- cơ vòng hậu môn dãn phân tự chảy ra ngoài.
18. Bệnh Xạ khuẩn (Actinomycosis) và bệnh Lưỡi gỗ (Actinobacillosis)
a. Khái quát
- Cả 2 bệnh này đều là bệnh mạn tính, đặc trưng là hình thành các u cục sưng nung mủ và lỗ dò chảy mủ. Bệnh hay thấy ở trâu, bò, dê, cừu, lợn, ít thấy ở ngựa.
- Mầm bệnh là xạ khuẩn (Actinomyces) gây bệnh xạ khuẩn hay bệnh sưng hàm và VK Actinobacillus gây bệnh lưỡi gỗ.
36
- Sự khác nhau chính trên lâm sàng của 2 bệnh này là: bệnh xạ khuẩn hình thành các u nung mủ ở xương, nhất là xương hàm, trong khi bệnh lưỡi gỗ hình thành u nung mủ trên mô mềm (lưỡi, bầu vú,…)
b. Kiểm tra
Kiểm tra trước khi giết mổ Kiểm tra sau khi giết mổ
Căn cứ vào các tchứng lâm sàng của từng bệnh. • Bệnh xạ khuẩn:sưng đau ở hàm trên và hàm dưới (hàm nổi cục), có các lỗ dò chảy mủ vào xoang miệng hoặc bên ngoài da, loét ở má và lợi, khó thở, tiết nhiều nước bọt, con vật gầy còm, ỉa chảy. • Bệnh lưỡi gỗ: con vật kém ăn, tiết nhiều nước bọt, nhai liên tục, lưỡi sưng (có khi cứng, thè ra ngoài gọi là “lưỡi gỗ”), loét miệng, HLB mang tai và trên hầu họng sưng to.
(btích cục bộ)
• Bệnh xạ khuẩnthường gây btích (các u nung mủ) cục bộ ở hàm trên và hàm dưới, bệnh tích dạng u hạt ở phần dưới của thực quản hoặc phần trước của dạ tổ ong, viêm da lá sách và viêm ruột nhẹ. • Bệnh lưỡi gỗ có btích điển hình ở lưỡi (lưỡi sưng kết cấu dạng sợi cứng), viêm loét ở dạ cỏ dạ lá sách, dạng u hạt ở các HLB. Với lợn, btích thường tập trung ở vú, có các nốt sưng hình thành lỗ dò chảy mủ.
c. Xử lý vệ sinh
- Loại bỏ toàn bộ thân thịt có tổn thương lan tràn, viêm tiến triển ở HLB và nhu mô phổi. - Trường hợp bệnh nhẹ cục bộ phải cắt bỏ phần có btích và các HLB, các bộ phận khác
cho xuất.
- Nếu chỉ có lưỡi bị tổn thương thì chỉ cắt bỏ lưỡi, phần đầu và thân thịt vẫn sử dụng bình thường.