dân
Vμo khoảng tháng 7-1944, một máy bay Mỹ bị quân Nhật bắn rơi ở Hoμ An, Cao Bằng. Phi công Mỹ nhảy dù rơi xuống cánh rừng đã bị du kích địa ph−ơng bắt.
Lúc nμy Mỹ ở trong phe Đồng minh chống phátxít. Phi công Mỹ đ−ợc đ−a đến chỗ chúng tôi. Bác gọi tôi đến, chỉ thị:
- Tuy ta còn thiếu thốn, nh−ng các chú cố gắng cho anh ta ăn uống t−ơng đối, c− xử tử tế, nhân đạo để họ hiểu ta.
Vâng lệnh Bác, chúng tôi đã lμm nh− vậy. Phi công Mỹ đ−ợc ăn với khẩu phần hơn chúng tôi.
Sau đó mấy ngμy, Bác cho đ−a anh ta đến gặp Bác. Bác hỏi chuyện bằng tiếng Anh. Ng−ời phi công vô cùng ngạc nhiên, trố mắt nhìn Bác đầy vẻ kính phục, không sao hiểu nổi ở chốn rừng núi nμy lại gặp đ−ợc một ông giμ gầy guộc, mặc áo chμm với đôi mắt rực sáng lại nói tiếng Anh rất thμnh thạo, am hiểu phong tục n−ớc Mỹ.
Sao (Shaw) - tên ng−ời phi công - tha thiết xin đ−ợc thả về bộ chỉ huy Mỹ đang đóng trên đất Trung Quốc, dù có phải tốn phí đến bao nhiêu khi về n−ớc cũng xin Chính phủ Mỹ vμ gia đình lo chịu.
Bác mỉm c−ời vμ giải thích thêm:
- Các anh trong quân đội Đồng minh, cùng chung một mục đích chiến đấu chống chủ nghĩa phátxít, bảo vệ hoμ bình thế giới. Chúng tôi c− xử với anh nh− thế nμy lμ thể hiện những cam kết thiện chí chứ không phải dùng anh vμo mục đích kiếm lợi.
Sao đã hiểu vμ cμng kính phục, tin t−ởng Bác. Sau đó, chính anh ta đã đ−ợc Bác cho theo sang Côn Minh, trao lại cho Bộ t− lệnh Mỹ.
... Bác ở Trung Quốc về đ−ợc một thời gian, Bộ T− lệnh quân đội Mỹ điện cho Bác, xin đ−ợc cử ng−ời sang để hợp tác bằng cách họ sẽ cho ng−ời nhảy dù xuống căn cứ Tân Trμo.
Tôi lại đ−ợc Bác giao nhiệm vụ đón 5 ng−ời Mỹ nμy. Chúng tôi đốt lửa lấy khói lμm ám hiệu cho máy bay
biết mục tiêu. Khi họ nhảy dù xuống, chúng tôi tập hợp bộ đội hoan hô họ. Họ rất cảm động tr−ớc việc lμm đó của ta.
Sau khi tiếp nhận 5 nhân viên tình báo quân sự Mỹ, họ đều đ−ợc Bác giao nhiệm vụ.
Bác chỉ thị thμnh lập đại đội Việt - Mỹ vμ chỉ thị tôi lμm đại đội tr−ởng.
Một ng−ời Mỹ mang hμm thiếu tá tên lμ Tômát lμm tham m−u tr−ởng đại đội. Lúc đó, tôi còn nhớ lμ tôi rất tự hμo. Tôi th−a với Bác lμ nếu thiếu tá lμm tham m−u tr−ởng, thì đại đội tr−ởng gọi lμ cấp gì, nμo ngờ nét mặt Bác nghiêm lại. Bác bảo:
- Chú phải lo hoμn thμnh nhiệm vụ cho tốt, dù tá hay t−ớng, đã lμ một chiến sĩ cách mạng cũng đều phải lo phục vụ nhân dân cho tốt cả.
Từ bấy đến nay tôi luôn luôn nhớ lời dạy ấy.
Bích Hạnh
Ghi lời kể của Th−ợng t−ớng Đμm Quang Trung