II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu
2. Đối với chùm tia tới phân kì:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
*Hoạt động 1 (10’): Ôn lại kiến thức cơ bản.
-GV treo bảng phụ ghi sẵn nội dung các câu hỏi. Yêu cầu học sinh lần lượt trả lời những câu hỏi ở phần tự kiểm tra và thảo luận khi thấy có những chỗ cần điều chỉnh.
+C1: Chọn câu trả lời đúng cho câu hỏi: “Khi nào ta nhìn thấy một vật ?”
A. Khi vật được chiếu sáng. B. Khi vật phát ra ánh sáng.
C. Khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta. D. Khi có ánh sáng từ mắt ta chiếu sáng vật. +C2: Chọn câu phát biểu đúng trong các câu dưới đây nói về ảnh của một vật tạo bởi gương
-Hoạt động cá nhân trả lời.
-C1: Câu C.
-C2: Câu B. 27
phẳng.
A. Ảnh ảo bé hơn vật và ở gần gương hơn vật. B. Ảnh ảo bằng vật và cách gương một
khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.
C. Ảnh hứng được trên màn và lớn bằng vật. D. Ảnh không hứng được trên màn và bé hơn
vật.
+C3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
Trong môi trường………và………, ánh sáng truyền đi theo………
+C4: Tia sáng khi gặp gương phẳng thì bị phản xạ lại theo định luật phản xạ ánh sáng:
a. Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với………và đường…………
b. Góc phản xạ bằng……….
+C5: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng là ảnh gì ? Độ lớn của ảnh và khoảng cách từ ảnh đến gương thế nào so với độ lớn của vật và khoảng cách từ vật đến gương ?
+C6: Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi có những tính chất gì giống và khác với ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng ?
+C7: Khi vật ở khoảng nào thì gương cầu lõm cho ảnh ảo ? Ảnh này lớn hơn hay nhỏ hơn vật ? +C8: Viết ba câu có nghĩa, trong mỗi câu có bốn cụm từ chọn trong bốn cột dưới đây:
-C3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
Trong môi trường trong suốt và
đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
-C4: Tia sáng khi gặp gương phẳng thì bị phản xạ lại theo định luật phản xạ ánh sáng:
a. Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường
pháp tuyến.
b. Góc phản xạ bằng góc tới. -C5: Ảnh ảo, có độ lớn bằng vật, cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.
-C6: +Giống nhau: Ảnh ảo.
+Khác nhau: Ảnh tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn ảnh tạo bởi gương phẳng.
-C7: Khi một vật ở gần sát gương. Ảnh này lớn hơn vật.
-C8: HS tự viết.
+VD: Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật.
Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi không hứng được trên màn chắn và bé hơn vật.
Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn và bằng vật.
gương cầu lõm gương phẳng gương cầu lồi
hứng được trên màn chắn không hứng được trên màn chắn bé hơn vật bằng vật lớn hơn vật ảnh ảo ảnh thật
+C9:Cho một gương phẳng và một gương cầu lồi cùng kích thước. So sánh vùng nhìn thấy của chúng.
*Hoạt động 2 (20’): Vận dụng
-GV hướng dẫn HS cách vẽ ảnh, vẽ tia phản xạ và cách xác định vùng nhìn thấy ảnh của 2 điểm sáng S1, S2:
-C1: Có hai điểm sáng S1, S2 đặt trước gương phẳng như hình 9.1
a. Hãy vẽ ảnh của mỗi điểm tạo bởi gương . b. Vẽ hai chùm tia tới lớn nhất xuất phát từ
S1, S2 và hai chùm tia phản xạ tương ứng trên gương.
c. Để mắt trong vùng nào thì sẽ nhìn thấy đồng thời ảnh của cả hai điểm sáng trong gương ? Gạch chéo vùng đó.
-Yêu cầu HS đọc C2, hoạt động cá nhân trả lời.
-GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình vẽ (H 9.2) lên bảng, hướng dẫn HS phân tích những cặp nhìn thấy nhau.
+Để bạn này nhìn thấy bạn kia thì cần có điều kiện gì?
+Tủ đứng là vật có cho ánh sáng truyền qua hay không?
+Trong môi trường trong và đồng tính thì ánh sáng truyền đi theo đường gì?
+Vậy ta dùng thước nối các bạn đó lại với nhau, nếu cặp nào bị tủ chắn lại thì cặp đó sẽ không nhìn thấy nhau
-C9:Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước. C10:
-HS trả lời, lớp nhận xét:
+C2: Giống nhau: Ảnh quan sát được trong 3 gương đều là ảnh ảo. Khác nhau: ảnh nhìn thấy trong gương cầu lồi nhỏ hơn trong gương phẳng, ảnh trong gương phẳng lại nhỏ hơn ảnh trong gương cầu lõm.
C3:
-Phải có ánh sáng từ bạn này truyền đến mắt bạn kia và ngược lại.
-Tủ là vật không cho ánh sáng truyền qua.
-Ánh sáng truyền theo đường thẳng.
29 S1 S2 S1’ S1’ S2’ S2’ S1’, S2’ Tủ đứng An Thanh h Hải Hà
*Hoạt động 3 (10’): Trò chơi ô chữ:
-GV treo bảng phụ lên bảng có ghi sẵn ô chữ. -Thông qua thể lệ cuộc chơi.
-Mỗi tổ thành 1 đội chơi. -Mời 1 HS làm MC -Tiến hành hội thi.
*Theo hàng ngang:
1. Vật hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó.
2. Vật tự nó phát ra ánh sáng.
3. Cái mà ta nhìn thấy trong gương phẳng. 4. Các chấm sáng mà ta nhìn thấy trên trời
ban đêm khi không có mây.
5. Đường thẳng vuông góc với mặt gương. 6. Chỗ không nhận được ánh sáng trên màn
chắn.
7. Dụng cụ để soi ảnh của mình hàng ngày. Từ hàng dọc là gì ?
-Các tổ tiến hành tham gia hội thi.
*Trả lời: 1. Vật sáng. 2. Nguồn sáng. 3. Ảnh ảo. 4. Ngôi sao. 5. Pháp tuyến. 6. Bóng đen. 7. Gương phẳng. *Từ hàng dọc là: Ánh sáng. 4.Dặn dò: (2;)
- Về nhà ôn tập các nội dung đã học chuẩn bị tiết tới kiểm tra một tiết. 5. Rút kinh nghiệm: An Thanh Hải Hà An x x Thanh x x Hải x x x Hà x
Tuần: 10 Ngày soạn: 17/10/2011
Tiết: 10 Ngày dạy: 25/10/2011