Mô hình Dupont là kỹ thuật được sử dụng để phân tích khả năng sinh lời của một công ty bằng các công cụ quản lý hiệu quả truyền thống. Mô hình Dupont tích hợp nhiều yếu tố của báo cáo thu nhập với bản cân đối kế toán. Trong phân tích tài chính, người ta vận dụng mô hình Dupont để phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính. Chính nhờ sự phân tích mối liên kết giữa các chỉ tiêu tài chính, chúng ta có thể phát hiện ra những nhân tố đã ảnh hưởng đến chỉ tiêu phân tích theo một trình tự nhất định.
Sơ đồ Dupont trình bày mối quan hệ giữa lợi nhuận trên vốn tự có, mối quan hệ giữa tỉ số luân chuyển của tài sản có và hệ số vốn chủ sở hữu có tác động đến vốn chủ sở hữu như thế nào.
nên tài sản. Cho nên suất sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE) lệ thuộc vào suất sinh lời của tổng tài sản (ROA). Ý tưởng trên được thể hiện:
Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần ROA
= x (%)
Doanh thu thuần Tổng tài sản
Trong đó, đòn bẩy kinh tế (đòn bẩy tài chính) hay còn gọi là đòn cân nợ là chỉ tiêu thể hiện cơ cấu tài chính của Công ty.
20
Tổng tài sản Đòn bẩy tài chính =
Vốn chủ sở hữu
Như vậy, phương trình Dupont sẽ được viết lại như sau: Lãi ròng Doanh thu Tổng tài sản ROE = x x Doanh thu Tổng tài sản Vốn chủ sở hữu
Ta có thể minh hoạ qua sơ đồ phân tích Dupont:
Sơ đồ 1.1: Phân tích Dupont
Lợi nhuận/Vốn tự có Lợi nhuận/Tài sản có Tài sản có/Vốn tự có x
Thu nhập/Doanh thu Luân chuyển tài sản có x
Lợi nhuận ròng Tài sản có Doanh thu thuần : : - + Tổng doanh thu Tổng chi phí Tài sản dài hạn Tài sản lưu động Lãi suất Chi phí Nợ phải thu Vốn bằng tiền Thuế Khấu hao Hàng tồn kho Tài sản ngắn hạn khác
(Nguồn: Giáo trình báo cáo tài chính – Trường đại học Kinh tế quốc dân ) Tác dụng của phương trình:
21
Thứ nhất, cho thấy mối quan hệ và tác động của các nhân tố là các chỉ tiêu hiệu quả sửdụng tài sản.
Thứ hai, cho phép phân tích lượng hóa những nhân tố ảnh hưởng đến suất sinh lời của vốn chủ sở hữu bằng các phương pháp loại trừ (thay thế liên hoàn hoặc số chênh lệch).
Thứ ba, đề ra các quyết định phù hợp hiệu quả căn cứ trên mức độ tác động khácnhau của từng nhân tố khác nhau để tăng suất sinh lời.