 500.000 • Giá trị thu hồi từ tối thiểu triệu USD đến tối đa triệu USD (cuối năm thứ 5) • CF Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • Chi phí sử dụng vốn 10% • NPV dự án sau:  (1  r ) 5 NPV  CF   SV  (1  r ) 5 r • Với SV (Salvage Value): giá trị thu hồi 05-Aug-14 Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • NPV tương ứng với mức doanh thu giá trị thu hồi (đvt: 1.000$) 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 1.000 -2.484 -1.536 -588 359 1.307 2.255 3.202 3.000 -1.242 -294 654 1.601 2.549 3.497 4.444 dụ, với tỷ suất sinh lời đòi hỏi 10%, doanh thu 3,5 triệu USD giá trị thu hồi triệu USD NPV là: • Ví • NPV = 359.000 USD • Bảng tính lập cách dễ dàng Excel Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • Phân tích độ nhạy NPV với biến số then chốt 05-Aug-14 Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • Phân tích độ nhạy NPV với biến số then chốt Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis tích độ nhạy cung cấp cho nhà quản lý tranh dễ hiểu kết xảy • Các biến số mà xem tác động yếu đến thành cơng thất bại dự án xác định mức độ cần thiết biến số thành cơng dự án • Như ví dụ trên, biến số yếu doanh thu giá trị thu hồi đồ thị độ nhạy cho biết NPV chủ yếu nạy cảm với doanh thu • Nhà quản trị định thực hành động giảm thiểu rủi ro ví dụ chọn địa điểm khác thuê thay cho mua đất để giảm thiểu không chắn giá trị thu hồi • Phân 05-Aug-14 Phân tích độ nhạy Sensitivity Analysis • Những hạn chế: • Một lần có biến thay đổi giả định biến số độc lập với • Tuy nhiên, thực tế, biến có quan hệ qua lại với nhau, ví dụ giá khối lượng hàng bán Phân tích tình giải vấn đề tích độ nhạy mức NPV khác không cho biết xác suất xảy • Phân • Đánh giá rủi ro mang tính chủ quan 15 Phân tích hịa vốn Break-even Analysis • Doanh thu ln biến số yếu phân tích độ nhạy tích hịa vốn thu nhập dòng tiền tập trung vào mối quan hệ doanh thu khả sinh lợi dịng tiền • Phân • Điểm hịa vốn NPV mở rộng khả phân tích dịng tiền tập trung vào mối quan hệ doanh thu, dòng tiền, tỷ suất sinh lợi đòi hỏi NPV 05-Aug-14 Phân tích hịa vốn Break-even Analysis • Biến phí chí phí mà tổng chi phí thay đổi với số lượng sản phẩm mức biến phí sản phẩm không thay đổi sản lượng thay đổi • Định phí chi phí mà tổng chi phí khơng đổi mức độ doanh thu thay đổi định phí/đơn vị sản phẩm giảm dần doanh thu tăng lên phạm vi • Phụ thuộc vào việc bạn doanh thu kỳ vọng biến động doanh thu, phân tích hịa vốn xác định doanh số cần thiết để chuyển từ thu nhập âm sang thu nhập dương hay nói cách khác điểm hịa vốn Phân tích hịa vốn Break-even Analysis • Điểm hịa vốn thu nhập điểm hòa vốn dòng tiền mức doanh số cần thiết để bắt đầu tạo lợi nhuận dịng tiền bắt đầu dương • Điểm hịa vốn số lượng sản phẩm tiêu thụ (BEPq) là: • BEPq = Định phí / (Giá bán – Biến phí) • Điểm hòa vốn doanh số (BEP$) • BEP$ = Định phí /(1- %biến phí/đơn vị sản phẩm) 05-Aug-14 Phân tích hịa vốn Break-even Analysis thức tính hòa vốn thu nhập hòa vốn dòng tiền Nhưng định phí kế tốn khác định phí tiền mặt • Khấu hao tính định phí phân tích hịa vốn thu nhập khơng phải khoản tiền chi khơng tính phân tích hịa vốn dịng tiền • Sử dụng ví dụ cơng ty RC, cho biết giá SP 40$ (biến phí 50% định phí tiền mặt 500.000 USD) • Cơng 500.000/(40-20) = 25.000 sản phẩm • BEP$ = 500.000/(1-0,5) = 1.000.000 $ • BEPq= Phân tích hịa vốn Break-even Analysis • Điểm hòa vốn NPV mức doanh thu làm cho NPV dương (đây khía cạnh mở rộng phân tích hịa vốn)  (1  r ) 5 NPV  CF   SV  (1  r ) 5  r • Suy doanh thu 3.306.000 USD • Trong trường hợp giá trị thu hồi 3.000.000 USD: • NPV = CF x PVFA5,10% + 3.000 x PVF5,10% -5.000 = • Suy doanh thu 2.655.000 USD 10 05-Aug-14 Mô Simulation • Quyết định đầu tư RC mơ tả phương trình sau: đầu tư = 5.000.000 USD • Doanh thu = 3.000.000 USD • Tỷ số biến phí = 0,5 • Chi phí cố định = 50.000 USD • Giá trị thu hồi = 3.000.000 USD • Dịng tiền = Doanh thu (1- tỷ số biến phí) – Chi phí cố định • Chi • NPV = Dòng tiền x PVFA5,10% + Giá trị thu hồi x PVF5,10% - Chi đầu tư Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Kỹ thuật có tên Monte – Carlo sử dụng những vịng roullette (như sòng bài) để tạo giá trị rút cách ngẫu nhiên với xác suất việc rút kiểm soát để xấp xỉ với xác suất thực việc xảy • Giả định việc quản trị dự án có nguồn khơng chắn từ doanh thu, giá trị thu hồi, tỷ số biến phí lại định đầu tư cơng ty RC, thực mơ Monte-Carlo sau: • Quay 18 05-Aug-14 Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation Doanh thu 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 5% 10% 20% 30% 20% 10% 5% Giá trị thu hồi 1.000 3.000 Xác suất 40% 60% 0,4 0,5 0,6 25% 50% 25% Xác suất Tỷ số biến phí Xác suất Mơ Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation ta xem xét tiêu tỷ số biến phí Chúng ta tạo bánh xe roullette mà : ã ẳ ca bỏnh xe ny i din cho mt t s bin phớ l 0,4, ã ẵ hỡnh trịn đại diện cho tỷ số biến phí 0,5 v ã ẳ cũn li ca hỡnh trũn ny đại diện cho tỷ số biến phí 0,6 tương ứng với phân phối xác suất biến phí • Khi bánh xe quay, xác suất mà bánh xe ngừng lại tỷ số biến phí cụ thể giống xác suất thực tỷ số xảy • Chúng 19 05-Aug-14 Mơ Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Mỗi bánh xe quay lần để cung cấp giá trị doanh thu, giá trị thu hồi tỷ số biến phí Dựa ba giá trị này, NPV tính tốn • Lần lượt bánh xe quay lần NPV tính tốn dựa giá trị doanh thu mới, giá trị thu hồi tỷ số biến phí trình lặp lại hàng nghìn lần, với lần tái diễn đuợc đề cập “phép lặp” • Q Mơ Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation Giá trị thu hồi Doanh thu 2.000 5.000 2.500 1.000 3.000 3.000 4.500 3.500 Tỷ số biến phí 0,6 0,4 4.000 0,5 20 05-Aug-14 Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation số lượng lớn phép lặp, tỷ lệ phép lặp dẫn đến kết NPV cụ thể (hoặc dãy giá trị NPV) xấp xĩ với xác suất NPV (hoặc dãy NPV) xảy • Sau • Một nghìn lần phép lặp mơ hình thực kết tổng kết bảng sau Những kết sử dụng số dạng định rủi ro – tỷ suất sinh lợi với phân phối xác suất NPV đạt vài cách khác Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation 25% 20% 15% 10% 5% 0% < -1.600 1.600 - 800 800 - 0 - 800 800 -1.600 1600 2400 2.400 3.200 3.200 – 4.000 > 4.000 21 05-Aug-14 Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation Monte Carlo cho nhà quản trị cách nhìn chi tiết rủi ro phương pháp liên quan đến xác suất trước • Mơ • Kết hợp với giá trị kỳ vọng độ lệch chuẩn NPV, nhà quản trị có nhìn tổng thể phân phối xác suất NPV xác suất NPV âm ta thực phép lặp máy tính Một chức tạo số ngẫu nhiên sử dụng thay cho bánh xe roullette • Chúng Mơ Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Mẫu hình phân phối xác suất ví dụ trên, giả định biến số nhận số hữu hạn giá trị, doanh thu triệu USD 2,5 triệu USD mà 2,3 triệu USD • Trong • Hầu hình dạng phân phối xác suất thích hợp Chức tạo số ngẫu nhiên có sẵn cho nhiều mẫu hình phân phối xác suất phân phối xấp xĩ tập hợp giá trị rời rạc với xác suất cho trước 22 05-Aug-14 Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Giải với tính tương quan • Chúng ta giả định khơng có tính tương quan biến số mà không chắn chúng Nếu biến tương quan hoàn toàn, xem biến ngẫu nhiên biến xem hàm số biến ngẫu nhiên Một cách để giải mối tương quan phần định rõ mối quan hệ với hệ số ngẫu nhiên • Phân tích hồi quy cung cấp tham số độc lập mà sử dụng thông tin triển khai phân phối xác suất biến số Mô Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Bất lợi việc mơ • Dữ liệu cho mơ hình mơ tốn nhiều chi phí để xây dựng ước tính phân phối xác suất phải khai thác với số biến số sau mơ hình xây dựng, lập trình kiểm lại Điều tiêu tốn nhiều chi phí nhân lực, chất xám trì hỗn việc định • Mơ Monte Carlo khơng tách rủi ro hệ thống mà mối quan tâm yếu nhà đầu tư Thực chất, mơ Monte Carlo sử dụng để tạo liệu đầu vào phương pháp khác 23 05-Aug-14 Mơ Monte-Carlo Monte-Carlo Simulation • Ưu điểm: cấp kết điều kiện xác suất Xem xét nguồn rủi ro khác Có thể mơ hình chuỗi định Cung • Nhược điểm: Địi hỏi nhiều chi phí thời gian Phải có xác suất biến đầu vào Khả giới hạn việc giải tương tác biến Cây định Decision tree định đặc biệt hữu dụng trường hợp giải với định theo dãy • Một định dãy liên quan đến hội để mở rộng từ bỏ định đầu tư phụ thuộc vào doanh thu năm thứ • Ví dụ: RC thực mở rộng phân tích định • Nhớ lại dòng tiền RC 0,5 x doanh thu -500.000 • Giá trị thu hồi vào cuối vịng đời dự án năm triệu USD triệu USD • Cây 24 05-Aug-14 Cây định Decision tree thu triệu USD triệu USD năm tương ứng với xác suất 0,3 0,7 • Doanh • Bất kỳ doanh thu xảy năm thứ xảy năm sau • Nhà máy bán với giá 3,5 triệu USD vào cuối năm thứ xác suất 0,4 cho giá trị thu hồi triệu USD vào cuối năm thứ xác suất cho giá trị thu hồi triệu USD 0,6 cho thời điềm • Có Cây định Decision tree 25 05-Aug-14 Cây định Decision tree • Hình vng điểm đưa định • Hình trịn điểm kết • Tại điểm A doanh nghiệp đứng trước điểm định nguyên thủy: xây dựng hay khơng xây dựng? • Nếu xây dựng, kết theo đường phân nhánh • Nếu hủy bỏ, kết đưa đến NPV=0 Cây định Decision tree • Nếu xây dựng, điểm B, có kết quả: • Doanh số triệu USD với xác suất 30% • Doanh số triệu USD với xác suất 70% • Tương tự, điểm C điểm định trường hợp doanh số triệu USD: hủy bỏ hay tiếp tục? • Nếu tiếp tục, kết theo đường phân nhánh phía • Nếu hủy bỏ, NPV -1.363 26 05-Aug-14 Cây định Decision tree • Nếu xây dựng, doanh số triệu USD, tiếp tục, điểm E, có kết quả: • Giá trị thu hồi triệu USD, với xác suất 40% Điều dẫn đến NPV 2.484 • Giá trị thu hồi triệu USD, với xác suất 60% Điều dẫn đến NPV 1.242 • Nếu xây dựng, doanh số triệu USD, tiếp tục, điểm F, có kết quả: • Giá trị thu hồi triệu USD, với xác suất 40% Điều dẫn đến NPV 1.307 • Giá trị thu hồi triệu USD, với xác suất 60% Điều dẫn đến NPV 2.549 Cây định Decision tree Doanh nghiệp có điểm định: • Tại điểm C (doanh thu năm triệu USD): • E(NPVtiếp tục) = 40% x (-2.484.000) +60% x (-1.242.000) = - 1.730.000 • Doanh nghiệp nên từ bỏ đường phân nhánh đến điểm E khơng có xác suất xảy • Tại điểm D (doanh thu năm triệu USD): • E(NPVtiếp tục) = 40%(1.307.000) + 60%(2.549.000) = 2.052 USD • Vì đường phân nhánh hủy bỏ khơng có xác xuất xảy 27 05-Aug-14 Cây định Decision tree • E(NPV) = 30%(-1.364.000) + 28%(1.307.000) + 42%(2.549.000) = 1.207.000 USD tích định, tương tự phương pháp phân tích rủi ro khác, khơng nói cho nhà quản trị biết lựa chọn nên thực Tuy nhiên, công cụ thực cho nhà quản trị tranh rõ ràng hệ định mà nhà quản trị đối mặt Họ sử dụng thơng tin để xem xét giải pháp để kiểm soát rủi ro để định lợi ích tiềm có tương xứng với rủi ro hay khơng • Phân Cây định Decision tree nhiên, ví dụ đưa khả doanh thu, thực tế nhiều Vì thế, định kết hợp với mô Monte Carlo điểm định A,C D • Chúng ta thực việc nghiên cứu mô điểm đến C D cho để giúp nhà quản trị định họ làm điểm • Một quy luật định cuối điểm xác định mô Monte Carlo chạy cho tồn dự án đầu tư đề nghị, kết hợp chặt chẽ với quy tắc định thiết lập giao điểm sau định đầu tư khởi đầu • Tuy 28 05-Aug-14 Cây định Decision tree nhiên, ví dụ đưa khả doanh thu, thực tế nhiều Vì thế, định kết hợp với mô Monte Carlo điểm định A,C D • Tuy ta thực việc nghiên cứu mô điểm đến C D cho để giúp nhà quản trị định họ làm điểm • Chúng • Một quy luật định cuối điểm xác định mô Monte Carlo chạy cho tồn dự án đầu tư đề nghị, kết hợp chặt chẽ với quy tắc định thiết lập giao điểm sau định đầu tư khởi đầu Cây định Decision tree • Ưu điểm: cấp kết điều kiện xác suất Không giúp đỡ, tập trung vào việc định theo chuỗi Cung • Nhược điểm: Địi hỏi ước tính xác suất Có thể địi hỏi nhiều thời gian chi phí phụ thuộc vào quy mô mức độ linh họat trường hợp 29 05-Aug-14 Ước tính xác suất cho phân tích rủi ro Estimating probability for risk analysis • Dữ liệu lịch sử bạn thực phân tích hồi quy mối quan hệ khứ biến số, bạn nhận thông tin phân phối xác suất hệ số hồi quy • Khi phối xác suất sử dụng mơ Monte Carlo Để ước tính phân phối xác suất từ quan sát lịch sử điều cần thiết phân phối xác suất phải trì tính ổn định cho số kỳ cần thiết giữ ổn định tương lai Những đòi hỏi thực giới hạn hướng tiếp cận theo số liệu lịch sử Tuy nhiên, lịch sử thường xun hữu ích ước tính xác suất • Phân Ước tính xác suất cho phân tích rủi ro Estimating probability for risk analysis • Thử nghiệm • Thử nghiệm thị trường điều kiện sản xuất thí nghiệm loại thường gặp thử nghiệm dẫn đến thơng tin xác suất Chúng ta thực thử nghiệm phân khúc thị trường tìm phân phối xác suất cho thị trường • Cơng ty khơng có giá trị kỳ vọng thông tin rủi ro mà phương pháp cịn kết thúc với thơng tin việc chất biến tác động đến doanh thu thị trường 30 05-Aug-14 Ước tính xác suất cho phân tích rủi ro Estimating probability for risk analysis • Phán đốn • Những người có kiến thức thường chất vấn với liên quan đến ước tính Hướng tiếp cận đặc biệt thơng dụng cho kỷ thuật tiên đốn tương lai • Ví dụ, người am tường tính số năm dự kiến để dân số có TV phân giải cao Một phân phối xác suất ước tính dựa thơng tin Đó lĩnh vực nghiên cứu có phạm vi rộng với chủ đề ước tính xác suất phương pháp chắn sử dụng lĩnh vực định Chọn lựa phương pháp phân tích Choosing analysis approach • Mỗi phương pháp phân tích rủi ro có ưu nhuợc điểm riêng có thước đo cho trường hợp Công việc chuyên gia lựa chọn thước đo cho trường hợp, phân tích độ nhạy đơn giản nhanh chóng cho dự án với quy mô vừa phải hay rủi ro qua hướng tiếp cận định để phân tích thị trường quốc tế xác định bới hội bước vào mở rộng sau • Khơng 31 05-Aug-14 Lãi suất phân tích rủi ro Interest rate and risk analysis • Việc đo lường rủi ro bị ảnh hưởng lãi suất chiết khấu mà thân thường xuyên bị tác động rủi ro Chúng ta khẳng định giải pháp để đo lường rủi ro đầu tư sử dụng lãi suất phi rủi ro sau thuế để chiết khấu phân tích rủi ro • Nếu nhà quản trị muốn biết khả mà tỷ suất sinh lợi từ chi tiêu vốn liệu có cao đủ để đền bù cho nhà đầu tư với rủi ro gánh chịu, chi phí sử dụng vốn thích hợp trả lời câu hỏi • Nếu mục tiêu xác định xác suất mà tỷ suất sinh lợi thấp tỷ suất sinh lợi phi rủi ro tạo lãi suất chiết khấu phi rủi ro sau thuế trả lời câu hỏi • Các câu hỏi khác dẫn đến lãi suất chiết khấu khác 32