2.5. CÚC bước xây dựng hệ thống thông tin quản lý
2.6.2. Sơ đồ luồng dữ liệu
Sơ đồ luồng dữ liệu dùng để mô tả cũng chính hệ thống thông tin như sơ đồ luồng thông tin nhưng trên góc độ trừu tượng. Trên sơ đồ chỉ bao gồm Các luồng dữ liệu, các xử lý, các lưu trữ dữ liệu, nguồn và đích nhưng không hề quan tâm tới nơi, thời điểm và đối tượng chịu trách nhiệm xử lý. Sơ đồ luồng dữ liệu chỉ mô tả đơn thuần hệ thống thông tin làm gì và để làm gì.
Ký pháp dùng cho SƯ đồ luồng dữ liệu ( DFD )
Tên người/ bộ phận Nguồn hoặc đích
Tên dòng dữ liệu Dòng dữ liệu
32
Tiến trình xử lý
Tệp dữ liệu
Kho dữ liêu Các ký pháp cơ bản của ngôn ngữ DFD
Các mức của DFD.
Sơ đồ ngữ cảnh ( Context Diagram ) thể hiện rất khái quát nội dung chính của hệ thống thông tin. Sơ đồ này không đi vào chi tiết mà mô tả sao cho chỉ cần một lần nhìn là ra nội dung chính của hệ thống. Để cho sơ đồ ngữ cảnh sáng sủa, dễ nhìn có thể bỏ qua các kho dữ liệu; bỏ qua các xử lý cập nhật. Sơ đồ khung cảnh còn được gọi là sơ đồ mức 0
Phân rã sơ đồ
Để mô tả hệ thống chi tiết hơn người ta dùng kỹ thuật phân rã sơ đồ. Bắt đầu từ sơ đồ khung cảnh, người ta phân rã ra thành sơ đồ mức 0, tiếp sau mức 0 là mức 1...
Các phích lo gíc
Giống như phích vật lý, phích lo gíc hoàn chỉnh tài liệu cho hệ thống. Có 5 loại phích lo gíc. Chúng được dùng mô tả thêm cho luồng dữ liệu, xử lý, kho dữ liệu, tệp dữ liệu và phần tử thông tin.
Tên xử lý:
Mô tả:
Tên DFD liên quan:
Tên luồng:
Mô tả:
Tên DFD liên quan:
Phích luồng dữ liệu
Tên phần tử thông tin:
Loại:
Độ dài:
Các phần tử thông tin
Tên kho:
Mô tả:
Phích kho dữ liệu
Tên tệp:
Mô tả:
Phích tệp dữ liệu
34
Ngôn ngữ cấu trúc dùng để mô tả xử lý logic trên phích xử lý Ngôn ngữ này chứa các động từ như: đọc, ghi, sắp xếp, chuyển sang, trộn, cộng trò, nhân chia, hãy thực hiện... Các phép toán số học và logic thường dùng.
Ngôn ngữ cũng dùng các danh từ được dùng để mô tả dữ liệu trong từ điển hệ thống
Ngôn ngữ cấu trúc không dùng các trạng từ và các tính từ Ngôn ngữ cấu trúc chỉ dùng các cấu trúc sau đây để viết các câu
1. Tiếp theo ( Sequence ) 2. Nếu... thì...
3. Nếu... thì... Nếu không thì...
4. Trong khi mà...
5. Cho đến khi
6. Câu phức hợp Bắt đầu... Kết thúc.
7. Theo các trường hợp
Ngôn ngữ cấu trúc tiếng anh cũng có thể dùng khi thiết kế Ngôn ngữ này chứa các động từ như: Read, Write, Sort. Move, Add,
Một sô quy ước và quy tắc liên quan tới DFD 1. Luồng dữ liệu phải có một tên trừ luồng giữa xử lý và kho dữ liệu
2. Dữ liệu chứa trên 2 vật mang khác nhau nhưng luôn luôn đi cùng nhau thì có thể tạo ra chỉ một luồng duy nhất
3. Xử lý luôn phải được đánh mã số Đối với việc phân rã DFD
35
7. Thông thường một xử lý mà logíc xử lý của nó được trình bày bằng ngôn ngữ có cấu trúc chỉ chiếm một trang giấy thì không phân rã tiếp
8. Cố gắng chỉ để tối đa 7 xử lý trên một trang DFD
9. Tất cả các xử lý trên một DFD phải thuộc cùng một mức phân rã
10. Luồng vào của một DFD mức cao phải là luồng vào của một DFD con mức thấp nào đó. Luồng ra tới đích của một DFD phải là luồng ra tới đích của một DFD mức lớn hơn nào đó. Đây còn gọi là nguyên tắc cân đối ( Balancing) của DFD
1 l.Xử lý không phân rã tiếp thêm thì được gọi là xử lý nguyên thuỷ. Mỗi xử lý nguyên thuỷ phải có một phích xử lý lôgic trong từ điển hệ thống
Sơ đồ luồng thông tin và sơ đồ luồng dữ liệu là hai cung cụ thường dùng
nhất để phân tích và thiết kế HTTT. Chúng thể hiện hai mức mô hình và hai góc nhìn động và tĩnh về hệ thống.
Những công cụ này được phần lớn các phân tích viên sử dụng với mức độ khác nhau, bất luận quy 1TLÔ dự án lớn hay nhỏ cũng như kích cỡ của tổ chức to