Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật và sự phân công lao động toàn cầu đang thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa, trong đó Việt Nam cũng đang hội nhập kinh tế quốc tế Mặc dù toàn cầu hóa mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức Để phát triển bền vững, doanh nghiệp cần khai thác mọi nguồn lực, trong đó nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng nhất Các yếu tố như máy móc, thiết bị và tài chính sẽ trở nên vô nghĩa nếu thiếu trí tuệ con người Tuy nhiên, tại Việt Nam, yếu tố nhân sự thường bị xem nhẹ trong chiến lược phát triển, đặc biệt trong giai đoạn khởi đầu Sự thiếu quan tâm đến nhân sự có thể dẫn đến việc doanh nghiệp bị loại khỏi thị trường cạnh tranh khốc liệt Do đó, để nâng cao hiệu quả kinh doanh, doanh nghiệp cần ưu tiên công tác tuyển dụng nhân sự nhằm xây dựng đội ngũ chất lượng, đáp ứng nhu cầu công việc.
Dựa trên những nhận thức cá nhân về công tác tuyển dụng nhân sự và tầm quan trọng của nó, em đã quyết định chọn đề tài “Hoàn thiện công tác tuyển dụng nhân sự tại Công ty Cổ phần Sách MCBooks” cho luận văn tốt nghiệp Trong quá trình tìm hiểu thực tế, em nhận được sự hướng dẫn tận tình từ giảng viên TS Nguyễn Xuân Điền cùng các anh chị tại MCBooks.
Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn được thực hiện nhằm hoàn thành những mục tiêu sau:
Mục tiêu tổng quát: Nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng công tác TDNS tại Tìm hiểu rõ hơn về công tác tuyển dụng của MCBooks
• Xây dựng hệ thống cơ sở lý luận về công tác TDNS tại doanh nghiệp
• Nghiên cứu, phân tích thực tiễn hoạt động TDNS tại MCBooks nhằm xác định những mặt đạt được, hạn chế, khó khăn
• Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả TDNS tại MCBooks.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu định tính được áp dụng để tổng hợp và phân tích các lý thuyết về tài chính doanh nghiệp (TDNS) từ các tài liệu, giáo trình và công trình nghiên cứu đã có Mục tiêu là xây dựng một hệ thống cơ sở lý thuyết vững chắc về TDNS trong doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiểu biết và ứng dụng trong thực tiễn.
Phương pháp quan sát: quan sát, ghi nhận những đánh giá, nhận định về công tác
Phương pháp thu thập thông tin trong luận văn này chủ yếu dựa vào các thông tin thứ cấp, được trích xuất từ các báo cáo liên quan đến nhân sự và hoạt động tài chính của MCBooks.
Phương pháp thống kê được áp dụng để tổng hợp dữ liệu của MCBooks liên quan đến TDNS, bao gồm việc thu thập, tổng hợp và trình bày số liệu Quy trình này cũng tính toán các chỉ số liên quan, nhằm phục vụ cho việc phân tích hiệu quả.
Phương pháp so sánh được áp dụng để đối chiếu số liệu giữa các giai đoạn trong hoạt động TDNS của MCBooks, nhằm đưa ra những nhận xét và đánh giá tổng quan về ưu, nhược điểm của vấn đề Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình.
Kết cấu luận văn
Nội dung luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Chương 2: Tổng quan về Công ty Cổ phần Sách MCBooks và thực trạng công tác tuyển dụng tại công ty
Chương 3: Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tuyển dụng tại Công ty Cổ phần Sách MCBooks.
Cơ sở lý luận về tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Một số khái niệm
Nguồn nhân lực, hay còn gọi là nhân sự, lao động, con người hoặc cộng sự, là một yếu tố thiết yếu không thể thiếu cho mọi tổ chức và doanh nghiệp.
Nhân lực, từ góc độ con người, có thể được hiểu là "nguồn lực của mỗi người", bao gồm cả thể lực và trí lực Thể lực phản ánh sức khỏe và thể chất, phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi và chế độ sinh hoạt hàng ngày Trong khi đó, trí lực thể hiện sự hiểu biết, khả năng, kỹ năng và kiến thức của mỗi người trong cuộc sống cũng như trong công việc.
Trần Xuân Cầu (2012) đã khẳng định rằng nhân lực là sức mạnh tiềm ẩn trong mỗi con người, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động và phát triển Nguồn nhân lực chính là tài nguyên quý giá từ con người, góp phần vào sự tiến bộ và thành công của tổ chức.
Nguyễn Tiệp (2010) định nghĩa nguồn nhân lực là toàn bộ dân cư có khả năng lao động, nhấn mạnh rằng đây là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội Khái niệm này nhìn nhận nguồn nhân lực từ góc độ tổng quát, thể hiện vai trò quan trọng của con người trong phát triển kinh tế và xã hội.
Nguồn nhân lực của một doanh nghiệp hay tổ chức được định nghĩa là tập hợp các thành viên và nhân viên làm việc trong đơn vị đó.
1.1.2 Tuyển dụng nhân sự Đã có nhiều định nghĩa đưa ra cho TDNS, cách giải thích phổ biến nhất của TDNS được đa số mọi người ủng hộ cho rằng TDNS chính là “một quá trình tìm kiếm và lựa chọn nhân lực để thỏa mãn nhu cầu sử dụng của tổ chức và bổ sung lực lượng lao động cần thiết để thực hiện các mục tiêu của tổ chức” (Lê Thanh Hà, 2009) Ý kiến khác của Vũ Thị Thùy Dương và Hoàng Văn Hải (2005) cho rằng: “TDNS là một quá trình tìm kiếm, thu hút và lựa chọn những người có đủ các tiêu chuẩn thích hợp cho các công việc và các chức danh cần người trong tổ chức”
Tuy nhiên, theo Phạm Đức Thành (2006) TDNS được định nghĩa đầy đủ nhất là
Quá trình thu hút ứng viên đủ tiêu chuẩn từ cả nội bộ và bên ngoài tổ chức nhằm lựa chọn những cá nhân phù hợp nhất với yêu cầu của tổ chức Sau khi tuyển chọn, cần định hướng và hướng dẫn nhân viên mới để họ hòa nhập hiệu quả vào môi trường làm việc.
1.1.3 Công tác tuyển dụng nhân sự
Theo Adam (2016), TDNS là quá trình toàn diện bao gồm xác định, thu hút, sàng lọc, tuyển chọn và phỏng vấn các ứng viên phù hợp cho vị trí công việc trong một tổ chức.
Như vậy, có thể chia công tác TDNS thành hai công tác nhỏ hơn theo chức năng là tuyển mộ và tuyển chọn
Tuyển mộ, theo Nguyễn Vân Điềm (2007), được định nghĩa là quá trình thu hút ứng viên có trình độ từ nguồn lao động xã hội và nội bộ tổ chức.
Tuyển chọn là quá trình đánh giá ứng viên dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, nhằm xác định những người phù hợp với yêu cầu công việc Quá trình này diễn ra sau khi đã thu hút được các ứng viên trong giai đoạn tuyển mộ.
Tuyển mộ là nền tảng quan trọng cho công tác tuyển chọn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng ứng viên trong quá trình tuyển dụng Kết quả của tuyển mộ không chỉ cung cấp nguồn ứng viên mà còn gián tiếp đánh giá hiệu quả của công tác này Hai hoạt động tuyển mộ và tuyển chọn có mối quan hệ chặt chẽ và đóng vai trò chủ đạo trong toàn bộ quy trình tuyển dụng nhân sự.
Vai trò của tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
Giá trị cốt lõi của doanh nghiệp là nguồn lực con người, do đó, công tác tuyển dụng và nâng cao năng lực (TDNS) trở thành hoạt động thiết yếu TDNS không chỉ ảnh hưởng đến quản trị nhân lực mà còn tác động trực tiếp đến hiệu quả làm việc và các chỉ số hiệu suất kinh doanh Hơn nữa, TDNS còn ảnh hưởng đến người lao động và xã hội, khẳng định vai trò quan trọng của nó trong sự phát triển bền vững của tổ chức.
TDNS hỗ trợ doanh nghiệp và tổ chức bổ sung nhân sự thiếu hụt, đáp ứng nhu cầu về chất lượng và số lượng nhân viên cho hoạt động vận hành và sản xuất kinh doanh Điều này giúp đảm bảo các kế hoạch, mục tiêu và chiến lược kinh doanh được thực hiện đúng tiến độ.
TDNS chất lượng không chỉ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp mà còn giúp tiết kiệm chi phí và thời gian Khi tuyển dụng nhân sự có năng lực cao, doanh nghiệp sẽ nâng cao hiệu suất làm việc, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh tổng thể.
Công tác tuyển dụng nhân sự ở cấp cao thúc đẩy sự cạnh tranh tích cực trong doanh nghiệp, tạo động lực cho cán bộ nhân viên phấn đấu và nỗ lực làm việc để đạt được cơ hội thăng tiến lên vị trí mong muốn.
Doanh nghiệp có thể làm mới hình ảnh của mình thông qua việc thay đổi nhân sự, đặc biệt là khi tuyển dụng những nhân viên trẻ Những nhân viên mới này không chỉ mang đến những quan điểm và lối tư duy độc đáo mà còn tạo ra một không khí làm việc mới mẻ Điều này giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với các xu hướng thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Lợi ích lớn nhất của TDNS với NLĐ là có thể giải quyết được nhu cầu việc làm, đảm bảo nguồn thu nhập và điều kiện sống của họ
TDNS giúp người lao động nắm vững hơn về chuyên môn của mình, từ đó xác định được hướng đi trong việc đào tạo và phát triển nghề nghiệp phù hợp.
TDNS cung cấp cho người lao động cái nhìn sâu sắc về triết lý và quan điểm quản trị của ban lãnh đạo doanh nghiệp, giúp họ định hướng xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân phù hợp.
Việc thực hiện TDNS trong nội bộ không chỉ khơi dậy tinh thần phấn đấu của cán bộ nhân viên mà còn tạo cơ hội cho người lao động phát huy khả năng, kỹ năng và ý tưởng của bản thân, từ đó mở ra cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.
TDNS hiệu quả không chỉ tạo ra sự hài lòng và tin tưởng từ người lao động mà còn xây dựng mối gắn kết trung thành với doanh nghiệp Khi nhân viên cảm thấy an tâm trong công việc, họ sẽ có xu hướng gắn bó, cống hiến và làm việc lâu dài, từ đó giảm thiểu tỷ lệ nghỉ việc và nhảy việc sang các công ty khác.
Giảm tỷ lệ thất nghiệp và các tệ nạn xã hội là lợi ích nổi bật nhất mà TDNS mang lại cho cộng đồng.
TDNS đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế xã hội, cân bằng cung – cầu nhân lực và điều tiết nguồn lực giữa các lĩnh vực kinh tế khác nhau.
Ngoài việc NLĐ phải nỗ lực tối đa để đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng, TDNS còn đóng góp vào việc nâng cao chất lượng lao động của quốc gia từ góc độ toàn bộ nền kinh tế.
Việc TDNS qua lại giữa các nước sẽ thúc đẩy ngoại giao, giao thương quốc tế và tác động không nhỏ tới dòng ngoại hối của quốc gia.
Nội dung công tác tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp
1.3.1 Các căn cứ, cơ sở tuyển dụng
Ngoài các căn cứ về pháp luật, công tác TDNS còn được thực hiện dựa trên những quy chế, quy định của mỗi tổ chức, doanh nghiệp
Pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của cả doanh nghiệp và người lao động Để đảm bảo tuân thủ quyền lợi, quá trình thực hiện đào tạo nghề và sử dụng lao động (TDNS) cần phải tuân theo các quy định pháp lý bắt buộc.
• Điều 6, bộ Luật Lao động 2019 quy định về quyền của người sử dụng lao động
• Điều 11, bộ Luật Lao động 2019 quy định về quyền tuyển dụng lao động của người sử dụng lao động
• Nghị định số 03/2014/NĐ-CP và Thông tư số 23/2014/TT-BLĐTBXH quy định về thủ tục tuyển dụng lao động
• Nghị định số 03/2014/NĐ-CP quy định về hồ sơ dự tuyển (hồ sơ xin việc)
• Nghị định số 44/2013/NĐ-CP quy định về hợp đồng lao động
• Nghị định số 45/2013/NĐ-CP quy định về thời gian làm việc và vệ sinh, an toàn lao động
• Nghị định số 49/2013/NĐ-CP quy định về tiền lương
Quy định và quy chế tuyển dụng của mỗi doanh nghiệp đều khác nhau, nhưng công tác tuyển dụng nhân sự thường dựa trên các loại văn bản quy định chung.
Bản phân tích công việc là tài liệu ghi lại quá trình thu thập thông tin nhằm làm rõ các yêu cầu và đầu công việc cho một vị trí cụ thể.
• Bản mô tả công việc: là văn bản “mô tả chi tiết các công việc phải làm, quyền hạn, yêu cầu năng lực của một vị trí nhân sự”
Văn bản hoạch định nhân lực là tài liệu quan trọng, giúp xác định kế hoạch sử dụng lao động và nhu cầu nhân sự cho từng giai đoạn cụ thể như tháng, quý hoặc năm.
• Quy chế tuyển dụng: là văn bản “hướng dẫn cụ thể từng bước trong quá trình TDNS ở mỗi công ty”
1.3.2 Sự phân định trách nhiệm trong bộ máy thực hiện công tác tuyển dụng nhân lực
Trách nhiệm của lãnh đạo cấp cao
Trong công tác tuyển dụng nhân sự, lãnh đạo cấp cao có trách nhiệm định hướng cho hoạt động tuyển dụng, xem xét và phê duyệt kế hoạch tuyển dụng, tham gia phỏng vấn các vị trí cấp cao khi cần thiết, và đại diện cho doanh nghiệp ký kết hợp đồng lao động.
Trách nhiệm của cán bộ quản lý trực tiếp
Cán bộ quản lý trực tiếp, bao gồm trưởng phòng ban và bộ phận có nhu cầu tuyển dụng, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thực hiện công tác tuyển dụng nhân sự (TDNS) Họ có trách nhiệm cung cấp thông tin về các nhiệm vụ cần thực hiện, yêu cầu và quyền lợi của vị trí tuyển dụng (VTTD) cho bộ phận TDNS Ngoài ra, họ tham gia phỏng vấn và lựa chọn ứng viên phù hợp, đồng thời tiếp nhận, hướng dẫn và kèm cặp nhân viên thử việc, cũng như thực hiện đánh giá nhân viên trong quá trình thử việc.
Trách nhiệm của bộ phận làm công tác TDNS
Bộ phận TDNS có trách nhiệm xây dựng quy chế và kế hoạch tuyển dụng, thực hiện các công tác tuyển dụng, báo cáo ứng viên cho ban lãnh đạo, soạn thảo hợp đồng với người lao động, và lưu trữ hồ sơ nhân sự của những ứng viên trúng tuyển.
1.3.3 Quy trình tuyển dụng nhân sự
1.3.3.1 Xác định nhu cầu tuyển dụng
Trước khi bắt đầu hoạt động tuyển dụng, các doanh nghiệp cần xác định rõ nhu cầu tuyển dụng, bao gồm số lượng nhân sự cần thiết và các yêu cầu về chất lượng như kỹ năng, trình độ chuyên môn, học vấn, độ tuổi, giới tính và sức khỏe Những yếu tố này được xác định dựa trên phân tích công việc, kế hoạch nhân sự và thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân tích công việc có mục đích là làm rõ bản chất của công việc được phân tích
Hoạt động phân tích công việc bao gồm việc thu thập thông tin thông qua phỏng vấn trực tiếp nhân viên tại vị trí công việc cũng như những người quản lý hoặc cấp dưới liên quan Sau khi hoàn tất quá trình này, người thực hiện cần ghi lại bản mô tả công việc và tiêu chuẩn công việc để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
Bản mô tả công việc là văn bản chi tiết về nội dung và yêu cầu của một vị trí công việc, bao gồm các nhiệm vụ, chức năng, trách nhiệm và quyền hạn của người đảm nhận vị trí đó.
Bản tiêu chuẩn công việc xác định các điều kiện tối thiểu mà một cá nhân cần có để thực hiện công việc, bao gồm yêu cầu về trình độ văn hóa, kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, giới tính, độ tuổi, kinh nghiệm và sức khỏe.
Bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn công việc đóng vai trò quan trọng trong tuyển dụng, giúp bộ phận tuyển dụng xây dựng thông báo và quảng cáo tuyển dụng Những tài liệu này cho phép ứng viên hiểu rõ các nhiệm vụ và kỹ năng cần thiết cho vị trí ứng tuyển Đồng thời, chúng cũng là cơ sở để bộ phận tuyển dụng thực hiện sàng lọc hồ sơ ứng viên, xác định các yêu cầu cần thiết cho ứng viên.
Bản hoạch định nhân sự của doanh nghiệp là một kế hoạch nguồn lực con người toàn diện, xác định số lượng nhân sự cần thiết cho từng giai đoạn cụ thể theo tháng, quý, năm để phục vụ cho kế hoạch sản xuất kinh doanh Thông qua việc phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp có thể tính toán chính xác số lượng nhân sự cần thiết và đưa ra số lượng nhân sự cần tuyển dụng cho mỗi giai đoạn, đảm bảo sự phù hợp và hiệu quả cho hoạt động kinh doanh.
1.3.3.2 Lập kế hoạch tuyển dụng
Kế hoạch tuyển dụng được xây dựng dựa trên các quy chế của doanh nghiệp, giúp bộ phận TDNS xác định công việc cần thực hiện và nguồn lực cần thiết Việc lập kế hoạch này đảm bảo quy trình TDNS diễn ra suôn sẻ, tiết kiệm chi phí và tránh chồng chéo.
Việc lập kế hoạch TDNS gồm các công việc sau:
Để xác định nguồn và phương pháp tuyển dụng hiệu quả, các ứng viên có thể đến từ nhân viên hiện tại, người thân của cán bộ nhân viên, hoặc lao động bên ngoài doanh nghiệp Nhân viên phụ trách lập kế hoạch tuyển dụng cần căn cứ vào yêu cầu của vị trí tuyển dụng và chính sách ưu tiên của công ty để xác định nguồn tuyển phù hợp Mỗi nguồn tuyển khác nhau sẽ yêu cầu phương pháp tuyển dụng riêng, dẫn đến hiệu quả khác nhau Bảng 1.1 dưới đây sẽ trình bày chi tiết về các phương pháp tuyển dụng cùng với ưu và nhược điểm của hai loại nguồn tuyển.
Nguồn ứng viên nội bộ Nguồn bên ngoài Định nghĩa
Là những CBNV đang công tác tại doanh nghiệp có nhu cầu và khả năng ứng tuyển vào vị trí cần tuyển dụng
Là những ứng viên tới từ thị trường lao động ngoài doanh nghiệp
- Thông báo về VTTD qua kênh truyền thông nội bộ của doanh nghiệp
- Thông qua sự đề bạt của CBNV trong doanh nghiệp
- Qua truyền thông trên các trang mạng xã hội, tờ rơi, báo
- Qua các trung tâm, tổ chức môi giới việc làm
- Qua các ngày hội việc làm được tổ chức
- Thông qua đánh giá kỹ năng, hiệu quả công việc để lựa chọn người phù hợp
- Trực tiếp tuyển dụng tại các trường học, trường nghề
- Qua giới thiệu của CBNV trong doanh nghiệp Ưu điểm
- Tạo cơ hội thăng tiến cho CBNV
- Tiết kiệm thời gian, chi phí
- Không mất thời gian để làm quen với văn hóa doanh nghiệp, công việc
- Số lượng ứng viên lớn, có nhiều sự lựa chọn
- Mang lại không khí mới cho doanh nghiệp, tạo sự thay đổi trong cách làm việc
- Tránh được tình trạng thiên vị
- Lượng ứng viên tham gia bị hạn chế
- Cách làm việc của nhân viên cũ có thể sẽ thiếu sáng tạo, gò bó với lối cũ
- Tốn nhiều chi phí, thời gian, mức rủi ro cao
- Mất thời gian làm quen với công việc, văn hóa doanh nghiệp
- Các vị trí cấp cao tuyển bên ngoài sẽ gây thất vọng cho nhân viên nội bộ
Các yếu tố ảnh hưởng đến tuyển dụng nhân lực trong doanh nghiệp
1.4.1 Các yếu tố bên trong doanh nghiệp
Mỗi doanh nghiệp đều có mục tiêu và sứ mệnh riêng, với tất cả các hoạt động, bao gồm tuyển dụng nhân sự (TDNS), được lên kế hoạch để đạt được những mục tiêu này Để thực hiện chiến lược hiệu quả, các bộ phận cần căn cứ vào kế hoạch và mục tiêu đã đề ra để bố trí nhân sự phù hợp, đảm bảo tiến độ hoàn thành kế hoạch kinh doanh Do đó, công tác TDNS cần được điều chỉnh theo từng loại mục tiêu của doanh nghiệp để xây dựng và thực hiện kế hoạch tuyển dụng một cách chính xác.
Hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút nhân lực ứng tuyển Nhân viên luôn tìm kiếm cơ hội làm việc tại những công ty có khả năng thăng tiến và phát triển kỹ năng Doanh nghiệp cần khai thác yếu tố này để thu hút ứng viên tiềm năng Hơn nữa, danh tiếng của doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu quả quảng cáo tuyển dụng mà còn giúp giảm chi phí, đồng thời tăng số lượng và chất lượng hồ sơ ứng tuyển so với các công ty khác.
Khả năng tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí tuyển dụng và kế hoạch dự trù ngân sách cho tuyển dụng, bao gồm các khoản chi như truyền thông và tổ chức thi tuyển Doanh nghiệp có mức lương và đãi ngộ hấp dẫn sẽ thu hút nhiều ứng viên hơn Ngược lại, nguồn kinh phí hạn chế sẽ làm giảm khả năng tối ưu hóa các kênh quảng cáo tin tuyển dụng, từ đó ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng ứng viên.
Năng lực của bộ máy đảm nhận công tác tuyển dụng:
Năng lực chuyên môn của nhân viên tuyển dụng là yếu tố quyết định đến hiệu quả của quy trình tuyển dụng Dù quy trình có được tối ưu và hợp lý đến đâu, nếu người thực hiện thiếu trình độ và chỉ làm theo cách thức cứng nhắc, kết quả của công tác tuyển dụng sẽ không đạt hiệu quả cao.
Năng lực của bộ máy tuyển dụng được thể hiện qua thái độ đối với ứng viên; sự nhiệt tình và lịch sự không chỉ phản ánh sự chuyên nghiệp của công ty mà còn tạo ấn tượng tốt cho ứng viên Những nhà quản trị coi trọng nhân tài thường tìm cách thu hút và giữ chân người tài, từ đó tuyển chọn được những ứng viên xuất sắc Ngược lại, nếu nhà quản trị chỉ tuyển những người kém hơn mình, chất lượng hoạt động tuyển dụng sẽ giảm sút, dẫn đến hiệu quả kinh doanh kém.
Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp quản lý trong doanh nghiệp sẽ đảm bảo quá trình chuyển đổi số diễn ra suôn sẻ, từ đó mang lại những tác động tích cực và hiệu quả tối ưu.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút ứng viên, với một môi trường làm việc thoải mái có thể không thu hút được những ứng viên nghiêm túc, trong khi một văn hóa khép kín có thể bỏ lỡ những ứng viên cởi mở Mỗi doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa riêng, nhưng nhà quản trị cần chú ý để tránh rạn nứt trong quan hệ đồng nghiệp và cấp bậc, vì điều này có thể tạo ấn tượng xấu cho nhân viên mới và ảnh hưởng đến nguồn tuyển dụng nội bộ.
1.4.2 Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp
Khi tình hình kinh tế và chính trị ổn định, doanh nghiệp sẽ có cơ hội phát triển và mở rộng quy mô, từ đó gia tăng nhu cầu về tài chính Ngược lại, nếu kinh tế và chính trị không thuận lợi, nhu cầu này sẽ giảm sút.
Yếu tố văn hóa - xã hội có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng lao động, từ đó ảnh hưởng đến tiêu chí tuyển dụng của doanh nghiệp Ngoài ra, quan điểm xã hội về các ngành nghề cũng tác động mạnh mẽ đến người lao động, ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn công việc và công ty của họ.
Hệ thống pháp luật và các chính sách của Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyển dụng, yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ quy định để đảm bảo tính minh bạch và công bằng Mỗi doanh nghiệp có phương pháp tuyển dụng riêng, nhưng đều phải tuân theo các quy định pháp luật, đặc biệt là chính sách ưu tiên cho các ứng viên thuộc đối tượng chính sách Việc chấp hành những quy định này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tuyển dụng mà còn góp phần xây dựng môi trường làm việc công bằng và chuyên nghiệp.
Môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp đòi hỏi các công ty phải hoàn thành kế hoạch tuyển dụng nhân sự chất lượng cao Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần xem xét chính sách đãi ngộ và chiêu mộ nhân tài của đối thủ cạnh tranh, từ đó so sánh và đánh giá quy trình tuyển dụng của mình Việc này giúp đa dạng hóa phương pháp tuyển dụng và tạo ra những điểm mới, thu hút nhiều ứng viên hơn.
Quan hệ cung cầu trên thị trường lao động có ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và quy trình tuyển dụng Khi thị trường lao động dư thừa loại lao động mà doanh nghiệp cần, tức là cung vượt cầu, doanh nghiệp sẽ dễ dàng tuyển dụng những ứng viên có trình độ cao Thực tế cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp càng cao thì nguồn cung ứng viên càng phong phú, giúp công ty thu hút và lựa chọn lao động một cách hiệu quả hơn.
Khi cầu vượt cung, doanh nghiệp cần nhanh chóng tuyển dụng để không mất cơ hội vào tay đối thủ Điều này yêu cầu doanh nghiệp đầu tư nhiều thời gian và chi phí để tìm kiếm ứng viên phù hợp Để thu hút nhân tài, doanh nghiệp cần triển khai các chính sách ưu đãi hấp dẫn cho ứng viên.
Trình độ khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, ảnh hưởng lớn đến công tác tuyển dụng nhân sự (TDNS) Sự phổ biến của Internet và mạng xã hội giúp doanh nghiệp dễ dàng truyền tải thông báo TDNS, từ đó NLĐ có thể tiếp cận thông tin nhanh chóng và doanh nghiệp rút ngắn thời gian tìm kiếm ứng viên Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần áp dụng công nghệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, yêu cầu một đội ngũ lao động có trình độ cao để vận hành thiết bị và ứng dụng công nghệ Điều này tạo áp lực cho TDNS, yêu cầu doanh nghiệp phải tuyển chọn nhân viên có kỹ năng, tay nghề cao để đáp ứng yêu cầu công việc.
Tổng quan về Công ty cổ phần sách MCBooks và thực trạng công tác tuyển dụng tại công ty
Tổng quan về CTCP sách MCBooks
2.1.1 Giới thiệu chung về công ty
• Tên công ty: Công ty cổ phần sách MCBooks
• Tên giao dịch quốc tế: MCBOOKS.,JSC
• Người đại diện trước pháp luật: Ông Nguyễn Văn Cường
• Trụ sở chính tại Hà Nội: Lô 34E, khu đấu giá 3ha, Phúc Diễn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
• Chi nhánh tại Hồ Chí Minh: số 45 đường số 8, KP5, Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức
• Ngày cấp đăng ký kinh doanh: 25/08/2008
Lĩnh vực kinh doanh chính:
• Bán lẻ sách, báo, tạp chí văn phòng phẩm trong các cửa hàng chuyên doanh
• Các dịch vụ khác liên quan tới in ấn
2.1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển của công ty
Vào ngày 25 tháng 8 năm 2008, Công ty Cổ phần Sách MCbooks được thành lập, chuyên hoạt động trong lĩnh vực xuất bản và liên kết xuất bản, đặc biệt là phát hành sách ngoại ngữ.
Trong những năm qua, MCBooks đã không ngừng nỗ lực cung cấp cho người học những bộ sách bản quyền chất lượng cao, tương đương với sách ngoại, nhưng với mức giá hợp lý phù hợp với điều kiện kinh tế của người Việt.
Năm 2017 đánh dấu sự bứt phá của MCBooks, khi thương hiệu sách ngoại ngữ MCBooks trở thành hàng đầu, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các dòng sách Kĩ Năng (KNBooks) và Tham Khảo (TKBooks) Ba mũi tên này đã giúp công ty cổ phần sách MCBooks vươn lên tầm cao mới.
Năm 2018, MCBooks tiếp tục thành công bằng cách ra mắt thương hiệu sách mới mang tên BIZBooks, chuyên dành cho doanh nhân Thương hiệu này được đầu tư kỹ lưỡng, mỗi cuốn sách đều chứa đựng kiến thức thực chiến, phục vụ hiệu quả cho độc giả.
Năm 2019, MCBooks cam kết không ngừng nỗ lực thực hiện sứ mệnh mang tri thức đến đông đảo người đọc, với mục tiêu phát triển mạnh mẽ và vươn xa, xứng đáng với trọng trách mà ban lãnh đạo công ty đã đề ra.
Năm 2020: MCBooks chuyển mình mạnh mẽ với định hướng phát triển các công ty con
Sau 12 năm hình thành và phát triển, MCBooks đã trở thành thương hiệu Sách ngoại ngữ số 1 tại thị trường Việt Nam khi nắm bản quyền của nhiều đầu sách ngoại ngữ quan trọng, liên tiếp đứng đầu thị trường trong lựa chọn sách ngoại ngữ trên nhiều hệ thống phát hành lớn: Tiki.vn, Fahasha.com…
2.1.1.3 Tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của công ty
• Khẳng định vị thế dẫn đầu trong dòng sách ngoại ngữ
• Chiếm lĩnh vị trí tiên phong trong dòng sách tham khảo
• Cách tân và tái định vị dòng sách phát triển kỹ năng dành cho doanh nhân
• Trở thành đối thủ của các đơn vị dẫn đầu về Kinh doanh online
Sứ mệnh: “Knowledge Sharing - Trao giá trị tri thức”
• Trao giá trị tốt nhất trong khả năng và nguồn lực mình có cho Thế giới
• Thay đổi cách nhận thức học tập, truyền cảm hứng phát triển cá nhân cho mọi người
• Hình mẫu tiên phong trong việc trao giá trị
• Đào tạo và phát triển cá nhân, tạo hiệu suất công việc và thu nhập cao sánh ngang các nước phát triển
• “Lò” huấn luyện doanh nhân nội bộ
2.1.1.4 Tổ chức bộ máy quản lý của công ty
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy MCBooks
Nguồn: Phòng Hành chính – Nhân sự
Giám đốc công ty, đồng thời là Chủ tịch HĐQT, là người nắm quyền lực cao nhất, có trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động kinh doanh và tuân thủ các chính sách của Nhà nước Người này phải chịu trách nhiệm pháp lý và kết quả hoạt động của công ty, đồng thời tổ chức các phòng ban chức năng, phân xưởng, và sắp xếp lao động hợp lý Ngoài ra, giám đốc còn có nhiệm vụ phê duyệt và công bố chính sách chất lượng, cũng như giám sát duy trì và cải thiện hệ thống chất lượng của công ty.
Phó giám đốc công ty đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giám đốc điều hành, đảm nhận các nhiệm vụ như phê duyệt kế hoạch kinh doanh, xây dựng chiến lược tài chính, thực hiện tái cấu trúc doanh nghiệp và quản lý chất lượng nguồn nhân lực.
Phòng Tài chính – Kế toán đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện toàn bộ công tác kế toán, bao gồm thu nhận, ghi sổ, xử lý và lập báo cáo tài chính cũng như báo cáo quản trị Tất cả các hoạt động ghi sổ đều được thực hiện tại phòng này, nhằm cung cấp các số liệu cần thiết cho các bên liên quan.
Phòng Hành chính – Nhân sự đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ lãnh đạo công ty quản lý các lĩnh vực như tổ chức cán bộ, lao động, tiền lương, và các vấn đề liên quan đến công đoàn cơ sở Ngoài ra, phòng còn đảm nhiệm công tác an toàn lao động, vệ sinh công nghiệp, và quản lý hành chính, đồng thời thực hiện các chế độ chính sách đối với người lao động trong công ty.
Phòng Công nghệ chịu trách nhiệm tham mưu, tổ chức và triển khai quản lý toàn bộ hệ thống công nghệ thông tin của công ty Đơn vị này xây dựng định hướng và chiến lược phát triển công nghệ thông tin, nhằm ứng dụng hiệu quả cho tất cả các hoạt động của công ty trong từng giai đoạn phát triển.
Các phòng Tiếng Anh, Nhật, Trung, Hàn: phụ trách tìm, biên dịch và kinh doanh các đầu sách của các nước tương ứng
Cơ cấu tổ chức quản lý của CTCP sách MCBooks được thiết lập với sự phân công rõ ràng các chức năng cho từng bộ phận, đảm bảo sự giám sát lẫn nhau trong mọi hoạt động của công ty Mỗi bộ phận có nhiệm vụ cụ thể nhằm duy trì quá trình kinh doanh liên tục và hiệu quả.
2.1.1.5 Chức năng, nhiệm vụ của phòng Hành chính – nhân sự
Tại MCBooks, phòng Hành chính – Nhân sự đảm nhận công tác quản trị nhân lực, bao gồm 1 trưởng phòng, 1 nhân viên và 1 thực tập sinh Đội ngũ này không chỉ thực hiện các nhiệm vụ hành chính mà còn quản lý các công tác nhân sự quan trọng Trưởng phòng Hành chính – Nhân sự có trách nhiệm lãnh đạo và điều phối các hoạt động liên quan đến nhân lực trong tổ chức.
• Đề xuất, xây dựng và triển khai thực hiện các kế hoạch TDNS và đào tạo nhân sự theo tháng, quý, năm
• Báo cáo tiến độ thực hiện các kế hoạch trên cho Giám đốc
• Quản lý nhân sự trong phòng, thực hiện phân chia nhiệm vụ cho nhân sự
• Tham mưu, đưa ra ý kiến cho việc sắp xếp, bố trí nhân sự tại các phòng ban cho Giám đốc
• Công việc khác do Giám đốc chỉ đạo Đối với nhân viên trong phòng:
• Thực hiện công tác tính lương, thưởng và các chính sách khác cho người lao động
• Đảm nhiệm đào tạo nhân sự
2.1.2 Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật chủ yếu của MCBooks
2.1.2.1 Đặc điểm về sản phẩm của công ty
MCBooks có sản phẩm chính là các đầu sách học ngoại ngữ Anh, Nhật, Trung, Hàn và sách ngoại ngữ dành cho trẻ em:
MCbooks là thương hiệu sách nổi bật trong lĩnh vực Anh ngữ, cung cấp các tài liệu hữu ích như "Luyện siêu trí nhớ từ vựng tiếng Anh", "Vừa lười vừa bận vẫn giỏi tiếng Anh", "Từ điển Anh-Anh-Việt", "IELTS Mike’s", và "Luyện nói tiếng Anh như người bản ngữ" Những cuốn sách này giúp người học cải thiện kỹ năng tiếng Anh một cách hiệu quả và linh hoạt.
• Thương hiệu sách Kaixin – Trung ngữ: Giáo trình Hán ngữ, Giáo trình Hán ngữ Boya…
• Thương hiệu sách Saiwai – Nhật ngữ: Giáo trình Daichi Nihong Go Nokiso…
• Thương hiệu sách Changmi – Hàn ngữ: Giáo trình tiếng Hàn tổng hợp, Ngữ pháp tiếng hàn, Học tiếng Hàn thật đơn giản…
Ngoài ra, MCBooks còn có những thương hiệu sách khác như:
Thương hiệu sách BizBooks chuyên cung cấp các dòng sách dành cho doanh nhân, bao gồm những tác phẩm nổi bật như "Đàn ông sao Hỏa, Đàn bà sao Kim", bộ sách "Shark Tank", và "Để trở thành người bán hàng giỏi nhất thế giới".
• Sách từ điển: Từ điển Anh-Việt, Từ điển Hán- Việt…
• Sách Tiếng Việt cho người nước ngoài: Tiếng Việt cho người Anh-Mỹ, Sách Tiếng Việt cho người Trung Quốc
2.1.2.2 Nguồn nhân lực và điều kiện lao động a) Cơ cấu nhân sự
Tính tới thời điểm hiện tại, MCBooks có tất cả 110 CBNV Trong giai đoạn 2018 –
Thực trạng công tác tuyển dụng nhân sự tại Công ty cổ phần sách MCBooks
2.2.1 Nội dung hoạt động tuyển dụng tại CTCP sách MCBooks
2.2.1.1 Xác định nhu cầu tuyển dụng
Công tác xác định nhu cầu tuyển dụng là bước quan trọng đầu tiên trong quy trình tuyển dụng tại MCBooks, giúp đưa ra quyết định liệu có nên tiến hành tuyển dụng hay không.
Tùy thuộc vào nhu cầu lao động của từng phòng ban, khi số lượng nhân viên hiện tại không đủ để đáp ứng khối lượng công việc, Trưởng phòng sẽ đề xuất với phòng Hành chính – Nhân sự để tiến hành tuyển dụng thêm nhân viên.
Khi lao động chấm dứt hợp đồng, phòng Hành chính – Nhân sự sẽ xem xét và điều chỉnh giữa các đơn vị trong công ty Nếu có sự thiếu hụt nhân sự, phòng sẽ xác định nhu cầu tuyển dụng và trình duyệt lên cấp trên để xin phê duyệt.
Để đáp ứng các công việc yêu cầu chuyên môn cao hoặc năng lực đặc biệt, cần thực hiện theo chỉ đạo của Giám đốc hoặc đề nghị từ đơn vị liên quan.
Phòng Hành chính – Nhân sự có nhiệm vụ thẩm định nhu cầu tuyển dụng, nếu yêu cầu tuyển dụng của các phòng ban phù hợp sẽ ký xác nhận
2.2.1.2 Lập kế hoạch tuyển dụng
Sau khi xác định nhu cầu tuyển dụng, phòng Hành chính – Nhân sự sẽ lập kế hoạch tuyển dụng chi tiết, bao gồm các nội dung quan trọng liên quan đến quy trình và tiêu chí tuyển chọn.
• Thông tin về nhu cầu cần tuyển: Số lượng, vị trí, tiêu chuẩn tuyển dụng…
• Phân công nhân sự cho công tác tuyển dụng và phối hợp giữa các bộ phận
• Nguồn và phương pháp tuyển dụng
• Dự toán chi phí tuyển dụng
• Thời gian tiến hành các hoạt động trên
Sau khi bản kế hoạch được phê duyệt, phòng Hành chính - Nhân sự sẽ phối hợp với các bộ phận liên quan để tổ chức và thực hiện kế hoạch đã đề ra.
Nếu yêu cầu tuyển dụng không phù hợp hoặc không được phê duyệt, phòng Hành chính - Nhân sự sẽ thông báo cho phòng ban liên quan để điều chỉnh yêu cầu cho phù hợp.
2.2.1.3 Tổ chức thực hiện tuyển dụng
• Bước 1: Thông báo tuyển dụng
Căn cứ vào kế hoạch tuyển dụng đã được Giám đốc phế duyệt, phòng Hành chính - Nhân sự sẽ tiến hành thông báo tuyển dụng nhân sự
Bản thông báo tuyển dụng cần nêu rõ các thông tin quan trọng như tên công ty, số lượng và vị trí cần tuyển, yêu cầu về kinh nghiệm tùy thuộc vào từng vị trí, trình độ học vấn và chuyên môn cần thiết, các giấy tờ và văn bằng yêu cầu, cũng như thời gian bắt đầu và hạn cuối nhận hồ sơ cùng địa chỉ liên hệ.
Bản thông báo tuyển dụng được phổ biến chủ yếu trên website, fanpage facebook của công ty và các trang thông tin tuyển dụng không phí và có phí
MCBooks đã đăng tuyển dụng với thông tin rõ ràng và đầy đủ, giúp ứng viên hiểu rõ về công việc mà họ đang ứng tuyển.
Hình 2.3: Tin tuyển dụng của MCBooks
Nguồn: Trang web của công ty
• Bước 2: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ
Sau khi công bố thông tin tuyển dụng, phòng Hành chính - Nhân sự sẽ tiến hành thu thập và sàng lọc hồ sơ ứng viên Công ty ưu tiên những ứng viên được giới thiệu từ cán bộ nhân viên hiện tại, tiếp theo là các ứng viên nộp đơn trực tiếp hoặc thông qua các trang mạng tuyển dụng, báo chí và các đơn vị cung ứng lao động.
• Bước 3: Phỏng vấn Đây là khâu đặc biệt quan trọng giúp kiểm tra, đánh giá ứng viên một cách tương đối chính xác
Hội đồng phỏng vấn bao gồm Giám đốc, trưởng phòng Hành chính nhân sự, trưởng các bộ phận và nhân viên liên quan, tạo thành một nhóm có kinh nghiệm phong phú trong tuyển dụng Với góc nhìn thực tế, hội đồng sẽ đánh giá ứng viên một cách tổng quát và chính xác nhất.
Quá trình phỏng vấn được chia làm ba bước: Phỏng vấn sơ bộ (lần 1), ứng viên review sách, phỏng vấn sâu
Quá trình phỏng vấn thường được thực hiện bởi trưởng phòng Hành chính - Nhân sự, trưởng các bộ phận và nhân viên liên quan Dựa trên yêu cầu công việc và vị trí, cùng với việc nghiên cứu hồ sơ và điểm lưu ý của từng ứng viên, các câu hỏi phỏng vấn sẽ được chuẩn bị cụ thể cho từng ứng viên.
Trong quá trình phỏng vấn, nhà tuyển dụng sẽ đánh giá tổng quát các yếu tố như hoàn cảnh, tính cách và khả năng làm việc của ứng viên.
Sau khi phỏng vấn kết thúc, hội đồng phỏng vấn họp để thảo luận, đánh giá và quyết định lựa chọn ứng viên Những ứng viên không được chọn sẽ được lưu hồ sơ để sử dụng cho các đợt tuyển dụng sau hoặc khi cần nhân lực đột xuất.
Ngay sau khi hoàn tất phỏng vấn, nhân viên bộ phận Hành chính - Nhân sự sẽ thông báo kết quả tuyển dụng cho ứng viên Nếu ứng viên trúng tuyển, họ sẽ nhận thông tin về bài review sách từ bộ phận này.
